Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "16.-17. century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 31
Tytuł:
Dokumenty fundacyjne diecezji smoleńskiej
Autorzy:
Kumor, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048275.pdf
Data publikacji:
1968
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
fundacja
diecezja smoleńska
diecezja
Smoleńszczyzna
XVI-XVII wiek
foundation
diocese of Smoleńsk
diocese
16th-17th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1968, 17; 257-267
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteka biskupa Hieronima Rozrażewskiego (1542-1600)
Autorzy:
Grzebień, Ludwik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048122.pdf
Data publikacji:
1971
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
biblioteka
biskup
XVI-XVII wiek
jezuici
Gdańsk
biblioteki klasztorne
inwentarz
library
bishop
16th-17th century
Jesuit
monastic library
inventory
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1971, 22; 61-168
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopisy akt kapituł prowincji polskiej OO. Dominikanów z lat 1505-1662 w archiwum klasztoru krakowskiego OP
Autorzy:
Mandura, Roman Fabian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044244.pdf
Data publikacji:
1983
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
rękopisy
materiały archiwalne
zasoby biblioteczne
XVI-XVII wiek
manuscripts
archival reference
library repertory
16th-17th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1983, 46; 185-193
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotrkowczykowie jako wydawcy graduałów przeznaczonych dla diecezji polskich
Autorzy:
Pawlak, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044145.pdf
Data publikacji:
1984
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
oficyny wydawnicze
Karaków
XVI-XVII wiek
księgi liturgiczne
publishing company
Karkow
16th-17th century
liturgical books
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1984, 49; 245-259
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Lutra do Mohyły : Polska wobec kryzysu chrześcijaństwa 1517-1648, Ambroise Jobert ; przeł. Elżbieta Sękowska, Warszawa 1994
Autorzy:
Pelczar, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041912.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
monografia
XVI-XVII wiek
Cerkiew prawosławna
monograph
16th-17th century
the Orthodox Church of the East
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1997, 67; 419-420
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistola Marti Lutheri ad Henricum VIII w edycji Hieronima Wietora
Epistola Martini Luther ad Henricum VIII. In der Ausgabe von Hieronymus Wietor
Autorzy:
Pietrzkiewicz, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041146.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
16.-17. Jahrhundert
Verlaghaus
Kirche
Martin Luther
XVI-XVII wiek
oficyna wydawnicza
kościół
Marcin Luter
16th-17th century
publishing house
church
Opis:
Die Beteiligung H. Wietors an der Veröffentlichung von Texten Andersgläubiger erweckt seit langem das Interesse der Forscher. Nachdem im Bücherbestand der Lateraner Regularkanoniker ein Exemplar der Schrift Epistola Martini Lutheri ad Henricum VIII. von 1527 gefunden worden war, konnte man die Entstehungsumstände dieser Ausgabe ausführlicher darstellen. Die Arbeit von Wietor hatte einen weltlichen Charakter und diente der Bekanntmachung der Renaissancelosungen. Der Buchdrucker wollte einerseits die Nachfrage des Marktes erfüllen, andererseits wollte er in Übereinstimmung mit seiner Überzeugung von der Notwendigkeit der Kirchenreform bleiben, deshalb engagierte er sich für den Bezug nach Krakau und die Verbreitung der mit dem katholischen Glauben nicht im Einklang stehenden Werke. Die Herausgabe des Briefes von M. Luther und der ihm beigefügten Antwort Heinrichs VIII. hatte ein mit der Werkstatt Wietors zusammenarbeitender englischer Humanist, Pädagoge und Professor der Krakauer Universität Leonard Cox zum Druck vorbereitet. Diese Ausgabe zeugt deutlich von dem Interesse Wietors und Cox an der Entwicklung der Reformation in Deutschland. Es entsprang aus ihrer aktiven Teilnahme am Geistesleben des damaligen Europas und aus den unmittelbaren Kontakten mit dem in Krakau wirkenden sog. „Trzecieskikreis“ und den Erasmuskreisen.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2001, 76; 229-237
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Herbowe ekslibrisy L. S. J. barona Schimmelpfenninga : domniemane znaki książkowe Biblioteki Rady Miejskiej Poznania z XVI-XVII wieku
Die Wappenexlibris von Baron L. S. J. Schimmelpfennig - angebliche Bucheignerzeichen der Posener Stadtratsbibliothek aus dem 16.-17. Jahrhundert
Autorzy:
Wagner, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041030.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Heraldik
Geschichte
16.-17. Jahrhundert
Wappen
Holzschnitt
heraldyka
historia
XVI-XVII wiek
herb
drzeworyt
heraldry
history
16th-17th century
crest
woodcat
Opis:
Der Artikel ist einem heraldischen Exlibris gewidmet, das in der polnischen Fachliteratur bisher als Buchzeichen der Posener Stadtratsbibliothek aus dem 16.-17. Jahrhundert fungiert. Es wurde in Linolschnittechnik ausgeführt und stellt einen Schild mit Wappenbild, Helm und von zwei Löwen gehaltenem Kleinod dar. Die Gesamtkomposition befindet sich in einer Umrandung aus Lorbeerblättern. In Wirklichkeit gehörte das Exlibris, wie eine genaue künstlerisch-heraldische Analyse ergab, Baron Ludwig Simon Juda Schimmelpfennig (de Schimmelpennink van der Oye, 1708-1772), einem privaten Buchliebhaber aus dem Ermland, Domherr in Dobre Miasto (Guttstadt), Pfarrer in Kiwity, Ryna Reszelska (bei Rössel) und Rogóż. Seine Bibliothek bestand vorwiegend aus Werken mit religiöser Thematik, die er dem Jesuitenkloster in Swieta Lipka (Heiligenlinde) testamentarisch vermachte. Nach dem Krieg gelangte sie zusammen mit den aus diesem Kloster stammenden Frühdrucken in die Bibliothek des Bobolanum in Warschau, wo sie sich bis heute befindet. Die Untersuchung dieser Büchersammlung ergab, daß noch zwei weitere, in der Literatur unbekannte Exlibris von Schimmelpfennig existieren. Eines davon bildet eine Variante des aus der Literatur bekannten Exlibris (mit ihm ist die überwiegende Mehrheit der Bücher beklebt), das zweite dagegen basiert, obwohl es ebenfalls das Wappen des Besitzers darstellt, auf einer anderen Komposition und stammt höchstwahrscheinlich von einem anderen Künstler. Alle diese Exlibris sind höchstwahrscheinlich nach der Mitte des 18. Jahrhunderts entstanden, wovon die Eigentumsvermerke des Sammlers zeugen. Diese Vermerke gibt es in zwei Ausführungen: die die Personalien und ein Verzeichnis der kirchlichen Funktionen des Sammlers enthaltenden Identifikationsvermerke (welche wahrscheinlich vom Besitzer selbst stammen) und die sich auf sein Legat beziehenden Memorativvermerke (welche von anderer Hand stammen). Sie befinden sich in den Büchern meistens zusammen mit dem Exlibris (dann auf dem Vordersatz), viel seltener auf einem anderen Blatt oder selbständig - ohne Exlibris.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2002, 77; 443-463
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wypisy źródłowe do biografii polskich biskupów i opatów z czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz niewoli narodowej doby zaborów (XVI-XIX w.) : Część III
Autorzy:
Prokop, Krzysztof R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040526.pdf
Data publikacji:
2005-12-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Bishof
Abt
Quelle
Geschichte
16. Jahrhundert
17. Jahrhundert
18. Jahrhundert
19. Jahrhundert
biskup
opat
źródło
historia
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
bishop
abbot
source
history
16th century
17th century
18th century
19th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2005, 84; 237-292
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Benjamin J. Kaplan, Divided By Faith: Religious Confl ict and the Practice of Toleration in Early Modern Europe, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 2007, ss. 415
Autorzy:
Marczewski, Jarosław R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039801.pdf
Data publikacji:
2008-12-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Niderlandy
XVI-XVII wiek
tolerancja religijna
the Netherlands
16.-17. century
religious tolerance
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2008, 90; 331-334
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Residuum oralne w średniopolskich utworach dedykacyjnych
Autorzy:
Tutak, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/776795.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
orality
16th and 17th century dedications
punctuation
Opis:
The act of dedications played a fundamental role in oral societies. It was of equal importance to chirographic and typographic communities as an element of a work’s para-textual frame. In selected Polish dedication works from the 16th and the 17th centuries, the author of the article looks for an oral residuum which could be identified in the complex structure of this type of expression, rooted in rich tradition and shaped in the time of oral literature. In particular, the author of the article proves that even a characteristic feature of the written sub-code like punctuation was subordinated to the listening audience.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2015, 72/1; 219-225
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycja rękopiśmienna przepowiedni elekcyjnej Jerzego Joachima Retyka. Analiza przekazów i edycja
Autorzy:
Choptiany, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602813.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jerzy Joachim Retyk (1514–1574)
Andrzej Dudycz (1533–1589)
astrologia renesansowa
obieg rękopiśmienny – XVI i XVII w.
propaganda polityczna – XVI i XVII w.
Georg Joachim Rheticus (1514–1574)
Andreas Dudithius (1533–1589)
Renaissance astrology
manuscript circulation – 16th and 17th century
political propaganda – 16th and 17th century
Opis:
Artykuł stanowi propozycję uporządkowania zagadnień związanych z dużym zróżnicowaniem przekazów rękopiśmiennych funkcjonujących razem pod nazwą „przepowiedni elekcyjnej”, przypisywanej Jerzemu Joachimowi Retykowi. Autor proponuje model pokazujący, w jaki sposób oryginalny, niezachowany do dnia dzisiejszego w postaci autografu tekst „przepowiedni”, po wprowadzeniu do obiegu rękopiśmiennego za sprawą korespondencji i wykonywanych licznie odpisów, ulegał procesom kontaminacji i interpolacji, przy jednoczesnym kształtowaniu się tradycji wernakularnych tego tekstu. Procesy te zostały zilustrowane w aneksach źródłowych zawierających edycje przekazów w języku łacińskim, polskim i niemieckim.The paper aims to organise the issues concerning the great variety of manuscripts jointly described as the “election prophecy,” supposedly made by Georg Joachim Rheticus. The author proposed to apply a model showing how the original text of the “prophecy,” the autograph of which has not been preserved to this day, underwent contamination and interpolation after being introduced into manuscript circulation through correspondence and numerous copies, while at the same time serving as the basis for the creation of vernacular traditions of the text. These processes are depicted in source materials annexed to the paper, containing editions of accounts in Latin, Polish, and German.
The paper aims to organise the issues concerning the great variety of manuscripts jointly described as the “election prophecy,” supposedly made by Georg Joachim Rheticus (1514–1574), an astronomer, astrologer, and the student of Nicolaus Copernicus. The study contains a proposal of a model showing how the original Latin text of the “prophecy,” the autograph of which has not been preserved to this day and which had the form of a horoscope diagram with commentary by Rheticus, underwent contamination and interpolation, while at the same time serving as the basis for the creation of two vernacular traditions of the text – Polish and German. The analysis of the preserved copies consists of the description of the most reliable witness of the “prophecy” tradition – the copy made in the 18th century by Wrocław-based Enlightenment historian Samuel Beniamin Klose on the basis of the available documents of Andrzej Dudycz, which introduced the text into wider circulation – and of the discussion of other accounts which can be found in European libraries. The transformations undergone by the text of the prophecy between late 16th century and early 18th century are depicted in source materials annexed to the paper, containing the editions of several Latin and Polish versions of the text, as well as its German version.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2016, 60
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekspansja habsburska w XVI wieku w świetle dzieł wybranych polskich autorów z pierwszej połowy XVII wieku
Habsburgian expansion in 16th century in the view of works of chosen Polish authors from the first half of the 17th century
Autorzy:
Wajs, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564141.pdf
Data publikacji:
2019-09-25
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Habsburgowie
ekspansja habsburska
XVI wiek
Jakub Sobieski
Albrycht Stanisław Radziwiłł
Stanisław Kobierzycki
XVII wiek
piśmiennictwo staropolskie
The Habsburgs
Habsburgian expansion
16th century
17th century
Old Polish literature
Opis:
Habsburgowie dzięki korzystnej polityce dynastycznej w ciągu XVI wieku wkroczyli do grona najpotężniejszych rodów panujących Europy. O ile ekspansja w Europie Zachodniej (Bur-gundia, Niderlandy, Hiszpania i jej posiadłości: Neapol, Sycylia, Sardynia, kolonie w Nowym Świecie, północna Italia, Portugalia) udała się Habsburgom praktycznie bezproblemowo, to nie można tego powiedzieć o ekspansji w kierunku Europy Środkowej (Czechy, Węgry, Korona i Litwa). Habsburskie zdobycze w Europie Zachodniej miały władzę dziedziczną, natomiast w Europie Środkowej wspomniane państwa były monarchiami elekcyjnymi. Tą zależność po-między sposobem ekspansji a ustrojem danego państwa zauważyli także polscy autorzy z I połowy XVII wieku: Jakub Sobieski (1591-1646), Albrycht Stanisław Radziwiłł (1593-1656) oraz Stanisław Kobierzycki (ok. 1600-1665). Wszyscy trzej w swoich dziełach z perspektywy stulecia odnosili się do ekspansji habsburskiej w XVI wieku i jej głównych kierunków. O ile Radziwiłł i Sobieski piszą z pozycji kronikarza i głównie przedstawiają faktografię dotyczącą etapów ekspansji Habsburgów w poprzednim stuleciu, to Stanisław Kobierzycki stworzył bardzo cie-kawą własną konstrukcję historiograficzną, którą przedstawił w swoim dziele. Perspektywa czasowa pozwoliła autorom na przedstawienie pełnego obrazu ekspansji w omawianym przez autora okresie, wskazanie jej kierunków i przedstawienie subiektywnych ocen działań habs-burskich w poszczególnych krajach, szczególnie z naciskiem na Węgry, Czechy, Koronę i Litwę.
Due to the favourable dynastic policy in 16th century, the Habsburgs became one of the most potentruling families of Europe. Even though their expansion on Western Europe (Burgundy, Netherlands, Spain and its properties: Naples, Sicily, Sardinia, New World colonies, northern Italy, Portugal) was all most seamless, it was not this smooth when it comes to expansion on Central Europe (Czechia, Hungary, the Crown and Lithuania). The ruleship in Habsburgs’ trophies of Western Europe was heritable and the mentioned countries of Central Europe were elective monarchies. This relation between a way of expansion and a political system in a certain country was also noticed by Polish authors from the first half of the 17th century: Jakub Sobieski (1591-1646), Albrycht Stanisław Radziwiłł (1593-1656) and Stanisław Kobierzycki (ok. 1600-1665). All three of them were referring to the Habsburgian expansion in the XVI century and its main directions. Radziwiłł and Sobieski were writing from the perspective of a chroni-cler, mostly depicting factual evidence concerning stages of the Habsburg’s expansion in the previous century, Stanisław Kobierzycki created in his work his own, new, interesting histori-ographic construction. The time perspective let the authors show a complete vision of expan-sion, indicate its directions and present a subjective opinions on the Habsburgs’ activities in certain countries, especially in Hungary, Czechia, the Crown and Lithuania.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2019, 17; 9-26
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewangelicko-reformowany katechizm krakowski a katechizmy wileńskie Stanisława Sudrowiusza i Jana Zygrowiusza
Reformed Protestant Krakow Catechism and the Vilnius Catechisms by Stanisław Sudrowiusz and Jan Zygrowiusz
Autorzy:
Siess-Krzyszkowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946354.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
reformacja w Polsce
katechizmy ewangelicko-reformowane
antytrynitaryzm
XVI i początek XVII w.
Reformation in Poland
Reformed Protestant catechisms
antitrinitarianism
16th and beginning of 17th century
Opis:
Comparison of Reformed Protestant catechisms printed for the Lesser Poland Congregation and the Lithuanian Congregation highlights the theological differences, which were splitting these two communities till the beginning of the 17th century. The Lithuanian Congregation was influenced by the antitrinitarian propaganda, which manifested in the rigorous avoidance of the phrase “Holy Trinity” in the community’s teachings (and, most probably, in sermons). This period of the hidden antitrinitarian influence on the Lithuanian Congregation was ended by the catechism by Jan Zygrowiusz, published in Lubcz in 1618.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 95-123
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księga wójtowska i ławnicza Kórnika z lat 1580–1607
The alderman’s and the magistrate’s book for the town of Kórnik from 1580–1607
Autorzy:
Jaworski, Szymon Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510228.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
Tematy:
alderman’s and magistrate’s book
16th–17th century Kórnik
Kórnik aldermen
Kórnik magistrates
Opis:
The subject of this article is the chancellery and archival analysis of the alderman’s and the magistrate’s book for the town of Kórnik from 1580–1607. At present the manuscript is kept at the headquarters of the State Archives in Poznań. Based on appropriately selected literature and information contained in the book, it was possible to carry out an external and internal critique of the source. It needs to be highlighted that the manuscript has only rarely been as a historiographical archival source.
Źródło:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2019, 36; 123-140
0551-3790
Pojawia się w:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maria Magdalena – bohaterka jezuickiej epigramatyki. Przegląd źródeł
Maria Magdalena, a Character in Jesuit Epigrams Overview of Sources
Autorzy:
Nowaszczuk, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878363.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
piśmiennictwo jezuickie
epigramatyka XVI i XVII wieku
utwory o Marii Magdalenie
Maria Magdalena w poezji
biogram Marii Magdaleny
epigramaty religijne
teorie literackie renesansu i baroku
epigramatyka po Soborze Trydenckim
poeci jezuiccy
epigramatycy jezuiccy
Jesuit writings
16th- and 17th- century epigrams
texts on Mary Magdalene
Mary Magdalene in poetry
biographic entry on Mary Magdalene
religious epigrams
literary theories of the Renaissance and baroque
epigrams after the Council of Trent
Jesuit poets
Jesuit epigram writers
Opis:
W epigramatycznym dorobku poetów jezuickich szesnastego i siedemnastego wieku znajduje się wiele tekstów poświęconych Marii Magdalenie. Pojawiają się one u przedstawicieli kilku generacji twórców i to bez względu na ich pochodzenie. Utwory takie odnaleźć można także u najwybitniejszych spośród nich, jak choćby u Bernarda Bauhusjusza, Jakuba Bidermanna, Franciszka Remonda, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Piotra Aloisa, Piotra Justa Sautela i wielu innych. Ożywienie zainteresowania postaciami nadprzyrodzonych pośredników nastąpiło po Soborze Trydenckim, zwłaszcza po opublikowaniu dekretu De invocatione, veneratione et reliquis sanctorum et sacris imaginibus oraz nowego Martyrologium Romanum. Święci sławieni w poezji to zwłaszcza reprezentanci epoki nowożytnej, w tym przedstawiciele samej Societas Iesu. Pośród tych „nowoczesnych” bohaterów szczególne miejsce zajęła postać biblijna, Maria Magdalena. Analiza opublikowanych drukiem łacińskich kolekcji epigramatycznych wykazuje w nich tendencję do tworzenia cyklów i porządkowania wierszy na podstawie jakiejś zasady przewodniej, zwłaszcza chronologii wydarzeń w biogramie Świętej. Utwory pojawiają się w większej ilości na przełomie renesansu i baroku, rzadziej natomiast w drugiej połowie siedemnastego wieku. W tym okresie nastąpić musiała dość istotna zmiana gustów czytelniczych. Popularność zdobyły utwory krótkie i zwieńczone dosadną konkluzją. Wątki znane z dotychczasowych opracowań ku czci Marii Magdaleny, problem miłości doczesnej i nadprzyrodzonej, temat płaczu i ognia miłości zaczęto kultywować na gruncie innych gatunków. Jak dotąd nie wyjaśniono zjawiska owej „migracji” materii. Można domniemywać, że przejęcie motywów artystycznie wysublimowanych przez formy liryczne nastąpiło na skutek silnego oddziaływania teorii konceptu. Ostatecznie trzeba przyznać, że epigramaty ku czci Marii Magdaleny jaskrawo uwidaczniają wiodące tendencje kulturowe epoki renesansu i baroku, stanowią też świadectwo dawnych upodobań literackich i ówczesnej teorii pisarstwa.
The body of epigrams authored by Jesuit poets of the sixteenth and seventeenth centuries comprise many texts with Mary Magdalene as a character. They were written by representatives of a few generations of authors, regardless of their origins. Such texts can also be found in the work of the most remarkable authors, including – to mention only a few – Bernardus Bauhusius, Franciscus Remondus, Matthias Casimirus Sarbiewski, Petrus Alois, Petrus Iustus Sautel and many others. A revival of interest in supernatural mediators came after the Council of Trent, particularly following the publication of On the Invocation, Veneration, and Relics of Saints, and on Sacred Images (De invocatione, veneratione et reliquis sanctorum et sacris imaginibus) and the Roman Martyrology (Martyrologium Romanum). The saints glorified in poetry are mainly representatives of modern times, including the Society of Jesus (Societas Iesu) itself. The biblical character of Mary Magdalene has a special place among these “modern” characters. An analysis of Latin collections of epigrams published in print indicates a tendency to produce poetic cycles or to arrange poems according to a particular central rule, especially the chronology of the events in biographical entries on the saint. Such epigrams were written predominantly in the late Renaissance and early baroque, with not so many in the second half of the 17th century. It seems that reading tastes and habits changed considerably during that period. Short texts with blunt conclusions became popular. The themes from previous texts dedicated to Mary Magdalene, such as earthly love versus supernatural love, crying and the fire of love, found their way into other literary genres. However, this ‘migration’ phenomenon has not been explained to this day. As a matter of conjecture, the transition of artistically sublime motifs into lyrical forms may have been strongly influenced by the theory of concepts. After all, it must be admitted that epigrams honouring Mary Magdalene paint a clear picture of the predominant cultural trends in the Renaissance and baroque times and testify to the literary preferences and literary theory of those days.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 3; 59-77
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 31

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies