Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "4-chlorophenol" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Kinetics of cometabolic biodegradation of 4-chlorophenol and phenol by stenotrophomonas maltophilia KB2
    Autorzy:
    Gąszczak, A.
    Bartelmus, G.
    Rotkegel, A.
    Greń, I.
    Janecki, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/185750.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    4-Chlorophenol
    phenol
    cometabolism
    kinetics
    4-chlorofenol
    fenol
    kometabolizm
    kinetyka
    Opis:
    The cometabolic biodegradation of 4-Chlorophenol (4-CP) by the Stenotrophomonas maltophilia KB2 strain in the presence of phenol (P) was studied. In order to determine the kinetics of biodegradation of both substrates, present alone and in cometabolic systems, a series of tests was carried out in a batch reactor changing, in a wide range, the initial concentration of both substrates. The growth of the tested strain on phenol alone was described by Haldane kinetic model (mm = 0:9 1/h, Ksg = 48:97 gg/m3, KIg = 256:12 gg/m3, Yxg = 0:5715). The rate of 4-CP transformation by resting cells of KB2 strain was also described by Haldane equation and the estimated parameters of the model were: kc = 0:229 gc=gxh, Ksc = 0:696 gc=m3, KIc = 43:82 gc=m3. Cometabolic degradation of 4-CP in the presence of phenol was investigated for a wide range of initial 4-CP and phenol concentrations (22–66 gc/m3 and 67–280 gg/m3 respectively). The experimental database was exploited to verify the two kinetic models: CIModel taking only the competitive inhibition into consideration and a more universal CNIModel considering both competitive and non-competitive inhibition. CNIModel approximated experimental data better than CIModel.
    Źródło:
    Chemical and Process Engineering; 2018, 39, 4; 395--410
    0208-6425
    2300-1925
    Pojawia się w:
    Chemical and Process Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    4-Chlorofenol
    4-Chlorophenol
    Autorzy:
    Dutkiewicz, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137611.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    4-chlorofenol
    NDS
    narażenie zawodowe
    4-chlorophenol
    OEL
    occupational exposure
    Opis:
    4-Chlorofenol (p-chlorofenol) w temperaturze pokojowej występuje w postaci białych lub różowych kryształów. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i w większości rozpuszczalników organicznych. Do narażenia zawodowego dochodzi głównie podczas otrzymywania 4-chlorofenolu na drodze chlorowania fenolu, lecz również przy stosowaniu go jako produktu wyjściowego do produkcji wyżej chlorowanych fenoli, leków i barwników. Związek jest stosowany także jako antyseptyk w domach, szpitalach i gospodarstwach rolnych. Występuje w spalarniach śmieci oraz w wodzie chlorowanej, powodując narażenie zawodowe i pozazawodowe. 4-Chlorofenol w postaci par wchłania się łatwo w drogach oddechowych. Wchłaniany jest również przez skórę i w przewodzie pokarmowym, co może prowadzić do zatruć. Działa toksycznie głównie na układ nerwowy, a wyniki badań na zwierzętach ujawniły również toksyczny jego wpływ na narządy wewnętrzne. W dostępnym piśmiennictwie dokładniej opisano działanie hepatotoksyczne związku. U ludzi obserwowano ostre i przewlekłe zatrucia 4-chlorofenolem z objawami głównie ze strony ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego przy użyciu związku jako produktu wyjściowego do produkcji barwników. 4-Chlorofenol działa również drażniąco na śluzówkę i żrąco na skórę. Nie wykazano ani działania toksycznego 4-chlorofenolu na matki i płody szczurów, ani działania teratogennego i genotoksycznego związku. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono informacji o działaniu rakotwórczym 4-chlorofenolu. IARC (1987) zalicza chlorofenole do grupy 2B ze względu na ograniczone informacje o rakotwórczości związku u ludzi. Po wchłonięciu do organizmu 4-chlorofenol jest metabolizowany i wydalany w ciągu 24 h z moczem w postaci glikuronianów i eterosiarczanów. Stała szybkości wydalania u królików wynosiła 0,41/h. Ponieważ nie znaleziono informacji o wynikach badań ludzi mogących posłużyć za podstawę obliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), dlatego przy ustalaniu normatywów higienicznych 4-chlorofenolu wzięto pod uwagę wyniki doświadczeń na szczurach. Po podaniu zwierzętom 4-chlorofenolu per os stwierdzono działanie hepatotoksyczne związku. Wychodząc z wartości najniższego obserwowanego poziomu działania szkodliwego (LOAEL) wyznaczonej na poziomie 0,64 mg/kg/dzień i przy zastosowaniu współczynników niepewności, obliczono wartość NDS równą 0,56 mg/m3. Stężenie 0,5 mg/m3 4-chlorofenolu przyjęto za wartość NDS, co jest zgodne z wartościami normatywnymi związku w innych państwach. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) ustalono na poziomie 1,5 mg/m3. Uwzględniając łatwość wchłaniania 4-chlorofenolu przez skórę i jego właściwości żrące, zaproponowano oznakowanie substancji literami „Sk” i „C”.
    4-Chlorophenol is a white to straw-colored crystal (yellow or pink when impure) with a characteristic phenolic odor. Occupational exposure takes place during manufacturing 4-chlorophenol, chlorinating of phenols, pharmaceutics and dyes production. It is corrosive in the case of skin or eye contact; the extent of tissue damage depends on the duration of contact. Eye contact can result in corneal damage or blindness. Skin contact can produce inflammation and blistering. Inhalation of dust will produce irritation to gastro-intestinal or respiratory tracts, characterized by burning, sneezing and coughing. Severe overexposure can produce lung damage, choking, unconsciousness or death. Inflammation of the eye is characterized by redness, watering, and itching. Skin inflammation is characterized by itching, scaling, reddening or, occasionally, blistering. IARC classifies 4-chlorophenol 2B (a possible carcinogen for human) by. Repeated or prolonged exposure to the substance can produce damage of target organs. The substance may be toxic to the liver, brain, gastrointestinal tract, upper respiratory tract and the central nervous system. MAC values have been based on hepatotoxic effects of 4-chlorophenol in rats. LOAEL of 0.64 mg/kg/day has been established in a subchronic experiment. The Expert Group for Chemical Agent established an 8-hour TWA value of 0.5 mg/m3 and a STEL value of 1.5 mg/m3.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2008, 2 (56); 35-48
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania wpływu ozonu i nadtlenku wodoru na właściwości sorpcyjne węgla aktywnego w stosunku do chlorofenolu
    Effect of ozone and hydrogen peroxide on the sorptive properties of active carbon towards chlorophenol
    Autorzy:
    Deryło-Marczewska, A.
    Popiel, S.
    Świątkowski, A.
    Trykowski, G.
    Biniak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/237806.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
    Tematy:
    węgiel aktywny
    ozonowanie
    adsorpcja
    4-chlorofenol
    adsorption
    active carbon
    ozonation
    4-chlorophenol
    Opis:
    Dwa granulowane węgle aktywne (Filtrasorb 300 i ROW 0.8 Supra) po odmyciu wodą destylowaną poddano działaniu ozonu (w obecności wody lub w fazie gazowej) oraz nadtlenku wodoru. W przypadku próbek węgla aktywnego odmytych wodą, w oparciu o niskotemperaturowe izotermy adsorpcji azotu, określono pole powierzchni właściwej (BET), całkowitą objętość porów, pole powierzchni zewnętrznej i objętość mikroporów. Zmiany w chemii powierzchni węgla aktywnego określono na podstawie ubytku masy podczas termograwimetrycznego (krzywe TG) ogrzewania w zakresie temperatur 150÷600 oC i badań spektroskopowych FTIR. Następnie wyznaczono izotermy adsorpcji 4-chlorofenolu z rozcieńczonych roztworów wodnych na wszystkich otrzymanych preparatach węglowych. Na podstawie otrzymanych wyników badań przeanalizowano i poddano dyskusji wpływ zmian właściwości powierzchni próbek węgla aktywnego na adsorpcję polarnej substancji organicznej (4-chlorofenol) z roztworów wodnych.
    After washing with distilled water, two granular active carbons (Filtrasorb 300 and ROW 0.8 Supra) were exposed to ozone (in the presence of water or in the gas phase) and hydrogen peroxide. For the water washed samples of the activated carbons, specific surface area (BET), total pore volume, external surface area and micropore volume were determined from the low-temperature N2 adsorption isotherms. Changes in the chemistry of the active carbon surface were evaluated in terms of mass loss during thermogravimetric (TG curves) heating over the temperature range 150-600 oC and by FTIR spectroscopy. After that, the isotherms of 4-chlorophenol adsorption from the aqueous solutions were determined for all the carbon preparations examined. Following the interpretation of the results obtained, the effect of the changes in the surface properties of the active carbon samples on the adsorption of a polar organic substance (4-chlorophenol) from aqueous solutions was made subject to detailed analysis and discussion.
    Źródło:
    Ochrona Środowiska; 2007, R. 29, nr 4, 4; 19-22
    1230-6169
    Pojawia się w:
    Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Adsorpcja 4-chlorofenolu z roztworów wodnych na mieszanych adsorbentach: węgiel aktywny - nanorurki węglowe
    Adsorption of 4-chlorophenol from aqueous solutions on mixed adsorbents: activated carbon and carbon nanotubes
    Autorzy:
    Kuśmierek, K.
    Świątkowski, A.
    Kamiński, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/297746.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    4-chlorofenol
    adsorpcja
    węgiel aktywny
    nanorurki węglowe
    4-chlorophenol
    adsorption
    activated carbon
    carbon nanotubes
    Opis:
    Celem pracy było zbadanie kinetyki adsorpcji oraz adsorpcji równowagowej 4-chlorofenolu (4-CP) z wody na węglu aktywnym (AC) i nanorurkach węglowych (CNT) oraz na ich mieszaninach o różnym składzie (25/75, 50/50 i 75/25% mas.). Kinetyka adsorpcji przebiegała zgodnie z modelem pseudo 2. rzędu, równowaga adsorpcyjna ustalała się po około 30 minutach w przypadku nanorurek i po około 4 godzinach w przypadku węgla aktywnego. Szybkość adsorpcji 4-CP zwiększała się wraz ze wzrostem ilości nanorurek w mieszaninie adsorbentu, wartość k2 wzrastała z 0,030 g/mmol·min dla AC do 0,709 g/mmol·min dla CNT. Adsorpcja w warunkach równowagowych została opisana za pomocą równań Freundlicha i Langmuira - adsorpcja 4-CP z wody zachodziła zgodnie z modelem Langmuira. Wzrost udziału węgla aktywnego w mieszaninie adsorbentu zwiększał jej zdolność do usuwania 4-CP z roztworu. Wartość maksymalnej pojemności adsorpcyjnej qm wzrosła z 0,296 mmol/g dla CNT do 2,037 mmol/g dla AC.
    The adsorption process by solid adsorbents is one of the most efficient methods for the removal of organic pollutants from water. Adsorption is attractive for its relative flexibility and simplicity of design, ease of operation and regeneration as well as no or low generation of toxic substances. Among all the applied adsorbents, the activated carbons are the most widely used adsorbents due to their excellent adsorption abilities for organic compounds. The high adsorption capacities of the activated carbons are usually related to their high surface area and pore volume. Recently carbon nanotubes are also used as adsorbents, mainly due to their high rate of adsorption of organic pollutants. The aim of this study was to investigate the adsorption of 4-chlorophenol (4-CP) from aqueous solutions on mixed adsorbents: activated carbon (AC) and carbon nanotubes (CNT). Such a mixed adsorbent combines the advantages of both activated carbon (high adsorption capacity) as well as carbon nanotubes (excellent kinetic properties). Various adsorbents compositions were tested: 0/100, 25/75, 50/50, 75/25 and 100/0 wt.% of activated carbon/carbon nanotubes. The results showed that the adsorption equilibriums were achieved after 30 min for the carbon nanotubes and after about 4 hours for the activated carbon. For the description of the experimental data, the equations of the pseudo-first and pseudo-second order were considered. The correlation coefficients for the pseudo-first order kinetic model were relatively low, whereas the pseudosecond order model gives an excellent fitting with the high R2 values (> 0.99). This indicates that the adsorption system belongs to the second-order kinetic model. The adsorption rate of 4-CP increased with the increase in the amount of carbon nanotubes in the adsorbent mixture from 0.030 g/mmol·min for pure activated carbon to 0.709 g/mmol·min for CNT. In order to investigate the mechanism of the adsorption, the intraparticle diffusion model (Weber-Morris model) was also used. The results showed that the intraparticle diffusion was not the only rate-controlling step. Moreover, the Weber-Morris plots (qt vs. T1/2) were not linear over the whole time range, suggesting that more than one process affected the adsorption. The adsorption was also analyzed as a function of the solution concentration at the equilibrium. Adsorption isotherms of 4-CP were analyzed using the Freundlich and Langmuir models. The R2 values show that the equilibrium data were better represented by the Langmuir isotherm compared to the Freundlich equation. The increase in the amount of activated carbon in the adsorbent mixture resulted in an increase in the adsorption capacity of the adsorbent from 0.296 mmol/g for CNT to 2.037 mmol/g for AC.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2015, 18, 3; 373-383
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Removal of 4-chlorophenol from aqueous solution by granular activated carbon/nanoscale zero valent iron based on Response Surface Modeling
    Autorzy:
    Majlesi, M.
    Hashempour, Y.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/205422.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    response surface methodology
    4-chlorophenol
    NZVI/AC
    activated carbon
    nano zero-valent iron
    Opis:
    The phenolic compounds are known as priority pollutants, even in low concentrations, as a result of their toxicity and non-biodegradability. For this reason, strict standards have been established for them. In addition, chlorophenols are placed in the 38th to 43th in highest priority order of toxic pollutants. As a consequence, contaminated water or wastewaters with phenolic compounds have to be treated before discharging into the receiving water. In this study, Response Surface Methodology (RSM) has been used in order to optimize the effect of main operational variables responsible for the higher 4-chlorophenol removal by Activated Carbon-Supported Nanoscale Zero Valent Iron (AC/NZVI). A Box-Behnken factorial Design (BBD) with three levels was applied to optimize the initial concentration, time, pH, and adsorbent dose. The characterization of adsorbents was conducted by using SEM-EDS and XRD analyses. Furthermore, the adsorption isotherm and kinetics of 4-chlorophenol on AC and AC/NZVI under various conditions were studied. The model anticipated 100% removal efficiency for AC/NZVI at the optimum concentration (5.48 mg 4-chlorophenol/L), pH (5.44), contact time (44.7 min) and dose (0.65g/L). Analysis of the response surface quadratic model signified that the experiments are accurate and the model is highly significant. Moreover, the synthetic adsorbent is highly efficient in removing of 4-chlorophenol.
    Źródło:
    Archives of Environmental Protection; 2017, 43, 4; 13-25
    2083-4772
    2083-4810
    Pojawia się w:
    Archives of Environmental Protection
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelling of the cometabolic decomposition of 4-chlorophenol and phenol by the Stenotrophomonas maltophilia KB2 strain
    Modelowanie kometabolicznego rozkładu 4-chlorofenolu i fenolu przez szczep Stenotrophomonas maltophilia KB2
    Autorzy:
    Szczyrba, E.
    Gąszczak, A.
    Bartelmus, G.
    Janecki, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126703.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    cometabolism
    kinetics
    phenol
    4-chlorophenol
    self-inhibition
    competitive inhibition
    kometabolizm
    kinetyka
    fenol
    4-chlorofenol
    inhibicja
    Opis:
    The present study investigated the degradation kinetics of growth (phenol) and non-growth (4-chlorophenol, 4-CP) substrates, present alone and in cometabolic system. Batch experiments were performed using very active Stenotrophomonas maltophilia KB2 strain. The methods of determining the model parameters describing the kinetics of changes in biomass and both substrates concentrations in a cometabolic system were presented.
    Zaprezentowano model rozkładu 4-chlorofenolu przez szczep Stenotrophomonas maltophilia KB2 w obecności fenolu jako substratu wzrostowego. Opracowanie tego modelu wymagało wykonania czterech serii badań: biodegradacji różnych dawek czystego fenolu, biodegradacji różnych dawek czystego 4-CP, biodegradacji 4-CP w obecności fenolu przy różnym stosunku stężeń obu substratów oraz biodegradacji 4-CP przez komórki w fazie spoczynku, indukowane wstępnie fenolem. Szczegółowo omówiono sposoby wyznaczania poszczególnych parametrów równań opisujących szybkość degradacji substratów wzrostowego i niewzrostowego oraz przyrostu biomasy. W oparciu o stworzoną bazę danych obliczono m.in. stałe półnasycenia KSg i KSc, stałe inhibicji KIg i KIc, współczynnik zamierania endogennego b oraz wydajność transformacyjną substratu wzrostowego w stosunku do kometabolitu Tcg.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2017, 11, 2; 421-431
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    4-Chlorofenol – metoda oznaczania
    4-Chlorofenol – determination method
    Autorzy:
    Brzeźnicki, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137567.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    4-chlorofenol
    analiza powietrza
    stanowisko pracy
    chromatografia cieczowa
    4-chlorophenol
    air analysis
    workplace
    liquid chromatography
    Opis:
    Metodę stosuje się do oznaczania 4-chlorofenolu w powietrzu na stanowiskach pracy podczas przeprowadzania kontroli warunków sanitarnohigienicznych. Metoda polega na ultradźwiękowej ekstrakcji acetonitrylem pochłoniętego na żelu krzemionkowym 4-chlorofenolu i jego ilościowym oznaczaniu w ekstrakcie wysokosprawną chromatografią cieczową. Oznaczalność metody wynosi 0,025 mg/m3.
    Air samples are collected by drawing a known volume of air through sorbent tubes containing two sections of silica gel 20/40 or 35/70 mesh. Samples are extracted for 30 min in an ultrasonic bath with 1 ml of acetonitrile. The obtained extracts are diluted with 2 ml of deionized water and analyzed by high performance liquid chromatography using ultraviolet detection. The working range of the analytical method is from 0.3 to 20 -g/ml (0.025 – 1.5 mg/m3 for 40 l air sample).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 1 (47); 27-31
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Adsorption of Halogenophenols from Aqueous Solutions on Activated Carbon
    Adsorpcja halogenofenoli z roztworów wodnych na węglu aktywnym
    Autorzy:
    Kuśmierek, K.
    Bieniek, K.
    Dąbek, L.
    Świątkowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813861.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    adsorption
    activated carbon
    4-fluorophenol
    4-chlorophenol
    4-bromophenol
    adsorpcja
    węgiel aktywny
    4-fluorofenol
    4-chlorofenol
    4-bromofenol
    Opis:
    The adsorption of p-substituted halogenophenols – 4-fluorophenol (4-FP), 4-chlorophenol (4-CP) and 4-bromophenol (4-BP) from aqueous solutions on Norit SX2 powdered activated carbon was investigated. The adsorption kinetics, adsorption equilibrium as well as the effect of the solution pH were studied. The kinetic data were evaluated in terms of the pseudo-first order, pseudo-second order and intra-particle diffusion kinetic models. The adsorption kinetics was better represented by the pseudo-second order model. The adsorption rate decreased in the order: 4-FP > 4-CP > 4-BP. To describe the adsorption isotherms, the Freundlich and Langmuir equations were applied. The Langmuir model provides the better correlation of the experimental data with higher R2 values in comparison to the Freundlich equation. The values of the Langmuir maximum adsorption capacity (qm) increased in the order: 4-FP < 4-CP < 4-BP. The results showed that the adsorption of the phenols was strongly pH dependent.
    Zbadano adsorpcję para-halogenopochodnych fenolu – 4-fluorofenolu (4-FP), 4-chlorofenolu (4-CP) oraz 4-bromofenolu (4-BP), z roztworów wodnych na pylistym węglu aktywnym Norit SX2. Zbadano kinetykę adsorpcji, adsorpcję w warunkach równowagowych oraz wpływ pH roztworu. Do opisu kinetyki adsorpcji zastosowano równania pseudo 1. rzędu, pseudo 2. rzędu oraz model dyfuzji wewnątrzcząstkowej. Stwierdzono, że kinetyka adsorpcji była najlepiej opisana równaniem pseudo 2. rzędu; najszybciej adsorbował się 4-fluorofenol, a najwolniej 4-bromofenol (4-FP > 4-CP > 4-BP). Do opisu adsorpcji w warunkach równowagowych zastosowano równania Freundlicha i Langmuira. Adsorpcję badanych fenoli najlepiej opisywał model izotermy Langmuira, dla którego uzyskano najwyższe wartości współczynników korelacji R2. Obliczone wartości pojemności adsorpcyjnych qm zwiększały się w kolejności 4-FP < 4-CP < 4-BP. Skuteczność adsorpcji fenoli była silnie zależna od pH roztworu.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 355-369
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies