Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "14th century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 29
Tytuł:
Antoni Andrzejowy – pierwszy szkotysta
Antonius Andreae – the First Scotist
Autorzy:
Gensler, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013137.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
szkotyzm
filozofia XIV wieku
scholastyka
Scotism
14th century philosophy
Scholasticism
Opis:
Antonius Andreae (ca 1280 – ca 1333) is an important figure in the early development of Scotist school but also an obscure one, known mostly for his professed fidelity to the doctrine of his Parisian teacher, John Duns Scotus. The analysis of his surviving texts reveals (scant) information that allows for establishing a chronology of his most important works: De tribus principiis naturae, the commentary on the Metaphysics, the commentary on the Ars Vetus, and the Abbreviatio operis oxoniensis Scoti, as well as a (partial) reconstruction of his academic life after the return to his native Aragon from Paris. It also shows Antonius as a fierce opponent of Peter Auriol, whose views he finds to be especially repugnant to the teaching of Scotus.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 59-69
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archiwum historyczne parafii Wolsztyn (inwentarz z 1963 roku)
Autorzy:
Weiss, Anzelm
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041122.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
14.-20. Jahrhundert
Kirchenvisitation
Archivalien
Benefizium
XIV-XX wiek
wizytacja
archiwalia
beneficjum
14th-20th century
canonical visitation
archives
benefice
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2001, 76; 341-387
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie średniowieczne tradycje lubelskie oraz ich wpływ na poczucie tożsamości lokalnej wspólnoty (XIII? – początek XVII w.)
Autorzy:
Michalski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607565.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
medieval local traditions
Lublin – history, 13th–14th century
Lublin community, 13th–16th century – sense of identity
Lublin community – historical consciousness
traditions about Tatar siege of Lublin castle in the winter of 1340/134
1 St. Michael’s p
Lublin – średniowieczne tradycje lokalne
Lublin – historia, XIII–XIV w.
Lublina – świadomość historyczna
społeczność Lublina, XIII–XVII w. – poczucie tożsamości
tradycje o oblężeniu zamku lubelskiego przez Tatarów zimą 1340/1341 r.
Fara św. Michała w.
Opis:
The article presents the medieval accounts of the two short stories about the past of Lublin, concerning the siege of its castle by Tatars in the winter of 1340/1341 and the apparition of St. Michael to prince Leszek Czarny and the ruler’s subsequent victory over pagan Jatvings (1282). Following the traces of the familiarity of these narratives in the town up to the turn of the 16th century, it is argued that they were well recognized local traditions. They conveyed ideas of particular importance and attractiveness to theLublin community and provided a distinct way of perceiving of the important elements of townscape. Thus the stories about legendary history ofLublin influenced the sense of identity of theLublin community in several significant ways.
Artykuł przedstawia średniowieczne wersje dwóch opowieści o przeszłości Lublina, dotyczące oblężenia miejscowego zamku przez Tatarów na przełomie 1340 i 1341 r. oraz ukazania się świętego Michała księciu Leszkowi Czarnemu i zwycięstwa władcy nad Jaćwingami w 1282 r. Przyglądając się śladom znajomości tych narracji w mieście nad Bystrzycą do początku XVII w., autor dowodzi, że były to wówczas dobrze znane tradycje lokalne. Wyrażały one idee szczególnie ważne i atrakcyjne dla społeczności Lublina. Za ich sprawą członkowie miejscowej wspólnoty postrzegali ważne elementy miejskiej przestrzeni w swoisty dla swej grupy sposób. Można zatem dostrzec, że opowieści z kręgu legendarnych dziejów Lublina oddziaływały na poczucie tożsamości członków społeczności Lublina w kilku ważnych aspektach.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2017, 72
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak być sprawiedliwym? Ryszarda Kilvingtona komentarz do Etyki Arystotelesa
How To Be Righteous? Richard Kilvington’s Commentary on Aristotle’s Ethics
Autorzy:
Jung, Elżbieta
Michałowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013170.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Ryszard Kilvington
średniowiecze
etyka
Arystoteles
filozofia XIV wieku
Richard Kilvington
Middle Ages
ethics
Aristotle
the philosophy of 14th century
Opis:
The article presents Richard Kilvington’s interpretation of Aristotle’s views on the concept of justice. Richard Kilvington was a fourteenth century philosopher and theologian who commented on various Aristotle’s works including Nicomachean Ethics. Kilvington’s commentary on Nicomachean Ethics was composed in 1325-1326 at Oxford University. It contains, among others, a question Utrum iustitia sit virtus moralis perfecta, which is devoted to the concept of justice. In his investigations Kilvington always uses logic as a major analytical tool, and mathematics as a method to discuss the issues and settle between opposite points of view, which is common for Kilvington’s commentaries. These techniques allow him to indicate all the contradictions in Aristotle’s analyses. Kilvington’s concept of justice clearly points to twofold order: horizontal and vertical. In the horizontal one Kilvington’s distinguishes the virtue of absolute justice that is a perfect model for all kinds of justice. In the vertical one he presents a model of a just man that is such a man who is ‘perfectly harmonious’. He also indicates the order of justice existing in the world, visible in human relationships, and regulated by three kinds of justice viz. compensatory, distributive and political. Kilvington’s investigations complete Artistotle’s opinions on justice, however they remain in the field of Aristotelian analyses and his concept of morality implemented in society. In this question Kilvington consistently separates the supernatural order and the order of natural reason, and, in his ethics, he never refers to theological issues concerning the relation between God and created world, which was uncommon for medieval theoretical practice.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 117-129
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kancelarie kościelne w okresie staropolskim
Autorzy:
Olczak, Stanisław K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042116.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIII-XIV wiek
dokumentacja
zasoby archiwalne
13th-14th century
records
archival repertory
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1995, 64; 15-24
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kronika Dzierzwy z kolekcji historycznej Macieja z Grodziska. Kótko o cennym zabytku średniowiecznego dziejopisarstwa i jego kulturowym znaczeniu
Dzierzwa’s Chronicle from the historical collection of Maciej of Grodzisko. Concise remarks about the important monument of mediaeval historiography and its cultural significance
Хроника Дежвы из исторической коллекции Матвея из Гродиска. Коротко о ценном памятнике средневековой историографии и его культурном значении
Autorzy:
Michalski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462916.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Kronika Dzierzwy
kolekcja historyczna Macieja z Grodziska
historiografia polska (XIV w.)
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie – zbiory
Dzierzwa’s Chronicle
the historical collection of Maciej of Grodzisko
Polish historiography (14th century)
Hieronim Łopaciński Regional Public Library in Lublin – collections
Хроника Дежвы
историческая коллекция Матвея из Гродиска
польская историография (XIV в.)
Люблинская Воеводская Публичная Библиотека им. Иеронима Лопацинского
Opis:
Rękopis o sygnaturze 470 w posiadaniu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, to fragment kodeksu Macieja z Grodziska – kolekcji historycznej z początku XVI w. W zachowanej do dziś części, zawiera on pięć utworów, z których najobszerniejszym i najciekawszym jest Kronika Dzierzwy (ok. 1306–1320). Dzieło ma charakter wyciągu z kroniki mistrza Wincentego Kadłubka. Wbrew pozorom jest to jednak ciekawy zabytek historiograficzny, świetnie ukazujący warsztat, zainteresowania oraz tendencje ideowe ważne dla polskiego dziejopisarza tworzącego w okresie walk o zjednoczenie kraju podzielonego wskutek rozbicia dzielnicowego. Interesujące są też koneksje łączące dzieło Dzierzwy z dawnym Lublinem: za sprawą notatek czytelnika rękopisu kroniki, który znajdował się u schyłku wieków średnich w tym mieście, możemy poczynić pewne obserwacje dotyczące lokalnej świadomości historycznej.
The manuscript with shelf mark 470, in the possession of the Hieronim Łopaciński Regional Public Library in Lublin, is a fragment of the codex of Maciej of Grodzisko – the historical collection from early 16th century. In the part preserved until this day it contains five pieces, the most extensive and interesting of which is the Dzierzwa’s Chronicle (ca. 1306–1320). The work has the nature of an extract from the chronicle of Master Wincenty Kadłubek. Despite its inconspicuous appearance, this is an interesting historiographic monument, which presents the workshop, interests and ideological trends of importance to the Polish chronicler writing in the period of the struggle to unite the State (divided as a result of feudal fragmentation). There are also interesting connections between Dzierzwa’s work and the Lublin of the past: thanks to the notes by a reader of the manuscript of the chronicle, who was in this city at the dawn of the Middle Ages, we can make certain observations concerning the local awareness of history.
Рукопись обозначенная номером 470, хранящаяся в Люблинской Воеводской Публичной Библиотеке им. Иеронима Лопацинского – это фрагмент кодекса Матвея из Гродиска – исторической коллекции начала XVI в. В сохранившейся на сегодня части он содержит пять сочинений, из которых самой обширной и интересной является Хроника Дежвы (ок. 1306–1320). Сочинение являет собой выдержку из хроники магистра Винцентия Кадлубка. Вопреки тому, что можнo было бы ожидать, это интересный историографический памятник, отлично раскрывающий эрудицию, интересы и идеологические тенденции, присущие польскому историку, творящему во времена борьбы за объединение страны на этапе завершения периода феодальной раздробленности. Интересны также указания, единящие труд Дежвы со старым Люблином – благодаря записям, сделанным читателем рукописи хроники, известно, что под конец Средневековья она находилась в этом городе. На их основании можно также сделать определённые выводы о местном историческом сознании.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2017, 60; 49-68
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys i reforma życia zakonnego XIV–XVI wieku i jego wpływ na dominikański klasztor łęczycki
Autorzy:
Stolarczyk, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560491.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
reform of religious life
14th - XVI century
Dominican monastery in Łęczyca
reforma życia zakonnego
XIV-XVI wiek
klasztor dominikanów w Łęczycy
Opis:
Although to a lesser degree, the 14th century crisis of religious life also embraced Mendicant Orders, including the Order of Preachers. Dominican brothers were obliged to respect the principles written down in the rule of St Augustine as well as in the constitution of the order which regulated the life of the Order as well as defined the Order’s organizational structure. Friars however, sometimes gave in to temptation and broke the rules of their communities. The convents’ style of life with characteristic disregard for the notion of religious community in the order and omnipresent individualism in every field was in conflict with the spirit and content of the rules and constitution of the Dominican, and was referred to as conventualism. The call to initiate a thorough reform of the law in the Order was given by Master General Raymond of Capua. At his command in every Dominican province within one year one monastery with at least 12 brothers was required to introduce the rule of regular observance – the renewal of relations from the period of the formation of the Order and strict adherence (observare) to the Order’s rules. The basic condition of the observance was enclosure. Observant Convents were excluded from the authority of the Provincial and subjected to the power of vicars designated by the Master General. This led to the creation of separate congregations sometimes uniting reformed monasteries from different provinces and countries.In the Polish province the observant reform officially began on 30 July 1432 in the Wroclaw monastery of St. Adalbert. The success of the reform was confirmed by Chelmno Chapter in 1519 only in the orders in Glogow, Legnica, Krosno (part of Silesia province) as well as in part of Mazovia province, whereas the entire division of the province of Greater Poland together with the Łęczyca monastery was subjected to special care of Andrew from Parczew. The same chapter tells Vicar General of the province to re-visit the convents and reintroduce the reform. The negative effects of the collapse of observance by Łęczyca Friars Preachers were serious and they appeared immediately. The convent had never exceeded the number of 12 monks present at one time till the end of its existence in 1799.There were several reasons for the fall of observance in Poland: the reform was superficial in its character, both conventualists and observants were under the authority of the provinces, small convents were poverty stricken. According to J. Kłoczowski the initiators of the reform wrongfully restricted the reform to moral issues only, ignoring the structural aspect. It led to many monks behave passively towards the attempts to introduce observance.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2012, 18
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legenda fundacyjna dawnej lubelskiej fary św. Michała Archanioła
The legend of the foundation of the former St. Michael the Archangel parish church
Легенда люблинской Фары св. Михаила Архангела
Autorzy:
Michalski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462930.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Fara św. Michała Archanioła w Lublinie
historia kultury Lublina
świadomość historyczna mieszkańców Lublina
legendy lubelskie
Rocznik Traski (XIV w.)
Kronika Dzierzwy (XIV w.)
St. Michael the Archangel parish church in Lublin
history of culture of Lublin
historical awareness of the citizens of Lublin
legends of Lublin
Traska's Annals (14th century)
Dzierzwa Chronicle (14th century)
Фара св. Михаила Архангела в Люблине
история культуры Люблина
легенды Люблина
Эжегодник Траски (XIV в.)
Хроника Дежвы (XIV в.)
Opis:
Podanie o śnie Leszka Czarnego, aparycji archanioła Michała i zwycięstwie nad Jaćwingami, którzy złupili Lublin w roku 1282, to obecnie chyba najpopularniejsza z dawnych lubelskich tradycji historycznych. Mało znany jest jednak fakt, że jest to bardzo stara opowieść: jej pierwsze wersje znamy jeszcze z Rocznika Traski i Kroniki Dzerzwy – dzieł, które powstały w pierwszej połowie XIV w. Opowieść o śnie Leszka Czarnego powstała najprawdopodobniej jeszcze za panowania tego władcy na tronie krakowskim (do roku 1288 włącznie). Doniosłość pierwiastków lokalnych obecnych w jej najstarszej wersji (zachowanej w Roczniku Traski) wskazuje na, przynajmniej częściowo, lubelską proweniencję. Chodzi przede wszystkim o zaakcentowanie aktywności archanioła Michała, za sprawą której członkowie lubelskiej społeczności zostali uratowani z rąk pogańskich Jaćwingów. Istnienie takiej wizji wydarzeń z roku 1282 dobrze koresponduje z przesłankami świadczącymi o istnieniu w Lublinie świątyni pod wezwaniem św. Michała już przed najazdem z roku 1282 oraz przed powstaniem znanej nam ze źródeł ikonograficznych Fary św. Michała Archanioła (pod koniec XIII lub na początku XIV w.). Najstarsza opowieść o śnie Leszka Czarnego stanowi zatem ważną przesłankę przemawiającą za istnieniem dawniejszej postaci tej świątyni. Bardzo ciekawy materiał, świadczący o popularności oraz funkcjonowaniu legendy jako lokalnej tradycji historycznej przekazywanej w obiegu ustnym, pojawia się w Rocznikach Jana Długosza. Liczne przekazy odnoszące się do lubelskiej legendy pojawiają się od przełomu XVI i XVII w. Ich analiza pozwala ocenić znaczenie podania o śnie Leszka Czarnego dla dawnych lublinian. Był to bardzo ważny fragment miejscowych dziejów: stale obecny w świadomości historycznej mieszkańców miasta nad Bystrzycą, stanowił istotne spoiwo ich lokalnej tożsamości.
The legend of the dream of Leszek II the Black, the appearance of Michael the Archangel, and the victory over the Yotvingians, who plundered Lublin in 1282, is today probably the most well known of the old historical traditions of Lublin. The fact that this tale is very old is relatively unknown: its initial versions are known from the Traska's Annuals and the Dzerzwa Chronicles – works that were created in the first half of the 14th century. The tale of the dream of Leszek the Black was most probably created when this ruler reigned on the throne of Kraków (until 1288). The significance of local elements in its oldest version (preserved in the Traska's Annuals) indicates at least its partial provenance from Lublin. First of all, the actions of St. Michael the Archangel are emphasised, by means of which members of the community of Lublin were saved from the hands of the pagan Yotvingians. The existence of such a vision of events from 1282 corresponds well to the sources proving the existence of the temple of St. Michael in Lublin as far back as before the raid of 1282, and before the rise of the St. Michael the Archangel Parish Church, which we know from iconographic sources (late 13th or early 14th century). The oldest tale of the dream of Leszek II the Black is therefore an important source supporting the existence of an earlier form of this temple. Very interesting material, proving the popularity and functioning of the legend as a local historical tradition, passed on in oral circulation, appears in the Annals by Jan Długosz. Numerous accounts referring to the legend of Lublin started to appear at the turn of the 16th century. Their analysis allows us to assess the significance of the tale of the dream of Leszek the Black for the citizens of Lublin in the old days. It was a very important fragment of local history: constantly present in the historical awareness of the residents of the town on the Bystrzyca River, it constituted a significant affirmation of their local identity.
Легенда о сне Лешека Черного, изображении Михаила Архангела и победе над Ятвягами, которые напали на Люблин в 1282 году, это сейчас одна из самых известных люблинских исторических традиций. Мало известным является однако факт, что это давняя история: ее первые версии помещались в Ежегоднике Траски и Хронике Дежвы, которые были созданы в первой половине XIV века. Сказание о сне Лешека Черного было создано вероятно еще при его владении на краковском престоле (до 1288 года). Появление люблинских мотивов в самой старой версии (сохранившейся в Ежегоднике Траски) указывает, отчасти, на люблинское происхождение легенды. Имеется в виду покровительство архангела Михаила, благодаря которому жители Люблина были спасены от языческих Ятвягов. Существование такого представления о событиях в 1282 году имеет связь с предпосылками свидетельствующими о существовании в Люблине храма св. Михаила до нашествии в 1282 г. а также до построения известной по иконографическим источникам Фары св. Михаила Архангела (в конце XIII или в начале XIV в.). Самое старое сказание о сне Лешека Черного является тем способом важной предпосылкой свидетельствующей о существовании более ранней версии Фары. Очень интересный материал, который свидетельствует функционировании легенды как местной исторической традиции передаваемой устно, содержится в Ежегодниках Яна Длугоша. Многие сведения относящиеся к люблинской легенде появляются с перелома XVI и XVII вв. Их анализ позволяет оценить значение рассказа о сне Лешека Черного для тогдашних жителей Люблина. Это был очень важный фрагмент местной истории: постоянно существующий в историческом сознании жителей города у реки Быстжица, являющийся важным связующим элементом их локальной тождественности.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2015-2016, 58/59; 73-106
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niektóre źródła dotyczące kultu Eucharystii w Polsce 1350-1450
Autorzy:
Sczaniecki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048192.pdf
Data publikacji:
1970
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Eucharystia
kult
historia
źródła
kościół
XIV-XV wiek
the Eucharist
cult
history
sources
church
14th-15th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1970, 21; 187-198
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niemieckie nazwiska urzędników Starego Miasta Braniewa w XIV wieku
German surnames of officials in 14th century Braniewo
Autorzy:
Guz, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2196218.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
Tematy:
nazwiska
etymologia nazwisk
Warmia
Braniewo
XIV w.
surnames
etymology of surnames
14th century
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie pochodzenia nazwisk genetycznie niemieckich, ustalenie ich struktury, stwierdzenie, czy badane nazwiska notowane są jeszcze w XVIII wieku na Warmii. Odnośnie do pochodzenia nazwisk to klasyfikacja nazwisk jednomotywacyjnych bazuje częściowo na podziale S. Rosponda (1967). Ponadto kierowano się podziałem nazwisk ze względu na etymologię m.in. ze słownika Duden. Familiennamen. Zwrócono też uwagę na zjawiska językowe występujące w niektórych nazwiskach. Baza materiałowa nie była wykorzystana dotąd w badaniach antroponimicznych. Większość opisanych nazwisk jest niederywowana, pozostałe derywowane są sufiksami fleksyjnymi i słowotwórczymi. Przeważająca część mian jest jednomotywacyjna. 65,5 % nazwisk nie dotrwała do XVIII wieku. W omówionych nazwach osobowych mamy do czynienia m.in. z następującymi zjawiskami językowymi: polonizacją, latynizacją za pomocą formantów fleksyjnych, np. -i, -is i słowotwórczego -us, podwajaniem spółgłosek bez uzasadnienia.
This paper presents the origin of genetically German surnames, to determine their structure and to determine whether the surnames under study were still present in Warmia in the 18th century. Regarding the origin of surnames, the classification of surnames with one motivation is partly based on the classification introduced by S. Rospond (1967). Moreover, the classification of surnames by their etymology, e.g. according to the Duden. Familiennamen dictionary, was also taken into account. The linguistic phenomena in certain surnames were also highlighted. The material database has not previously been used in anthroponymic research. Most of the surnames described here are non-derivative, while others are derived with inflectional and word-formation suffixes. The vast majority are names with a single motivation. 65.5% of the surnames had ceased to exist by the 18th century. The personal names under investigation feature, among others, the following linguistic phenomena: Polonisation, Latinisation by means of inflectional formants, e.g. -i, -is and the word-forming -us, and the doubling of consonants without justification.
Źródło:
Forum Filologiczne Ateneum; 2022, 10, 1; 161-173
2353-2912
2719-8537
Pojawia się w:
Forum Filologiczne Ateneum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznany dokument z XIV wieku dotyczący szkoły parafialnej w Bochni
Autorzy:
Kumor, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048332.pdf
Data publikacji:
1967
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Bochnia
dokument
XIV wiek
szkoła parafialna
szkoła
document
14th century
parish school
school
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1967, 15; 283-289
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opozycja rycerstwa pruskiego. Na początku XV wieku
Prussian knights’ opposition at the beginning of 15th century
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049856.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
bitwa pod Grunwaldem
opozycja stanowa
rycerstwo pruskie
wiek XIV
i XV
zakon krzyżacki
The Battle of Grunwald
opposition of the knighthood
Prussian
knighthood
14th and 15th century
Teutonic Order
Opis:
Artykuł dotyczy sprzeciwu rycerstwa pruskiego wobec Zakonu Krzyżackiego na początku XV wieku – zwłaszcza w okresie wielkiej wojny z Polską i Litwą. Główny punkt ciężkości stanowi bitwa pod Grunwaldem. Zakres geograficzny obejmuje Prusy i ziemię chełmińską, a chronologicznie od założenia Związku Jaszczurczego do sądu rycerskiego w Bratianie (1414). Większość z wymienionych rycerzy należała do grupy aktywnej politycznie, która chciała mieć większy wpływ na życie państwa krzyżackiego. Zaowocowało to szeregiem działań przed bitwą pod Grunwaldem, w tym konspiracyjnych (np. Jan Surwiłło [Hans Surwille]). Działania te nie ustały po bitwie. Bardzo dobrym przykładem jest Mikołaj z Pilewic [von Pfeilsdorf], który dostarczał Krzyżakom fałszywych informacji wywiadowczych i wymieniał z Polakami wrogie Zakonowi listy. Na pewno ten rodzaj sprzeciwu nie był zbyt powszechny. Na początku działań wojennych rycerze z ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej starali się pozyskać dalsze przywileje od Zakonu, np. przywilej z października 1409 r. Nie można całkowicie wykluczyć, że rzeczywiście istniała zorganizowana opozycja przed Bitwą pod Grunwaldem. Zostało potwierdzone, że w krzyżackich siłach rozpoznawczych służyli polskojęzyczni rycerze. W tym świetle warto zwrócić uwagę na polskie proporczyki odnalezione po aresztowaniu Mikołaja z Pilewic oraz ciekawe wyniki rekonesansu po polskim wycofaniu się z Kurzętnika. W czasie bitwy pod Grunwaldem chorągiew ziemi chełmińskiej, stanowiąca część ostatniego krzyżackiego uderzenia poddała się Polakom po śmierci wielkiego mistrza. Rycerze zostali wzięci do niewoli więc nie możemy mówić o zdradzie stanu, ale mimo wszystko mniejsza kapitulacja mogła mieć wpływ na wynik bitwy. Po klęsce Zakonu część rycerzy jawnie opowiedziała się po stronie polskiej – przyrzekli wierność Jagielle i wzięli udział w szturmowaniu zamków krzyżackich. Przy współpracy z niepokornym rycerstwem Polacy zdobyli Ostródę, Kowalewo, Krzyżbork, Bałgę i Kętrzyn. W efekcie, gdy Heinrich von Plauen został Wielkim Mistrzem, a polskie wojska wycofały się na przełomie września i października 1410 r., rycerze ci zostali surowo ukarani. Ścigani byli m. in. Mikołaj z Plewic, Eberhard z Korsz, Jochart z Kętrzyna i niejaki Zbylut (najprawdopodobniej tożsamy ze Zbylutem Zebowskim). Część rycerzy zbiegła do Polski (Mikołaj z Ryńska [von Renis] czy Stanisław z Bolumina [von Bolmen], a niektórzy uzyskali ułaskawienie Wielkiego Mistrza (np. Albrecht Karschau). Niektórzy z uciekinierów powrócili później do Prus, (Mikołaj z Ryńska już w jesienią 1410 r. ). Wkrótce potem rycerze nawiązali kontakt z ambitnym komturem radzyńskim Jerzym Wirsembergiem. Prawdopodobnie zamierzali obalić Heinricha von Plauen i zmusić nowego Wielkiego Mistrza, aby przyznał więcej przywilejów dla rycerzy. Konspiracja została ujawniona i zarówno Jerzy Wirsberg i Mikołaj z Ryńska zostali aresztowani. Mikołaj został później ścięty za zdradę stanu. Inni członkowie konspiracji (Janusz z Pułkowa [von Pulkau], Fryderyk z Kitnowa [von Kintenau], Janusz ze Szczuplinki [von Czipplin] i Gunter z Dylewa [von der Delau]) zbiegli do Polski i próbowali odzyskać swoje majątki. Oni, a także inni zbiegowie (Jan Surwiłło,Kacper/Jakub z Kobyły [von Kobil]) wspierali zarówno Jagiełłę, jak i Witolda. Po obaleniu Heinricha von Plauen większość rycerzy powróciła do Prus, a w 1414 r. uniewinniono pozostałych przy życiu członków spisku Wirsberga. Istnieją pewne uderzające podobieństwa między rycerzami przeciwstawiającymi się regule Zakonu. Istnieją pewne uderzające podobieństwa między rycerzami przeciwstawiającymi się regule Zakonu. Byli to często członkowie tej samej rodziny: bracia z Ryńska i Kitowa, ojciec i syn z Dylewa, teść i zięć (Mikołaj z Ryńska i Gunter z Dylewa), kuzyni (z Ryńska, Kitnowa i Szczuplinek). Często byli też sąsiadami, zwłaszcza wśród pochodzących z ziemi chałmińskiej (Pilewice, Płąchawy, Robakowo i Kobyły; Szczuplinki i Kitnowo; Słomowo i Bolumin; Ryńsk, Orzechowo i Pułkowo), ale także z okolic Korsz (Eberhard Kunseck, Albrecht Karschau i prawdopodobnie Jochart) i Ostródy (Dylewo i Durąg).
The article covers Prussian knights’ opposition against the Teutonic Order at the beginning of 15th century – especially during the Great War with Poland and Lithuania. The main focal point of the work is set on the Battle of Grunwald. The geographical scope is that of Prussia and Culmerland and the chronological one is from the foundation of the Lizard League up to the knights’ court in Bratian (1414). Most of the knights mentioned belong to the politcaly active group, who wanted a bigger influence on the current matters of the state. This resulted in a number of activities before the Battle of Grunwald, including conspiracy (e.g. Jan Surwiłło [Hans Surwille]). Those activities did not cease after the battle. A very good example is Mikołaj z Pilewic [von Pfeilsdorf], who had been supplying the Teutonic Knights with false intelligence and had exchenged hostile to the Order letters with the Poles. For sure this kind of opposition was not very widespread. After the beginning of hostilities knights from Culmerland and Dobrzyn Land tried to acquire further privileges from the Order, e.g. the privilege from October 1409. It cannot be completely ruled out, that there was indeed an organized opposition before the Battle of Grunwald. It has been confirmed, that there were Polish-speaking knights in the Teutonic Order reconnaissance forces. In that light it is important to note Polish pennants found after the arrest of Mikołaj from Pilewice and curious results of the reconnaissance after Polish withdrawal from Kurzętnik. During the Battle of Grunwald the Culm Banner, which was a part of the last Teutonic Order strike, has surrendered to the Poles just after the death of the Grand Master. The knights have been taken captive, so we cannot speak of high treason, but nevertheless the surrender could have affected the battle’s outcome. After the Order was defeated some of the knights have openly backed the Polish side – they have pledged allegiance to Jagiełło and took part in storming of the Teutonic Order castles. In cooperation with rebellious knights the Poles have captured Ostróda, Kowalewo, Krzyżbork, Bałga and Kętrzyn. In effect, when Heinrich von Plauen became the Grand Master and Polish forces have withdrawn in September–October of 1410, those knights have been severely punished, without proper trials. The prosecution included, among others, Mikołaj from Plewice, Eberhard from Korsze, Jochart from Kętrzyn and a certain Zbylut (most likely identical with Zbylut Zebowski). Some knight fled to Poland (Mikołaj from Ryńsk [von Renis] or Stanisław from Bolumin [von Bolmen] and some obtained pardon of the Grand Master (e.g. Albrecht Karschau). Some of the fugitives later returned to Prussia, (Mikołaj from Ryńsk already in the autumn of 1410). Soon after, the knights contacted the ambitious komtur of Radzyń Jerzy Wirsberg. Probably they intended to overthrow Heinrich von Plauen and to force the new Grand Master to give more privileges to the knights. The conspiracy was revealed and both Jerzy Wirsberg and Mikołaj from Ryńsk were arrested. Mikołaj was later beheaded for treason. Other memebers of the conspiracy (Janusz from Pułkowo [von Pulkau], Fryderyk from Kitnowo [von Kintenau], Janusz from Szczuplinka [von Czipplin] and Gunter from Dylewo [von der Delau]) fled to Poland and tried to regain their properties. They, and also other fugitives (Jan Surwiłło, Kacper/Jacob from Kobyły [von Kobil]) were backed by both Jagiełło and Witold. Finally, after Heinrich von Plauen was overthrown most of the knights returned to Prussia and the knights’ tribunal acquitted the surviving members of Wirsberg conspiracy in 1414. There are some striking similarities between the knights opposing the Order rule. They are often members of the same family: brothers from Ryńsk and Kitowo, father and son from Dylewo, father-in-law and son-in-law (Mikołaj from Ryńsk and Gunter from Dylewo), first cousins (from Ryńsk, Kitnowo and Szczuplinki). Frequently they were also neighbours, especially among those who came from Culmerland (Pilewice, Płąchawy, Robakowo and Kobyły; Szczuplinki and Kitnowo; Słomowo and Bolumin; Ryńsk, Orzechowo and Pułkowo), but also from Korsze region (Eberhard Kunseck, Albrecht Karschau and probably Jochart) and Ostróda (Dylewo and Durąg). At least some of the knights owned money to the Order. There is no comprehensive data, but Dytryk and Gunter from Dylewo, Mikołaj from Ryńsk, Janusz from Pułkowo, Konrad from Płąchawy [von Planchau], Janusz from Szczuplinki, Konrad from Orzechowo [von Orsechaw], Mikołaj from Słomowo [von Slommau] and Janusz from Topolno [Toppolensky] were indebted. This could not be without influence on their attitude to the Order. To be fair one has to add, that there were also knights, who reminde faithful to the Order. The best known examples are Mikołaj Witkop from Targowo [von Tergewisch], Szymon Wagil and Albrechta from Wigwałd [von Wittchenwalde], who was given Sławkowo in 1411 „umb synes getruwen dinstes willen, den her unsern orden in den groesten noten hat beweist”. Some of the Lizard League members also remained faithful, e.g. Otton from Konojady [von Konoyad], who was not persecuted after the Battle of Grunwald (he appears in the sources in 1417). His family also worked with the Order: his brother Knrad (Kuncze) from Dąbrówka [von Damerau] was working in the Teutonic Order intelligence. At the beginning of the 15th century the Teutonic Order state was shaken by an internal struggle between the knights with the Order authorities. Both parties remained without a clear victory as their argument ended, for a time, in a stalemate. But the future would belong to the knights, and in an alliance with burgers, they eventually defeated the Teutonic Order.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 206-250
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piśmiennictwo kulinarne Korony Aragonii pod koniec wieków średnich – analiza źródeł oraz zakres i problematyka dotychczasowych badań
Autorzy:
Hryszko, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640545.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Catalan Medieval Cookbooks, Crown of Aragon, 14th–15th Century, Scientific Research
Opis:
Culinary literature of the Crown of Aragon toward the end of the Middle Ages – analysis of the sources as well as of the scope and main topics of existing research The article contains an analysis of the fundamental directions of research devoted to four medieval manuscripts which had been created towards the end of the Middle Ages: Llibre de Sent Sovi, Llibre de totes maneres de potages de menjar, Llibre d’aparellar de menjar and Llibre de totes maneres de confits. The starting point of the analysis was a critical edition of the individual collections which made it possible to carry out more in-depth studies devoted to the origin of the recipes, their mutual relations as well as their transfer between the manuscripts. A derivative of this research was a linguistic analysis concerning the culinary terminology, which was often conducted within a wider context of studies devoted to the Catalan language. Another issue which was raised in the study concerned the gastronomical customs operating on the territory of medieval Catalonia. On the basis of these scientific analyses, there appeared some popular publications which popularized our knowledge about the above problem as well as the Catalan culinary literature. Another valuable aftermath of the research consisted in attempts to adapt the medieval recipes to the requirements of the contemporary cuisine. In the final part of the dissertation the author characterizes concisely the research methods which he had used in the studies on the Catalan culinary literature; he ends the dissertation with a presentation of his subsequent research postulates.
Źródło:
Prace Historyczne; 2013, 140, 2
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pokój w Stralsundzie a rozkwit późnogotyckiej architektury sakralnej na Pomorzu Zachodnim: powiązania pomiędzy polityką, gospodarką a koniunkturą budowlaną
Treaty of Stralsund and the peak development of the late Gothic church architecture in Western Pomerania: links between politics, economy and demand for building
Autorzy:
Lindenhayn-Fiedorowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1573374.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
historia gospodarcza
historia budowlana
2. połowa XIV wieku
Szczecin
Stargard
Kołobrzeg
średniowieczna architektura sakralna
economic history
history of construction
second half of 14th century
medieval church architecture
Opis:
The article focuses on the role of cities in Western Pomeranian in wars waged by the Hanseatic League against Valdemar IV, King of Denmark, between 1362 and 1370, and the influence of the peace treaty concluded in Stralsund on the development of a demand for building churches in Pomeranian cities that had actively participated in the conflict.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2020, 16; 247-287
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polacy i Pomorzanie w świetle przekazu Augustyna ze Stargardu
Poles and Pomeranians in the Accounts of Augustine of Stargard
Autorzy:
Rusakiewicz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591101.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Pomerania
historiography
14th century
Augustine of Stargard
Pomorze Zachodnie
średniowieczna historiografia
XIV wiek
Augustyn ze Stargardu
Opis:
Przedmiotem artykułu jest odtworzenie początku konfliktu między Polakami a Pomorzanami, opisanego w Protocollum Augustyna ze Stargardu w połowie XIV wieku. Głównym powodem stworzenia Protocollum był konflikt między archidiecezją gnieźnieńską w Polsce a diecezją kamieńską na Pomorzu. Dzieło napisano, by podkreślić niezależność od Polski diecezji i całego Księstwa Pomorskiego. Augustyn opisał, między innymi, historię mieszkańców Pomorza, ich korzenie i zmiany imion, początki Księstwa Pomorskiego i powody konfliktów z Polakami.
The subject of this paper is the depiction of the beginning of the conflict between Poles and Pomeranians, described in the work called Protocollum, written by Augustine of Stargard in the middle of the 14th century. The main reason for the creation of the Protocollum was the conflict between the Archdiocese of Gniezno in Poland and the Diocese of Kammin in Pomerania. It was written to prove the independence of the diocese and the whole Duchy of Pomerania from Poland. Augustine described, among other things, the history of inhabitants of Pomerania, their roots and the changes of theirs names, the origins of the Duchy of Pomerania and the causes of conflicts with the Poles. This article shows how Augustine’s presentation of the long-lasting hostility between Poles and the Pomeranians was an implementation of his historiographical conception, which showed the conflict between Pomerania and Poland since the ancient times and had to prove independence from Poland.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 2; 169-179
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 29

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies