Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Autocephaly" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Обґрунтування церковної незалежності у теологічному вченні періоду пізньої Візантії
Justification of Church Independence in the Theological Doctrine of the Late Byzantine Period
Оправдение самостоятельности церкви в теологическом учении позденвизантийского периода
Autorzy:
Кобетяк, Андрій
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176066.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
ecclesiology
Ecumenical Council
autocephaly
eparchy
patriarch
pentarchy
dogma
church
Byzantium
theologian
экклезиология
Вселенский собор
автокефалия
епархия
патриарх
пентархия
догмат
церковь
Византия
богослов
Opis:
The article considers the main mechanisms and principles of functioning of the church-administrative system of governance of the Ecumenical Church. It is established that church life is a lively and dynamic process. The church is steadily moving forward and is forced to respond to societal demands and problems. It is proved that the formation of two approaches (Greek and Slavic) to the understanding of the structure of the system of Universal Orthodoxy was the cause of the crisis in the church. It is noted that “church misunderstandings” became apparent after the Great Council of Crete and the granting of the Tomos to the Ukrainian Church. The study highlights the transformational processes of the institution of autocephaly in late Byzantium period, as well as its importance for the modern church. It is proved that the ecclesiological conditionality of the autocephalous principle stems from the very nature of the church. The article argues that in the Orthodox tradition there is no generally accepted interpretation of the interdependence of gaining state independence and the autocephalous status of churches. From the point of view of Orthodox ecclesiology, it is obvious that, by its very structure, every church must necessarily be autocephalous. However, in practice, a number of national churches are waiting for PanOrthodox recognition for a long time. During the period of late Byzantium, autocephaly was transformed from a natural state to an ecclesiasticalpolitical phenomenon. And in the modern period – to an exclusively political one. It is established that the key task of modern world theology is to study the problem of autocephaly. Since the beginning of Christianity, autocephaly has become the basic principle of the apostolic foundation of the community-church, taking into account the national and ethnic characteristics of the population of the then Roman Empire. It is emphasized that autocephaly is one of the oldest institutions of the Church, which is the main feature of Orthodoxy. It is proved that the state is always an interested party in the process of church independence. Since each independent country seeks to have its own church, it acts as a protector of the powers and rights of the church located within its territorial authority. This significantly affects the current geopolitical relations between the Local Churches. It has been established that autocephaly was an adaptation of the church to the political geography of the state. The article establishes that the Ecumenical Church, while being united in its essence, is divided into independent Local Churches on an administrative and national basis. The article establishes that the institutional disputes of modern Local Churches in most cases are related to the “canonical territory” and the limits of their influence. This is directly related to the acquisition of autocephalous status. It is concluded that such global problems of All-Church significance can be solved exclusively by a conciliar way and reasonable means. This requires the participation of all Orthodox hierarchs, including unrecognized churches, to take into account their position.
В статье рассматриваются основные механизмы и принципы функционирования церковно-административной системы управления экуменического движения. Установлено, что церковная жизнь представляет собой живой и динамичный процесс. Церковь неуклонно движется вперед и вынуждена реагировать на запросы и проблемы общества. Доказано, что формирование двух подходов (греческого и славянского) к пониманию устройства системы Вселенского православия явилось причиной кризиса в церкви. Отмечается, что «церковные недоразумения» стали очевидны после Великого Критского Собора и предоставления Томоса Украинской Церкви. В исследовании освещаются трансформационные процессы автокефалии в поздневизантийский период, а также её значение для современной церкви. Доказано, что экклезиологическая обусловленность автокефального принципа вытекает из самой естественности церкви. В статье утверждается, что в православной традиции отсутствует общепринятая интерпретация взаимообусловленности обретения государственной независимости и автокефального статуса церквей. С точки зрения православной экклезиологии очевидно, что по самой своей структуре каждая церковь обязательно должна быть автокефальной. Однако на практике ряд национальных церквей давно ждут всеправославного признания. В период поздней Византии автокефалия из естественного состояния превратилась в церковно-политическое явление. А в современный период – к исключительно политическому. Установлено, что ключевой задачей современного мирового богословия является изучение проблемы автокефалии. С момента возникновения христианства автокефалия стала основным принципом апостольского основания общины-церкви с учетом национальных и этнических особенностей населения тогдашней Римской империи. Подчеркивается, что автокефалия является одним из древнейших институтов Церкви, что является главной чертой Православия. Доказано, что государство всегда является заинтересованной стороной в процессе церковной самостоятельности. Поскольку каждая независимая страна стремится иметь свою церковь, она выступает защитником полномочий и прав церкви, находящейся в пределах ее территориальной власти. Это существенно влияет на текущие геополитические отношения между Поместными Церквами. Установлено, что автокефалия была адаптацией церкви к политической географии государства. В статье установлено, что Вселенская Церковь, будучи единой по своей сути, делится на самостоятельные Поместные Церкви по административному и национальному признаку. В статье установлено, что институциональные споры современных Поместных Церквей в большинстве случаев связаны с «канонической территорией» и пределами их влияния. Это напрямую связано с приобретением автокефального статуса. Делается вывод о том, что такие глобальные проблемы общецерковного значения могут решаться исключительно соборным путем и разумными средствами. Для этого необходимо участие всех православных иерархов, в том числе непризнанных церквей, с учетом их позиции.
Źródło:
Studia Orientalne; 2022, 3(23); 132-149
2299-1999
Pojawia się w:
Studia Orientalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walka o uznanie. Kościół prawosławny w Polsce i jego starania o akceptację autokefalii przez Rosyjski Kościół Prawosławny w latach 1923–1928
The Struggle for Recognition. The Orthodox Church in Poland and Its Efforts to Recognize Its Autocephaly by the Russian Orthodox Church, 1923–1928
Autorzy:
Wysocki, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33916528.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Orthodoxy
Orthodox Church in Poland
Russian Orthodox Church
autocephaly
Prawosławie
Kościół prawosławny w Polsce
Rosyjski Kościół Prawosławny
autokefalia
Opis:
Podpisanie w 1924 r. przez patriarchę konstantynopolitańskiego tomosu nadającego autokefalię Kościołowi prawosławnemu w Polsce nie kończyło starań o pełne uznanie jego samodzielności. Kluczowym elementem było jeszcze uznanie tego aktu przez autokefaliczne Kościoły prawosławne. Największe problemy napotkano w kontaktach z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym, który uważał, że tylko on miał prawo wydawać akt zezwalający na usamodzielnienie się Kościoła prawosławnego w Polsce. W latach 1923–1928 pomiędzy zwierzchnikami obu Kościołów trwała wymiana korespondencji, która choć nie doprowadziła do porozumienia, to jednocześnie pokazywała ich stanowiska.
The tomos by the Patriarch of Constantinople that granted autocephaly to the Orthodox Church in Poland in 1924 did not end the efforts to independence that Church. The main question was the recognition of the act by all of the other Orthodox Churches. The greatest problems were encountered in contacts with the Russian Orthodox Church, which believed that only it had the right to issue an act allowing the Orthodox Church in Poland to become independent. There was an exchange of correspondence between the heads of the both Churches (1923–1928), which did not lead to an agreement, but at the same time showed their stances.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 1329-1375
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja prawna Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i jej uwarunkowania społeczno-polityczne w latach 1944–1956. Problemy wybrane
Legal situation of Polish Autocephalous Orthodox Church and its socio-political dimensions in 1944–1956. Selected problems
Консолидация политической системы как источник политического поведения России в международной среде
Autorzy:
Waniek, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15838691.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Orthodoxy
population resettlement
operation “Vistula”
national and ethnic minorities
March constitution
Curzon-Namier line
PKWN Manifesto
Provisional Government of National Unity
PPS
separation of churches from the state
Moscow Patriarchate
autocephaly
Православие
переселение населения
операция «Висла»
национальные и этнические меньшинства
мартовская конституция
линия Керзона – Намьера
Манифест ПКВН
Временное правительство национального единства
ППС
отделение церквей от государства
Московский Патриархат
автокефалия
Opis:
The main purpose of this article is to recall and analyze from a political-legal point of view not only the little-known wartime history of the Polish Orthodox Church, but also attempts to bring order to the chaos that reigned in the Polish Orthodox Church after the end of World War II. This issue is most often taken up in intellectual circles associated with the Orthodox Church, or - less often - by experts in religious policy. The study presented here is an attempt to supplement this body of work with an own view of the policy of the authorities of the People’s Republic of Poland towards the Orthodox Church, carried out in 1944-1958, which was seriously influenced not only by ideological and legal decisions, characteristic of the period of building revolutionary political changes, but also by long unresolved nationality issues.
Основная цель данной статьи – вспомнить и проанализировать с политико-правовой точки зрения не только малоизвестную историю Польской Православной Церкви военного времени, но и попытки навести порядок в хаосе, царившем в Польской Православной Церкви после окончание Второй мировой войны. Этот вопрос чаще всего поднимается в интеллектуальных кругах, связанных с Православной Церковью, или – реже – среди специалистов по религиозной политике. Представленное здесь исследование является попыткой дополнить данный массив работ собственным взглядом на политику властей. Польской Народной Республики по отношению к Православной Церкви, проведенная в 1944-1958 годах, на которую серьезное влияние оказали не только идейно-правовые решения, характерные для периода построения революционных политических перемен, но и долго нерешенные национальные вопросы.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2023, 1(36); 189-219
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie międzywojennym
Problems of the Orthodox Church in Poland in the Interwar Period
Autorzy:
Sawicki, Doroteusz ks.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494576.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Kościół prawosławny
cerkiew
autokefalia
rewindykacja mienia
burzenie cerkwi
Tymczasowe przepisy o stosunku rządu do Kościoła prawosławnego w Polsce
Polska międzywojenna
stosunki wyznaniowe
prześladowania
episkopat
Orthodox Church
church
autocephaly
revindication of property
destruction of churches
The Provisional Regulations Concerning the Government’s Relation to the Orthodox Church in Poland
Interwar Poland
religious relations
persecution
episcopate
Opis:
W 1918 r. po ponad 120 latach niewoli Polska powróciła na mapy Europy. Wraz z odradzaniem się państwa wielkie przemiany sięgnęły Kościoła prawosławnego w Polsce. Przed I wojną światową był on częścią Patriarchatu Moskiewskiego, który decydował o jego kadrach, statucie, życiu liturgicznym, obrzędowości, itp. Teraz cerkiew w Polsce została oderwana od rosyjskiej. Z jednej strony władze Rzeczypospolitej pragnęły jak najmocniej zerwać z przeszłością niewoli. Dążyły więc do kościelnej niezależności polskiego prawosławia. Z drugiej strony Rosja ogarnięta pożogą Rewolucji Październikowej zamknęła się w kręgu wewnętrznych problemów. Patriarchat zmuszony był walczyć o przetrwanie. Sprawy cerkwi w Polsce siłą rzeczy miały dla niego drugorzędne znaczenie. W kraju tymczasem brakowało biskupów i duchownych. Co gorsza powracający na rodzinną ziemię przedwojenni hierarchowie i kapłani posiadali rosyjskie obywatelstwo. Ukształtowani też byli w duchu rosyjskich szkół teologicznych, z których się wywodzili i w duchowości rosyjskiego Prawosławia. Nie sprzyjało to normalizacji stosunków państwo – cerkiew. Władze nieprzychylnie patrzyły na Kościół prawosławny widząc w nim relikt zaborów. Od hierarchów wymagano pełnej lojalności włącznie z podpisywaniem deklaracji lojalności. Społeczność kapłańską podzielono na uznawaną przez państwo i nieuznawaną. Ta druga nie mogła liczyć na objęcie etatowych placówek duszpasterskich, zatrudnienie jako katecheta w szkołach publicznych, czy też uzyskanie obywatelstwa (w każdej chwili mogli być – i bywali – wydaleni poza granice Ojczyzny). Wystarczyło tylko sprzeciwiać się polonizacji cerkwi, zwalczać neounię, czy też krytykować plany autokefalii Kościoła by znaleźć się w tej grupie kapłanów „drugiej kategorii”. Władze dążyły również do ograniczenia ilości czynnych placówek duszpasterskich. Czyniono to na trzy sposoby. Po pierwsze wielu dawnym parafiom nie przyznano prawa samodzielności degradując je do rangi filii nieetatowej (nawet jeśli posiadały kilka tysięcy wiernych). Po drugie od razu po zakończeniu wojny rozpoczęła się rewindykacja prawosławnego mienia. Jeśli w przeszłości jakieś prawosławne grunta lub świątynia, choć przez kilka dni należały do Kościoła rzymskokatolickiego lub unickiego, mogły teraz być odebrane czy to w ramach wyroku sadowego czy też samowolnej akcji nieprawosławnej społeczności. Cerkiew pozbawiono kilkuset świątyń i dziesiątków tysięcy hektarów ziemi uprawnej oraz lasów. Trzecim sposobem destabilizacji życia parafialnego były akcje burzenia świątyń. Propagowane, jako rozbiórka opuszczonych świątyń w bardzo złym stanie technicznym były barbarzyńskim, zaplanowanym programem zniszczenia cerkwi w Polsce. Wysadzano, palono, rozbierano profanując, bijąc i poniżając nielicznych obrońców domów bożych. Jednocześnie z tym „fizycznym niszczeniem” państwo prowadziło „wojnę prawną”. Przez długie lata posługiwało się carskim ustawodawstwem cerkiewnym pozwalającym mu penetrować wewnętrzne życie cerkwi. Konstytucja marcowa z 1921 r. potwierdziła uprzywilejowaną rolę Kościoła rzymskokatolickiego. Tymczasowe przepisy o stosunku rządu do Kościoła prawosławnego w Polsce, jako jednostronny akt rządowy nie uwzględniały specyfiki Prawosławia. Nie rozwiązywały też najważniejszych spraw. Episkopat coraz bardziej skłaniał się, wobec zaistniałej sytuacji politycznej (niezbyt przyjazne państwo i utrudniony kontakt z kanoniczną zwierzchnością w Moskwie), w stronę starań o uzyskanie statutu autokefalii z Konstantynopola, do którego należeliśmy do XVII w. Po wieloletnich zabiegach w Moskwie i Konstantynopolu ogłoszenie autokefalii nastąpiło w 1925 r. Niezależność sprzyjała reorganizacji i rozwojowi działalności edukacyjno – wydawniczej, normalizacji struktur w terenie, ujednoliceniu życia liturgiczno – obrzędowego, organizacji duszpasterstw specjalnych (w tym wojskowego ordynariatu), działalności młodzieżowej (bractwa cerkiewne), normalizacji zagadnień narodowościowych, itp. Oczywiście pozbawiała Kościół zewnętrznej opieki i patronatu. Zyski wydają się jednak dużo większe niż straty. Tych ostatnich było całkiem sporo. Państwo ograniczało rozwój prawosławnego monastycyzmu. Dążyło do narzucenia cerkwi nowego kalendarza (gregoriańskiego) i języka polskiego jako urzędowego i liturgicznego. Nie zaprzestało, a w 1938 r. nasiliło, proceder burzenia świątyń. Czteromilionowa prawosławna społeczność (11-15% obywateli) wielokrotnie zastanawiała się czym zasłużyła sobie na tak niesprawiedliwe traktowanie. Pokonała wszystkie te problemy, choć przyszło się jej złożyć daninę łez i krwi. Pamiętajmy, że wszystko to działo się w przededniu II wojny światowej. Rzeczpospolita zamiast jednoczyć się wewnętrznie wobec śmiertelnego zagrożenia prowadziła zgubną politykę szowinizmu, ksenofobii i nietolerancji.
In 1918, after over 120 years of captivity, Poland appeared once again on the map of Europe. Great changes also affected the Orthodox Church in Poland at the time of the re-emergence of the state. Before the First World War, the Orthodox Church was a part of the Moscow Patriarchate, which made decisions about its personnel, statutes, liturgical life, rites, etc. The church in Poland now has been detached from the Russian Church. On the one hand, the Republic’s authorities wanted to sever itself from the captivity of the past as much as possible. They strived for ecclesiastical independence for Polish Orthodoxy. On the other hand, Russia was overcome by the horrors of the Russian Revolution and was therefore confined to the sphere of domestic problems. The Patriarch was forced to struggle to survive. For him, the church’s situation in Poland was inevitably of secondary importance. At the time, there was a lack of bishops and priests in Poland. What’s worse, the pre-war hierarchs and priests, who were returning to their homeland possessed Russian citizenship. They were also shaped by Russian spirit of theological schools, from which they graduated, and by Russian Orthodox spirituality. This was not favourable for normalizing church-state relations. The authorities regarded the Orthodox Church in an unfavourable way, as they saw it as a relic of the partitions. The hierarchs were required to be fully loyal and to sign a declaration of loyalty. The community of priests were divided into two groups: those who were recognized by the state and those who were not. The latter could not count on receiving full-time pastoral positions, employment as catechists in public schools or obtaining citizenship (at any time they could be, and in some cases were, deported from their homeland). It was enough to oppose the polonization of the church, to fight the neo-union or criticise the plans for an Autocephalous church to find oneself in the “second category” of priests. The authorities also strived to limit the number of operational places for pastoral care. This was done in three ways. Firstly, several former parishes were not granted the right to independence, thus degrading them to the ranks of dependant parishes (even if they were made up of several thousand faithful). Secondly, immediately after the ending of the war, the process of revindication of Orthodox property commenced. If, in the past, any Orthodox land or church, even it belonged to the Roman Catholic or Uniate Church for merely a couple days, could now be re-possessed either by court ruling or by arbitrary action on the part of the non-Orthodox community. The Orthodox church was deprived of several hundred church buildings, tens of thousands of hectares of cultivated land and forests. The third way of destabilizing parish life were campaigns to destroy churches. What was propagated as dismantling abandoned churches in very poor technical condition was in fact a barbarian and planed program of destroying the Orthodox church in Poland. These churches were exploded, burned and dismantled and the few who defended the temples were mocked, beaten and humiliated. Simultaneously with the “physical destruction”, the state also waged a “legal war.” For many years, the Tsar’s church legislation, which allowed the state to penetrate into the internal life of the church was applied. The March Constitution of 1921 reaffirmed the privileged role of the Roman Catholic Church. The Provisional Regulations Concerning the Government’s Relation to the Orthodox Church in Poland as a unilateral governmental act did not take the specific nature of Orthodoxy into consideration. It also failed to resolve the most important issues. The episcopate was more and more inclined, in the face of the existing political situation (a hostile state and difficulties in contacting the canonical leader in Moscow), to strive for obtaining autocephalous status from Constantinople, to which we belonged until the 17th century. After several years of intervention in Moscow and Constantinople, autocephaly was announced in 1925. Independence allowed for the reorganization and development of education and publishing, normalization of structures within the territory, standardization of liturgical and ceremonial life, organization of specific areas of pastoral care (including the military ordinariate), youth activities (church brotherhoods), normalization of issues of nationality, etc. This, of course, deprived the Church of external protection and patronage. The gains seem to be much greater than the losses. There was a great amount of the latter. The state limited the development of Orthodox monasticism. It strived to impose on the Church the new (Gregorian) calendar and Polish as the official and liturgical language. These efforts did not cease, and in 1938 they intensified, now taking the form of destroying churches. The Orthodox community, which was composed of four million people (11-15% of citizens), repeatedly wondered why they deserved such unfair treatment. The community overcame all of these problems, but only after paying a tribute of blood and tears. Let us remember that all of this took place just before the outbreak of the Second World War. The Republic, instead of uniting itself internally in the face of the deadly threat of war, chose to pursue a fatal policy of chauvinism, xenophobia and intolerance.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2014, 56, 2; 75-106
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityczne aspekty sporu o status Macedońskiej Cerkwi Prawosławnej (MCP) (1991–2014)
Political Aspects of the Dispute over the Macedonian Orthodox Church [MOC] [1991–2014]
Autorzy:
Paszkiewicz, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635421.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Republic of Macedonia
Orthodox Church
Serbia
ecumenical patriarchate
Archbishopric of Ohrid
autocephaly
Opis:
The dispute about the autocephaly of the Macedonian Orthodox Church (MOC), one of the questions within the discourse on the Macedonian national identity since 1967, gained new significance after 1991, as a consequence of the political emancipation of the Republic of Macedonia (RM). This issue is strongly associated with other concerns, such as the country’s internal integration and the struggle to strengthen its sovereignty. In order to support the MOC the authorities attempt to rally the ethnic Macedonians around the idea of national independence and diminish the influences of other Orthodox Churches on the followers of this denomination in RM. Year 2002 saw the failure of the religious consultation and an imminent schism within MOC. It prompted the authorities to act as a guarantor of the undivided jurisdiction of the MOC over the country’s entire territory. This course of action resulted in worsening of the relations with the neighboring Orthodox Christian countries, since the governments cooperate with their respective Churches to contest the independence of MOC. Moreover, since 2002 the issue of MOC’s status is frequently presented within the context of accusations against the RM’s authorities of breaching the civil and religious rights.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2016, 10
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Importance of the Autocephaly of the Orthodox Church of Ukraine for the Confessional Policy of the Russian Federation in Central and Eastern Europe
Autorzy:
Orzechowski, Marcin
Wejman, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076652.pdf
Data publikacji:
2021-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Autocephaly
Orthodox Church of Ukraine
Russian Orthodox Church
confessional
policy
Eastern Europe
Opis:
The subject of the article is an analysis of the impact of the Orthodox Church of Ukraine's autocephaly process on Ukraine's relations with the Russian Federation. Orthodoxy, understood as both a religious institution and a denomination, has been a constant and most important component of Russia's identity since the very beginning of its existence. It remains the dominant religion in the Russian Federation, despite the religious diversity resulting from the multi-ethnic nature of the state. The aim of the article is to analyze the role of the Orthodox Church in the internal and foreign policy of the Russian Federation. In Russian-Ukrainian relations, it played an important role in supporting activities such as the annexation of Crimea or support for pro-Russian separatists in the Donbas. The position of the Russian Orthodox Church in contemporary Russia is also associated with a specific type (model) of the policy pursued by that state, referred to as "confessional policy (diplomacy)", integrally connected with the issues of religious security of the country. The analysis of the content of the program documents of the state institutions of the Russian Federation and internal organizations of the Russian Orthodox Church allows to distinguish the so-called differentia specifica, characterizing the community of assumptions and the identity of actions undertaken by state and church institutions in Russia. Church institutions are perceived as the so-called The "national" church of the Russian Federation. This results in the Church becoming entangled in various parapolitical affiliations, which in turn has specific implications in the political and interfaith sphere. The authors, on the basis of the conducted analysis, conclude that the autocephaly of the Orthodox Church of Ukraine is essential for the country's independence from Russia – it strengthens the Ukrainian national identity and limits Russian influence in this country.
Tematem artykułu jest analiza wpływu procesu autokefalii Prawosławnego Kościoła Ukrainy na stosunki Ukrainy z Federacją Rosyjską. Prawosławie, rozumiane zarówno jako instytucja religijna, jak i wyznanie, jest stałym i najważniejszym elementem tożsamości Rosji od samego początku jej istnienia. Pozostaje religią dominującą w Federacji Rosyjskiej, pomimo zróżnicowania religijnego wynikającego z wieloetnicznego charakteru państwa. Celem badawczym artykułu jest analiza roli Cerkwi w polityce wewnętrznej i zagranicznej Federacji Rosyjskiej. W stosunkach rosyjsko-ukraińskich odgrywał ważną rolę we wspieraniu działań takich jak aneksja Krymu czy wspieranie prorosyjskich separatystów w Donbasie. Pozycja Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej we współczesnej Rosji wiąże się także ze specyficznym typem (modelem) prowadzonej przez to państwo polityki, określanej mianem „polityki wyznaniowej (dyplomacji)”, integralnie związanej z kwestiami bezpieczeństwa religijnego państwa. Analiza treści dokumentów programowych instytucji państwowych Federacji Rosyjskiej i organizacji wewnętrznych Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej pozwala na wyodrębnienie tzw. différentia specifica, charakteryzującej wspólnotę założeń i tożsamość działań podejmowanych przez państwo i cerkiew instytucje w Rosji. Instytucje kościelne postrzegane są jako tzw. Kościół „narodowy” Federacji Rosyjskiej. Powoduje to uwikłanie Kościoła w różne afiliacje parapolityczne, co z kolei ma określone implikacje w sferze politycznej i międzywyznaniowej. Na podstawie przeprowadzonej analizy autorzy dochodzą do wniosku, że autokefalia Prawosławnego Kościoła Ukrainy jest niezbędna dla niezależności tego kraju od Rosji – wzmacnia narodową tożsamość Ukrainy i ogranicza rosyjskie wpływy w tym kraju.
Źródło:
Studia Oecumenica; 2021, 21; 133-147
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikt konfesyjny na Ukrainie przełomu lat 2018/2019
A confessional conflict on Ukraine 2018/2019
Autorzy:
Myślicki, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540504.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Ukraina
Kościół Prawosławny Ukrainy
Ukraiński Kościół
Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego
Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny
autokefalia
prawosławie
tomos
wojna hybrydowa
wojna informacyjna
Ukraine
Orthodox Church of Ukraine
Ukrainian Orthodox Church (Moscow Patriarchate)
Ukrainian Orthodox Church (Kiev Patriarchate)
Ukrainian Autocephalous Orthodox Church
autocephaly
Orthodox Church
Tomos
hybrid war
informational warfare
Opis:
Sobór zjednoczeniowy ukraińskiego prawosławia, który odbył się w dniu 15 grudnia 2018 roku, oraz nadanie tomosu o autokefalii przez patriarchę konstantynopolitańskiego Bartłomieja I w dniu 6 stycznia 2019 roku, zapoczątkowały trwający do chwili obecnej proces przechodzenia wspólnot religijnych Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, podległych Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, pod jurysdykcję nowo utworzonego Kościoła Prawosławnego na Ukrainie. Celem artykułu jest analiza rywalizacji o wiernych, przybierająca formę wojny informacyjnej. Ponadto, przeanalizowano najważniejsze akty prawne, przyjęte przez Radę Najwyższą Ukrainy, dające podstawę prawną przedmiotowemu procesowi, a także – w takim zakresie jak jest to możliwe – przestawiono ogólne dane statystyczne, obrazujące jego dynamikę.
The Unification Council of the Orthodox churches of Ukraine held on 15th December 2018 and the granting of the tomos on autocephaly by the Patriarch of Constantinople, the Bartholomew I on 6th January 2019, have initiated, lasting to date, the religious communities’ conversion process from the Ukrainian Orthodox Church (Moscow Patriarchate) subordinated to the Russian Orthodox Church, to the jurisdiction of newly established Orthodox Church of Ukraine. The article’s aim is the analysis of the rivalry on followers, that has transformed into the informational war. Furtherly, the most important laws providing the juridical foundation for the process implemented by the Verkhovna Rada of Ukraine were analysed, and – as widely as possible – the basic statistical data on its intensity was investigated.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2019, 29; 102-121
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualne oznaki atomizacji dialogu katolicko-prawosławnego
Current signs of atomization of the Catholic-Orthodox dialogue
Autorzy:
Moskałyk, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729626.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
dialog katolicko-prawosławny
prawosławny patriarchat moskiewski
patriarcha Cyryl
ukraińska autokefalia
Catholic-Orthodox dialogue
Moscow Orthodox Patriarchate
Patriarch Kirill
Ukrainian autocephaly
Opis:
W artykule podjęto problem dezintegracji dialogu katolicko-prawosławnego w związku ze stanowiskiem prawosławnego patriarchatu moskiewskiego popierającym obecną agresję militarną w Ukrainie. Podstawą refleksji stały się zagadnienia dotyczące: perspektywa dialogu dwustronnego opartego na dotychczasowym modelu współpracy ekumenicznej Watykanu i Moskwy; specyfika historycznych więzi prawosławia moskiewskiego z prawosławiem ukraińskim; poszukiwanie porozumienia na zasadzie wspólnych uzgodnień i gestów dobrej woli oraz odmienna optyka zjawiska wojny i związana z nią odpowiedzialność. Rozwinięta analiza wymienionych wyżej aspektów formułuje odpowiedni pogląd na charakter i znaczenie relacji katolicko-prawosławnych, w tym katolicko-prawosławno-moskiewskich i prawosławno-moskiewsko-ukraińskich.
The article deals with the problem of the disintegration of the Catholic-Orthodox dialogue due to the position of the Moscow Orthodox Patriarchate, which supports the current military aggression in Ukraine. The basis for the reflection were issues related to: the prospect of bilateral dialogue based on the current model of ecumenical cooperation between the Vatican and Moscow; the specificity of historical ties between Moscow Orthodoxy and Ukrainian Orthodoxy; seeking agreement on the basis of common arrangements and gestures of goodwill and a different optics of the phenomenon of war and the associated responsibility. The developed analysis of the above-mentioned aspects formulates an appropriate view of the nature and meaning of Catholic-Orthodox relations, including Catholic-Orthodox-Moscow and Orthodox-Moscow-Ukrainian relations.
Źródło:
Studia Oecumenica; 2022, 22; 207-218
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autokefalia prawosławia ukraińskiego wbrew prawosławiu rosyjskiemu
Autocephaly of Ukrainian Orthodoxy against Russian Orthodoxy
Autorzy:
Moskałyk, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595159.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
autokefalia, tomos, prawosławie ukraińskie, prawosławie rosyjskie, ekumeniczny patriarchat konstantynopolitański, Bartłomiej I.
autocephaly, tomos, Ukrainian Orthodox, Russian Orthodox, Ecumenical Patriarchate of Constantinople, Bartholomew I.
Opis:
Receiving autocephaly from Constantinople by Orthodoxy in Ukraine in 2019 means for him primarily a qualitative change in both the organizational and legal sense, but also in the conscious and mental sense. It is a real reference to the historical legacy and the prospect of total release from unwanted subordination. All that remains is the question of proper management of the value of full autonomy and the possibility of shaping an independent ecclesial vision. If the conclusions from the recent and ancient past are properly learned then all foundations for the creation of a unified Orthodox community with undoubted moral authority will exist.
Otrzymanie autokefalii z Konstantynopola przez prawosławie na Ukrainie w 2019 roku oznacza dla niego przede wszystkim zmianę jakościową zarówno w sensie organizacyjnym i prawnym, ale także świadomościowym i mentalnym. To rzeczywiste nawiązanie do spuścizny historycznej oraz perspektywa całkowitego uwolnienia się od niechcianego podporządkowania. Teraz pozostaje jedynie kwestia właściwego zagospodarowania wartością, jaką jest pełna autonomia i możliwość kształtowania niezależnej wizji eklezjalnej. Jeśli zostaną prawidłowo wyciągnięte wnioski z niedalekiej i dawnej przeszłości wówczas zaistnieją wszelkie podstawy ku stworzeniu zjednoczonej wspólnoty prawosławnej o niewątpliwym autorytecie moralnym.    
Źródło:
Studia Oecumenica; 2019, 19; 167-178
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od ortodoksyjnej do „neokolonialnej” eklezjologii
From Orthodox to “Neocolonial” Ecclesiology
Autorzy:
Moskałyk, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134432.pdf
Data publikacji:
2022-05-28
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Kościół Aleksandryjski
Rosyjski Kościół Prawosławny
prawosławna eklezjologia
eucharystyczna wspólnota
autokefalia
Alexandrian Church
Russian Orthodox Church
orthodox ecclesiology
Eucharistic communion
autocephaly
Opis:
Najnowsze wydarzenia w dziejach współczesnego prawosławia, zwłaszcza w ostatnich trzech latach, mogą napawać pesymizmem i rozgoryczeniem. Powodem tego stanu rzeczy jest narastające napięcie strukturalne pomiędzy poszczególnymi wspólnotami autokefalicznymi. Jednym z dominujących czynników tego procesu staje się wewnętrzna rywalizacja, inspirowana głównie przez Rosyjski Kościół Prawosławny (RKP), która w rezultacie zakłada zmianę obowiązującego porządku autorytetu władzy w prawosławiu, w tym doprowadzenie do reformy w dziedzinie doktryny eklezjologicznej. W tle zaistniałej sytuacji pozostaje problem nadzwyczajnych kompetencji Patriarchy Ekumenicznego, dzięki którym może on decydować o ustanowieniu autokefalii dla określonej wspólnoty prawosławnej. Podstawą do podjęcia rozważań nad wspomnianymi kwestiami jest powołanie w grudniu 2021 roku pod patronatem Patriarchatu Moskiewskiego nowego egzarchatu prawosławnego w Afryce. W odniesieniu do tego wydarzenia przedmiotem szczególnej analizy w artykule są: kanoniczna doniosłość decyzji Synodu RKP, dążenie do zmiany prawosławnej eklezjologii, kwestionowanie prawdziwej sakramentalności i próba redukcji eucharystycznej synaksy.
The current structural tension between various Orthodox Churches can fill us with pessimism and bitterness. One of the dominant elements of this state of affairs is internal rivalry, inspired mainly by the Russian Orthodox Church (ROC), which ultimately assumes a change in the current order of authority in Orthodoxy, advancing an unrestrained reform in the field of ecclesiological doctrine. In the background of this situation, there is the problem of the extraordinary competences of the Ecumenical Patriarch, thanks to which he can also decide to establish autocephaly for a particular Orthodox community. The basis for considering the above-mentioned issues is the establishment in December 2021 under the patronage of the Moscow Patriarchate of a new Orthodox exarchate in Africa. Based on this event, the subjects of special analysis are: the canonical significance of the decision of the Synod of the ROC, the desire to change Orthodox ecclesiology, the questioning of true sacramentality and the attempt to reduce the Eucharistic synaxis.
Źródło:
Collectanea Theologica; 2022, 92, 2; 169-182
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:
Collectanea Theologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W świetle tomosu
In the Light of Tomos
Autorzy:
MOSKAŁYK, JAROSŁAW
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496541.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Tomos
autokefalia
Kościół kijowski
patriarchat konstantynopolitański
Bartłomiej I
jurysdykcja
integralność terytorialna
autocephaly
Kyjev Church
Ecumenical Patriarchate of Costantinople
Bartholomew I
jurisdiction
territorial integrit
Opis:
Thanks to the autocephaly of Ukrainian Orthodoxy in 2019, there is a fundamental change in the whole local Church in the religious, ecclesial, organizational, administrative and jurisdictional aspects. At the same time, there is a completely new perspective of self-realization in a fully autonomous Church based on communication with the Constantinopolitan patriarchate. This reality creates the right conditions for establishing proper relations with other Churches in the country, including Eastern Catholic and Latin, which previously had an ambiguous character. Ultimately, join the multilateral dialogue within the Christian, which aims to bring together and unite all Christians into one community of people of faith.
Dzięki nadaniu autokefalii prawosławiu ukraińskiemu w 2019 roku następuje zasadnicza zmiana w całym Kościele lokalnym w aspekcie religijnym, eklezjalnym, organizacyjnym, administracyjnym i jurysdykcyjnym. Przy tym pojawia się zupełnie nowa perspektywa samorealizacji w pełni autonomicznego Kościoła w oparciu o łączność z patriarchatem konstantynopolitańskim. Rzeczywistość ta stwarza odpowiednie warunki do nawiązania właściwych relacji z innymi Kościołami w kraju, w tym wschodnim katolickim i łacińskim, które wcześniej posiadały złożony charakter. Ostatecznie pozwala włączyć się w wielostronny dialog wewnątrz chrześcijański, który stawia sobie za cel zbliżenie i zjednoczenie wszystkich chrześcijan w jedną wspólnotę ludzi wiary.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2019, 40, 3; 11-19
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Kijowem a Konstantynopolem Relacje Kościoła ukraińskiego z Patriarchatem Ekumenicznym (X–XXI w.)
Kiev and Constantinople The relations between the Ukranian Church and the Ecumenical Patriarchate (10th–21st c.)
Autorzy:
Kuczara, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916155.pdf
Data publikacji:
2019-12-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constantinopole
Kiev
Moscow
metropolis
patriarchate
Church
jurisdiction
autocephaly
Orthodoxy
Konstantynopol
Kijów
Moskwa
metropolia
patriarchat
Kościół
jurysdykcja
autokefalia
prawosławie
Opis:
Relations between the Ukrainian Church and Constantinople were difficult. This goes back as far as 988, when the Christianisation of the Rus created a strong alliance between Kiev and the Byzantine Empire. There were times when Constantinople had no influence over the Kiev Metropolis. During the Mongolian invasion in 1240, the Ukranian region was broken up and Kiev lost its power. The headquarters of the Kiev Metropolis were first moved to Wlodzimierz nad Klazma in 1299 and then to Moscow in1325. In 1458 the Metropolis of Kiev was divided into two; Kiev and Moscow, but Kiev still remained under the jurisdiction of the Patriarchate of Constantinople. Since that time, the orthodox hierarchs of Moscow no longer adhered to the title Bishop of Kiev and the whole of Rus and in 1588 the Patriarchate of Moscow was founded. In 1596 when  the Union of Brest was formed,  the orthodox church of the Polish Lithuanian Commonwealth was not liquidated. Instead it was formally revived in 1620 and in 1632 it was officially recognized by king Wladyslaw Waza. In 1686 the Metropolis of Kiev which until that time was under the Patriarchate of Constantinople was handed over to the jurisdiction of Moscow. It was tsarist diplomats that bribed the Ottoman Sultan of the time to force the Patriarchate to issue a decree giving Moscow jurisdiction over the Metropolis of Kiev. In the beginning of the 19th century, Kiev lost its Metropolitan status and became a regular diocese of the Russian Orthodox Church. Only in the beginning of the 20thcentury, during the time of the Ukrainian revolution were efforts made to create an independent Church of Ukraine. In 1919 the autocephaly was announced, but the Patriarchate of Constantinople did not recognize it. . The structure of this Church was soon to be liquidated and it was restored again after the second world war at the time when Hitler occupied the Ukraine. In 1992, after the dissolution of the Soviet Union, when Ukraine gained its independence, the Metropolitan of Kiev requested that the Orthodox Church of Ukraine becomes autocephalous but his request was rejected by the Patriarchate of Moscow. Until 2018 the Patriarchate of Kiev and the autocephalous Church remained unrecognized and thus considered schismatic. In 2018 the Ecumenical Patriarchate of Constantinople looked  into the matter and on 5thJanuary 2019, the Orthodox Church of Ukraine received it’s tomos of autocephaly from Constantinople. The Patriarchate of Moscow opposed the decision of Constantinople and as a result refused to perform a common Eucharist with the new Church of Ukraine and with the Patriarchate of Constantinople.
Źródło:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2019, 9; 67-95
2391-470X
Pojawia się w:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunek polityków Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1919 roku wobec Cerkwi prawosławnej
The attitude of the Directorate of Ukraine’ politicians towards the Orthodox Church in 1919
Autorzy:
Kucy, Aleksy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951445.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Ukrainian Orthodox Church
1917 revolution
national movement
autocephaly
Directorate
Opis:
In the third period of Ukrainian prerevolutionary statehood, called Directorate, national groups took over the authority. As a result of various events, in February 1919 Symon Petlura became the leader of the republic. One of the most revolutionary decisions of the Directorate consisted in adoption of the act of autocephaly of the Ukrainian Orthodox Church. Although the episcopate of the Ukrainian Orthodox Church boycotted this act, the Directorate strived hard to execute its resolutions. One of the most important Directorate’s actions was sending to Constantinople a representative of O. Łotocki’s government, with the mission of gaining the ecumenical patriarch’s – Germanos V’s support. A fast collapse of the new authority made it impossible for the Ukrainian nationals to achieve the main objective – the autocephaly of the Church.
Źródło:
Białostockie Teki Historyczne; 2015, 13
1425-1930
Pojawia się w:
Białostockie Teki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie prawosławie w internecie (według stanu na rok 2007)
Польское православие в интернете (по состаянию на 2007 год)
Autorzy:
Kołbuk, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945239.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawosławie
internet
cerkiew
autokefalia
diecezja
parafia
monaster
orthodox
church
autocephaly
diocese
parish
monastery
Opis:
На протяжении многих веков на землях, которые находились в составе Речи Посполитой также функционировала Православная церковь. В основном Православие ассоциировалось с восточно-европейской традицией. Не смотря на то, что Православие было связано с российской политической экспансей в Польше еще до недавних времен, общие интересы католиков и православных как правило были конфликтными. Только с половини ХХ века конфликты между двумя религиозными конфессиями перестают существовать. Сегодня в Польше у Православия много верных. Поэтому многие интернет издания поддерживают интеграцию этой широко вызнаваемой религии. К тому же, жители современной Польши, благодаря интернет сайтам, могут узнать прошлое и культуру восточного хрестиянства.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 7; 105-119
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
De Facto or De Iure? Ukrainian Autocephaly as a Contentious Issue in Orthodoxy
Autorzy:
Kałużny, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28394733.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
autokefalia
Kościół prawosławny
ukraińska autokefalia
Kościół Prawosławny Ukrainy
eklezjologia prawosławna
autocephaly
Orthodox Church
Ukrainian autocephaly
Orthodox Church of Ukraine
Orthodox ecclesiology
Opis:
The purpose of this article is to present the contentious issue of Ukrainian autocephaly in today’s Orthodox Church. The topic is developed in four sections. Firstly, the method of proclaiming autocephaly in the Orthodox Church is presented. Then the history of establishing Ukrainian autocephaly is shown. The third section presents the problems related to the recognition of Ukrainian autocephaly in the Orthodox world. The final section sums up the results of the reflection and draws conclusions. They demonstrate that the Orthodox Church does not have unambiguous canonical regulations on the establishment of autocephaly, resulting in controversies surrounding Ukrainian autocephaly. The controversies consist especially of three theological-canonical issues: (1) the jurisdictional affiliation of the Kyiv Metropolitan See; (2) the manner of establishing Ukrainian autocephaly; and (3) the validity of the ordination of certain clergy of the new Ukrainian Orthodox Church. Finally, it is concluded that a definitive solution to the contentious issue of Ukrainian autocephaly requires agreement at the level of the whole Orthodox Church.
Celem niniejszego artykułu jest prezentacja spornej w dzisiejszym prawosławiu kwestii ukraińskiej autokefalii. Temat został rozwinięty w czterech częściach. Na początku przedstawiono sposób ogłaszania autokefalii w prawosławiu. Następnie ukazano historię ustanowienia ukraińskiej autokefalii. W trzeciej części zaprezentowano problemy związane z uznaniem ukraińskiej autokefalii w świecie prawosławnym. W końcowej części zestawiono wyniki refleksji i sformułowano wnioski. Wynika z nich, że prawosławie nie posiada jednoznacznych regulacji kanonicznych co do ustanawiania autokefalii i z tym łączą się kontrowersje wokół ukraińskiej autokefalii. Składają się na nie zwłaszcza trzy kwestie teologiczno-kanoniczne: 1) przynależność jurysdykcyjna metropolii kijowskiej; 2) sposób ustanowienia ukraińskiej autokefalii; 3) ważności święceń sprawowanych przez niektórych duchownych nowego Kościoła Prawosławnego Ukrainy. Ostatecznie stwierdzić należy, że definitywne rozwiązanie spornej kwestii ukraińskiej autokefalii wymaga porozumienia na poziomie całego prawosławia.
Źródło:
Collectanea Theologica; 2023, 93, 3; 175-200
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:
Collectanea Theologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies