Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "19 wiek - 20 wiek" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-40 z 40
Tytuł:
Mecenat nad bibliografiami dziedzinowymi w okresie zaborów
Patronage in publishing subject bibliographies after the partitions of Poland
Autorzy:
MATCZUK, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681029.pdf
Data publikacji:
2015-05-21
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bibliografia
Mecenat
19 wiek - 20 wiek
Bibliography
Patronage
19th century - 20th century
Opis:
Patronage played a tremendous role in publishing subject bibliographies after the partitions of Poland. Patronage in publishing referred mainly to financial support granted to compile or print a bibliography. The issuance was undertaken by printers, booksellers, renowned Polish patrons and authors of the bibliographies themselves. In the mid-nineteenth century individual patronage started to wane and was gradually replaced by more anonymous and collective market forces. Established in 1872, Akademia Umiejętności was ranked high among the most active institutional patrons, promoting such masterpieces as Bibliografia historii polskiej by Ludwik Finkel (Parts 1–3, 1891– 1914), Bibliografia ludoznawstwa polskiego by Franciszek Gawełek (1914) and Bibliografia słowianoznawstwa polskiego by Edmund Kołodziejczyk (1911).
Źródło:
Folia Bibliologica; 2013-2014, 55-56; 53-73
2449-8246
1230-2376
Pojawia się w:
Folia Bibliologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie leżą „ogrody ziemskich rozkoszy”? Topika ogrodowa w perspektywie geopoetyki
Where do ‘the gardens of earthly delights’ lie? The topic of the garden in the perspective of geopoetics
Autorzy:
Rybicka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012193.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
ogród
topika
geopoetyka
wiek XIX
wiek XX
garden
topos
geopoetics
19th century
20th century
Opis:
The subject of this article is the problem of relations between the literary topics of the garden and geography. As the method of analysis applied here, geopoetics pays special attention to the traces of geographical location in literature, to territorial imagology and imaginary geographies. This article investigates the way in which literary conventions and cultural frames transform the genius loci. This problem is analyzed on the basis of selected texts of Polish literature (by S. Trembecki, S. Goszczyński, J. Stempowski, J. Iwaszkiewicz).
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2011, 1(4); 59-71
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łódzcy poeci dwudziestolecia międzywojennego i ich miasto
Lodz poets of the interwar period and their city
Autorzy:
Kołodziejczyk, Sylwester
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682601.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
lyrical poetry
19th century
20th century
interwar period
Lodz
liryka
XIX wiek
XX wiek
dwudziestolecie międzywojenne
Łódź
Opis:
The paper is an overview of some achievements of Lodz Polish-speaking literary circles in the interwar period. The point of reference is the poetic output of Artur Glisczyński. Closer analysis includes lyrical poetry of four poets of the interwar period: Maria Przedborska, Mieczysław Braun, Witold Wandurski and Konstanty Dobrzyński. The author of the text analyzes the diversified poetics of Lodz artists and the impact of interwar art on their literary output. The main topic of reflection is, however, the city, its space, inhabitants and related motifs.
Artykuł jest przeglądem osiągnięć łódzkiego polskojęzycznego środowiska literackiego w okresie międzywojennym. Punkt odniesienia stanowi twórczość poety Artura Glisczyńskiego. Bliższej analizie poddana została liryka czworga tworzących w dwudziestoleciu poetów: Marii Przedborskiej, Mieczysława Brauna, Witolda Wandurskiego oraz Konstantego Dobrzyńskiego. Autor tekstu przygląda się zróżnicowanej poetyce łódzkich artystów oraz wpływowi sztuki dwudziestolecia międzywojennego na ich twórczość. Głównym tematem refleksji jest jednak miasto, jego przestrzeń, mieszkańcy i motywy pokrewne.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 377-406
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plastyka łódzka u schyłku XIX i na początku XX wieku
Fine arts in the city of Łódź at the end of the 19th and at beginning of the 20th centuries
Autorzy:
Pawłowska, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689017.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Łódź
„miasto zła”
sztuki wizualne
kultura
XIX wiek
XX wiek
„Evil City”
visual art
culture
19th century
20th century
Opis:
The aim of this article is to present the situation of the Artistic Circles in the city of Lodz at the turn of the 19th and 20th century. In light of the research results published by various Lodz art historians and historians in different publications starting from the 1970s until the present times of the 21st century, one can say that the situation of the fine arts and the status of the artists themselves in the city of Lodz in the late 19th and early 20th century, contrary to popular belief, was not really bad but as a matter of fact quite satisfactory. The wealthy families of the capitalists and industrialists from the city of Lodz, which grew richer every day and which constantly strove to attain a higher and stronger position for their generation in the social hierarchy, emphasized their material status by means of building and constructing lavishly and expensively equipped villas and city palaces and by surrounding themselves with the works of art in these luxurious dwellings, especially in the last two decades of the 19th century. The representatives of the successive generations of factory-owners families (who were becoming increasingly well-educated) developed a strong passion for collecting works of art. Exhibition halls were being organized also at this time by such art dealers as: Z. Bartkiewicz, J. Pawłowski, K. Biedrzyński, J. Grodek and T. Kozanecki. Well-known and celebrated artists and architects who lived in the city of Lodz at the turn of the 19th and 20th century included such persons as: S. Hirszenberg, L. Pilichowski, M. Trębacz, H. Glicenstein, D. Landé and A. Zeligson.
Celem artykułu jest prezentacja sytuacji środowisk artystycznych w Łodzi na przełomie XIX i XX w. W świetle prowadzonych przez łódzkich historyków i historyków sztuki badań, począwszy od lat siedemdziesiątych XX w. aż po XXI w., można stwierdzić, że sytuacja sztuk pięknych i samych artystów w Łodzi u schyłku XIX i na początku XX w., wbrew obiegowym opiniom, nie była zła. Rodziny łódzkich przemysłowców, bogacąc się i budując pokoleniowo coraz mocniejszą pozycję w hierarchii społecznej, podkreślały swój status, wznosząc luksusowo wyposażone wille i pałace miejskie i otaczając się dziełami sztuki zwłaszcza w ostatnim dwudziestoleciu XIX w. Przedstawiciele kolejnych pokoleń rodów fabrykanckich (coraz lepiej wykształceni) rozwijali pasje kolekcjonerskie. Działały też salony wystawiennicze, np. Z. Bartkiewicza, J. Pawłowskiego, K. Biedrzyńskiego, J. Grodka, T. Kozaneckiego. Do uznanych artystów i architektów mieszkających w Łodzi na przełomie XIX i XX w. należeli: S. Hirszenberg, L. Pilichowski, M. Trębacz, H. Glicenstein, D. Landé i A. Zeligson.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sources to the history of North-Eastern Mazovia in the 19th–20th centuries
Źródła do dziejów Mazowsza Północno-Wschodniego w XIX–XX wieku
Autorzy:
Załęczny, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166299.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
North-Eastern Mazovia
sources
archives
the 19th century
the 20th century
Mazowsze Północno-Wschodnie
źródła
archiwalia
wiek XIX
wiek XX
Opis:
For a historian examining the history of North-Eastern Mazovia in the 19th and 20th centuries, essential will be the records remains of the authorities and institutions, whose functioning is the effect of a changing administrative affiliation of those areas. They preserved in various conditions and are kept in different archives. For the history of those lands in the 19th century, the majority of records are kept in AGAD. These are the fonds related to the activity of the authorities of different level from the period of the Duchy of Warsaw and the Kingdom of Poland. The early 20th century is the time of war and restoring Poland. From that period, the records of the occupant’s authorities preserved as well as the fonds created by the established Polish institutions. They are kept mainly in AAN and in state archives in the area of Mazovia, similarly to the records from the period of th Nazi occupation. Open is the issue of researching the history of North-Eastern Mazovia in the post-war period, for which the archival materials are kept in national archives. The aim of the present dissertation is to help in the search of sources for developing the history of North-Eastern Mazovia.
Historykowi zajmującemu się badaniem przeszłości Mazowsza Północno- Wschodniego w XIX i XX wieku niezbędne są pozostałości aktowe władz i instytucji, których funkcjonowanie jest efektem zmieniającej się przynależności administracyjnej tych obszarów. Zachowały się one w bardzo różnym stopniu i znajdują się w różnych archiwach. Dla dziejów tych ziem w wieku XIX najwięcej źródeł przechowywanych jest w AGAD-zie. Są to zespoły związane z działalnością organów władzy rożnego szczebla z okresu Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Początek XX wieku to lata wojny oraz odbudowy państwa polskiego. Z tego okresu zachowały się akta władz okupacyjnych oraz zespoły wytworzone przez tworzone instytucje polskie. Znajdują się one przede wszystkim w AAN oraz archiwach państwowych na terenie Mazowsza. Podobnie jest w przypadku akt z lat okupacji hitlerowskiej. Otwartym zagadnieniem jest badanie dziejów Mazowsza Północno-Wschodniego w okresie powojennym, do którego archiwalia znajdują się w archiwach państwowych. Niniejsze opracowanie ma pomóc w poszukiwaniach źródeł do opracowania historii Mazowsza Północno-Wschodniego.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2017, Zeszyt, XXXI; 263-274
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła i stan badań nad życiem i działalnością Marii i Jana Kleniewskich
Quellen und Forschungsstand zu Leben und Werk von Maria und Jan Kleniewski
Autorzy:
Szumił, Halina Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040722.pdf
Data publikacji:
2004-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Genealogie
Familie Kleniewski
19. Jahrhundert
20. Jahrhundert
Geschichte
Quellen
geneaologia
rodzina Kleniewskich
XIX wiek
XX wiek
historia
źródła
genealogy
Kleniewski family
19th century
20th century
history
sources
Opis:
In der Geschichte der polnischen Nation haben sich viele hervorragende Persönlichkeiten und sozial engagie1ie Menschen, die ihrer Umgebung restlos hingegeben waren, einen bleibenden Namen gemacht. Dazu gehören auch die Eheleute Maria geb. Jarocinska (1863-1947) und Jan Kleniewski ( 1945-1918). Beide wurden in ihren Elternhäusern mit lebendigen nationalen und religiösen Traditionen erzogen. Die meisten Jahre ihres Lebens verbrachten sie in der Lubliner Region, wo sie wi1ischaftlich, sozial und karitativ tätig waren. Bisher gibt es keine ernsthafteren Arbeiten über die Kleniewskis. Zwar erschienen bald nach ihrem Tode kurze Lebensbeschreibungen, die aber ihren reichen Persönlichkeiten und ihrer umfangreichen Tätigkeit nicht gerecht werden. Nur Krzysztof Czerwinski schrieb 1983 seine Magisterarbeit über „Die soziale und karitative Tätigkeit von Maria und Jan Kleniewski" (Lublin 1983, Manuskript im Universitätsarchiv der Katholischen Universität Lublin). Dagegen berücksichtigen die anderen Arbeiten das Wirken von Maria und Jan Kleniewski höchstens im Zusammenhang mit der Behandlung verschiedener anderer Themen und erwähnen diese ihre Tätigkeit daher nur ganz allgemein, ohne ein erschöpfendes Bild zu liefern. Daher entstand die Notwendigkeit, eine solche Mühe auf sich zu nehmen. Die vorliegende Veröffentlichung stellt sich das Ziel, die Quellen des gegen-wärtigen Forschungsstandes sowie die bisherigen Arbeiten über Leben und Werk von Maria und Jan Kleniewski zu präsentieren. Darüber hinaus wurde die Arbeit durch Anhänge ergänzt, von denen einer eine Bibliographie der Arbeiten von Maria Kleniewska enthält (Anhang Jfl).
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 81; 301-326
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polonika kościelne XIX i XX wieku w Archiwach Watykańskich (Rzymskich): (wykorzystane i do wykorzystania)
Autorzy:
Synowiec, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044676.pdf
Data publikacji:
1978
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIX wiek
XX wiek
archiwum
zbiory
historiografia
Rzym
Watykan
19th century
20th century
archive
repertory
historiography
Rome
the Vatican City
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 293-297
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przed. Notatki na marginesach książki Piotra Szaroty Wiedeń 1913
Before. Notes on the margins of Piotr Szarota’s book Wiedeń 1913
Autorzy:
Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1078068.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
World War I
Vienna
anticipation
19th century
20th century
Danube Monarchy
I wojna światowa
Wiedeń
antycypacja
wiek XIX
wiek XX
monarchia naddunajska
Opis:
Artykuł jest próbą omówienia – szerokiego, kontekstowego i interpretacyjnie otwartego na działania edukacyjne – książki Piotra Szaroty pt. Wiedeń 1913. Autorka proponuje koncept lekturowy oparty na kategorii „przed”, dekonstruujący pojęcie „dawnych, dobrych czasów”, kwestionujący topos „ubi sunt”. Innymi słowy: przekonanie, iż Szarota krytycznie czyta wiedeńską czasoprzestrzeń roku poprzedzającego wybuch I wojny światowej, skłania autorkę omówienia do zarówno empatycznej, jak krytycznej lektury książki Wiedeń 1913.
The article is a wide, contextual and open attempt on the educational actions at a review of the book Wiedeń 1913 written by Piotr Szarota. The author proposes lecture based on the category of “before”, this concept deconstructs the idea of “good old times”, it questions the “ubi sunt” theme. In other words: the conviction that Szarota creates critical vision of Vienna’s spacetime of the year before the World War I leads author of the review to emphatic as well as critical lecture of the book Wiedeń 1913.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2016, 3; 75-82
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Itineraria i gawędy podróżnicze w lwowskim „Wieku Młodym” (1893–1904)
Itineraries and travel tales in the Lwów weekly Wiek Młody (1893–1904)
Autorzy:
Rogoż, Michał
Kolasa, Władysław Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421406.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the late 19th century and early 20th century
children’s and juvenile magazines
geography and travel
itineraries
Wiek Młody
„Wiek Młody”
geografia
podróże
itineraria
czasopisma dla dzieci i młodzieży
XIX–XX wiek
Opis:
This article examines the geography and travel segment of the weekly Wiek Młody [Young Age], published in Lwów in 1893–1904. The material covered includes the itinerary, a specific subgenre that could often be found in magazines for children and teenagers at the turn of the 19th century. Apart from a series of quantitative and qualitative analyses of 54 texts, i.e. over 284 pages, this study also surveys the magazine’s themes and narrative formats.
Przedmiot rozważań stanowi tematyka geograficzno-podróżnicza, w tym itineraria, specyficzny rodzaj wypowiedzi obecny na łamach czasopism dla dzieci i młodzieży na przełomie XIX i XX wieku. Badania wykonano na przykładzie lwowskiego tygodnika „Wiek Młody”, wydawanego w latach 1893–1904. Uwzględniono aspekty ilościowe i jakościowe, w tym także tematykę i formy wypowiedzi. Łącznie szczegółowej analizie poddano 54 teksty o objętości przeszło 284 stron.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 2; 61-72
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kancelaria konsystorska w zaborze pruskim na przełomie XIX i XX wieku
Autorzy:
Wilk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042110.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
administracja kościelna
kancelaria
XIX-XX wiek
church administration
registrar's office
19th-20th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1995, 64; 41-47
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku. T. 1. Warszawa 1967, ss. 187; T. 2. Warszawa 1971, ss. 233. Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Autorzy:
Kumor, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047820.pdf
Data publikacji:
1972
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
recenzja
XIX-XX wiek
historia
źródła
dane statystyczne
19th-20th century
history
sources
statistics
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1972, 25; 269-275
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu w latach 1884-1919
Autorzy:
Czaplicki, Bronisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040101.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIX-XX wiek
dobroczynność
Kościół katolicki
carat
19th-20th century
charity
Catholic Church
czardom
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 21-47
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przebieg dyskusji w nauce polskiej przełomu XIX i XX wieku na temat obrządku słowiańskiego w Polsce wczesnośredniowiecznej
Der Verlauf der Diskussion über den slawischen Ritus im frühmittelalterlichen Polen in der polnischen Wissenschaft um die Wende des 19. zum 20 Jh.
Autorzy:
Koczwara, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041757.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Geschichte
19.-20. Jahrhundert
slawisch Ritus
historia
XIX-XX wiek
obrządek słowiański
history
19th-20th century
Slavic rite
Opis:
Die Verbreitung der Mission der Heiligen Gebrüder von Soluri, der Schutzherren Europas, auf die südlichen Gebiete Polens hüllt sich ins Dunkel der Geschichte. In der polnischen Wissenschaft dauert eine langjährige diese Thematik betreffende Diskussion. Ziel des vorliegenden Artikels ist es, den Verlauf dieser Diskussion in der wissenschaftlichen Literatur vom Ende des 19. und Anfang des 20. Jhs. darzustellen. Der Autor zeigt in dem Artikel sowohl die Stellungen der Anhänger des slawischen Ritus als auch die der Gegenseite, die sich bemüht hat, in unterschiedlichem Grad bei einzelnen Autoren (Szczesniak, Parczewski, Brückner) durch eine kritische Analyse der Quellen und anderer Argumente nachzuweisen, dass der slawische Ritus in Polen nicht vorhanden war, oder er verschwand nach kurzzeitigem Erscheinen, ohne in der Geschichte Polens eine bedeutende Rolle zu spielen (Potkariski, Abraham). Der Autor stellt fest, dass das Problem der Existenz des slawischen Ritus im frühmittelalterlichen Polen weiterhin ein Diskussionsgegenstand in der polnischen Wissenschaft bildet. Dem Problem sollen jedoch weitere Artikel gewidmet werden.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 73; 255-275
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys rozwoju szermierki sportowej w regionie wschodniej Słowacji w XIX - XX wieku
Outline of the development of sports fencing in the eastern region of Slovakia XIX - XX century Języki publikacji
Autorzy:
Szajna, G.
Szajna, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529284.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
sport
historia
Slowacja
wiek XIX-XX
szermierka
history
Slovakia
19th and 20th centuries
fencing
Opis:
The purpose of this work was to present the development and regional history of fencing in eastern Slovakia. Origins of fencing go back to ancient times, it was referred to as the knightly art of wielding white weapons. Its development over the centuries is a permanent battle and duels that have been changing through the use of various types of weapons, forms and rules of combat. At a time when many sports were at the stage of initial development, European fencing had already developed a system of methodical teaching, which was enriched with extensive literature. The his-tory of fencing in eastern Slovakia has not yet been given a full and synthetic study, although this discipline played a significant role in the development of Slavic physical culture. The article pre-sents an outline of the development of fencing in eastern region Slovakia in Košice. The research method was based on direct and indirect fact finding. The available printing, iconographic sources and source materials were analyzed. The development of fencing in Slovakia took place in the first half of the 19th century in the second largest city of the Austro-Hungarian monarchy, Bratislava. It should be noted that in 1828 Pozsonyi Egyls Magyar Vivo Egyletö was appointed – the first Hun-garian fencing club in Bratislava. The fencing centers in Spain, Italy, France and Germany had a significant influence on the development of the fencing clubs in Central Europe. In 1844, swordsman Ferdynand Martinengo, founded and taught fencing at the private Fencing Academy in Bratislava. Fencing sport in Slovakia owes its existence and continuous development to the com-mitment and dedication of its members who were able to raise the sporting level of their players in the country and internationally.
Celem artykułu było przedstawienie rozwoju sportu szermierczego we wschodniej Słowacji. Szermierka swym pochodzeniem sięga zamierzchłych czasów, określano ją jako rycerską sztukę władania białą bronią. W czasie, kiedy wiele dyscyplin sportu było w stadium początkowego rozwoju, europejska szermierka miała już rozwinięty system metodycznego nauczania, który był wzbogacony obszerną literaturą. Dzieje szermierki wschodniej Słowacji nie doczekały się dotychczas pełnego i synte-tycznego opracowania, chociaż ta dyscyplina odegrała w rozwoju słowiańskiej kultury fizycznej do-niosłą rolę. Artykuł przedstawia fakty historyczne szermierki sportowej we wschodniej Słowacji – w Koszycach. Metodę badawczą oparto o bezpośrednie i pośrednie ustalenie faktów, wykorzystując wyjaśnienia deskrypcyjne i kauzalne. Dokonano analizy dostępnych źródeł drukowanych, ikonogra-ficznych i innych materiałów źródłowych. Rozwój szermierki na Słowacji nastąpił w pierwszej po-łowie XIX wieku w drugim co do wielkości mieście monarchii austro-węgierskiej w Bratysławie. W 1844 roku fechmistrz Ferdynand Martinengo nauczał szermierki w prywatnej Bratysławskiej Akademii Szermierczej. Sport szermierczy w regionie wschodniej Słowacji swoje istnienie i usta-wiczny rozwój zawdzięczał zaangażowaniu i ofiarności prof. Pačenovskiego oraz fechmistrzów, któ-rzy potrafili podnieść poziom sportowy swoich zawodników w kraju i w skali międzynarodowej.
Źródło:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2018, 1, 1; 29-41
2545-3211
Pojawia się w:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska prasa katolicka w diecezji wrocławskiej 1895-1939
Autorzy:
Giela, Joachim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043623.pdf
Data publikacji:
1989
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
czasopiśmiennictwo
diecezja wrocławska
XIX-XX wiek
print media
diocese of Wrocław
19th-20th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1989, 58; 79-268
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Zgromadzenia Służebnic Matki Dobrego Pasterza w latach 1895-1995
Die Tätigkeit des Ordens der Dienerinnen der Mutter des Guten Hirten in den Jahren 1895-1995
Autorzy:
Wielgat, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041977.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
19.-20. Jahrhundert
Kirche
Geistlichkeit
Frauenkongregation
XIX-XX wiek
kościół
duchowieństwo
zgromadzenie żeńskie
19th-20th century
church
clergy
sisterhood
Opis:
Im Rahmen der Ordensgründungen des sei. Honorat Koźminski wurde 1895 der Orden der Dienerinnen der Mutter des Guten Hirten (ohne Ordensgewand) ins Leben gerufen, der allgemein als „Pasterzanki" (die Hirtenschwestern) bezeichnet wurde. Der Orden befaßte sich von Anfang an mit der schwierigen Situation der Mädchen und Frauen, die hart am Rande und manchmal auch schon außerhalb des sozial noch akzeptierten Lebensrahmens standen, und zwar mit dem Ziel ihrer Rehabilitierung. Die Hirtenschwestern widmeten sich dieser Tätigkeit in Fürsorge- und Erziehungsanstalten (Warschau, Piaseczno, Tschenstochau, Otrębusy, Henryków, Białystok, Wilna) sowie in Spitälern für geschlechtskranke Mädchen und Frauen (Warschau, Tschenstochau, Wilna). Als die Anstalten in den fünfziger Jahren vom Staat übernommen wurden, öffnete sich der Orden für die aktuellen Bedürfnisse der Gesellschaft. Eine neue Form seiner Tätigkeit bildete in dieser Zeit die Unterstützung unverheirateter Mütter, die sich dazu entschlossen hatten, ihre unehelichen Kinder zur Welt zu bringen. Manche Schwestern begannen auch als gesellschaftliche Fürsorgerinnen zu arbeiten, um der Demoralisierung und Kriminalität vorzubeugen. Gegenwärtig unternimmt der Orden erneut Anstrengungen, in den zurückgewonnenen Niederlassungen (Piaseczno, Białystok) die Fürsorge für Kinder und Mädchen zu organisieren, die aus moralisch vernachlässigtem Milieu stammen.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1996, 66; 523-538
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura zasobu archiwów żeńskich zgromadzeń apostolskich
Autorzy:
Trela, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041846.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
żeński zakon
archiwum
XIX-XX wiek
zbiory archiwalne
sisterhood
archive
19th-20th century
archival repertory
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 70; 61-71
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów Seminarium Diecezjalnego w Sandomierzu w latach 1820-1926
Autorzy:
Kotkowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044790.pdf
Data publikacji:
1976
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
seminarium diecezjalne
Sandomierz
historia
źródła
XIX-XX wiek
diocesan seminar
history
source
19th-20th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1976, 33; 329-359
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gimnazjum w Brzeżanach w latach 1806–1918. Zarys dziejów
Historical outline of the middle school in Brzeżany in the years 1806-1918
Autorzy:
Ochenduszko, Tadeusz
Hoff, Jadwiga
Kamińska-Kwak, Jolanta
Pudłocki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232952.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:
Galicja
Brzeżany
gimnazjum
nauczyciele
uczniowie
XIX–XX wiek
Galicia
middle school
teachers
students
19th and 20th century
Opis:
Pierwotną siedzibą szkoły był Zbaraż. W 1789 r. cesarz Józef II Habsburg założył w mieście tym pięcioletnie gimnazjum. Była to jedna z sześciu tego typu szkół średnich w Galicji. W 1805 r. cesarz Franciszek I podjął decyzję, aby zakład przenieść do Brzeżan – miasta będącego siedzibą cyrkułu. W 1819 r., w wyniku reformy oświaty, liczbę klas zwiększono do sześciu. Cztery niższe nazwano gramatykalnymi, a dwie wyższe – humanioralnymi. Sprawami pedagogicznymi kierował prefekt, a strategiczne decyzje podejmował dyrektor, który był jednocześnie starostą (Kreishauptmann) cyrkułu. Po Wiośnie Ludów w 1848 r. Kreishauptmann utracił zwierzchnictwo nad gimnazjum, a prefekt podniesiony został do rangi dyrektora i przejął odpowiedzialność za całokształt działalności szkoły. W wyniku kolejnej reformy władze planowały zdegradować gimnazjum do czteroletniego, jednak dzięki staraniom lokalnej społeczności udało się temu zapobiec i uzyskać zgodę na powiększenie szkoły do ośmiu klas. Nastąpiło to w latach 1863/64–1864/65. W maju i czerwcu 1865 r. dla absolwentów klasy ósmej odbyła się pierwsza w Brzeżanach matura, zwana egzaminem dojrzałości. Bardziej korzystne warunki dla rozwoju szkoły nastały po uzyskaniu przez Galicję autonomii. Liczba zespołów klasowych wzrosła z 9 w roku 1868/69 do 23 w latach poprzedzających I wojnę światową, a liczba uczniów z ponad 300 do ponad 700. Od roku szkolnego 1906/07 zaczęto tworzyć klasy utrakwistyczne (dwujęzyczne), w których dla części przedmiotów językiem wykładowym był polski, a dla pozostałych – ukraiński. W roku szkolnym 1914/15 gimnazjum nie funkcjonowało z powodu okupacji dużej części Galicji przez wojska rosyjskie. W latach 1915/16–1917/18 znajdowało się albo w strefie przyfrontowej, albo pod okupacją i do lutego 1918 r. nie było w nim warunków do wznowienia systematycznej pracy.
The erstwhile location of the school was Zbaraż. In 1789, Holy Roman Emperor Joseph II founded a five-year middle school in Zbaraż. It was one of six such schools in Galicia. In 1805 Emperor Franz Joseph I made a decision to move the institution to Brzeżany – a town which was the capital of the district. After school reforms of 1819, the number of classes was increased to six. The four lower classes were grammatical, with the two higher ones being poetics and rhetoric. A prefect was responsible for the teaching matters, and the strategic decisions were made by a director, who was at the same time a leader of the district (ger. Kreishauptmannem). After the Springtime of Nations in 1848, Kreishauptmann lost his authority over the middle school, and a prefect was raised to the rank of director and took the sole responsibility for running the school. As a result of another reform, the government was trying to reduce the curriculum time in middle school to four years. However, thanks to the efforts of the local community, this was avoided and the middle school curriculum was increased to eight classes. It happened in the years 1863–1864 and 1864–1865. The first matura exam for the Brzeżany eighth grade students was conducted in May and June 1865. After Galicia became autonomous, the school had more room for expansion. The number of students over the years increased from 300 to over 700, and so from 9 groups being taught in the year 1868–1869, it increased to 23 groups being taught in the years preceding World War I. Bilingual classes were being created from the school year 1906–1907, where some subjects were taught in Polish and the rest in Ukrainian. In the school year of 1914–1915, the middle school was closed due to Russian occupation of a large part of Galicia. In the years 1915–1916 and 1917–1918, the middle school was either considered to be at the front or under occupation, and due to these conditions it could not be reopened until February 1918.
Źródło:
Prace Historyczno-Archiwalne; 2022, Tom XXXIV; 7-34
1231-3335
Pojawia się w:
Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akta do dziejów Polonii Wiedeńskiej w Archiwum Ks. Juliana A. Łukaszkiewicza
Autorzy:
Poręba, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044623.pdf
Data publikacji:
1979
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
historia
Wiedeń
XIX-XX wiek
archiwum
Rzeszów
bibliotekarz
archiwista
history
Vienna
19th-20th century
archive
librarian
archivist
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 39; 41-53
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Municipal gardens as the synergic element of the structure of selected towns of Lublin region
Autorzy:
Boguszewska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/391357.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
municipal park
garden architecture
19th/20th century
Lublin region
park miejski
architektura ogrodowa
XIX/XX wiek
Lubelszczyzna
Opis:
Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2019, 18, 2; 31-45
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Grzech tajemny”. Problematyka seksualności dzieci w świetle poradników z II połowy XIX i początku XX wieku
“A Secret Sin”. The Issue of Children’s Sexuality, Considered in the Light of Handbooks from the Second Half of the 19th Century and the Early 20th Century
Autorzy:
Nawrot-Borowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478613.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
seksualność dziecka
wychowanie seksualne
onanizm
poradniki
XIX/XX wiek
children’s sexuality
sex education
masturbation
guides
19th/20th century
Opis:
Przedmiotem badań uczyniono rzadko dotąd poruszany w badaniach historyczno-pedagogicznych problem masturbacji dziecięcej. Cezury czasowe podjętych analiz obejmują II połowę XIX i początek XX wieku. Podstawę źródłową dokonanych ustaleń stanowią poradniki wychowawcze (w tym religijne), a także z zakresu higieny i lecznictwa, wydane drukiem na terenie ziem polskich w badanym okresie. Celem badań jest próba systematyki poglądów poświęconych kluczowemu zagadnieniu, prezentowanych przez autorów poradników (pedagogów i wychowawców, lekarzy, księży) oraz ukazanie ich ewolucji. Jak wynika z dokonanych ustaleń, w większości badanych poradników onania traktowana była w kategoriach nadużycia płciowego, prowadzącego do poważnych chorób, a w konsekwencji śmierci. W ujęciu poradników religijno-wychowawczych rozumiano ją w kategorii grzechu śmiertelnego. Treści porad skupiły się na tym, jak rozpoznawać symptomy onanii u dzieci i jak jej skutecznie zapobiegać. Szczególną rolę we wskazanych zakresach działań odgrywali rodzice. Podkreślić należy, że na początku XX wieku zaczęły się pojawiać prace (głównie autorstwa osób ze środowiska medycznego) uświadamiające, że masturbacja nie jest aż tak niebezpieczną praktyką, za jaką ją przez wieki uznawano, zaś uprawiana z umiarem w żaden sposób nie wpływa na stan zdrowia osoby ją praktykującej, jednak nadal sugerowano strzec dzieci przed tym niemoralnym występkiem.
The issue of childhood masturbation, rarely addressed up to now in historical and pedagogical studies, is the subject of the research presented here. The demarcatory timelines for the analysis carried out encompass the second half of the 19th century and the early 20th century. Our source material is educational handbooks (including religious ones), as well as those related to hygiene and health care, published in printed form on Polish territory in the period under consideration. The aim of the research is to systematize the views on this issue offered by the authors of those works (teachers and educators, doctors, priests), and to present their evolution. As those findings indicate, in most of the guides, masturbation was treated as a form of sexual self-abuse, leading to serious diseases and, consequently, to death. In religious and educational handbooks it was placed in the category of being a mortal sin. The contents of the advice given focused on how to recognize the symptoms of masturbation in children, and how to prevent it effectively. Parents were to play a special role in the courses of action recommended. It should be emphasized that it was only at the beginning of the 20th century that works (developed mainly in medical circles) began to appear, aimed at making people aware that masturbation was not as dangerous as it had been thought to be over the preceding centuries, and that, when practised in moderation, it did not affect the health of the person practising it in any way. It was still suggested, however, that children be protected from falling victim to what was considered a morally offensive activity.
Źródło:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2016, 11, 1(39); 79-100
1896-2327
Pojawia się w:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karaimskie tradycje i aspiracje oświatowe w XIX/XX wieku (zarys problemu)
Karaim traditions and educational aspirations in the 19th/20th century (outline of the problem)
Autorzy:
Wróblewska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105020.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
Karaimi
XIX/XX wiek
tradycja
oświata
wychowanie rodzinne
nauczyciele
Karaite
the 19th/20th Century
traditions
upbringing
education
family
teachers
Opis:
Cel: Celem artykułu jest ukazanie specyfiki wychowania karaimskiego, form i metod kształcenia religijnego oraz działań oświatowych, które były zdeterminowane przez sytuację społeczno-polityczną ziem polskich i strukturę zawodową Karaimów. Metody: Poprzez zastosowanie analizy źródeł, tj. dokumentów zdeponowanych w archiwach litewskich, uzupełnionych o analizę prasy karaimskiej i wywiady z najstarszymi Karaimami. Wyniki: Rodziny karaimskie kultywowały tradycje swoich przodków, a umiłowanie do nauki było przekazywane kolejnym pokoleniom. Źródłem kształtowania postaw karaimskich była rodzina, pierwotne i najbliższe środowisko wychowawcze, które wpajało dziecku wartości religijne i uczyło języka macierzystego. Pomimo znaczenia środowiska rodzinnego to jednak wychowanie w znacznym stopniu zależało od sytuacji finansowej i statusu społecznego rodziny. W gminach karaimskich w XIX/XX wieku przy kienesach funkcjonowały tradycyjne szkółki religijne zwane midraszami. W przekazywaniu wiedzy religijnej ważną rolę pełnili nauczyciele, którzy uczyli zasad i praktyk religii oraz języka karaimskiego. Wnioski: Ze względu na znaczenie autorytetów wychowawczych wychowanie w społeczności karaimskiej w XIX wieku oparte było na modelu kultury postfiguratywnej, w której wzorce kulturowe młodszemu pokoleniu przekazuje generacja starsza, posiadająca doświadczenia i wiedzę.
Aim: The aim of the article is to show the specificity of Karaite upbringing, forms and methods of religious education and educational activities that were determined by the socio-political situation of Polish lands and professional structure of Karaites. Methods: In this article the use of source analysis, for example: documents deposited in Lithuanian archives, analysis of Karaite press and interviews with the oldest Karaites. Results: Karaite families cultivated the traditions of their ancestors and the love of learning was passed onto subsequent generations. Family, as an original and closest educational environment that inculcated religious values into the children and taught them their mother tongue, was the source of shaping Karaim attitudes. Despite the importance of the family environment, upbringing depended mostly on the financial situation and social status of the family. In Karaite municipalities in the 19th/20th century there were traditional religious schools called midrash functioning next to kenesas (houses of prayer). Teachers who taught religious rules and practices, and the Karaite language, played an important role in passing on religious knowledge. Conclusions: Because of the relevance of educational authorities, upbringing in a Karaite community in the 19th century was based on the model of post-figurative culture, in which cultural patterns were handed down by the older generation, who possessed experience and knowledge, to the younger generation.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2018, XVII, (1/2018); 17-32
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoły elementarne na Lubelszczyźnie w okresie okupacji austriackiej (1915–1917)
Elementary schools in the Lublin region during the Austrian occupation (1915–1917)
Autorzy:
Partyka, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050738.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
elementary schools
Lublin region
19th–20th century
partitions
Austrian occupation
szkoły elementarne
Lubelszczyzna
XIX-XX wiek
zabory
okupacja austriacka
Opis:
Głównym celem artykułu jest opisanie stanu polskiego szkolnictwa elementarnego na Lubelszczyźnie w czasie I wojny światowej, przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Szkolnictwo elementarne opisywanego okresu opierało się przede wszystkim na małych szkołach jednoklasowych z jednym nauczycielem, jedynie w większych ośrodkach miejskich funkcjonowały szkoły wieloklasowe. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu wielu społeczników (np. właścicieli ziemskich, duchowieństwa), ale i zwykłych obywateli, początek XX w. charakteryzował się nienotowanym wcześniej wzrostem liczby szkół, które umożliwiały dostęp do edukacji tysiącom dzieci i młodzieży. Mimo zniszczeń wojennych, braku infrastruktury szkolnej, niedoboru kadry dydaktycznej, mobilizacja społeczeństwa oraz przychylna w tej materii postawa władz austriackich, doprowadziła w latach 1915–1917 do wzrostu liczby szkół elementarnych z 426 do 1345. Dzięki temu liczba uczniów objętych edukacją wzrosła z około 30 tys. w 1915 r. do ponad 100 tys. w 1917 r. Ważnym osiągnięciem było również przekazanie przez władze austriackie jurysdykcji nad szkolnictwem administracji polskiej już na rok przed odzyskaniem niepodległości. Mimo wzmożonych działań, w ciągu kilku lat nie udało się nadrobić zaległości wynikających z polityki edukacyjnej władz rosyjskich realizowanej przez cały wiek XIX, jednak był to niezwykle istotny asumpt do odrodzenia i organizacji polskiego szkolnictwa w kolejnych latach. Artykuł bazuje na źródłach archiwalnych i opracowaniach z początku XX w., ukazując stan szkolnictwa nie tylko w ośrodkach miejskich, ale również na wsiach. Dzięki zachowanym sprawozdaniom, daje możliwość poznania szczegółowej sieci szkół, co może być przyczynkiem do podejmowania kolejnych badań w tej materii.
The main aim of the article is to describe the state of Polish elementary education in the Lublin region during World War I, before Poland regained independence. Elementary education of the described period was based mainly on small one-class schools with one teacher, only in larger urban centers there were multiclass schools. Thanks to the great involvement of many social activists (landowners, clergy), and ordinary citizens, the beginning of the 20th century was characterized by an unprecedented increase in the number of schools that made education available to thousands of children and adolescents. Despite the war damage, the lack of school infrastructure, the shortage of teaching staff, the mobilization of the society and the favorable attitude of the Austrian authorities in this matter, in the years 1915–1917 led to an increase in the number of elementary schools from 426 to 1,345. As a result, the number of students covered by education increased from about 30,000 in 1915 to over 100,000 in 1917. An important achievement was also the transfer by the Austrian authorities of jurisdiction over education to the Polish administration a year before regaining independence. Despite intensified efforts, within a few years it was not possible to catch up with the educational policy of the Russian authorities implemented throughout the 19th century, but it was an extremely important beginning for the revival and organization of Polish education in the following years. The article is based on archival sources and studies from the beginning of the 20th century, showing the state of education not only in urban centers, but also in villages. Thanks to the preserved reports, it gives the opportunity to get to know the detailed network of schools, which may be a contribution to undertaking further research in this matter.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 2; 131-158
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pluralité des points de vue, pluralité des cultures : la construction de l’identité du moi dans les espaces insulaires
Multiplicity of points of view, multiplicity of cultures – identity building in the insular regions
Różnorodność poglądów, różnorodność kultur – budowanie tożsamości na obszarach wyspiarskich
Autorzy:
Bézert, Alexandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/966749.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
insular identity
multiculturalism
French narrative literature
19th-20th
Corsica
tożsamość wyspiarska
wielokulturowość
francuska literatura narracyjna
xix-xx wiek
korsyka
Opis:
Wydaje się, że zarówno u wyspiarskich jak i podróżujących autorów własne wyobrażenia odgrywały zasadniczą rolę w odbiorze wyspiarskiej kultury. Świadectwa te prowadzą do krzyżowania się kultur, a różne perspektywy stanowią szansę wzbogacenia kultury wysp oraz ochrony jej dziedzictwa. Piśmienność jest zarazem świadkiem i strażnikiem kultury. Czy jednakże autor, będący socjologiem, może nam dostarczyć obiektywnej wizji obserwowanej kultury? Jeśli w „Bildungsroman” wpływ kraju na jednostkę jest oczywisty, można także mówić o różnorodności kulturowej intrapersonalnej. Ta wielokulturowość uwalnia od uprzedzeń każdą jednostkę, która obawia się utraty swojej tożsamości. Podtrzymywanie wyspiarskiej kultury może okazać się jedyną drogą do zahamowania jej globalizacji.
It appears that both insulars and travelling authors have interpreted the insular culture through their own depictions. These testimonies lead to cultural cross-fertilization. These diverse perspectives are an opportunity for enrichment of the islands’ cultures and a chance for them to preserve their heritage. Literacy is both a witness and a keeper of a culture. However, can the author, a sociologist, provide an objective view of the observed culture? If, in “Bildungsromans”, the influence of the land on the individual is obvious, the plurality of cultures is also observed within persons. This plurality of culture creates an open mindedness in each individual, which threatens the loss of his unique identity. Maintaining an insular culture may be the only way to delay its globalization.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2014, 009
1505-9065
2449-8831
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Helena Radlińska i środowisko medyczne w kręgu Wolnej Wszechnicy Polskiej. Wybrane portrety lekarzy-społeczników
Helena Radlińska and the Medical Community of the Free Polish University. Selected Portraits of Medical Doctors and Social Activists
Autorzy:
Szczepańska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2136030.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
medycyna społeczna
pedagogika społeczna
Polska
historia
XIX i XX wiek
medicine
social pedagogy
Polska
history
19th and 20th centuries
Opis:
W artykule podjęto problem wzajemnego oddziaływania dorobku w dziedzinie nauki i praktyki w obszarze dwóch dyscyplin – pedagogiki i medycyny – na przykładzie ich reprezentantów skupionych wokół Heleny Radlińskiej w ramach Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i łódzkiego oddziału tej uczelni. Skoncentrowano się głównie na okresie II Rzeczypospolitej. Odniesiono się do wspólnych doświadczeń pokoleniowych twórczyni pedagogiki społecznej – Heleny Radlińskiej oraz wybranych dwóch przedstawicieli profesji lekarskiej – Stefana Kopcińskiego i Seweryna Sterlinga. Jeszcze w okresie zaborowym wiązali oni swoją działalność z tajnymi lub jawnymi organizacjami oświatowymi i patriotycznymi, tworząc łącznik pomiędzy czasami niewoli i niepodległej Polski.
The article discusses the problem of the interactions between the fields of science and practice in the area of two disciplines – pedagogy and medicine, on the example of their representatives gathered around Helena Radlińska within the Free Polish University in Warsaw and Lodz. The focus was mainly on the period of the Second Polish Republic. The article refers to the shared generational experiences of three people: the founder of social pedagogy – Helena Radlińska, and representatives of the medical profession – Stefan Kopcinski and Seweryn Sterling. In each case, they associated their activities with secret or open educational and patriotic organizations, creating a link between the period of partitioning and the independence of Poland.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2022, 15, 2; 186-201
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okna i ich oprawa architektoniczna w warszawskich kamienicach w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX wieku
Windows and windows frames in Warsaw tenement houses in the mid 19th century and the beginning of the 20th century
Autorzy:
Roguska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145911.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Warszawa
kamienice
detal
okna
wiek XIX druga połowa
wiek XX pierwsza połowa
konstrukcja
materiał
cechy stylowe
kolorystyka
Warsaw
tenement houses
detail
windows
second half of 19th century
beginning of the 20th century
construction
material
style features
colours
Opis:
Okna i ich oprawa były w 2. połowie XIX i na początku XX wieku detalem architektury domów, mającym znaczenie nie tylko funkcjonalne, lecz również decydującym o wyrazie estetycznym fasad. Układ okien i opracowanie ich oprawy miały istotny wpływ na kompozycję i stylowy charakter elewacji w dobie historyzmu, secesji i wczesnego modernizmu. W artykule podjęte zostały zagadnienia techniczno-technologiczne (konstrukcji i materiału) stolarki okiennej, kompozycyjno-estetyczne aspekty rozmieszczenia i dekoracyjnego ukształtowania okien, ich podziałów, oprawy i kolorystyki. Z badań wynika, że w warszawskich kamienicach w 2. połowie XIX i na początku XX wieku powszechnie stosowano typ okna ościeżnicowego (podwójnego, z otwieraniem skrzydeł zewnętrznych na zewnątrz). Od połowy pierwszej dekady XX wieku wchodziły w użycie okna półskrzynkowe i skrzynkowe (podwójne, z otwieraniem wszystkich skrzydeł do wewnątrz). W zakresie konstrukcji i podziałów w różnych okresach stosowano: okna podwójne dwuskrzydłowe, okna podwójne dwudzielne z nadślemiem i okna podwójne, trójdzielne lub czterodzielne z nadślemiem, oraz inne wyspecjalizowane rozwiązania (np. okna wystawowe). Omówione zostały przeważające tendencje kompozycji rozmieszczenia okien, ewoluujące wraz z nurtami stylowymi oraz kolorystyka stolarki okiennej. W Warszawie do ok. 1910 r. na zewnątrz okna malowano na ciemno. Następnie zaczęła się upowszechniać barwa biała. Obecnie sytuacja w zakresie kolorystyki i materiału w zachowanych kamienicach odbiega często od pierwotnej wskutek zmian w trakcie użytkowania, odbudowy po zniszczeniach wojennych. Rozpoznanie stanu pierwotnego i uszeregowanie rozwiązań w ciągi chronologiczne ma znaczenie dla prawidłowego projektowania dzisiejszych prac remontowych, konserwatorskich i modernizacyjnych zabytkowej substancji budowlanej.
In the mid 19th century and in the beginning of the 20th century, windows and window frames were not only a functional detail of residential architecture but also determined the aesthetic aspect of the facade. The layout of windows and window frames had an important impact upon the composition and stylish character of the elevation in the period of historism, Art Nouveau and early modernism. The article addresses technical and technological issues (construction and material) of window woodwork, composition related and aesthetical aspects of layout and decorative form of windows, their divisions, window frames and colours. The research demonstrated that in the second half of the 19th century and in the beginning of the 20th century, windows with window frames were used in Warsaw tenement houses (double windows with eternal wings opening outwards). Casement windows and semi-casement windows (double with all wings opening inwards) started to be used from the mid of the first decade of the 20th century. The following solutions were used in reference to window construction and division in various periods: two-wing double windows, double windows divided into two parts with transom windows, double windows divided into three or four parts with transom windows and other specialised solutions (e.g. shop windows). The article discusses dominating trends of window layout evolving in line with the style and colour of window woodwork. In Warsaw, until approximately 1910, the outside parts of the windows were painted with dark colours. Then white started to become popular. Currently, the reality in reference to colours and materials in preserved tenement houses frequently departs from the original, due to changes in use and reconstruction after war damages. The recognition of the original state and arrangement of solution into chronological order is important for correct design of the current construction, conservation and modernisation works of the historical building substance.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2011, 56, 1; 38-69
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O języku polskiej powieści brukowej
On the language of the Polish pulp fiction novels
Autorzy:
Bieńkowska, Danuta
Umińska-Tytoń, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590846.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Polish literature
pulp fiction novels
19th–20th centuries
Łódź
linguistic style
literatura polska
powieść brukowa
XIX/XX wiek
styl językowy
Opis:
W artykule przedmiotem opisu i analizy są cechy językowo-stylistyczne polskich powieści brukowych pochodzących z końca XIX oraz początku XX wieku. Powieści brukowe, należące do tzw. literatury drugorzędnej (niższej klasy), miały zaspokajać ludyczne oraz kulturowe potrzeby czytelnicze średnich i niższych warstw społecznych. W powieściach tych dominuje styl prosty, wyrastający z realizacji idei werystycznych, w myśl których teksty miały być zwierciadłem rzeczywistości, odwoływać się do mentalności, obyczajów, kultury i języka czytelników. Urealnieniu świata przedstawionego służyły m.in. onimy (imiona, nazwiska, przezwiska postaci i nazwy topograficzne) oraz bogaty zbiór środków językowych typowych dla komunikacji potocznej. W stylistyce powieści brukowych obecne są także elementy właściwe stylowi artystycznemu (poetyckiemu), które nadają im bardziej wyszukany, literacki charakter. Miały one kreować wyobrażenie o literackości u przeciętnego, prostego czytelnika.
The subject of description and analysis in this article are the linguistic-stylistic features of the Polish pulp fiction novels of the late 19th and early 20th century. Pulp fiction novels, which belong to the so called secondary (or lower class) literature, were intended to satisfy the ludic and cultic reading needs of the middle and lower social layer. The pulp fiction novels are dominated by a simple style, sprouting from the implementation of the veristic ideas, according to which the texts were to reflect the reality, refer to the mentality, customs, culture, and language of the readers. In order to make the depicted world real, the onyms were used (names, surnames, nicknames of the characters and the topographical names) as well as the abundance of linguistic means typical of the colloquial communication. In the stylistics of the pulp fiction novels present are also elements characteristic of the artistic (poetic) style, that make them more sophisticated or literary. They were intended to create in an average common reader the idea of what literariness is.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2020, 19; 19-37
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Lowańczycy" wśród profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym
Autorzy:
Karolewicz, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044297.pdf
Data publikacji:
1981
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
okres międzywojenny
Katolicki Uniwersytet Lubelski
XIX-XX wiek
Lowanium
inter-war period
Catholic University of Lublin
19th-20th century
Leuven
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1981, 43; 217-229
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious Themes in Polish Press for Children and Adolescents in the Years 1863–1918
Tematyka religijna na łamach polskich czasopism dla dzieci i młodzieży w latach 1863–1918
Autorzy:
Rogoż, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421869.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Religion
Catholicism
children’s magazines
youth magazines
19th–20th centuries
Religia
katolicyzm
czasopisma dla dzieci
czasopisma dla młodzieży
XIX–XX wiek
Opis:
The subject of discussion are religious themes present in the Polish-language general profile press for children and young people published on the area of the former Commonwealth in the years 1863–1918 by editors not directly connected with churches or religious associations. The considerations include the contents of several hundred magazines, nevertheless, detailed qualitative analysis was carried out on the following representative representations from the three partitions: “Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), “Wieczory Rodzinne” (1880–1914), “Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), “Mały Światek” (1888–1918), “Jutrzenka Polska” (1904–1914), “Anioł Stróż” (1895–1909) and “Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). The religious content played a significant role in these periodicals, ranging from 3.4% to 11.1% of the printed area.
Przedmiot rozważań stanowi tematyka religijna obecna na łamach polskojęzycznej prasy dla dzieci i młodzieży o profilu ogólnym wydawanej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w latach 1863–1918 przez redakcje nie związane bezpośrednio z kościołami czy związkami wyznaniowymi. W przeprowadzonych rozważaniach uwzględniono treść kilkuset czasopism, niemniej jednak szczegółowej analizie ilościowej i jakościowej poddano następujące, reprezentatywne tytuły z 3 zaborów: „Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), „Wieczory Rodzinne” (1880–1914), „Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), „Mały Światek” (1888–1918), „Wiek Młody” (1893–1904), „Jutrzenka Polska” (1904–1914), „Anioł Stróż” (1895–1909) oraz „Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). Treści religijne odgrywały w poszczególnych pismach niebagatelną rolę zajmując od 3,4% do 11,1% zadrukowanej powierzchni
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 3; 39-52
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ferdynand I Koburg w oczach prześmiewców. Uwagi na temat bułgarskiej satyry politycznej przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Popek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653839.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Ferdynand I Koburg
satyra polityczna
Bułgaria
Bałkany
XIX‑XX wiek
rojalizm
Ferdinand I Coburg
political satire
Bulgaria
Balkans
19th‑20th Century
royalism
Opis:
Autor analizuje ewolucję wizerunku księcia (a później cara) Bułgarii Ferdynanda I Koburga (1887‑1918) w bułgarskiej twórczości satyrycznej z przełomu XIX i XX wieku: zbiorze opowiadań Baj Ganio Aleko Konstantinowa, poemacie satyrycznym Księga narodu bułgarskiego Stojana Michajłowskiego, wybranych opowiadaniach oraz felietonach Georgiego Kirkowa oraz karykaturach publikowanych w czasopiśmie humorystycznym „Byłgaran”. Niniejsze satyry stanowią zawoalowany komentarz nie tylko do aktualnych wydarzeń politycznych, w których Koburg brał czynny udział, ale i do zmieniającej się roli monarchy na bułgarskiej scenie politycznej oraz specyfiki bułgarskiego rojalizmu.The author analyses the evolution of the image of Ferdinand I, Knyaz, and later Tsar of Bulgaria (1887‑1918) in Bulgarian satire at the turn of the 19th and 20th century: a collection of short stories about Bay Ganyo by Aleko Konstantinov, the satirical poem Book on the Bulgarian People by Stoyan Mihaylovski, selected short stories and newspaper columns by Georgi Kirkov and caricatures published in the satirical periodical „Bulgaran”. These examples of satire are a veiled comment on not just current political events that Ferdinand I took an active part in, but also on the evolving role of the monarch on the Bulgarian political scene and the specifics of Bulgarian monarchism.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 50, 2
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In the headquarters of the Cracow daily Czas (1848–1934)
Autorzy:
Bańdo, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421455.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the 19th and early 20th century
Cracow – Galicia
the Cracow daily Czas
the Cracow boheme
the cabaret The Green Balloon
prasa polska
czasopiśmiennictwo
Galicja
Kraków
XIX wiek
XX wiek
krakowski „Czas”
redakcja „Czasu”
krakowska bohema
„Zielony Balonik”
Opis:
The article recounts that phase (1848–1934) of the history of the renowned Cracow newspaper Czas [Time], when its editors had their headquarters at a former abbot’s palace at a corner of the Planty Gardens (in 1935, after they moved to Warsaw, the old mansion was torn down). The article deals in some detail with the life of editorial staff and freelancers, their contacts with the Cracow boheme, and especially their involvement in the activities of the literary cabaret The Green Balloon
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2014, 17, 2
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“All that glitters is not gold” - Polish journalists in West Prussia: A critical glance
„Nie wszystko złoto…”. Polscy redaktorzy Prus Zachodnich inaczej
Autorzy:
Gzella, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075431.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish Press in West Prussia in the19th and early 20th century
journalists and editors’ biographies
Prusy Zachodnie
redaktorzy
dziennikarze
XIX–XX wiek
Opis:
The biographies of the journalists of Polish press published in West Prussia in the 19th and early 20th century usually highlight their patriotic commitment and admirable perseverance in launching and running various newspapers and journals. However, we can also find in their lives episodes that did them little credit, or even were downright disgraceful.
W życiorysach redaktorów polskiej prasy wydawanej w XIX i początkach XX wieku w Prusach Zachodnich zauważamy prowadzone przez nich działania narodowościowe, wkład w tworzenie, wydawanie i redagowanie poszczególnych gazet i czasopism. Jednak w ich życiu doszukać się można zachowań niezbyt chwalebnych, a niekiedy nawet godnych potępienia.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 5-19
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Isaac Albéniz’s Iberia as the Eternal Memory of Andalusia
Autorzy:
Błażejczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798818.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Isaac Albéniz; Andaluzja; Iberia; muzyka hiszpańska XIX/XX wiek; tożsamość narodowa
Isaac Albéniz; Andalusia; Iberia; Spanish music of 19th/20th century; national identity
Opis:
Iberia Isaaca Albéniza jako wieczna pamięć o Andaluzji Artykuł to studium przypadku obrazujące zjawisko pamięci historyczno-kulturowej regionu Andaluzji w twórczości Isaaca Albéniza, hiszpańskiego kompozytora muzyki klasycznej przełomu XIX i XX wieku . Omawia jego najwybitniejsze dzieło – Iberia w kontekście zagadnienia tożsamości narodowej, historii i kultury Andaluzji. Zawiera rys historyczny poszczególnych andaluzyjskich regionów oraz korespondencję Albéniza.
The article is a case study illustrating the phenomenon of historical and cultural memory of the Andalusia region in the work of Isaac Albéniz, a famous Spanish composer of classical music on the turn of the 19th and 20th century. The article discusses the most outstanding composition of I. Albéniz Iberia in the context of the issue of national identity, history and culture of Andalusia. It contains a historical outline of individual Andalusian regions and Albéniz’s letters.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2; 159-173
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praga jako czeski i europejski ośrodek życia intelektualnego i naukowego w XIX i XX wieku (ludzie, instytucje, inicjatywy)
Prague as a Czech and European centre of intellectual and scientific life in the 19th and 20th centuries (people, institutions, initiatives)
Autorzy:
Tkaczewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/587402.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Inicjatywy
Instytucje
Ludzie
Praga
XIX i XX wiek
Życie intelektualne i nauka
19th and 20th century
Initiatives
Institutions
Intellectual life and science
People
Prague
Opis:
Praga i jej wybitni myśliciele (naukowcy, odkrywcy i wynalazcy) wniosła swój niepozorny, lecz godny uwagi wkład nie tylko do czeskiej, ale i do światowej nauki, dziedzictwa cywilizacyjnego i kulturowego, które wywarły swój wpływ na stan XX-wiecznej nauki i współczesnej wiedzy w Europie. To nie tylko badacze i naukowcy, ale także zasłużone uczelnie i instytucje życia naukowego oraz cenne czeskie, europejskie i światowe inicjatywy intelektualne (kongresy, konferencje, szkoły teoretyczne) i wydawnicze (encyklopedie, leksykony). Niniejszy artykuł przybliży je w uporządkowany sposób (chronologicznie), obejmując swą cezurą czasową głównie wiek XIX i pierwszą połowę wieku XX, gdyż te czeskie i czechosłowackie osiągnięcia stały się przyczynkiem do współczesnych sukcesów oraz stanu czeskiej nauki i myśli wynalazczej.
Prague and its ‘prominent sages’ made an in conspicuous yet in valuable contribution to the Czech and global science, cultural and civilizational heritage, which exerted a considerable impact on the state of the 20th century science and contemporary knowledge in Europe. It is not only the merit of its researchers and scientists, but also of its distinguished universities, institutions of scientific life, and valuable Czech, European and worldwide intellectual initiatives (congresses, conferences, theoretical schools) or publishing projects (encyclopaedias, lexicons). This paper presents them in an orderly manner (chronologically), encompassing mainly the 19th century and the first half of the 20th century, as these Czech and Czechoslovakian achievements gaverise to the modern success and affected the condition of the Czech science and inventive thought.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 277; 168-197
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeka Wołga w rosyjskim malarstwie pejzażowym XIX i początku XX wieku
The Volga River in Russian landscape painting of the 19th and the beginning of the 20th century
Autorzy:
Bobilewicz, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012593.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
malarstwo pejzażowe
Rosja
wiek XIX
początek XX w.
rzeka
Wołga
landscape painting
Russia
19th century
the begining of the 20th century
river
the Volga
Opis:
The analysis of various painterly representations of the Volga River as well as its visual shape and meaning in Russian landscape painting of the 19th and the beginning of the 20th century, conducted at the level of iconography, perception and reception of the visual work, as well as at the deep structure level of iconic texts, has revealed the issues of vividness, semantics and emotional saturation of the Volga concept. The changes in the way space is presented, constructed, coded, perceived and felt diversify painterly representations of the Volga, its appearance and functions. Their interpretation, which is determined by two factors: the visual code (the aesthetics of a landscape) and the key to understanding the ‘system of a landscape’, together with the revealing of the diversity and complexity of contexts in which the painterly descriptions of the natural world take shape, and the basic characteristics of poetics and artistic language (formal and functional analysis of the principles and the constant of the landscape: space, the seasonal nature, light, colour, rhythm, etc.) show that in Russian landscape painters’ consciousness, the concept sphere of the artistic natural national landscape is shaped by means of metaphoric-and-symbolic perception of its objects in terms of homogeneous values − sacred, undeveloped, wild and ‘one’s own’ though ‘foreign’. This incorporates the category of an artistic landscape into the context of the semantic unity of ‘nature and culture’, which is important for cultural studies. The discovery of the merits of native landscapes is the most significant element of national self-identification.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 291-311
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów kongregacji dziekanów archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1866-1918
Autorzy:
Walachowicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048245.pdf
Data publikacji:
1969
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
źródła
historia
dzieje
kościół
dziekani
archidiecezja gnieźnieńska
archidiecezja poznańska
XIX-XX wiek
sources
history
church
deans
archdiocese of Gniezno
archdiocese of Poznań
19th-20th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1969, 19; 31-44
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Swimming and bathing in Czechoslovakia until 1938
Pływanie i kąpiele w Czechosłowacji do roku 1938
Autorzy:
Tomsova, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529292.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
swimming
bathing
Czechoslovakia history
19-20th century
swimming pool
Czechoslovak Amateur Swimming Association
swimmer
pływanie
kąpielisko
historia Czechosłowacji
basen pływacki
XIX i XX wiek
czechosłowacki związek pływacki amatorów
Opis:
Pływanie i kąpiele w Czechach i Słowacji zaczęły sie formować u progu XIX wieku. Począt-kowo korzystano z odpowiednich warunków naturalnych, stąd pierwsze kąpieliska budowano przede wszystkim w korytach rzek. Pierwsze zawody pływackie zorganizowano w 1845 roku na Wełtawie, a w 1890 roku założono w AC Prague Sports Club sekcję pływacką, która obejmowała również pływanie wyczynowe. W 1914 roku założono Czeski Związek Pływacki, a w 1919 zmie-niono jego nazwę na Czechosłowackie Towarzystwo Amatorów Pływania. Liczba basenów pły-wackich była w tamtych czasach niewielka, warunki stworzone czechosłowackim pływakom nie by-ły idealne, a to sprawiło, że ich wyniki w międzynarodowych zawodach pływackich nie były imponujące.
Swimming and bathing in Czechoslovakia started to take shape at the beginning of the 19th century. At first, suitable locations in nature were used, with the first swimming baths built later on, primarily on rivers. The first competitive swimming races were held in 1845 on the Vltava River and in 1890, the AC Prague Sports Club founded a swimming department which also in-cluded competitive swimming races. In 1914, the Czech Union of Swimming was founded and in 1919 it was renamed as the Czechoslovak Amateur Swimming Association. The number of swimming pools at this time was very low, the conditions of Czechoslovak swimmers were not ideal, and their results at international swimming competitions suffered as a result.
Źródło:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2018, 1, 1; 43-53
2545-3211
Pojawia się w:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rufin Morozowicz (1851 – 1931). Legenda polskiego teatru
Autorzy:
Uljasz, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050635.pdf
Data publikacji:
2021-08-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Morozowicz Rufin (1851–1931)
teatr w Polsce
opera i operetka w Polsce
historia
XIX i XX wiek
theater in Poland
opera and operetta in Poland
history
19th–20th centuries
Opis:
Komik Rufin Morozowicz (1851–1931) to aktor i śpiewak – legenda polskiej operetki. Osiągnął dorobek również jako artysta dramatyczny, dyrektor teatru i reżyser. Zdarzało się, że występował z sukcesem w operach komicznych. Z początku grał w warszawskich teatrach ogródkowych i na tzw. prowincji. Pracował w objazdowych zespołach aktorskich. W okresie 1875–1878 był aktorem Teatru Miejskiego w Krakowie. W 1881 r. otrzymał angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych. Od tego czasu na stałe związał się zawodowo z Warszawą. Wykonywał zawód aktora do 1927 r. Był najbardziej znanym aktorem z rodziny Morozowiczów. Jego legendarne role to Menalaus w operetce Jacques’a Offenbacha Piękna Helena i John Styx w operetce tego samego kompozytora Orfeusz w piekle.
Comedian Rufin Morozowicz (1851–1931) is an actor and singer – a legend of Polish operetta. He also achieved an output as a dramatic artist, theater director and director. It happened that he performed successfully in comic operas. At the beginning, he played in Warsaw garden theaters and in the so-called province. He worked in traveling acting groups. In the period 1875–1878, he was an actor of the Municipal Theater in Krakow. In 1881, he was employed at the Government Theaters of Warsaw. Since then, he has been permanently professionally connected with Warsaw. He worked as an actor until 1927. He was the most famous actor in the Morozowicz family. His most legendary roles are Menalaus in Jacques Offenbach’s operetta Beautiful Helena and John Styx in the operetta by the same composer Orpheus in Hell.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 159-190
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Outline of the Statistics of the Polish Press 1864–1918
Autorzy:
Kolasa, Władysław Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421811.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
History of Polish press, Statistics of Polish press, Geography of Polish press, the 19th and 20th centuries
Historia prasy polskiej, statystyka prasy polskiej, geografia prasy polskiej, XIX–XX wiek
Opis:
This article presents a concise description of the development of the Polish press in the years 1864–1918. The main focus of the work is on the quantitative growth and territorial distribution of the press. The study shows that over 5,886 Polish titles were being published in the years 1864–1918. The largest number of newspapers appeared in Galicia (2,323), a slightly lower number in the Russian Partition (2,018), and the lowest amount in the Prussian Partition (613); what’s more, around 371 titles were being issued on the territories belonging to the partitioning powers, and 561 titles by émigrés.Zarys statystyki prasy polskiej 1864–1918Artykuł zawiera zwięzłą charakterystykę rozwoju oraz prasy polskiej w latach 1864–1918. Celem opracowania jest określenie jej ilościowego wzrostu oraz terytorialnego rozmieszczenia. W wyniku badań ustalono, że w latach 1864–1918 ukazało się aż 5886 tytułów drukowanych w języku polskim. Najwięcej pism ukazywało się w Galicji (2323), nieco mniej w zaborze rosyjskim (2018), zaś najmniej w prowincji pruskiej (613); ponadto 371 tytułów drukowano w głębi państw zaborczych oraz 561 na emigracji
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2016, 19, 1
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-40 z 40

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies