Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "16th c." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Spór o rolę deputatów duchownych w Trybunale Koronnym
    The dispute over the role of the parliament members spirituals in the Supreme Court
    Autorzy:
    Bednaruk, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38913900.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Trybunał Koronny
    deputaci duchowni
    Rzeczpospolita szlachecka (XVI-XVIII wiek)
    Supreme Court
    parliament members spirituals
    the nobleman's Commonwealth (16th-18th c.)
    Opis:
    The Supreme Court came into being in 1578. The task of the court was considering the appeals from sentences passed by the lower instance. There were 27 secular judges and 6 church representatives in the court. The same amount of clergymen and secular judges reargued a case in which one of the sides was a person or an institution connected with the church. However from the very beginning parliament members spirituals had more power than they were expected to have according to the law: they took part in the election of the chairman – marshal − as well as reconsidered the cases not connected with the church, together with the secular judges, although they shouldn’t. Some nobleman did not approve that over-participation of clergyman. Therefore there was a serious dispute between the supporters and the opponents of such a strong position of clergyman in the Supreme Court. Finally, the clergymen’s influence on the court's work was diminished. It was a result of the reforms of 18th century.
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2008, 4, 1; 73-85
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozważania nad problemem nakładu Statutu Jana Łaskiego
    Some considerations on the question of the volume of copies of the Statute by Jan Łaski
    Autorzy:
    Graś, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311236.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    bibliologia
    Statut Jana Łaskiego
    Jan Haller
    bibliologia historyczna
    Jan Łaski
    historia drukarstwa
    drukarstwo w Polsce XVI w.
    Aleksander Jagiellończyk
    druk na pergaminie
    przywileje drukarskie
    bibliology (book science)
    Statute by Jan Łaski
    historical bibliology
    history of printing
    printing industry in Poland in the 16th c.
    parchment printing
    printing privileges
    Opis:
    Artykuł porusza zagadnienie nakładu egzemplarzy pergaminowych oraz papierowych Statutu Jana Łaskiego. Problem ten rozpatrywany jest w dwóch aspektach. Po pierwsze, przybliżono i usystematyzowano funkcjonujące w literaturze przedmiotu poglądy na temat liczby wydrukowanych egzemplarzy. Krytyce poddany został najwcześniejszy, pochodzący z końca XVIII wieku, przekaz autorstwa Tadeusza Czackiego traktujący o nakładzie Statutu. Został on skonfrontowany z obecnym stanem wiedzy o oficynie Jana Hallera. W dalszej części ukazane zostało to, w jaki sposób pogląd o skromnym nakładzie Statutu był powielany w kolejnych publikacjach. Po drugie, przedstawiono rozważania na temat funkcji egzemplarzy pergaminowych oraz papierowych, ich przeznaczenia oraz potencjalnie różnego finansowania nakładu na poszczególnych tworzywach. Całość uzupełniają uwagi na temat prawdopodobnej liczby wydrukowanych egzemplarzy poczynione na podstawie dostępnych źródeł oraz zachowanych do dzisiaj egzemplarzy Statutu.
    This article discusses the volume of parchment and paper copies of the Statute by Jan Łaski. The problem is approached by the author within two aspects. The one aims at presenting and systemising various opinions, still functioning in the literature, on the number of printed copies. The earliest mention of the printed volume of the Statute, given by Tadeusz Czacki towards the end of the eighteenth century, is challenged and confronted with the present state of knowledge on Jan Haller’s printing office. The tendency to support the view on the low volume of the edition of the Statute in successive publications is discussed and explained. The other aspect of the issue in question is the considerations on the decidedly separate functions that the parchment and paper copies were to perform, their intended use and potentially different financial support for the editions in either writings. In addition, the author gives his own estimations on the probable number of printed copies, using the available sources and the copies of the Statute that have been preserved until our times.
    Źródło:
    Biblioteka; 2022, 26 (35); 121-133
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Los szesnastowiecznego egzulanta briańskiego na przykładzie Karpia Jesypowicza (ur. ok. 1480 – zm. przed 10 X 1547)
    The Life Story of a Sixteenth Century Bryansk Outlaw Exemplified by Karp Jesypowicz (born circa 1480 – died before 10.10.1547)
    Судьба брянского изгнанника в 16 веке на примере Карпа Есыповича (рожд. ок. 1480 – ум. до 10.10.1547 гг.)
    Autorzy:
    Karp, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953260.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Капр Есыпович
    Подлясье
    XVI век
    брянские земли
    изгнанник
    karp jesypowicz
    podlasie
    xvi w.
    ziemia briańska
    egzulant
    16th c.
    bryansk land
    outlaw
    Opis:
    The article concerns a progenitor of the Karp family, Karp Jesypowicz, who after seizing the Bryansk Land by Moscow settled down in the Western border of the Grand Duchy of Lithuania at the beginning of the 16th century. The author presents a genealogy and property study based on the stormy history of the Lithuanian-Moscow borderland in the first half of the 16th century. He mentions, among others, Karp’s participation in the battle of Orsha. Characterizing his subsequent marriages, the author describes Karp’s efforts to maintain and increase his assets. The author also writes about Karp’s career of a civil servant. The author depicts him as a man of social advancement who, being an exceptionally industrious and unconventional person, was also incredibly successful in the civil service sector becoming a Crown Judge. Apart from his numerous personal qualities, very good contacts with the Radziwiłł and Sapieha families abetted his success too. Karp Jesypowicz started a long-term and close relationship with the Radziwiłł house for his offspring whereas his social status contributed to the strengthened position of his descendants in the Grand Duchy of Lithuania. The article has been written with the use of a thorough query in foreign and Polish archives and on the basis of printed sources, most of all the books of the Lithuanian Metrica.
    В статье представлены протопласты рода Карпов, Капра Есыповича, который после того, как Московское княжество заняло брянские земли, в начале XVI века поселился на западной окраине Великого княжества Литовского. Автор представляет исследования, связанные с генеологией и имуществом, на фоне бурных судеб литовско-московского пограничья в первой половине XVI века, а также вспоминает об участии Карпа в битве под Оршей. Характеризуя очередные браки Карпа, пишет о его намерениях содержания и приумножения имеющихся богатств, а также о карьере чиновника. Представляет своего героя человеком, который добился общественного признания, будучи особой исключительно ловкой и интересной, сделал также успешную карьеру в сфере чиновничества и стал королевским судьей. Кроме множественных личных качеств, ему помогли, также, хорошие связи с Радивиллами и Сапегами. Карп Есыпович для своих потомков завязал долгие и близкие отношения с домом Радивиллов, а достигнутая общественная позиция дала начало росту положения, которое было присуще его потомкам в Великом княжестве Литовском. Статья написана при использовании множественных запросов в архивы как за границей, так и в Польше, а также опираясь на печатные источники, прежде всего из книг Литовской метрики.
    Źródło:
    Studia Podlaskie; 2015, 23
    0867-1370
    Pojawia się w:
    Studia Podlaskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od iluminatorstwa do grafiki książkowej. Kilka uwag o graficznych pracach Mistrza Collectarium wawelskiego
    From illuminating books to printmaking. Some remarks on the graphic art works of Master of the Collectarium from the Wawel Castle (a case study)
    Autorzy:
    Krzak-Weiss, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911574.pdf
    Data publikacji:
    2010-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Graphic art work of the first half of the 16th c.
    Illuminated books
    Manuscript and printed book at the turn of the 16th c.
    Iluminatorstwo i grafika książkowa 1. połowy XVI wieku
    Sztuka Krakowa XVI wieku
    Książka rękopiśmienna i drukowana przełomu XV i XVI wieku
    Opis:
    Jedną z poważniejszych konsekwencji wynalezienia druku była konieczność przekwalifikowania się wielu osób związanych z produkcją książki rękopiśmiennej. Niniejszy artykuł jest próbą analizy owego problemu, skupioną przede wszystkim na iluminatorach, a konkretnie na jednym - Mistrzu Collectarium wawelskiego. Choć ten anonimowy artysta działający w środowisku krakowskim w pierwszej połowie XVI wieku znany jest najlepiej ze swych dzieł miniatorskich (którym zresztą zawdzięcza przydomek), to równie ciekawe i dobre artystycznie są jego projekty graficzne służące do opracowania klocków drzeworytniczych oraz plakiet introligatorskich. Biorąc zaś pod uwagę fakt, że ilustracje wykonane według jego rysunków zdobiły najlepsze wydawnictwa tamtych czasów, m.in. Chronica Polonorum Miechowity (1519 i 1521) i Contenta de vetustatibus Polonorum Josta Decjusza (1521), warto przyjrzeć się bliżej jego graficznej działalności.
    One of the major consequences following the invention and the introduction of movable type printing was the necessity of retraining of a number of people who had been formerly involved in manuscript and incunabula production and dissemination. This article attempts to analyse the issue of introducing this set of new skills, limiting its scope, however, to illuminators only, or, to be more specific, to one exemplary illuminator - the Master of the Wawel Collectarium. Though this anonymous Cracow-based artist from the first half of the sixteenth century is best known from his illuminating works, also his graphic designs for woodblock prints and metal relief plaque bindings are interesting and artistically accomplished. Taking into account the fact that the most illustrious publications of the time were decorated with the illustrations made after his drawings (Chronica Polonorum by Maciej Miechowita (Matiae de Mechovia, 1519-1521) and Contenta de vetustatibus Polonorum by Jodocus Lodovicus Decius (1521), it seems absolutely reasonable and worthwhile to investigate his graphic art works activity more thoroughly.
    Źródło:
    Biblioteka; 2010, 14(23); 163-178
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aesculapius and Priapus: The medical and literary contexts of Jan Kochanowskis epigram On The Old Man (II. 42)
    Eskulap i Priap. Fraszka O starym (II 42) Jana Kochanowskiego w kontekstach medycznych i literackich
    Autorzy:
    Lawenda, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087671.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the 16th century
    literature and medicine
    Priapic verse
    bawdiness
    humoural medicine
    Martial (c. 40–103 AD)
    Jan Kochanowski (1530–1584)
    fraszki
    medycyna humoralna
    priapizm
    literatura priapejska
    obscenum
    Opis:
    This is an analysis of the epigram On the Old Man (II.42), Jan Kochanowski's single epigram (fraszka) on a medical theme. The old man of the title suffers from priapism, i.e. an abnormal persistent erection. Part I of the article discusses the significance of the poem's place in the sequence of epigrams that make up the collection and its intertextual links to earlier literature referring to the phallic god Priapus, especially Martial's Epigrams. In Part II it is argued that Kochanowski's understanding of priapism and its underlying causes was based on humoral medicine and detailed descriptions of this condition in Renaissance (primarily Italian) medical manuals. An analysis of the poem from the medical perspective leads to the conclusion that Kochanowski's bawdy conceit contains a misrepresentation: what for humoral medicine was a possible anomaly (priapism in old men) became a well-documented condition.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2021, 5; 587-629
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sources of inventio in Sebastian Fabian Klonowics “Philtron”
    O zapleczu inwencyjnym poematu „Philtron” Sebastiana Fabiana Klonowica
    Autorzy:
    Lawenda, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089367.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the 16th century
    Humanist learned compendia
    treatises in verse
    erudition
    Christian love
    Sebastian Fabian Klonowic (c. 1545–1602)
    Sebastian Fabian Klonowic
    erudycja
    Philtron
    miłość chrześcijańska
    charitas
    poemat moralizatorski
    traktat
    renesansowe kompendia wiedzy
    kompilacja
    Opis:
    This article examines the sources of literary invention in Philtron, a treatise in verse on the theme of Christian love by the Polish and neo-Latin Renaissance poet Sebastian Fabian Klonowic. To get a better appreciation of his work it is necessary to look at his sources, especially books of humanist erudition, learned compendia, dictionaries, handbooks of rhetoric, anthologies and commonplace books. An analysis of his use of those sources in Philtron and an examination of his notes indicate that Klonowic probably did not read all of his books through from beginning to end. Some of his readings were intentionally selective. In particular, while collecting material for his treatise, he would mine the grand 16th-century reference books like Ambrogius Calepinus's multilanguage Dictionarium, Dominico Nani's anthology Polyanthea, or Erasmus' Apophtegmata. The argument and topoi in at least some parts of Philtron are much indebted to the contemporary compendia and erudite research.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2019, 5; 511-532
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Defensio verae translationis corporis Catechismi in linguam Polonicam, adversus calumnias Joannis Secluciani Jana Maleckiego – przekład wraz z komentarzem
    Jan Malecki’s The Defensio verae translationis corporis Catechismi in linguam Polonicam, adversus calumnias Joannis Secluciani – annotated translation
    Autorzy:
    Lenartowicz-Zagrodna, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375099.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    grammaticality argument
    Polish language of the 16th c.
    Jan Sandecki-Malecki
    Polish catechism
    Opis:
    The response written by Jan Sandecki-Malecki provides extremely important information on the sixteenth century Polish language as it is the only meta-linguistic statement from the period available in full that has been preserved until our times. The text originated as the response that took the form of a manuscript work A Defense, against the calumnies of jan Seklucjan, of the true translation of the Body of the Catechism into the Polish language in which Malecki answered Seklucjan’s criticism in a debate centered on the proper translation of a number of passages from Scripture and contributed to the controversy between Jan Seklucjan (Seclucianus) and Malecki over the proper translation of Holy Scripture in Polish; it constitutes a polemic against the critical remarks on the Polish translation of the catechism. Being a voice and opinion on the issues related to the contemporary state and needs of the Polish language of the time, given by a member of the then intellectual elite, Defensio… illustrates well the sixteenth century linguistic competence. On the basis of the latter it is possible to reconstruct the Renaissance shape of literary Polish and evaluate its stylistic value.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2011, 18, 2; 107-144
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foreigners and the Knowledge of Foreign Languages Among the Jesuits in the Polish-Lithuanian Commonwealth until the End of 16th Century
    Cudzoziemcy i znajomość języków obcych wśród jezuitów Rzeczypospolitej Obojga Narodów do końca XVI wieku
    Autorzy:
    Łukaszewska-Haberkowa, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108426.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jesuits
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    16th c.
    foreign languages
    jezuici
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    XVI w.
    języki obce
    Opis:
    The objective of the paper is to revise and complete the current state of research into general characteristics of the first generation of the Polish Jesuits. The first part characterizes the 16th century Poland as a country. Then the influence of linguistic and regional relations in the Polish-Lithuanian Commonwealth is depicted and the degree of language knowledge among the Polish Jesuits is presented. The term “Polish Jesuits” applies here both to the members of the Society born in the Commonwealth as well as those coming from abroad to perform their duties there. In the 16th century these Jesuits formed a group which was fascinating in terms of origin and their knowledge of languages. Situation of the Jesuit Society in the period discussed in the present paper was incomparable to that in other European countries and the knowledge of multiple languages among the priests and brothers attests to this fact.
    Celem niniejszego opracowania jest pewna korekta i uzupełnienie dotychczasowego stanu badań na temat ogólnej charakterystyki pierwszego pokolenia polskich jezuitów. Opracowanie powstało na podstawie materiałów źródłowych i archiwalnych, z których niektóre zostały wcześniej opublikowane przez autorkę lub pozostały w rękopisie. Praca opiera się na dokumentach z epoki, które zawierają charakterystykę osób i stanowi próbę syntezy, która w postaci pełnej nie jest możliwa z powodu braku odpowiednich źródeł. Polska w XVI wieku należała do państw bardzo zróżnicowanych pod względem etnicznym i wyznaniowym. Do Rzeczypospolitej przybywali cudzoziemcy, często ze względów religijnych, którzy starali się możliwie szybko zasymilować ze środowiskiem lokalnym. Większe trudności odczuwali ci, którzy żyli wśród szlachty − bardziej ksenofobicznej, mieszkający w miastach nie napotykali prawie żadnych problemów. Ludzi, nawet pochodzących z zewnątrz, z krajów ościennych, postrzegano jako członków jednej wspólnoty i środowiska, choć mówili obcym językiem i należeli do innej grupy społecznej.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 4; 5-24
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O SYMULOWANEJ NAUCE, CZYLI O NIEKOMPETENTNEJ, NIEUDOLNEJ I NIEUDANEJ REKONCEPTUALIZACJI SPOŁECZNEJ, KULTUROWEJ, GOSPODARCZEJ I POLITYCZNEJ HISTORII I RZECZYPOSPOLITEJ, NIERZETELNYM POSTęPOWANIU HABILITACYJNYM I GROŹNYM POMRUKU METODOLOGICZNYM à LA OTWOCK
    Autorzy:
    Matuszewski, Jacek
    Uruszczak, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/664346.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    history of Poland (16th-18th c.)
    the political and constitutional system of the First Republic of Poland
    methodology of history
    history of culture
    academic criticism in historiography
    the humanities research paradigm
    historia Polski XVI-XVIII w.
    I Rzeczpospolita – ustrój
    metodologia historii
    historia kultury
    krytyka naukowa w historiografii
    paradygmat badań humanistycznych
    habilitacja
    postępowanie habilitacyjne
    pseudonauka
    pseudopsychoanaliza w historiografii
    Opis:
    SummaryThis article is a review of Jan Sowa’s book Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą (The Phantom Body of the  King: Peripheral Struggles with a Modern Form, TAiWPN, Kraków: UNIVERSITAS, 2011, pp. 572). Some academic circles treat this book as the discovery of “a new paradigm for research in the disciplines of history.” The reviewers, historians of the Polish State and its law, challenge the book’s scholarship and qualify it as an example of pseudo-scholarship and sham academia. In his description of economic, social, and political relations in the First Polish Republic in 1572-1795 J. Sowa commits a series of flagrant methodological errors. In particular, very often he ignores the facts or interprets them on the basis of presuppositions. The “reconceptualisation” he embarks on is conducted on the basis of a knowledge of history at the level presented in grammar-school textbooks, with no hint of the necessary analysis of the sources. His use of the historical material is selective and notoriously ignorant of the realities. The aspect of his book which qualifies especially for the label of pseudo-scholarship is his psychoanalysis of Polish history based on the Lacanian methodology, which has been pulled to pieces by critics like A. Sokal and J. Bricot for the use it makes of mathematics. Sowa’s fundamental hypothesis that there was no Polish State after 1572 – that the Commonwealth of Poland and Lithuania was “a phantom body of the king” – is an absurdity due to its author’s failure to understand Ernst Kantorowicz’s theory of the king’s two bodies, physical and political, and hence its misapplication to the realities of Polish history. The Jagiellonian kingdom which preceded the First Republic was never the body politic of its monarch, but a collective body politic with a recognised, enfranchised legal status as the Corpus Regni or Corona Regni Poloniae. The Polish-Lithuanian Republic most definitely continued to exist as a state after the extinction of the House of Jagiellon in 1572, right up to 1795; and neither the right of all who were enfranchised to take part in the election of its monarch nor the practice of liberum veto deprived that state of its statehood as a legal entity. Sowa’s claim that the First Polish Republic was not a state is not founded on any theory of the state, which makes it even more unwarranted as scholarship. The book is also wrong on objective facts, such as the alleged permanence of the borders along the Elbe and Danube. The aprioristic assumption of the superiority of absolute monarchy over the First Republic’s mixed monarchy is at odds with the opinions expressed in the recent historiography. The scholarship of Sowa’s book is further undermined by his numerous borrowings from the work of others without the requisite acknowledgement.
    StreszczenieW artykule zawarto ocenę książki Jana Sowy pt. „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” (TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2011, ss. 572). Książka ta traktowana jest przez niektóre środowiska naukowe jako odkrycie „nowego paradygmatu badań w naukach historycznych”. Autorzy artykułu, będący historykami państwa i prawa polskiego, kwestionują wartość naukową tej pracy, kwalifikując ją jako przykład pseudonauki i naukowego pozoranctwa. Opisując stosunki gospodarcze, społeczne i polityczne w I Rzeczypospolitej (1572 – 1795) J. Sowa dopuszcza się rażących uchybień metodologicznych. W szczególności niezwykle często ignoruje fakty albo interpretuje je według z góry przyjętych założeń. Podjęta przez niego „rekonceptualizacja” odnosi się do wiedzy historycznej na poziomie podręczników licealnych, bez jakiejkolwiek wiarygodnej analizy źródłowej. Materiał historyczny wykorzystywany został wybiórczo z notoryczną ignorancją rzeczywistości. Za pseudonaukę należy uznać zwłaszcza rozważania poświęcone psychoanalizie polskiej przeszłości oparte na metodologii Jacque’a Lacana, w obliczu poddania jej w literaturze gruntownej krytyce w zakresie zastosowań matematyki (A. Sokal, J. Bricot). Fundamentalna teza J. Sowy o nieistnieniu państwa polskiego po 1572 r. (Rzeczpospolita Obojga Narodów jako „fantomowe ciało króla”) jawi się jako nonsens, wynikający z niezrozumienia teorii Ernsta Kantorowicza o dwóch ciałach króla: fizycznym i politycznym i fałszywej jej aplikacji do polskich realiów historycznych. Poprzedzająca I Rzeczpospolitą monarchia Jagiellonów nigdy nie była ciałem politycznym króla („jednoosobową korporacją”), lecz ciałem politycznym zbiorowym o uznanej osobowości prawnej (Corpus Regni, Corona Regni Poloniae). Nie ma wątpliwości, że Rzeczpospolita jako państwo istniała także po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów, aż do 1795 r., a wolna elekcja czy liberum veto nie pozbawiały tego państwa realnego bytu prawnego. Teza o nieistnieniu I Rzeczypospolitej jako państwa nie opiera się na żadnej teorii państwa, a więc tym bardziej nie ma wartości naukowej. W pracy występują błędy rzeczowe, jak teza o trwałości granicy na Łabie i Dunaju. Aprioryczna założenie o wyższości monarchii absolutnej nad ustrojem monarchii mieszanej, jaką była I Rzeczpospolita, rozmija się tezami najnowszej historiografii. Wartość pracy jako samodzielnego dzieła naukowego podważają liczne zapożyczenia z prac innych autorów bez poszanowania autorstwa.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 1
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “The memory of Middle Ages” in church architecture of Italian architects in 16th c. Poland Problem outline and research postulates
    Autorzy:
    Miedziak
, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138740.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
    Tematy:
    Gothic tradition
    16th c. architecture
    Italian architects
    church architecture
    Polish architecture
    Opis:
    It is undoubtful that the Italian Renaissance, understood as the totality of phenomena associated with the concept of the revival of antiquity, had a huge impact on European culture. Simultaneously, there is no question that the development of the revival idea on the Apennine Peninsula was different than in the rest of Europe, north of the Alps. These differences resulted primarily, but not exclusively, from the firm establishment and influence of medieval traditions. The contrast between north and south of Europe was particularly visible in church architecture and in the, newly emerging, artistic one. Artists and art theorists of the Apennine Peninsula were generally oriented towards the reception of ancient forms (or ones considered to be antique), but were usually critical towards Gothic architecture, identified as a foreign German style (maniera tedesca). On the other hand, in north-of-the-Alps Europe, late-medieval architecture was often perceived as an element shaping one’s own identity. In case of some countries, such as Germany or France, it was even associated with the “national” heritage, which however was not in contradiction with the reception of the Italian forms all’antica. This reception usually proceeded twofold; either it was a direct “transfer” of Italian Renaissance patterns, or their compilation with the Gothic style. This dualistic approach also characterized the architecture of the early modern Polish Republic. Moreover, it is already recorded at the initial stage of the reception of Renaissance forms in Poland. The goal of this thesis is to outline the problem of “the memory of Middle Ages” in the sacral buildings of Italian architects in the 16th c. Poland, defined as the problem of the influence of medieval traditions. The attempt to answer the questions about the factors influencing the retrospective dimension of the works of these artists takes into consideration recent research results, as they allow to phrase an innovative hypothesis about the special influence that the medieval tradition of the Apennine Peninsula had on mentioned works. Moreover, the hypothesis is also encouraged by the conclusions presented in the preliminary research results.
    Źródło:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2022, 64, 2; 104-121
    1896-4133
    Pojawia się w:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościoły bożogrobców w Małopolsce. Z badań nad patrociniami i relikwiami (XII–XVI w.)
    Churches of the Canons Regular of the Holy Sepulchre. Based on the studies on patrocinia and relics (12th to 16th c.)
    Autorzy:
    Rajman, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560335.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    kościoły bożogrobców
    Miechów
    patrocinia
    relikwie
    XII–XVI wiek
    Churches of the Canons Regular of the Holy Sepulchre
    relics
    12th to 16th c.
    Opis:
    Autor przedstawia wyniki własnych badań źródłowych nad zagadnieniem obecności relikwii oraz wezwań występujących w kościołach zakonu bożogrobców, znajdujących się w średniowiecznej Małopolsce (na obszarze województw krakowskiego i sandomierskiego). W artykule zostały ujawnione ważne przekazy w kronice Samuela Nakielskiego. Pierwszy przekaz, znany w literaturze, dotyczy przywiezienia przez Jaksę ziemi z Jerozolimy. Drugi przekaz – o posiadaniu przez klasztor bożogrobców relikwii św. Krzyża – nie był dotychczas omawiany w literaturze. Autor stawia tezę o istnieniu w klasztorze miechowskim ważnych relikwii związanych z Męką Pańską. Analizie zostały poddane najważniejsze przekazy źródłowe o wezwaniach. Wskazano, że wezwanie główne kościoła miechowskiego przybrało pod koniec XIII wieku złożoną dedykację do Grobu Bożego, Ducha Świętego i N. Marii Panny. Wiele miejsca autor poświęcił również analizie wezwania kościoła w Żarnowcu, gdzie wystąpiły wezwania do obu świąt związanych z Krzyżem św., do Ducha Świętego, Grobu Pańskiego i N. Marii Panny. Omówione zostały także wezwania pozostałych 10 kościołów administrowanych przez bożogrobców. Autor przedstawił także bogate dane o wezwaniach ołtarzy i kaplic, które zachowały się w odniesieniu do kościoła w Miechowie i kościoła św. Jadwigi na Stradomiu. Wraz z informacjami o licznych relikwiach świętych powinny one stać się punktem wyjścia do dalszych badań.
    The author presents the findings of his own studies on the presence of relics and dedications in the churches of Canons Regular of the Holy Sepulchre in medieval Polonia Minor (covering the former Krakow and Sandomierz voivideships). The article reveals important accounts in Samuel Nakielski’s chronicle. The first account relates bringing the soil from Jerusalem by Jaksa and is known in literature. The second account concerns the possession of the relics of the Holy Cross by the monastery of Canons Regular of the Holy Sepulchre, hitherto unknown in literature. The author formulates a thesis on the existence of important relics of the Passion in the Miechów monastery. Key source accounts on dedications were analysed. It was indicated that the primary dedication of the Miechów church towards the end of the 18th century was a combined invocation of the Holy Sepulchre, the Holy Spirit and Blessed Virgin Mary. The author also extensively analyses the dedication of the church in Żarnowiec, with dedications to both feasts related to the Holy Cross, to the Holy Spirit, the Holy Sepulchre and Blessed Virgin Mary. The dedications of 10 other churches administered by Canons Regular of the Holy Sepulchre are also discussed. In addition, the author presents a substantial collection of data on the dedications of surviving altars and chapels in relation to the Miechów church and St Jadwiga’s Church in Stradom. In conjunction with the information on numerous relics of saints, the findings should become a departure point for further studies.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2015, 21; 45-77
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historic representations of the planets: The Warsaw parade of the planets pageant as described by Martin Gruneweg
    „Jak to się zwykło przedstawiać planety”? Warszawski pochód planet w zapiskach Martina Grunewega – rekonesans
    Autorzy:
    Starownik, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087791.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish culture in the late 16th century
    urban and court pageants in Early Modern Europe
    carnival parades
    planets
    the Zodiac
    Warsaw
    Martin Gruneweg (1562–c. 1618)
    Gruneweg
    planety
    widowisko
    Warszawa
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    In his voluminous memoirs compiled in the early 17th century the Dominican Martin Gruneweg describes a pageant named the Parade of the Planets that took place in Warsaw on 15 February 1580. Central to its stage design was the iconography of the seven planets, each of them represented by its Zodiac sign and its affiliated House. However, no less important for the spectacle was the appearance of numerous characters and stage props from the carnival tradition, e.g. richly dressed men from the Orient, Bacchus, a procession of floats. The Parade of the Planets was a festivity which brought together the court and the townsfolk; it was probably organized by both court and town. More generally, it could be described as an urban carnival parade mimicking some features of the Renaissance Trionfo. The knowledge of celestial phenomena presented in this spectacle was probably adjusted to the needs of a wide audience of the ‘middling sort of people’, whose belief in the geocentric model of the cosmos was still intact. It seems that the Parade of the Planets contained hardly any profound insights or hermetic clues. Gruneweg, though, does find it susceptible to an allegorical interpretation which reveals the spectacle's embedding in Christian spirituality and middle-class virtues. He is pleased with the colourful spectacle, but warns of taking too much pleasure in this kind of entertainment.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 3; 295-311
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bathorianum introligatorskie w zbiorach Biblioteki Kórnickiej
    Bookbinding bathorianum in the collections of the Kórnik Library
    Autorzy:
    Wagner, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27322524.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
    Tematy:
    Stefan Batory
    introligatorstwo polskie XVI w.
    superekslibris
    Stanisław Sarnicki
    Jan Sienieński
    Oficyna Łazarzowa
    Aleksy Rodecki
    Stephen Báthory
    Polish 16th-c. bookbinding
    supralibros
    Opis:
    Wśród licznych cymeliów Biblioteki Kórnickiej znajduje się dzieło Stanisława Sarnickiego pt. Descriptio veteris ac novae Poloniae, wydrukowane w 1585 r. przez Aleksego Rodeckiego w Krakowie. Chroni je oprawa pergaminowa z dekoracją w typie orientalizującym, oznaczona superekslibrisem dedykacyjnym od Jana Sienieńskiego dla króla Stefana Batorego. Wobec nikłej liczby introligatorskich bathorianów, które zachowały się do dzisiaj, w tekście podjęto analizę tegumentologiczną tego dzieła. Pozwala ona na osadzenie oprawy na tle rodzimej twórczości introligatorskiej schyłku XVI w., określenie jej wykonawcy, powiązanie z innymi oprawami druków z księgozbioru Batorego, a także zobrazowanie powiązań między dekoracją okładzin a szatą ilustracją chronionej przez nią publikacji.
    Te numerous cimelia of the Kórnik Library include Stanisław Sarnicki’s work Descriptio veteris ac novae Poloniae, printed by Aleksy Rodecki in Cracow in 1585. It is protected by a parchment binding with orientalising decoration marked with a supralibros dedicated by Jan Sienieński to King Stephen Báthory. In view of a scant number of the surviving bookbinding bathoriana, the paper provides a book cover-focused analysis of the work. It makes it possible to examine the binding against the Polish bookbinding art of the late 16th century, identify its maker, link it to other bindings of printed books from Báthory’s book collection, and picture the connections between the decoration of the covers and the illustrations of the publication the binding protected.
    Źródło:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2023, 40; 51-71
    0551-3790
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy czarnoskórych mieszkańców Afryki w dawnych przekładach Nowego Testamentu
    Autorzy:
    Zarębski, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084324.pdf
    Data publikacji:
    2020-01
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    translation studies
    translations of the New Testament in the 16th and 17th c.
    translation rules
    stylistic and pragmatic criteria
    equivalents of the names of black inhabitants of Africa
    Opis:
    The author analyses translation equivalents of the names referring to black people (Gr. Αἰθίοψ, Νίγερ, Lat. Aethiops, Niger) in old Polish translations of the New Testament. He has excerpted translations based on Greek sources as well as on the Latin Vulgate, diversifi ed according to the translation method and religious denomination. The number of the excerpted Polish equivalents (transferred words: ‘Niger’, adopted words: ‘Murzyn’ (Negro), and its derivatives, ethnonyms: ‘Etiopczyk’, ‘Etyjopianin’ (Ethiopian), native words: ‘Czarny’ (Black)) have been confronted with the terms accepted in etymological dictionaries and history books. The author concludes that the translators from the Middle Polish period used the translation equivalents referring to black inhabitants of Africa quite freely. The reason for that was that the names ‘Murzyn’ and ‘Czarny’ were not burdened with such a stylistic and pragmatic load in the Old Polish language as they are in Modern Polish.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 770, 1; 79-91
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies