Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ART MYTH" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-10 z 19
Tytuł:
Biografia artystyczna i mit (na przykładzie Papuszy J. Kos-Krauze i K. Krauzego)
Autorzy:
Wejbert-Wąsiewicz, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010603.pdf
Data publikacji:
2016-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
biography
myth art
artistwomen
Papusza
Romany culture
Opis:
The Subject of the study are cinema biographies of artists. The main point of discussion is the “directed biography”, popular biography, existing in wide reception for example polish movie Papusza directed by Joanna KosKrauze and Krzysztof Krauze. In the paper used the method of analysis and comparison of various available sources and documents: scientific biography, interviews, press releases, reports and documentaries; particularly inspiring was the method of Panofsky. The aim of the article is not uncovering the truth biographical reality, but its interpretation in the form of ideas, visions of artists in the eyes of other artists (directors, screenwriters). There are important issues is the mythologizing and demythologization elements in a film about Papusza and also functions work: knowledge, education. Aesthetic values are not the subject of research in itself, but they can’t be overlooked because the analysis of image and analysis of content movie’s reminds analysis of discourse, because of the focus on intertextual relations.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2016, 1(111); 117-139
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
De- i re- mitologizacje
Autorzy:
Sławomir, Magala,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487856.pdf
Data publikacji:
2019-08-04
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
ART MYTH
ART PARADIGM
DE AND RE MYTHICIZATION OF ART
CULTURE
POPCULTURE
COUNTERCULTURE
MIT SZTUKI
PARADYGMAT SZTUKI
DE- I RE- MITOLOGIZACJE SZTUKI
KULTURA
POPKULTURA
KONTRKULTURA
Opis:
Not only light escapes our reflections, wandering about the term wave and the term particle. Also arts, which present the world as it if was mysteri- ous and worth living, escape our intellectual order. They bolt from subtle conceptual webs, wander between patterns of discoveries (a “discovery” of perspective in renaissance) and designs (drafts, projects) of inven- tions (“inventing” photography, and then putting it in motion and giving it sound). They bolt, wandering between myths, of which two are most important for arts – the myth of renaissance, i.e. resurrection (but at the same time, liberation), and myth of counterculture i.e. liberation (but at the same time, resurrection). Mythicization, demythologization and remy- thologization sail between two para-myths, i.e. paradigms, mothers of all performance art myths. It is about a discovery myth, which will inspire us to dream up plans for the future, and a myth of invention, which will save us from annoying slavery.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2019, 27; 88-107
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A glass Gem Depicting a Dying Niobid From the National Museum in Warsaw
Autorzy:
Kuźmiński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774444.pdf
Data publikacji:
2021-06-25
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
gem
intaglio
glyptic art
Niobids
myth
Opis:
The National Museum in Warsaw holds a diverse collection of glass gems, both ancient and modern. One of these, a specimen depicting a dying Niobid supported by his sister, belongs to a wider group of objects scattered throughout various European museums. Such gems were mainly produced during the 1st century BC and their decoration is derived from a fragment of a relief carved by Pheidias on the statue of Zeus in Olympia which portrays the massacre of the Niobids. The fact that these gems were made of glass indicates that objects with such decorations were appreciated and popular. The myth of Niobe, in both Greek and Roman art, served multiple purposes highlighted by the choice of the story’s motives most often used in decorations. However, the reason for the use of this particular fragment of Pheidias’s relief to decorate gems as well as their popularity require additional explanation.
Źródło:
Światowit; 2020, 59; 169-175
0082-044X
Pojawia się w:
Światowit
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Treasures from the Wreck of the Unbelievable" - archeologia jako element strategii artystycznej Damiena Hirsta
“Treasures from the Wreck of the Unbelievable“ – Archeology as an Element of Damien Hirst’s Artistic Strategy
Autorzy:
Brillowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909566.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hirst
mockumentary
science
art
myth
collecting
archaeology
Opis:
The most important element of Damien Hirst's multimedia project "Treasures from the Wreck of Unbelivable" was the exhibition, presented from April 9 to December 3, 2017 in Venice, in the galleries of the Pinault Foundation in Punta della Dogana and Palazzo Grassi. It was completed by several book publications and a 90-minute film of the same title, made available globally on the Netflix online platform on January 1, 2018. The exhibition included over a hundred objects, mainly sculptures, made in various techniques and materials in a wide range of sizes. The film, stylized as a popular science documentary, presents the fictional story of their discovery and exploration at the bottom of the Indian Ocean, and their transport to Venice. It develops the main idea of the exhibition – a fictitious vision of the origin of these objects from an ancient wreck, filled with artistic collections, belonging to a fabulously rich ancient Roman freedman, with the significant name Cif Amotan II (anagram from “I am a fiction”). Realizing this fancy artistic vision, most of the works were made as if they had been damaged by the sea waves and overgrown with corals and other marine organisms. Hirst created a comprehensive and all-encompassing narrative using the principle of "voluntary suspension of unbelief," formulated by Samuel T. Coleridge. The artist sets himself and the viewer on a fantastic journey into the ancient past, taking up subjects central to his ouevre for decades: faith, relations of art and science, transience and death. He does this by means of numerous references to the artistic and mythological heritage of antiquity, not only Graeco-Roman, but also of other great cultures and civilizations.             Although the formal and technical aspects of the project will also be discussed, the main goal of the author is to analyze how Hirst used the knowledge of antiquity (classics) to create both the exhibition itself and the mockumentary. The artist made archeology an element binding his narrative together, showing in the film not only how artefacts were obtained from the bottom of the ocean. He also presented a number of tasks that scientists deal with at various stages of the project – from the first discovery, through interpretation and conservation, to the presenting at the museum-like exhibition. Of course, his purpose was not to create a study in the methodology of underwater exploration, but to reflect on the cognitive power of science examining remains of ancient times. By juxtaposing two possible attitudes towards relics of the past, i.e. the strict discipline of the scholar and the imagination of the treasure hunter, he concludes that narratives arising from them will both have the character of a mythical tale. The ontic status of the artefacts themselves, as the things of the past, left in a fragmentary state by the passage of time, sets all the stories related to them within the discourse of faith.
Źródło:
Artium Quaestiones; 2020, 31; 123-170
0239-202X
Pojawia się w:
Artium Quaestiones
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The persistence of the American myth: (re)visions in art and visual culture
Autorzy:
Lipiński, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571946.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
American myth
American art
visual culture
appropriation
ideology
Opis:
The paper concerns the condition of selected aspects of American mythology in contemporary (from the 1960s till today) art and visual culture. Using specific examples and referring to theorists of American culture such as Sacvan Bercovitch, I argue that, despite varied strategies of appropriation and deconstructive critique of American ideals of freedom, equality and the country’s special role in the world, epitomized in the notion of American exceptionalism, the basic structure of the myth, due to its inextricable connection with American history, still persists as an important platform of action and a frame of reference. I analyze a selection of works referring to the Stars and Stripes, the Western film genre as well as the architecture of the post-9/11 World Trade Center, which both reveal the underlying structure of the myth, denaturalizing it, and a strong, continued attachment to it in the 20th and 21st century United States.
Źródło:
Acta Philologica; 2016, 49; 321-330
0065-1524
Pojawia się w:
Acta Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osiem i pół Zbigniewa Osińskiego
Zbigniew Osiński’s Eight and a Half
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040964.pdf
Data publikacji:
2019-11-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
8½
art of film
artist
personality
author
authorship
myth
romanticism
modernism
art
science
experience
Opis:
A close reading analysis of a brilliant paper devoted to Federico Fellini’s Otto e mezzo written in 1965 by the famous Polish theatrologist, Zbigniew Osiński (1939-2017).
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2019, 35; 487-501
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nostalgia against melancholy: artistic corporeal representations of the eternal return as a solution. A comparative approach to the work of Jon Mirande and Balthasar Klossowski
Autorzy:
Estenaga, Amaia Elizalde
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545487.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
Art, literature
anthropology
the myth of the eternal return
memory
melancholy
nostalgia
Opis:
This paper focuses on the role that nostalgia and memory play in avoiding the melancholy that the idea of death and passage of concrete real time convey to human beings. While archaic societies found collective responses to the issue and believed in the myth of the eternal return and cyclical time, their modern counterparts started to understand time as linear and, as a consequence, had to find other strategies to abolish concrete real time. By analysing art works from the anthropological and comparative approaches of art criticism, it is contended that art has been an important means to resolve the problem, as some of the corporeal artistic representations of the eternal return created during the 20th century demonstrate.
Źródło:
Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2018, 9; 157-172
2353-4699
Pojawia się w:
Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orfeusz w piekle obrazu (szkic niedokończony)
ORPHEUS IN THE UNDERWORLD IMAGE (Unfinished Sketch)
Autorzy:
Więckowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487708.pdf
Data publikacji:
2015-11-05
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
MYTH, ORPHEUS, PAINTING, NATURE OF KNOWLEDGE, ART, LITERATURE
MIT, ORFEUSZ, OBRAZ, NATURA POZNANIA, SZTUKA, LITERATURA
Opis:
ORPHEUS IN THE UNDERWORLD IMAGE (Unfinished Sketch) Orpheus in the Underworld image addresses the issue of knowledge in the arts, especially the rarely recognized difference between the directness of sensations that seem natural and spontaneous, and its construction, which manifests itself in formalized, anterior analysis, which preceded experience. Więckowski considers that ages-old problem in the context of the myth of Orpheus’ descent into Hades and his (Orpheus’); the myth, which was often used in visual arts, music and literature. Więckowski analyzes painting as object and the way to learn through art. As the basis for his analysis, he uses a poem by Rainer Maria Rilke, in which Eurydice, called from hell by the means of poetry, reaches the limits of existence, but due to Orpheus’ mistake, does not cross the threshold of reality. What error did Orpheus make? What lies beneath the mythical gesture: his looking back and looking at Euridice? The answers to these questions are the subject of the essay.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2015, 20; 6-22
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłość a historia. O poetyce powieści historycznej
History and the Past: The Poetics of the Historical Novel
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395604.pdf
Data publikacji:
2021-07-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
poetics
narration
past
history
myth
methodology
art
science
poetyka
narracja
przeszłość
historia
mit
metodologia sztuka
nauka
Opis:
Studium zawiera próbę ponownego rozpoznania splotu relacji pomiędzy przeszłością, historią i mitem historycznym, ujmowanych interdyscyplinarnie: w perspektywie narratologicznej, kognitywistycznej i antropokulturowej. Autor dokonuje redefinicji problematyki zależności łączących i dzielących terminy „przeszłość”, „historia” i „mit”, wskazując na odmienność poetyki różniących się między sobą sposobów i form narracji historycznej oraz poznawczą użyteczność kategorii znaku, struktury semantycznej i funkcji znaczeniowej w refleksji badawczej nad wszelkiego rodzaju artystycznymi i nieartystycznymi przekazami dotyczącymi przeszłości.
The text examines the complex relations between the past, history, and historical myth, in an interdisciplinary perspective, combining narratology, cognitive studies and cultural anthropology. The author redefines the interdependencies between the terms “the past,” “history,” and “myth,” pointing to the differences between the poetics of different historical narratives, as well as the cognitive potential of the category of the sign, semantic structure, and semantic function in multidisciplinary and interdisciplinary research on artistic and non-artistic accounts of the past.
Źródło:
Forum Poetyki; 2021, 23; 216-245
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
En finir avec le fétichisme de l’œuvre, surmonter le mythe de l’artiste. Pratique populaire et œuvre reproductible chez Ad Reinhardt
Autorzy:
Leszek, Brogowski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487704.pdf
Data publikacji:
2019-08-04
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
AD REINHARDT
MIT ARTYSTY
REPRODUKOWALNOŚĆ DZIEŁA + PARADYGMAT SZTUKI NOWOCZESNEJ
HISTORYCZNA ŚWIADOMOŚĆ SZTUKI
MYTH OF AN ARTIST
REPRODUCTIVITY OF AN ART WORK + PARADIGM OF MODERN ART
HISTORICAL CONSCIOUSNESS OF ART
Opis:
Ad Reinhardt (1913–1967) znany jest zwłaszcza jako malarz czarnych ob- razów, wysokich na pięć stóp i szerokich na pięć stóp – jedynych obrazów, jakie malował przez ostatnie siedem lat swego życia. Jest to bez wątpie- nia jedna z najbardziej radykalnych w historii sztuki praktyk malarskich. Otoczony w latach sześćdziesiątych aurą wyjątkowego prestiżu, zarówno artystycznego, jak i etycznego, zwłaszcza w kręgach pokolenia młodych artystów, którzy tworzyli w tamtych latach sztukę konceptualną, pozo- stawał on w krytycznym dystansie wobec ekspresjonizmu abstrakcyjne- go. Jego postawa w stosunku do artystów-kompanionów swego pokole- nia nie wynikała jednak z negatywnej oceny estetycznej ich malarstwa: ostrze jego krytyki zwrócone było przeciwko temu, co na jego temat mó- wili, a także przeciwko ich postawom wobec rynku sztuki i handlu sztuką. Reinhardt uważał, że dzieło nie jest autonomicznym przedmiotem, ale że ma sens i wartość ze względu na projekt sztuki, jaki realizuje, na idee, jakim służy oraz na polityczne i intelektualne źródła, z jakich wypływa. Nikt chyba nigdy nie był surowszy niż on w ocenie poetyckich pseudo- uzasadnień, często o motywach romantyczno- i mistyczno-religijnych, jakimi artyści – a w szczególności malarze ekspresjonistyczni – próbo- wali uprawomocnić swe malarskie praktyki. Jego lewicowa wrażliwość polityczna pozwalała mu jasno oceniać użyteczność tego fetyszyzującego dyskursu dla potrzeb promocji rynkowej; czytelnik Marksa, rozumiał sens pojęcia fetyszyzmu towaru rynkowego. Zaskakujące pisma Reinhardta są właśnie jednym z najbardziej radykalnych przyczynków do krytyki dzieła- -fetyszu jako towaru na rynku sztuki. W publikowanych począwszy od lat czterdziestych pismach, często krótkich i o szczególnej, ostrej i niepozba- wionej poetyckiego uroku retoryce, w formach manifestów, opracowywał on jednocześnie nie mniej radykalną koncepcję sztuki-jako-sztuki, która jest nawiązaniem do rozmaitych antysubiektywistycznych tradycji sztuki i twórczości artystycznej, oraz próbą uaktywnienia tego typu dyskursu o sztuce. Sztuka konceptualna wiele zawdzięcza tej Reinhardtowskiej pracy u podstaw. Mimo że jego pozycja w historii sztuki nowoczesnej jest niekwestio- nowalna, niewiele poświęcono jego pracy poważnych analiz, a teksty jego zbywane są milczeniem; niejednokrotnie – zaprzeczając najbardziej podstawowej uczciwości – próbowano podporządkować Reinhardta fe- tyszyzującym i mistycyzującym koncepcjom sztuki, nazywając go „czar- nym mnichem”, dopatrując się w jego trójdzielnych obrazach symbolu krzyża, podkreślając jego przyjaźń z trapistą Thomasem Mertonem itp. Trudno o lepsze dowody aktualności jego krytycznej postawy wobec ide- ologii rynku sztuki i wobec intelektualnej i politycznej dymisji aktorów obecnego systemu instytucji artystycznych. Przedrukowany tutaj roz- dział z książki Ad Reinhardt. Nowoczesne malarstwo i odpowiedzialność estetyczna, która ukazała się w roku 2011 w éditions de la transparence, przynosi kilka przykładów niekompatybilności projektu sztuki Reinhardta z dominującą ideologią i powszechnie akceptowanym dyskursem na jej temat oraz szkicuje kilka najważniejszych pojęć jego teorii, związanych w szczególności z historyczną świadomością artystyczną. W istocie, o ile malarzowi ekspresjonistycznemu wydawać się może, że niepowtarzalna oryginalność jego obrazów jest efektem subiektywnego wyrazu ich form, o tyle, porównane z innymi seriami obrazów z danego okresu jego twór- czości, obrazy jego wpisują się w ciągłość form, którą nazywamy sty- lem i którą trudno wyjaśnić subiektywnymi źródłami ekspresji; a kiedy porównuje się twórczość malarzy danego okresu historycznego, trudno oprzeć się wrażeniu, że wszystkie są trochę do siebie podobne i że poję- cie oryginalności poddać trzeba krytycznej analizie. Dlatego oryginalność twórczości artystycznej ujawnia się w całkiem innym świetle świadomo- ści, która sztukę ujmuje jako zjawisko historyczne. W książce, z której pochodzi przedrukowany poniżej fragment, po raz pierwszy podjęta została próba mówienia o pracy Ada Reinhardta jako o nierozłącznej całości, to znaczy łącząc sens i zmysłową postać jego malarstwa z pojęciami, które konstruują się w jego pismach. Starałem się w niej dogłębnie przeanalizować teoretyczną spójność i intelektualną dynamikę tego pisarstwa. Naznaczone charakterystyczną retoryką, czę- sto powtarzającą jeden schemat frazeologiczny, pisma te zawierają wiele cytatów, ale nieliczne tylko podane są w cudzysłowach, z rzadka jedynie wskazując na autora. Jest to znak antysubiektywnego projektu Reinhard- ta, który unikać chciał zbyt łatwej, jego zdaniem, oryginalności subiek- tywnej, traktując ją jako rodzaj kaprysu; przeciwnie, chciał konstruować oryginalność na poziomie intelektualnym i w horyzoncie historycznym. Oryginalność jest dla niego oryginalnością koncepcji sztuki, gdzie myśle- nie i malowanie łączą się spójnie w jednym dziele. Reinhardt pragnął po- wtarzać jedynie to, co zostało już wypowiedziane przez innych artystów, ale artystów-jako-artystów, to znaczy przez artystów, których wypowie- dzi dają się pogodzić z ich historyczną misją, a nie są wypowiedziami jed- nostek; usiłował ogarnąć spoistym horyzontem całość tych wypowiedzi. Analiza tekstów Reinhardta pozwoliła mi zidentyfikować dwa główne źródła intelektualne, z których zdają się pochodzić wspomniane cytaty lub kryptocytaty. W artykule Ad Reinhardt: la peinture et l’écrit, opubli- kowanym w piśmie Recherches poïétiques (n° 5, hiver 1996, s. 106–129), analizowałem, porównując jedne z drugimi, fragmenty jego tekstów z wy- branymi fragmentami Georga W.F. Hegla. Na tej podstawie starałem się określić rolę filozofii historii oraz teorii postępu w myśleniu Reinhardta, a zwłaszcza w jego koncepcji sztuki. Kiedy dziesięć lat później studium to zostało przełożone na język amerykański i opublikowane w piśmie „The Open Space Magazine”, n° 7, fall 2005, 199–224, pt. Ad Reinhardt: Painting and Writing, sygnalizowałem już konieczność poszerzenia tego porów- nawczego studium dyskursów o całe pole intelektualne, które odpowiada tradycji i filozofii lewicy, a zwłaszcza anarchizmu. W istocie, zaskakujące podobieństwa odkryć można porównując teksty Ada Reinhardta z wy- branymi fragmentami pism Pierre-Joseph Proudhona, Michała Bakunina, Benjamina Péreta, Alberta Camusa, Oscara Wilde’a itd. Z porównania tego wyciągnąłem wniosek o centralnej roli całej serii wartości, wokół których konstruują się u Reinhardta takie pojęcia, jak twórcza jednostka i jej nieograniczony rozwój w popularnych praktykach sztuki, a zatem filo- zofia działania, a wreszcie bunt i rewolta. Jak pisał Joris-Karl Huysmans, zastosowana do sztuki, teoria środowiska Taine’a jest słuszna, ale słuszna na wspak, gdy idzie o wielkich artystów, gdyż środowisko działa na nich poprzez sprzeciw i nienawiść, jaką w nich wyzwala1. U swych źródeł lewica to projekt przezwyciężania pasywności i „brania w ręce rzeczywistości” w imię nieograniczonego szacunku dla każdej jednostki. Nakładanie się u Reinhardta tych dwóch tradycji, heglizmu i anarchi- zmu, nadaje sens modernistycznemu modelowi sztuki: studium historii uczy artystę mówić „nie”, tak jak fotografia wskazywała Picassowi na wszystko to, czego nie było już sensu malować. Historia jest bowiem je- dyną miarą prawdziwej nowości w sztuce, czyli miarą twórczych wyna- lazków. Taka zarysowuje się w pismach Reinhardta i w jego malarstwie filozofia sztuki: rekapitulować całą powszechną historię form (Reinhardt wiele podróżował po świecie i realizował tysiące slajdów, które organi- zował według typów form), zacząć malować byle co, stopniowo odrzu- cać wszystkie zbędne elementy (przedstawienie, gest, teksturę, zmienne formaty, kolor itp.), aby zrealizować w ten sposób ostatnią i ostateczną w historii postać malarstwa. Reinhardt oznajmia, że robi po prostu ostatnie obrazy, jakie ktokol- wiek może zrobić2. Czy jest to wyraz zarozumiałości? Z pewnością nie, jeśli przyjąć punkt widzenia historycznej świadomości sztuki. Zacyto- wane powyżej jego trzy krótkie teksty zdają się antycypować protokoły sztuki konceptualnej: w najistotniejszym sensie tego słowa, twórczość nieuchronnie związana z analizą historyczną i wynalazkami wprowadza- jącymi nowe wartości w kulturową tkankę. Dokonuje się ona zawsze i je- dynie w materii języka. Cała pierwsza część wywiadu Reinhardta z Bruce Glaserem z roku 1967 poświęcona jest pytaniom, czy ktoś inny mógłby malować dla niego te czarne obrazy. Odpowiedź jest skomplikowana, ale jasna. Oczywiście, że mógłby: tylko w jakim celu i jaki byłby takiego za- biegu sens? Każdy powinien malować swoje własne malarstwo, tak jak Reinhardt maluje swoje. Zacytowany opis czarnych obrazów mógłby być instrukcją dla kogoś, kto mimo wszystko chciałby wykonać takie same czarne obrazy... tyle, że nie będą one w żadnym wypadku dziełami Re- inhardta, bo przedmioty te wynikać będą z całkiem innych motywacji i z innej świadomości artystycznej. Dzieło zostałoby wówczas sprowa- dzone do przedmiotu, gdy tymczasem jest ono całością projektu sztuki i przedmiotu, który zeń wynika, nierozdzielnym stopem malarskiego ob- razu i jego znaczenia (jak u Hegla). W tym Reinhardt różni się od koncep- tualistów, którzy, jak Sol LeWitt czy Lawrence Weiner, wprowadzili te językowe ekwiwalenty dzieła w obieg rynku sztuki. Otóż nawet jeśli ktoś namalowałby takie same czarne obrazy z taką samą świadomości arty- styczną, jak Ad Reinhardt, praca ta i tak nie miałaby już sensu dla sztuki: tego, co już raz zostało dokonane nie ma sensu powtarzać. Reinhardt cy- tuje Gauguina: w sztuce jest się rewolucjonistą albo plagiatorem. W pracy nad tą poświęconą Reinhardtowi książką poza tekstami opublikowanymi przez Barbarę Rose korzystałem z wielu dotychczas nie- publikowanych dokumentów: listów, notatek, konferencji i wywiadów, które udostępniła mi Ad Reinhardt Foundation. Miałem także dostęp do katalogu biblioteki artysty, który (katalog) nie pozwolił mi wszelako po- twierdzić hipotez na temat źródeł Reinhardtowskich koncepcji i pojęć; nie znalazłem w nim książek3, z których pochodzą cytaty, na podstawie których ustalałem intelektualne pokrewieństwa. Po pierwszym rozczaro- waniu stwierdziłem jednak, że tym lepiej broni się przyjęta przeze mnie metoda analizy, bo zbiegają się tym sposobem pojęciowe logiki autorów i całych pól teoretycznych, unieważniając zarazem ewentualny argument przypadkowego cytatu. Ad Reinhardt. Peinture moderne et responsabilité esthétique to pierw- sza, jak dotąd, próba ujęcia twórczości artysty w horyzoncie jego wypo- wiedzi teoretycznych. Pierwsza także, która jako ilustracjami posłużyła się jego komiksami i rysunkami satyrycznymi, jakich równolegle do pracy malarskiej wykonał olbrzymie ilości i które stanowią całe spektrum roz- ciągające się od zaangażowanych karykatur politycznych po wspaniałą serię How to Look at..., (How to Look at Modern Art itd.). Książka moja nie zawiera ani jednej reprodukcji obrazów Reinhardta, zaś jego satyry o sztuce, często śmieszne i trafne, ale także krytyczne i złośliwe, potraktowałem jako interesującą przeciwwagę dla radykalnej „idealności” jego malarstwa, nie- reprodukowalnego, jak sam twierdził; są one także malowniczym i trafnym komentarzem na temat sytuacji sztuki w przestrzeni społecznej; sytuacji, na którą, jak widzieliśmy, Reinhardt był bardzo wrażliwy. Oto główne tezy mojej książki. Według Reinhardta, to nie sfera prze- życia, uczuć i „doświadczenia wewnętrznego”, lecz wiedza historyczna i transmisja kulturowa są źródłami sztuki: artyści pochodzą od artystów, formy sztuki pochodzą od form sztuki, malarstwo pochodzi od malarstwa4. Są to jednak źródła w szczególnym sensie – „ na wspak”, jak mówił Huy- smans – źródła odrzucone lub odnowione. Sztuka to selektywnie skon- struowana tradycja przez nowoczesnych artystów, którzy nauczyli się mówić jej „nie”. Bycie twórczym to wytwarzanie nowych wartości, a za- tem nieuchronna konfrontacja z historią. Ale po to, by interpretować hi- storię, trzeba przejść przez doświadczenie języka, który staje się właści- wym „miejscem” twórczości i wynalazczości, nawet w malarstwie. Taki jest głęboki sens desubiektywizacji procesów twórczych opracowanych i stosowanych przez Ada Reinhardta. Nie pozwala ona uniknąć pewnej formy powtórzenia, a nawet – jak widzieliśmy – plagiatu5. Potępienie nad- miernego subiektywizmu to przyjęcie punktu widzenia sztuki-jako-sztuki, czyli podporządkowanie się jej historycznej – i zmiennej – istocie. Nie bez pewnej ironii i prowokacji, wielokrotnie Reinhardt przyznawał, że powta- rza jedynie to, co artyści już wcześniej mówili, jako artyści-jako-arty- ści. Ta istota sztuki, to – w tamtych czasach – jej nowoczesność; pojęcie, schemat i metoda Reinhardta są właśnie jej ilustracją, a nawet uciele- śnieniem. Sztuka Reinhardta jest paradygmatem sztuki nowoczesnej. Nowoczesność jest, jego zdaniem, epoką rozumu, a zatem etyki: ujmowa- nie historii jaki całości otwiera perspektywę spójnego i konsekwentnego myślenia, nie tylko na temat sztuki, ale także na temat rzeczywistości. Nowoczesność domyka bowiem historyczny proces emancypacji i rozu- mienia świata i otwiera epokę wolności i odpowiedzialności. Takie są też zadania artystów, takie były Reinhardta liczne boje... przede wszystkim z artystami. W takim właśnie kontekście wprowadził on pojęcie estetycz- nej odpowiedzialności artysty. Bowiem sztuka to doświadczenie autono- mii, czyli wolności – ale dzieła sztuki nie są autonomiczne. Nie są one autonomiczne, bo nie da się ich oddzielić ani od historii, ani od znaczenia. 48 Leszek Brogowski jakie nadał im artysta. Z tej ich dwuwartościowości wynikają najbardziej wywrotowe, często przemilczane, aspekty sztuki Ada Reinhardta: — przekonanie, że malarstwo mogłoby się stać praktyką popularną — przemalowywanie czarnych obrazów, kiedy powracały one do atelier, naznaczone aktami wandalizmu lub materialnymi śladami transportu i wystaw — założenie, że malarstwo jest realizacją idei6 pociąga za sobą to, że jak każda idea, i ta może – a nawet powinna – zostać wyrażona słownie... — ... ale w przeciwieństwie do konceptualistów, nikt inny nie mógłby za- miast Reinhardta realizować dzieł-przedmiotów według opisanych przez niego protokołów — reprodukowanie w katalogach i pismach jego czarnych obrazów jest zatem czczym pragnieniem, bo skoro nie da się ich nawet sfotografować, to są siłą rzeczy niereprodukowalne.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2019, 27; 6-48
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-10 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies