Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "16th Century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 242
Tytuł:
Драгоценности Рюриковичей по памятникам письменности (элементы одежды)
Precjoza Rurykowiczów z perspektywy źródeł pisanych (elementy odzieży)
Autorzy:
Hrynkiewicz-Adamskich, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023836.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
testaments of the Russian great and appanage princes
dress and clothing details names
14th-16th century
sign exchange value of an object
Opis:
The aim of the article is to present the names of the valuables in testaments of the Russian great and appanage princes of the 14th-16th century. Special attention has been paid to clothing terminology (names of textiles, colours and dyes, individual garments, clothing details). Lexicographical and etymological data, as well as a semantic classification of dress and clothing detail names are provided. According to Jean Baudrillard, far from the primary status of an object being a pragmatic one, it is the sign exchange value which is fundamental. Thereupon, the attempt to present the social meaning and the unconscious discourse of the valuables mentioned in the testaments of the Rurik dynasty members is also made in this article.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 77-112
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Антропонимикон «cлужилых людей» Ивана Грозного. (О формальных показателях социального статуса носителей имен)
The Anthroponymycon of Ivan the Terrible’s «Service Class People». (On Formal Exponents of the Social Status of Name Holders)
Autorzy:
Dorczuk, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032742.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
anthroponymy
onomastics
16th century
oprichniki’s names
Źródło:
Slavia Orientalis; 2017, LXVI, 4; 636-650
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie tekstowe, zakres i stopień normalizacji wariantywności fonetycznej w Księgach o gospodarstwie (Kraków 1549, Helena Unglerowa)
Textual differentiation, scope and degree of normalization of the phonetic variance in Księgi o gospodarstwie (Kraków 1549, H. Unglerowa)
Autorzy:
Osiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045013.pdf
Data publikacji:
2016-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish language of the 16th century
16th century prints
linguistic variance
linguistic norms
historical phonetics
Opis:
The article summarize a number of analysis of the phonetic variance acknowledged in the first Polish edition of Księgi o gospodarstwie by Piotr Krescentyn (Kraków 1549, H. Unglerowa). Investigated issues included: textual differentiation, scope and degree of normalization of the particular alternations. In a sample of 11 analyzed phonetic oppositions the biggest textual differentiation demonstrate: mdl- || -mgl-, jestli || jesli, biał- || białł- oraz miedzy || między. The most clearly seen border of textual forms differentiation runs between column 384 and 381a and is already known from the graphic and typographic analyses. The degree of normalization of the particular variants, diversified in terms of textual localization, allows to divide the examined antique print on 9 textual areas. Among these, two areas distinguish: Cresc61–137, with the lowest degree of normalization and the highest level of the regressive form usage, and Cresc573–605, characterized by high rates of the norm-setting variants occurrence and the progressive forms preference. Quite numerous dialect words from Wielkopolska, the most likely adopted from handwritten basis for print, appeared in the text. The results of analysis substantiate the hypothesis which attributes the translation authorship to Andrzej Glaber from Kobylin.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 2; 135-158
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie z 1549 roku (oboczność biał- || białł- oraz wariantywność w zakresie kontynuantów grup *sŕ, *zŕ, *žŕ, *(s)tьc i *(z)dьc)
Autorzy:
Osiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/777020.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of language
Polish language of the 16th century
historical phonetics
printing
typesetter
Opis:
A material basis for the study is the first Polish language edition of Księgi o gospodarstwie by Piotr Krescentyn from 1549 (Cracow, Helena Unglerowa). The study led to the formulation of the following conclusions: 1) the variancy biał- // białł- is most likely of Great Polish origin; 2) the variancy miestce // miesce confirmed in the prints from the 16th century has a graphical character motivated by technical factors (typesetting); 3) the distribution of the analysed phonetic variants in Księgi… is not equal; 4) the supreme degree of normalization of the studied variancies has been confirmed in the combinations R–Cc; 5) variant conditions, non-normalized, appeared in the parts: Cresc293–384 and CrescDd–[0]C; 6) a greater part of the textual space of the historical text–from the combination A to the combination Cc– reveals Great Polish features; the remaining part–the combination Dd–Ii and the initial chapters–reveal evident Little Polish features.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2014, 71/1; 55-78
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku
Different Textual Scope of Phonetic Variant Forms in Księgi o gospodarstwie by Piotr Krescentyn from 1549
Autorzy:
Osiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045503.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish language of the 16th century
16th-century printed material
linguistic variance
language norm
historical phonetics
Opis:
The article is a continuation of studies concerning textual differences in distribution of variant phonetic forms. The analysis covers the forms being a part of four variances: jestli // jesli, -mdl- // -mgl-, miedzy // między and -mieszk- // -mięszk-. Different textual distribution of the studied forms proved to be significant – not only revealed the segmentation of text known from previous analysis (graphical and phonetic), but also 3 new, previously unknown text boundaries extending between the columns 510/511, 591/592 and 612/613. The strongest relationship with the job of a compositor is indicated by textual repartition of forms belonging to two variances: miedzy // między i jestli // jesli. With regard to the analysed forms the central part Cresc is most standardized, contained in the columns 138-384, whereas the most progressive (containing the greatest number of progressive variants) – is the section of text including the columns 381a–R10v. The completed study has also demonstrated that the boundary between the cluster Q and R established by Kazimierz Piekarski on the basis of a typographical analysis is also the boundary of occurrence of certain phonetic phenomena.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2014, 21, 1; 75-94
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do zawartości bibliotek z ziem wschodnich Rzeczypospolitej od XVI wieku do 1939 roku – biblioteki rodowe: stan, wybrane problemy dokumentacji i perspektywy poszukiwań
The sources to the libraries from eastern territories of the Polish Republic from 16th century up to 1939: present situation, selected documentation issues and research prospects
Autorzy:
Paszkiewicz, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/471931.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
inwentarze i katalogi bibliotek
biblioteki w XVI do XIX w.
biblioteki rodowe
ziemie wschodnie Rzeczypospolitej do 1939 r.
inventories and catalogs of libraries
libraries in 16th century up to 1939
libraries of the family
eastern territories of the Polish Republic
Opis:
W tekście autorka omawia aktualny stan i problemy dokumentacji źródeł do zawartości bibliotek z ziem wschodnich Rzeczypospolitej w okresie od XVI w. do 1939 r. Przedstawia luki w opracowaniach oraz wskazuje na istotne perspektywy badawcze. Punkt wyjścia rozważań stanowi najnowszy (2015) spis Inwentarze i katalogi bibliotek z ziem wschodnich Rzeczypospolitej od XVI wieku do 1939 roku, który jest rezultatem ponad trzydziestoletnich poszukiwań autorki. Publikacja ta, to rozszerzona i znacznie wzbogacona wersja czterech spisów wcześniejszych (1996-2006) wydana z nadtytułem Cathalogus cathalogorum – informator o zachowanych źródłach historycznych związanych z polskim dziedzictwem kulturowym na Kresach Wschodnich. Zebrane inwentarze i katalogi, rejestry, spisy i wykazy potwierdzają tworzenie bibliotek instytucjonalnych i księgozbiorów prywatnych wszędzie tam, gdzie żyli i pracowali Polacy, przy czym artykuł poświęcony jest głównie bibliotekom rodowym. Informacje te nie są jednak kompletne, choćby z tego powodu, że autorka nie miała możliwości spenetrowania wszystkich zagranicznych placówek – np. w Moskwie i Sankt Petersburgu. Stąd prace nad omawianymi źródłami ciągle trwają, a ich efektem powinny być nowe publikacje.
In the article the authoress discusses the present situation and issues of documentation of the sources to the collections of the libraries from eastern territories of the Polish Republic, from 16th century up to the year 1939. She presents gaps in the research reports and indicates important research prospects. The authoress starts from the most recent pub- lication Inventories and catalogues of the libraries from eastern territories of the Polish Republic from 16th century up to the year 1939, which is the result of more than thirty years of her research inquiries. The inventory is broadened and highly enriched version of four earlier inventories (published 1996-2006). The inventory informs on preserved historical sources connected with the Polish cultural heritage at Eastern Borderlands. Collected inventories and catalogues, lists, statements confirm establishing institutional libraries and private book collections wherever the Poles lived and worked. The information is however not complete, if only because it was impossible for the authoress to penetrate all and every foreign institutions (for instance in Moscow or Sankt Petersburg). Therefore the research efforts concerning discussed sources are still ongoing, and should be directed on preparing new publications.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 47-60
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbiory proweniencji zakonnej w lwowskim Baworovianum. Pierwsza połowa XVI wieku
Collections of religious provenance in the Baworovianum in Lviv. First half of the 16th century
Autorzy:
Pietrzkiewicz, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/541379.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
Tematy:
Biblioteka Baworowskich
Baworovianum
Wiktor Baworowski
proweniencje
zakony
Lwów
XVI w.
The Baworowski Library
provenance
religious orders
Lviv
16th century
Opis:
W XIX w. hr. Wiktor Baworowski zgromadził znaczną kolekcję rękopisów i grafik, które z czasem zostały udostępnione szerokiej publiczności. Opracowane katalogi tej kolekcji pozwalają analizować jej złożoną strukturę proweniencyjną. Różnorodność proweniencji wynikała przede wszystkim z koncepcji budowy kolekcji Baworovianum oraz bibliotek, które do niego weszły. Analiza dzieł proweniencji zakonnej w tym zbiorze jest bardzo interesująca. Najliczniejsze ślady pochodzą z klasztorów zakonów monastycznych oraz kanoników regularnych. Równie licznie reprezentowane są kolekcje jezuickie, które powstały jednak znacznie później, ale w przemyślany sposób i przy inwestycji użyciu znaczących zasobów ekonomicznych poszczególnych klasztorów. Warto podkreślić, wśród druków proweniencji zakonnej z tego czasu znajdujemy głownie ważne wydania religijne - teologiczne i liturgiczne, hagiograficzne, filozoficzne, prawne i literackie.
In the 19th century, count Wiktor Baworowski gathered a significant collection of manuscripts and prints, which in time became public. Developed catalogues of this collection allow to analyze its complex provenance structure, its diversity results from the concept of building a collection, and libraries that entered it. The analysis of fragments of religious provenance in this collection is very interesting. The most numerous cloister traces come from monasteries of monastic orders, regular canons. Equally well represented are the Jesuit collections, which - although constituted much later – were collected in a thoughtful way and with a considerable investment of economic resources of individual convents. Among these prints we find important religious editions - theological and liturgical, hagiographic, philosophical, legal and literary.
Źródło:
Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2018, 4(54); 85-100
2084-5464
Pojawia się w:
Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasób sekwencji Mszału z Kraśnika z przełomu XIV/XV i XV/XVI wieku
Autorzy:
Bochyński, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044204.pdf
Data publikacji:
1983
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIV-XVI wiek
średniowiecze
liturgia
kościół
materiały źródłowe
14th-16th century
Middle Ages
liturgy
church
source reference
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1983, 47; 175-238
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapiski w dawnych księgach inwentarzowych zakonu krzyżackiego m. in. o zasobach arsenałów i innych magazynów na zamkach krzyżackich na granicy prusko-mazowieckiej od XIV do XVI w.
Notes in the old inventory books of the Teutonic Order, among others about the resources of arsenals and of other warehouses in the Teutonic castles on the Prussian-Mazovian border from the 14th to the 16th century.
Autorzy:
Śliczyńska, Joanna Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685290.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Zamek krzyżacki
Prusy
militaria
produkcja
gospodarka
XV–XVI w.
Teutonic castles
Prussia
wrestling
military
production
economy
15th–16th century
Opis:
The chateau complexes, both those at the border with Masovia as well as others, in the depths of the Teutonic State in Prussia, were primarily defensive buildings, but also had administrative, economic, production, processing and storage facilities, and also military warehouses for the local members of the convention (knights) and armaments with military intervention equipment that could come to the castle from other nearby castles, or for the armies) and use those stocks for further warfare. There was a very strong connection between the castle's operation (here on the border with the Duchy of Masovia), the infrastructure in that economic and military castle complex, its reserves and the role it played in the defense system of the Teutonic Order in Prussia and its economic potential resulting from the economic and conglomerate infrastructure and stored any stock.
Kompleksy zamkowe, zarówno te nad granicą z Mazowszem, jak i inne, położone w głębi państwa krzyżackiego w Prusach, były przede wszystkim obiektami o charakterze obronnym, pełniły jednak również rolę administracyjną, gospodarczą, centrów produkcji, przetwórstwa i przechowalnictwa spożywczego. Pełniły jednocześnie rolę magazynów militariów dla miejscowych członków konwentów (rycerzy) oraz zbrojowni z uzbrojeniem interwencyjnym dla wojsk, które mogłyby przybyć z innych pobliskich zamków (lub dla wojsk zaciężnych) i używać tychże zapasów do dalszego prowadzenia działań wojennych. Istniał bardzo duży związek pomiędzy usytuowaniem zamku (tu na granicy z księstwem mazowieckim), infrastrukturą, w tym gospodarczo-militarną kompleksu zamkowego, jego zapasami oraz rolą, jaką pełnił w systemie obronnym państwa zakonu krzyżackiego w Prusach i jego potencjałem gospodarczym, wynikającym z infrastruktury gospodarczej i zgromadzonych oraz przechowywanych w nim wszelkich zapasów.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2017, 2, 25; 13-26
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapiski biograficzne i historyczne Grzegorza ze Stawiszyna (1481-1540) oraz ich kontynuacja
Autorzy:
Zdanek, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954984.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
16th century
University of Cracow
Cracow
Grzegorz of Stawiszyn
humanism
academic historical culture
autobiographical notes
historical notes
XVI wiek
Uniwersytet Krakowski
Kraków
Grzegorz ze Stawiszyna
humanizm
uniwersytecka kultura historyczna
zapiski autobiograficzne
zapiski historyczne
Opis:
Grzegorz ze Stawiszyna (1481-1540), filozof i teolog, był profesorem i trzykrotnym rektorem Uniwersytetu Krakowskiego, jednym z najważniejszych przedstawicieli humanizmu. Posiadał obszerną bibliotekę, którą darował uniwersytetowi. Pozostawił ciekawe zapiski autobiograficzne i historyczne, które obejmują wybrane wydarzenia z historii Polski i Krakowa z lat 1295-1540. Dodano do nich następnie dwie kontynuacje obejmujące wydarzenia z lat 1482-1552. Są one ważnym źródłem do dziejów kultury historycznej krakowskiego środowiska uniwersyteckiego. Artykuł zawiera ich krytyczną edycję.
Grzegorz of Stawiszyn (1481-1540), philosopher and theologian, was a professor and thrice the rector of the University in Cracow, one of the most important representatives of humanism. He owned a large library, which he donated to the University. He left interesting autobiographical and historical notes, which cover selected events from the history of Poland and Cracow during the years 1295-1540. Two continuations were later added to them, covering events from the years 1482-1552. They are an important source for the cultural history of the Cracow university circles. The paper contains their critical edition.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2020, 86; 187-216
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Założenie Biskupstwa Pomorskiego według Augustyna ze Stargardu
Autorzy:
Rusakiewicz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591129.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Angelus de Stargardia
Christianisation
Pomerania
Pomeranian Diocese
the 16th century
Augustyn ze Stargardu
chrystianizacja
Pomorze
biskupstwo pomorskie
XIV wiek
Opis:
Tematem artykułu jest obraz początków biskupstwa pomorskiego przedstawiony w powstałym w XIV wieku tzw. Protocollum Augustyna ze Stargardu. Autor stworzył dzieło mające udowodnić, że zarówno pomorskie biskupstwo, jak i całe Pomorze nie były nigdy podporządkowane Polsce, a powstanie tegoż utworu związane było z kościelnym konfliktem gnieźnieńsko-pomorskim. W celu udowodnienia swojej tezy Augustyn przedstawił argumenty zaczerpnięte ze znanych ówcześnie przekazów o przeszłości Polski i Pomorza, opisując – pośród wielu innych wątków – przebieg misji chrystianizacyjnej na Pomorzu przeprowadzonej przez Ottona z Bambergu. Motyw założenia biskupstwa na Pomorzu jest kluczowy dla całości narracji, gdyż schematycznie przedstawia podstawowe założenia Augustyna dotyczące niezależności biskupstwa pomorskiego od Polski. Znajdujące się w przekazach źródłowych wzmianki o stolicach biskupstwa przełożył Augustyn na opowieść o potrójnym jego założeniu. Według tej koncepcji za ustanowienie biskupstwa odpowiedzialny był Otton z Bambergu, który wyznaczył Wolin na jego stolicę. Znana z Kroniki Helmolda wzmianka o biskupstwie uznamskim była według Augustyna dowodem na przeniesienie stolicy biskupstwa na wyspę Uznam, o czym zadecydowali pomorscy możni na zjeździe zwołanym przez księcia Warcisława I. Natomiast przeniesienie stolicy biskupstwa do Kamienia było według Augustyna trzecim i ostatecznym jego ustanowieniem, zatwierdzonym przez papieża. Zarysowane w ten sposób korzenie pomorskiego biskupstwa wskazują na trzy elementy je kształtujące: po pierwsze działalność Apostoła Pomorzan, czyli Ottona z Bambergu, po drugie dobrowolna decyzja Pomorzan o przyjęciu chrztu, a po trzecie zaś papieskie zatwierdzenie ustanowienia siedziby biskupa w Kamieniu. Opowieść o symbolicznym potrójnym założeniu biskupstwa miała zatem w narracji Augustyna podkreślić jego niezwykłe początki, a tym samym potwierdzić prawo do niezależności od Polski.
The article deals with the image of the beginning of the Pomeranian Diocese presented in the so-called Protocollum created in the 16th century by Angelus de Stargardia, whose intention was to prove that the Pomeranian Diocese and the whole of Pomerania itself had never been subdued to Poland; the creation of Protocollum was related to a ecclesiastical conflict between Gniezno (German: Gnesen) and Pomerania. In order to support his thesis Angelus put forward arguments taken from sources of the time concerning the past of Poland and Pomerania; among other things, Angelus described the Christianisation mission in Pomerania carried out by Otto of Bamberg. The motive for founding the Pomeranian Diocese is of key importance for the whole of the narrative, as it schematically presents the basic assumptions of Angelus concerning the independence of the Pomeranian Diocese from Poland. Various mentions about the capitals of the Diocese were interpreted by Angelus as a tale of its triple founding. In that tale Otto of Bamberg was responsible for creating the Diocese, and he located its capital in Wolin (German: Wollin). According to Angelus the mention of the Usedom (Polish: Uznam) Diocese in the Chronicle of the Slavs (Chronica Sclavorum) by Helmond is a proof that the capital of the Diocese was moved to Usedom, which had been decided by the mighty families at the meeting held by Duke Wartislaw I (Polish: Warcisław I). On the other hand, moving the capital to Kammin (Polish: Kamień) – according to Angelus – was its third and final founding, which was approved by the pope. The origins of the Pomeranian Diocese outlined in that way show three elements that shaped it: first, the activities of the Pomeranian Apostle, Otto of Bamberg; second, a voluntary decision of the Pomeranians to accept Christianity; and third, the papal approval of Kammin as the capital of the Diocese. The tale of the Diocese having been symbolically founded three times was supposed – in Angelus’ narrative – to underline its extraordinary origins, and therefore to confirm its right to be independent from Poland.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 1; 21-33
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaginiony sumariusz dokumentów miasta Krakowa z 1545 r.
The lost excerpts register of municipal documents of Cracow from 1545
Autorzy:
Okniński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520818.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Cracow in the 16th century
municipal chancery
municipal archives
archival registers
bourgeois culture in Poland
Kraków w XVI w.
kancelaria miejska
archiwum miejskie
rejestry archiwalne
kultura mieszczańska w Polsce
Opis:
Najstarszy znany sumariusz dokumentów miasta Krakowa, zniszczony w trakcie II wojny światowej, został spisany ok. 1545 r. przez Waleriana Pernusa, wybitnego przełożonego krakowskiej kancelarii miejskiej. Autor artykułu porządkuje i uzupełnia ustalenia odnoszące się do genezy i historii użytkowania kodeksu Pernusa, rozproszone w dawnej literaturze przedmiotu.
The oldest known excerpts register of municipal documents of Cracow, destroyed during World War II, was written down around 1545 by Walerian Pernus, a prominent supervisor of the Cracow municipal chancery. The author of this article organises and supplements the findings relating to the genesis and history of the use of the so-called Pernus Codex, scattered in the former literature on the subject.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2023, 61; 127-138
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabytki rękopiśmienne z Pyzdr z drugiej połowy XVI wieku. Uwarunkowania historyczne. Właściwości językowe w kontekście tendencji rozwojowych i unifikacyjnych języka narodowego
Handwritten historical texts from Pyzdry from the second half of the XVI century. Historical conditions. Linguistic properties in the context of development and unification tendencies of the national language
Autorzy:
Chojnacki, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192876.pdf
Data publikacji:
2021-01-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
przywileje mieszczańskie
kształtowanie się języka ogólnopolskiego
regionalne archaizmy językowe
kontynuacje niektórych szesnastowiecznych regionalizmów we współczesnych gwarach
bourgeois privileges
shaping of the Polish language
regional linguistic archaisms
continuations of some 16th-century regionalisms in contemporary dialects
Opis:
W Muzeum Regionalnym w Pyzdrach (miasteczko nad Wartą) znajdują się szesnastowieczne rękopiśmienne zabytki językowe (języka polskiego). Zabytki zawierają treść przywilejów mieszczańskich z Pyzdr (drugiej połowy XVI wieku). W artykule zamieszczono krótki opis przywilejów dotyczących miasta królewskiego Pyzdr. Dokonano analizy zabytków w kontekście udokumentowanych zjawisk językowych Wielkopolski (ze szczególnym uwzględnieniem cech regionalnych).
In the Regional Museum in Pyzdry (a town on the Warta River) there are sixteenth-century handwritten Polish language texts. The texts contain the content of town privileges from Pyzdry (second half of the 16th century). The article contains a short description of the privileges concerning the royal city of Pyzdry. The historical texts were analyzed in the context of documented linguistic phenomena in Wielkopolska (with particular emphasis on regional features).
Źródło:
Językoznawstwo; 2020, 14; 163-191
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z warsztatu leksykograficznego Bartłomieja z Bydgoszczy. Powtórzenia haseł
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38631560.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish language of the 16th century
lexicography of the 16th century
dictionaries by Bartłomiej of Bydgoszcz
lexicographic method
język polski XVI wieku
leksykografia XVI wieku
metoda leksykograficzna
słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
Opis:
The aim of this article is to describe 280 examples of recurrences of Polish entries in the Latin-Polish dictionaries by Bartholomeus de Bydgostia of 1532 and 1544. The first researchers considered these recurrences to be mere mistakes resulting from a long time taken to prepare the dictionaries or from other causes. However, the scale of this phenomenon (4.3%) and its peculiar regularity make one think of another way of interpreting it – as Bartholomeus’ lexicographic method.
Niniejszy artykuł opisuje 280 przykładów powtórzeń haseł polskich w łacińsko-polskich słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy (1532 i 1544). Pierwsze badaczki traktowały je wyłącznie jako pomyłki spowodowane między innymi długim czasem przygotowywania słowników. Jednakże skala tego zjawiska (4,3%) i jego regularność oznaczają, że można je interpretować inaczej – jako jedną z metod leksykograficznych Bartłomieja z Bydgoszczy.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii określników czasu. Doba w opisie szesnastowiecznych pamiętnikarzy
Autorzy:
Janowska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520135.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
modifiers of time
the history of a language
the Polish language in the 16th century
historical vocabulary
Opis:
A contribution to the history of modifiers of time. The 24-hour span of time in the description of 16th-century memoirists The present article is devoted to the selected determiners of time in the early Polish language. The author studies the indication of time within a 24-hour span of time, documented in 16th-century memoirs. In the analysis one may distinguish two groups of temporal constructions. The first one is associated with the ways in which a point of time is indicated (przed godziną wtórą a dwudziestą; raniuczko, skoro ze dniem; trzy godziny po miesiącu); another one is associated with the indication of the duration of an action/state (np. pół ćwierci godziny). In the evolution of the perception of the world it is above all the changes imposed by the development of science and technology that are relevant – in this case the means of measuring time and space. A prominent feature of 16th-century texts is associated with the diversity of description associated with the class of the anteriorly prevailing perception of time with the new systems of keeping time. One is struck not only by the diversity but also the richness of the ways of expressing temporal relations, which enable a subtle modelling of description.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 75-89
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 242

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies