Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "„Kroniki”" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 39
Tytuł:
Description of omens in the Chronicle of Novgorod
Opis wróżb w Kronice Nowogrodu
Описание приметы в Новгородской летописи
Autorzy:
Mishchuk, Anastasiia V.
Rudenko, Yuliia
Dei, Maryna O.
Skliar, Iryna S.
Kovalchuk, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311775.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
небесные знамения
астрономические явления
хроники
история Киевской Руси
wróżby astronomiczne
zjawiska astronomiczne
kroniki
historia Rusi Kijowskiej
światopogląd ludzi w średniowieczu
celestial omens
astronomical phenomena
writing of chronicles
history of Kievan Rus’
worldview of the medieval person
Opis:
The author of the article is interested in the attitude of the medieval person towards various astronomical phenomena, their aspiration to characterize these phenomena, to point out their connection with the historical events of the Novgorod Republic. The relevance of the study of our subject is that the analysis of the descriptions of omens in medieval literature, including chronicles, is poorly researched by well-known historians and mediaevalists. The purpose of the work is to find, examine, and analyze what omens the medieval person drew attention to, how they reacted to them, and how these are recorded in the chronicles. Methods such as descriptive, comparative, and comparative and collation were used in the article. Fragments of the Chronicle of Novgorod describing various celestial omens were collected and analyzed in the article. The novelty of the research is that the analysis of celestial omens recorded in the Chronicle of Novgorod has not been performed before, and they have not been given much importance in the interpretation of ancient records.
Автора статьи интересует отношение средневекового человека к различным астрономическим явлениям, его стремление охарактеризовать эти явления, указать на их связь с историческими событиями Новгородской республики. Актуальность изучения нашей темы заключается в том, что анализ описаний предзнаменований в средневековой литературе, в том числе и в хрониках, мало изучен известными историками и медиевистами. Цель работы – найти, рассмотреть и проанализировать, на какие приметы обращал внимание средневековый человек, как он на них реагировал и как они зафиксированы в летописях. В статье использованы такие методы, как описательный, сравнительный, сравнительно-сопоставительный. В статье собраны и проанализированы фрагменты Новгородской летописи, описывающие различные небесные предзнаменования. Новизна исследования состоит в том, что анализ небесных предзнаменований, зафиксированных в Новгородской летописи, ранее не проводился, и им не придавалось большого значения при интерпретации древних летописей.
Autorki artykułu interesuje stosunek człowieka średniowiecza do różnych zjawisk astronomicznych, jego dążenie do scharakteryzowania tych zjawisk, wskazania ich związku z wydarzeniami historycznymi Republiki Nowogrodzkiej. Istotność badań naszego tematu polega na tym, że analiza opisów wróżb w literaturze średniowiecznej, w tym w kronikach, jest słabo zbadana przez historyków i mediewistów. Celem pracy jest odnalezienie, zbadanie i przeanalizowanie, na jakie wróżby zwracał uwagę średniowieczny człowiek, jak na nie reagował i jak zostały one zapisane w kronikach. W artykule zebrano i przeanalizowano fragmenty Kroniki Nowogrodu opisujące różne astralne wróżby. Niniejsze badanie podejmuje  problem wróżb astralnych zapisanych w Kronice Nowogrodzkiej, który do tej pory nie był podejmowany, ponieważ w tym zakresie nie przywiązywano większej wagi do historycznych zapisów.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 86-107
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postawy wybranych duchownych diecezjalnych i osób zakonnych wobec wybuchu i pierwszych miesięcy I wojny światowej
Attitudes of selected diocesan clergy and religious order members towards the outbreak and the first months of World War I
Autorzy:
Sowa, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803927.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
I wojna światowa
kroniki parafialne
Galicja
osoby zakonne
duchowieństwo
World War I
parish chronicles
Galicia
religious order members
clergy
Opis:
Artykuł koncentruje się na początkowym okresie I wojny światowej, w momencie wkraczania do poszczególnych miejscowości Galicji żołnierzy rosyjskich. Przedstawione zostały zachowania księży oraz sióstr zakonnych w trudnym okresie ich życia. Omówiono także zadania i obowiązki, jakie spoczywały na kapelanach wojskowych przydzielonych do służby wśród formacji wojskowych na froncie oraz tych, którzy zostali skierowani do szpitali w celu posługiwania rannym i cierpiącym.
The article focuses on the initial period of World War I, specifically the arrival of Russian soldiers in various towns and villages of Galicia. It presents the behaviors of individual priests and nuns during this challenging period of their lives. The article also discusses the tasks and responsibilities of military chaplains assigned to serve among military formations on the front lines, as well as those who were deployed to hospitals to minister to the wounded and suffering.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 169-183
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Slavs in the Hungarian Chronicles
Autorzy:
Grzesik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197863.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
kroniki węgierskie
Słowianie
węgierska tradycja historyczna
Hungarian chronicles
the Slavs
Hungarian historical tradition
Opis:
The article describes the way of presentation of the Slavs in the Hungarian medieval chronicles. They were only a background for the Hungarians as the subjugated population, therefore the Slavic tradition was generally uninteresting for the Hungarians. The Sclavi were one of the Slavic tribes only, identical to the Pannonian Slavs.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2023, 1(36); 11-21
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alokucja jako element rytuału bitewnego. Szesnastowieczny kontekst kronikarski (Królestwo Polskie)
The allocution as the element of the battle ritual. The sixteenth-century chronicle context
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46186799.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia wojskowości przełomu średniowiecza i nowożytności
alokucja
rytuał wojskowy
Królestwo Polskie
kroniki
late medieval / early modern history of warfare
allocution
rite of war
Kingdom of Poland
chronicles
Opis:
Jeden z elementów rytuału bitewnego (zwłaszcza w ujęciu źródeł o charakterze narracyjnym) stanowiła mowa wodza. Jej zadaniem było podbudowanie morale wojska w obliczu zagrożenia nieuniknionym starciem. Dowodziła ona męstwa i determinacji w realizacji celu militarnego dowódcy oraz zawierała elementy, które podnosiły mające nastąpić wydarzenie (bitwę) do rangi sporu sił wyższych. W tym ujęciu nieprzyjaciela przedstawiano jako emanację sił zła, tym samym budując prostą, binarną opozycję między swoimi/dobrymi a obcymi/innymi/złymi. Taka praktyka była typowym zabiegiem polegającym na odarciu przeciwnika z cech, które uznawano za przymioty godności i prawości. Analiza została oparta na szesnastowiecznych relacjach kronikarskich, m.in. autorstwa Marcina Bielskiego i Macieja Stryjkowskiego oraz dodatkowych tekstach związanych z konkretnymi starciami. Jej wyniki zaprezentowano na szerokim chronologicznie tle porównawczym. Ustalono, że de facto obowiązywały dwa odrębne porządki. Pierwszym z nich był porządek rzeczywisty, w którym do alokucji dochodziło rzadko, a wówczas miała ona lakoniczny charakter. Drugi porządek stanowił kreację literacką na temat bitwy. Im dłuższy był odstęp czasowy między zdarzeniem opisywanym w kronice, a rzeczywistymi wypadkami, tym alokucja stawała się bardziej rozbudowa. Dlatego w artykule uznano ją za element wykreowanego rytuału bitewnego. Stanowiła zatem specyficzne spiętrzenie dramatyczne opowieści, nawet wtedy, gdy nie miała miejsca w rzeczywistości. Dzięki temu narracja kronikarska budowała schematyczny obraz przeszłości, mający odpowiadać zapotrzebowaniu na wykreowanie pewnego rodzaju tożsamości dynastii i państwa. W starciu Królestwa Polskiego z wrogami zawsze bowiem eksponowano element różnić wyznaniowych między chrześcijańskimi wojskami polskimi oraz armiami prawosławnymi lub muzułmańskimi.
One of the battle ritual’s elements (especially from the narrative sources point of view) was the war chief ’s speech. Its aim was to build up the army’s morale in the face of the inevitable confrontation danger. The speech was proving the commander’s brave and determination in the realisation of military aim and contained the elements, which were elevating the future happening (the battle) to the importance of the forces majeure’s conflict. In this spin the enemy was featured as the forces of darkness’s emanation, what served creation simple binary opposition between ours/the good ones and the aliens/ the bad ones. These practise was the typical measure founded on the tearing the enemy of the qualities treated as the dignity and integrity attributes off. The analyse is based on the sixteenth-century chronicle accounts, including those written by Marcin Bielski and Maciej Stryjkowski and the additional texts concerning particular clash. Its results are presented against the chronologically wide background. It has been determined that de facto two separate types of the allocution applied equally. The first of them was the real type, very rare, short and laconic. The second one was the literary creation in description of the battle. The longer was the lag between the happening described in the chronicle and the moment of description, the more elaborate began the allocution. That is why in the article the allocution is acknowledged as a part of created battle ritual. By extension, it made up specific accumulation of the dramatic points in the tale, even if it was not real. Due to it, the chronicle narration created schematic picture of the past, responding to the requirement of building some kind of the country’s and dynasty’s identity. In connection with this purpose, religious differences between Christian army of Poland and the Russian Orthodox or Muslim military were emphasized in the question of conflict between the Kingdom of Poland and its enemies.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 29-44
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bohemian rulers of the Luxembourg dynasty and the Poděbrady family in the medieval Silesian and Kłodzko chronicles of canons regulars in Kłodzko, Wrocław and Żagań
Czescy władcy z dynastii Luksemburgów i Podiebradów w średniowiecznych śląskich i kłodzkich kronikach kanoników regularnych z Kłodzka, Wrocławia i Żagania
Autorzy:
Chmielewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340547.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kanonicy regularni
kroniki klasztorne
dziejopisarstwo
średniowiecze
czescy władcy
canons regulars
monastery chronicles
historiography
the Middle Ages
Bohemian rulers
Opis:
The author based on three monastery chronicles of the Late Middle Ages analyses the method of portraying the Bohemian kings from the Luxembourg and Poděbrady families and tries to point out factors which influenced this method of chronicle narration. The sources for this article are canons’ regulars chronicles in Żagań, Wrocław and Kłodzko: Catalogus abbatum Saganensium, Chronica abbatum Beatae Mariae Virginis in Arena i Cronica Monasterii Canonicorum Regularium in Glacz. The figures of rulers appear in the chronicles mainly in the context of their relationships with the particular monastery, especially when it comes to property matters: granting, rights and taxes. The other aspect in which the rulers are mentioned in the chronicles are the conflicts between secular and Church power. From the analysis of the texts a conclusion can be drawn that the picture of the rulers is diverse in different places where the chronicles were written and the attitude of the local society towards the particular ruler. It is best seen on the example of George of Poděbrady, a Hussite on the Bohemian throne. The chronicle of Żagań has a separate position – apart from the local issues, it presents the general information, unrelated to Church, including the ruling persons.
Autorka na podstawie trzech kronik klasztornych powstałych w późnym średniowieczu analizuje sposób przedstawienia czeskich królów z dynastii Luksemburgów i Podiebradów oraz stara się wskazać przyczyny, które wpłynęły na taki właśnie tok narracji kronikarskiej. Podstawę źródłową tych rozważań stanowią kroniki spisane w klasztorach kanoników regularnych reguły św. Augustyna w Żaganiu, Wrocławiu i Kłodzku: Catalogus abbatum Saganensium, Chronica abbatum Beatae Mariae Virginis in Arena i Cronica Monasterii Canonicorum Regularium in Glacz. Postacie władców pojawiają się w tych źródłach przede wszystkim w kontekście ich związków z konkretnym klasztorem, szczególnie w sprawach majątkowych dotyczących nadań, praw własności i podatków. Królowie czescy wspominani są też na kartach kronik przy okazji opisów konfliktów między władzą świecką a kościelną. Z analizy tekstu dzieł wynika, że obraz panujących jest zróżnicowany, zależny od miejsca powstania kroniki i stosunku lokalnej społeczności do konkretnego władcy. Najlepiej uwidacznia się to na przykładzie Jerzego z Podiebradu, husyty na tronie czeskim. Osobne miejsce w tym zestawieniu zajmuje kronika żagańska przedstawiająca oprócz zagadnień lokalnych także informacje o ogólnym ponadklasztornym charakterze, w tym informacje o osobach panujących.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 18, 1; 5-19
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura w programach Jerzego Giedroycia
Culture in Jerzy Giedroyc’s Programmes
Autorzy:
Hofman, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830768.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
emigracja
dyplomacja kulturowa
Giedroyc
kroniki
funkcje mediów
emigration
cultural diplomacy
chronicles
media functions
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie tematyki kulturalnej z łamów „Kultury” paryskiej w kontekście kulturotwórczej funkcji mediów oraz medialnych strategii dyplomacji kulturalnej. „Kultura” paryska ukazywała się w latach 1946-2000 jako periodyk Instytutu Literackiego w Paryżu, jej twórcą i redaktorem był Jerzy Giedroyc. Ze względu na odrębność programową (stawka na kontakty z Krajem) i wysokiej próby publicystykę, była postrzegana jako ośrodek myśli politycznej realizujący niepodległościowe założenia ideowe poprzez koncepcje dobrosąsiedzkich stosunków Polski z Ukrainą, Litwą, Białorusią i Niemcami w warunkach geopolitycznych zmian w Europie po upadku ZSRR i zjednoczeniu Niemiec. Artykuły programowe pisali m.in. Juliusz Mieroszewski, Jerzy Stempowski, Bohdan Osadczuk, Leopold Unger. Giedroyc dbał o proporcje materiałów politycznych i kulturalnych w numerach czasopisma, a co ważniejsze – udostępniał łamy twórcom z obszaru ULB. Był pomysłodawcą cyklu kronik, m.in. ukraińskiej, litewskiej, białoruskiej, niemieckiej, oraz przeglądów prasy, które stanowiły podstawowe źródło informacji o życiu emigrantów i o życiu w ich opuszczonych ojczyznach. Giedroyc, za pomocą „Kultury”, realizował strategię oddziaływania na opinię publiczną przez łączenie tematyki politycznej i kulturalnej, gdyż był przekonany, że w ten sposób przyczyni się do odrzucenia stereotypów i umożliwi poznanie wspólnej historii i kultury.
The article aims to present the cultural matters from Kultura Paryska (Paris-based Culture) in the context of the cultural-creative function of the media and media strategies of cultural diplomacy. Kultura Paryska was published in 1946-2000 as a periodical of the Institute of Literature in Paris, its creator and editor was Jerzy Giedroyc. Due to its program distinctiveness (the stake in contacts with the country) and high publicity effort, it was perceived as a centre of political thought pursuing the independence ideals through the concepts of good neighbourly relations between Poland and Ukraine, Lithuania, Belarus and Germany in the conditions of geopolitical changes in Europe after the dissolution of the USSR and German reunification. The programme articles were written by Juliusz Mieroszewski, Jerzy Stempowski, Bohdan Osadczuk, Leopold Unger, among others. Giedroyc paid attention to the balance of political and cultural content in the issues of the magazine, and what is more important, he let authors from Ukraine, Lithuania and Belarus to publish in the magazine. He was the originator of a series of chronicles, including ones concerning Ukraine, Lithuania, Belarus, Germany, and press reviews, which were the basic source of information about the lives of emigrants and life in their abandoned homelands. Giedroyc, through Kultura, pursued a strategy of influencing public opinion by combining political and cultural matters because he was convinced that in this way he would contribute to the rejection of stereotypes and make it possible to learn about common history and culture.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2021, 49, 1; 11-29
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oryginalne fragmenty kroniki Wiganda von Marburg – opis źródłoznawczy, nowa edycja i polskie tłumaczenie
Autorzy:
Kwiatkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052784.pdf
Data publikacji:
2021-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Middle Ages
writings
chronicles
translations
Teutonic Order
Prussia
Wigand von Marburg
średniowiecze
piśmiennictwo
kroniki
tłumaczenia
zakon niemiecki
Prusy
Opis:
Artykuł zawiera nową edycję oryginalnych fragmentów kroniki Wiganda von Marburg, które zachowały się do czasów współczesnych. We wstępie do edycji omówiona została jej podstawa rękopiśmienna z uwzględnieniem dotychczasowych wydań, a także przedstawione zostały zasady edytorskie. Edycja obejmuje łącznie 11 fragmentów oryginalnego rymowanego tekstu kroniki napisanej w latach 1393‒1394 w języku średnio-górno-niemieckim. Fragmenty te zachowały się jako resztki dwóch późnośredniowiecznych rękopisów oraz w XVI-wiecznym wydaniu kroniki Caspara Schütza. Do oryginalnego tekstu dołączone zostały odpowiednie fragmenty łacińskiego tłumaczenia kroniki na podstawie nowej edycji z 2017 r.
The article presents a new edition of the original fragments of Wigand von Marburg’s chronicle that have been preserved. In the introduction, the author discusses its manuscript basis, taking into account its previous editions and the editorial principles. The edition includes a total of eleven fragments of the original text of the chronicle in verse, written in 1393–1394 in Middle High German. These fragments have survived as remains of two late-medieval manuscripts and in the sixteenth-century edition of Caspar Schütz’s chronicle. The original text is supplemented by the relevant extracts of the Latin translation of the chronicle, based on its new edition published in 2017.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2021, 59; 107-143
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestępczość w Warszawie w świetle „Kronik” Bolesława Prusa
Crime in Warsaw in the light of The Chronicles [Kroniki] by Bolesław Prus
Autorzy:
Koredczuk, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394547.pdf
Data publikacji:
2021-07-09
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Bolesław Prus
the Chronicles [Kroniki]
“Kurier Warszawski” newspaper
crime
Warsaw
„Kroniki”
„Kurier Warszawski”
przestępczość
Warszawa
Opis:
W publikowanych na łamach najbardziej poczytnych warszawskich gazet w latach 1874-1912 Kronikach Bolesław Prus spenetrował wszystkie zakamarki życia Warszawy. W tym także te skrywane związane z drugim życiem miasta, będące przedmiotem regulacji prawnych. Z penetracji tych pozostawił po sobie Kroniki, będące cennym żródłem informacji o życiu prawniczym w Warszawie w tym okresie. Obrazie, który nie zawsze był zgodny z literą prawa, ale był przedstawiony po mistrzowsku. 
In The Chronicles [Kroniki], published in the most widely read Warsaw newspapers between 1874 and 1912, Bolesław Prus penetrated all nooks and crannies of Warsaw life — also the hidden parts that reflected the second life of the city, which were the object of legal regula- tions. He left behind the Chronicles [Kroniki], which are a valuable source of information about legal life in Warsaw during this period. This picture, not always in accordance with the rule of law, was portrayed masterfully.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 111-125
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Settlement on Lusignan Cyprus after the Latin Conquest: The Accounts of Cypriot and other Chronicles and the Wider Context
Osadnictwo na Cyprze pod władzą Lusignanów po podboju łacińskim: relacje Cypryjczyków, innych kronikarzy oraz szerszy kontekst
Autorzy:
Coureas, Nicholas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597240.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
kroniki
osadnictwo
podbój
Gwidon z Lusignan
łacinnicy
Jeruzalem
Europa
Syria
chronicles
settlement
conquest
Guy de Lusignan
Latins
Jerusalem
Europe
Opis:
The accounts of various chronicles of the thirteenth to the sixteenth centuries on settlement in Cyprus in the years following the Latin conquest, from the end of the twelfth to the early thirteenth century, will be examined and compared. The details provided by the chronicles, where the information given derived from, the biases present in the various accounts, the extent to which they are accurate, especially in cases where they are corroborated or refuted by documentary evidence, will all be discussed. The chronicles that will be referred to are the thirteenth century continuation of William of Tyre, that provides the fullest account of the settlement of Latin Christians and others on Cyprus after the Latin conquest, the fifteenth century chronicle of Leontios Makhairas, the anonymous chronicle of “Amadi” that is probably dateable to the early sixteenth century although for the section on thirteenth century Cypriot history it draws on earlier sources and the later sixteenth century chronicle of Florio Bustron. Furthermore, the Chorograffia and Description of Stephen de Lusignan, two chronicles postdating the conquest of Cyprus by the Ottoman Turks in 1570, will also be referred to on the subject of settlement in thirteenth century Cyprus. By way of comparison, the final part of the paper examines the extent to which the evidence of settlement in other Mediterranean lands derives chiefly from chronicles or from documentary sources.
Artykuł bada i porównuje relacje na temat osadnictwa na Cyprze w latach następujących po podboju łacińskim od końca XII do początku XIII w. zamieszczone w różnych kronikach od XIII do XVI w. Omówiono informacje przekazane przez kronikarzy, a także uprzedzenia obecne w różnych relacjach oraz stopień dokładności tych informacji, szczególnie w przypadkach, gdy są one potwierdzone lub obalone przez inną dokumentację. Kroniki, o których mowa, to XIII‑wieczna kontynuacja Wilhelma z Tyru, która zawiera najpełniejszy opis osiedlania się łacinników i innych osób na Cyprze po łacińskim podboju, XV‑wieczna kronika Leontiosa Machairasa, anonimowa kronika „Amadiego”, którą prawdopodobnie można datować na początek XVI w., chociaż w części dotyczącej historii Cypru w XIII w. opiera się ona na wcześniejszych źródłach, oraz późniejsza XVI‑wieczna kronika Florio Bustrona. Ponadto przywoływane są Chorograffia i Opisanie Stefana z Lusignan, dwie kroniki datowane na okres po podboju Cypru przez Turków Osmańskich w 1570 r., poruszające temat osadnictwa na XIII‑wiecznym Cyprze. Dla porównania, końcowa część artykułu bada, w jakim zakresie dowody na osadnictwo w innych regionach basenu Morza Śródziemnego wywodzone są z kronik lub ze źródeł dokumentalnych.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 33, 2; 175-190
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
About Women who “Busied Themselves with Brigandage”: Katarzyna Włodkowa Skrzyńska and Barbara Rusinowska, Forgotten Lady Robbers from the 15th Century
O kobietach, które „rozbojem się bawiły”. Katarzyna Włodkowa Skrzyńska i Barbara Rusinowska – zapomniane zbójniczki z XV wieku
Autorzy:
Stuchlik-Surowiak, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038195.pdf
Data publikacji:
2020-03-01
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Barbara Rusinowska
Katarzyna Włodkowa Skrzyńska
zbójniczki
napady
średniowiecze
kroniki
legendy
robbers
heists
the Middle Ages
chronicles
legends
Opis:
Historiographic sources contain the memory of two 15th-century female robbers: Katarzyna Włodkowa Skrzyńska and Barbara Rusinowska. The former was the wife of Włodek from Skrzynów of the Swan coat of arms, who lived in Barwałd Castle in the area of Zator and reigned terror in the whole region. We are concerned here with a peculiar phenomenon, that is, a husband–wife duo of robbers, and the fact that they were both of noble birth only spices up this story. Barbara Rusinowska, who was active in the Świętokrzyskie Mountains, was also from a noble family. She attacked manor houses and merchant wagons, and her characteristic trait was her men’s attire. Both bandits were finally captured and executed. The article introduces the life story of these women and compares various (often contradictory) information about their brigandage that has survived in ancient chronicles. In the nineteenth century, Rusinowska became the heroine of a stage drama written by Aleksander Ładnowski.
O kobietach, które „rozbojem się bawiły”. Katarzyna Włodkowa Skrzyńska i Barbara Rusinowska – zapomniane zbójniczki z XV wieku W źródłach historiograficznych oraz legendach przechowywana jest pamięć o dwóch XV-wiecznych zbójniczkach – Katarzynie Włodkowej Skrzyńskiej i Barbarze Rusinowskiej. Pierwsza była żoną Włodka ze Skrzynna herbu Łabędź, który mieszkał na zamku Barwałd w ziemi zatorskiej i siał postrach w całej okolicy. Mamy więc do czynienia ze swoistym fenomenem, jakim było małżeństwo zbójników, a dodatkowego kolorytu nadaje tej historii fakt, że były to osoby wysoko urodzone. Ze stanu szlacheckiego pochodziła także Barbara Rusinowska, która działała w Górach Świętokrzyskich. Napadała na dwory i wozy kupieckie, a jej cechą charakterystyczną był męski strój. Obie zbójniczki zostały w końcu pojmane i stracone. Artykuł przybliża dzieje życia tych kobiet, a także zestawia różne (często sprzeczne) informacje na temat ich rozbójniczej działalności, które zachowały się w dawnych kronikach. W XIX w. Rusinowska stała się bohaterką dramatu scenicznego autorstwa Aleksandra Ładnowskiego.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 28, 1; 167-179
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Euphrosyne, Pradslava, Praxeda, Paraskeva in the Belarusian-Lithuanian Chronicles of the 16th Century
Eufrozyna – Przedsława – Prakseda – Paraskiewa w białorusko-litewskich kronikach XVI wieku
Autorzy:
Semianchuk, Albina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837716.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Euphrosyne of Polotsk
Principality of Polotsk
Belarusian-Lithuanian Chronicles
Grand Dukes of Lithuania
Eufrozyna Połocka
Księstwo Połockie
Kroniki litewsko-białoruskie
Wielkie Księstwo Litewskie
Еўфрасіння Полацкая
Полацкая зямля
беларуска-літоўскіe летапісы
Вялікае Княства Літоўскае
Opis:
The second edition of the Belarusian-Lithuanian Chronicles (Krasinski, Raczynski, Archaeological Society, etc.) contains a story about the subjugation of Polotsk by the Grand Dukes of Lithuania, called by researchers The Tale of Polotsk. It is believed that this collection of Chronicles originated in the early 16th century at the initiative of the Voivode of Polotsk, and the then Chancellor of the Grand Duchy of Lithuania Albrechtas Gostautas. It attempts to combine the original history of Polotsk and the Polotsk land with the history of the Grand Duchy of Lithuania, including the legend of the Roman origin of the Lithuanian nobility. In this Tale, there is a plot that vaguely resembles an excerpt from the Life of Euphrosyne of Polotsk, but the names of the Polotsk and Lithuanian princes have been changed beyond recognition. The questions arises: who created such a convoluted story about the Polotsk princes in the pages of the second edition of the Chronicles and why? As is well known, the first edition of the Chronicles of the Grand Duchy of Lithuania (late 14th – first half of the 15th century) is mainly devoted to the history of ancient Russia. At the beginning of the 16th century there was a need to create a ‘national’ historical discourse. For this purpose it was necessary to combine the so-called ‘Russian’ and ‘Lithuanian’ ethno-religious components of the Grand Duchy of Lithuania, to strengthen ideologically the domination of the Grand Dukes of Lithuania in the ancient Polotsk Principality. There was a gradual transition from the cultural space of Slavia Orthodoxa to the cultural space of Slavia Romana (Ricсardo Picchio). The source-cognitive and archeographic, comparative-historical and partly hermeneutic research methods were used. As a result, it became possible to get closer to the understanding that most likely the Life of Euphrosyne of Polotsk, which could have been written in the 12th century, by the beginning of the 16th century had almost disappeared from the field of view of the intellectuals of the time, but certain echoes of the cult of the Saint remained in Polotsk, especially the shrines and the cross created for her. The Life was rewritten in accordance with the requirements of certain social groups, then its elements became part of the second edition of the Chronicle of the GDL in a much-changed form.
W drugiej redakcji kronik białorusko-litewskich (Krasińskiego, Raczyńskiego, Towarzystwa Archeologicznego i innych) zapisano historię o podporządkowaniu Połocka przez wielkich książąt litewskich, zwaną przez badaczy „Opowieścią o Połocku”. Uważa się, że pochodzi ona z początku XVI w. i powstała z inicjatywy wojewody połockiego, a następnie kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego Olbrachta Gasztołda. W opowieści najstarsze dzieje Połocka przeplatają się z historią Wielkiego Księstwa Litewskiego, a także legendą o rzymskim pochodzeniu szlachty litewskiej. Fabuła przypomina fragmenty Żywotu Świętej Eufrozyny (Połockiej), ale imiona książąt połockich i litewskich są trudne do identyfikacji. Powstaje pytanie: kto i dlaczego zamieścił na kartach drugiej redakcji tak zagmatwaną opowieść o książętach połockich? Jak wiadomo, pierwsza redakcja latopisu Wielkiego Księstwa Litewskiego (koniec XIV – pierwsza połowa XV wieku) została poświęcona głównie najstarszej historii Rosji. Na początku XVI w. zaistniała potrzeba opracowania „narodowego” dyskursu historycznego. W tym celu należało połączyć tzw. rosyjskie oraz litewskie komponenty etniczno-religijne Wielkiego Księstwa Litewskiego, aby ideologicznie wzmocnić dominację wielkich książąt litewskich w najstarszym księstwie połockim. Nastąpiło wówczas stopniowe przejście od przestrzeni kulturowej Slavia Orthodoxa do przestrzeni kulturowej Slavia Romana (Riccardo Picchio). W artykule wykorzystano różnorodne metody badawcze: analiza materiału źródłowego i archeograficznego, metoda porównawczo-historyczna, częściowo metoda hermeneutyczna. W toku badania ustalono, że napisany najprawdopodobniej w XII w. Żywot Eufrozyny (Połockiej), zapomniany przez ówczesnych intelektualistów, w Połocku pozostawił pewne echa kultu świętej, zwłaszcza miejsca jej kultu oraz krzyż. Żywot… został przeredagowany zgodnie z oczekiwaniami pewnych grup społecznych, a następnie – w znacznie zmienionej formie – stał się częścią drugiej redakcji latopisów Wielkiego Księstwa Litewskiego.
У другім летапісным зводзе беларуска-літоўскіх летапісаў (Красінскага, Рачынскага Археалагічнага таварыства і інш.) прысутнічае сюжэт, звязаны з падпарадкаваннем Полацка вялікімі князямі літоўскімі, названы даследчыкамі Аповесць пра Полацк. Як лічыцца, гэты звод узнік у пачатку ХVІ ст. па ініцыятыве полацкага ваяводы, а потым канцлера ВКЛ Альбертa Гаштольда. У ім робіцца спроба аб’яднаць пачатковую гісторыю Полацка і Полацкай зямлі з гісторыяй Вялікага Княства Літоўскага, у тым ліку з легендай аб рымскім паходжанні літоўскай знаці. У гэтай Аповесці сустракаем сюжэт, які аддалена нагадвае урывак з Жыція Еўфрасінні Полацкай, аднак імёны полацкіх і літоўскіх князёў зменены тут да непазнавальнасці. Узнікае пытанне: каму і навошта трэба было ствараць такую блытаную гісторыю аб полацкіх князях на старонках другога зводу. Як вядома, першы летапісны звод ВКЛ (канец 14 – першая палова 15 ст.) у асноўным прысвечаны гісторыі старажытнай Русі. У пачатку ХVІ ст. паўстала неабходнасць стварыць „нацыянальны” гістарычны дыскурс. Дзеля гэтага неабходна было аб’яднаць так званыя „рускі” і „літоўскі” этна-рэлігійныя кампаненты ВКЛ, ідэалагічна падмацаваць панаванне вялікіх князёў літоўскіх у найстаражытнейшым Полацкім княстве. Адбываўся паступовы пераход з культурнай прасторы Slavia Orthodoxa ў культурную прастору Slavia Romana (Рыкарда Пікіа). Намі былі выкарыстаны крыніцазнаўчы і археаграфічны, параўнальна-гістарычны, часткова герменеўтычны метады даследавання. У выніку ўдалася наблізіцца да разумення таго, што хутчэй за ўсё Жыціе Еўфрасінні Полацкай, якое магло быць напісана ў ХІІ ст., да пачатку ХУІ ст. фактычна знікла з поля зроку інтэлектуалаў таго часу, аднак пэўныя водгукі культа прападобнай засталіся ў Полацку, асабліва створаныя ёй святыні і крыж. Жыціе было перапісана, адпаведна патрабаванням пэўных сацыяльных груп, потым яго элементы ўвайшлі ў склад другога летапіснага зводу ВКЛ у значна змененым выглядзе.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 11-32
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miron Costin – cronista e poeta
Miron Costin – Chronicler and Poet
Miron Costin – cronista e poeta [Miron Costin – kronikarz i poeta]
Autorzy:
Janas, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784404.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Romanian literature
Polish literature
Moldovan chronicles
Miron Costin
letteratura romena
letteratura polacca
cronache moldave
literatura rumuńska
literatura polska
kroniki mołdawskie
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie dzieła historiograficznego i literackiego Mirona Costina, który był znaczącą postacią w życiu wojskowym, administracyjnym i politycznym Księstwa Mołdawii w środkowych dekadach XVII wieku. W szczególności zbadane zostały struktury narracyjne jego kronik, ich wkład w kształtowanie się narodu rumuńskiego. W twórczości Mirona Costina docierają do nas echa klasycyzmu greckiego i łacińskiego, nasycone motywami i objawieniami wybuchowego ducha epoki baroku.
The volume is based on the analysis of the historiographic and literary work of Miron Costin, who held positions of primary importance in the military, administrative and political life of the Principality of Moldavia during the central decades of the seventeenth century. In particular, are examined the narrative structures of his chronicles, which often are inspired by the creations of contemporary and previous Polish historians. Furthermore, the contribution to the affirmation of the latinity of the Romanian people is clarified, when the question had not yet been put on the agenda. Moreover, the echoes of Greek and Latin classicism are identified in the verses of the poem La vita del mondo (The life of the world), steeped in motifs and modules of the overflowing spirit of the Baroque era.
Źródło:
Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2020, 2; 179-184
2658-185X
Pojawia się w:
Fabrica Litterarum Polono-Italica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postrzeganie ciała w średniowieczu w świetle kronik polskich
Autorzy:
Pluta-Saladra, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041237.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
body
Middle Ages
human
Polish chronicles
Christianity
ciało
średniowiecze
człowiek
polskie kroniki
chrześcijaństwo
Opis:
Celem artykułu jest próba ukazania postrzegania ciała w średniowieczu przez pryzmat kronik polskich. W tym celu przeanalizowano Kronikę Galla Anonima, Kronikę Polską Wincentego Kadłubka, Kronikę Wielkopolską oraz Kronikę Jana z Czarnkowa, pod względem występowania wzmianek, dotyczących ciała, zarówno w wymiarze ilościowym, metaforycznym, symbolicznym, jak i werystycznym. Co prawda kroniki stanowią źródło ukazujące mentalności swoich czasów, jednak podlegały stosowanym wówczas konwencjom literackim, co trzeba mieć na uwadze przy interpretacji uzyskanych danych. W przedstawieniu wyników badań został zastosowany podział ciała na część szlachetną (głowa, serce), nieszlachetną (brzuch, ręce, genitalia) oraz filtry (oczy, usta oraz uszy). Wedle tego podziału omówiono poszczególne elementy ciała i ukazano ich sposób występowanie w kronikach. Badania wykazały, że liczba wiadomości dotyczących ciała we wszystkich czterech kronikach wynosi 213 wzmianek. Żaden kronikarz oprócz Wincentego Kadłubka nie wyłożył nam bezpośrednio swojego stosunku do ciała. Kadłubek wypowiadając się poprzez swoich bohaterów, ukazuje ciało i duszę, jako dwa integralne elementy. Metafora polityczna została odnotowana przede wszystkim w stosunku do głowy jako metafory władcy czy przywódcy. Należy zaznaczyć, że owe studia stanowią wstęp do badań nad postrzeganiem ciała w polskim średniowieczu.
The aim of this article is to show the perception of a body in the Middle Ages through the prism of Polish chronicles. For this purpose, the Chronicle of Gallus Anonymus, the Polish Chronicle of Wincenty Kadłubek, the Chronicle of Wielkopolska and the Chronicle of Jan of Czarnków were analyzed in terms of occurrence of body references, both quantitative, metaphorical, symbolic and veristic. Although the chronicles are a source of information on mentality of their times, they are subject to the literary conventions used at the time, which needs to be borne in mind when interpreting the obtained data. In the presentation of the results, the division of a body into noble parts (head, heart), non-noble ones (belly, hands, genitals), and filters (eyes, lips and ears) was applied. According to this division, individual elements of the body were discussed and their appearance in chronicles was shown. Studies have shown that the number of body messages in all four chronicles come to 297 mentions. No chronicler, apart from Wincenty Kadłubek, directly explained his attitude to the body. Kadłubek, speaking through his characters, shows body and soul as two integral elements. The political metaphor was noted above all in relation to the head as a metaphor of a ruler or a leader. It should be noted that these studies are an introduction to the research on the perception of the body in Polish Middle Ages.
Źródło:
Res Historica; 2020, 49; 133-160
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacja o słowiańskich Rugianach w średniowiecznych kronikach Helmolda i Saxo Gramatyka
Autorzy:
Galas, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042528.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Słowianie zachodni
Rugia
kroniki średniowieczne
pogaństwo
chrystianizacja
Slavs
Rugen
medieval chronicles
paganism
Christianization
Opis:
Rugianie, zachodniosłowiańskie plemię zamieszkujące wyspę Rugię, utrzymali znaczącą, niezależną od ekspansywnych Niemiec i Danii pozycję aż do XII w. Wówczas Rugia została podbita przez duńskiego króla Waldemara, co nieodłącznie wiązało się z przyjęciem przez pogańskich Rugian chrześcijaństwa. Kroniki Helmolda i Saxo Gramatyka są powszechnie cytowanymi źródłami w rozważaniach dotyczących słowiańskiego pogaństwa i procesu chrystianizacji plemion słowiańskich. To, co stanowi o dużej wartości obu kronik, mimo subiektywnych ocen dokonywanych przez samych autorów, to zakres ich wiedzy na temat połabskich plemion, w tym Rugian – ich znaczenia wśród innych Słowian, roli kapłanów, wyglądu czczonego wśród nich bóstwa. Przede wszystkim jednak kronikarze szczegółowo opisali podbój Rugii przez Duńczyków, co skutkowało przeorganizowaniem władzy na wyspie i umożliwiło rozwój chrześcijaństwa. Jak dotąd tytułowe kroniki pozostają głównymi świadectwami tych wydarzeń.
The Rani, a west Slavic tribe based on the island of Rugen, built an empire existing until 12th century. In 1168 Rani were defeated by Danish king Valdemar I, resulting in the conversion of the tribe to Christianity. The Chronica Slavorum by Helmoldus and Gesta Danorum by Saxo Grammaticus are quite commonly quoted sources in the debate concerning Slavic paganism and the attempts of its Christianization. What constitutes high-value Helmoldus’ and Saxo’s works is the fact that the chronicles are an essential and primary sources when it comes to the history of the Polabian tribes – their territories and their neighboring peoples. It is also a vital link in the account of the course of Christianization on the Polabian territory. After the invasion of The Danish king Valdemar I the pagan temple, situated on the island, was destroyed and both the territorial and religious autonomy of the Rani ended. At the tip of Arkona in recent centuries, the cliffs have collapsed into the sea and the chronicles still remain as witnesses of the Slavic history of Rugen.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 203-214
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 39

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies