Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "20. century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 734
Tytuł:
"A Body Without a Head". The Elite of the Muslim Minority in the Bulgarian Lands at the Turn of the 20th Century
Autorzy:
Popek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910216.pdf
Data publikacji:
2019-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Elite
Muslim Minority
Bulgaria
Turn of 20th Century
Emigration
Muslim Minority in Bulgaria
Balkan Islam
elity
mniejszość muzułmańska
Bułgaria
przełom XIX i XX wieku
emigracja
mniejszość muzułmańska w Bułgarii
islam na Bałkanach
Opis:
The Russo-Turkish War of 1877–1878 led to the end of the Ottoman rule in the Bulgarian lands, which entailed a huge emigration of the Muslim population. The Ottoman elite was the first who decided to leave. Officials, hodjas, imams, officers, landowners, urban dwellers, and the intelligentsia moved to the Ottoman Empire out of fear of retaliation for having links with the former authorities. Additionally, after the Unification of the Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia in 1885, there was a new migration wave of Muslim officials, local activists, and militia officers from Southern Bulgaria. As a result, in 1879–1949 about 80% of the Muslim population of Bulgaria were small farmers, about 19% lived in cities as craftsmen, and only about 1% had a chance to make a career as entrepreneurs or merchants. The paper will focus on the three elite groups who correspond with the traditional division of the elite: the political (muftis), the economic (landowners, merchants, entrepreneurs), and the intellectuals (teachers – hodjas).
Ciało bez głowy”. Elita mniejszości muzułmańskiej na ziemiach bułgarskich na przełomie XIX i XX wieku Wojna rosyjsko-turecka lat 1877–1878 zakończyła panowanie osmańskie na ziemiach bułgarskich, co równocześnie doprowadziło do wielkiej emigracji ludności muzułmańskiej. Osmańskie elity jako pierwsze opuściły odrodzoną Bułgarię. Urzędnicy, hodżowie, imamowie, oficerzy, posiadacze ziemscy, mieszczanie oraz inteligenci wyjeżdżali do Imperium Osmańskiego w obawie przed rozliczeniami za powiązaniami z dawnymi władzami. Następnie, po zjednoczeniu Księstwa Bułgarii i Rumelii Wschodniej w 1885 roku, doszło do nowej fali migracyjnej muzułmańskich urzędników, działaczy lokalnych oraz oficerów milicji z ziem Bułgarii południowej. W okresie 1879–1949, w 80% muzułmanie w Bułgarii byli drobnymi chłopami, 19% żyli w miastach i pracowali jako rzemieślnicy, jedynie 1% miał szanse zrobić karierę. Artykuł skupia się na trzech grupach elity mniejszości muzułmańskiej w Bułgarii, co koresponduje z tradycyjnym podziałem elit: polityczna (mufti), ekonomiczna (posiadacze ziemscy, kupcy, przedsiębiorcy) oraz intelektualna (nauczyciele – hodżowie).
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 129-141
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„A jakby tak zboczyć, to co?” Homoerotyzm męskich postaci literackich w wybranych utworach prozaików polskich
Autorzy:
Jadowska, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631250.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
HOMOEROTICISM
20th CENTURY
POLISH PROSE
BIOGRAPHISM
Opis:
The authoress analyses the notion of homoeroticism, as one of the themes found in the prose work of 20th century Polish authors: Stanisław Ignacy Witkiewicz, Jerzy Andrzejewski, Jarosław Iwaszkiewicz and Marek Hłasko. The article is an attempt to describe the relations that the characters in selected works enter into, shifting the former meaning of the notion of homoeroticism from the sphere of purely sexual fascination towards the psychological need of bond building between incisive male characters. Literature on the subject makes it evident that the homoerotic interests of the discussed authors were not limited to the world of fiction they created, but were clearly present in their biographies, which allows one to find a key to the analysis of their works as well.    
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2012, 6; 139-152
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“A la manière de Proust” or post-Proust: Jarosław Iwaszkiewicz’s short story “A New Love”
„Po proustowsku” i „po Prouście”. O „Nowej miłości” Jarosława Iwaszkiewicza
Autorzy:
Mazur, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089550.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
French-Polish literary relations
literature and homoeroticism
Marcel Proust’s In Search of Lost Time (1913–1927)
Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
Harold Bloom (b. 1930)
Jarosław Iwaszkiewicz
Marcel Proust
Harold Bloom
wpływ
"W poszukiwaniu straconego czasu"
"Nowa miłość"
homoerotyzm
Opis:
This article analyses the transformative infl uence of Marcel Proust’s fi ction on early works of Jarosław Iwaszkiewicz (1925–1927) in the light of the short story Nowa miłość [A New Love]. The article argues – on the basis of a reconstruction of the order in which Iwaszkiewicz read the volumes of In Search of Lost Time – that the date of its composition has be to revised and proceeds to explore the affi nity between the two writers. The analyses, which draw on Harold Bloom’s infl uence theory, compare and contrast their handling of scenes and narratives, relations of analogy and visions of love. The article claims that Iwaszkiewicz was keen to enter into dialogue with the French author and adopted some of Proust’s techniques, yet without compromising his own creative autonomy. In the course of that dialogue he developed a notion of Proust’s literary art which, it is argued, provides the key to the interpretation of homoeroticism and narcissism in Nowa miłość.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 571-587
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“A mate, companion and friend”: Maryla Wolska and the Płanetnicy Poets of Lwów
„Kolega-rówieśnik, towarzysz i przyjaciółka”. Miejsce Maryli Wolskiej wśród lwowskich Płanetników
Autorzy:
Czabanowska-Wróbel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088423.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the early 20th century
Modernist poetry
the Young Poland poets
Płanetnicy of Lwów
Maryla Wolska (1873–1930)
Maryla Wolska
poezja Młodej Polski
Lwów
Płanetnicy (grupa)
pole literackie
modernizm
Opis:
This article examines the relationship of Maryla Wolska with the poets and artists of the Young Poland in Lwów and, more broadly, with the literary community of the early 20th century. She was a leading light of Płanetnicy (The Rainmakers), an informal group of artists who met at her house in Lwów. The role of a friend and mate, someone who was treated equally as a writer, did not sit well, however, with her role as mistress of the house, hostess of a literary salon and representative of a family which occupied a high position in the social hierarchy. To ride on the crest of the wave she strove to combine two strategies, a modern jauntiness and a studious attention to 19th-century proprieties. Although she did well for herself, her success was by no means complete.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 2; 129-151
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Aby Polska rosła w siłę...” Koncepcja unowocześnienia polskiej motoryzacji 1971–1972
„For Poland to grow strong…” The concept of modernizing the Polish automotive industry 1971–1972
Autorzy:
Lesiakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688991.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
gospodarka polska w XX w.
motoryzacja w Polsce
samochody osobowe i autobusy
licencje zagraniczne
Polish economy in the 20th century
automotive industry in Poland
passenger cars and buses
foreign licenses
Opis:
The first half of the seventies of the 20th century was the time of great changes in Poland. The new leadership of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party, headed by First Secretary Edward Gierek, reformulated the party policy, trying to improve the living conditions of the society and at the same time, to modernize the Polish industry, to enhance residential construction, and to boost international trade. The Polish automotive industry also required radical changes in the vehicles of both, private use and collective transport. Hence, at the beginning of 1971, a politically-motivated decision was made to buy a license for a small-engine car and for a modern bus from the western countries. The trade negotiations with Fiat, Citroën, Renault (passenger car) as well as Berliet, Fiat, Hino (Japan), Klöckner-Humboldt-Deutz (bus) did not last long. Already in October 1971, a contract was signed with the Italian Fiat, under the terms of which the Fiat 126p car production was to be launched in Poland, and in August 1972 with the French Berliet, which undertook the production of a modern bus. In practice, Fiat 126p took the national automotive industry to a totally new level, becoming a highly popular car. The Berliet bus, in contrast, proved not to be an effective solution to the problems of the Polish public transport. It can be concluded that the concept of modernizing the Polish automotive industry by launching the licensed production of Western vehicles, which was formulated at the beginning of the seventies of the 20th century, turned out to be only partially successful.
Polska pierwszej połowy dekady lat siedemdziesiątych XX w. to czas wielkich przemian. Nowe kierownictwo z I sekretarzem Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edwardem Gierkiem na czele radykalnie zmieniło dotychczasową politykę, usiłując poprawić materialne warunki życia społeczeństwa i jednocześnie unowocześnić polski przemysł, rozwijać budownictwo mieszkaniowe, ożywiać wymianę handlową z zagranicą. Radykalnych zmian wymagała też polska motoryzacja – tak pojazdy wykorzystywane do użytku prywatnego, jak i do komunikacji zbiorowej. Stąd już na początku 1971 r. podjęto polityczną decyzję o zakupie w krajach zachodnich licencji na małolitrażowy samochód osobowy i nowoczesny autobus. Negocjacje handlowe z firmami Fiat, Citroen, Renault (samochód osobowy) oraz Berliet, Fiat, Hino (Japonia), Kloeckner-Humblod-Deutz (autobus) nie trwały długo. Już w październiku 1971 r. zawarto umowę z włoskim Fiatem, który zobowiązał się do uruchomienia w Polsce produkcji samochodu fiat 126p i w sierpniu 1972 r. z francuskim Berlietem, który zadeklarował rozpoczęcie wytwarzania nowoczesnego autobusu. W praktyce fiat 126p wprowadził krajową motoryzację na nieznany dotąd poziom i stał się bardzo popularnym autem. Natomiast autobus berliet nie był udanym pomysłem na rozwiązanie problemów polskiej komunikacji zbiorowej. Z tego wynika, że stworzona na początku dekady lat siedemdziesiątych XX w. koncepcja modernizacji polskiej motoryzacji, w drodze uruchomienia licencyjnej produkcji zachodnich pojazdów, zaowocowała ograniczonym powodzeniem.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ach, jakże cudowne jest życie!” Tunezyjskie fascynacje Aline Réveillaud de Lens: przestrzeń
“Ah, Life is Wonderful!”: Tunisian Fascinations by Aline Réveillaud de Lens (Space)
Autorzy:
Sokołowicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1506729.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
diary
Tunisia
space
20th-century travel literature
Opis:
The present paper concentrates on the descriptions of Tunisia in the diary by Aline Réveillaud de Lens (1881–1925), a French painter and writer who in 1911, shortly after her marriage, came to live in Tunis. Reluctant to French norms and conventions, de Lens sees Tunisia as an ideal, fascinating land where she may finally be happy. This fascination is reflected in her descriptions of spaces which are to be analysed through the prism of geocriticism in three movements: Tunisia as a land of light and colours, Tunisian symbolic spaces – desert and oasis, and stereotypical Oriental spaces – palace, harem and hammam.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2019, 15; 193-205
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“All that glitters is not gold” - Polish journalists in West Prussia: A critical glance
„Nie wszystko złoto…”. Polscy redaktorzy Prus Zachodnich inaczej
Autorzy:
Gzella, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075431.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish Press in West Prussia in the19th and early 20th century
journalists and editors’ biographies
Prusy Zachodnie
redaktorzy
dziennikarze
XIX–XX wiek
Opis:
The biographies of the journalists of Polish press published in West Prussia in the 19th and early 20th century usually highlight their patriotic commitment and admirable perseverance in launching and running various newspapers and journals. However, we can also find in their lives episodes that did them little credit, or even were downright disgraceful.
W życiorysach redaktorów polskiej prasy wydawanej w XIX i początkach XX wieku w Prusach Zachodnich zauważamy prowadzone przez nich działania narodowościowe, wkład w tworzenie, wydawanie i redagowanie poszczególnych gazet i czasopism. Jednak w ich życiu doszukać się można zachowań niezbyt chwalebnych, a niekiedy nawet godnych potępienia.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 5-19
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“And to be malicious and belligerent / And not to lose feminine features”: Zuzanna Ginczanka’s Satirical World
Autorzy:
Olech, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032216.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Zuzanna Ginczanka
Polish poetry
Polish poetry written by women
20th century
Skamander
Opis:
The paper reflects on how Zuzanna Ginczanka, dubbed ‘Tuwim in a dress’ by Adam Ważyk, was finding her way – both as a woman and, above, as a poet – in the literary, cabaret world of Julian Tuwim, Jan Lechoń, or Antoni Słonimski. The paper focuses on the satirical output of the poet, which is why the author chose two works – namely Pochwała snobów (In Praise of Snobs) and Damskie kłopoty (Feminine Trouble) – as the basis for the analysis.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2019, 8; 255-266
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“At the Bescribbled Rock”: Tadeusz Micińskis ‘Blood-red Snow’ as a ‘poème à clef’
„Przy Skale Pisanej”. „Krwawy śnieg” Tadeusza Micińskiego jako poemat z kluczem
Autorzy:
Czabanowska-Wróbel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087797.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature in the early 20th century
the avant-garde
artists' biographies
suicide in literature
Jadwiga Janczewska (1889–1914)
Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885– 1939)
Karol Szymanowski (1882–1937)
Tadeusz Miciński (1873–1918)
poème à clef
poezja Tadeusza Micińskiego
biografie artystów
samobójstwo w literaturze
Jadwiga Janczewska
Tadeusz Miciński
Stanisław Ignacy Witkiewicz
Karol Szymanowski
Tatry
Zakopane
Opis:
This article is an attempt to re-read Tadeusz Miciński's poem ‘Blood-red Snow’ (‘Krwawy śnieg’, 1914) in the context of a tragedy that took place in February 1914 at Zakopane, or more precisely, in Kościeliska Valley in the Tatras. It was there that Jadwiga Janczewska, Stanisław Ignacy Witkiewicz's fiancée, took her life by shooting himself in the head. Her suicide prompted Miciński, a close friend of Witkiewicz, to write the ‘Blood-red Snow’, a poetic reportage infused with ambiguity, which presents a highly subjective vision of the tragic event and its circumstances. Read out of context, the poem seems be just another product of the poet's fascination with the philosophy of the occult (Luciferianism). However, when its real-life context is restored, the heady symbolism turns out to be a camouflage of a poème à clef, a genre which ‘Blood-red Snow’ actually exemplifies. The poem is an instant reaction to a dramatic event. To make sense of it one does not need to be familiar with the whole story of the relations between Miciński and Witkiewicz. What is perhaps worth noting is that their relationship soured after Jadwiga Janczewska's suicide, which triggered an unending blame game on all sides. While the public held Witkiewicz responsible for the young woman's death, he himself put the blame on Miciński and, first and foremost, on Karol Szymanowski. These controversies are, however, beyond the scope of the 'Blood-red Snow'.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 3; 247-264
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Barwa drewna”. O kryteriach oceny i interpretacji twórczości rzeźbiarzy zakopiańskich w polskiej krytyce artystycznej i wystawiennictwie od zakończenia II wojny światowej do wystawy Sztuka Ludowa w 30-leciu PRL
“The Color of Wood:” On the Criteria of Assessment and Interpretation of the Output of Zakopane Sculptors in Polish Art Criticism and Exhibitions from the End of World War II until the Folk Art at the 30th Anniversary of the Polish Peoples Republic Exhib
Autorzy:
Chrudzimska-Uhera, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106438.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
rzeźba
drewno
snycerstwo
sztuka polska XX w.
Zakopane
sculpture
wood
wood curving
20th century art in Poland
Opis:
Tematem artykułu jest recepcja zakopiańskiego rzeźbiarstwa od lat 40. do 70. XX w. Analizie poddane zostały teksty krytyczne i koncepcje kuratorskie, odsłaniające strategie postrzegania i kwalifikowania rzeźby zakopiańskiej w relacji do sztuki ludowej. Wskazano kluczowe kryteria, takie jak: stosowany materiał – drewno, oraz pochodzenie i miejsce zamieszkania twórcy, w oparciu o które dzieła zakopiańczyków stereotypowo przypisywano do obszaru sztuki ludowej. Tendencja ta ukazana została w szerszym kontekście modernistycznych mitów XX w. i zakwestionowana jako niewłaściwa do oceny zakopiańskiego snycerstwa 2. poł. XX w. W zakończeniu artykułu przywołane zostały poglądy współczesnego antropologa Timothy Ingolda, jako możliwa metodologiczna alternatywa spojrzenia na zakopiańskie rzeźbiarstwo z pominięciem modernistycznych kryteriów wyprowadzonych z hylemorficznego modelu świata.
The article concerns the reception and interpretation of contemporary Zakopane’s sculpture between the 1940s and 1970s.  Analyses of art critics’ texts and curator’s strategies of that period reveal that wooden sculptures were easily and stereotypically interpreted as related to folk art. The material (wood) and the artist’s place of birth and living were identified as the key criteria applied by researchers and art critics. The author contends that this point of view—based on modernistic myths qualifying Zakopane’s sculptures as relying on primitive art, was a misinterpretation. The article concludes that the main problem in understanding and adequately interpreting Zakopane’s sculpture derives from using the traditional canon of art based on the opposition between nature and culture. Therefore, the anthropological theories of Timothy Ingold are recalled as a new and prospective methodology.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2021, Wydanie specjalne, 28; 122-142
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Being Critical,” Meaning What?
Autorzy:
Noras, Andrzej J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665259.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
philosophical criticism
critical attitude
criticism in European philosophy of the first half of the 20th century
Opis:
The article builds on the observation made by Josef Pieper, who writes about the critical attitude: “‘kritisch’ sein besage für den Philosophierenden so viel wie: sich darum bekümmern, daß nur ja nicht etwas ausgelassen wird.” Thus, the focus of the article is on the attempts to define philosophy through the prism of criticism, undertaken by some of the most significant philosophers of the first half of the 20th century, such as Leonard Nelson, Max Scheler, Karl Jaspers and Nicolai Hartmann.
Źródło:
Folia Philosophica; 2015, 34
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Budowle służące zabawom przyjemnym a tem samem przy wodnej kuracji bardzo pożytecznym”. O drewnianych domach zdrojowych, teatrach i estradach w polskich uzdrowiskach w XIX i na początku XX wieku
‘Buildings Serving Pleasant Pastime, thus a Useful Complement to Water Therapy.’ On Wooden Spa Houses, Theatres, and Stages in Polish Resorts in the 19th and Early 20th Century
Autorzy:
Ruszczyk, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16005102.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
uzdrowiska
architektura uzdrowiskowa
drewniana architektura
architektura XIX i początku XX w.
spas
spa architecture
wooden architecture
19th- and early-20th-century architecture
Opis:
Właściciele i administratorzy uzdrowisk, aby sprostać wymaganiom stawianym przez zamożnych gości, którzy oczekiwali nie tylko skutecznej kuracji, ale również bogatej oferty kulturalnej i towarzyskiej, musieli zapewnić rozmaite rozrywki i atrakcje. W związku z tym organizowali występy zespołów teatralnych, koncerty, bale, spotkania, odczyty itp. Dlatego w uzdrowiskach powstawały domy zdrojowe mieszczące sale balowe, czytelnie, restauracje, kawiarnie, pokoje do gier. Budowano też teatry, a w parkach estrady muzyczne. Artykuł poświęcony jest właśnie tym budynkom, pochodzącym z kilku wybranych uzdrowisk uważanych za polskie, powstałych na terenie I Rzeczpospolitej. Są to uzdrowiska najstarsze (z 1. połowy XIX w.), największe i działające do dzisiaj: Busko, Ciechocinek, Druskienniki, Iwonicz, Krynica, Solec, Szczawnica i Truskawiec oraz młodsze (z 2. połowy XIX w.), ale znane i nadal funkcjonujące – Zakopane i Połąga. Tematem są budynki drewniane, ponieważ to one do początków XX w. decydowały o krajobrazie architektonicznym polskich uzdrowisk. Większość z nich uległa zniszczeniu, znane są jedynie z materiałów ikonograficznych i opisów.
In order to meet the expectations of wealthy visitors, who did not only anticipate effective treatment, but also rich cultural and social attractions, spa owners and administrators had to provide different entertainment and fun. With this purpose in mind they would hold shows of theatre companies, concerts, balls, soirees, lectures, etc. Therefore the spa houses raised in resorts featured ball rooms, reading rooms, restaurants, cafes, gaming rooms. Also theatres were built, and stages for music shows were mounted in parks. The paper is dedicated to these very buildings that came from several selected spas considered to be Polish and raised in the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth. On the one hand they are the oldest spa resorts (from the first half of the 19th century), the largest and operating until this very day: Busko, Ciechocinek, Druskienniki (Druskininkai, t. Lithuania), Iwonicz, Krynica, Solec, Szczawnica, and Truskawiec (Truskavets, t. Ukraine), as well as newer ones on the other (from the second half of the 19th century), but well known and still operating today: Zakopane and Połąga (Palanga, t. Lithuania). The paper is focused on wooden structures, since it was them that until the early 20th century determined the architectural landscape of Polish spas. With the majority having been destroyed, they are known only from iconographic materials and descriptions.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2020, 82, 4; 601-640
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Być dobrze zasznurowaną”. Gorset w modzie damskiej, czyli o reinterpretacji przeszłości
“To be well laced up“. A corset in womens fashion, i.e. a reinterpretation of the past
Autorzy:
Grzejszczak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142135.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
bielizna damska
gorset
moda europejska XIX−XX wieku
historia ubioru
socjologia mody
lingerie
corset
19th-20th century European fashion
history of clothing
sociology of fashion
Opis:
Gorset zmieniał swą konstrukcję na przestrzeni stuleci. Zależało to od ideału estetycznego danej epoki. W końcu XIX wieku stał się społecznym symbolem damskiej mody. Wpisał się w charakterystyczne – dla zamożnych warstw społecznych – zjawisko pogoni za modą. Od lat 80. XIX stulecia zmieniała się jego forma, a konieczność noszenia była szeroko dyskutowana. Lekarze oraz dochodzące do głosu przedstawicielki ruchów feministycznych w seriach odczytów i broszur informowali o szkodliwym wpływie gorsetu na zdrowie. Uważano jednak, że kobieta, stanowiąc dla mężczyzny pokusę, potrzebuje do ochrony swego rodzaju pancerza. Thorstein Veblen w Teorii klasy próżniaczej podkreślał, że gorset noszono dla stłumienia witalności i zapewnienia sobie kryjówki. Miało to bowiem znaczenie obyczajowe, kobieta bowiem stawała się moralnie niezwyciężona. W tym czasie kształtował on krawiecką konstrukcję stroju, uwzględniając również artystyczne źródła inspiracji mody damskiej, jak secesyjna stylizacja czy oddziaływanie japonizmu. Sposób, w jaki gorset był sznurowany i noszony, wpływał bezpośrednio na kłopoty zdrowotne kobiet. Nastąpiła zatem jego stopniowa detronizacja, do której przyczyniły się zwiększona aktywność fizyczna, uprawianie sportu, działalność ruchów feministycznych, ale i projektantów mody dostosowujących swoje propozycje do wymogów ergonomii ciała. Doprowadziło to w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku do uwolnienia kobiet z okowów gorsetu. Jednak za sprawą projektantów gorset powrócił w drugiej połowie XX wieku w formie implantu kopii i stylizacji pamięci. Wystarczy przywołać wylansowaną przez Christiana Diora Ligne Carolle czy powszechne w latach 50. XX stulecia gorsety bieliźniane noszone pod sukienkami wieczorowymi, do czego przyczynili się angielscy projektanci Norman Hartnell, Hardy Amies i Charles James, lansujący w modzie kobiecej linię klepsydry. Ale także obserwowane od lat 80. XX wieku pojawienie się gorsetu będącego reinterpretacją jego pierwotnej formy i funkcji, czego wyrazem są projekty Jeana-Paula Gaultiera czy anatomiczne, imitujące ludzką skórę gorsety-pancerze Issey’a Miyake. Artykuł poświęcony został charakterystyce formy i funkcji gorsetu jako elementu garderoby damskiej oraz jego implantowaniu do współczesnej mody przez nadanie mu nowych dystynkcji.
The structure of a corset changed over the course of the last century. Its shape was determined by the aesthetic ideal of a given era. At the end of the 19th century, it came to be recognized as a social symbol of women’s fashion, becoming a key part of the phenomenon of the pursuit of fashion, characteristic for the wealthy social strata of that time. From the 1880s, its form began to change and the necessity of wearing it became a widely discussed topic. Doctors and newly asserted representatives of feminist movements spoke out about harmful effects of the corset on the women’s health through series of lectures and informative brochures. However, it was believed that a woman, being a “temptation” for a man, was in need of a kind of an “armor” providing protection. In “The Theory of the Leisure Class”, Thorstein Veblen emphasized that the corset was worn to “lower the subject’s vitality and rendering her permanently and obviously unfit for work” It had social significance, as the woman became morally invincible. At that time, he also shaped the tailoring structure of the garment, considering its artistic sources of inspiration, such as Art Nouveau stylization or the influence of Japaneseism. The way it was laced and worn had a direct impact on women’s health. Therefore, a gradual dethronement of the corset started to occur, encouraged by women’s increased physical activity, participation in sports and actions of feminist movements, as well as fashion designers adjusting their proposals to the requirements of body ergonomics. This led to the liberation of women in the 10’s of the twentieth century from the shackles of corsets. However, due to the actions of various designers, the corset returned in the second half of the 20th century in the form of “memory copy and styling implant”. One can recall the “Ligne Carolle” publicized by Christian Dior, or the underwear corsets common in the 1950s, worn under evening dresses, which came to fashion thanks to English designers Norman Hartnell, Hardy Amies and Charles James, who promoted women’s ‘hourglass’ silhouette in fashion. Moreover, since the 1980s once could observe appearances of a corset as a reinterpretation of its original form and function, reflected in designs by Jean-Paul Gaultier, or Issey Miyake’s anatomical corset-armor, which imitates human skin. The article is devoted to the characteristics of the form and function of the corset as an element of women’s clothing and its implantation into contemporary fashion by giving it new distinctions.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2021, 7; 91-106
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Byłeś dla nas posągiem ze stali...” – Józef Piłsudski: żałoba i pamięć na łamach czasopisma „Płomyk” (1935–1936)
„You Were a Statue of Steel for Us...” – Józef Piłsudski: Mourning and Memory in the Pages of the “Płomyk” Magazine (1935–1936)
Autorzy:
Zaborski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146958.pdf
Data publikacji:
2022-04-20
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Marszałek Józef Piłsudski
dwudziestolecie międzywojenne
tygodnik „Płomyk”
czasopisma dla dzieci
prasa polska
Marshal Józef Piłsudski
interwar period of the 20th century
children’s weekly “Płomyk”
children’s magazines
Polish press in the 20th century
Opis:
Nieśmiertelny wódz narodu, miły komendant, oswobodziciel, najlepszy syn Polski, ukochany dziadek. W ten sposób – między innymi – gazety opisywały Józefa Piłsudskiego po jego śmierci. Podkreślały, że niezłomnie walczył o wolność Polski, wyrwał ją z kajdan niewoli, a potem bronił jej granic, chroniąc Polaków przed wrogiem. Jak w połowie lat 30. XX w. pisały o tym czasopisma adresowane do dzieci i młodzieży? Autor szuka odpowiedzi na to pytanie, analizując kolejne wydania ukazującego się w tamtym czasie tygodnika „Płomyk”. Sprawdza, jaki obraz żałoby wyłania się z artykułów zamieszczonych w tym czasopiśmie. Bada, jak budowano, podtrzymywano i pielęgnowano pamięć o marszałku. Analizuje m.in. wiersze, opowiadania, wzmianki, listy przysyłane do redakcji oraz odpowiedzi redakcji na otrzymywaną korespondencję. W ten sposób próbuje zrekonstruować emocje, na które reagowali lub które próbowali wywołać autorzy tekstów publikowanych w „Płomyku”.
The immortal leader of the nation, the kind commander, the liberator, Poland’s finest son, and finally, beloved grandfather. This is how, inter alia, the newspapers described Józef Piłsudski after his death. The press emphasised that he had fought steadfastly for the freedom of Poland, freed the country from the shackles of slavery and then defended its borders, protecting Poles from their enemy. How the magazines addressed to children and adolescents wrote about it in the middle of the 1930s? The author looks for an answer to this question by analysing the successive issues of the weekly “Płomyk” magazine. He checks what picture of mourning emerges from the articles published in the magazine. He studies how the memory of the Marshal was built, maintained and cared for. The author of the article analyses, inter alia, poems, stories, mentions and letters sent to the magazine and the staff’s responses to the received correspondence. In this way, he tries to reconstruct the emotions, to which the authors of the papers published in “Płomyk” are responding or trying to evoke.
Źródło:
Historia i Polityka; 2022, 39 (46); 9-28
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:
Historia i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Cały dzień żyję jakimś zdaniem muzycznym…”. Muzyka jako pasja życia i motyw przewodni pisarstwa Anny Iwaszkiewiczowej
‘All Day Long I Am Absorbed by Some Musical Sentence…’ Music as Anna Iwaszkiewicz’s Lifelong Passion and a Leitmotiv of her Writings
Autorzy:
Baranowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147328.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
pamiętniki i wspomnienia
życie muzyczne w Warszawie
kultura muzyczna I poł. XX w.
Aleksander Skriabin
Karol Szymanowski
Jarosław Iwaszkiewicz
diaries and memoires
musical life in Warsaw
musical culture in the first half of the 20th century
Alexander Scriabin
Opis:
Tematem artykułu jest rola muzyki w życiu i twórczości Anny Iwaszkiewicz – pisarki i tłumaczki, a nade wszystko wytrawnej melomanki i pianistki-amatorki, dla której obcowanie z muzyką stanowiło w istocie treść codziennego życia. Pomimo iż jej dorastanie upłynęło jedynie pod znakiem edukacji domowej (nigdy nie uczęszczała do żadnej szkoły), wyrosła na osobę o niezwykle szerokich horyzontach intelektualnych i wielkiej kulturze muzycznej. W polskiej historiografii muzycznej zapisała się przede wszystkim jako odkrywczyni muzyki Aleksandra Skriabina, którego Poemat Ekstazy, usłyszany w Moskwie w roku 1917, uznała za artystyczno-duchowe „objawienie”; po powrocie do Polski rok później stała się żarliwą propagatorką twórczości rosyjskiego kompozytora. W swoich Dziennikach i wspomnieniach Anna Iwaszkiewicz zawarła wiele refleksji na temat muzyki, której na co dzień słuchała, a także często wykonywała na fortepianie, grywając często na cztery ręce z Karolem Szymanowskim – kuzynem jej męża, z którym pozostawała w bardzo serdecznych stosunkach. Zacytowane w artykule wypowiedzi dają świadectwo wielkiej wrażliwości Anny Iwaszkiewicz na muzykę wielkich kompozytorów przeszłości, tj. przede wszystkim Bacha, Beethovena, Chopina i Wagnera. Nie brak tu przy tym uwag krytycznych, jakie kierowała głównie pod adresem tzw. impresjonistów francuskich, czyli Debussy’ego i Ravela. Ponadto Anna Iwaszkiewicz – w świetle Dzienników i wspomnień – dała się poznać jako znawczyni arkan interpretacji muzycznej; jej prywatne recenzje z licznych koncertów i przedstawień operowych wydają się stanowić przyczynek do kroniki życia muzycznego Warszawy pierwszej połowy minionego stulecia.
This article discusses the role of music in the life and work of writer and translator Anna Iwaszkiewicz, who was first and foremost a music connoisseur and amateur pianist, a person for whom contact with music was the essence of her everyday life. Though she was educated at home and never attended school, she grew up to become a person of unusually broad intellectual horizons and great musical culture. In music historiography, she is remembered mostly as the person who discovered for Poland the music of Alexander Scriabin, whose Poem of Ecstasy, heard in Moscow in 1917, she hailed as an artistic and spiritual revelation; on her return to Poland a year later, she became a fervent promoter of the Russian composer’s music. Anna Iwaszkiewicz’s diaries and memoirs contain many thoughts on music, which she listened to every day, as well as frequently playing piano, often four handed with Karol Szymanowski, her husband’s cousin, with whom she maintained very warm relations. Her comments quoted in this article confirm her profound sensitivity to the music of great composers from the past, particularly Bach, Beethoven, Chopin and Wagner. There are also critical remarks, aimed mostly at the music of the so-called French impressionists, Debussy and Ravel. Iwaszkiewicz also emerges from her diaries and memoirs as an expert on musical interpretation. Her private reviews of numerous concerts and operas contribute to the history of Warsaw’s musical life during the first half of the twentieth century.
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 4; 60-73
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 734

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies