Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "„Rzeczpospolita”" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 735
Tytuł:
Izabela Lewandowska-Malec, Sejm Walny Koronny Rzeczypospolitej Obojga narodów i jego dorobek ustawodawczy (1587–1632), Kraków 2009, ss. 640
General Crown Diet of the Polish–Lithuanian Commonwealth and its legislation], Księgarnia Akademicka, Kraków 2009, pp 640
Autorzy:
Kulecki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352311.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Sejm
parlamentaryzm
Rzeczpospolita
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2010, 17, 17; 225-231
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o zainteresowaniach bibliofilskich XVI-wiecznej polskiej elity władzy
Autorzy:
Kamler, Anna
Kuźmina, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23350207.pdf
Data publikacji:
2015-12-21
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
elita władzy
Rzeczpospolita
biblioteki
Źródło:
Historia. Memoria. Scriptum. Księga jubileuszowa z okazji osiemdziesięciolecia urodzin Profesora Edwarda Potkowskiego; 66-79
9788394002664
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemysł rolno-spożywczy w województwie wołyńskim w latach 1921–1939.
Autorzy:
Czuchryta, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436210.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
II Rzeczpospolita
przemysł
Wołyń
Opis:
In the years of the Second Polish Republic, the Volyn province , as an agricultural region, had good conditions for the development of the agricultural and food industry. At the beginning of the 1930s, the provivce was in the lead in the growth of among otherss, wheat (13,3% of the domestic production), barely (11,1%), millet (25,5%), hemp (25,9%), clover (14,6), canola and agrimony (24,2%), buckwheat (22,6%) and hop (63,4%). At the same time, Volyn bcoame the main hop centre in Poland. The province was also in the lead in breeding: in 1934 it ranked first in horse breeding and fourth in pig farming. In the years 1921-1936, progress in the development of the local supply area for the agricultural and food industry was noticeable. Considerable changes took place in the functioning and production of the Volyn agricultural and food industry dyring yhe time of the Second Polish Republic. The changes included the necessity of reconstructing damaged buildings giving up the opening of some factories reorientation of the markets (due tothe lack of stabilized conditions of trading with Russia), nation-wide cartelization of some lines of busines, limiting production by putting quotas (e.g. sugar industry), and the development of modern bacon industry (by well-known Łódź industries- the eisert family). The aim of the actions that were undertaken by the goverment with respect to the agriculture as well as agricultural and food industry in Volyn was to diversify the crops and the agricultural income by popularizing oil crops and supporting new branches of industry.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 14; 67-76
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podlaskie sejmiki ziemskie jako organ reprezentacyjny samorządu szlacheckiego I Rzeczypospolitej
Land sejmiks of Podlasie as an authority representing gentry local government in the First Polish Republic
Autorzy:
Szum, Ernest
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564123.pdf
Data publikacji:
2012-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
I Rzeczpospolita
sejmik
szlachta
Opis:
Artykuł przedstawia reprezentacyjną funkcję sejmiku ziemskiego, jako organu samorządu szlacheckiego I Rzeczypospolitej, w szczególności na ziemiach podlaskich, ale w kontekście ogólnopaństwowym. Prezentuje wieloaspektowość tego zagadnienia, uwzględniając doktrynę i prawo, ale także specyfikę społeczną, a zwłaszcza uwarunkowania ówczesnej praktyki politycznej. Na płaszczyźnie teoretyczno-prakseologicznej opisuje i analizuje istotę reprezentacyjnej funkcji sejmiku ziemskiego, jako organu samorządu szlacheckiego, w omawianym okresie. Natomiast na płaszczyźnie doktrynalnej wyjaśnia źródła i dynamikę ewolucji reprezentacyjnej funkcji sejmiku ziemskiego, w związku z przebiegiem procesów centralizacyjnych i decentralizacyjnych. Przedmiotem analizy strukturalno-funkcjonalnej jest staropolski sejmik szlachecki, jako byt społeczno-prawny. Ukazano ewolucję instytucji sejmiku ziemskiego od czasów ostatnich Jagiellonów, przez późniejszych władców elekcyjnych, aż do upadku państwa polsko-litewskiego. Analiza dokonana została na podstawie kwerendy archiwalnej i opracowania materiałów źródłowych dotyczących samorządu lokalnego omawianego okresu, z uwzględnieniem dostępnej literatury przedmiotu.
The following article describes a representative function of a land sejmik, which was a gentry local government in the First Republic of Poland (Polish: I Rzeczpospolita). It focuses mainly on the Podlasie Region but simultaneously refers to a nationwide context. The article shows multiple aspects of the subject with reference to the doctrine and law, social characteristics, and first and foremost the political landscape of that time. The aforementioned function of a land sejmik is described and analysed against a theoretical-praxeological background. Whereas, the evolution of the sejmik’s function and its reasons, which stemmed from centralizing and decentralizing processes, is explained against a doctrinal background. The structural and functional analysis focuses on the Old Polish gentry sejmik as a social and legal entity. The article presents a development of this institution beginning with the times of last rulers from the Jagiellonian dynasty, elective monarchs, and up until the collapse of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The following study is based on the preliminary archival research, local government records of the time and other literature of the subject that was available.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2012, 10; 7-32
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regina Renz, Kobieta w społeczeństwie międzywojennej Kielecczyzny. Dom – praca – aktywność społeczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno- -Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce 2008, ss. 2016.
Autorzy:
Rzepkowski, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689177.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Kobieta
Kielecczyzna
II Rzeczpospolita
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2011, 10, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej
Autorzy:
Mikołaj, Brenk,
Krzysztof, Chaczko,
Rafał, Pląsek,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/893323.pdf
Data publikacji:
2020-01-24
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
opieka społeczna
II Rzeczpospolita
Opis:
Cały numer 4 „Pracy Socjalnej” prezentuje wybrane aspekty funkcjonowania opieki społecznej w Polsce okresu dwudziestolecia międzywojennego. W pierwszej części wskazano na kluczowe dla tworzonego od podstaw systemu opieki społecznej akty prawne, tj. Ustawę o opiece społecznej z 1923 r., ponadto akty prawne regulujące pracę opiekunów społecznych, a także te rozdzielające kompetencje opiekuńcze po-szczególnych szczebli administracji państwowej. Druga część prezentuje fragmenty dzieł teoretycznych kluczowych dla rozwoju dyskursu z zakresu opieki społecznej II RP. Z kolei w trzeciej części wskazane zostały praktyczne aspekty funkcjonowania systemu. Autorzy starali się ukazać zarówno problemy systemowe, które nie pozwalały na w pełni skuteczne funkcjonowanie opieki społecznej, jak i doniosłość wprowadzanych rozwiązań, które po raz pierwszy w historii Polski zagwarantowały obywatelom dostęp do podstawowych świadczeń socjalnych ze strony państwa.
Źródło:
Praca Socjalna; 2019, 34(4); 1-160
0860-3480
Pojawia się w:
Praca Socjalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakon augustianów-eremitów w okresie wprowadzenia Reformacji na Śląsku i w Rzeczypospolitej
The Order of Hermits of Saint Augustine and its role in introduction of Reformation in Silesia and Poland
Autorzy:
Klemenski, Marcin A.
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942918.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
augustianie
Reformacja
Śląsk
Rzeczpospolita
Opis:
Artykuł skupia się na roli, jaką augustianie-eremici odegrali we wprowadzeniu Reformacji na Śląsku i w Rzeczypospolitej. Ponieważ byli oni związani z zakonem, do którego należał Marcin Luter, można zauważyć, że część zakonników była pod wpływem nauk współbrata. W mniejszych miejscowościach (jak Chojnów, czy Parczew) często byli pierwszymi, którzy głosili kazania ewangelickie, później z czasem porzucając habit zakonny, i zostając pastorami. Również w większych miastach (jak Wrocław) byli oni aktywnymi uczestnikami wprowadzenia Reformacji. Z ich inicjatywy i w ich kościele klasztornym we Wrocławiu zorganizowano słynną debatę między katolikami a zwolennikami nauk Lutra.
The article focuses on the role of Augustinian Hermits in introducing Reformation in Silesia and Poland. Since they were affiliated with the order, to which Martin Luther belonged, one could note that some of the friars were under the influence of their confrater’s teachings. In smaller towns (like Chojnów or Parczew) they were often the first ones to preach Evangelical sermons, later abandoning the monk’s habit and becoming pastors. In larger cities (like Wrocław) as well, they were active participants in the introduction of Reformation. By their initiative, in their church in Wrocław, the famous debate between Catholics and Lutherans was organized.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 381-393
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paweł Brzostowski (1739–1827). Twórca Rzeczpospolitej Pawłowskiej
Paweł Brzostowski (1739–1827). The Founder of ‘Rzeczpospolita Pawłowska’
Autorzy:
Skodlarski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20202502.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Paweł Brzostowski
Rzeczpospolita Pawłowska
Opis:
Those who have written on Paweł Brzostowski have lacked to pay much attention to his patriotism and his activities as a priest. Some have disapproved the fact that in hard times he left his peasants and sought peace abroad. It is obvious that he lacked the courage of priest Stanisław Brzóska or one of priest Ignacy Skorupka to take the leadership of his own army of peasants to defend Poland. Yet he showed through his life much commitment to strengthen Poland in order to avoid its defeat. He never stooped to the role of tsar’s confidant like other magnates and priests. His peasant army participated in the Kościuszko Insurrection and the November Insurrection. In 1798, after Napoleon’s army had entered Italy, he returned to Poland and gave away 3 000 Zlotys aid to peasants. He also made sure that the fund for the teacher, the doctor and the chemist’s always served the local community. J. Bartyś states that Paweł Brzostowski was a priest by choice: “he always strived to put into practice the Church’s teaching on neighbour-love, honesty and equality of all people regardless their social status”.
Źródło:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2009, 12, 1; 69-78
1899-2226
2353-4869
Pojawia się w:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojskowe postępowanie polowe i doraźne w II Rzeczypospolitej
Field and Summary Proceedings in the Second Polish Republic
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782606.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
prawo wojskowe
sądownictwo wojskowe
II Rzeczpospolita
Opis:
Field and summary proceedings of the military criminal procedure constitute the most characteristic modes of this particular suit. In these modes, unlike in any other proceedings, it becomes evident how crucial the command factor is for the military judiciary as well as how paramount general prevention is for severe and swift penalisation of criminal activity by the military court. These particular forms of proceedings in the military constitute also an opportunity to present the general rules and solutions for criminal proceedings which are incongruous with the military criminal procedure. The particular character of this kind of military criminal action is also manifested in the fact that it originated in the Polish Army around the time Poland regained independence, and the cases tried in military courts at the time testify to the condition of the resurgent country.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2016, 9; 60-81
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z prac nad prawnym uregulowaniem ochrony i opieki nad grobami wojennymi w II Rzeczypospolitej
From the texts on the legal regulation of protection and care for the war graves in the Second Polish Republic
Autorzy:
Truszkowski, Bartosz Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913076.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
groby wojenne
cmentarze wojenne
II Rzeczpospolita
Opis:
Po I wojnie światowej, wojnie polsko-bolszewickiej oraz lokalnych konfliktach zbrojnych odrodzone państwo polskie musiało zmierzyć się z palącym problemem ogromnej ilości nieuporządkowanych grobów wojennych rozsianych po całym terytorium kraju. Do uregulowania prawnej ochrony i opieki nad takimi obiektami Polskę obligowały nie tylko niepisane powinności natury humanitarnej i cywilizacyjnej, ale również ratyfikowane traktaty międzynarodowe. Artykuł ma na celu przedstawienie chronologii i zakresu prac, podmiotów za nie odpowiedzialnych, a także poszczególnych pomysłów i rozwiązań z zakresu grobownictwa wojennego zastosowanych w II Rzeczpospolitej.
After World War I, the Polish-Soviet war, and the local military conflicts, the reborn Polish state had to face the burning problem of a huge number of disordered war graves scattered throughout the territory of the entire country. Poland was obliged to regulate the legal protection and care for such objects not only by the unwritten duties of humanitarian and civilizational nature, but also by the ratified international treaties. The aim of the article is to present the chronological order and scope of works, the entities responsible for them as well as individual ideas and solutions for war graves used in the Second Polish Republic.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2020, 72, 2; 237-261
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wysłannicy patriarchy konstantynopolitańskiego na soborach w Rzeczypospolitej w XVI wieku
Representatives of the Patriarch of Constantinople in the Orthodoxies Synods in Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th Century
Autorzy:
Borkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171220.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Kościół prawosławny
egzarcha
Rzeczpospolita
patriarcha Konstantynopola
Opis:
The offer of the deputies of the patriarch of Constantinople in the orthodoxies synods in Polish-Lithuanian Commonwealth is very important. The ecumenical patriarchs sent or appoint to the Kingdom of Poland in the 16th century yours messengers: Abrahamios, hieromonk Philipos, archbishop of Galata, bishop of Litea and Rendina Damascen, archimandrite Dionisios Rallis Palaiologos, archdeacon Nikiforos Parashis, patriarch’s translator Theodor, patriarch of Antioch Joachim V, archbishop of Domenik and Elasson Arsenios, metropolitan of Dyrrachium Paisios, bishop of Moglen Theofanes, bishop of Luck Cyril Terlecki, metropolitan of Kiev Michal, archbishop of Cyprus Laurentios, archimandrite Cyrillos Lucaris, prince Constantine Ostrogsky, bishop of Lvov Gedeon, archdeacon Cyprian, hieromonk Sofronios, hierodeacon Isaac, monk Ivan Vishensky. The patriarch of Constantinople Jeremiah II appointed a new metropolitan, took care function of the local Synod. The metropolitan Elassonos Arsenios worked as teacher in Lvov and published Grammar of the Greek language. The Church Union was officially declared at the Synod of Brest (1596) and the Polish authorities resorted to violent means in order to apply it hit against the Orthodoxy was the pass of all the bishops of the Orthodox Church in Poland excluding both of them into the union. Protagonist in the faith against the union was the patriarch of Alexandria Meletios Pigas and of course locally through a bitter correspondence. Nikiforos Parashis and Cyrillos Lucaris achieved to organize the antyunion Synod of Brest (1596) which condemned the bishops in union. After the Synod of Brest (1596) in different ways the patriarch’s exarches together with the Orthodox brotherhoods took over the role in saving the Orthodoxy. Through their participations in the Polish fight the patriarch’s exarches couldn’t erase the image of the union, but without doubt created and supported the strength for fight against the union keeping unquenched the flame of the Orthodoxy especially in the metropolis of Kiev.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2014, Synody Cerkwi Prawosławnej w I Rzeczypospolitej, 5; 103-120
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idźcie swoją drogą, służąc jedynie Polsce”
Autorzy:
Tarczyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084925.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
Józef Piłsudski
II Rzeczpospolita
niepodległość
Opis:
W spuściźnie ideowej, jaką pozostawił Józef Piłsudski, na czołowe miejsce wybija się słowo „Niepodległość”. O nią walczył i wywalczył w 1918 roku. Obronił ją w 1920 roku, a później wskazywał wielokrotnie, iż jest ona darem najcenniejszym, jaki posiadają narody i państwa. I że należy go strzec jak źrenicy oka.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2018, 2(9); 7-8
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jedni nieśli buławy, drudzy – buzdygany... Rzecz o książce Jacka Gutowskiego
Some carried batons, others – maces... A piece on the book by Jacek Gutowski
Одни несли дубинки, другие – булавы… О книге Яцека Гутовского
Autorzy:
Grabowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1921540.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Jacek Gutowski
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Opis:
Waldemar Grabowski dokonał recenzji publikacji: J. Gutowski, Buławy i buzdygany w Polsce od XVI do XVIII wieku, Warszawa 2015.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2016, XVII (LXVIII), 4 (258); 176-181
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O cle w Polsce w latach 1918—1939
On Customs Duty in Poland Between 1918 and 1939
Autorzy:
Drozdek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782622.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
cło
II Rzeczpospolita
prawo celne
Opis:
Customs duty constituted one of the public tributes regulating international trade after regaining independence by Poland in 1918. The independent character of the customs duty was emphasised not only by the character of the regulations in customs law, but also by the existence of a specialised branch of public administration devoted to its collection. Customs duty performed a fiscal function and constituted an instrument of protection against inundation of the Polish market by cheap commodities imported from abroad.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2016, 9; 41-58
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział przedstawicieli Kościoła prawosławnego w pracy systemu parlamentarnego Rzeczypospolitej w końcu XVI wieku
Participation of Orthodox Church in parliamentary system of Polish-Lithuanian Commonwealth at the end of 16th century
Autorzy:
Padalinski, Uładzimir
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23943220.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kościół prawosławny
Cerkiew
parlamentaryzm
Rzeczpospolita
Opis:
Celem artykułu jest zbadanie udziału Kościoła prawosławnego jako odrębnej instytucji społecznej, w pracy sejmików powiatowych Wielkiego Księstwa Litewskiego i sejmu walnego Rzeczypospolitej w latach 1569–1596. Badanie opiera się na analizie instrukcji na synod kościelny, złożoną na zjeździe (nieformalnym sejmiku) szlachty prawosławnej Wielkiego Księstwa Litewskiego w Wilnie w 1594 r. Do połowy XVI w. najwyższa hierarchia Kościoła brała udział w zjazdach regionalnych i sejmie walnym Wielkiego Księstwa i miała bezpośredni wpływ na podejmowanie decyzji w sprawach kościelnych. Jednak po reformach systemu państwowego Wielkiego Księstwa Litewskiego w połowie lat 60. XVI w. i po zawarciu unii lubelskiej w 1569 r. hierarchowie Kościoła prawosławnego faktycznie pozostali poza strukturami władzy przedstawicielskiej. Niemniej jednak, autor dochodzi do wniosku, że w końcu XVI w. Kościół prawosławny miał realną możliwość uczestniczenia w pracy systemu parlamentarnego Rzeczypospolitej. W tym celu metropolita i biskupi mogli wysyłać na sejmiki powiatowe Wielkiego Księstwa oficjalne pisma, w których zgłaszali istotne dla Kościoła zagadnienia. Z kolei szlachta mogła włączać te kwestie do instrukcji wydawanych swoim posłom na sejm, a zatem przedstawić je do rozpatrzenia sejmowi walnemu Rzeczypospolitej. Należy podkreślić, że zarówno szlachta, jak i hierarchowie Kościoła uznawali taki sposób odwołania się do instytucji przedstawicielskich Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej jako całkowicie możliwy i zgodny z prawem. Zbadane źródła pokazują, że szlachta prawosławna Wielkiego Księstwa Litewskiego w końcu XVI w. była aktywną grupą polityczną, która broniła przestrzegania swoich praw i interesów religijnych. W artykule jest również wyjaśniona wyznaniowa przynależność niektórych przedstawicieli regionalnych elit politycznych Wielkiego Księstwa. Tak więc, marszałek hospodarski, kniaź Michał Drucki Sokoliński i Jan Tryzna byli wyznawcami prawosławia, a nie protestantami, jak to niekiedy jest przedstawiane w historiografii.
The objective of the article is to research the participation of Orthodox Church, as separate social institution, in work of district parliaments (sejmik powiatowy) of the Grand Duchy of Lithuania and General Sejm of the Commonwealth in 1569–1596. The work is based on analysis of instructions for the Church synod, submitted on rally (informal sejmik) of Orthodox nobility of the Grand Duchy of Lithuania in Vilnius in 1594. Until mid-16th century, highest echelons of Church hierarchy have participated in regional rallies and General Sejm of the Grand Duchy, thus having direct influence on decision making with respect to matters of the church. However, after the reforms of state system of the Grand Duchy of Lithuania in 1560s, and the Union of Lublin of 1569, leaders of the Orthodox Church have remained de facto outside of the structures of representative power. Nonetheless, the author draws a conclusion that at the end of 16th century the Orthodox Church had a real possibility of participating in the work of Commonwealth’s parliamentary system. With that purpose, the Metropolitan Bishop and other bishops were able to send official letters to district parliaments of the Grand Duchy, raising issues important for the Church. In turn, the nobles could include those in instructions issued to their deputies to Sejm, thus presenting them to the General Sejm of the Commonwealth for consideration. It should be emphasized, that both the nobility and Church leaders considered such a procedure for appealing to representative institutions of the Grand Duchy and the Commonwealth to be completely valid and legal. Investigated sources indicate, that Orthodox nobility of the Grand Duchy of Lithuania at the end of 16th century was an active political group, which defended its rights and religious interests. The article also clarifies religious affiliation of some of the representatives of regional political elites of the Grand Duchy. Thus, Hospodar Marshal, Duke Michał Drucki Sokoliński and Jan Tryzna were Orthodox, not Protestant, as they are sometimes presented in historiography.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 367-378
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monastycyzm Kościoła prawosławnego w I Rzeczypospolitej
Monasticism of Orthodox Church in Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Pawluczuk, Urszula Anna
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23943699.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
monastycyzm
bazylianie
klasztory
prawosławie
Rzeczpospolita
Opis:
Rzeczpospolita od wieków związana jest z tradycją monastycyzmu wschodniego. Monastery w strukturach Kościoła prawosławnego zajmowały i zajmują najważniejsze miejsce, jako centra duchowości i przekazu tożsamości religijnej oraz kulturowej. Monastery na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej nie tworzyły sieci zakonnej-kongregacji, a poszczególne jednostki były od siebie niezależne. W krajach znajdujących się w kręgu bizantyjsko-słowiańskim, zanim jeszcze ukształtowały się struktury cerkiewne najpierw powstawały ośrodki monastyczne. Głęboka tradycja monastycyzmu, tkwiąca korzeniami w czasach Rusi Kijowskiej, swoją kontynuację znalazła w prawosławnych ośrodkach monastycznych XVI-wiecznej Rzeczypospolitej. W wiekach XVII-XVIII monastery, szczególnie na terenie miast Wielkiego Księstwa Litewskiego, stały się główną ostoją prawosławia i opozycji antyunijnej [=przeciwko unii kościelnej, unii brzeskiej]. Szczególnie ważne były monastery, w których znajdowały się słynące z cudów ikony czy relikwie świętych. Edukacja przyklasztorna zajmowała istotne miejsce w systemie edukacji religijnej młodego pokolenia, a bogate zbiory biblioteczne, chociażby monasteru supraskiego czy ławryszewskiego, znane były poza granicami kraju. Monastery dostarczały kandydatów na biskupów, były miejscami rozwoju sztuki sakralnej. W ośrodkach monastycznych mnisi oraz mniszki prowadzili m.in. pracownie ikonopisców i kopistów, drukarnie, przytułki, szpitale czy gospodarkę monasterską.
The Commonwealth has had ties to the Eastern monastic tradition for centuries. In structures of the Orthodox Church, monasteries held, and continue to hold, the most important position as centres of spirituality and conveyance of identity, both religious and cultural. On Ruthenian territories of the Commonwealth, the monasteries did not form monastic networks-congregations; individual entities operated independently. In the countries of Byzantine-Slavic circle, monastic centres were established even before church structures were formed. Deep monastic tradition, dating back to the times of Kievan Rus’, found its continuation in Orthodox monastic centres of 16th century Commonwealth. In 17th and 18th centuries, the monasteries, especially those located in the cities of Grand Duchy of Lithuania, have become the mainstay of Orthodox faith and opposition against the Union of Brest. Particular importance was attached to monasteries, which held icons famous for miracles or relics of saints. Cloister schools were and important element of religious education of the young generation, and rich library holdings, such as those of Supraśl or Ławryszew monasteries were well known outside the country. The monasteries supplied bishop candidates, they fostered sacral art. In monastic centres, the monks and nuns have maintained icon painting and copying workshops, print houses, orphanages, hospitals and monastery economy.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 355-366
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Iwan Karp (ok.1535-1591), starosta nowodworski i jego rodzina. Z dziejów szlachty pogranicza polsko-litewskiego w XVI w.
Autorzy:
Karp, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29521062.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Iwan Karp
I Rzeczpospolita
szlachta
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2015, 289, 3; 479-503
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samotna wyspa czy wolni wśród wolnych? Obraz wolnych republik w dyskursie politycznym Rzeczypospolitej Obojga Narodów
A Lonely Island or the Free among the Free? The Image of Free Republics in Political Discourse of the Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Grześkowiak-Krwawicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232746.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
freedom
res publica
republic
political discussion
Polish-Lithuanian Commonwealth
wolność
rzeczpospolita
dyskusja polityczna
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Opis:
Badacze od dawna zwracali uwagę na głębokie przekonanie szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów o wyjątkowości jej kraju i jej swobód. Wbrew temu, co się czasem sądzi, nie był to wyraz sarmackiej megalomanii, która dała o sobie znać w wieku XVII i na początku XVIII, opinię tę głoszono co najmniej od połowy wieku XVI. Nie była to też jakaś polska osobliwość, podobnie mówili i zapewne myśleli o swoich swobodach obywatele innych wolnych rzeczy-pospolitych. Już w XV wieku mieszkańcy Florencji uważali swoją republikę za jedyną i nadzwyczajną, właśnie z racji panującej w niej wolności. Podobnie swój kraj i panującą w nim wolność oceniali Wenecjanie, a później Holendrzy, a także Anglicy. Zdanie: „jest tylko jedno królestwo na ziemi, gdzie wolność znalazła mieszkanie” wbrew pozorom nie odnosi się do sarmackiej Rzeczypospolitej, ale do hanoweriańskiej Anglii, a jego autor sądził, iż to jego ojczyzna jest jedynym krajem, a Brytyjczycy są jedynym ludem, który prawdziwie może o sobie powiedzieć: „jesteśmy wolni”. Szlacheccy obywatele Rzeczypospolitej wcześnie wpisali się w ten dyskurs, jeszcze przed pierwszą wolną elekcją. Autorka omawia dzieje owego dyskursu w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, stwierdzając, że w przeciwieństwie do odwołań w wieku XVI, a nawet w początkach wieku XVII pojawiające się później wzmianki o innych niż własna rzeczpospolita bądź niż republiki antyczne (szczególnie Rzym) były niezbyt liczne i dość powierzchowne, ich autorzy na ogół nie wiedzieli zbyt wiele o przywoływanych krajach, nie mieli jednak wątpliwości, że łączy je z Rzecząpospolitą pewne podobieństwo, które można by określić jako wspólnotę wolności. Bo też ten właśnie motyw, ważny także wcześniej, w wieku XVII i pierwszej połowie wieku XVIII stał się dominujący. Kryzys i skostnienie refleksji politycznej w połączeniu ze spadkiem zainteresowania światem zewnętrznym spowodował, że w szlacheckich dyskusjach politycznych nie pojawiały się już bardziej rozbudowane odwołania do innych krajów i ich rozwiązań ustrojowych. Ich uczestnicy jednak w dalszym ciągu włączali swój kraj w dość elitarną wspólnotę republik europejskich i w dalszym ciągu, nie bacząc na wszelkie różnice społeczne, wyznaniowe, polityczne, z których zresztą często nie zdawali sobie sprawy, uważali je za swoje „towarzyszki”.
Researchers have long drawn attention to the deep conviction of the Polish-Lithuanian Commonwealth nobility about the uniqueness of their country and its freedoms. Contrary to what is sometimes believed, it was not an expression of Sarmatian megalomania, which made itself felt in the seventeenth and early eighteenth centuries, this opinion was propagated at least from the middle of the sixteenth century. Nor was it some kind of Polish peculiarity, citizens of other free commonwealths said and probably thought about their freedoms in a similar way. Already in the 15th century, the inhabitants of Florence considered their republic to be unique and extraordinary, precisely because of its freedom. The Venetians, and later the Dutch and the English, assessed their country and freedom in a similar way. The sentence: “there is only one kingdom on earth where freedom has found a home” contrary to appearances does not refer to the Sarmatian Commonwealth, but to Hanoverian England, and its author believed that his homeland was the only country and the British were the only people who can truly say about himself: “we are free.” Noble citizens of Polish Republic entered this discourse early, even before the first free election. The author discusses the history of this discourse in the times of the Polish-Lithuanian Commonwealth, stating that, contrary to the references in the 16th century, and even at the beginning of the 17th century, later references to republics other than the Polish-Lithuanian Commonwealth or ancient republics (especially Rome) were not numerous and quite superficial, their authors generally did not know much about the mentioned countries, but they had no doubts that they share a certain similarity with the Commonwealth, which could be described as a community of freedom. Because this very motif, also important earlier, became dominant in the 17th century and the first half of the 18 century. The crisis and ossification of political reflection, combined with a decrease in interest in the outside world, meant that more extensive references to other countries and their political solutions no longer appeared in noble political discussions. Their participants, however, continued to include their country in a fairly elite community of European republics and still, regardless of all social, religious and political differences, of which they were often unaware, they still considered them their “companions.”
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 91-110
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzinne tradycje pisania instrukcji wychowawczych w epoce nowożytnej
Autorzy:
Żołądź-Strzelczyk, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1196709.pdf
Data publikacji:
2020-01-14
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
rodzina
podróże edukacyjne
instrukcje wychowawcze
nowożytność
Rzeczpospolita
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zaprezentowanie tradycji rodzinnych pisania instrukcji dla dzieci wysyłanych do szkół poza miejsce zamieszkania lub w podróże edukacyjne.PROBLEM I METODY BADAWCZE: Przeprowadzone badania miały na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie typy wskazówek były udzielane w instrukcjach wychowawczych, co miały one na celu i kto je redagował. Analizie poddano wybrane instrukcje powstałe w takich rodzinach, jak np. Radziwiłłowie, Sobiescy, Lubomirscy, Jabłonowscy czy Rzewuscy.PROCES WYWODU: Edukacja w epoce nowożytnej wiązała się najczęściej z koniecznością opuszczenia rodzinnego domu, w związku z tym rodzice wyposażali swe dzieci we wskazówki, mające ukierunkować i uporządkować ich pobyt w obcym miejscu i środowisku. Najczęściej były to ustne wytyczne, rady, zakazy i nakazy. Niekiedy wskazówki zamieszczano w testamentach, udzielano ich w listach, wreszcie spisywano w formie odrębnych zaleceń kierowanych do młodych ludzi lub ich opiekunów. Wyróżnić można dwa rodzaje takich wskazówek. Pierwszy rodzaj to wskazówki wychowawcze natury moralno-obyczajowej, czasami społeczno-politycznej. Drugi rodzaj to instrukcje podróżne.WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zachowane instrukcje wskazują, że rodzice podchodzili do wychowania z odpowiedzialnością, zdając sobie sprawę z jednej strony ze znaczenia podróży edukacyjnych w kształtowaniu młodego człowieka, z drugiej natomiast z niebezpieczeństw, jakie niosło oddalenie od rodzinnego domu i pozbawienie rodzicielskiej opieki. Instrukcje były najczęściej pisane przez ojców, rzadziej przez matki. W spisywaniu wskazówek edukacyjnych ważną rolę odgrywała rodzinna tradycja wysyłania dzieci, głównie synów, do szkół krajowych i zagranicznych, a także w podróże edukacyjne. Zwyczaj pisania instrukcji nie był wyłączną domeną Polski. Rodzinne tradycje spisywania instrukcji zaobserwować można m.in. u naszych najbliższych sąsiadów, na ziemiach czeskich i austriackich.WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Instrukcja jako popularny gatunek piśmiennictwa pedagogicznego w XVII i XVIII w., mając charakter praktyczny, stanowiła ważne narzędzie wychowawcze w dyspozycji rodziców stanu szlacheckiego.
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2019, 18, 46; 53-68
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Własność ziemska w województwie wołyńskim w 1570 roku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689820.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
własność ziemska
województwo wołyńskie
Rzeczpospolita XVI w.
Opis:
There is a common and consolidated opinion among Polish historians that Volhynia was a mainstay of the political and economic influence of the great landowners. But in the literature of the subject we could not find any details concerning sizes of the estates and their mutual relations. However, at the end of the 19th century, it was published an invaluable source (the tax register of 1570) which could be a base to reconstruct a state of own of the landlords in Volhynia voivoedship in the times of Lublin Union (1569). After a detailed analysis of the mentioned source the Author is able to state that in 1570 there were 382 landowners in Volhynia voivodeship. Nine owners of the biggest estates (latifundium) paid taxes which total amount was 43,51% of all landowners’ payment. Twenty seven great landowners paid 22,80% of all taxes in voivodeship. It means that 36 of the richest landlords of Volhynia had estates in which lived 66,30% (almost 200 000 persons) of all inhabitants of the voivodeship. One hundred fifty one middle landlords paid taxes which amounted to 20,41% of all taxes. The biggest group of the landlords, 195 owners of small estates, paid only 3,02% of all taxes paid in the Volhynia voivodeship. The owners of Crown estates paid 4,66%, and clergy paid 5,61% of all taxes collected in the Volhynia voivodeship. Very interesting is also a statement that 7 of the most famous families of the princes (descendents of the old Gediminids and Rurikids dynastic families): Ostrogski, Czartoryski, Zasławski, Korecki, Wiśniowiecki, Sanguszko and Zbaraski paid 43,75% of all taxes in Volhynia and the area of their large estates was over 24 000 sq. km. It means that they were owners of 59,01% of the area of the voivodeship. After a detailed analysis of the source the Author is also able to state that in the first years after the Lublin Union Volynhia voivoedship was a well populated and rich region of the Polish Republic. This voivodeship could be a very convenient base to the expansion of local great landlords towards the near empty lands of Kiev and Bratslav voivodeships.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2011, 10, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej
Association of Youth Civic Work “Front Guard” (1932–1939) as a School of State-oriented Formation
Autorzy:
Król, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/549655.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Druga Rzeczpospolita
ideologia
wychowanie państwowe
organizacja młodzieżowa
Opis:
Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego wspierała się na czterech głównych filarach: prymat państwa, idea solidaryzmu społecznego, idea elity społecznej i kult wodza oraz filozofia czynu. Jednym z ideologów obozu piłsudczykowskiego był Adam Skwarczyński. Szczególną wartość upatrywał w młodzieży, jako tej grupie, która ma uzdrowić życie publiczne w Rzeczypospolitej. Ta intencja posłużyła Skwarczyńskiemu w stworzeniu w 1932 roku Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia”. Organizacja ta, poprzez różnorodne formy aktywności, miała realizować główne idee ideologii sanacji. Działania młodzieży były przeprowadzane zarówno w szkole, jak i w środowisku pozaszkolnym. Przedwczesna śmierć Skwarczyńskiego, stosunkowo mała liczebność grupy i perturbacje wewnątrz niej nie pozwoliły jednak, aby Straż Przednia zrealizowała w pełni wszystkie swoje zadania. Niezależnie od tego stanowiła ona istotny element w dziejach organizacji młodzieżowych Drugiej Rzeczypospolitej, a wartości przez nią głoszone mogą być inspiracją dla współczesnej teorii i praktyki edukacyjnej.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2019, 9, 1; 139-154
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dezercje i unikanie służby w Wojsku Polskim w latach 1918–1939
Autorzy:
Kasprzycki, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608406.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
dezercja
Wojsko Polskie
Druga Rzeczpospolita
armia
wojna
Opis:
Desertion and Avoidance of Military Service in the Polish Army in 1918–1939Desertions were the most serious issues in Polish military service in 1918–1939. They resulted from multiple sources. Most frequent causes were either strained national relations, violence experienced from superiors or colleagues, military service labor or personal reasons. Polish, Jewish, Ukrainian or German deserters were escaping mainly to Germany and Soviet Union. Polish deserters were often valuable source of information for military intelligence of adjacent countries. Polish Army tried to fight against the desertions by taking several actions: military journalism described desertion legal consequences as well as misfortunes of fugitives abroad, library resources were carefully verified in all the military units, newspapers were cautiously checked and above all military regiments were monitored in order to avoid presence of any communist leaflets. Deserters escaping to Poland were coming mainly from Romania and Soviet Union. Military service avoidance was another problem. It referred not only to recruits but also reservists called for military maneuvers. In both cases deserters received help from gangs operating in Eastern Poland in twenties. People called for military service as well as deserters paid for being brought to Germany and then to Latin America. What’s interesting, a large number of reservists called for military service were officers, who frequently acted as doctors.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2016, 48, 3
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontynuacja i zmiany w polskim republikanizmie XVII i XVIII wieku
Autorzy:
Pietrzyk-Reeves, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914949.pdf
Data publikacji:
2015-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
I Rzeczpospolita
myśl polityczna
doktryny prawno - polityczne
Opis:
Tradycja republikańska I Rzeczypospolitej obejmuje dorobek bardzo wielu autorów, zarówno teoretyków, jak i publicystów, działających na przestrzeni trzech stuleci, poczynając od pierwszej połowy wieku XVI, kiedy to namysł polityczny formułowany był pod przemożnym wpływem humanizmu i renesansu. Celem tego artykułu jest próba dokonania podstawowych ustaleń dotyczących zmian, jakie zachodziły w polskim dyskursie republikańskim w XVII i XVIII wieku oraz kontynuacji, która ten dyskurs w dużej mierze charakteryzuje.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2015, 67, 1; 45-74
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łączenie dat stałych z cyklami ruchomymi w praktyce prawosławia
Combining Fixed Feasts and Movable Cycles in Orthodox Liturgical Practice
Autorzy:
Naumow, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171305.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
prawosławie
kalendarz
pisma słowiańskie
Rzeczpospolita Obojga
Narodów
Opis:
The study concerns: (1) the relationship of the weekly cycle with the fixed feasts of the Incorporeal Host, John the Bapstist, Ss Peter and Paul and St Nicholas of Myra (2) the calendar layout including ‘previous’ and ‘past’ Saturdays and Sundays; (3) the dates of celebration of the collects of the saints and of some icons in the Menaion and the Triodion periods; (4) the relationship of the Triodion and Pentecostarion with fixed feasts (Ss Theodore Tyron, Gregory Palamas, Mary of Egypt); (5) the Saturdays of Remembrance. The paper presents some manuscripts in Polish collections that exhibit differences in the combination of the Lenten and Paschal cycles with fixed feasts. A detailed investigation of the extant manuscripts of this type (notably the variation of prescriptions from the last part of the Typikon and other liturgical marginal notes) should yield significant data on the history of the divine service in the Orthodox churches of the Polish–Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 155-162
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From economic nationalism to the open market. Polish trade policy in the 20th and 21st century
Od nacjonalizmu gospodarczego do otwartego rynku. Polska polityka
Autorzy:
Łazor, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630517.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
foreign trade
economic policy
the Second Polish Republic
the Polish People’s Republic
the Third Polish Republic
handel zagraniczny
polityka gospodarcza
Druga Rzeczpospolita
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Trzecia Rzeczpospolita
Opis:
W polskiej polityce handlowej na przestrzeni ostatnich stu lat można zaobserwować fluktuacje w stopniu wpływu państwa na wymianę. Zaczęto od niemal pełnej kontroli państwa nad handlem zagranicznym u progu niepodległości, następnie trend stopniowej liberalizacji został przerwany przez wojnę celną z Niemcami i wielki kryzys, zaś ostatnie lata przed wybuchem drugiej wojny światowej były świadkami ponownego przejęcia kontroli nad handlem zagranicznym przez rozbudowane instytucje państwowe. Wzrost zaangażowania państwa wystąpił w zupełnie innym kontekście po zakończeniu wojny wraz z wprowadzoną przez komunistów monopolizacją wymiany międzynarodowej. Po okresie stalinowskim doszło do odwrócenia kierunku zmian i stopniowej liberalizacji wymiany. Początkowo była ona bardzo ograniczona, przyspieszyła jednak w latach 80., zasadniczy przełom nastąpił zaś w trakcie transformacji gospodarczej po 1989 r. Charakterystyczną konsekwencją integracji gospodarczej następnych lat było scedowanie wielu instrumentów prowadzenia polityki handlowej na instytucje międzynarodowe – przede wszystkim zaś na Unię Europejską. Zarówno w czasie Drugiej, jak i Trzeciej Rzeczypospolitej, polityka handlowa prowadzona była zgodnie z trendami światowymi. Odstępstwem od nich była narzucona z zewnątrz polityka lat komunizmu.
For much of the 20th century Polish governments heavily regulated foreign trade, but the degree of this influence differed. When Poland became independent in 1918, the state took almost complete control over the sector. A tentative liberalization was stopped by the customs war with Germany in 1925, and later by the Great Depression. The final years before the Second World War saw an increase in the state’s influence through the exchange control. Regulations became stricter under different conditions in the post-war period, with the state monopolizing foreign trade entirely. After the end of Stalinism in 1956, Poland slowly opened up its economy, but until the 1980s changes were limited in scope. A true breakthrough came with the transition, which started in 1989. Not only did the country open up, but in the coming years, the government ceded some of its powers relating to foreign trade to the European Union. During the interwar period, as well as after 1989, Poland followed worldwide trends. The communist period was an aberration in the sense of producing an ineffective system. Both before the war and under the communist regime, foreign trade was expected to bring mostly static gains. This changed significantly only after 1989.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 81-100
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 735

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies