Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "BARBARICUM" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Not only the Tisa River basin. The martial activities of the Przeworsk culture peoples and their allies in the Roman Period
Autorzy:
Kontny, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042474.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Przeworsk culture
warfare
Barbaricum
sacrificial sites
retinue
Opis:
The author presents the movements of the Przeworsk culture warriors basing on written and archaeological sources but utilizes also the results of anthropological research. The warriors participated in military enterprises, viz. the raids but also more important ventures aimed at different areas (i.a. to the north – Vimose on Funen, and south-east – Čatyr Dag on Crimean Peninsula). Anthropological studies suggest that what was important for them was not the permanent direction, but tantalizing goals accomplishable in a military way. Possibly the warriors participated in retinues, also multi-ethnical ones, as described by Tacitus. It seems possible that the Przeworsk culture warriors occasionally collaborated with the Balts, but also the Wielbark culture warriors. Whether they occupied a privileged position among the Barbarians is still uncertain, but the Przeworsk culture forms of weapons imported and imitated in neighbouring cultures seem to suggest that for a long time they were treated as ‘role model’ warriors. The loss of their leading military impact in the Younger Roman Period should be linked with the increasing position of the Scandinavians with their well-equipped and stratified armies, probably fighting in the battle order. Written sources and weapons appearing as elements of grave furnishing, although not so frequent due to changes in the burial rite, suggest that it did not erase Przeworsk culture zealots from the military sphere. Detailed studies of sacrificial bog/watery sites, found in the territory of Poland, Scandinavia, and maybe also Lithuania and Latvia, have allowed finding further evidences of distant warlike expeditions.
Źródło:
Acta Archaeologica Carpathica; 2019, 54; 159-190
0001-5229
2719-4841
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Carpathica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Roman Provincial Coins Found in Lesser Poland: an Overview
Rzymskie monety prowincjonalne znalezione w Małopolsce: przegląd
Autorzy:
Bodzek, Jarosław
Jellonek, Szymon
Zając, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584898.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Barbaricum, Bosporan Kingdom, coins, Lesser Poland, Roman provincial coinage
Barbaricum, Królestwo Bosporańskie, monety, Małopolska, prowincje, rzymskie mennictwo prowincjonalne
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest podsumowanie aktualnego stanu badań na temat napływu monet prowincjonalnych zarejestrowanych na obszarze historycznej Małopolski. Pod pojęciem „mennictwa prowincjonalnego” rozumiane są tutaj zarówno monety prowincjonalne bite w mennicach produkujących monety na użytek danej prowincji, jak i tzw. monety pseudoautonomiczne i autonomiczne bite w mennicach lokalnych. W niniejszym tekście uwzględnione zostały monety produkowane w mennicach zlokalizowanych we wschodniej części Cesarstwa Rzymskiego poczynając od Dacji i Mezji, i położonych dalej na Wschód i Południe aż po prowincje w Azji Mniejszej, Syrię i Egipt, jak również monety bite przez władców Królestwa Bosporańskiego. Ramy chronologiczne niniejszych rozważań wyznaczają końcowe dziesięciolecia Republiki / początek Cesarstwa oraz reforma Dioklecjana (294 r. n.e.). Pod uwagę zostały wzięte przede wszystkim znaleziska monet brązowych i tzw. bilonowych. Jedynie krótki akapit poświęcony został monecie srebrnej.
The aim of the present article is to summarize a current state of research on the problem of inflow of Roman provincial coins into Lesser Poland in antiquity. The term “provincial coinage” as used here refers to coins from the mints producing coinages for the purpose of provincial circulation, as well as to the so-called pseudo-autonomous and autonomous coinages struck by various local mints. We consider coins produced in mints located in the Eastern part of the Roman Empire, beginning from Dacia and Moesia, and farther east and south to the provinces of Asia Minor, Syria, and Egypt as well as these struck by the rulers of the Bosporan Kingdom. The chronological scope of this presentation is defined by the final decades of the Roman Republic/the beginning of the Roman Empire and the Diocletian’s reform (AD 294). We shall concentrate on the relevant finds of bronze coinage and the so-called billon coins. Only one brief paragraph is devoted to silver issues.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2019, 65; 51-82
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Knives with full tang handle construction from the Luboszyce culture
Noże z pełnym trzpieniem w kulturze luboszyckiej
Autorzy:
Andrzejewska, Agata
Demkowicz, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682024.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kultura luboszycka
nóż
wpływy skandynawskie
północnoeuropejskie Barbaricum
krąg nadłabski
Luboszyce culture
knife
Scandinavian influence
Northern Barbaricum
Elbian circle
Opis:
Kultura luboszycka rozwijała się w okresie od fazy B2b do fazy C3 (poł. II w. n.e. – II poł. IV w. n.e.) na obszarze obejmującym środkowe dorzecza Odry i sięgającym aż po prawy brzeg Łaby. Charakterystyczną cechą zaliczanych do niej zabytków są niezwykle liczne zapożyczenia od sąsiadujących z nią jednostek taksonomicznych. Oprócz wpływów z terenów kultury przeworskiej, wielbarskiej czy kręgu nadłabskiego daje się zauważyć wyraźny horyzont przedmiotów nawiązujących do terenów północnoeuropejskich. Wspomniany trend jest bardzo wyraźny wśród znalezisk uzbrojenia, ale też występuje w mniej prominentnych kategoriach zabytków, takich jak chociażby noże. Niniejszy artykuł omawia dosyć szczególną grupę tych narzędzi i elementów uzbrojenia, a mianowicie noże z tzw. pełnym trzpieniem, czy też dokładniej, z trzpieniem przechodzącym przez całą długość rękojeści. Cecha ta jest niezwykle rzadko spotykana wśród noży znanych ze środkowoeuropejskiego Barbaricum, za to niemalże dominująca wśród egzemplarzy znajdowanych w Skandynawii. Szczegółowa analiza inwentarza kultury luboszyckiej wykazała nie tylko zauważalnie wysoką na jej terenie frekwencję tego typu artefaktów, ale również dostarczyła znalezisk, które mogą posłużyć jako przesłanki do bardzo wczesnego (tj. sięgającego nawet okresu wczesnorzymskiego) datowania początków omawianego zjawiska w interesującej nas jednostce taksonomicznej.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2016, 31
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Roman republican coins found at Zagórzyce, Kazimierza Wielka district, Świętokrzyskie Province
Monety Republiki Rzymskiej odkryte na stanowisku w Zagórzycach, pow. kazimierski, woj. świętokrzyskie
Autorzy:
Jarosław, Bodzek
Bulas, Jan
Grygiel, Michał
Pikulski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442404.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Barbaricum
Przeworsk culture
settlement archaeology
Roman Republican coins
Roman imports
Opis:
The study is focused on finds from the complex of settlements at Zagórzyce, Kazimierza Wielka district (sites nos. 1–3), inhabited by the communities of Przeworsk culture in the Late Pre-Roman Iron Age and in the Roman Period. During the long lasting archaeological investigations 5 Roman Republican denarii were found. The artefacts were spread over a wide area and in various stratigraphical contexts, precluding the possibility of regarding them as a part of dispersed hoard. The coins were minted in the names of C. Servilius, L. Appuleius Saturninus, C. Allius Bala, C. Vibius Pansa, in the second half of the 2nd century BC and in the early 1st century BC. The latest issue is represented by a denarius of L. Hostilius Saserna from the year 48 BC. Bad state of preservation of discussed coins indicates their long period of usage. Only two of the denarii, found during excavations on site 1, can be linked with a precise stratigraphical context pointing to their connection with the intensive settlement of Przeworsk culture that existed at Zagórzyce in the course of the B2 phase and in the early C1 phase of the Roman Period. The other coins, loosely found on the surface, should be most probably associated with this particular settlement phase. This would mean that the coins of the Roman Republic could have been deposited in the ground between the end of the 1st century AD and the end of the 2nd century AD, i.e. fairly long after the dates of their issue. The relatively large number of precisely dated finds of Roman Republican coins ranks the settlement complex at Zagórzyce among the most significant in this respect, archaeologically explored, settlement sites in Poland.
Najliczniejszą kategorią importów rzymskich jakie dotarły na teren środkowoeuropejskiego Barbaricum są monety. Przeważająca część z nich to emisje cesarskie z okresu pryncypatu. Mniejszą choć bynajmniej nie marginalną grupę stanowią egzemplarze wybite w czasach Republiki Rzymskiej. Od dłuższego czasu dyskutowana jest chronologia napływu i czas użytkowania pieniądza republikańskiego na obszarach zamieszkałych przez północnych barbarzyńców. Zasadnicze znaczenie dla podejmowanej dyskusji mają coraz liczniejsze ostatnimi czasy znaleziska monet republikańskich z terenu Barbaricum posiadające ścisły kontekst archeologiczny, pozwalający je odnieść do lokalnych systemów periodyzacji młodszego okresu przedrzymskiego i okresu rzymskiego. Interesujący przykład takich znalezisk pochodzi z badanego archeologicznie przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego kompleksu osadniczego kultury przeworskiej w miejscowości Zagórzyce, pow. kazimierski. Kompleks ten, położony w sąsiedztwie znanej osady z okresu rzymskiego i wczesnej fazy okresu wędrówek ludów w Jakuszowicach, składa się z pozostałości osad odkrytych na trzech niewielkich stanowiskach, rozlokowanych na odrębnych formach terenowych, znajdujących się w środkowym biegu Zagórzanki – małego cieku wodnego będącego lewobrzeżnym dopływem Nidzicy (ryc. 1). Jedno z tych stanowisk (nr 1), rozpoznano w znaczącej części wykopaliskowo. Struktura zasiedlenia pozostałych dwóch stanowisk została ustalona podczas prac sondażowych i wielokrotnie powtarzanej prospekcji powierzchniowej (ryc. 2). Wyniki dotychczasowych badań wskazują na dużą niestabilność osadnictwa „przeworskiego” w Zagórzycach, nie tworzącego ciągłej sekwencji osadniczej, lecz składającego się z odrębnych, różnoczasowych horyzontów osadniczych, wyznaczonych krótkimi pobytami ludności kultury przeworskiej. Przyczyny tej niestabilności obserwowanej w stosunkowo krótkim odcinku czasu pozostają w dużym stopniu zagadkowe. Zaistniałe przemiany nie miały raczej charakteru zjawisk gwałtownych, którym towarzyszą zwykle warstwy zniszczeń i pożarów na osadach, czego nie odnotowano na kompleksie zagórzyckim. Do częstych przekształceń osadnictwa mogły natomiast przyczynić się ulegające dynamicznym zmianom warunki gospodarowania wynikające z działania określonych czynników klimatyczno-glebowych. Jednym z nich była najpewniej niewielka wydajność lekkich gleb rolnych wykształconych na glinach i piaskach dominujących w otoczeniu Zagórzyc, zmuszająca zamieszkujące tu społeczności pradziejowe, do częstej zmiany miejsca pobytu. W obrębie kompleksu zagórzyckiego najwyraźniej wyodrębnia się horyzont intensywnego osadnictwa istniejącego w fazie B2 i na początku fazy C1 okresu rzymskiego na sąsiadujących ze sobą stanowiskach 1 i 2. Z tym horyzontem, oddzielonym od pozostałych faz osadniczych długimi okresami, w których obszar obu stanowisk pozostawał prawdopodobnie nie zasiedlony, związane są odkryte w ich obrębie importy i naśladownictwa wyrobów pochodzenia rzymskiego, reprezentujące w przewadze formy z I i II w. AD. Znacząca liczba importów, jak i wysoka ranga niektórych z zabytków pochodzenia rzymskiego zdeponowanych w stosunkowo krótkim czasie trwania osadnictwa, wskazują na rozległość kontaktów dalekosiężnych zamieszkującej tu społeczności barbarzyńskiej, a także świadczyć mogą o jej nieprzeciętnym statusie ekonomicznym. Wśród importów znajduje się kilkanaście monet rzymskich znalezionych w dużym rozrzucie i w różnych kontekstach stratygraficznych, wykluczających możliwość traktowania numizmatów jako elementów rozproszonego skarbu (ryc. 3). Aż pięć z tych monet to denary republikańskie (kat. 1–5; ryc. 4). Są to emisje C. Serviliusa, L. Appuleiusa Saturninusa, C. Alliusa Bala, C.Vibiusa Pansy wybite w drugiej połowie II w. BC oraz na początku I w. BC. Najmłodszą emisją jest denar L. Hostiliusa Saserny z 48 roku BC (tabela 1). Stan zachowania monet z Zagórzyc jest zróżnicowany, generalnie jednak widoczne na nich ślady wytarcia wskazują na ich najpewniej długie użytkowanie. Dwa z wymienionych denarów republikańskich, odkryte podczas badań wykopaliskowych prowadzonych na stanowisku 1, można powiązać z wypełniskami przyziemi dwóch budynków, które dostarczyły też bogatych materiałów kultury przeworskiej datowanych na przełom wczesnego i młodszego okresu rzymskiego (ryc. 5–14). Pozostałe monety, znalezione luźno na powierzchni stanowisk 1 i 2, możemy łączyć jedynie pośrednio z osadnictwem z tego okresu, biorąc pod uwagę jego znaczącą intensywność oraz obecność w jego kontekście również innych importów rzymskich. Zakładając bardzo prawdopodobny związek wszystkich odkrytych w Zagórzycach denarów Republiki Rzymskiej z horyzontem intensywnego osadnictwa ludności kultury przeworskiej na stanowiskach 1–2 możemy przypuszczać, że trafiły one do ziemi najwcześniej dopiero na początku fazy B2 okresu rzymskiego, tj. pod koniec I w. AD, a więc na długo po datach ich emisji. Najpóźniejszą, możliwą datę depozycji numizmatów wyznacza zanik osadnictwa przeworskiego na wspomnianych stanowiskach, który w świetle wyjątkowo mocnych przesłanek umieścić należy na początku fazy C1 okresu rzymskiego, w okresie nie wykraczającym poza drugą połowę II w. AD (ryc. 15). Omówione szczegółowo denary mogły dostać się w ręce barbarzyńców na długo przed ich dotarciem do osady w Zagórzycach. Można nawet założyć, że napłynęły one w obrębie różnych, odległych czasowo od siebie fal, co sugeruje niejednorodna struktura chronologiczna emisji zagórzyckich. W ramach początkowej fali napływu pieniądza republikańskiego, zaczynającej się na ziemiach polskich według propozycji A. Dymowskiego jeszcze w I w. BC, do Barbaricum mogły trafić cztery wybite najwcześniej denary z Zagórzyc (kat. 1–4), a w dalszej kolejności przejęty został wyraźnie młodszy denar L. Hostiliusa Saserny (kat. 5). Oczywiście nakreślony powyżej scenariusz jest wysoce hipotetyczny i struktura chronologiczna złożona z zaledwie kilku monet może być całkowicie przypadkowa. Monety mogły trafić poza granice świata antycznego równie dobrze w jednym momencie lub w nieznacznych odstępach czasowych tuż przed zdeponowaniem ich w Zagórzycach, co potwierdzałoby jedynie przypuszczenia o powszechnym długim obrocie denarami republikańskimi cenionymi z uwagi na wysoką jakość kruszcu użytego do ich wyrobu. Niewykluczone, że monety zagórzyckie, podobnie jak kilka innych denarów republikańskich zdeponowanych na osadach kultury przeworskiej w ciągu II w. AD (tabela 2), przeniknęły do Barbaricum po reformie monetarnej przeprowadzonej przez Trajana, wycofującej z obiegu na terenie cesarstwa pieniądz wybity przed 63 r. AD. Nie sposób szczegółowo odtworzyć drogi jaką przebyły monety zanim trafiły do Zagórzyc. A. Dymowski w swojej analizie napływu monet republikańskich na ziemie polskie, wysunął hipotezę o dackim, czy też naddunajskim kierunku ich napływu, na co wskazuje jego zdaniem podobieństwo w strukturze pieniądza republikańskiego odkrytego w Polsce i Rumunii, a także obecność dackich naśladownictw denarów w materiale polskim. Dodatkowo na taki, tzn. dacki, kierunek napływu importów na ziemie położone na północ od Karpat, zdają się wskazywać „pomostowe” znaleziska monet republikańskich z obszaru zachodniej Ukrainy, penetrowanego przez ludność kultury przeworskiej. Istnienia takiej drogi napływu nie możemy wykluczyć również w przypadku monet z Zagórzyc, albowiem wśród odkrytych tu bogatych materiałów z przełomu wczesnego i młodszego okresu rzymskiego, z którymi związane są numizmaty, znajduje się pokaźna komponenta ceramiki wykonanej w tzw. stylu puchowsko-dackim, wskazująca na utrzymywanie przez miejscową ludność kultury przeworskiej głębszych więzi ze społecznościami zamieszkującymi strefę karpacką i tereny Zakarpacia. Zresztą zbliżony obraz kontaktów dalekosiężnych rysuje się w oparciu o analizę znalezisk pochodzących z szeregu innych, podobnie datowanych osad w szeroko pojętym regionie podkrakowskim.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2016, 8; 143-172
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bemerkungen zu einigen lokalen Formen der Schwertgürtelschließen vom sog. Balteus-Typ aus dem Barbaricum
Remarks on the barbarian forms of the sword belt buckle of balteus type
Autorzy:
Przybyła, Marzena J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442415.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Roman Period
Central European Barbaricum
sword belt buckle of balteus type
Opis:
Presented paper is devoted to the forms of the sword belt buckle produced on the territory of the Central European Barbaricum, which are characterised by presence of fastening riveted down to bottom plate and which are a part of baldric. It seems that the custom of hanging sword on the belt worn over one shoulder emerges in Barbaricum at the beginning of 2nd century AD or shortly earlier. Perhaps in connection with the widespread presence of barbarian auxiliary troops in the Roman army. Original reception environment of this habit was the Elbe Germanic cultural circle. Whilst in the case of the Early Roman Period buckles from this territory one may trace their local stylistic origin, the specimens dated to the Younger Roman Period are true imitation of Roman models. Occurrence of the balteus buckles in other regions of Central European Barbaricum can be considered as a result of influences from the Elbe Germanic cultural circle, and dated back not earlier as to the 1st half of the 3rd century AD.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2010, 2; 93-184
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some comments on the typology and chronology of the fibulae AV 107–108 from the North European Barbaricum
Autorzy:
Franczyk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442507.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
fibulae AV 107–108
North European Barbaricum
Roman period
female graves
Opis:
The main subject of this article are fibulae AV 107–108, known only from the area of North European Barbaricum. There are 35 discovered objects of this kind of specimen so far, of which 31 are Norwegian imitations. The discussed brooches are generally dated to phase B2 – especially its later part. It should be noted, however, that a few specimens may occur within phase C1a. The currently used division of the AV brooches of series 6 type 107 and 108 does not seem to take into account typological criteria other than just a form of the transition between the upper part of the bow and the head-plate covering the spring. For this reason, a new classification has been proposed of the discussed fibulae into four variants: 107A, 107B, 108A and 108B. AV series 6 brooches are mainly made of bronze, occasionally of silver. They are often very richly decorated with thin plates, filigree or granulation of precious metals and usually come as a part of grave inventories of women of high social status.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2013-2014, 5-6; 101-111
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nożach ze skuwkami w kulturze przeworskiej
Knives with ferrules in the Przeworsk Culture
Autorzy:
Rakowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328209.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
Barbaricum
kultura przeworska
noże
noże ze skuwkami
Przeworsk Culture
knives
knives with ferrules
Opis:
Noże jako kategoria zabytków, rzadko były przedmiotem osobnych opracowań. Podejmowano próby ich kategoryzacji i typologizacji, ale masowość ich występowania i relatywne podobieństwo odkrywanych form uniemożliwiały całościowe ujęcie dla poszczególnych kultur archeologicznych. Podobnie jest w przypadku kultury przeworskiej, gdzie ilość zabytków wykonanych z żelaza, jest ogromna w porównaniu do wielu innych kultur europejskiego Barbaricum. Przed właściwym omówieniem zagadnienia warto uściślić terminologię, bowiem poszczególne części noży bywały w publikacjach nazywane rozmaicie, co z pewnością wywołuje pewne nieporozumienia. W oparciu o własną wiedzę i wybrane źródła, proponuję uściślenie nazewnictwa (ryc. 1 i 2). <br></br> Jedną z kategorii noży w kulturze przeworskiej są egzemplarze, których rękojeści [ang. handle] wzmacniane były wykonywanymi z taśmy żelaznej skuwkami [ang. ferrules], datowane na młodszy okres przedrzymski i początki wczesnej fazy okresu wpływów rzymskich. Odróżnić można je od noży z pseudoskuwkami, czyli okuciami nie mającymi wewnętrznego światła, ale ściśle przylegającymi do trzpienia rękojeści, będącymi raczej rodzajem tarczki oporowej rękojeści [ang. bolster] (ryc. 4). Ta kategoria noży wymaga osobnego skatalogowania i omówienia. <br></br> Skuwki wzmacniające przód rękojeści noży miały kształt owalny lub migdałowaty; inne kształty należą do rzadkości. Zrobione są z cienkiej, wąskiej taśmy żelaznej, zaś nity rękojeści położone dalej od głowni są szersze niż te skuwki, co wskazuje na celowe profilowanie kształtu rękojeści. <br></br> Noże o tej konstrukcji w kulturze przeworskiej mają różną długość głowni [ang. blade], od bardzo długich (ponad 20 cm), do krótkich (10 cm i mniej). Znajdowane są zarówno w grobach mężczyzn jak i kobiet, częściej jednak w tych pierwszych. Datowane są od fazy A2 (ryc. 5), poprzez przełom fazy A2 i A3 (ryc. 6), fazę A3 (ryc. 7 i 8), fazę A3/B1 (ryc. 9 i 10) do początku fazy B1 (ryc. 11). Najczęściej spotykane są w fazach A3 i A3/B1, a więc w drugiej połowie I w. przed Chr. oraz początkowi I w. po Chr. Znajdowane są zarówno w grobach mężczyzn jak i kobiet, ale częściej w tych pierwszych (tab. 1). Długość głowni noży nie ma znaczenia chronologicznego ani terytorialnego (tab. 1, mapa 2). Wyróżnić można dwa wyraźne skupiska tych zabytków. Pierwsze, zachodnie, obejmuje obszar południowej Wielkopolski i Dolnego Śląska, drugie zaś, wschodnie znajduje się na Mazowszu (ryc. 14). <br></br> Ze względu na relatywnie dużą liczbę (skatalogowano trzydzieści siedem egzemplarzy) uznać należy je za formy charakterystyczne dla wczesnych faz kultury przeworskiej, gdzie też upatrywać należy ich genezy. Największa liczba (siedem egzemplarzy) znana jest z cmentarzyska w Oblinie, pow. garwoliński, gdzie datowane są na wszystkie fazy chronologiczne ich występowania, tj. od fazy A2 do B1. Z tego powodu dla omawianych form noży proponuję nazwę typ Oblin. <br></br> Duża precyzja ich wykonania (dotyczy to znanych mi z autopsji egzemplarzy ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie), obecność otworów i nitów [ang. rivets] w trzpieniach [ang. tangs] rękojeści, wskazują na funkcjonowanie w I w. przed Chr. i w samym początku I w. po Chr. wyspecjalizowanych warsztatów potrafiących wykonywać dość skomplikowane projekty. Zanik noży omawianej konstrukcji zbiega się z końcem wytwarzania ceramiki toczonej na kole w tym okresie kultury przeworskiej. Oba te krańcowe zjawiska wiązać można z załamaniem rynków handlowych wynikającym z upadku szeroko rozumianej Celtyki i brakiem miejsca na obszarach na północ od Karpat dla funkcjonowania wyspecjalizowanych warsztatów rzemieślniczych.
Knives as an artefact category have rarely been the subject of dedicated studies. There have been attempts at their categorisation and typology, but the large scale of their occurrence and relative similarity of forms discovered did not allow a comprehensive approach for the individual archaeological cultures. The same difficulty applies to the Przeworsk Culture, which yielded an enormous number of iron objects, and not just in comparison with other cultures of European Barbaricum. Before the main discussion of the issue at hand, it is worth it to clarify the terminology, as the individual knife parts have been referred to by different terms in various publications, which is surely the cause of some confusion (Fig. 1, 2). <br></br> One of the knife categories in the Przeworsk Culture consists of specimens with handles reinforced with ferrules made from an iron strip, dated to the Late Pre-Roman Period and the early phase of the Roman Period. They can be distinguished from knives with pseudo-ferrules, that is fittings without an inner opening but tightly attached to the tang, which were a kind of a bolster for the handle (Fig. 4). This knife category still needs to be catalogued and discussed separately. <br></br> Ferrules reinforcing the front of the knife handle are oval or almond-shaped; other shapes are rare. They are made from a thin, narrow, iron strip. Handle rivets further from the blade are wider than the ferrules, which indicates deliberate moulding of the handle shape. Przeworsk Culture knives of such a design have blades of varying lengths, from very long (over 20 cm) to short (10 cm and fewer). They are found in both male and female graves, although they are more common in the former (Fig. 14). They are dated from phase A2 (Fig. 5) through the transition between phase A2 and A3 (Fig. 3) and phase A3 (Figs. 7, 8) to the end of phase A3/beginning of phase B1 (Fig. 9, 10) and early phase B1 (Fig. 11), being the most common in phase A3–A3/B1, that is in the second half of the 1st century BCE and the beginning of the 1st century CE. The length of the blade has neither chronological nor territorial significance (Table 1, Fig. 17). Two distinct concentrations of the artefacts in question can be distinguished. The western one covers the area of southern Greater Poland and Lower Silesia, the eastern one is located in Mazovia (Fig. 14). Due to their relatively substantial number (37 specimens have been catalogued), they should be considered forms characteristic of the early phases of the Przeworsk Culture, where they probably also originated. The largest number (seven specimens) is known from the Oblin cemetery, Garwolin County, where they are dated to all the chronological phases of their occurrence, i.e., from phase A2 to phase B1. For this reason, I propose to designate the knife form under discussion as type Oblin. The great precision of workmanship (this applies to the specimens from the State Archaeological Museum in Warsaw I examined personally), the presence of openings and rivets in the handle tangs indicate that highly specialised workshops capable of creating fairly complicated designs operated in the 1st century BCE and the very beginning of the 1st century CE. Those specialised knife-making workshops vanished around the turn of the era. This coincides with the disappearance of workshops manufacturing wheel-thrown pottery near Cracow, which, according to Tomasz Bochnak, was due to the fall of the so-called Celtic circle – the collapse of markets and travel routes. As a result, the conditions for the functioning of highly specialised workshops would also cease to exist. Perhaps the abandonment of manufacture of fairly complicated – and likely relatively more expensive – knives is another manifestation of the then economic destabilisation within the entire area of the Przeworsk Culture.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2022, LXXIII, 73; 73-107
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Novaesium type chape from the area of Międzyrzecz
Autorzy:
Kontny, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774651.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Wielbark Culture
Roman Empire
weapons
Novaesium type chape
Barbaricum
Crisis of the Third Century
Opis:
A copper alloy chape was found by chance by a detectorist, Ernest Buczkowski, at Silna – several kilometers to the east of Międzyrzecz. It is a unipartite form with an openwork crescent decoration on the front side fastened to the scabbard with the use of a nail. One should attribute the item to the Roman type Novaesium, dated to the late 2nd century and the first half of the 3rd century. Outside the Roman limes, it was popular in the Elbe Circle as well as the Isle of Funen and the Jutland Peninsula during Subphases C1a and C1b. Some of the chapes of the said type (specifically the multipartite specimens) may be treated as barbarian replicas of Roman originals. However, it is not the case for the finding from Międzyrzecz. It is the second find of this type from the territory of Poland. It should be associated with the Wielbark Culture, which was situated in the Międzyrzecz region in the beginning of the Early Roman Period. It makes the finding very intriguing, as this cultural unit is characterised by the lack of weapons among the grave goods; therefore, the one in question sheds some light on the problem of armament in the Wielbark Culture.
Źródło:
Światowit; 2018, 57; 83-88
0082-044X
Pojawia się w:
Światowit
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miecz obosieczny z okolic Bydgoszczy. Krótki przyczynek do badań nad uzbrojeniem w okresie przedrzymskim
Autorzy:
Kaczmarek, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631393.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
DOUBLE-EDGED SWORD
EARLIER PRE-ROMAN PERIOD
WARRIORS
CELTS
BARBARICUM
CONTACTS
OKSYWIE CULTURE
PRZEWORSK CULTURE
Opis:
The analysed sword, discovered in one of the lakes in the environs of Bydgoszcz, found now in the collection of MPPP in Gniezno, is to associated with the earlier pre-Roman period.   It may be classified as type II two-edged sword from the aforesaid period, after typology suggested by P. Łuczkiewicz. His chronology, following typological analysis and analogous finds in the areas of the Oksywie and the Przeworsk culture should be estimated as phase  A2 – A3. The most proximate analogy comes from the area of Cuiavia, where, in similar conditions, a sword was discovered in Inowrocław-Mątwy (recovered from the Noteć river). A singular feature of the sword is the armourer’s mark which permits to ascribe it to a Celtic workshop. The sword from Bydgoszcz was probably made in a local workshop, in imitation of the Celtic swords. The occurrence of two-edged swords on the areas inhabited by Celts has a mass character, which is probably why swords of this type in the lands  of Poland need to be associated with their temporary presence in Silesia and in Małopolska, or with the strong influence of the Latenian culture streaming from the south of Europe. A double-edged was a basic weapon, and of huge significance, which corresponded with the Celtic model of armament. Its co-occurrence with a weapon of a different kind reflected various groups of warriors, perhaps it existed not only as a weapon but also as a manifestation of a certain social status. The analysed sword supplements the group of finds of the type for earlier pre-Roman period, and may attest to a contact of societies inhabiting the basin of the Oder and the Vistula with Celts, also with regard to other areas of life.   
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2012, 5; 157-164
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cmentarzysko kultury przeworskiej z Grzebska na północnym Mazowszu
Cemetery of the Przeworsk Culture at Grzebsk, Northern Mazovia
Autorzy:
Andrzejowski, Jacek
Rakowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/551161.pdf
Data publikacji:
2020-01-28
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
Barbaricum
okres wpływów rzymskich
kultura przeworska
cmentarzyska
archeologia archiwalna
Roman Period
Przeworsk Culture
cemeteries
archival archaeology
Opis:
In June 1927, two artefacts – an iron shield boss and a fragment of a small clay bowl – were donated to the National Museum in Warsaw; both were found under unknown circumstances at Grzebsk, Mława County. The shield boss can now be found in the collection of the Polish Army Museum, where it was moved as a deposit of the National Museum before 1939, while the bowl appeared – quite unexpectedly – in the pottery storage of the Iron Age Department of the State Archaeological Museum (PMA) in Warsaw, where it was ‘discovered’ in 1988. It is not quite clear how it found its way to the PMA; what is known is that this must have happened no later than in 1980. According to notes on the catalogue cards of both artefacts, drawn up still in the National Museum, they were found in a grave “covered with a flat stone, with smaller stones around it”, together with “a clay idol, which crumbled after unearthing, an iron sword, and a couple of spurs”. The grave marks an otherwise unknown cemetery of the Przeworsk Culture. We do not have any details about its location other than it was (is?) probably situated on the grounds of the former estate in the village of Grzebsk. The catalogue cards and inventory book of the National Museum list the artefacts as donated by Damian Gniazdowski, however, a different name – Wacław Gniazdowski – can be found in the delivery book of the Museum. The latter is true, as we know that Damian took possession of the Grzebsk estate no earlier than in 1889 and no later than in 1892, then sold the manor farm in 1902 or 1903, and moved with his family to Łępice, Pułtusk County, where he died in January 1922. The grave would have been discovered between 1889/1892 and 1902/1903, thus Damian’s son Wacław, born in 1894, must have recounted the description of the grave that he heard from his father. The small bowl from Grzebsk (Fig. 1) is typical of Przeworsk Culture pottery from the Early Roman Period and corresponds to type VI/1 in the classic typology by Teresa Liana; its unpreserved base could have been convex or concave, possibly – although this would have been completely unique – flat. Similar bowls are common at cemeteries in northern and eastern Mazovia, for example, Niedanowo 2, Nidzica County, Modła 2, Mława County, or Kamieńczyk 2, Wyszków County. Their chronology at the three cemeteries falls within the horizon of phase B1 and the older stage of phase B2. The characteristic star-like ornament on the body connects the bowl from Grzebsk with a group of vessels considered – with reservations – as more or less distant imitations of ribbed Roman glass bowls. Our specimen can be regarded – after Morten Hegewisch – as a “creative plagiarism”. The shield boss (Fig. 2:a.b) belongs to conical forms corresponding to interregional types Bohnsack 8, Jahn 5, and Zieling I1a, typical of the end of the Late Pre-Roman Period and the beginning of the Roman Period. Its surface, especially on the flange, is heavily corroded. Nevertheless, there are visible remains of so-called fire patina, attesting that the object was at some point on a funeral pyre. Only one rivet with a slightly convex, circular head has been preserved, however, rivet holes indicate that the boss was originally attached to a shield with twelve regularly spaced rivets (Fig. 2:c). Such a large number of rivets indicates that the boss should be counted among the older conical forms of Late Pre-Roman shield bosses of the Przeworsk Culture corresponding to type Bochnak 15 and dated to phases A3 and A3/B1, i.e. the end of the 1st century BC and very beginning of the 1st century AD. This fits with dating of other north-Mazovian graves with shield bosses type Bochnak 15, e.g. from Lemany, Pułtusk County, Legionowo, Legionowo County, and possibly also from Niedanowo 1, Nidzica County and Łysa Góra at Gródki, Działdowo County. The small iron nail stuck in the head of the preserved rivet is an interesting element (Fig. 3). Similar to the rest of the artefact, it is covered with fire patina, which indicates its original, ancient provenance. It may indicate an unusual manner of repairing the shield, probably following damage it sustained in a fight. Such a solution, consisting of hammering in another rivet, or a nail as it may be, instead of replacing the damaged rivet, may indicated the ad hoc nature of the repair or lack of access to a specialised workshop. The location of the cemetery remains unknown. It was certainly situated within Damian Gniazdowski’s estate. It is probably what a primary school teacher from Grzebsk referred to in 1926 as a “pagan cemetery” on the grounds of the manor farm, already in the possession of the Rudowski family, where “pots with ashes” were being unearthed. It may be the site registered during field walking in 1998 within the limits of a large gravel pit in the northern part of the village of Grzebsk (Fig. 4, 5). Potsherds and damaged graves in the walls of the gravel pit were discovered there – the site was identified as a Przeworsk Culture cemetery from the “Roman Period”. During verification of the site in 2018, traces of graves in the gravel pit could no longer be observed, however, fragments of characteristic sepulchral pottery of the Przeworsk Culture from the Early Roman Period were found in the gravel pit itself and its immediate vicinity. More information about this site can only be obtained through archaeological excavations. However, we will probably never know whether the cemetery that yielded the artefacts described here and the cemetery discovered in 1998 are one and the same.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2020, LXX, 70; 211-218
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe materiały z okresu wpływów rzymskich z Osówki, pow. lubelski
New Finds from the Roman Period from Osówka, Lublin County
Autorzy:
Kuzioła, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048925.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
Barbaricum
cmentarzyska
kultura przeworska
kultura wielbarska
zapinki
importy rzymskie
cemeteries
Przeworsk Culture
Wielbark Culture
brooches
Roman imports
Opis:
Until now, Osówka (Fig. 1) has been known from the scant mention by Stefan Nosek who described an accidentally discovered grave of the Przeworsk Culture. In 1994, attempts were made to localise the site, but they proved unsuccessful. The breakthrough came in 2008 thanks to three bronze brooches that were handed over to Ass. Prof. Piotr Łuczkiewicz from the Institute of Archaeology at Maria Curie-Skłodowska University. In the same year, a local site inspection was carried out to further verify the find. During exploration of the site, several fragments of pottery were found, including possibly shards of Przeworsk Culture vessels. The brooches from Osówka were typologically identified as a late form of the Almgren 41 type, an Almgren 96 type, and a provincial Roman knee brooch of the Almgren 247 type. Almgren 41 brooches are widespread in Wielbark Culture areas and much less common in Przeworsk Culture areas. Such brooches are traditionally dated to the late stage of phase B2 and above all to phases B2/C1 or B2/C1–C1a. Based on size, the Osówka copy (Fig. 2:a) was determined as type X1 according to the classification proposed by Jan Schuster. This is an interregional form mostly found in female burials. Almgren 96 brooches (Fig. 2:b) are typical of the Wielbark Culture, however, in much smaller numbers they also appear in the Przeworsk Culture area. The type is the guiding form of the B2/C1 phase. The third brooch (Fig. 2:c), having a semi-circular head plate ornamented with a so-called wolf teeth pattern should be assigned to type 13D after Werner Jobst or to variant 3.12.1 according to the classification by Emilie Riha. These types of brooches are characteristic of the Danube and Rhine provinces of the Roman Empire where were in use mostly in the 2nd and 3rd century CE. Osówka brooches confirm that that the site was a Roman Period cemetery. The grave published by Stefan Nosek proves that in phase B2 it was used by a local Przeworsk community. Three brooches found in 2008 are evidence that the cemetery remained in use in phase B2/C1. However, it is very difficult to determine its cultural affiliation in this phase. In eastern Poland (i.e. right-bank Mazovia, Podlachia, and the Lublin Region) at the turn of the early and late Roman Period, the current Przeworsk settlement was gradually replaced by the Wielbark settlement.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2020, LXXI, 71; 384-388
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Circular weights in Przeworsk culture – fishnet sinkers or elements of a looms. An attempt of interpretation
Autorzy:
Niezabitowska-Wiśniewska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385915.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
European Barbaricum
Roman and Migration Periods
Przeworsk culture
circular weights
weaving
loom
fishing
sinkers
experimental archaeology
ethnographic sources
Opis:
Clay circular weights are most often interpreted as sinkers for fishing nets or weaving weights – an elements of the vertical warp-weighted looms. The starting point for writing this article was the presence of such specimens at four settlements of the Przeworsk culture located on the right side of the Vistula River (Dobre, Nieszawa Kolonia, Oronne, Puławy-Włostowice). The oldest circular weights are dated back to the Neolithic period. With varying intensity, they are also recorded within the sites of all subsequent periods and in various parts of Europe. The youngest are related to the Middle Ages and Modern Age. The article focuses mainly on circular weights from the Roman Period and the early phase of the Migration Period (Przeworsk culture, Wielbark culture, Masłomęcz group, Luboszyce culture / Elbe circle), also using chronologically and culturally different analogies, as well as the results of experimental archaeology, iconographic and ethnographic sources. Circular weights were analysed for the possibility of relating them with weaving and / or fishing. In the first case, I focus on the analysis of factors such as: the context of the discovery, the number and condition of the weights, as well as their shape, weight and the presence of use-wear traces. In the second, issues such as raw material, accuracy and method of production, as well as weight, place and context of discovery, accompanying artefacts were considered.
Źródło:
Acta Archaeologica Carpathica; 2020, 55; 137-196
0001-5229
2719-4841
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Carpathica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ein Volk im Schatten seiner Nachbarn - die Buren und die Przeworsk-Kultur A people in the shadow of their neighbours - Buri and the Przeworsk culture
A people in the shadow of their neighbours – Buri and the Przeworsk culture
Autorzy:
Nowakowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042502.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Buri
Lugiorum nomen
Barbaricum
Roman Period
Geography of Ptolemy
Germania of Tacitus
römische Kaiserzeit
Germania von Tacitus
Geographia von Ptolemäus
Opis:
In his Germania, Tacitus mentions the people of Buri, whose settlements were located near or in the Carpathian Mountains, which would indicate that they were neighbors with the Lugian federation (Lugiorum nomen), commonly identified with the Przeworsk culture population In turn, Ptolemy wrote about Lugioi Buroi, which would suggest that this tribe was a part of the Lugian federation. It can be assumed that the ethnonyms Buri and Lugioi Buroi referred to the same people, who were both a part of the Przeworsk culture population and a branch of the Lugian federation. The settlements of this tribe in the Early Roman Period were located in the southern part of the Przeworsk culture territory, in southeastern Poland, in an area that at that time was under strong Celtic and Dacian influences. The Buri, like the entire Lugian federation, were politically and militarily active in the lands south of the Carpathians, for example, during Trajan's Dacian Wars. In the second half of the 2nd century AD, they invaded the Carpathian Basin, settling its northern edge over the Upper Tisa. The border location of the Buri, on the southern outskirts of the Lugian territory, caused them to be perceived by the Romans as both a part of the Lugian federation (Lugioi Buroi) and as a "separate" people (Buri).
Tacitus erwähnte in seiner Germania das Volk der Buri, dessen Sitz sich in der Nähe der Karpaten oder genau genommen in diesen Bergen befinden sollte, was auf dessen Nachbarschaft mit der lugischen Föderation (Lugiorum nomen) hinweist, die allgemein als die Bevölkerung der Przeworsk-Kultur identifiziert wurde. Ptolemäus schrieb hingegen über die Lugioi Buroi, was eine Zugehörigkeit dieses Stammes zum Lugierbund andeutete. Man kann vermuten, dass die Volksnamen Buri und Lugioi Buroi denselben Stamm bezeichneten, der einen Teil der Bevölkerung sowohl der Przeworsk-Kultur, als auch des lugischen Völkerverbandes darstellte. Ihr Sitz lag in der älteren Kaiserzeit in der von keltischen und dakischen Einflüssen geprägten „Südzone“ der Przeworsk-Kultur in Südostpolen. Die Buren, wie auch die gesamte lugischen Föderation, waren südlich der Karpaten politisch und militärisch aktiv, unter anderen während der Dakerkriege Trajans, und drangen in der zweiten Hälfte des 2. Jh.s in das Karpatenbecken ein, um dessen Nordrand an der Obertheiß zu besiedeln. Die Grenzlage der Buren in Kleinpolen, am Südrand des lugischen Territoriums, hatte zur Folge, dass die Römer sie sowohl als Mitglied der Föderation (Lugioi Buroi), als auch als „separates“ Volk (Buri) wahrnahmen.
Źródło:
Acta Archaeologica Carpathica; 2019, 54; 191-206
0001-5229
2719-4841
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Carpathica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wirujące tarcze. Nowe znalezisko peltakształtnego okucia z Dziekanowic jako przykład wymiany kulturowej między Cesarstwem Rzymskim a Barbaricum
Whirling shields. A new find of pelta-shaped fitting from Dziekanowice as an example of cultural exchange between the Roman Empire and Barbaricum
Autorzy:
Przybylski, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26917847.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
okres wpływów rzymskich
legiony i auxilia
okucia pasów i uprzęży
badania powierzchniowe
wykrywacze metali
sztuka celtycka
rzymskie militaria w Barbaricum
amulety
jezioro Lednica
period of Roman influence
legions and auxilia
belt and harness fittings
surface surveys
metal detectors
Celtic art
Roman militaria in Barbaricum
amulets
Lednica Lake
Opis:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy w ramach prospekcji terenów na wschodnim brzegu jeziora Lednica wykrywaczami metali realizowanej we współpracy z WGEH – „GNIAZDO” pozyskało setki zabytków metalowych o różnorodnej chronologii. Wśród nich znajduje się kilkadziesiąt artefaktów pochodzących z okresu wpływów rzymskich. Jednym z nich jest tytułowe peltakształtne okucie, które pochodziło z uprzęży końskiej lub pasa użytkowanego przez rzymskiego żołnierza. Forma aplikacji wykazuje związek z estetyką celtycką, pod której wpływem na przełomie II i III wieku n.e. kształtował się wygląd oporządzenia imperialnej armii. Artykuł jest próbą zrozumienia symboliki i funkcji tej szczególnej ozdoby w oparciu o licznie zebrane analogie. Przedstawia także możliwe scenariusze napływu tego rodzaju przedmiotów na tereny Barbaricum.
In the course of prospections of the shores of Lednica Lake with metal detectors carried out in cooperation with WGEH (Wielkopolska Exploratory – Historical Group) – “GNIAZDO”, the Museum of First Piasts has acquired hundreds of metal relics of various chronologies. Among them are also dozens of artefacts dating back to the period of Roman infl uence. One of them is the eponymous pelta-shaped fitting, which came from a horse harness or belt used by a Roman soldier. The form of the appliqué indicates a connection with Celtic aesthetics which infl uenced the look of the imperial army’s armament in the late 2nd and early 3rd centuries AD. The articleis an attempt to understand the symbolism and function of this particular ornament based on the numerous analogies collected, and presents possible scenarios for the influx of this type of object into Barbaricum.
Źródło:
Studia Lednickie; 2023, XXII; 61-96
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Casus Casuriusa. W kwestii napływu środkowogalijskich naczyń na obszar Barbaricum w okresie wojen markomańskich
Casus of Casurius. In terms of the inflow of Central Gaulish pottery into the Barbaricum territory in the period of the Marcomannic Wars
Autorzy:
Tyszler, Lubomira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682036.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Casurius
Lezoux
Lubié
terra sigillata
importy rzymskie
wojny markomańskie
przeworska kultura
szlak bursztynowy
Barbaricum
Roman imports
Marcomanic wars
Przeworsk Culture
Amber Route
Opis:
The study is devoted to Casarius, representing the Central Gaulish potters from the late period of Antonine reign, whose terra sigillata vessels were recorded to the north of the middle Danube. The period of his activity coincides with the Marcomannic Wars. The case of Casurius is used for considering the question of time and circumstances of penetration of his pottery in the Barbaricum territory in the conditions of the ongoing conflict between barbarians and Romans. Casarius’s activity is placed in the years 160–180 (Rogers 1999) or 160–195 (Stanfield, Simpson 1958) and falls on the reign of Marcus Aurelius, or even Clodius Albinus. Activity after year 180 can be discussed. Among researchers there is lack of full compliance with regard to the location of the workshop; Lezoux and Lubié are mentioned. It is to be supposed that Casarius worked mainly in Lezoux, from where did the majority of the known vessels come. At the same time the branch of his workshop in Lubié was confirmed (Bet Delage‘s researches). Casarius was producing the considerable set of relief (bowls typeDrag. 37) and plain pottery (type Drag. 33, Drag. 18/31, and other). Casarius’s goods were distributed in areas of the Danubian provinces, especially often recorded on limes (among others Aquincum, Albertfalva, Brigetio, Carnuntum, Vindobona, Regensburg-Kumpfmül), finding recipients among the civilian population living in civitates and vicii and among the Roman crews stationed in castra and castella. Especially important are the discoveries of Casurius’s pottery in castellum in Mušov in Moravia (171–180 or rather 172–180 years) forming part of the soldier dishware. Based on the collected materials, the trading and use of Casarius’s vessels can be proven in the Danubian area, for years 175, 180, before years 170/178, 175 and after 171/172. As the start date can be accepted the period about 160/170 (163/170), as the final date – about 180 (and longer).There are few and far known finds from areas of the south – west of Slovakia (1 specimen) and Moravia (2 specimens). In this situation the number 5–6 (?) of Casurius’s relief bowls type Drag. 37 in the Przeworsk Culture surprises. These vessels were distributed on the course of the Moravian – Kuyavian section of the Amber Route (Piwonice, Zapowiednia, Jacewo, Lachmirowice) and the southern section of the upper course of the Vistula (Opatów, Zagórzyce?). Particularly interesting is the burial of a woman (No. 12) from Lachmirowice, containing a bowl type E. 77, a small chest elements, belt elements and bronze fibula type A. 129, dating back to the phase B2/C1 (vel B2/C1–C1a) (Zielonka 1993; Godłowski 1994; Tyszler 1999; 2012). Fibulae A.129, constituting a leading form of the phase B2/C1 of the Przeworsk Culture, are found among others in Roman camps layers in Mušov and Iža (Godłowski 1981; 1994; Hüssen, Rajtar 1994; Tejral 1999; 2006). Aforementioned bowl of type E.77 along with several other specimens from this cemetery creates a large collection, having no analogy in the Przeworsk Culture (bronze vessels, see below). Casurus’s bowl from Lezoux, a chronologically sensitive piece of equipment, entitles us to circumscribe the absolute chronology of the burial (No. 12). Having regard to the production (160–180 years), especially the trade and use in the Danubian provinces (proved to 175 year, and before 170/178, 175) and in the occupied Moravia (Mušov, in years 171 or 172–180), the burial in question can be placed in the time interval from about 170 to about 180/190, or 180/200. Taking into account the period of use/ storage of vessel before submitting it to the grave is very important. The presence of Casurius’s vessels on the Amber Route (Moravia, Great Poland, Kuyavia) shows the activity in the thoroughfare during the reign of late Antonine dynasty, i.e. in the period of the Marcomannic Wars. At the same time Casarius’s vessels are also the evidence of direct or indirect links of the population using the graveyard in Šitbořice (about 20 km from the center of Suebi in Mušov, then in the period 171 or 172–180 Roman castellum) with the population using the graveyard in Lachmirowice in Kuyavia. Both cemeteries provide the full content of information on these relationships and chronology of contacts, covering the period of the Marcomannic Wars and time after their completion. Inventories of men (warriors) and women graves (phases B2/C1–C1a) from the graveyards in question are the evidence of high social and material status of mercantile elites (?) achieved by lucrative business contacts. The accumulation of imports (of bronze, ceramic) of southern provenance is characteristic especially for Lachmirowice. Cemeteries striking feature is the presence of a large number of bronze vessels from which especially types E. 27–28, E.40, E. 44–49, E. 77 and E. 160–161 belong to the characteristic range of equipment of the Germanic elite graves in the Central European Barbaricum areas form the middle Danube to Scandinavia (Tejral 1970; 2004; 2006). Their distribution began in the late phase of Antonine reign and the culmination moment occurred after the end of the wars. Casurius’s bowls uniqueness is associated with the period of their production, trade and use (about 160/170–180; wherein the period of use after 180 year should also be taken into account), attributable to the period of the Marcomannic Wars (166/167–180). The presence of Casarius’s terra sigilata bowls recorded on Moravian – Kuyavia section of the Amber Route shows the trade activity on this thoroughfare during aforementioned wars.At the same time, we can assume that the inflow of Casurius’s vessels took place in the late phase of the wars in question (about 171/172–180). It should be stressed that the region Kuyavia, remaining in the far northern hinterland of the direct Roman enemies, i.e. Marcomanni and Quadi, was not yet free from the changeable fate of the ongoing wars and the impact of Roman politics. 
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2016, 31
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies