Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "19 wiek" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Характерные черты отношений России с киргизскими племенами в конце XVIII–первой половине XIX века
Characteristics of Russia’s relations with the Kyrgyz tribes in the late 18th and early 19th century
Autorzy:
Яншин (Yansin), Вадим П. (Vadim P.)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189174.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Central Asia
19th century
Russia
Kyrgyz tribes
international relations
Kyrgyz legations
foreign policy
Azja Centralna
XIX wiek
Rosja
plemiona kirgiskie
stosunki międzynarodowe
polityka międzynarodowa
Opis:
The author of the article describes Russian relations with the Kyrgyz tribes from the late eighteenth to mid-nineteenth century. The main objective of Kyrgyz legations sent at that time to Russia was to acquire certain material goods. In relations with neighbouring powers the elders of the Kyrgyz tribes were guided by several principles. Firstly, they wanted to maintain the position of the only ruler in their tribes and clans. Secondly, to this end, the elders shifted between neighbouring powers (Russia, China and the Khanate of Kokand). Thirdly, the Kyrgyz ensured that no one interfered in their relations with the Kazakhs, with whom they shared common confession (Islam). Up until 1840s Russian politics towards the Kyrgyz tribes essentially focused on protection of merchant caravans which passed through Kirgiz lands on their way to East Turkestan. In later time Russia sought to create from the Kyrgyz territory a buffer zone between itself, China and the Khanate of Kokand.
Artykuł omawia stosunki Rosji z plemionami kirgiskimi od końca XVIII do połowy XIX wieku. Głównym celem kirgiskich poselstw wysyłanych w tym czasie do Rosji było pozyskanie określonych dóbr materialnych. Starszyzna plemion kirgiskich w stosunkach z mocarstwami ościennymi kierowała się kilkoma zasadami. Po pierwsze, zależało jej na zachowaniu pozycji jedynego zarządcy w swoich plemionach i rodach. Po drugie, w tym celu starszyzna lawirowała pomiędzy mocarstwami ościennymi (Rosja, Chiny, Chanat Kokandu). Po trzecie, Kirgizi starali się, aby nikt nie ingerował w ich stosunki z Kazachami, z którymi łączyło ich wspólne wyznanie (islam). Polityka Rosji wobec Kirgizów do lat 40. XIX wieku zasadniczo dotyczyła zabezpieczenia przejazdu karawan kupieckich, które przemierzały tereny Kirgizów, zmierzając do Wschodniego Turkiestanu. Od lat 40. XIX wieku Rosja dążyła do utworzenia z terytoriów kirgiskich strefy buforowej pomiędzy nią, Chinami i Chanatem Kokandu.
Źródło:
Studia Orientalne; 2014, 2(6); 168-181
2299-1999
Pojawia się w:
Studia Orientalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Між позитивізмом та класичним історизмом: історичні погляди Ксаверія Ліске
Między pozytywizmem i klasycznym historyzmem: poglądy historyczne Ksawerego Liskego
Autorzy:
Глушик, Ірина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442008.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Ksawery Liske
historiografia
XIX wiek
Uniwersytet Lwowski
historiography
19th century
Lvov University
Opis:
Ksawery Liske (1838–1891), a researcher of 16th century history, publisher of sources, organizer of scientific life in Lvov and tutor of the next generations of researchers, was known as a propagator of achievements of German history science. Studies in Wroclaw, Berlin and Lips made him the expert in the principles of critical historiography, which he skillfully passed to his students at the Lvov University. The scientific output of Liske was characterized by constructing a wide historical background, great knowledge of the literature on the subject and originality of conclusions based on thorough source studies. On the basis of Liske’s scientific output, i.e., monographic dissertations, reviews, prefaces to source publications as well as participation in ongoing scientific discussions one may conclude that his theoretical views on history and the way of perceiving the history process inscribe him into the current of classical historism as a research model.
Ksawery Liske (1838–1891), badacz dziejów XVI w., wydawca źródeł, organizator życia naukowego we Lwowie i wychowawca kolejnych pokoleń badaczy, dał się poznać jako propagator osiągnięć niemieckiej nauki historycznej. Studia we Wrocławiu, Berlinie i Lipsku uczyniły z niego znawcę zasad krytycznej historiografii, które umiejętnie zaszczepiał na Uniwersytecie Lwowskim. Dorobek naukowy Liskego wyróżnia konstruowanie szerokiego tła historycznego, dobra znajomość literatury przedmiotu i oryginalność wniosków opartych na gruntownych badaniach źródłowych. Na podstawie analizy dorobku naukowego Liskego, tj. rozpraw monograficznych, recenzji, przedmów do publikacji źródłowych oraz udziału w toczonych dyskusjach naukowych, można wnioskować, że jego zapatrywania teoretyczne na historię i sposób postrzegania procesu dziejowego wpisują go w nurt klasycznego historyzmu jako modelu badawczego.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 213-228
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz łacińskich ksiąg metrykalnych Archiwum Diecezjalnego w Częstochowie
Autorzy:
Związek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044693.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Częstochowa
źródła
księgi metrykalne
XIX wiek
XVI wiek
kościół
sorces
metrical books
19th century
16th century
church
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 175-220
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Józefa Maksymiliana Ossolińskiego w kierunku utworzenia fundacjii bibliotecznej i Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Autorzy:
Żukowska, Ewa Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681065.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Ossoliński Józef Maksymilian
Biblioteka
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
18 wiek - 19 wiek
Library
National Ossoliński Institute
18th century - 19th century
Źródło:
Folia Bibliologica; 2004-2005, 46-47; 71-79
2449-8246
1230-2376
Pojawia się w:
Folia Bibliologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Prometeusz wasz polski”. O doświadczeniu wolności i niewoli w pismach Waleriana Łukasińskiego
“Your Polish Prometheus”. The Experience of Freedom and Slavery in the Writings of Walerian Łukasiński
Autorzy:
Ziołowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311167.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Walerian Łukasiński
freedom
slavery
prison
19th century
wolność
niewola
więzienie
literatura więzienna
wiek XIX
Opis:
Artykuł zawiera interpretację pism Waleriana Łukasińskiego, które powstały podczas jego pobytu w więzieniu w Szlisselburgu.  W centrum rozważań znajduje sie kluczowe dla autora doświadczenie wolności i niewoli. Jest ono rozpatrywane w kontekście biografii Łukasińskiego, dziewiętnastowiecznej literatury więziennej (Silvio Pellico), a także przez pryzmat ówczesnych losów polskiej zbiorowości i sposobów ich rozumienia (czasy napoleońskie, Kongres Wiedeński, funkcjonowanie Królestwa Polskiego, powstanie listopadowe, powstanie styczniowe, stosunki polsko-rosyjskie). Ważnym punktem odniesienia jest postrzeganie wolności w wieku XIX, zwłaszcza w dwóch aspektach: wolności politycznej (niepodległość narodowa, wolność społeczna, wolność obywatelska, wolność osobista) i wolności pozapolitycznej, wewnetrznej (przede wszystkim chrześcijańska wolność duchowa). W świetle przedstawionych analiz bohater artykułu okazuje się postacią o cechach prometejskich.  
The article contains an interpretation of Walerian Łukasiński’s writings, which were written during his imprisonment in Schlisselburg. At the centre of these considerations is the author’s key experience of freedom and slavery. This issue is considered in the context of Łukasiński’s biography, nineteenth-century prison literaturę (Silvio Pellico), and also through the prism of the then history of the Polish community (Napoleonic Times, Congress of Vienna, Polish Kingdom, November Uprising, January Uprising, Polish-Russian relations). An important point of reference is the understanding of freedom in the 19th century, especially in two aspects: political freedom (national independence, social freedom, civil freedom, personal freedom) and non-political, internal freedom (primarily Christian spiritual freedom). In the light of the analyses presented, the hero of the article turns out to be a character with Promethean features.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2023, 18, 13; 54-68
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistolarne kreowanie wspólnoty. O listownych rozmowach Cypriana Norwida
Epistolary creation of a community. On Cyprian Norwid’s letter conversations
Autorzy:
Ziołowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729517.pdf
Data publikacji:
2020-05-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
epistolografia
XIX wiek
rozmowa
wspólnota
epistolography
19th century
conversation
community
Opis:
The article is concerned with the meta-epistolary layer of Cyprian Norwid’s correspondence and the author’s original conception of the letter and letter-writing resulting from it. It proves the poet’s knowledge of genology, his sound expertise in history and poetics of the letter, as well as his need to transgress the conventions petrified by them, the conventions that are associated with this form of expression. In Norwid’s interpretation the letter is situated in the borderland of various fields of human activity and experience; it is created in the point where realities of life, interpersonal and social communication and the art of the word cross; it forms esthetic and extra-esthetic, extra-text values; it interferes with the course of events (that form biographies of individuals, history of nations, history of man), and first of all with the world of worth. Epistolography proves to be a significant area of Norwid’s experiments with prose; the poet joins narrative with discursive prose here, as well as with poetical and dramatic forms. However, the idea of a letter as a conversation is the key one for the poet. It is developed in numerous creative decisions made by Norwid-epistolographer, such as e.g. blurring the line between the spoken and written word; the inner conversation character of the letter; de-conventionalization of the apostrophes to the addressees and of the farewell formulas, which makes the letter close to the situation of a live conversation; exhibiting the formal imperfection of the letter and its sketchy character; limiting the role of the epistolary subject as a subject of an intimate confession, in favor of the I – You relation, a close connection between the letter and life as well as the letter and the truth. In an epistolary expression understood in this way the center of gravity rests on its inter-subjectivity, on the social value of the letter, on the inter-personal bond and its quality. Hence Norwid favors the conception of epistolary communication as symbolic actions, among which creating a community that has the Truth in its center comes to the fore. In the context of the 19th century transformations of epistolography directed to its autobiographization and, as a result, also to a communication crisis, Norwid’s conception of the letter maintains its separate identity. Preferring the conversation model of the letter, treating it as a part of life, a social form, a means of inter-human communication, of creating a community of thought, emotions and values, Norwid-epistolographer resists the tendencies typical of his times.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2014, 32; 3-23
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko duchowieństwa galicyjskiego wobec wypadków 1848 roku: (dwa mało znane pisma)
Autorzy:
Ziółek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044408.pdf
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Galicja
duchowieństwo
XIX wiek
Paryż
Galicia
clergy
19th century
Paris
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1980, 40; 190-194
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sources to the history of North-Eastern Mazovia in the 19th–20th centuries
Źródła do dziejów Mazowsza Północno-Wschodniego w XIX–XX wieku
Autorzy:
Załęczny, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166299.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
North-Eastern Mazovia
sources
archives
the 19th century
the 20th century
Mazowsze Północno-Wschodnie
źródła
archiwalia
wiek XIX
wiek XX
Opis:
For a historian examining the history of North-Eastern Mazovia in the 19th and 20th centuries, essential will be the records remains of the authorities and institutions, whose functioning is the effect of a changing administrative affiliation of those areas. They preserved in various conditions and are kept in different archives. For the history of those lands in the 19th century, the majority of records are kept in AGAD. These are the fonds related to the activity of the authorities of different level from the period of the Duchy of Warsaw and the Kingdom of Poland. The early 20th century is the time of war and restoring Poland. From that period, the records of the occupant’s authorities preserved as well as the fonds created by the established Polish institutions. They are kept mainly in AAN and in state archives in the area of Mazovia, similarly to the records from the period of th Nazi occupation. Open is the issue of researching the history of North-Eastern Mazovia in the post-war period, for which the archival materials are kept in national archives. The aim of the present dissertation is to help in the search of sources for developing the history of North-Eastern Mazovia.
Historykowi zajmującemu się badaniem przeszłości Mazowsza Północno- Wschodniego w XIX i XX wieku niezbędne są pozostałości aktowe władz i instytucji, których funkcjonowanie jest efektem zmieniającej się przynależności administracyjnej tych obszarów. Zachowały się one w bardzo różnym stopniu i znajdują się w różnych archiwach. Dla dziejów tych ziem w wieku XIX najwięcej źródeł przechowywanych jest w AGAD-zie. Są to zespoły związane z działalnością organów władzy rożnego szczebla z okresu Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Początek XX wieku to lata wojny oraz odbudowy państwa polskiego. Z tego okresu zachowały się akta władz okupacyjnych oraz zespoły wytworzone przez tworzone instytucje polskie. Znajdują się one przede wszystkim w AAN oraz archiwach państwowych na terenie Mazowsza. Podobnie jest w przypadku akt z lat okupacji hitlerowskiej. Otwartym zagadnieniem jest badanie dziejów Mazowsza Północno-Wschodniego w okresie powojennym, do którego archiwalia znajdują się w archiwach państwowych. Niniejsze opracowanie ma pomóc w poszukiwaniach źródeł do opracowania historii Mazowsza Północno-Wschodniego.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2017, Zeszyt, XXXI; 263-274
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galicyjski dodatek „Dla Młodszych” (1898-1913) na tle polskich czasopism popularnonaukowych
The Galician supplement „For the Younger” (1898–1913) compared to Polsih popular science magazines
Autorzy:
Zając, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/557506.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Czasopisma popularnonaukowe
19 wiek
statystyka
„Dla Młodszych”.
Opis:
W artykule zaprezentowano statystyczne uzupełnienie badań nad polskimi dziewiętnastowiecznymi czasopismami popularnonaukowymi. Omówiono rozwój ilościowy, wydawców, ośrodki wydawnicze, częstotliwość ukazywania się, żywotność oraz tematyczną zawartość i przeznaczenie czytelnicze. Ustalono, że w latach 1800-1914 ukazywało się 30 tytułów czasopism popularnonaukowych, wydawanych głównie w Warszawie (19), w większości przez drukarzy, księgarzy i właścicieli firm wydawniczych (13). Na tym tle opisano pod względem czasopiśmienniczym dodatek do „Miesięcznika Galicyjskiego Towarzystwa Ochrony Zwierząt” o tytule „Dla Młodszych” (1898-1913). Miesięcznik popularnonaukowy, przeznaczony dla młodzieży ukazywał się we Lwowie przez piętnaście lat i był kierowany do młodych miłośników zwierząt. Redakcja periodyku chciała uwrażliwić młode pokolenie Polaków na los zwierząt dzikich i domowych, a także rozwijać zainteresowanie zoologią i ochroną zwierząt. Ten program realizowała głównie poprzez opowiadania, powiastki i krótkie notki informacyjne. Sporadycznie ukazywały się w piśmie artykuły popularnonaukowe lub fragmenty prac naukowych. Niemniej jednak był to pierwszy polski specjalistyczny periodyk popularyzujący zoologię i ochronę zwierząt skierowany do młodych czytelników. W czasie badań wykorzystano wszelkie dostępne (również najnowsze - biblioteki cyfrowe, bazy danych) źródła dokumentacyjne oraz egzemplarze tytułów czasopism. Wykorzystano metodę historyczno-opisową i metodę analizy zawartości prasy w zakresie ustalenia genezy, stylu, elementów treściowych, miejsca wydawania, form popularyzacji, metodę analizy i krytyki literatury przedmiotu, która pozwoliła na wyselekcjonowanie i weryfikację dotychczasowych ustaleń oraz elementy techniki statystycznej
The article presents the statistical supplement to the studies on Polish 19th century popular science magazines. It describes the quantitative growth, publishers, publishing centres, issuing frequency, liveliness and thematic contents and reapers’ purpose. It has been established that in the years 1800–1914 30 popular science magazines were issued, mainly in Warsaw (19), mostly by printers, librarians and publishing company owners (13). This was a background for a magazinewise description of a supplement to the „Galicia’s Animal Protection Society Monthly” entitled „For the Younger” (1898–1913). The popular science monthly, destined for the youth appeared in Lviv for fifteen years and was addressed to the young animal lovers. The editorial board of the periodical wanted to sensitize the young generation of Poles to the fate of wild and household animals, as well as develop the interest in zoology and animal protection. This programme was realized mainly by stories, tales and short information notes. Sporadically, there were popular science articles or fragments of scientific works appearing there. Nevertheless, it was a first Polish specialist periodical popularising zoology and animal protection, addressed to the young readers. The study used all available (including the newest – digital libraries, databases) documentation sources and issues of the magazine titles. The historic-descriptive method and press content analysis methods were used in order to determine the origins, style, content elements, place of publishing, popularisation forms. Also the analysis and critique of the subject literature was used, which allowed for selecting and verifying the current establishments. The study also used elements of statistic method
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia; 2015, 13; 126-136
2081-1861
2300-3057
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Women’s health issues, preventive care andprophylaxis in 19th-century Polish popular medical magazines
Zdrowie kobiety, jego profilaktyka i ochrona w dziewiętnastowiecznych popularnonaukowych czasopismach medycznych
Autorzy:
Wrona, Grażyna
Wójcik, Ewa
Zając, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075441.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the 19th century
popular medical periodicals
medical information and health advice for women
czasopisma popularnonaukowe
popularyzacja nauki
XIX wiek
ziemie polskie
medycyna
higiena
Opis:
Artykuł prezentuje tematykę zdrowia kobiety, jego ochrony i profilaktyki w polskich czasopismach popularnonaukowych wydawanych w XIX wieku. Bazę źródłową stanowią teksty publikowane w „Dzienniku Zdrowia dla Wszystkich Stanów” (1801–1802), „Przyjacielu Zdrowia” (1861–1863), „Zdrowiu” (1877/78–1880), „Lekarzu” (1903/04–1904/05). Zasadniczym zatem założeniem badawczym było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w analizowanych periodykach problematyka zdrowia kobiety zajmowała należne temu zagadnieniu miejsce.
This paper examines the coverage of women’s health issues, preventive care and prophylaxis in 19th-century Polish popular medical periodicals, in particular Dziennik Zdrowia dla Wszystkich Stanów [ Journal of Health for all Social Classes] (1801–1802), Przyjaciel Zdrowia [ Health’s Friend] (1861–1863), Zdrowie [ Health] (1877/78–1880), and Lekarz [ The Physician] (1903/04–1904/05). The authors of this study try to find an answer to the question whether those periodicals did succeed in giving women’s health issues the rank and status warranted by their significance.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 21-37
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mauzolea w Rękowie/Rankau
Mausoleums in Ręków/Rankau
Autorzy:
Wróblewski, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2194460.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
mauzoleum
architektura
XIX wiek
neoromanizm
Mausoleum
architecture
19th century
Neo-Romanesque
Opis:
W opracowaniu omówiono proces projektowy oraz aktualny stan zespołu dwóch mauzoleów w Rękowie/Rankau, projektu Carla Johanna Bogislawa Lüdeckego – architektonicznych dzieł, w rzadko stosowanej przez tego architekta w architekturze sepulkralnej czy memorialnej, szacie neoromańskiej. Na podstawie badań archiwalnych możliwe było określenie czynników krajobrazowych, jakie odgrywały istotną rolę w projektowaniu w XIX w., oraz szeregu elementów w otoczeniu projektowanych przez architekta obiektów jako istotnych elementów kompozycji całości oryginalnego założenia. W przypadku prac konserwatorskich ważnym czynnikiem powinno być badanie rozwiązań pierwotnego kontekstu obiektu, albowiem dziewiętnastowieczni projektanci, z Lüdeckem na czele, tworzyli dzieła koherentne, łączące się z otoczeniem.
The article discusses the design process and the present state of two mausoleums in Ręków/Rankau designed by Carl Lüdecke. Both mausoleums are Neo-Romanesque buildings, the style rarely used by Lüdecke in sepulchral or memorial architecture. Based on archive research, it was possible to determine several landscape aspects which were essential components for nineteenth-century architecture constituting an integral part of the landscape layout. As to conservation work, it is important to carry out research on the original context of architecture, having in mind the visions of nineteenth-century architects (Lüdecke among them), who created comprehensive, coherent design of architecture integrated into the surrounding area.
Źródło:
Dziedzictwo architektoniczne. Ochrona i badania obiektów zabytkowych; 105-118
9788374931519
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neogotyckie mauzoleum barona von Lachmann-Falkenau w Jałowcu (Wingendorf)
Neo-Gothic mausoleum of baron von Lachmann-Falkenau in Jałowiec (Wingendorf)
Autorzy:
Wróblewski, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294259.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
mauzoleum
architektura
XIX wiek
neogotyk
rzeźba
mausoleum
architecture
19th century
neo-Gothic
sculpture
Opis:
Tematem artykułu jest neogotyckie mauzoleum w Jałowcu (Wingendorf) projektu Carla Johanna Lüdeckego (1826–1894), które pozostaje w twórczości architekta wyjątkowym przykładem połączenia form architektonicznych i rzeźbiarskich z otaczającym krajobrazem. Omówiono w nim dwie wersje projektowe jałowieckiego założenia – z 1870 i 1881 r. – różniące się detalem rzeźbiarskim, zmienionym przez rodzinę fundatorów. Zrealizowana rzeźba przedstawiająca barona Roberta von Lachmanna odeszła od pierwotnie projektowanych treści laickich, narodowych na rzecz bardziej związanych z chrześcijańską duchowością. W artykule zarysowano również możliwe inspiracje oraz historyczne rozwiązania mauzoleów baldachimowych, a także przybliżono pozostałe realizacje i projekty dolnośląskiej architektury sepulkralnej Lüdeckego wraz z ich powiązaniami z otoczeniem. Efekt ścisłego zespolenia zieleni i przestrzeni wokół mauzoleum rodziny Lachmannów z jego architekturą i rzeźbą pozostaje do dziś, mimo znacznych zniszczeń, oryginalnym świadectwem estetyki epoki „wilhelmińskiej” na Dolnym Śląsku, a całość cennego zespołu, łącznie z otoczeniem, powinna podlegać ochronie.
The neo-Gothic mausoleum in Jałowiec (Wingendorf) designed by Carl Johann Lüdecke (1826–1894) is a unique example of the union of architecture, sculpture and surrounding landscape in the Silesian province of the 2nd German Empire. Two versions of the Jałowiec project, from 1870 and 1881, varied in detail and symbolism, are discussed. Symbolic meanings of sepulchral sculpture designed by the architect had been changed by the family of baron von Lachmann. The final sculpture representing Robert baron von Lachmann did not have as much national and secular meaning as the design by the architect but more Christian aspects. The effect of close relations between the greenery and landscape space surrounding the graveyard with the mausoleum’s architecture still remains, despite large destruction, being an original example of aestethics of the “Wilhelminian” era in Lower Silesia and as such should be protected.
Źródło:
Architectus; 2019, 2 (58); 3-14
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karaimskie tradycje i aspiracje oświatowe w XIX/XX wieku (zarys problemu)
Karaim traditions and educational aspirations in the 19th/20th century (outline of the problem)
Autorzy:
Wróblewska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105020.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
Karaimi
XIX/XX wiek
tradycja
oświata
wychowanie rodzinne
nauczyciele
Karaite
the 19th/20th Century
traditions
upbringing
education
family
teachers
Opis:
Cel: Celem artykułu jest ukazanie specyfiki wychowania karaimskiego, form i metod kształcenia religijnego oraz działań oświatowych, które były zdeterminowane przez sytuację społeczno-polityczną ziem polskich i strukturę zawodową Karaimów. Metody: Poprzez zastosowanie analizy źródeł, tj. dokumentów zdeponowanych w archiwach litewskich, uzupełnionych o analizę prasy karaimskiej i wywiady z najstarszymi Karaimami. Wyniki: Rodziny karaimskie kultywowały tradycje swoich przodków, a umiłowanie do nauki było przekazywane kolejnym pokoleniom. Źródłem kształtowania postaw karaimskich była rodzina, pierwotne i najbliższe środowisko wychowawcze, które wpajało dziecku wartości religijne i uczyło języka macierzystego. Pomimo znaczenia środowiska rodzinnego to jednak wychowanie w znacznym stopniu zależało od sytuacji finansowej i statusu społecznego rodziny. W gminach karaimskich w XIX/XX wieku przy kienesach funkcjonowały tradycyjne szkółki religijne zwane midraszami. W przekazywaniu wiedzy religijnej ważną rolę pełnili nauczyciele, którzy uczyli zasad i praktyk religii oraz języka karaimskiego. Wnioski: Ze względu na znaczenie autorytetów wychowawczych wychowanie w społeczności karaimskiej w XIX wieku oparte było na modelu kultury postfiguratywnej, w której wzorce kulturowe młodszemu pokoleniu przekazuje generacja starsza, posiadająca doświadczenia i wiedzę.
Aim: The aim of the article is to show the specificity of Karaite upbringing, forms and methods of religious education and educational activities that were determined by the socio-political situation of Polish lands and professional structure of Karaites. Methods: In this article the use of source analysis, for example: documents deposited in Lithuanian archives, analysis of Karaite press and interviews with the oldest Karaites. Results: Karaite families cultivated the traditions of their ancestors and the love of learning was passed onto subsequent generations. Family, as an original and closest educational environment that inculcated religious values into the children and taught them their mother tongue, was the source of shaping Karaim attitudes. Despite the importance of the family environment, upbringing depended mostly on the financial situation and social status of the family. In Karaite municipalities in the 19th/20th century there were traditional religious schools called midrash functioning next to kenesas (houses of prayer). Teachers who taught religious rules and practices, and the Karaite language, played an important role in passing on religious knowledge. Conclusions: Because of the relevance of educational authorities, upbringing in a Karaite community in the 19th century was based on the model of post-figurative culture, in which cultural patterns were handed down by the older generation, who possessed experience and knowledge, to the younger generation.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2018, XVII, (1/2018); 17-32
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Sprache als wichtiger Faktor der deutschen Nationalidentitätsbildung im 19. Jahrhundert
Language as an important factor in the formation of German national identity in the 19th century
Język jako istotny aspekt kształtowania tożsamości narodowej w XIX w.
Autorzy:
Wróbel, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38086314.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
Turnbewegung
Nation
Identität
Nationalbewusstsein
Friedrich Ludwig Jahn
Geschichte
Sprache
19. Jahrhundert
Deutschland
Sport
language
19th century
gymnastic language
Geman
history
identity
national identity
tożsamość
naród
język
historia
Niemcy
XIX wiek
Opis:
Dieser Beitrag beschäftigt sich mit dem Problem der Beziehung zwischen Sprache, Nation und Identität am Beispiel der Jahnschen Turnsprache im 19. Jahrhundert in Deutschland. Die Analyse konzentriert sich auf die Rolle der Sprache als nationalen Hauptfaktor im Bildungsprozess der Burgerschaft, des nationalen Bewusstseins und der nationalen Identitätsbildung. Es werden der historische Hintergrund des Turnens, die Entstehung der Turnbewegung und die wichtigsten Eigenschaften der Turnsprache als Determinant der Nationalidentität vorgestellt. Von Bedeutung sind auch kulturelle, gesellschaftliche und politische Aspekte, die einen groβen Einfluss auf die Kommunikation im Sportbereich und Bildung des nationalen Selbstbewusstseins im 19. Jh. in Deutschland hatten. Turnen oder einfach Sport ist auch heute ein Mittel der nationalen Innenpolitik. Er gibt den Bürgern die Gelegenheit, sich mit Staat und Gesellschaft zu identifizieren. Im Laufe der Zeit haben viele innere und äuβere Faktoren die Turnbewegung beeinflusst aber die von Jahn gegebenen Grundlagen sind für die modernen Leibesübungen auch heute ernst zu nehmen.
In this article we will deal with the problem of the relationship between the language and moulding national identity of citizens using the example of the Jahnovian language of gymnastics in the 19th century in German. Friedrich Ludwig Jahn endeavoured in many ways to enrich and purify the German language as an expression of national consciousness. We will focus on the role of gymnastic language as the main nation-forming factor in the process of building civic attitudes, deepening national awareness.
Rozważania skupiają się na problemie relacji między językiem a kształtowaniem tożsamości narodowej obywateli na przykładzie Jahnowskiego języka gimnastyki w XIX wieku. Analiza koncentruje się na roli języka jako istotnego czynnika narodotwórczego w procesie budowania postaw obywatelskich oraz kształtowania świadomości narodowej obywateli. Wyodrębnione zostały cechy języka gimnastyki, historia jego powstania oraz czynniki polityczne, kulturowe, społeczne, które wpłynęły zarówno na stworzenie ruchu gimnastycznego jak i języka, jako narzędzia komunikacji na placu gimnastycznym i wyznacznika budowania tożsamości narodowej w XIX wieku w Niemczech.
Źródło:
Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 221-233
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola Józefa Łepkowskiego w pozyskaniu dla krakowskich instytucji zbiorów Karola Rogawskiego i Bolesława Podczaszyńskiego
The role of Józef Łepkowski in acquiring the collections of Karol Rogawski and Bolesław Podczaszyński for Krakow institutions
Autorzy:
Woźny, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316301.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Łepkowski Józef (1826-1894)
Rogawski Karol (1820-1888)
Podczaszyński Bolesław (1822-1876)
art collections
archaeology collections
museology
Jagiellonian University
Czartoryski Museum
Academy of Arts and Sciences
19th century
Lepkowski Jozef (1826-1894)
Podczaszynski Boleslaw (1822-1876)
kolekcje sztuki
kolekcje archeologii
muzealnictwo
Uniwersytet Jagielloński
Muzeum Książąt Czartoryskich
Akademia Umiejętności
XIX wiek
Opis:
During many years of scientific activity, Józef Łepkowski (1826-1894), archaeologist, the first Polish professor of this discipline and protector of monuments, looked after the collections belonging to the Krakow Scientific Society (the predecessor of the Academy of Arts and Sciences), the Jagiellonian University, and the Czartoryski dukes for whom he acquired the collection items. The archaeological artifacts, works of art, works of artistic craftsmanship, collections of weapons, and other artifacts obtained by him constitute a valuable part of the resources of Krakow institutions to this day. The article shows the methods by which, in the 19th century, objects were acquired for state institutions, scientific societies and large, aristocratic collections. The author takes as an example the fate of the collections of Karol Rogawski (1820-1888) and Bolesław Podczaszyński (1822-1876). Encouraged by Łepkowski, Rogawski donated the book collection, archaeological artifacts, and works of art and crafts to the Jagiellonian University and the Czartoryski dukes. However, a specialized part of Podczaszyński’s collection - archaeological artifacts with notes on prehistoric finds from the territory of the former Polish-Lithuanian Commonwealth - was purchased by the Academy of Arts and Sciences as a result of Łepkowski’s efforts. Therefore, thanks to the long and complicated measures taken by this tireless researcher, museum expert, and protector of monuments, the collections survived in their entirety to the present day, avoiding the dispersion to which many other private 19th-century collections were subjected.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 4; 79--93
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies