Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "19th and 20th centuries" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-57 z 57
    Tytuł:
    Archeologie mlýnů zaniklých ve druhé polovině 20. století
    Archaeology of Mills which Ceased Operations in the Second Half of the 20th Century
    Autorzy:
    Galusová, Lucie
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682003.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    watermill
    archaeology
    Late Middle Ages
    modern history
    19th and 20th centuries
    Opis:
    Case studies of watermills that ceased to exist during the 20th century, examined via archaeological methods in the regions of West and Northwest Bohemia, have brought significant findings in the form of particular building stages from the oldest times to the turn of the 19th and 20th centuries. The Watermill of Hutmühle (Litoměřice district, Northwest Bohemia, near the village of Zubrice) was the most thoroughly investigated site. In the scope of this archaeological excavation, various methodological differences, possibilities and limits of research of such sites appeared. Based on the scientific activities performed, it is evident that these watermills are highly valuable technical sights, which shall be paid more attention to in terms of both archaeological and historical monument care.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2017, 32; 283-307
    0208-6034
    2449-8300
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fotografie rodziny Mierów i Jędrzejowiczów z zespołu Archiwum Podworskie MierówJędrzejowiczów w Staromieściu w Archiwum Państwowym w Rzeszowie
    The photography of the Mirerow and Jędrzejowicz families from the complex Archiwum Podworskie Mierów-Jędrzejowiczów w Staromieściu in the State Archive of Rzeszów
    Autorzy:
    Rejman, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340507.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    photographs
    Jędrzejowicze
    Mierowie
    Rzeszów
    19th and 20th centuries
    zdjęcia
    XIX/XX w.
    Opis:
    Według archiwistów fotografia może stanowić zarówno materiał ilustracyjny, jak i pełnoprawne źródło historyczne. Wciąż jednak brakuje podręcznika, który opisywałby wszystkie aspekty związane z dokumentacją fotograficzną. W Archiwum Państwowym w Rzeszowie w zespole Archiwum Podworskie MierówJędrzejowiczów w Staromieściu znajduje się niewielki wyodrębniony zbiór fotografii. Przedstawiają one: uwiecznione na fotografii portrety (Tytusa Jana Mateusza hrabiego Miera, Henryki z Mierów Komorowskiej) oraz zegarek z miniaturowym wizerunkiem Jana hrabiego Miera; kartki korespondencyjne ze zdjęciami z manewrów wojskowych, zdjęcie portretowe (Lubiny z Rogoyskich Mierowej) i przeznaczone do dokumentów urzędowych (Jana Feliksa Jędrzejowicza). Rodzinę Mierów o szkockich i kalwińskich korzeniach oraz rodzinę Jędrzejowiczów pochodzenia ormiańskiego i kupieckiego połączyło małżeństwo zawarte w 1878 r. w Wiedniu przez Adama Jędrzejowicza (1847–1924), syn Jana Kantego i Marii ze Straszewskich z Zaczernia, z Gabrielą Felicją z Mierów (1850–1939), córką Feliksa i Felicji, rozwiedzioną ze Zdzisławem Tyszkiewiczem, dziedzicem dóbr kolbuszowskich. Po ślubie ich siedzibą stało się Staromieście (obecnie w granicach Rzeszowa). Majątkiem gospodarował następnie jedyny syn tej pary, Jan Feliks (1879–1942). Fotografie wnoszą cenne informacje zarówno w warstwie tekstowej (zapiski dotyczące przedstawianych osób, rzeczy, wydarzeń), jak i ilustracyjnej (wizerunki tychże), umożliwiają też poczynienie dodatkowych ustaleń na ich podstawie.
    According to archivists a photograph can be both an illustrative material and a historical source. But still there is no handbook which can describe all aspects connected with photograpfic documentation. In the State Archive in Rzeszów (complex Archiwum Podworskie Mierów-Jędrzejowiczów w Staromieściu) there is the small separated collection of photographies. They present: portrait photos (Tytus Jan Mateusz hrabia Mier, Henryka z Mierów Komorowska) and watches with a miniature portrait of Jan hrabia Mier; postcards with photos of military manoeuvres; the portrait photo (Lubina z Rogoyskich Mierowa) and a photo for official documents (Jan Feliks Jędrzejowicz). The family of Mier which had Scotish and Calvinist roots and the family of Jędrzejowicz of Armenian and merchant origin were connected by the marriage contracted in 1878 in Vienna between Adam Jędrzejowicz (1847–1924), the son of Jan Kanty and Maria (maiden name Straszewska) from Zaczernie and Gabriela Felicja (maiden name Mier) (1850–1939), the daughter of Feliks and Felicja, divorced with Zdzisław Tyszkiewicz, the heir to landed property of Kolbuszowa. After the wedding Staromieście became their family home (now it is within the city limits of Rzeszów). Then Jan Feliks (1879–1942), the only son of this couple, managed the estate. Photographs provide valuable information both in the textual (notes connected with presented on photos persons, things, events) and illustrative stratum.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 16, 3; 123-140
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys rozwoju szermierki sportowej w regionie wschodniej Słowacji w XIX - XX wieku
    Outline of the development of sports fencing in the eastern region of Slovakia XIX - XX century Języki publikacji
    Autorzy:
    Szajna, G.
    Szajna, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529284.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    sport
    historia
    Slowacja
    wiek XIX-XX
    szermierka
    history
    Slovakia
    19th and 20th centuries
    fencing
    Opis:
    The purpose of this work was to present the development and regional history of fencing in eastern Slovakia. Origins of fencing go back to ancient times, it was referred to as the knightly art of wielding white weapons. Its development over the centuries is a permanent battle and duels that have been changing through the use of various types of weapons, forms and rules of combat. At a time when many sports were at the stage of initial development, European fencing had already developed a system of methodical teaching, which was enriched with extensive literature. The his-tory of fencing in eastern Slovakia has not yet been given a full and synthetic study, although this discipline played a significant role in the development of Slavic physical culture. The article pre-sents an outline of the development of fencing in eastern region Slovakia in Košice. The research method was based on direct and indirect fact finding. The available printing, iconographic sources and source materials were analyzed. The development of fencing in Slovakia took place in the first half of the 19th century in the second largest city of the Austro-Hungarian monarchy, Bratislava. It should be noted that in 1828 Pozsonyi Egyls Magyar Vivo Egyletö was appointed – the first Hun-garian fencing club in Bratislava. The fencing centers in Spain, Italy, France and Germany had a significant influence on the development of the fencing clubs in Central Europe. In 1844, swordsman Ferdynand Martinengo, founded and taught fencing at the private Fencing Academy in Bratislava. Fencing sport in Slovakia owes its existence and continuous development to the com-mitment and dedication of its members who were able to raise the sporting level of their players in the country and internationally.
    Celem artykułu było przedstawienie rozwoju sportu szermierczego we wschodniej Słowacji. Szermierka swym pochodzeniem sięga zamierzchłych czasów, określano ją jako rycerską sztukę władania białą bronią. W czasie, kiedy wiele dyscyplin sportu było w stadium początkowego rozwoju, europejska szermierka miała już rozwinięty system metodycznego nauczania, który był wzbogacony obszerną literaturą. Dzieje szermierki wschodniej Słowacji nie doczekały się dotychczas pełnego i synte-tycznego opracowania, chociaż ta dyscyplina odegrała w rozwoju słowiańskiej kultury fizycznej do-niosłą rolę. Artykuł przedstawia fakty historyczne szermierki sportowej we wschodniej Słowacji – w Koszycach. Metodę badawczą oparto o bezpośrednie i pośrednie ustalenie faktów, wykorzystując wyjaśnienia deskrypcyjne i kauzalne. Dokonano analizy dostępnych źródeł drukowanych, ikonogra-ficznych i innych materiałów źródłowych. Rozwój szermierki na Słowacji nastąpił w pierwszej po-łowie XIX wieku w drugim co do wielkości mieście monarchii austro-węgierskiej w Bratysławie. W 1844 roku fechmistrz Ferdynand Martinengo nauczał szermierki w prywatnej Bratysławskiej Akademii Szermierczej. Sport szermierczy w regionie wschodniej Słowacji swoje istnienie i usta-wiczny rozwój zawdzięczał zaangażowaniu i ofiarności prof. Pačenovskiego oraz fechmistrzów, któ-rzy potrafili podnieść poziom sportowy swoich zawodników w kraju i w skali międzynarodowej.
    Źródło:
    Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2018, 1, 1; 29-41
    2545-3211
    Pojawia się w:
    Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Horyzont kresu. Glosy do Drugiego przyjścia Williama Butlera Yeatsa
    Horizon of the End. Opinions on The Second Coming by William Butler Yeats
    Autorzy:
    Próchniak, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1389809.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    poetry of the 19th and 20th centuries
    Irish poetry
    W.B. Yeats
    literature and the Bible
    Opis:
    The outline presents a comprehensive interpretation of the poem The Second Coming by William Butler Yeats.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2014, 24; 171-184
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fr. Florian Stablewski’s Declaration of Loyalty to the Prussian Authority of 26 October 1891: Between Ambition, Necessity and Obedience
    Autorzy:
    Matwiejczyk, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798819.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Florian Stablewski; archbishops of Gniezno and Poznań in the 19th and 20th centuries; Catholic Church in the Prussian partition; Prussian Germanisation policy; state–Church relations in the Prussian partition in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne 65 (2017), issue 2. The election of Florian Stablewski as Archbishop of Gniezno and Poznań was a result of many circumstances and decisions, directed mostly by the Prussian government. After Bismarck’s resignation in 1890, the Prussian authorities declared their readiness for ‘reconciliation’ (Versöhnung) with the Polish political elites in the Prussian partition, but with only the smallest possible concessions on their part. The nomination of the Polish candidate for archdioceses orphaned after the death of Juliusz Dinder was to be the first test of both parties’ intentions. An experienced politician such as Fr. Stablewski perfectly understood this and after rejecting Likowski’s candidature, he made public gestures towards the authorities, which were taken as an explicit declaration of loyalty and willingness to cooperate. Political support or even an inspiration for Stablewski was the political camp of Poznań conservatives led by Józef Kościelski, who personally undertook to force this candidate through at the Berlin court. The government, however, did not want to strengthen or make the Polish political camp independent. Therefore, upon expressing readiness to nominate Stablewski, they wanted to further maintain the status quo in Church and religious policy. A written commitment of the candidate to comply with these principles was to guarantee his full loyalty in the future. However, the declaration written by Stablewski was only an expression of his generally known and publicly expressed attitude of legality and loyalism. He reserved his full obedience only to his Church superiors: Cardinal Ledóchowski and the Pope.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2 Selected Papers in English; 173-207
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Helena Radlińska i środowisko medyczne w kręgu Wolnej Wszechnicy Polskiej. Wybrane portrety lekarzy-społeczników
    Helena Radlińska and the Medical Community of the Free Polish University. Selected Portraits of Medical Doctors and Social Activists
    Autorzy:
    Szczepańska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2136030.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    medycyna społeczna
    pedagogika społeczna
    Polska
    historia
    XIX i XX wiek
    medicine
    social pedagogy
    Polska
    history
    19th and 20th centuries
    Opis:
    W artykule podjęto problem wzajemnego oddziaływania dorobku w dziedzinie nauki i praktyki w obszarze dwóch dyscyplin – pedagogiki i medycyny – na przykładzie ich reprezentantów skupionych wokół Heleny Radlińskiej w ramach Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i łódzkiego oddziału tej uczelni. Skoncentrowano się głównie na okresie II Rzeczypospolitej. Odniesiono się do wspólnych doświadczeń pokoleniowych twórczyni pedagogiki społecznej – Heleny Radlińskiej oraz wybranych dwóch przedstawicieli profesji lekarskiej – Stefana Kopcińskiego i Seweryna Sterlinga. Jeszcze w okresie zaborowym wiązali oni swoją działalność z tajnymi lub jawnymi organizacjami oświatowymi i patriotycznymi, tworząc łącznik pomiędzy czasami niewoli i niepodległej Polski.
    The article discusses the problem of the interactions between the fields of science and practice in the area of two disciplines – pedagogy and medicine, on the example of their representatives gathered around Helena Radlińska within the Free Polish University in Warsaw and Lodz. The focus was mainly on the period of the Second Polish Republic. The article refers to the shared generational experiences of three people: the founder of social pedagogy – Helena Radlińska, and representatives of the medical profession – Stefan Kopcinski and Seweryn Sterling. In each case, they associated their activities with secret or open educational and patriotic organizations, creating a link between the period of partitioning and the independence of Poland.
    Źródło:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2022, 15, 2; 186-201
    2450-4491
    Pojawia się w:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motyw „duszy rosyjskiej” w polskiej krytyce muzycznej (do 1939 roku)
    The Motif of ‘the Russian Soul’ in Polish Music Criticism (before 1939)
    Autorzy:
    Dziadek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26731695.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    muzyka rosyjska XIX i XX w.
    polska kultura muzyczna XIX i XX w.
    polska krytyka muzyczna
    Rosjanie w Warszawie
    Russian music of the 19th and 20th centuries
    Polish musical culture of the 19th and 20th centuries
    Polish music criticism
    Russians in Warsaw
    Opis:
    Charakterystycznym elementem polskiej kultury XIX wieku i okresu międzywojennego był opór wobec kultury rosyjskiej, traktowanej jako kultura wroga. Zarówno w sytuacji zaborów, jak i po odzyskaniu niepodległości (1918) istniało silne zapotrzebowanie na manifestowanie wrogości wobec wschodniego sąsiada w myśli politycznej, publicystyce i literaturze. Korzystano nagminnie z wytworzonego w kręgu rosyjskich słowianofilów mitu „duszy rosyjskiej”, w którym zebrano odrębne cechy Rosjan, wytworzone pod wpływem prawosławia i carskiego despotyzmu. Mit „duszy rosyjskiej” miał także swoje zastosowanie w polskiej krytyce muzycznej. W okresie zaborów bywał tam zakamuflowaną formą wyrażania sprzeciwu wobec sytuacji niewoli, później stał się platformą sporu z rzeczywistością radziecką, bywał także przywoływany mechanicznie, jako poręczna kalka myślowa ułatwiająca interpretację rosyjskich utworów. Użytkowany przez dziennikarzy „wątek nienawiści” stanowił widoczny, lecz nie jedyny komponent recepcji muzyki rosyjskiej w Polsce – współistniał z fascynacją muzyką rosyjską, owocującą jej intensywną obecnością w  salach koncertowych i na scenach operowych w całym przedwojennym okresie.
    Resistance to Russian culture, viewed as the culture of the enemy, was a characteristic element of Polish culture in the nineteenth century and between the two world wars. Both under the Partitions and after Poland regained its independence (1918), there was a strong demand for manifestations of hostility towards Poland’s eastern neighbour in political thought, journalism and literature. Authors commonly drew on the myth of the ‘Russian soul’, originating among Russian Slavophiles, which brought together and emphasised distinctive Russian qualities rooted in the Orthodox religion and tsarist despotism. This myth also found its way into Polish music criticism. Under the Partitions it was sometimes used as a camouflaged form of opposition to the nation’s enslavement, later underpinning the contestation of Soviet reality, and it was also mechanically invoked as a template facilitating interpretation of Russian compositions. The ‘motif of hatred’ was an evident form of the journalistic reception of Russian music in Poland, but it coexisted with a fascination which led to the strong presence of that music in concert halls and opera houses throughout the interwar period.
    Źródło:
    Muzyka; 2021, 66, 2; 96-120
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Narastanie miasta" na przykładzie Pragi. Fenomen i dynamizm czeskiej stolicy w XIX i pierwszej połowie XX w.
    "Accretion of the city" on the basis of prague. The phenomenon and dynamism of the Czech capital city in the 19th and the first half of the 20th century
    Autorzy:
    Tkaczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/590696.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    „Narastanie miasta”
    Fenomen i dynamizm
    Praga
    XIX-XX w.
    „Accretion of the city”
    19th and 20th centuries
    Phenomenon and dynamism
    Prague
    Opis:
    Praga (cz. Praha) to w opinii wielu miasto niezwykłe, magiczne i klimatyczne, o niesamowitym genius loci. To nie tylko legendarna czeska stolica, piękna „Złota Praga” pełna urokliwych zaułków i imponujących zabytków, które powstały w ciągu dziesięciu wieków jej „trwania i narastania”. Współczesna Praga to prężny środkowoeuropejski ośrodek polityczny, administracyjny, ekonomiczno-biznesowy (przemysłowy, handlowy i usługowy) oraz naukowy i akademicki, jak również kulturalny i turystyczny o znaczeniu międzynarodowym. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie fenomenu Pragi jako „magicznego miasta” o zachowanej tysiącletniej tkance miejskiej; będzie w nim mowa o „narastanie miasta” oraz jego dynamizmie cywilizacyjnym XIX i pierwszej połowy XX w., mających niejednokrotnie swe praprzyczyny w niezwykłej historii czeskiej metropolii, a także w jego otwartości na przybyszów.
    Prague (Praha) is widely regarded as an amazing, magical city with lots of ambience and of extraordinary genius loci. It is not only the legendary Czech capital city or gorgeous „Golden Prague” abounding in charming lanes and impressive sights which come from ten centuries of continuance and accretion. Modern Prague is indeed a major Central European political, administrative, business and economic (industrial, commercial or service) centre with cultural and tourist attractions of international importance. This paper seeks to explore the remarkable phenomenon of Prague as a magical city with its preserved thousand-year-old urban fabric; addressing the issue of the accretion of the city and its civilizational dynamism and growth of the 19th and the first half of the 20th century frequently triggered by the stormy yet marvellous history of the Czech metropolis and its openness to newcomers.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2016, 303; 183-202
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ziemianki Królestwa Polskiego a gospodarka. Koncepcje i empiria (przełom wieków XIX i XX)
    Female Landowners in the Kingdom of Poland and Its Economy. Ideas and the Real Situation (the Turn of the 19th and 20th Century)
    Autorzy:
    Kostrzewska, Ewelina Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1602031.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    economy
    modernization
    female landowners (turn of the 19th and 20th centuries)
    kobiety-ziemianki (przełom XIX i XX w.)
    gospodarka
    modernizacja
    Opis:
    Od początku XIX w. ewolucja stosunków ekonomicznych i skomplikowane uwarunkowania polityczne na ziemiach polskich zmuszały, a jednocześnie umożliwiały części ziemianek podejmowanie aktywności gospodarczej. Co prawda, już w okresie staropolskim zdarzało się, że kobiety zarządzały dobrami ziemskimi i prowadzeniem tzw. żeńskiego gospodarstwa, ale przełom wieków XIX i XX wraz z industrialno-cywilizacyjnymi przemianami nadawał ich obecności w majątkach nową jakość. Ziemianki stawały się oficjalnymi współgospodarzami dóbr, odpowiedzialnymi za ich finansową kondycję. W artykule podjęte zostały zagadnienia związane z udziałem i wkładem ziemianek zarówno w rozwój własnych majątków, jak i życie gospodarcze Królestwa Polskiego w okresie przełomu stuleci. Postawione w tekście pytania, m.in. o preferowane przez ziemianki branże rolniczej wytwórczości, nie tylko tradycyjne, lecz także mniej typowe, pozwalają zauważyć wzrost aspiracji kobiet wypowiadających się w prasie i czasopismach fachowych na tematy gospodarcze, jak i nie zawsze udane zmagania z twardymi prawami rynku. Specyfika ziemianek – przedstawicielek elit – kierowała je w stronę poszukiwania europejskich inspiracji czy wzorców, znajdowanych w gospodarczych podróżach. Zdobytą wiedzę i umiejętności przekładały na własną działalność i na społecznym forum dzieliły się doświadczeniami. Coraz częściej też pojawiały się obok mężczyzn jako równoprawne działaczki gospodarcze, podejmujące mniej lub bardziej udane próby samodzielnej aktywności, warunkowanej finansową niezależnością. Zdobywały ją na drodze ewolucji i raczej powolnymi przemianami mentalności charakterystycznej dla środowiska, z którego się wywodziły.
    Since the beginning of the 19th century the evolution of economic relations and complicated political factors on the Polish territories forced – and at the same time – enabled part of the female landowners to engage in business activities. Actually, even in ancient times female landowners happened to run country estates (the so called female farmsteads), but at the turn of the 19th a nd 20th centuries, together with industrial and civilisational changes, the role of women in running country farms acquired a new quality. Female landowners became official administrators of country estates responsible for their financial situation. The author deals with questions concerning the participation and contribution of female landowners both in the development of their own estates and the economic life of the Kingdom of Poland as a whole at the turn of the centuries. The questions asked in the text of the article, among other things, about the agricultural branches – not only the traditional ones but the less typical ones as well – preferred by female landowners permit noticing the rise in aspirations of women who started expressing their opinions in the press and professional journals on economic matters; on the other hand, their struggle with the market was not always successful. Female landowners – representatives of the Polish elites – looked for inspiration in the European models. The knowledge and skills they acquired they implemented into their own economic activities, and at the same time they shared their experience with others in social forums. Female landowners more and more frequently appeared arm in arm with men as their economic partners who had equal rights and who undertook attempts – based on their financial independence – of self-reliant economic activities that sometimes failed and sometimes succeeded. Their financial independence resulted from slow changes in the mentality typical of the social group they came from.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2015, 28; 295-315
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Militarne reprezentacje w prozie Tadeusza Kudlińskiego
    Military representations in Tadeusz Kudlińskis prose
    Autorzy:
    Rozmus, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938428.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    militarism in Europe between 19th and 20th centuries
    material culture
    the First World War
    Tadeusz Kudliński's prose
    Austro-Hungarian army
    Opis:
    The view of Europe betweeen 19th and 20th centuries was shaped mainly by militarism. It is confirmed by the works of Michael Howard, Ian F.W. Beckett, Martin van Creveld, and also material culture, which is the heritage of those times. Architecture, technology, as well assculptures and paintings created shortly before the First World War are an illustration of how Polish literature reacted to the conflict of 1914–1918. In Tadeusz Kudliński’s novel Smak świata, where the main character is an officer of the Austro-Hungarian artillery, the world is dominated by machines: railway, telephone etc. According to Bjonar Olsen, those things represent material culture in the view of Tim Dant, allowing the main character to keep his identity. The collection of essays Młodości mej stolica. Wspomnienia krakowianina między wojnami provide the reader with a historical view of the war in the Carpathian Mountains and on the Italian front.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2018, 18; 153-162
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epoka zakazu druku jako geneza litewskiej nowoczesności – zarys perspektyw
    Autorzy:
    Marcin, Niemojewski,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902326.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Lithuania at the turn of the 19th and 20th centuries
    modernity
    period of Lithuanian press ban
    book smugglers
    print culture
    Opis:
    On May 7, 1904 the prohibition against the Lithuanian press was lifted. It was one of the most significant events that had a direct influence on the evolution of Lithuanian cultural, political and social life. Because of its importance it can be considered as the beginning of Lithuanian modernity. The aim of this reaserch paper is to demonstrate the significance of this turning point and to discuss the genesis of modern era by analysing the period preceding this event, in Lithuanian historiography called “the era of press ban” or “the time of book smugglers”. This period begun in 1864, when czarist authority prohibited the press in latin alphabet and tried to enforce the Russian one. During these 40 years of Lithuanian fight for freedom of printing, the proces of social and cultural changes were initiated. At that time, the first cultural institutions gathering a new generation of intelligentsia, using Lithuanian language, were born, and new forms of self-organization and the new cycles of ideas were shaped. Those processes were related to spreading the types and practices of printing word, available through illegal and well-organised publishing network. From this perspective, the period in which the seeds of Lithuanian modernity were created was a variant of the development of the printing culture, characteristic for Central and Eastern Europe.
    Źródło:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 11; 255-280
    1898-4215
    Pojawia się w:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kraje bliskie – kraje dalekie. Polsko-szwajcarskie analogie wolnościowe w XIX/XX w.
    Autorzy:
    Bednarz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041209.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Switzerland
    Polish-Swiss relations of the 19th and 20th centuries
    historiography
    Szwajcaria
    stosunki polsko-szwajcarskie XIX XX w.
    historiografia
    Opis:
    The French Revolution became an inspiration for freedom movements not only in France itself, but also beyond its borders. The ideals expressed in the Declaration of the Rights of the Man and of the Citizen also animated revolutionary and national liberation movements in Switzerland and on Polish soil throughout the long 19th century. The historiography of both countries tends to attribute a special role to Switzerland for the Polish idea of independence, as a country that is a refuge of freedom. The Poles deprived of it were to benefit from the support of the Swiss in their efforts to regain independence. However, there is limited confirmation for this finding in historical facts. They prove that despite the common beginning of the liberal ideas of the 19th century, as the French Revolution can be considered, the social history of the Swiss and Poles ran along completely different paths. Different understandings of the idea of freedom and divergent methods of its realization with simultaneous mental differences between the two nations make it clear that this Alpine country could only to a limited extent fulfil the role of an asylum for Polish independence thought. Even after Poland regained statehood, the differences between the two nations did not disappear, which is illustrated by selected issues from the history of the 20th century. The narrative of Swiss-Polish relations adopted by Polish historiography requires a certain revision, taking into account the indicated differences in the understanding and realization of the idea of freedom, which both nations have demonstrated over both centuries.
    Rewolucja francuska stała się inspiracją do zrywów wolnościowych nie tylko w samej Francji, ale także poza jej granicami. Ideały wyrażone w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela animowały ruchy rewolucyjne i narodowowyzwoleńcze także w Szwajcarii oraz na ziemiach polskich w przeciągu całego długiego wieku XIX. Historiografia obu krajów skłonna jest przypisywać Szwajcarii szczególną rolę dla polskiej myśli niepodległościowej, jako kraju będącego ostoją wolności. Pozbawieni jej Polacy mieli korzystać ze wsparcia Szwajcarów w swych dążeniach obliczonych na odzyskanie niepodległości. Konstatacja ta znajduje jednak ograniczone potwierdzenie w faktach historycznych. Udowadniają one, że pomimo wspólnego początku idei liberalnych XIX w., za jaki można uznać rewolucję francuską, dzieje społeczne Szwajcarów i Polaków biegły zupełnie odmiennymi torami. Różne rozumienie idei wolności oraz rozbieżne metody jej realizacji przy jednoczesnych różnicach mentalnych występujących pomiędzy oboma narodami każą skonstatować, że ten alpejski kraj tylko w ograniczonym stopniu mógł spełniać rolę azylu dla polskiej myśli niepodległościowej. Także po odzyskaniu przez Polskę bytu państwowego nie zanikły różnice dzielące oba narody, co obrazują wybrane zagadnienia z zakresu historii XX w. Przyjęta przez polską historiografię narracja stosunków szwajcarsko-polskich wymaga pewnej rewizji, uwzględniającej wskazane odmienności w rozumieniu i realizacji idei wolności, którą wykazywały się oba narody na przestrzeni obu wieków.
    Źródło:
    Res Historica; 2020, 50; 233-259
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowisko inteligencji radykalnej na przełomie XIX i XX wieku. Próba portretu
    The environment of radical intelligentsia at the turn of 19th and 20th century. An attempt at a portrait
    Autorzy:
    Sikorska-Kowalska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687494.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    inteligencja
    socjalizm
    przełom XIX i XX w.
    portret zbiorowy
    intelligentsia
    socialism
    the turn of the 19th and 20th centuries
    collective portrait
    Opis:
    The activists of socialist movement in 19th century underlined that it was created by inteligentsia. In memories we can find a characterisation of several types of inteligentsia and motives which led them to such radical ideological choices. When we try to characterize an environment of radical inteligentsia we are necessarily involved into questions concerning patriotism, independence and Polish nationality. Very important is the relationship to left wing and socialism. Leaving leftism and searching for new ideas was typical for the “generation of disobedient”. Investigation of biographies of leftist political activists, scientists and philanthropists show outstanding people, strongly engaged in social work for a class or local community. Members of radical inteligentsia are often outstanding scientists who additionaly realised social work on great scale. In particular, they realised educational activity, and wide popularisation of severalkinds of knowledge. This attempt at devising a portrait of radical inteligentsia is showing the complex character of biographies of many members of this group. We try to provide an answer for the question: what was the ideological nexus of this generation.
    XIX-wieczni uczestnicy polskiego ruchu socjalistycznego wyraźnie podkreślali, że został on zbudowany przez inteligencję. We wspomnieniach polskich socjalistów odnajdziemy charakterystykę typów polskiej inteligencji, która przystąpiła do socjalizmu. Odnajdziemy również motywy wyboru radykalnej drogi ideowej.Próba charakterystyki środowiska radykalnej inteligencji, którą łączyły poglądy lewicowe, zawiera pytania o tożsamość, patriotyzm, stosunek do socjalizmu, niepodległości i polskości. Ważny jest również stosunek do lewicowości i trwałość związków z socjalizmem, bowiem odchodzenie od lewicowych zasad, poszukiwanie nowych dróg ideowych, było typowe dla „pokolenia niepokornych”, którzy często młodzieńcze ideały zamieniali na inne postawy i poglądy. Badania biografii lewicowych działaczy politycznych, społeczników, uczonych, ukazują sylwetki ludzi wybitnych, ideowych, zaangażowanych na bardzo szeroką skalę w pracę na rzecz danej warstwy społecznej czy lokalnej wspólnoty. W grupie radykalnej inteligencji, zorientowanej lewicowo odnajdujemy wybitnych uczonych, intelektualistów, którzy pracę polityczną łączyli z realizacją misji społecznej. Prowadzili często szeroko zakrojoną działalność oświatową, byli popularyzatorami wiedzy z różnych dziedzin. Próba skreślenia portretu socjologicznego środowiska radykalnej inteligencji, ma na celu ukazanie złożoności biografii przedstawicieli tego pokolenia. Ma stanowić próbę odpowiedzi na pytanie co było spoiwem tego pokolenia, jaki był klucz ideowy, który łączył radykalną, socjalistyczną, postępową inteligencję polską.
    Źródło:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 33-50
    2450-6796
    Pojawia się w:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół sporu o Marię Konopnicką w Wiśle
    On the dispute over Maria Konopnicka’s stay in Wisla
    Autorzy:
    Czyż, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520390.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    biography
    correspondence
    polemics
    Polish literature in the 19th and 20th centuries
    Maria Konopnicka
    biografia
    korespondencja
    polemika
    literatura polska XIX–XX w.
    Opis:
    On the dispute over Maria Konopnicka’s stay in Wisla The article discusses the little-known episode of Maria Konopnicka’s biography, namely her stay in Wisla in Cieszyn Silesia. Around the poet’s stay in Wisla many myths and misunderstanings have arisen over the years, which in the light of correspondence and archival material found were subject to verification. Maria Konopnicka’s literary work and letters to her family partially explain the myster of her stay in the Beskids, and the recreated realities of the summer village which was just beginning to develop, shed new light on the possible frequent visits of the poet to Wisla.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2023, 40, 1; 153-164
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Population Censuses in the 19th and 20th Centuries: Scope and Subject Matter in the Context of International Standards
    Autorzy:
    Leszczyńska, Cecylia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2822524.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    a history of Polish censuses
    the scope of Polish censuses
    Polish censuses in the 19th and 20th centuries
    international standards for population censuses
    Opis:
    This paper analyses the population censuses on the Polish area, particularly, the subject of censuses and their thematic scope. the study refers to the censuses in the 19th and 20th centuries (the study closes with the 1988 census). The paper consists of three parts. The first one presents the origins of censuses and the first censuses conducted in Europe in the 18th century. This part also shows the efforts of international statistical institutions to normalise and standardise national censuses. It allowed for building international standards to make national censuses comparable. The second part shows censuses in the 19th century, and the third part discusses censuses in the 20th century. A fundamental feature of the censuses is a set of questions common to demographic and social issues. This makes it possible to carry out comparative analysis in different regional cross-sections on a secular basis. It should also be provided that census categories are not always comparable, hence various conversions and estimates are necessary. The universality of the censuses have made them a huge organizational challenge each time. The greatest effort was borne by the statistical institutions responsible, not only for conducting the censuses, but also during the compilation and publication of the data.
    Źródło:
    Studia Historiae Oeconomicae; 2022, 40, 1; 1-28
    0081-6485
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Oeconomicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rosyjskie przedstawicielstwa konsularne i podstawy prawne ich funkcjonowania w latach 1809-1914. Zarys problematyki
    Russian Consular Missions and Legal Grounds for Their Operation in the Years 1809-1914: An Outline
    Autorzy:
    Budziński, Janusz R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791382.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cesarstwo Rosyjskie XIX-XX wieku
    dyplomacja
    placówki konsularne
    akty prawne
    Russian Empire of the 19th and 20th centuries
    diplomacy
    consular missions
    legal acts
    Opis:
    W artykule ukazano w zarysie powstawanie podstaw prawnych funkcjonowania rosyjskich przedstawicielstw konsularnych (Regulamin konsularny, Regulamin handlowy, Taryfa opłat konsularnych) w latach panowania ostatnich pięciu Romanowów. Przedstawiono także rozmieszczenie, liczbę i rodzaje placówek konsularnych. Ponadto zwrócono uwagę na czynniki wpływające na zmianę ich ulokowania oraz na ich likwidację bądź utworzenie (działalność gospodarcza poddanych rosyjskich, upowszechnienie się wyjazdów zagranicznych wśród społeczeństwa rosyjskiego, powstawanie nowych państw). Wskazano również na podległość organizacyjną przedstawicielstw konsularnych właściwym organom centralnym Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
    The article presents an outline of forming the legal grounds for the operation of Russian consular missions (Consular rules, Commercial rules, Consular fees) during the rule of the last five Romanovs. The number, kinds and locations of consular missions were also presented. In addition, the work points out to factors which decided about relocation, liquidation or opening of new missions (economic activity of Russian subjects, popularisation of foreign travel among the Russian society, formation of new countries). The article also refers to the organisational subordination of consular missions to the respective central organs of the Ministry of Foreign Affairs.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 2; 127-142
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Troski i radości chłopskiej rodziny galicyjskiej na przełomie XIX i XX wieku w świetle źródeł pamiętnikarskich
    The worries and joys of the Galician peasant family at the turn of the 19th and 20th centuries as presented in memoir research
    Autorzy:
    Dolata, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097194.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    historia wychowania
    Galicja
    rodzina
    wychowanie w rodzinie
    wychowanie w XIX i XX wieku
    education history
    Galicia
    family
    family upbringing
    upbringing in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Życie rodzin galicyjskich zostało utrwalone na kartach wielu wspomnień, pamiętników i powieści autobiograficznych. Na ich podstawie podjęto próbę naszkicowania codzienności rodzin chłopskich, które dominowały w strukturze społecznej Galicji na przełomie XIX i XX wieku. Poddano analizie chłopskie publikacje pamiętnikarskie, w celu poznania zwyczajów, obowiązków, trosk i radości ludności oraz oceny ich w aspekcie szans i zagrożeń dla ówczesnej rodziny. Chłopska literatura okazuje się cennym dokumentem przemian, które następowały na przestrzeni lat w galicyjskich wsiach. Autorzy tekstów, będący nie tylko świadkami różnych wydarzeń, ale ich bezpośrednimi uczestnikami, w swoich pracach zamieszczają wspomnienia sięgające najmłodszych lat, dając tym samym wyobrażenie specyfiki życia ludności w ówczesnych czasach. W publikacji poddano analizie teksty opracowane m.in. przez Walentego Kunysza, Ferdynanda Kurasia, Franciszka Magrysia, Jana Stryczka, Wincentego Witosa, Romana Turka, Stanisława Pigonia, Władysława Fołtę. Naszkicowany, na podstawie ich wspomnień, obraz życia galicyjskich rodzin rysuje się dość ponuro i smutno. Każda rodzina doświadczała wielu trosk, wynikających najczęściej z niedostatku, nadmiaru obowiązków domowych, złego stanu zdrowia. Jednak obok nich, jak wspominają pamiętnikarze, pojawiały się chwile radosne, związane np. ze świętowaniem, tradycyjnymi obrzędami i obyczajami. Dzięki temu rodziny galicyjskie były w stanie podołać codziennym obowiązkom, a jednocześnie przyczyniły się do pielęgnowania tradycji i utrzymania narodowej tożsamości.
    The life of Galician families was described in many memoirs, diaries or autobiographies. These sources constituted the basis for at attempt to depict the everyday life of peasant families, which were predominant in Galicia social structure at the turn of the 19th and 20th centuries. The material subject of the analysis comprised peasant memoir publications and the objective was to find out what habits, duties, worries and joys were typical of the Galician people and, to evaluate them with respect to the opportunities and threats for the family at that time. Peasant literature appears to be a precious source of documents that show the changes occurring over the years in the Galician villages. The authors of the texts, who not only witness various events but also participate in them, go back to their earlies memories, which gives an idea of what constituted the characteristics of people’s life at that time. The texts which provided the material for analysis included, but were not limited to, the following authors: Walenty Kunysz, Ferdynand Kuraś, Franciszek Magryś, Jan Stryczek, Jan Słomka, Wincenty Witos, Roman Turek, Stanisław Pigoń and Władysław Fołta. The picture of Galician family life drawn from their memories is rather sad and gloomy. Each family had its own worries result ing mainly from poverty, the burden of household duties or poor health. But parallel to those worries, as the memoir authors point out, were also some joyful moments connected with celebrations, traditional ceremonies and customs. Thanks to such moments, Galician families could cope with everyday responsibilities and contribute to keeping traditions alive and maintaining their national identity.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2016, XIV, (2/2016); 281-305
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces ewolucji regionalizmu w Polsce od oporu do ofensywy
    The process of the evolution of regionalism in Poland, from resistance to offensive
    Autorzy:
    Kowalczyk, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619440.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    regionalism
    forms of regionalism
    evolution of regionalism in Poland in the 19th and 20th centuries
    regionalizm
    formy regionalizmu
    ewolucja regionalizmu w Polsce XIX i XX wieku
    Opis:
    The author discusses the process of the evolution of regionalism in Poland, rooting its beginnings in the early 19th century and concluding his analysis with the political transformation in Poland after 1989. He presents the ideological principles and different manifestations ofregionalism, as well as the typical trends influencing the transformations of regionalism at the turn of the 19th century. The core of regionalism remained unchanged in this period, and its founding principles, objectives and activities are both approved and continued in modern times.
    Autor omówił proces ewolucji regionalizmu w Polsce, osadzając jego pierwociny na progu XIX wieku, a kończąc analizę na transformacji systemowej Polski po 1989 roku. Przedstawiono założenia ideowe i różne formy wyrazu regionalizmu, a także charakterystyczne tendencje, które wywierały wpływ na jego przeobrażenia na przełomie XIX i XX wieku. W tym czasie istota regionalizmu pozostawała jednak niezmienna, a jego założenia, cele i działania sąrównież akceptowane i kontynuowane współcześnie.
    Źródło:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2015, 2; 127-150
    1731-7517
    Pojawia się w:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oswald Balzer versus Theodor Mommsen – polityczne emocje z historią w tle. Nowa ocean sporu
    Autorzy:
    Słapek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631299.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    THEODOR MOMMSEN
    OSWALD BALZER
    POLISH 19th CENTURY HISTORIOGRAPHY
    PRUSSIAN HISTORICAL SCHOOL
    POLISH –GERMAN RELATIONSHIPS AT THE TURN OF THE 19th AND 20th CENTURIES
    NATIONALISM OF THE 19th CENTURY EUROPE
    Opis:
    There is a prominent tendency in the abundant literature concerning Th. Mommsen to portray him as an active, valued liberal politician of the second half of the 19th  century. In this context, relatively little is said about his appeal to the Sudeten Germans of 1897 who faced the so-called Badenischen Sprachenverordnungen. The letter of the German scholar, published in the Viennese press, included many violently unjust accusations, especially against the Czechs. In the storm of polemics and discussions unleashed by the text, the voice of the Polish historian of law, Oswald Balzer, was probably the loudest.  His open letter, defending the civilisational achievements of the Slavs, never received Mommsen’s response. Nonetheless, in the awareness of Poles and Czechs in particular the Berlin historian became their confirmed enemy. German science, making light of the event, puts it down to Mommsen’s unbridled political fervour, which made him speak out in public even in those matters of which he had little knowledge.  It admits, however, that the episode with pure nationalism looming in the background is a certain flaw on Mommsen’s idealized image of an ever valid role-model of a liberal politician. The view is admissible, although one may be surprised at the implied ignorance of Mommsen’s especially with regard to the Sudeten Germans, to whom the language laws introduced by Count Badeni’s government were to apply, and which he knew well from his native Schleswig.  As to the negligible knowledge Mommsen had of the Slavs, the views conveyed by Croatian Slavist  V. Jagić may be convincing to some extent, although it is worth remembering that Mommsen (a person perfectly conversant with the nuances of world politics!) needed no profound academic knowledge to formulate general (remote from scientific inquiry) views about the Czechs.   It is likely that when attacking Slavs, he drew upon the stereotypes which circulated at the time (he was not entirely independent in his opinions about Poles, remaining under the influence of M. Weber), supported by more readily definable personal views on the role of the Church and Catholicism, or the frontiers of the German state. Mommsen probably never formulated his convictions concerning Poles and the Polish issue of the turn of the 19th and 20th  centuries in a consistent, logical statement. In the Polish press before 1897 he had not been treated as a declared enemy of Polishness and even his adversary, Balzer emphasised Mommsen’s former objectivity. It appears it was theLvov law historian who lacked objectivity. His disputatious character, apparently combined with the a fairly unpleasant memory of studies inBerlin  (personal encounter with the demanding Mommsen) materialised in a polemic manifesto, in which, with a characteristic fluency, large dose of emotion and patriotic throes (although resorting to the standard historical argumentation of the time), the author drew a fairly unequivocal, anti-Polish image of Mommsen. This view persisted as long as 1918, although the admirers of Balzer’s views maintained it long after the death of both adversaries.   
    Źródło:
    Studia Europaea Gnesnensia; 2012, 5; 99-143
    2082-5951
    Pojawia się w:
    Studia Europaea Gnesnensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Deklaracja lojalności ks. Floriana Stablewskiego wobec władz pruskich z 26 X 1891 – między ambicją, koniecznością i posłuszeństwem
    The rev. Florian Stablewski’s declaration of loyalty to the Prussian authority of 26 October 1891 – between ambition, necessity and obedience
    Autorzy:
    Matwiejczyk, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878554.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Florian Stablewski
    arcybiskupi gnieźnieńscy i poznańscy w XIX i XX wieku
    Kościół katolicki w zaborze pruskim
    polityka germanizacyjna Prus
    relacje państwo–Kościół w zaborze pruskim w XIX i XX wieku
    archbishops of Gniezno and Poznań in the 19th and 20th centuries
    Catholic Church in the Prussian partition
    Prussian Germanisation policy
    state–Church relations in the Prussian partition in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Wybór Floriana Stablewskiego na arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego był splotem wielu okoliczności i decyzji, którymi w największym stopniu kierował rząd pruski. Po dymisji Bismarcka w 1890 r. władze pruskie deklarowały gotowość do „pojednania” (Versöhnung) z polskimi elitami politycznymi w zaborze pruskim, ale przy możliwie najmniejszych ustępstwach ze swej strony. Nominacja polskiego kandydata na osierocone po śmierci Juliusza Dindera archidiecezje miała być pierwszym sprawdzianem intencji obu stron. Doświadczony i wytrawny polityk, jakim był ks. poseł Stablewski, doskonale to zrozumiał i po odrzuceniu kandydatury Likowskiego poczynił ze swej strony publiczne gesty wobec władz, które jednoznacznie zostały odebrane jako deklaracja lojalności i gotowości do współpracy. Wsparciem politycznym lub nawet inspiracją dla Stablewskiego był polityczny obóz poznańskich konserwatystów na czele z Józefem Kościelskim, który osobiście podjął się misji przeforsowania tej kandydatury na dworze berlińskim. Rząd nie chciał jednak ani wzmocnienia, ani usamodzielnienia polskiego obozu politycznego, dlatego też wyrażając gotowość na nominację Stablewskiego, chciał zachować dalszy status quo w polityce kościelnej i wyznaniowej. Pisemne zobowiązanie kandydata do przestrzegania tych zasad miało być gwarancją jego pełnej lojalności na przyszłość. Jednak napisana przez Stablewskiego deklaracja była jedynie wyrazem jego ogólnie znanej i publicznie wyrażanej postawy legalizmu i lojalizmu. Pełne posłuszeństwo bowiem zarezerwował sobie tylko dla swoich zwierzchników kościelnych: kardynała Ledóchowskiego i papieża.
    The election of Florian Stablewski as Archbishop of Gniezno and Poznań was a result of many circumstances and decisions, directed mostly by the Prussian government. After Bismarck’s resignation in 1890, the Prussian authorities declared their readiness for ‘reconciliation’ (Versöhnung) with the Polish political elites in the Prussian partition, but with only the smallest possible concessions on their part. The nomination of the Polish candidate for archdioceses orphaned after the death of Juliusz Dinder was to be the first test of both parties’ intentions. An experienced politician such as Rev. Stablewski perfectly understood this and after rejecting Likowski’s candidature, he made public gestures towards the authorities, which were taken as an explicit declaration of loyalty and willingness to cooperate. Political support or even an inspiration for Stablewski was the political camp of Poznań conservatives led by Józef Kościelski, who personally undertook to force this candidate through at the Berlin court. The government, however, did not want to strengthen or make the Polish political camp independent. Therefore, upon expressing readiness to nominate Stablewski, they wanted to further maintain the status quo in Church and religious policy. A written commitment of the candidate to comply with these principles was to guarantee his full loyalty in the future. However, the declaration written by Stablewski was only an expression of his generally known and publicly expressed attitude of legality and loyalism. He reserved his full obedience only to his Church superiors: Cardinal Ledóchowski and the Pope.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 2; 83-113
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An Outline of the Statistics of the Polish Press 1864–1918
    Autorzy:
    Kolasa, Władysław Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421811.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    History of Polish press, Statistics of Polish press, Geography of Polish press, the 19th and 20th centuries
    Historia prasy polskiej, statystyka prasy polskiej, geografia prasy polskiej, XIX–XX wiek
    Opis:
    This article presents a concise description of the development of the Polish press in the years 1864–1918. The main focus of the work is on the quantitative growth and territorial distribution of the press. The study shows that over 5,886 Polish titles were being published in the years 1864–1918. The largest number of newspapers appeared in Galicia (2,323), a slightly lower number in the Russian Partition (2,018), and the lowest amount in the Prussian Partition (613); what’s more, around 371 titles were being issued on the territories belonging to the partitioning powers, and 561 titles by émigrés.Zarys statystyki prasy polskiej 1864–1918Artykuł zawiera zwięzłą charakterystykę rozwoju oraz prasy polskiej w latach 1864–1918. Celem opracowania jest określenie jej ilościowego wzrostu oraz terytorialnego rozmieszczenia. W wyniku badań ustalono, że w latach 1864–1918 ukazało się aż 5886 tytułów drukowanych w języku polskim. Najwięcej pism ukazywało się w Galicji (2323), nieco mniej w zaborze rosyjskim (2018), zaś najmniej w prowincji pruskiej (613); ponadto 371 tytułów drukowano w głębi państw zaborczych oraz 561 na emigracji
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2016, 19, 1
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Mężczyźni ułomki”. XIX-wieczne emploi jako przykład nieformalnej cenzury obyczajowej
    “Male Weaklings” A 19th Century Actor Specialisation as an Example of Moral Censorship?
    Autorzy:
    Wanicka, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2079045.pdf
    Data publikacji:
    2022-06
    Wydawca:
    Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
    Tematy:
    actor specialisation
    theatre
    actor
    late 19th and early 20th centuries
    moral censorship
    academic art
    realistic idealism
    Romeo
    19th century
    Opis:
    The article concerns the specificity of actor specialisation in Polish theatre of the 19th century. It is an attempt to look at the phenomenon through the prism of questions taken from research on moral censorship. It sheds some light on the principles of the so-called realistic idealism which was the basis of stage art and visual culture of the era shaped by academic art. The theme of the article is the actor specialisation of a romeo and the changes occurring in this specialisation in the late 19th and early 20th centuries.
    Źródło:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2022, 169-170; 181-205
    2720-0043
    Pojawia się w:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czasopismo „Muzeum” w dyskusji o zadaniach wychowawczych szkoły na przełomie XIX i XX wieku
    Autorzy:
    Dolata, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/606531.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    history of upbringing
    new upbringing
    school tasks at the turn of the 19th and 20th centuries
    historia wychowania
    nowe wychowanie
    zadania szkoły na przełomie XIX i XX wieku
    Opis:
    At the turn of the 19th and 20th centuries, in Europe, there was a heated discussion about the concept of teaching and upbringing. Pedagogy of this period was dominated by the ideas of naturalism and individualism, which in turn contributed to the changes in the education system. A wide range of people involved in educational issues discussed the shape of the school at that time. On Polish soil, pedagogical journals became an extremely important forum for the exchange of views on education, culture and education. This was the place where the views of the representatives of the “new education” and the traditional school clashed. The Galician magazine „Museum” joined the ongoing discussion about the school. It was a monthly magazine that was published in Lviv between 1885 and 1939 as an organ of the Society of Teachers of Higher Education and was addressed to people connected with secondary education. The article contains conclusions from the analysis of the content of articles concerning the educational tasks of the school, which appeared in the whole period of publishing the „Museum”. The discussion in the magazine focused on a few thematic areas. Most frequently, issues related to the organizational model of schools were raised, innovative concepts of education were discussed and the role of teachers in the process of teaching and education was discussed. The analysis carried out allows us to conclude that the authors of the texts published in the „Museum” magazine have joined in the discussion about the school with great involvement. It can also be said that the „Museum” acted as a representative of innovative concepts of upbringing. It inspired to undertake modernization of the teaching and upbringing process, with reference to foreign models. It played an enormous role in the popularization and adaptation of Western European pedagogical thought to the Polish conditions. It acquainted Polish teachers with its achievements and directions of development, contributing to a better understanding of the role of education in the development of societies.
    Na przełomie XIX i XX wieku w Europie rozgorzała burzliwa dyskusja dotycząca koncepcji nauczania i wychowania. Pedagogika tego okresu została zdominowana przez idee naturalizmu i indywidualizmu, co w konsekwencji przyczyniło się do przemian w systemie edukacji. Szerokie grono osób zaangażowanych w sprawy oświaty dyskutowało o kształcie ówczesnej szkoły. Na ziemiach polskich niezmiernie istotnym forum wymiany poglądów na temat edukacji, kultury i oświaty stały się czasopisma pedagogiczne. Ścierały się tu przede wszystkim poglądy przedstawicieli nowego wychowania i szkoły tradycyjnej. Do toczącej się dyskusji o szkole żywo włączyło się galicyjskie czasopismo „Muzeum”. Był to miesięcznik, który ukazywał się we Lwowie w latach 1885–1939 jako organ Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych i adresowany był do osób związanych ze szkolnictwem średnim. W artykule zawarto wnioski z analizy treści artykułów dotyczących zadań wychowawczych szkoły, ukazujących się w całym okresie wydawania „Muzeum”. Tocząca się na łamach czasopisma dyskusja koncentrowała się wokół kilku obszarów tematycznych. Najczęściej poruszano kwestie związane z modelem organizacyjnym szkół, omawiano nowatorskie koncepcje wychowania oraz dyskutowano o roli nauczyciela w procesie nauczania i wychowania. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że autorzy tekstów publikowanych na łamach „Muzeum” włączyli się z dużym zaangażowaniem w dyskusję o szkole. Można uznać również, że „Muzeum” występowało jako reprezentant nowatorskich koncepcji wychowania. Inspirowało do podejmowania unowocześniania procesu nauczania i wychowania, z odwołaniem się do wzorów zagranicznych. Odegrało ogromną rolę w popularyzacji i adaptacji do polskich warunków zachodnioeuropejskiej myśli pedagogicznej. Zapoznawało polskich nauczycieli z jej dorobkiem i kierunkami rozwoju, przyczyniając się do lepszego zrozumienia roli wychowania w rozwoju społeczeństw.
    Źródło:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2020, 39, 1
    0137-6136
    Pojawia się w:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Sztuka dla sztuki” czy „sztuka dla narodu”? Działalność artystyczna, krytycznoliteracka oraz wydawnicza Iwana Trusza wobec wyzwań ukraińskiego życia społecznego w Galicji na przełomie XIX i XX wieku
    “Art for the art’s sake” or “art for the nation”? Iwan Trusz’s artistic, critical literary and publishing activity against the challenges of Ukrainian social life in Galicia at the turn of the 19th and 20th centuries
    Autorzy:
    Neszew, Vira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40615046.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Iwan Trusz
    Galicja
    modernizm
    polsko‑ukraińskie kontakty artystyczne na przełomie XIX i XX wieku
    Galicia
    modernism
    Polish-Ukrainian artistic relations at the turn of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    The article is an attempt at reconstructing the artistic and critical literary activity of a Ukrainian painter Iwan Trusz, who noticed a great need of the Ukrainian society to cultivate and develop national art. The Ukrainian artist also contributed to the development of Polish art of that period, as he was highly estimated among Polish intellectuals and took an active part in Polish and Ukrainian cultural enterprises that took place in Lviv at the turn of the 19th and 20th centuries. The experience which Trusz gained during his education in the Cracow Academy of Fine Arts, as well as his direct contact with distinguished Polish painters (e.g. Leon Wyczółkowski, Jan Stanisławski) evoked in the painter a great need to take care of the enrichment of contemporary Ukrainian art and to raise the awareness of Galician Ukrainians about the effect which art has on the formation of every nation. Looking at the activity of Trusz‑an artist or Trusz‑an art critic from the perspective of the 21st century, makes it possible to find the answers to some key questions: “Should national art be promoted?”, “How to educate society through art?” and “What is the role of an artist during the formation of an independent nation?”
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2023, 23; 73-93
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienia społeczno-gospodarcze wsi w okolicach Szadku na łamach prasy kaliskiej w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w.
    Socio-economic aspects of the villages near Szadek, based on the Kalisz press in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century
    Autorzy:
    Figlus, Tomasz
    Cepil, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028710.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Szadek
    wieś
    zagospodarowanie przestrzenne
    historia gospodarcza
    geografia historyczna
    prasa
    Kalisz
    przełom XIX i XX w.
    village
    spatial development
    economic history
    historical geography
    press
    turn of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących wymiaru przestrzennego wybranych aspektów życia społeczno-gospodarczego wsi w okolicach Szadku w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. Analizę przeprowadzono na podstawie kwerendy artykułów i notatek zamieszczonych na łamach dwóch czasopism prowincjonalnych wydawanych w badanym okresie: „Kaliszanin” i „Gazeta Kaliska”. Okazało się, że zawierają one wiele wartościowych danych, często nieuchwytnych w świetle innych typów źródeł historycznych. Badania pozwoliły ukazać główne kierunki przeobrażeń oraz różnorodność problemów odnoszących się do kwestii społeczno-kulturowych, działalności gospodarczo-agrarnej oraz stosunków własnościowych na analizowanym obszarze, a pośrednio możliwe było nakreślenie sytuacji panującej na obszarach wiejskich w zaborze rosyjskim w okresie pouwłaszczeniowym.
    The article presents the results of research on the spatial dimension of selected aspects of socio-economic life in the countryside around Szadek in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century. The analysis was carried out on the basis of a query of articles and notes from two provincial magazines published in the analyzed period: “Kaliszanin” and “Gazeta Kaliska”. It turned out that they contain a lot of valuable data, often unavailable in other types of historical sources. The research allowed to show the main directions of transformations and the variety of problems relating to socio-cultural issues, economic and agrarian activity and ownership relations in the analyzed area, and indirectly gave an opportunity to present the situation in rural areas in the Russian partition in the period after the enfranchisement of peasants.
    Źródło:
    Biuletyn Szadkowski; 2021, 21; 51-69
    1643-0700
    Pojawia się w:
    Biuletyn Szadkowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The rise and evolution of Polish automotive magazines until 1939
    Powstanie i rozwój polskich czasopism motoryzacyjnych do 1939 roku
    Autorzy:
    Bańdo, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074927.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    history of the press
    polish press
    Poland in the 19th and 20th centuries
    automotive magazines
    automotive press
    historia prasy
    prasa polska
    Polska w XIX i XX wieku
    czasopisma motoryzacyjne
    prasa motoryzacyjna
    Opis:
    Artykuł przedstawia historię polskich czasopism motoryzacyjnych uzupełnioną o wyniki najnowszych badań autora. Nieznane dotąd fakty oraz nowe ustalenia wywołały konieczność zweryfikowania dotychczasowej wiedzy na ten temat. Pierwszy polski periodyk motoryzacyjny „Gazeta Automobilowa” ukazał się w lutym 1911 roku we Lwowie, pięć miesięcy przed „Lotnikiem i Automobilistą”, który do niedawna uznawany był przez wielu za pierwsze polskie pismo motoryzacyjne. Artykuł zawiera najpełniejszą listę polskich tytułów motoryzacyjnych ukazujących się do wybuchu II wojny światowej.
    The article outlines the history of Polish automotive magazines and, additionally, the results of the author’s latest research. The accumulation of hitherto unknown facts and new findings have made it necessary to revise the received view of the subject. So, for instance, the first Polish automotive magazine to be published was Gazeta Automobilowa. It was launched in Lwów in February 1911, five months earlier than Lotnik i Automobilista, until recently believed to be the first Polish car magazine. The article contains an updated, most comprehensive list of Polish automotive periodicals that appeared in print until 1939.
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2019, 22, 4; 5-18
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastawy stołowe łódzkiej burżuazji XIX–XX wieku
    Dining rooms of Lodzs bourgeoisie in 19th and 20th century
    Autorzy:
    Grzejszczak, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/168451.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
    Tematy:
    burżuazja polska XIX-XX w.
    jadalnia
    dekoracja jadalni
    zastawa stołowa
    ceramika
    szkło
    Łódź
    historia
    Polish bourgeoisie of 19th and 20th centuries
    dining room
    dining room decoration
    tableware
    ceramics
    glass
    Lodz
    history
    Opis:
    W końcu XIX w. w strukturze łódzkiej społeczności dominowała grupa drobnomieszczaństwa, licząca ok. 20%. Wywodząca się z niej burżuazja stanowiła zaś ok. 7%. Do czołówki wpływowych rodzin przemysłowych należeli m.in.: Scheiblerowie, Poznańscy, Geyerowie, Heinzlowie, Meyerowie, Grohmanowie, Herbstowie, Silbersteinowie, Biedermannowie, Hertzowie, Schweikertowie, Eitingonowie. Osiągając odpowiedni status społeczny, stworzyli oni własne formy towarzyskiej etykiety. Wzorowali się nie tylko na burżuazji zachodnioeuropejskiej i arystokracji, ale także zachowali elementy zaczerpnięte z rodzinnej tradycji. Ważną rolę odgrywały tu szeroko pojmowane zagadnienia kulinarne. Życie rodzinne i towarzyskie skupione było przy wspólnym stole. Starano się zapewnić mu właściwą oprawę, dbając także o odpowiednio dobrane zastawy stołowe. Artykuł prezentuje wyniki badań na temat kultury materialnej związanej z wyposażeniem wnętrz w zastawy ceramiczne i szklane. Chcąc przedstawić omawiane zagadnienia, odwołano się do materiałów archiwalnych, ikonograficznych, relacji pamiętnikarskich i wspomnień oraz prozy poświęconej Łodzi.
    At the turn of the 20th century the most numerous group among the habitants of Lodz was the petty bourgeoisie which accounted 20% of its society. The proper bourgeoisie originating from this group was about 7%. Forefront of industrial families contained of: Scheiblers, Poznańscy, Geyers, Heinz, Meyers, Grochmans, Herbsts, Silbersteins, Biedermanns, Hertz, Scheiweikerts and Eitingons. Because of their social status they were able to create their own forms of etiquette. It was based not only on the behavior of western aristocracy but also contained elements taken from their families tradition. One of the most important pieces of this etiquette were broadly defined culinary issues. Social and family interactions were mainly pursued at the dining table. Therefore it was of utmost importance to pay attention to every detail of the setting where the meetings were held as well as the overall look and decoration of the dining room. This article presents the result of the research conducted on both the symbolic and material of the titular table, connected to the rooms equipment, iconography of the interiors and the living customs. It is based on the archival and iconographical materials, memoirs and prose devoted to the city of Lodz.
    Źródło:
    Szkło i Ceramika; 2018, R. 69, nr 3, 3; 18-21
    0039-8144
    Pojawia się w:
    Szkło i Ceramika
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początki badań kultury i języka staroobrzędowców w Polsce
    Autorzy:
    Maryniakowa, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676760.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Old Believers
    Old Believers in Polish literature 19th and mid-20th centuries
    the Polish Pomeranian Old Believers Orthodox Church
    Opis:
    The origins of culture and language of Old Believers in PolandThe Old Believers – the descendants of Russians who in the middle of the seventeenth century did not accept the reforms of Patriarch Nikon – had to leave their homeland due to persecution. They came to Poland about 300 years ago and in the area of the Old Republic, and they were treated with respect. In the Polish literature, the first mention of them appeared in the mid-nineteenth century, in the writings of Benedykt Tykiel and Karol Mecherzyński. At the beginning of the twentieth century, Karol Dębiński and Alfons Mańkowski also wrote about the Old Believers, and then Wiktor Piotrowicz, Jędrzej Giertych, Stefan Grelewski and Melchior Wańkowicz. In the postwar period, Wiktor Jakubowski conducted research on this community. Research on the Old Believers’ language, a well preserved Russian dialect, was organized by Anatol Mirowicz at the University of Warsaw – numerous works were prepared by Iryda Grek-Pabisowa and Irena Maryniakowa. The interest in the members of what now is called the Polish Pomeranian Old Believers Orthodox Church still continues, and numerous studies about various aspects of their lives are being conducted at the moment. Начало исследований культуры и языка старообрядцев в ПольшеСтарообрядцы, потомки русских, которые в середине семнадцатого века не приняли реформы патриарха Никона, преследовались, покидали родину, переселяясь в другие страны. В Польшу они прибыли около 300 лет назад и были приняты толерантно. В польской письменности первое упоминание о них относится к середине девятнадцатого века, как писали Бенедикт Тыкель и Кароль Мехежински. В начале ХХ века о них писали ксендз Кароль Дембински, ксендз Альфонс Маньковски, Виктор Петрович, Енджей Гертых, ксендз Стефан Грелевски, Мельхиор Ванькович. В послевоенный период старообрядцами, особенно на Мазурии, интересовался Виктор Якубовски. Изучение их родного языка, хорошо сохранившегося русского диалекта, организовал в Варшавском университете Анатоль Мирович. Появился целый ряд работ Ириды Грек-Пабисовой и Ирены Марыняковой. Интерес к старообрядцам в Польше сохраняется – проводятся многочисленные исследования различных аспектов их жизни. 
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Städtisches Museum in Thorn/Toruń in den Jahren 1896-1921. Arthur Semrau und seine Vision des Museums um die Jahrhundertwende des 19. Jh
    The City Museum (Städtisches Museum) in Toruń in the Period 1896-1921. Arthur Semrau and His Vision of the Museum at the Turn of 19th and 20th Centuries
    Muzeum Miejskie (Städtisches Museum) w Toruniu w latach 1896-1921
    Autorzy:
    Kłudkiewicz, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1891474.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Arthur Semrau
    Städtisches Museum in Toruń
    Deutsche Museen um die Wende des 19. Jahrhunderts
    Museumswesen um die Wende des 19. Jahrhunderts
    the City Museum (Städtisches Museum) in Toruń
    German museums at the turn of the 19th and 20th centuries
    museums at the turn of the 19th and 20th centuries
    Muzeum Miejskie (Städtisches Museum) w Toruniu
    muzea niemieckie na przełomie XIX i XX wieku
    muzealnictwo na przełomie XIX i XX wieku
    Opis:
    1861 wurde in Toruń ein deutsches Museum eröffnet - das Städtische Museum. Darin wurden Sammlungen der Stadtgemeinde Toruń und des örtlichen Copernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst ausgestellt. 1896 wurde Arthur Semrau (1862-1940), Lehrer am Toruner Gymnasium, zum ersten offiziellen Leiter des Museums bestellt. Das Museum verdankte ihm die Neuorganisation seiner Aktivitäten, die Erweiterung der Sammlung und deren wissenschaftliche Bearbeitung. Semrau nahm Kontakt zu anderen Museumsmitarbeitern in Deutschland auf, und seine Aktivitäten belegen seine Kenntnis  der Veränderungen in den Berliner Museen um die Wende des 19. Jh.. In dem Beitrag wurde hauptsächlich Entwicklung der Gipsabgußsammlung und die Neugestaltung der kultur-historischen Sammlungen in Toruń besprochen. Die Entwicklung des Museums unter der Leitung von Semrau wurde vor dem Hintergrund der Diskussionen über öffentliche Sammlungen in Deutschland und der Veränderungen in diesem Bereich vornehmlich in Berlin gezeigt. 
    In 1861, a German museum was opened in Toruń - the City Museum (Städtisches Museum). It displayed the collections of the Toruń Municipal Commune and the local Copernicus Science and Art Association (Copernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst). In 1896, Arthur Semrau (1862-1940), a teacher at the Toruń gymnasium, became the first official curator of the museum. The museum owed him the reorganization of its activities, expansion of the collection and its scientific studies. Semrau contacted other museum workers from Germany, and his actions prove his familiarity with the changes in Berlin's museums at the turn of the 19th and 20th centuries. The text mainly discusses the development of the plaster cast collection and the reconstruction of the cultural and historical collection in Toruń. The development of the museum under the leadership of Semrau was shown in the context of the discussions on public collections taking place in Germany and the changes in this field taking place primarily in Berlin.
    W 1861 r. otwarto w Toruniu niemieckie muzeum - Muzeum Miejskie (Städtisches Museum). Prezentowano w nim zbiory toruńskiej Gminy Miejskiej i miejscowego Kopernikowskiego Stowarzyszenia Nauki i Sztuki (Copernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst). W 1896 r. pierwszym oficjalnym kustoszem muzeum został Arthur Semrau (1862-1940), nauczyciel w toruńskim gimnazjum. Muzeum zawdzięczało mu reorganizację swojej działalności,  rozbudowę kolekcji oraz jej naukowe opracowanie. Semrau kontaktował się z innymi muzealnikami z Niemiec, a jego działania dowodzą znajomości zmian w berlińskim muzealnictwie na przełomie XIX i XX wieku. W tekście omówiono przede wszystkim rozwój kolekcji odlewów gipsowych oraz przebudowę zbiorów kulturalno-historycznych w Toruniu. Rozwój muzeum pod wodzą Semrau’a pokazano w kontekście toczonych w Niemczech dyskusji nad zbiorami publicznymi oraz przemian na tym polu dokonywanych przede wszystkim w Berlinie.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2020, 47; 99-137
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy polski historyk przełomu XIX i XX wieku mógł być pozytywistą? O przypadku Władysława Smoleńskiego
    Could a Polish Historian of the Turn of the 19th and 20th Centuries be a Positivist? On the Case of Władysław Smoleński
    Autorzy:
    Kościesza, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1934223.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    pozytywizm polski
    warszawska szkoła historyczna
    Władysław Smoleński
    wzniosłość
    historiografia polska przełomu XIX/XX wieku
    Polish positivism
    Warsaw historical school
    sublimity
    Polish historiography at the turn of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Władysław Smoleński was one of the leading representatives of the Warsaw historical school. When one talks about the positivist Warsaw school, he usually means its affiliation with the current of Warsaw positivism, and not its relation to the philosophy of positivism, as Polish positivism was a trend with a much more ideological, and not philosophical basis. Still, academics tried to practically implement the postulates of the positivist methodology. For the intelligentsia of that time a critical attitude towards the Catholic Church was typical. The Church's significance in the history of Poland as well as the role of religion in the reality of those times were criticized. Writing his works on the Enlightenment he became part of the criticism directed towards the Catholic world view, but despite the clear anticlericalism, under the influence of his attitude towards Russia he was able to defend the Church. His brochure, in which he drew the reader's attention to the tragic fate of the Uniates, is a proof of this. The category of sublimity is useful in interpreting the historiography of that period, as it allows indicating the constant tension between the views of the past declared by the historians on the one hand, and what is hidden in various layers of their narrative on the other.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 225-244
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tematyka chłopska w literaturze czeskiej drugiej połowy XIX i w XX wieku
    Peasant theme in the Czech literature of the second half of the 19th century and the 20th century
    Autorzy:
    Kolberova, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40615071.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Božena Němcova
    Josef Knap
    Czech literature in the 19th and 20th centuries
    rural trend in literature
    rural prose
    literatura czeska w XIX i XX wieku
    nurt wiejski w literaturze
    proza ruralistyczna
    Opis:
    The article is devoted to the Czech rural prose of the second half of the 19th century and the 20th century. Using a chronological perspective, the author presents the work of the most important representatives of the trend (e.g. Božena Němcova, Vítězslav Hálek, Karolína Světla, Josef Holečk, Josef Knap, A.C. Nora and others), as well as the changes in the methods of creating rural images, peasant characters – abandoning a stereotypical approach in favor of realistic-ethnographic descriptions of space and the world of nature, customs and traditions of the Czech people. She pays attention to the evolution of genres, which took place at the turn of the 19th and 20th centuries. The texts that began to emerge at that time were at the border between fictional literature and documentary‑reportage (e.g. Drašar by Teréza Novákova), family chronicles (e.g. a cycle Naši by Josef Holečk), novels belonging to critical realism (e.g. Zapád by Karel Václav Rais). Moreover, the author describes the influence of ruralism on the Czech literature in the 20th century (e.g. the introduction of colloquial speech and dialect). She mentions the assumptions of this trend, whose program was created by Josef Knap in his essay K severovýchodu, published in 1925 in the magazine „Sever a východ”. Ruralism was supposed to be a counterbalance against avantgarde trends of the 1920s and 1930s, bringing together conservative authors, who were critical towards the city and attached to the idea of a Czech village as an enclave of “true Czechism” and a peasant as “a custodian” of national traditions. As examples of superlocal and naturalistic image of peasant reality after the First World War, the author mentions the work of A.C. Nora, who – as opposed to ruralists – was interested mainly in causes of conflicts among families, the egoism of peasants, as well as divisions within rural community.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2023, 23; 405-416
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ideowo etyczny wizerunek polskiego inteligenta przełomu XIX i XX wieku – epoki wybitnych teoretyków oświaty i wychowania
    Ideologically ethical image of the Polish radical intelligentsia of the turn of the 19th and 20th centuries – the era of eminent theoreticians of education and upbringing
    Autorzy:
    Sędek, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40220998.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    Edward Abramowski
    Janusz Korczak
    Jan Władysław Dawid
    radical intelligentsia
    Polish education and upbringing at the turn of the 19th and 20th centuries
    radykalna inteligencja
    polska oświata i wychowanie przełomu XIX i XX wieku
    Opis:
    Artykuł jest próbą ukazania etyczno-ideowego wizerunku radykalnej inteligencji polskiej z przełomu XIX i XX wieku. Edward Abramowski, Janusz Korczak oraz Jan Władysław Dawid to wybitni przedstawiciele tej formacji. W ich myśli społeczno-politycznej ważne miejsce zajmuje problematyka dotycząca edukacji, oświaty i wychowania. Edukacja nigdy nie jest neutralna, zazwyczaj jest polityczna – wskazują na to przedstawiciele pedagogiki krytycznej, np. Henry A. Giroux. Rzeczywistość edukacyjna jest przedmiotem uwagi nie tylko pedagogów, ale też myślicieli, moralistów, społeczników, organizatorów życia społecznego i polityków. Opracowanie jest próbą znalezienia wspólnego mianownika dla idei „naprawy świata” propagowanych przez bohaterów opracowania – reprezentantów polskich intelektualistów i społeczników z przełomu XIX i XX wieku. Ich twórczość i działalność wynikała z niezgody na zastaną rzeczywistość społeczno-polityczną, a edukacja i wychowanie miały ich zdaniem być czynnikiem zmiany społecznej.
    The article is an attempt to show the ethical and ideological image of the radical Polish intelligentsia of the turn of the 19th and 20th centuries.  Three representatives of this formation: Edward Abramowski, Janusz Korczak, and Jan Władysław Dawid are its prominent representatives. In their socio-political thought, issues concerning education, education, and upbringing occupy an important place. Education is never neutral, it is usually political, which is shown by representatives of critical pedagogy, such as Henry A. Giroux. The educational reality is the object of attention not only of educators, but also of thinkers, moralists, social activists, organisers, and politicians. The study is an attempt to find a common denominator in the ideas of ’repairing the world‘ of the study’ protagonists, representatives of Polish intellectuals and social activists of the turn of the 19th and 20th centuries. Their work and activity stemmed from their disagreement with the existing socio-political reality, and education and upbringing, in their view, were to be a factor of social change.
    Źródło:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2023, 20, 20; 183-203
    1730-0274
    Pojawia się w:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Constellations of Stains: The Matter of Experiencing and the Measure of Writing in the Essays by Józef Czapski and Marta Piwińska
    Autorzy:
    Borowczyk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032237.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    existential and spiritual crisis
    Romantic model of biography
    Romantic vision
    20th century paintings
    historical experiences of the witnesses to the 19th and the 20th centuries
    Opis:
    This text is an attempt at repaying the author’s debt (both as an academic intellectual and as a regular reader) towards two inspiring essayists: Marta Piwińska and Józef Czapski. From the latter, the author of the article gained a lesson in establishing an intimate relationship with a work of literature he reads or a painting he views. From Piwińska he learnt the poetics of a mentally disciplined essay and gained the ability to associate the readings of the literature of the Polish Romanticism with contemporary sensitivity and the grand works of high modernism of the 20th century. In this article, the author analysed the records of fragments of the life and artistic struggles included in eight essays by Czapski (from the Patrząc and Czytając collections) as well as extensive essays with a literary studies’ focus by Piwińska (from books: Złe wychowanie and Juliusz Słowacki od duchów). The author focussed on the essayistic studies of the experiences of lostness and tiredness, the work of the mind, eyes and other senses, of spiritual and intellectual surprises, and even of moments of clairvoyance. He esteems the discussed essays particularly highly due to their exploratory value, which often takes the form of micro-stories, and elliptical and condensed biographical outlines. In these, readers are offered specific figures of artists and people engaged in everyday hustle and bustle. Both these groups encounter experiences which could be referred to as cornerstone lessons in existence.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2019, 8; 151-168
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księgozbiór Cieleckich w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Juliusza Słowackiego w Tarnowie
    The Cielecki Family Book Collection in the Juliusz Słowacki Municipal Public Library in Tarnów
    Autorzy:
    Sobol-Kiełbania, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472183.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    provenance research
    private libraries in the 19th and 20th centuries
    J. Słowacki Municipal Public Library in Tarnów
    badania proweniencyjne
    biblioteki ziemiańskie XIX i XX w.
    Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego w Tarnowie
    Opis:
    Tarnów’s land was inhabited by numerous landowners until 1945. Among them were representatives of the Cielecki family who came to Ryglice from Podole. The books of the Cielecki family were mainly collected in Porchowa and Hadyńkowce until the 1920s by Alfred Cielecki (1821-1892) – a wealthy landowner, a member of numerous Galician societies and a distinguished breeder and horse expert, and by his son Artur Karol Cielecki (1850-1930) Member of parliament, social activist, long-term president of the Association of Agricultural Castors. They created an interesting book collection. These books have been held in the Public Library in Tarnów since 1945 (and the time of the agricultural reform in Poland). This collection is dominated by historical and socio-political publications, in Polish language mostly, and with one type of provisional signs – the seals that the next bookstore owners preferred. There are also books published in series with interesting publishing luminaries. In the Ryglice collection, there are unique editions in both Polish and foreign languages available in a few centers in Poland only. For this reason, the collection is of significance not only for the history of the Tarnów region, but also as a valuable national heritage.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, 11; 155-171
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Norwidowskie tropy w prasie Polonii amerykańskiej przełomu XIX i XX wieku
    Norwid’s tropes in the press of the Polish community in the USA at the turn of the 19th and 20th centuries
    Autorzy:
    Jarosz, Agnieszka
    Kiper, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233700.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Ameryka
    Polonia amerykańska
    prasa polska w USA na przełomie XIX i XX wieku
    America
    Polish community in the USA
    Polish press in the USA at the turn of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest omówienie charakteru oraz funkcji recepcji Cypriana Norwida w amerykańskich wspólnotach polonijnych na przełomie XIX i XX wieku. Za pomocą wybranych tekstów prasowych starano się określić zasięg obecności wieszcza w świadomości elit przewodzących diasporze polskiej za oceanem. Przeglądowi zostały poddane takie tytuły jak „Dziennik Chicagoski”, „Zgoda”, „Polak w Ameryce”, „Ameryka-Echo” i „Kurier Polski”, z których wydobyto ślady obecności wątków norwidowskich. Z materiału prasowego wyłania się kilka obszarów tematycznych odnoszących się zarówno do życiorysu poety, jego twórczości, jak i rozmaitych kontekstów odbijających tendencje do określonego postrzegania postaci Norwida. Wiele z omawianych przykładów odzwierciedla stereotypowe opinie oraz skojarzenia wypracowane przez środowiska literackie w kraju.
    The article discusses the nature and function of Cyprian Norwid’s reception in Polish communities in the USA at the turn of the 19th and 20th century. Using selected press texts, an attempt was made to determine the extent of Norwid’s presence in the consciousness of elites leading the Polish diaspora overseas. Titles such as “Dziennik Chicagoski”, “Zgoda”, “Polak w Ameryce”, “Ameryka-Echo” and “Kurier Polski” have been reviewed, from which the traces of the presence of Norwid’s themes have been extracted. Several thematic areas emerge from the press material, relating both to the poet’s biography, his works, but also to various contexts reflecting tendencies towards a particular perception of the poet’s figure. Many of the examples discussed here reflect stereotypical opinions and associations developed by literary circles in Poland.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2023, 41; 201-220
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Łódzkie kolekcje ceramiki orientalnej przed 1939 rokiem. Pokoje chińskie, japońskie i mauretańskie
    Lodzs oriental ceramics collections from before 1939. Chinese, Japanese and Mauritanian rooms
    Autorzy:
    Grzejszczak, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/168907.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
    Tematy:
    burżuazja polska XIX-XX w.
    Łódź
    kolekcjonerstwo
    sztuka orientalna
    ceramika chińska
    ceramika japońska
    porcelana
    motywy dekoracyjne
    Polish bourgeoisie of 19th and 20th centuries
    Lodz
    collecting
    oriental art
    Chinese ceramics
    Japanese ceramics
    porcelain
    decorative motifs
    Opis:
    Podążający za europejską modą zamożni łodzianie urządzali pokoje orientalne – chińskie, japońskie, czy mauretańskie, albo gromadzili kolekcje złożone jedynie ze starannie wybranych obiektów. Artykuł poświęcony jest nieznanym szerzej zbiorom sztuki orientalnej, które posiadali: baron Juliusz Heizel von Hohenfels syn (japonika: brązy, elementy uzbrojenia, grafika, malarstwo, tkaniny); rodzina Biedermannów (ceramika chińska i japońska, sztuka perska – kobierce i elementy uzbrojenia); Laura Eliza Kindermann (kobierce perskie, ceramika japońska); rodzina Saladin i firma Allart & Rousseau (meble chińskie) oraz rodziny: Poznańskich (ceramika chińska i japońska, tkaniny) i Scheiblerów (meble chińskie, ceramika japońska i chińska, brązy, wachlarze, inne przedmioty dekoracyjne). Na podstawie kwerendy źródłowej, zachowanych nielicznych materiałów ikonograficznych oraz pojedynczych obiektów podjęto próbę ukazania poszczególnych kolekcji. Zgromadzone dzieła sztuki i kultury materialnej były wyrazem nie tylko panującej mody, ale równocześnie stanowiły odzwierciedlenie zainteresowań właścicieli i ich ambicji towarzyskich.
    Wealthy citizens of Lodz, who followed the European fashion, decorated oriental rooms – Chinese, Japanese or Mauritanian. Some of them gathered collections that consisted only of carefully selected objects. This article is devoted to widely unknown gatherings of oriental art, that were in possession of: baron Juliusz Heinzel von Hohenfels jr (Japanese bronzes, armament elements, graphics, paintings and fabrics); Biedermann family (Chinese ceramics, Japanese ceramics, Persian art – carpets and armament elements); Laura Eliza Kindermann (Persian carpets, Japanese ceramics) Allart & Rousseau company and Saladin family (Chinese furniture); families of Poznański (Chinese and Japanese ceramics and fabrics) and the Scheiblers (Chinese furniture, Japanese and Chinese ceramics, bronzes, fans and other decorative items). Based on the source query, a few lasting iconographical materials and single objects an attempt to show individual collections has been taken. Gathered works of art and culture were expressing not only the fashion of the era but also mirrored interests of their owners and their social ambitions.
    Źródło:
    Szkło i Ceramika; 2018, R. 69, nr 5, 5; 10-13
    0039-8144
    Pojawia się w:
    Szkło i Ceramika
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lokalne uwarunkowania i efekty rosyjskiej polityki oświatowej na Białostocczyźnie u progu XX wieku
    The local conditions and results of Russian educational policy in Bialostocczyzna at the dawn of the 20th century
    Локальная обусловленность и әффекты российской политики просвещения и образования на Белостотчине в начале ХХ века
    Autorzy:
    Miodowski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952224.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Россия на рубеже ХIХ–ХХ в.в.
    политика просвещения
    русификация
    Белостотчизна
    rosja przełomu xix/xx w.
    polityka oświatowa
    rusyfikacja
    białostocczyzna
    russia at the turn of the 19th and 20th centuries
    educational
    policy
    russification
    bialostocczyzna
    Opis:
    In the nineteenth century the primary function of school involved educating students, in most cases mechanically, with a limited range of knowledge. The first, often ultimate stage, included instruction on reading, writing and basic arithmetical operations. Learning those skills was enough during the period under consideration within the area of Bialystok district to be recognized an “enlightened person”. Central authorities in Petersburg aimed at promoting, through the schools, knowledge of the state language, components of Russian culture and the most important events in the time of the Romanovs. A primary educational objective was making students loyal in relation to the existing socio-political system. In the opinion of local community, Russian elementary public schools were considered a foreign and unwanted entity. This was mainly the result of the historical occurrences, although not exclusively. Partly, this unwillingness was due to the fact that the central authorities relinquished the costs of schools maintenance to the local people depriving them, at the same time, of the influence on their functioning.
    В девятнадцатом столетии основная функция школы заключалась в передаче учащимся, обычно механическим прикладным способом, определенного объема знаний. Первый әтап, часто он же и последний, заканчивался на обучении чтению, письму и простейших арифметических действий. Освоение указанных умений хватало для того, чтобы в описываемом периоде на территории белостокского повета считаться «просвещенным человеком». Центральная власть в Петербурге при помощи школ стремилась к популяризации государственного языка, русской культуры и ознакомлению с самыми важными событиями в истории Империи Романовых. Главной воспитательной целью считалось умение сформировать у учащихся лояльного отношения к существующей общественно-политической системе. Для локальной общественности русские публичные начальные школы являлись чуждыми и нежеланными. Әто являлось последствием исторических событий, хотя и не только. Иногда такое отношение появлялось на основании того, что власти перекладывали на плечи местного населения содержание таких школ, одновременно лишая жителей возможности влиять на их функционирование.
    Źródło:
    Studia Podlaskie; 2016, 24
    0867-1370
    Pojawia się w:
    Studia Podlaskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kosowska lecznica Apolinarego Tarnawskiego w doniesieniach polskojęzycznych czasopism uzdrowiskowych (XIX/XX w.)
    The Kosiv Institute of Apolinary Tarnawski in the Reports of the Polish-Language Spa Magazines (19th–20th Centuries)
    Autorzy:
    Bednarz-Grzybek, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2235028.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Apolinary Tarnawski
    zakład przyrodoleczniczy w Kosowie
    polskojęzyczne czasopisma uzdrowiskowe na przełomie XIX i XX w.
    institute of the natural medicine at Kosiv (1893–1914)
    Polish-language spa magazines of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Artykuł prezentuje sylwetkę polskiego higienisty Apolinarego Tarnawskiego (1851–1943) oraz obraz prowadzonego przez niego zakładu przyrodoleczniczego w Kosowie na Pokuciu (1893–1914), prezentowany na łamach polskojęzycznych czasopism uzdrowiskowych na przełomie XIX i XX w., m.in. „Naszych Zdrojów”, „Przeglądu Zdrojowego”, „Przeglądu Zdrojowo-Kąpielowego”, „Przeglądu Zdrojowego i Turystycznego”, „Przeglądu Zdrojowo-Kąpielowego i Turystycznego”, „Przewodnika Kąpielowego”, „Zdroju Ciechocińskiego”, „Kuriera Ciechocińskiego”. Zakład Tarnawskiego uważany był za kresową szkołę higieny, stosowano w nim naturalne i innowacyjne w tym okresie sposoby leczenia: świeże powietrze, ruch i dietę jarską.
    The article is devoted to the Polish hygienist Apolinary Tarnawski (1851–1943) and the image of the institute of natural medicine he ran at Kosiv (Kosów) in Pokuttya (1893– 1914) (now Ivano-Frankivsk Oblast, in western Ukraine), as presented in the Polish-language spa magazines at the end of the nineteenth and in the early twentieth centuries, including Nasze Zdroje, Przegląd Zdrojowy, Przegląd Zdrojowo-Kąpielowy, Przegląd Zdrojowy i Turystyczny, Przegląd Zdrojowo-Kąpielowy i Turystyczny, Przewodnik Kąpielowy, Zdrój Ciechociński, and Kurier Ciechociński. The Tarnawski Institute was considered a hygiene school of the borderland area; it functioned from 1893 to 1939, and it implemented natural and innovative treatment methods: fresh air, exercise and a vegetarian diet.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 5-26
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recepcja twórczości Ricardy Huch w Niemczech - wokół jubileuszu 150. rocznicy urodzin poetki w 2014 roku
    Zur Rezeption des Werkes von Ricarda Huch in Deutschland - rund um das 150. Geburtsjubiläum der Dichterin im Jahr 2014
    Reception of Ricarda Huch's Work in Germany in 2014 during the Jubilee of the 150th Anniversary of the Author's Birth
    Autorzy:
    JELITTO-PIECHULIK, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784268.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    Ricarda Huch
    Rezeption der deutschen Literatur des 19. und 20. Jahrhunderts
    Reformation
    Martin Luther
    Thüringen
    recepcja literatury niemieckiej XIX i XX wieku
    reformacja
    Marcin Luter
    Turyngia
    reception of the German literature of the 19th and 20th centuries
    reformation
    Thuringia
    Opis:
    The article presents research that deals with the reception of the work of the German writer, Ricarda Huch, in Germany in 2014 during the jubilee commemorating the 150th anniversary of her birth. A renaissance of Huch's life and work developed during the jubilee year. This renaissance reception is examined in the following categories: conferences and symposiums, lectures, exhibitions of the visual arts, official ceremonies in Thuringia, website created and dedicated to the author's life, work, and her work's reception, publications that mark the scientific culmination of the jubilee year. The result of the many scientific, social, and political initiatives addressed during the year to the various levels and classes of society have shown that the writing of Ricarda Huch is able to inspire the contemporary German reader. In 2017 during the 70th anniversary of the writer's death, a second renaissance is anticipated. Additionally, 2017 marks the 500th anniversary of the Reformation, and Huch makes reference to Martin Luther in her religious and worldview treaties.
    Dieser Beitrag bespricht den Forschungsstand zur Rezeptionsgeschichte des Werks der deutschen Schriftstellerin Ricarda Huch in Deutschland rund um das 150. Geburtsjubiläum der Autorin im Jahr 2014. Eine Renaissance des Lebens und Werkes von Huch kann im Jubiläumsjahr unter folgenden Aspekten betrachtet werden: Konferenzen und Symposien, Vorlesungen, Ausstellungen und Vorführungen, offizielle Feierlichkeiten im Freistaat Thüringen, die Gründung des Ricarda Huch Internet-Portals, welches dem Leben und Werk der Autorin gewidmet ist, sowie Veröffentlichungen, die eine wissenschaftliche Krönung des Jubiläumsjahrs bilden. Die von Wissenschaftlern, von lokal engagierten Personen sowie von kommunalen Institutionen organisierten und für unterschiedliche soziale Gruppen in Deutschland gedachten Initiativen haben gezeigt, dass das schriftstellerische Werk von Ricarda Huch auch den zeitgenössischen deutschen Leser inspirieren kann. Eine erneute Wiederbelebung des Leseinteresses wird im Jahr 2017 erwartet, in dem der 70. Jahrestag des Todes der Schriftstellerin begangen wird sowie das 500. Jubiläum der Reformation, wodurch Huchs Werke zu Martin Luther und anderen religiösen Themen in den Blickpunkt rücken. 
    Niniejszy artykuł przedstawia stan badań nad recepcją twórczości niemieckiej pisarki Ricardy Huch w Niemczech wokół jubileuszu 150. rocznicy jej urodzin w 2014 roku. Renesans recepcji życia i twórczości Huch w roku jubileuszowym można rozpatrywać w następujących kategoriach: konferencje i sympozja, odczyty, wystawy i wizualizacje, oficjalne uroczystości w Turyngii, utworzenie strony internetowej poświęconej życiu, twórczo-ści i recepcji dzieła autorki oraz publikacje będące zwieńczeniem naukowym roku jubileuszowego. Inicjatywy podjęte przez naukowców, społeczników i lokalne instytucje samorządowe skierowane do różnych grup społecznych w Niemczech pokazały, że twórczość pisarska Ricardy Huch może zainspirować współczesnego niemieckiego czytelnika. Kolejnego renesansu poczytności dzieł można spodziewać się w roku 2017, w którym przypada 70. rocznica śmierci pisarki oraz 500. rocznica reformacji, której Huch poświęciła rozprawy religijno-światopoglądowe nawiązujące do postaci Marcina Lutra. 
    Źródło:
    Transfer. Reception studies; 2017, 2; 193-211
    2451-3334
    Pojawia się w:
    Transfer. Reception studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O. Aleksandra Krzysztofa Sitnika OFM badania nad dziejami polskich bernardynów (dorobek historiograficzny 2006–2019)
    Father Aleksander Krzysztof Sitnik OFM Research on the History of Po lish Bernardines (Historiographic Achievements 2006–2019)
    Autorzy:
    Górecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595543.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    o. Aleksander Krzysztof Sitnik OFM
    Zakon Braci Mniejszych w Polsce (bernardyni)
    historiografia
    okres staropolski
    XIX i XX w.
    Father Aleksander Krzysztof Sitnik OFM
    order of minor brothers in Poland (Bernardines)
    historiography
    Old Polish period
    19th and 20th centuries
    Opis:
    Father Aleksander Krzysztof Sitnik OFM (born in 1971) belongs to the Franciscan branch of the Order of Friars Minor of the Province of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary, called Bernardine in Poland. In his works, he deals with issues concerning the broadly understood history of the Bernardine provinces of the Order of Friars Minor in Poland, starting from 1453. He devotes this research to the history of individual monasteries from the male and female branches, and their historical discourse leads to modern times, because, as he believes, the atmosphere after 1945 was not conducive to publishing works analyzing the history of the Church in Poland, or even more exploring the activities of convents. The author conducts scientific research on the border of biography, prosopography and source editing. The article analyzes the current writing output of Father Sitnik, which the author published in the years 2006–2019, i.e. from the time he obtained his doctoral degree until his habilitation in March 2020. This oeuvre increased by as many as 250 items, and the total number of all author’s publications is as many as 272 books and articles. 
    O. Aleksander Krzysztof Sitnik OFM (ur. 1971 r.) należy do franciszkańskiej gałęzi Zakonu Braci Mniejszych prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP, nazywanych w Polsce bernardynami. W swoich pracach podejmuje zagadnienia dotyczące szeroko rozumianych dziejów prowincji bernardyńskich Zakonu Braci Mniejszych w Polsce, począwszy od 1453 r. Badania te poświęca dziejom poszczególnych klasztorów z gałęzi męskiej i żeńskiej, a ich dyskurs historyczny doprowadza do czasów współczesnych, ponieważ, jak sam uważa, atmosfera po 1945 r. nie sprzyjała wydawaniu dzieł analizujących dzieje Kościoła w Polsce, ani tym bardziej zgłębiających działalność zakonów. Autor prowadzi także badania naukowe z pogranicza biografistyki, prozopografii i edytorstwa źródeł. W artykule przeanalizowano dotychczasowy dorobek pisarski o. Sitnika, jaki opublikował w latach 2006–2019, to jest od czasu uzyskania przez niego stopnia naukowego doktora aż do czasu jego habilitacji w marcu 2020 r. Dorobek ów powiększył się aż o 250 pozycji, a łączna liczba wszystkich publikacji autora obejmuje do tej pory 272 pozycje.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2020, 40, 1; 245-264
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brat Albert w polskim pejzażu intelektualnym z początku XX wieku
    Brother Albert in the Polish intellectual landscape of the beginning of the 20th century
    Autorzy:
    Kielak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596307.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-01
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    kultura polska przełomu XIX i XX w.
    duchowość franciszkańska
    św. Franciszek z Asyżu
    albertyni
    Brat Albert
    Polish culture at the turn of the 19th and 20th centuries
    Franciscan spirituality
    St. Francis of Assisi
    Albertine Brothers
    Brother Albert
    Opis:
    Postać Brata Alberta wpisała się w pejzaż intelektualny pierwszych dekad XX w., inspirując modernistycznych pisarzy do kreowania bohaterów na wzór tego Wielkiego Jałmużnika. Młodopolscy pisarze widzieli w nim wzorzec etyczny swojej epoki, w perspektywie jego duchowości rozważali jej dylematy światopoglądowe. Osoba Brata Alberta nabrała też szczególnego znaczenia po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Od drugiej dekady XX w. znacznie zintensyfikowana została publicystyczna aktywność mająca na celu upowszechnienie postawy i znaczenia Brata Alberta w polskim życiu społecznym czasu zaborów. W artykule prześledzony został właśnie sposób jego postrzegania oraz kategorie interpretacji życia i przemiany tego artysty w jałmużnika, które ukierunkowane zostały na ukazanie jego postaci jako integralnie związanej z przemianami polskiej świadomości po klęsce powstania styczniowego. Z analizy dość obszernego materiału źródłowego wynika, że Brat Albert – powstaniec przechodzący głęboką wewnętrzną przemianę – postrzegany był nie tylko jako dwudziestowieczne wcielenie św. Franciszka z Asyżu, jako wielki człowiek Kościoła, tworzący kanony etyczne dla swojej epoki, ale przede wszystkim jako unaoczniający w swojej postawie ewolucję polskiej świadomości kulturowej drugiej połowy XIX oraz początków XX w. W perspektywie rozważań o jego życiu scalała się polska biografia kulturowa tego czasu, odsłaniała się konstytuująca ją logika przenoszenia romantycznej „egzaltacji patriotycznej” na płaszczyznę marzeń o chrześcijańskiej doskonałości. Sylwetka Brata Alberta stała się w początkach XX w. istotnym elementem w polskim dyskursie tożsamościowym.
    The figure of Brother Albert was inscribed in the intellectual landscape of the first decades of the 20th century, inspiring modernist writers to create heroes based on the example of this Great Almoner. Young Poland writers saw in him an ethical pattern for their era, they considered current outlook dilemmas in the perspective of his spirituality. Brother Albert acquired a special meaning after Poland regained its independence. In the 20s of the 20th century, journalistic activity aimed at popularising the attitude and significance of Brother Albert in the Polish social life of the partitions time was significantly intensified. The article examines the way of perceiving the poet and the categories of interpretation of his life and transformation into an almoner that aimed at presenting the figure of the Saint as integrally connected with the transformation of Polish consciousness after the defeat of the January Uprising. The analysis of a fairly extensive source material shows that Brother Albert – an insurgent undergoing a profound inner transformation – was perceived not only as the 20th century incarnation of Saint Francis of Assisi, as a great man of the Church, creating ethical canons for his epoch, but above all as the one who visualised in his posture the evolution of Polish cultural awareness of the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century. In the perspective of reflections on his life, the Polish cultural biography of that time merged, revealing the logic of transferring the romantic “patriotic exaltation” to the plane of dreams of Christian perfection. Brother Albert became an important element in the Polish identity discourse at the beginning of the 20th century.
    Źródło:
    Studia Bobolanum; 2018, 29, 1; 105-132
    1642-5650
    2720-1686
    Pojawia się w:
    Studia Bobolanum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ojciec Stefan Antoni Podworski OFM – Duszpasterz (1854–1913)
    Father Stefan Antonii Podworski OFM (1854–1913) – A Priest
    Autorzy:
    Rusecki OFM, Innocenty Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502566.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Stefan Antoni Podworski
    bernardyn (1854–1913)
    Bernardyni Polscy przełomu XIX i XX w.
    kaznodziejstwo
    Kalwaria Zebrzydowska
    koronacja obrazu Matki Boskiej Kalwaryjskiej
    a Bernadine (1854–1913)
    Polish Bernadines of the 19th and 20th centuries
    coronation of a painting of Kalwarian Blessed Virgin
    Opis:
    This article presents Father Stefan Podworski – one of the most outstanding monks at the turn of the 19th and 20th centuries. In 2013 we celebrated the 100th anniversary of his death. Father Stefan Podworski stood out as a fervent priest with excellent organizational abilities. He was also a brilliant preacher with a strong, beautiful voice. Father Podworski worked in two monasteries: in Kalwaria Zebrzydowska and Alwernia. He rendered especially great services during preparations to the coronation of a miraculous painting of Kalwarian Blessed Virgin, which took place in 1887. Later, Father Podworski was very keen in spreading Her worship.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2014, 23, 4; 103-119
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powiat ostrołęcki w guberni łomżyńskiej
    Ostrołęcki County in Łomżyński Province
    Autorzy:
    Dobroński, Adam Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168310.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-15
    Wydawca:
    Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Powiat ostrołęcki
    przełom XIX i XX w.
    chłopi
    drobna szlachta
    folwarki
    osady
    Żydzi
    zmiany gospodarczo-społeczne
    kryzys agrarny
    gub. łomżyńska.
    District of Ostrołęcki
    the turn of the 19th and 20th centuries
    peasants
    nobles
    manors
    villages
    Jews
    economic and social change
    agricultural crisis
    gub. Lomżyńska
    Opis:
    W powiecie ostrołęckim, wchodzącym w skład gub. łomżyńskiej, znajdowały się: miasto Ostrołęka, trzy osady (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) oraz 11 gmin (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). Gminy te można podzielić nieprecyzyjnie na chłopskie (kurpiowskie) i drobnoszlacheckie, a ponadto uwzględnić należy folwarki (pogarszała się kondycja ekonomiczna wielkiej własności) i mieszkańców wyznania mojżeszowego dominujących w miasteczkach. Dokonałem przeglądu gmin i osad, wykorzystując dane opublikowane przez Warszawski Komitet Statystyczny w 1891 r. Większe obszarowo gospodarstwa posiadała drobna szlachta, natomiast wyżej oszacowano wartość domów mieszkalnych zamieszkałych przez chłopów. Wciąż wiemy zbyt mało o relacjach włościańsko-szlacheckich, zwłaszcza we wsiach zamieszkałych przez obie społeczności, a tych przybywało. W opisanych latach kryzys agrarny utrudniał wprowadzanie zmian w sposobie gospodarowania i słabo jeszcze zaznaczało się ożywienie społeczno-kulturowe we wsiach kurpiowskich. Do danych statystycznych, opatrzonych komentarzami, dołączyłem fragmenty nieopublikowanego artykułu prof. Juliusza Łukasiewicza, który zaprezentował przemiany ekonomiczne w gub. łomżyńskiej w latach 1870-1904. Na tle całej guberni pow. ostrołęcki wykazywał wiele cech charakterystycznych: mały procent gruntów ornych i słabe gleby, a duży udział łąk; przeciętnie większe obszarowo gospodarstwa; powolne tempo wymiany narzędzi i sprzętów rolniczych; zaniedbania w pracach melioracyjnych i komasacji; dbałość o hodowlę zwierząt i ptactwa domowego, wyższy udział upraw ziemniaków, także na ugorach w systemie trójpolówki. Wydaje się, że w tym okresie miasto Ostrołęka w niewielkim stopniu wpływało na przemiany na terenach wiejskich, zwłaszcza w bardziej oddalonych gminach.
    In the Ostrołęcki region, which belongs to Łomża Province, consisted of the town of Ostrołęka, three settlements (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) and 11 municipalities (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). These congregations can be divided inaccurately into peasant (Kurpie) and petty-noble communities, but also the manors (the economic situation of large estates deteriorated) and the inhabitants of the Mosaic faith, who predominate in the cities, must be taken into account. I checked the municipalities and settlements on the basis of data published in 1891 by the Statistical Committee of Warsaw. Larger farms were owned by petty nobles, while the value of houses inhabited by peasants was estimated much higher. We still know too little about aristocratic relations, especially in the villages inhabited by both communities. In the years described, the agricultural crisis hampered the changes in the economy, and the socio-cultural upswing in the Kurpie villages was still weak. To the statistical data with commentaries, I have attached excerpts from an unpublished article by Prof. Juliusz Łukasiewicz, who presented the economic chang es in Gub. Lomżyńska in the years 1870-1904. The region of Ostrołęka had many characteristics: a low percentage of arable land and poor soils, and a high percentage of meadows; on average, larger farms; slow replacement of agricultural equipment; negligence in drainage and commassation work; the maintenance of the breeding of domestic animals and domestic birds, higher proportion of potato cultivation, also on fallow land in the system of tripod buckets. During this period, the town of Ostrołęka seems to have had little influence on the transformation of rural areas, especially in the more remote municipalities.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2022, zeszyt, XXXVI; 110-125
    0860-9608
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów dialektologii litewskiej
    From the History of Lithuanian Dialectology
    Autorzy:
    Sawaniewska-Mochowa, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38435834.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dialektologia litewska
    geneza
    okres poprzedzający systematyczne badania gwar
    ekspedycje terenowe
    próby podziału gwar
    perspektywy badawcze na przełomie XIX i XX wieku
    Lithuanian dialectology
    genesis
    predialect period
    field expeditions
    identification of dialects
    research perspectives at the turn of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    The reviewed monograph is the first part of the three-volume series prepared by the Lithuanian linguist Danguolė Mikulėnienė. She has taken on the ambitious task of presenting the genesis, development stages, paradigmatic breakthroughs and achievements of Lithuanian dialectology until the beginning of the twenty-first century. The richly illustrated study contains a detailed discussion of the period preceding the birth of scientific dialectology in Lithuania (from the seventeenth until the mid-nineteenth centuries), and covers in a systematic way conceptual changes in the linguists’ approaches to the issue of determining the extent and classification of Lithuanian dialects at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. The advantage of the monograph is the consistent combining of a historiographic approach with a strictly linguistic analysis. The reviewed volume includes commentaries on numerous source materials which document contribution that scientists from various research traditions have made to the discourse of Lithuanian scientific dialectology paving the way for its constant development.
    Recenzowana monografia stanowi pierwszą część trylogii przygotowywanej przez litewską lingwistkę Danguolė Mikulėnienė, która postawiła sobie ambitne zadanie przedstawienia genezy, etapów rozwojowych, przełomów i dorobku litewskiej dialektologii aż do początku XXI wieku. Bogato ilustrowane opracowanie zawiera szczegółowe omówienie okresu poprzedzającego narodziny naukowych badań gwaroznawczych na Litwie oraz ukazuje w sposób usystematyzowany przemiany, jakie dokonują się w podejściu do problematyki wyznaczania zasięgu i klasyfikacji gwar litewskich na przełomie XIX i XX wieku. Zaletą monografii jest konsekwentne łączenie ujęcia historiograficznego z analizą stricte lingwistyczną. W pracy zostały przedstawione i skomentowane liczne materiały źródłowe, które dokumentują wkład, jaki wnieśli do dyskursu przyszłej naukowej dialektologii litewskiej uczeni z różnych tradycji badawczych.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 296-303
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy i społeczno-kulturowy obraz życia wsi kujawskiej na przełomie XIX i XX w. na podstawie powieści Franciszka Becińskiego Wieś na zakręcie drogi
    Linguistic and socio-cultural picture of the life of the Kuyavian village at the turn of the 19th and 20th centuries, based on Franciszek Beciński’s novel The village on the bend of the road
    Autorzy:
    Moch, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28409150.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    językowo-kulturowy obraz świata
    wieś kujawska na przełomie XIX i XX wieku
    opozycje językowo-kulturowe i społeczne
    chłopski punkt widzenia
    linguistic and cultural image of the world
    linguistic
    cultural and social oppositions
    peasant point of view
    Kujawy village at the turn of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    In the historical sciences for some time there has been a tendency to describe the history of the Polish peasantry through his eyes. Thanks to this approach, not only purely historical accounts gain importance, but also literary testimonies. One of them is the novel by the peasant writer and poet Franciszek Beciński, The Village on the Bend of the Road, presenting a wide, colorful panorama of life in the Kuyavian countryside at the turn of the 19th and 20th centuries and representing the peasant’s point of view. According to the ethnolinguistic concept of profiling, the capacity of the concept of LUD (folk, people) was presented by means of various linguistic, cultural and social oppositions. In Beciński’s works, the oppositions of village and manor, folk and church, religiosity and ludic character, women and men are particularly visible. The analysis within the described profiles allows us to draw the conclusion that the history of the Kuyavian village at the turn of the 19th and 20th centuries cannot be captured only from the perspective of the violence of the lord over the peasant, and social relations, both within the village itself and between the village and the manor house, were here much more complicated.
    W naukach historycznych od pewnego czasu panuje tendencja do opisu historii polskiego chłopstwa jego oczyma. Dzięki takiemu podejściu znaczenie zyskują nie tylko relacje czystohistoryczne, ale także świadectwa literackie. Należy do nich powieść chłopskiego pisarza i poety Franciszka Becińskiego Wieś na zakręcie drogi, ujmująca w szerokiej, barwnej panoramie obraz życia na wsi kujawskiej na przełomie XIX i XX w. i reprezentująca chłopski punkt widzenia. Zgodnie z etnolingwistyczną koncepcją profilowania została przedstawiona za pomocą różnych opozycji językowo-kulturowych i społecznych pojemność pojęcia lud. U Becińskiego zarysowują się zwłaszcza opozycje wieś – dwór, lud – kościół, religijność i ludyczność, kobiety – mężczyźni. Analiza w obrębie opisanych profili pozwala wysnuć wniosek, że historii kujawskiej wsi na przełomie XIX i XX w. nie da się ująć jedynie z perspektywy przemocy pana nad chłopem, a stosunki społeczne, zarówno w obrębie samej wsi, jak i na linii wieś – dwór były tu znacznie bardziej skomplikowane.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2023, 2 (28); 211-226
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sposób powoływania sędziów na urzędy sędziowskie
    The method of judicial appointments
    Autorzy:
    Car, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032169.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    powoływanie sędziów
    Stanisław Car
    Komisja Kodyfikacyjna RP
    ustrój sądownictwa II RP
    sądownictwo w Europie XIX i XX w.
    appointment of judges
    Codification Commission of the Republic of Poland
    the judicial system of the Second Polish Republic
    the judiciary in Europe in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Artykuł ten został opublikowany 2 sierpnia 1926 r. na łamach „Gazety Sądowej Warszawskiej” i stanowił swoiste podsumowanie dyskusji, która w latach 1923- 1926 przetoczyła się w „Gazecie” i innych publikatorach w przedmiocie sposobu powoływania sędziów. Przedstawiono w nim stan dyskusji i modele, jakie występowały historycznie i współcześnie autorowi. Artykuł uzupełnia dane przed- stawione wyżej w artykule prof. Eugeniusza Waśkowskiego, do którego zresztą nawiązuje. Autor – Stanisław Car (1882-1938) – był cenionym wówczas warszawskim adwokatem, który w 1924 r. założył w Warszawie czasopismo „Palestra”, wiele publikował, był aktywny w środowiskach prawniczych i społecznych. Jed- nocześnie był człowiekiem blisko związanym z Marszałkiem Józefem Piłsudskim. Znany jest powszechnie z racji swojej późniejszej aktywności politycznej, reform ustrojowo-prawnych, niechlubnych interpretacjach obowiązującego prawa oraz jako współtwórca konstytucji kwietniowej z 1935 r. Historia nie obeszła się z nim dobrze. Można odnieść wrażenie, że przypisano mu odpowiedzialność za większość grzechów obozu Piłsudskiego. Znienawidzony szczególnie przez endeków oraz komunistów. Nie ulega jednak wątpliwości, że był to znakomity prawnik, erudyta, znawca wielu obszarów wiedzy. W czasie publikacji artykułu Stanisław Car był Szefem Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP Ignacego Mościckiego (wcześniej zajmował to stanowisko w czasie prezydentury Gabriela Narutowicza oraz w pierwszym roku urzędowania Stanisława Wojciechowskiego).
    This article was published on 2 August 1926 in “Warsaw Judicial Gazette” as a summary of the discussion on the method of judicial appointment that appeared in Gazette as well as in other publications from 1923 to 1926. It presents the state of the discussion and the models that existed both historically and at the time that article was written. The article complements the data presented above in the article by Professor Eugeniusz Waśkowski. The author – Stanisław Car (1882-1938) was a distinguished lawyer from Warsaw who in 1924 founded the “Palestra” magazine in Warsaw, published a lot, and was active in legal and social circles. He was also closely related to Marshal Józef Piłsudski. He is widely known for his later political activity, political and legal reforms, disgraceful interpretations of the law and as a co-creator of the April Constitution of 1935. History did not put him in the positive light. One gets the impression that he was held responsible for most of the sins of Piłsudski’s camp. He was especially hated by the National Democrats and communists. There is no doubt, however, that he was an excellent lawyer, an erudite, and an expert in many areas of knowledge. When this article was published, Stanisław Car was the Head of the Civil Chancellery of the President of the Republic of Poland Ignacy Mościcki (previously he held this position during the presidency of Gabriel Narutowicz and in the first year of Stanisław Wojciechowski’s office).
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 2 (6); 398-411
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kultura ludowa jako wspólny przedmiot zainteresowań polskich i ukraińskich twórców oraz badaczy we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku
    Народна культура як загальний предмет інтересу польських та українських митців та дослідників у Львові на зламі ХІХ–ХХ століть
    Autorzy:
    Neszew, Vira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015622.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Польсько-українські дискусії
    література
    народна культура
    Львів
    злам ХІХ–ХХ століть
    Polish-Ukrainian literary contacts
    Polish-Ukrainian scientific contacts
    folk culture
    polemics
    modernism
    Young Poland
    “Young Ukraine”
    Lviv
    the turn of the 19th and 20th centuries
    dyskusje polsko-ukraińskie
    literatura
    kultura ludowa
    Lwów
    przełom XIX i XX wieku
    Opis:
    Szkic jest próbą zrekonstruowania polsko-ukraińskich dyskusji o literaturze we Lwowie, uwzględniających obecność kultury ludowej w twórczości. Ma charakter historyczno-przeglądowy, zastosowano w nim również metodę porównawczą. Fascynacja ludowością z jednej strony jednoczyła polskich i ukraińskich intelektualistów, zaś z drugiej niejednokrotnie była powodem sporów wewnątrz tych środowisk. Teksty krytyczno-literackie o tematyce ludowej, ukazujące się na łamach wybranej prasy lwowskiej na przełomie XIX i XX wieku, są świadectwem aktywnej współpracy intelektualnej Polaków i Ukraińców, a także wzajemnego zainteresowania rozwojem kultury sąsiada.
    Дана стаття є спробою реконструювати польсько-українські дискусії про літературу у Львові, з урахуванням присутності народної культури у творчості. Вона має історико-оглядовий характер, хоча тут автором використовувався порівняльний метод. З одного боку, захоплення народництвом об’єднувало польську та українську інтелігенцію, а з іншого – часто було причиною суперечок у цих колах. Критично-літературні тексти на народну тематику, опубліковані в добірній львівській пресі на зламі ХІХ–ХХ століть, є свідченням активної інтелектуальної співпраці поляків та українців, а також обопільної зацікавленості у розвитку культури сусідів.
    The essay is an attempt to reconstruct Polish-Ukrainian discussions about literature and science in Lviv through the prism of folk culture. On the one hand, the fascination with the populace united Polish and Ukrainian intellectuals, and on the other, it was often a reason for discussions within these circles. Critical-literary texts on folk issues, published in the selected Lviv press at the turn of the 19th and 20th centuries, are a testimony to the active intellectual cooperation of Poles and Ukrainians, as well as mutual interest in the development of the neighbor’s culture.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 160-178
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ojciec Stefan Podworski – gwardian i duszpasterz Górnoślązaków w Alwerni koło Krakowa
    Father Stefan Antoni Podworski – a guardian and priest for the pilgrims from Upper Silesia in Alwernia near Cracow
    Autorzy:
    Rusecki, Inocenty Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502748.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Stefan Antoni Podworski, bernardyn (1854–1913)
    Bernardyni polscy przełomu XIX i XX w.
    Alwernia
    Cudowny Obraz Pana Jezusa Miłosiernego
    Górnoślązacy
    Stefan Antoni Podworski, a Bernradine (1854–1913)
    Polish Bernardines of the 19th and 20th centuries
    the Miraculous Painting of Merciful Jesus
    people from the Upper Silesia
    Opis:
    This is the second article devoted to Father Stefan Antoni Podworski, one of the most outstanding Observants monks at the turn of the 19th and 20th centuries. It was published in Łódź Theological Studies Quarterly, vol. 23/4: 2014, pp. 103-119 (Father Stefan Antoni Podworski OFM (1854-1913) – a pastor). The author focused on Father Podworski’s administrative and pastoral activities in the Observants monastery in Alwernia. The first part of the article presents Father Podworski as a guardian who, apart from his pastoral work, successfully conducted great renovations in Alwernia monastery and church, both inside and outside. The second part shows Father Stefan Podworski as a fierce promoter of the devotion to Merciful Jesus in the Miraculous Painting and a fervent priest for pilgrims from the Upper-Silesia.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 2; 149-163
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Erazm Piltz o wojnach i ich skutkach dla sytuacji Polski
    Autorzy:
    Markwart, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609146.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish political thought of the 19th and 20th centuries
    Erazm Piltz
    realist fraction
    wars and national uprisings and Poland’s independence
    Russian-Japanese war
    World War I and Poland’s issue
    Polska myśl polityczna XIX i XX w.
    stronnictwo „realistów”
    wojny i powstania narodowe a niepodległość Polski
    wojna rosyjsko-japońska
    I wojna światowa a sprawa polska
    Opis:
    Erazm Piltz (1851–1929), one of the leaders of the realist fraction thought that after the January Uprising of 1863 there was no chance that Poland would regain sovereignty. All attempts to defend, and later to regain, independence had ended with a defeat. Each and every next uprising brings a threat of an extermination of the nation, especially that Western countries would not militarily help, since they would not want to start a war with the countries that had partitioned Poland. There is also no chance of a conflict between those countries. That is why Piltz was convinced that legal methods should be used to try to ensure the best possible conditions for the nation’s existence in each of the partitions. He saw a chance to ameliorate the situation of the Poles in the Kingdom of Poland only in reforming Russian political system, especially during the 1905–1907 revolution that was an effect of the war between Russia and Japan. Similarly during the First World War he argued in favour of such a solution. In time his views evolved and starting from the 1917 revolution he noticed a chance for Poland’s sovereignty, yet still under Russia’s protection. He abandoned this view after the Bolshevik revolution of November 1917. From that moment, as a part of the Polish National Committee, he acted in favour of regaining independence. During the period of the Second Republic of Poland he exercised numerous functions as a diplomat and tried to enforced Poland’s international position.
    Erazm Piltz (1851–1929), jeden z liderów stronnictwa „realistów”, zaliczany do tzw. nurtu „ugody” z Rosją uważał, że po powstaniu 1863 r. nie ma szans na suwerenność Polski. Wszystkie próby obrony, a następnie jej odzyskania środkami militarnymi skończyły się klęską. Każde kolejne powstanie zagraża zagładą narodu, a państwa zachodnie nie udzielą pomocy militarnej, gdyż nie zdecydują się na wojnę z zaborcami. Nie dojdzie też do konfliktu między nimi. Dlatego był przekonany, że należy legalnymi środkami starać się o zapewnienie jak najlepszych warunków bytu narodu w każdym z zaborów. Szanse na jego poprawę w Królestwie Polskim widział jedynie w przypadku zreformowania ustroju Rosji, szczególnie w czasie rewolucji 1905–1907, będącej efektem wojny rosyjsko-japońskiej. Podobnie w latach I wojny światowej opowiadał się za takim rozwiązaniem. Z czasem jego poglądy zaczęły ewoluować i od rewolucji 1917 r. dostrzegał szansę na odbudowę suwerenności, lecz także pod egidą Rosji. Opcję tę porzucił po przewrocie bolszewickim z listopada 1917 r. Od tej pory w ramach Komitetu Narodowego Polskiego działał na rzecz uzyskania niepodległości, a w II Rzeczypospolitej, pełniąc szereg funkcji w dyplomacji, starał się wpływać na umocnienie jej pozycji międzynarodowej.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 2
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doktoraty Polaków w Getyndze. Matematyka
    Doctoral dissertations of Poles at the Georg August University of Göttingen: Mathematics
    Autorzy:
    Ciesielska, Danuta
    Maligranda, Lech
    Zwierzyńska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1398117.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    Władysław Bortkiewicz
    Michał Feldblum
    Jan Kroó
    Hugo Steinhaus
    Arnold Walfisz
    Georg-August-Universität Göttingen
    David Hilbert
    Edmund Landau
    Wilhelm Lexis
    Woldemar Voigt
    historia matematyki w XIX i XX w.
    Ladislaus von Bortkewitsch
    Michael Feldblum
    Jan Kroo
    Georg August University of Göttingen
    history of mathematics in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    The article provides information about the documents held in the archives of the Georg August University of Göttingen (Georg-August-Universität Göttingen), pertaining to the efforts of Poles who wanted to obtain a doctorate in mathematics. In the years 1892–1922, 10 Poles were awarded doctorates in exact sciences in Göttingen, including five in mathematics. Michał Feldblum from Warsaw, Hugo Steinhaus from Jasło and Arnold Walfisz from Warsaw received doctorates in pure mathematics, Władysław Bortkiewicz from Saint Petersburg in mathematical statistics and Jan Kroo from Kraków in mathematical physics. From the documents related to these five doctoral proceedings, the authors have extracted the information that has not been hitherto published, including the opinions on doctoral dissertations (by Hilbert, Landau, Lexis and Voigt), exam questions, opinions on the results achieved by doctoral students and handwritten résumés. The documents have been translated into Polish.
    Źródło:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2019, 28, 2; 73-116
    1509-0957
    Pojawia się w:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fellows of the Academy of Arts and Sciences in Kraków and the Jagiellonian University in Georg-August Univeristy in Göttingen in the period 1891–1914. Mathematics
    Autorzy:
    Ciesielska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783406.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    Georg-August University in Göttingen, Felix Klein, scholarship funds, Jagiellonian University, Academy of Arts and Sciences in Kraków, history of mathematics in 19th and 20th centuries, history of Polish mathematicians
    Uniwersytet Georga-Augusta w Getyndze, Felix Klein, fundacje stypendialne, Uniwersytet Jagielloński, Akademia Umiejętności w Krakowie, historia matematyki w XIX i XX wieku, historia polskich matematyków.
    Opis:
    The main goal of the research project is an evaluation of the impact of studies and scientific visits of Polish scientists in the world mathematical centre, which was Georg-August Univeristy in Göttingen, on their careers.The results presented in this report focuses on the scholarship holders of the Academy of Arts and Sciences in Kraków and the Jagiellonian University. A time-frame for the article are the dates of visit of the first and the last scholarship holders in Göttingen. A brief history of the Osławski’s Fund, Dr. Władysław Kretkowski’s and Kazimierz Klimowski’s Fund and the fellows – mathematicians: Leon Chwistek, Antoni Hoborski, Stanisław Kępiński, Stanisław Ruziewicz, Włodzimierz Stożek, Władysław Ślebodziński and Franciszek Włodarski are presented in the article. The archival documents cited in the article are presented in print for the first time.An analysis of the reasons that urged young Polish scholars to choose Göttingen for their foreign studies is given. An evaluation of the impact of their studies in Göttingen on their future research areas was done.An introduction to the article is a very brief history of mathematicians, mathematics and mathematical education in Georg-August University in Göttingen in the period 1885–1914.
    Podstawowym celem projektu badawczego jest ocena wpływu studiów i pobytów naukowych polskich uczonych w światowym centrum matematyki, jakim był Uniwersytet w Getyndze, na rozwój ich akademickich karier.W tym artykule skupiono się tylko na matematykach, którzy byli stypendystami Akademii Umiejętności w Krakowie i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ramy czasowe artykułu wyznaczyły daty pobytów pierwszego i ostatniego stypendysty w Getyndze. Przedstawiono krótko informacje o Fundacji im. Osławskiego, Funduszu im. Dra Władysława Kretkowskiego oraz Funduszu im. Kazimierza Klimowskiego oraz o losach stypendystów: Leona Chwistka, Antoniego Hoborskiego, Stanisława Kępińskiego, Stanisława Ruziewicza, Włodzimierza Stożka, Władysława Ślebodzińskiego i Franciszka Włodarskiego. Przywołane w artykule dokumenty pochodzące z archiwów tych fundacji i korespondencji nie były wcześniej publikowane.Podjęto probę oceny pobudek, które skłoniły młodych polskich uczonych do wyboru Getyngi jako miejsca zagranicznych studiów. Oceniono wpływ odbytych w Getyndze studiów na tematyką prowadzonych przez nich badań naukowych.Przed główną częścią artykułu krótko naszkicowano historię matematyków, matematyki i kształcenia matematycznego w Getyndze w okresie 1885–1914.
    Źródło:
    Studia Historiae Scientiarum; 2020, 19
    2451-3202
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Особливості побутування „трактирного” фаянсового посуду і „танжерів” у різних етнокультурних регіонах України
    Autorzy:
    Szołucha, Ołeksandr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807318.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Mirgorod Art and Industry School
    art technology
    end of 19th–20th centuries
    Ukraine.
    Opis:
    The study focused on the functioning of individual artistic techniques at the Mirgorod Teaching and Ceramic Center in the late 19th–20th centuries. Issues of the functioning of the ceramic workshops at the school were examined, including the raw materials used and the fi ring of the ceramics. Famous potters who studied and worked in the Mirgorod Ceramic School are recalled.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2016, 4; 499-508
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poczet jurystów i ekonomistów. Eugeniusz Waśkowski (1866-1942)
    Lexicon of Polish Lawyers and Economists: Eugeniusz Waśkowski (1866-1942)
    Autorzy:
    Redzik, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232216.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Eugeniusz Waśkowski
    Anatol Waśkowski
    cywiliści polscy XIX i XX w.
    kodyfikacja prawa II RP
    proces cywilny polski II RP
    Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
    Uniwersytet Noworosyjski w Odessie
    Polish civilians of the 19th and 20th centuries
    codification of the law of the Second Polish Republic
    Polish civil trial of the Second Polish Republic
    Stefan Batory university in Vilnius
    university of Odessa
    Opis:
    Szósta odsłona Pocztu poświęcona została jednemu z najwybitniejszych znawców prawa cywilnego procesowego, ustroju sądownictwa i adwokatury w II RP, profesorowi Uniwersytetu Stefana Batorego Eugeniuszowi Waśkow- skiemu. Zanim przyjechał on do Wilna w 1924 r. był profesorem na Uniwersy- tecie w Odessie. Do dzisiaj jego dzieła z zakresu prawa i procesu cywilnego są wznawiane w Rosji. Z kolei publikacje w języku polskim – mimo iż nie były wznawiane – są stale obecne w polskiej literaturze naukowej. Dość powszechnie Waśkowski jest uznawany za jednego z najwybitniejszych i najbardziej zasłużonych procesualistów cywilnych w historii Polski, a jednocześnie za jednego za najważniejszych jurystów cywilistów w przedrewolucyjnej Rosji. Artykuł jest skróconą objętościowo a jednocześnie uzupełnioną źródłowo i merytorycznie wersją opracowania opublikowanego w 2012 r. (Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata, „Palestra” 2012, nr 9-10, s. 255-267). Zawiera nowe i poprawione wątki związane z życiem Waśkowskiego w Odessie, jak i w Warszawie w okresie II wojny światowej.
    The sixth edition of Lexicon is devoted to one of the most prominent experts in civil procedure, the judiciary system and the Bar in the Second Republic of Poland – Professor eugeniusz Waśkowski from the Stefan Batory university. Before he came to Vilnius in 1924, he was a Professor at the university of Odessa. to this day, his works in the field of law and civil procedure are re-issued in Russia. Pub- lications in Polish – although they are not reissued – are constantly present in the Polish scientific literature. Quite commonly, Waśkowski is considered one of the most outstanding and distinguished scholars in the field of civil procedure in the history of Poland. The article is an abridged version of the study published in 2012 (Redzik Adam, eu- geniusz Waśkowski (1866-1942). On the 70th anniversary of the death of an outstand- ing scientist and lawyer, “Palestra” no 9-10, pp. 255-267), but it contains new and im- proved threads related to Waśkowski’s life in Odessa, as well as in Warsaw during World War II.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 271-293
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odwrotna strona postępu. Kryzys Zachodu jako kategoria filozoficzna w filozofii rosyjskiej
    Autorzy:
    Rarot, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644400.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Fortschritt der westlichen Zivilisation
    Krise des Westens
    Lager der Slawophilen
    russische Religionsphilosophie der Jahrhundertwende (19./20. Jahrhundert)
    neue christliche Zivilisation
    Kosmismus
    progress of the Western civilisation
    the crisis of the West
    Slavophilism
    Russian religious philosophy from the turn of the 19th and 20th centuries
    new Christian civilisation
    Cosmism
    postęp zachodniej cywilizacji
    kryzys Zachodu
    obóz słowianofilów
    rosyjska filozofia religijna z przełomu XIX/XX wieku
    nowa cywilizacja chrześcijańska
    kosmizm
    Opis:
    Der Begriff „Krise des Westens“ ist ein wichtiger Bestandteil des geisteswissenschaftli- chen und sozialökonomischen Diskurses Westeuropas seit über hundert Jahren. Das Nachdenken über die „Dämmerung“ beziehungsweise den „Untergang“ des Westens ließ die Krisenlehre entstehen, die philosophische Reflexion über die Krise unserer Kul- tur. Der Artikel stellt das im westlichen Diskurs weniger bekannte russische Denken über die „Krise des Westens“ dar, die die Analyse dieser bedeutenden Frage ergänzt.
    The notion of “the crisis of the West” has for a century been an important element of humanist and socio-economic discourse of Westen Europe. Reflection over the “twi- light” or the “fall” of the West gave rise to “crisisology”, or a philosophical reflection over the crisis of our culture. The article outlines Russian thought on the “crisis of the West”, less known in Western discourse, which complements the analysis of this important issue.
    Pojęcie „kryzys Zachodu” jest ważnym elementem humanistycznego i społeczno - ekonomicznego dyskursu Zachodniej Europy już od stu lat. Namysł nad „zmierzchem” czy „upadkiem” Zachodu stał się powodem wyłonienia się kryzysologii, czyli filozoficznej refleksji nad kryzysem naszej kultury. Artykuł prezentuje w sposób syntetyczny mniej znane w dyskursie zachodnim rosyjskie myślenie o „kryzysie Zachodu”, które dopełnia analizę tego ważnego zagadnienia.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2014, 10
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imiona chrzestne wśród katolików i ewangelików w Toruniu w XIX i początku XX wieku
    Baptismal Names of Catholics and Evangelicals in the 19th and at the beginning of the 20th Centuries
    Katholische und Evangelische Taufnamen in Thorn im 19. Jh. und am Anfang des 20. Jhs.
    Autorzy:
    Zielińska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529502.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Imiona chrzestne
    Toruń
    XIX i początek XX wieku
    katolicy
    ewangelicy
    Baptismal Names
    19th and at the beginning of the 20th Centuries
    Catholics
    Evangelicals
    Taufnamen
    Thorn
    19. Jh. und am Anfang des 20. Jhs
    Katholische
    Evangelische
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2012, 39; 161-193
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rufin Morozowicz (1851 – 1931). Legenda polskiego teatru
    Autorzy:
    Uljasz, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23050635.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Morozowicz Rufin (1851–1931)
    teatr w Polsce
    opera i operetka w Polsce
    historia
    XIX i XX wiek
    theater in Poland
    opera and operetta in Poland
    history
    19th–20th centuries
    Opis:
    Komik Rufin Morozowicz (1851–1931) to aktor i śpiewak – legenda polskiej operetki. Osiągnął dorobek również jako artysta dramatyczny, dyrektor teatru i reżyser. Zdarzało się, że występował z sukcesem w operach komicznych. Z początku grał w warszawskich teatrach ogródkowych i na tzw. prowincji. Pracował w objazdowych zespołach aktorskich. W okresie 1875–1878 był aktorem Teatru Miejskiego w Krakowie. W 1881 r. otrzymał angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych. Od tego czasu na stałe związał się zawodowo z Warszawą. Wykonywał zawód aktora do 1927 r. Był najbardziej znanym aktorem z rodziny Morozowiczów. Jego legendarne role to Menalaus w operetce Jacques’a Offenbacha Piękna Helena i John Styx w operetce tego samego kompozytora Orfeusz w piekle.
    Comedian Rufin Morozowicz (1851–1931) is an actor and singer – a legend of Polish operetta. He also achieved an output as a dramatic artist, theater director and director. It happened that he performed successfully in comic operas. At the beginning, he played in Warsaw garden theaters and in the so-called province. He worked in traveling acting groups. In the period 1875–1878, he was an actor of the Municipal Theater in Krakow. In 1881, he was employed at the Government Theaters of Warsaw. Since then, he has been permanently professionally connected with Warsaw. He worked as an actor until 1927. He was the most famous actor in the Morozowicz family. His most legendary roles are Menalaus in Jacques Offenbach’s operetta Beautiful Helena and John Styx in the operetta by the same composer Orpheus in Hell.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 159-190
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kozyrscy – ostatni właściciele uroczyska Jaroszówka
    The Kozyrski family – the last owners of Jaroszówka nature reserve
    Козырские – последние владельцы урочища Ярошувка
    Autorzy:
    Łopatecki, Karol
    Zalewska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952217.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Козырские
    Ярошувка
    земледелие в ХХ в.
    имущественное положение в Белостоке
    распределение земли в ХIХ–ХХ в.
    kozyrscy
    jaroszówka
    gospodarstwo rolne w xx w.
    stosunki majątkowe
    w białymstoku
    obrót ziemią w xix–xx w.
    the kozyrski family
    20th century agricultural
    farm
    property relations in bialystok
    trade in land in the 19th and 20th
    centuries
    Opis:
    The article presents the story of the Kozyrski family who purchased and developed Jaroszówka nature reserve. Konstanty Kozyrski effected the transaction with Mikołaj Trochimowski in 1891. The estate’s development entailed setting up a fish farm, cattle trade and beekeeping. It was undoubtedly one of the best prospering estates in the outskirts of Bialystok during the Interwar Period. In 1940 the Kozyrski family was ranked landlords and deported to Siberia. They returned to Jaroszówka six years later.
    В статье рассказывается о судьбе белостокской семьи Козырских, которая приобрела и освоила урочище Ярошувка. Константин Козырский заключил сделку с Миколаем Трохимовским в 1891 г. Недвижимость развивалась за счет основания рыбного хозяйства, разведения коров, а также занятия пчеловодством. Несомненно, Ярошувка была одним из наиболее развитых поместий в пригородах Белостока межвоенного 20-летия. В 1940 г. Козырских назвали помещиками и сослали в Сибирь. Они вернулись в Ярошувку только спустя шесть лет.
    Źródło:
    Studia Podlaskie; 2016, 24
    0867-1370
    Pojawia się w:
    Studia Podlaskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-57 z 57

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies