Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Alberta" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Touristic cultural determinants in Canada based on the authorial route of cultural heritage in the Alberta province
    Autorzy:
    Ziółkowska-Weiss, Kamila
    Lewandowska, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2211608.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Alberta
    tourism
    trail
    Canada
    cultural conditions
    cultural heritage
    Opis:
    Important elements of the trail include its tourist development. It is of great importance in drawing in tourists to visit a particular attraction or region. It is a special element in the development of tourism space. It increases attractiveness of the reception area, similarly to catering or accommodation facilities. The created network of the tourist routes is considered as internal accessibility of the region. The trail that is well-organised and adapted to the conditions, allows for a wide selection of active forms of spending free time. The work focuses on the development of the cultural heritage trail in the province of Alberta (Canada). Based on the literature analysis, the trail was defined as a tourist attraction in itself. From the information received it was found that the tourist route is an inseparable part of the tourist product. An important element of the tourist trail is tourism development. The text emphasizes cultural aspect of the original route. The protected areas and the cultural heritage of the Indians have been characterised in particular. As part of the original route, the following were characterised: accommodation, catering, accompanying facilities and threats that may occur during the journey. Based on a review of the literature and the author’s route, the relation between local heritage and cultural tourism was inferred.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2022, 36, 3; 93-108
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stagodontid marsupials from the Late Cretaceous of Canada and their systematic and functional implications
    Autorzy:
    Fox, R C
    Naylor, B.G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23125.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Canada
    Cretaceous
    Late Cretaceous
    Stagodontidae
    Mammalia
    stagodontid mursupial
    Alberta
    Marsupialia
    paleontology
    Opis:
    Previously undescribed specimens of stagodontid marsupials from Late Cretaceous deposits in Alberta, Canada, reveal new information concerning the upper dentition of Eodelphisspp. and the lower dentition of Didelphodon coyi. Additionally, an incomplete upper dentition of D. coyi from the Scollard Formation extends the range of this species into the Lancian, co−eval with D. vorax and D. padanicus. Stagodontids are in accord with other North American Late Cretaceous marsupials for which the appropriate parts are known in lacking diastemata between the canines and the molars while possessing well−developed palatal vacuities, implying that these morphologies characterized ancestral marsupials. If so, the diastema between P1 and P2 in the Asian middle Early Cretaceous “metatherian” Sinodelphys szalayi is convergent on that in Cenozoic didelphids, and the absence of palatal vacuities in South American Paleogene and Neogene borhyaenids is derived, representing a paedomorphic truncation of development. Claims that the Asian Late Cretaceous “metatherian” Deltatheridium pretrituberculare had a marsupial−like dental replacement pattern are tautological, deduced from an a priori acceptance of a marsupial model of replacement to the exclusion of other, no less realistic, alternatives. The new specimens of Didelphodon coyi demonstrate that upper and lower premolars occluded broadly, implying that the inflated lingual lobes characteristic of Didelphodon premolars evolved primarily as a crushing mechanism, not for passive protection of the gums. Recent speculations that stagodontids were aquatic are not based on credible morphologic or taphonomic evidence and are dismissed, as is speculation that the Judithian species of Eodelphis are sexual morphs of a single species. Current knowledge of Didelphodon compels correction of numerous errors concerning its morphology as presented in recent analyses of marsupial relationships.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2006, 51, 1
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cranial anatomy of tyrannosaurid dinosaurs from the Late Cretaceous of Alberta, Canada
    Autorzy:
    Currie, P J
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20676.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Late Cretaceous
    Cretaceous
    Canada
    Theropoda
    dinosaur
    Alberta
    Saurischia
    Coelurosauria
    anatomy
    Dinosauria
    Tyrannosauridae
    skull
    paleontology
    tyrannosaurid dinosaur
    Opis:
    Beautifully preserved, nearly complete theropod skeletons from Alberta (Canada) allow re−evaluation of the taxonomic status of North American tyrannosaurids. It is concluded that the most parsimonious interpretation of relationships leads to the separation of the two species of Albertosaurus(sensu Russell 1970) into Gorgosaurus libratusfrom the Campanian Dinosaur Park Formation and Albertosaurus sarcophagus from the upper Campanian/lower Maastrichtian Horseshoe Canyon Formation. Albertosaurus and Gorgosaurus are closely related, but can be distinguished from each other by more characters than are known to justify generic distinction within another tyrannosaurid clade that includes Daspletosaurus, Tarbosaurus and Tyrannosaurus. Daspletosaurus is known from multiple species that cover extensive geographic, ecological and temporal ranges, and it is sensible to maintain its generic distinction from Tyrannosaurus. All tyrannosaurid species have consistent ontogenetic trends. However, one needs to be cautious in assessing ontogenetic stage because many characters are size−dependent rather than age−dependent. There are relatively few osteological differences that can distinguish tyrannosaurid species at any age. For example, Nanotyrannus lancensis is probably a distinct species from Tyrannosaurus rex because there is no evidence of ontogenetic reduction of tooth counts in any other tyrannosaurid species. Some characters that are good for separating mature tyrannosaurids, such as differences in the sizes and shapes of maxillary fenestrae, are not useful for identifying the species of juveniles.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2003, 48, 2
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An unusual early primate from the Paleocene Paskapoo Formation, Alberta, Canada
    Autorzy:
    Fox, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23216.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Alberta
    Canada
    Paleocene
    Paskapoo Formation
    Plesiadapiformes
    primate
    Primates
    new plesiadapiform primate
    Phoxomylus puncticuspis
    plesiadapiform primate
    Earlu Tiffanian
    Opis:
    A new plesiadapiform primate, Phoxomylus puncticuspis gen. et sp. nov., is described based on an isolated but well−preserved upper molar from the early Tiffanian (late Paleocene) Cochrane 2 locality, southwestern Alberta, Canada. Although possessing a robust postprotoconal fold, an unambiguous synapomorphy of primates, Phoxomylus differs from other plesiadapiforms in its retention of primitive molar features, including acutely pointed major cusps and sharp crests, deep trigon basin, and lack of the bunodont coronal specializations that purportedly marked the transition from insectivorous non−primate ancestors to omnivorous/frugivorous basal primates. Coronal features of the holotype of P. puncticuspis imply that during mastication the mandible was adducted in a near−vertical plane, with little capacity for the transverse movement that is already seen in molar morphology of the earliest and most basal plesiadapiform, Purgatorius. Instead, molar morphology in P. puncticuspis implies emphasis on vertical piercing and shearing, specializations for insectivory unlikely to have been derived via reversal from plesiadapiform ancestors having more bunodont molars adapted for omnivory/frugivory. If that is the case, a long “ghost lineage” must link P. puncticuspis to other, basal plesiadapiforms that have yet to be discovered but that had not yet evolved omnivorous adaptations of the dentition.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2011, 56, 1
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reinventing the VA museum of childhood
    Nowa wizja muzeum dzieciństwa – oddziału muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie
    Autorzy:
    Charman, Helen
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933510.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    museum
    children
    creativity
    capital transformation
    Museum of Childhood
    the Victoria and Albert Museum
    muzeum
    dzieci
    kreatywność
    transformacja
    Muzeum Dzieciństwa
    Muzeum Wiktorii i Alberta
    Opis:
    In 2018 the Victoria and Albert Museum launched a capital project to transform the Museum of Childhood from a museum of the social and material history of childhood to a powerhouse of creativity for the young. This paper therefore takes the reinvention of the MoC as a case study to explore the process of change and the key drivers for inculcating and realising the transformed museum. In particular, the process of co-design with and for young people is considered as a mechanism for change in creating future facing museums that speak to the needs of young people in a rapidly changing and complex world.
    W 2018 r. Muzeum Wiktorii i Alberta rozpoczęło projekt inwestycyjny mający na celu przekształcenie Muzeum Dzieciństwa z instytucji zajmującej się społeczną i materialną historią dzieciństwa w kuźnię kreatywności dla młodych ludzi. Studium przypadku, jakim jest tworzenie nowego Muzeum Dzieciństwa, służy tu analizie procesu zmiany muzeum i jego głównych czynników napędowych. Szczególny nacisk został położony na proces wspólnego projektowania – dla młodych ludzi i z nimi, jako mechanizmu zmiany w stronę tworzenia muzeów nakierowanych na przyszłość oraz odpowiadających na potrzeby młodych w złożonym i szybko zmieniającym się świecie.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2020, 61; 117-126
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Variation in premaxillary tooth count and a developmental abnormality in a tyrannosaurid dinosaur
    Autorzy:
    Miyashita, T.
    Tanke, D.H.
    Currie, P.J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23378.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    paleontology
    tooth variation
    premaxillary tooth
    tooth
    developmental abnormality
    tyrannosaurid dinosaur
    Dinosauria
    Theropoda
    Tyrannosauridae
    tooth count
    developmental regulation
    Dinosaur Park Formation
    Alberta city
    Canada
    Opis:
    Premaxillary tooth count tends to be stable amongst toothed dinosaurs, and most theropods have four teeth in each premaxilla. Only one case of bilaterally asymmetric variation is known in theropod premaxillary dentition, and there is no record of ontogenetic or individual variation in premaxillary tooth count. Based on these observations, a tyrannosaurid left premaxilla with three teeth (TMP 2007.20.124) is an interesting deviation and represents an unusual individual of Daspletosaurus sp. with a developmental abnormality. The lower number of teeth is coupled with relatively larger alveoli, each of which is capable of hosting a larger than normal tooth. This indicates that tooth size and dental count vary inversely, and instances of reduction in tooth count may arise from selection for increased tooth size. On the other hand, the conservative number of premaxillary teeth in most theropods implies strong developmental constraints and a functional trade−off between the dimensions of the premaxillary alveolar margin and the size of the teeth. In light of recent advances in the study of tooth morphogenesis, tooth count is a function of two parameters: dimensions of an odontogenic field for a tooth series, and dimensions of tooth positions. A probable developmental cause for the low tooth count of TMP 2007.20.124 is that the dimensions of the alveoli expanded by approximately a third during tooth morphogenesis. Numerical traits such as tooth count are difficult to treat in a phylogenetic analysis. When formulating a phylogenetic character, a potential alternative to simply counting is to rely on the morphological signature for developmental parameters that control the number of the element in question.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2010, 55, 4
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kawerny solne w prowincji Alberta, Zachodnia Kanada
    Salt caverns in Province of Alberta, Western Canada
    Autorzy:
    Kukiałka, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192115.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    kawerny solne
    kawerna magazynowa
    kawerny do składowania odpadów
    otwory zrzutowe
    ługowanie
    SAGD
    CSS
    Kanada
    Alberta
    salt caverns
    storage caverns
    disposal caverns
    disposal wells
    Canada
    Opis:
    Kawerny solne w prowincji Alberta są ściśle związane z przemysłem naftowym. W chwili obecnej czynne są dwa typy kawern solnych: kawerny magazynowe oraz kawerny do składowania odpadów. Kawerny magazynowe służą do magazynowania: gazu ziemnego, skroplonego gazu, nieprzetworzonej ropy naftowej oraz rozpuszczalnika wykorzystywanego w procesie upłynniania wydobytych bituminów. Kolejnym typem są kawerny do składowania odpadów. Kawerny te możemy podzielić na dwa podstawowe typy: komercyjne, służące do składowania różnego rodzaju odpadów oraz kawerny budowane przez firmy naftowe służące do składowania odpadów ściśle związanych z wydobyciem i oczyszczaniem bituminów przez daną kopalnię. Kawerny zlokalizowane są w dwóch największych formacjach solonośnych: Lotsberg oraz Prairie Evaporite. Geograficznie, kawerny magazynowe w większości zlokalizowane są na północ od Edmonton, w okolicach miasta Fort Saskatchewan, zaś nowobudowane kawerny do składowania odpadów są ulokowane w sąsiedztwie fabryk wytwarzających te odpady, bądź w tym celu są używane wyeksploatowane kawerny do produkcji solanki.
    Salt caverns in Alberta are closely related to the oil industry. At the moment, there are two types of active salt caverns: storage and waste disposal caverns. Storage caverns are used to store: natural gas, liquid gas, crude oil, and solvent used in the liquefaction process the extracted heavy bitumen. Another type are disposal caverns for the storage of waste. These caverns can be divided into two basic types: commercial for storing different types of waste, and caverns built by the oil companies place for the collection of waste closely associated with the extraction and refining of bitumen by a plant. Caverns are located in the two largest salt formations: Lotsberg and Prairie Evaporite. Geographically, the storage caverns are mostly located to the north of Edmonton, near the city of Fort Saskatchewan, while newly built caverns for the storage of waste are located in the vicinity of factories producing the waste, or for this purpose are used exploited brine production caverns.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2015, 11; 83--90
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Der Freiburger Kreis" : opór przeciwko narodowemu socjalizmowi
    Autorzy:
    Schulz, Wilfried.
    Powiązania:
    Zeszyty Naukowe Wyższa Szkoła Oficerska im. gen. Józefa Bema, 1997, nr 12, s. 416-421
    Data publikacji:
    1997
    Tematy:
    Uniwersytet im. Alberta Ludwiga (Freiburg; Niemcy)
    Koło Fryburskie Niemcy 1933-1945 r. wystawy
    Hitleryzm zwalczanie Niemcy 1933-1945 r. wystawy
    Szkolnictwo wyższe Niemcy 1933-1945 r.
    Opis:
    Fot.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Buntownicy czy niesłusznie oskarżeni? Bożogrobcy miechowscy i ich relacje z Władysławem Łokietkiem
    Rebels or unjustly accused? Order of the Holy Sepulchre in Miechów and their relations with Władysław the Elbow-High
    Autorzy:
    Rajman, Jerzy
    Grabowski, Janusz
    Graczyk, Waldemar
    Wajs, Hubert
    Karczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/26125189.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    klasztor bożogrobców
    Miechów
    bunt wójta Alberta
    Kraków
    Władysław Łokietek
    konfiskaty
    wieża obronna przy kościele
    Monastery of the Holy Sepulcher
    rebellion of mayor Albert
    confiscations
    defensive tower at the church
    Opis:
    Autor podjął temat relacji między klasztorem bożogrobców w Miechowie a księciem Władysławem Łokietkiem. Relacje te z winy księcia układały się źle. Książę odpowiada zarówno za zniszczenia miasta i klasztoru, jak i konfiskatę Chmielowa w latach 1304‒1305. Można wykazać, że książę, po objęciu tronu krakowskiego w 1306 r., zmierzał do ograniczenia autonomii Miechowa i do podporządkowania sobie klasztoru. Na podstawie analizy bull papieskich z 12 października 1311 r. autor wykazuje, że klasztor miechowski domagał się od księcia Władysława zarówno zaprzestania nakładania nań świadczeń pieniężnych, jak i zwrotu utraconych dóbr. Fakt, że książę zwrócił Chmielów (przed marcem 1313 r.) oznacza, że musiał się ugiąć przed interwencją papieską. W artykule starano się udowodnić, że klasztor miechowski nie brał udziału w buncie wójta Alberta, a dominująca w historiografii opinia nie ma uzasadnienia w źródłach. Autor analizuje następnie hipotetyczne przyczyny wybudowania w Miechowie w 1311 r. wieży obronnej, przyjmując, że stało się to z rozkazu księcia, jak i wycofania załogi wojskowej z Miechowa w 1314 r. To ostatnie wydarzenie autor wiąże z opanowaniem Wielkopolski przez księcia Władysława.
    The author discusses the relations between the monastery of the Holy Sepulchre in Miechów and Duke Władysław the Elbow-High. These relations, by the fault of the duke, were very bad. The duke was responsible both for the destruction of the town and the monastery, as well as confiscation of Chmielów in 1304‒1305. It can be demonstrated that the duke, after ascending to Cracow’s throne in 1306, sought to limit Miechów’s autonomy and to bring the monastery under his control. Based on the analysis of papal bulls from 12 October 1311, the author demonstrates that Miechów monastery demanded from Duke Władysław to stop imposing monetary levies on it, and to return the lost lands. The fact that the duke returned Chmielów (before March 1313) means that he must have yielded to papal intervention. The article tries to prove that the Miechów monastery did not participate in Mayor Albert’s rebellion, and the opinion prevalent in historiography is not justified by the sources. The author then analyses hypothetical reasons for building a defensive tower in Miechów in 1311, assuming that it was done on the Duke’s order, as well as for withdrawing the military detachment from Miechów in 1314. The author attributes the latter event to Duke Władysław’s conquest of Greater Poland.
    Źródło:
    Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 179-198
    9788395991950
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New earliest Tiffanian [Late Paleocene] mammals from Cochrane 2, Southwestern Alberta, Canada
    Autorzy:
    Scott, C S
    Fox, R.C.
    Youzwyshyn, G.P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/21452.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Paleocene
    Late Paleocene
    Eutheria
    mammal
    Canada
    new combination
    Litomylus grandaletes
    Alberta
    Ptilodus gnomus
    Baiotomeus russelli
    Paleotomus junior
    fossil
    Thryptacodon orthogonius
    Paskapoo Formation
    Bessoecetor septentrionalis
    Pararyctes rutherfordi
    new species
    paleontology
    Multituberculata
    Opis:
    New mammalian fossils at Cochrane 2, Paskapoo Formation, Alberta, Canada, document five new species and two new combinations: Ptilodus gnomus sp.nov.and Baiotomeus russelli sp.nov.(Multituberculata), Thryptacodon orthogonius comb.nov.and Litomylus grandaletes sp.nov.(“Condylarthra”), Pararyctes rutherfordi sp.nov., Bessoecetor septentrionalis comb.nov., and Paleotomus junior sp.nov.(Eutheria incertae sedis).These new taxa supplement a taxonomically diverse Cochrane 2 local fauna, representing one of the most species rich Paleocene mammalian localities in the world. An earliest Tiffanian age is estimated for the locality based on the presence of the index taxa Plesiadapis praecursor, Nannodectes intermedius, and Ectocion collinus.The Cochrane 2 local fauna fails to demonstrate a decrease in species number relative to those of late Torrejonian localities from the United States, as would be predicted by current paleoclimate scenarios; the rarity of earliest Tiffanian localities in North America suggests sampling error as a partial explanation for the apparent incongruity.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2002, 47, 4
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Handel miedzią węgierską a restytucja rządów Władysława Łokietka w Polsce (1304-1312)
    Autorzy:
    Jasiiński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/949355.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Hungarian copper trade
    Flanders
    Dortmund
    Soest
    Lübeck
    Gdańsk
    Toruń
    Cracow
    Košice
    Amadej
    Ladislaus the Short
    Maria of Bytom
    Vogt Albert’s mutiny
    Battle of Rozgony
    handel miedzią węgierską
    Flandria
    Lubeka
    Kraków
    Koszyce
    Władysław Łokietek
    Maria bytomska
    bunt wójta Alberta
    bitwa pod Rozgony
    Opis:
    Autor dowodzi, że walka o kontrolę nad szlakiem handlowym, którym przewożono ze Spiszu do Flandrii węgierską miedź, miała poważny wpływ na okoliczności odzyskania władzy przez Władysława Łokietka w Polsce w latach 1304-1306. Wiele wskazuje na to, że bunt wójta Alberta w Krakowie i jego przebieg były w poważnym stopniu uwarunkowane wydarzeniami na Węgrzech w latach 1311-1312. Głównymi udziałowcami w handlu miedzią byli kupcy westfalscy, z Dortmundu i Soestu, którzy w 1305 r. osiedlili się w Toruniu. 
    The author argues that the struggle over controlling the trade route, by which Hungarian copper was transported from Spiš to Flanders, exerted immense influence on the circumstance of regaining power in Poland by Ladislaus the Short in 1304-1306. It seems probable that the mutiny of Vogt Albert in Cracow and its consequences were directly related to the events in Hungary in 1311-1312. The main participants in copper trade were Westphalian merchants from Dortmund and Soest, who settled down in Toruń in 1305.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2018, 84
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz Ecce Homo (1879-1881) Adama Chmielowskiego
    A Picture Ecce Homo (1879-1881) by Adam Chmielowski
    Autorzy:
    Żukowska, Anna Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440900.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    malarstwo religijne
    malarstwo sakralne
    Adam Chmielowski (1845-1916)
    św. Brat Albert Chmielowski (1845-1916)
    Jezus Chrystus
    Ecce Homo
    Kościół Rzymskokatolicki
    Sanktuarium Ecce Homo św. Brata Alberta w Krakowie
    Siostry Albertynki
    Kraków
    religious painting
    sacred painting
    St. Brother Albert Chmielowski (1845-1916)
    Jesus Christ
    the Roman Catholic Church
    the Sanctuary of Ecce Homo of St. Brother Albert in Cracow
    Sisters of St. Albert
    Cracow
    Opis:
    Powstanie obrazu Ecce Homo poprzedza okres głębokich przemian wewnętrznych, jakich doświadczył w swej duszy Adam Chmielowski. Dotkliwym ciosem dla artysty była śmierć serdecznego przyjaciela i opiekuna – Lucjana Siemieńskiego, pisarza, poety i krytyka sztuki, którego poglądy estetyczne w zasadniczy sposób wpłynęły na ukształtowanie się jego postawy artystycznej. Wstrząśnięty śmiercią bliskiej osoby, targany rozterkami natury duchowej, szukał ukojenia w modlitwie. W 1877 r. wyjechał do Tarnopola, by tam w konwikcie ojców jezuitów, w ciszy klasztornej i modlitewnej kontemplacji przeprowadzić rekolekcje i odzyskać spokój dla zbolałej duszy. Współbraci budował swoją pobożnością: był milczący i głęboko skupiony, często przystępował do Komunii św., podejmował dodatkowe umartwienia. Ten stan ducha połączony z wewnętrzną walką dotyczącą własnej egzystencji i poszukiwaniem coraz głębszych treści w życiu i sztuce znalazły odbicie w jego kompozycjach malarskich, gdzie kluczowym motywem stał się nokturn; włoski cmentarz zanurzony w mroku to temat dwóch obrazów z 1880 r. pt. We Włoszech (Cmentarz włoski I) i Szara godzina (Cmentarz II). Melancholijna aura tych obrazów, ich nostalgiczny ton odzwierciedlają wnętrze artysty, który coraz bardziej koncentrował się na zagadnieniach religii. O przeżywanych w tym okresie zmaganiach wewnętrznych przez Adama Chmielowskiego tak napisał przyjaciel artysty, Leon Wyczółkowski: „Wiem, że toczył ze sobą straszliwą walkę. Już po powzięciu decyzji wstąpienia do klasztoru, niejako w przeddzień zamknięcia się za furtą, przyszedł do mnie do pracowni, porwał paletę i począł malować. W kilka godzin namalował uroczą, böcklinowską boginkę leśną. Potem powiada mi: »Wiesz, ty takie dobre malujesz kwiaty, domaluj jej tu kwiaty«. Tak też zrobiłem. Odprowadziłem go do domu. Gdy mijaliśmy gmach teatru, dowiedzieliśmy się z afiszów, że niebawem rozpocznie się przedstawienie operetki. I nagle Chmielowskiego opanowała gorąca chęć, by pójść na przedstawienie. Przez chwilę stał i walczył zaciekle z pokusą. Zwyciężył ją, bo nagle porwał się i uciekł do domu. A nazajutrz przyszedł Adam znów do mej pracowni. Popatrzył na swoje wczorajsze dzieło i potem kilkoma pociągnięciami pędzla zamalował boginkę i na tej nimfie wymalował widok Rzymu… Ponury obraz, cały czarny i czerwony” . W jednym z listów do przyjaciół Adam Chmielowski tak pisze o swoich ówczesnych zmaganiach, z którymi przyszło mu się zmierzyć jako artyście i jako głęboko wierzącemu człowiekowi: „Czy sztuce służąc, Bogu też służyć można? […] Ja myślę, że służyć sztuce to zawsze wyjdzie na bałwochwalstwo, chybaby jak Fra Angelico sztukę i talent, i myśli Bogu ku chwale poświęcić i święte rzeczy malować; aleby trzeba na to, jak tamten, siebie oczyścić i uświęcić, i do klasztoru wstąpić, bo na świecie to bardzo trudno o natchnienie do takich szczytnych tematów. A piękna to rzecz bardzo – święte obrazy. Bardzo bym sobie chciał u Boga wyprosić, żeby je robić, ale ze szczerego natchnienia, a to nie każdemu dane” . Przytoczony fragment listu bardzo wyraźnie świadczy o głębokim pragnieniu oddania się malarstwu religijnemu. Koncepcja obrazu Ecce Homo zrodziła się w 1879 roku we Lwowie, tuż po powrocie Adama Chmielowskiego z kilkumiesięcznego pobytu w Wenecji. Chcąc połączyć aktywność twórczą z kontemplacją Transcendencji, rozpoczął pracę nad wizerunkiem umęczonego Chrystusa, korzystając z udostępnionej przez jezuitów przykościelnej pracowni. Do obrazu pozował Bolesław Krzyżanowski, kuzyn Chmielowskiego. Obraz Ecce Homo, dramatyczny w wyrazie i szkicowy w formie emanuje mistycznym spokojem, powagą i smutkiem, który doskonale licuje z ideą, jaką sobie autor nakreślił. Nieruchoma, niemalże posągowa postać zastygła w bolesnym bezruchu, ukazana została na tle rzymskich arkad nieopodal pretorium. Jej wyrazistość podkreśla ostrość rysunku i kolorystyczny kontrast – czerwieni i zieleni zróżnicowanych walorowo. Purpura dynamicznie namalowanej szaty Chrystusa odbija się krwawym refleksem na Jego umęczonej twarzy, pozbawionej naturalistycznie odtworzonych ran. Opadająca z ramion szata obnaża rozświetloną pierś splątaną powrozem, która przybiera symboliczną formę Odkupieńczego Serca Chrystusa. Natężenie fizycznego cierpienia i mistycznej koncentracji oddaje złocisty płomień, przenikający ledwo zauważalną aureolę. Adam Chmielowski obdarzony był niezwykłą wrażliwością kolorystyczną. Widział kolory tam, gdzie inni gubili się w konturach. Sam wyznał wiele lat później siostrze Bernardynie Jabłońskiej: „Zawsze od młodości gra barw robiła na mnie wrażenie” . Dlatego też tak bliskie było mu malarstwo słynnego malarza okresu włoskiego renesansu Fra Angelico. Tworzony około trzech lat obraz Ecce Homo stał się zapisem duchowego przeobrażenia Adama Chmielowskiego z artysty w zakonnika. Jak podkreślają biografowie, jest wyrazem jego duchowej transformacji oraz mistycznych przeżyć, które w późniejszym okresie życia pozwoliły mu dojrzeć oczyma duszy, znieważone oblicze cierpiącego Chrystusa w człowieku cierpiącym i opuszczonym. Obecnie, uznany jako jeden z lepszych obrazów religijnych w sztuce polskiej, znajduje się w ołtarzu kościoła-sanktuarium św. Brata Alberta w Krakowie.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 2(2); 177-180
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies