Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "“Chronicle”" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 133
Tytuł:
Między słowami. Biblioteka Powiatowa w Płocku (1946-1975) w kronikarskim zapisie
Between the lines. District Library in Płock (1946-1975) in chronicles
Autorzy:
Banasiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050783.pdf
Data publikacji:
2022-03-10
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
Biblioteka Powiatowa w Płocku
życie kulturalne
ideologia
kronika
społeczeństwo
District Library in Płock
cultural life
ideology
chronicle
society
Opis:
Płockie bibliotekarstwo to temat wciąż jeszcze do końca nieodkryty. Spisania swej historii doczekała się Biblioteka im. Zielińskich TNP, dostępnych jest wiele informacji o bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego. Wiedza o innych, tych „mniejszych” placówkach jest fragmentaryczna, bardziej dotyczy obecnej ich działalności niż początków funkcjonowania. A jeśli przestały działać, giną w mroku zapomnienia. W tym kontekście warto pokazać wyimki z historii Biblioteki Powiatowej w Płocku w świetle zapisów kronikarskich. Pozwoli to spojrzeć na rzeczywistość lat 1946-1975 przez pryzmat lokalnej biblioteki, zobaczyć wzajemne przenikanie się życia społecznego, kultury, ideologii, docenić wartość słów i tego, co między słowami można wyczytać.
Płock librarianship is still not a completely discovered subject. Finally when the history of Zielińscy Library has lived to see its history written, a lot of information about Higher Theological Seminary is available now. The knowledge about the “the smaller ” facilities is only fragmentary, and it refers more to their current activity than to the beginning of their functioning. And if they stopped working, they are disappearing in the darkness of oblivion. In this context some parts of the history of District Library in Płock are worth showing as chronicle notes. It will let us look at the reality of the times between 1946-1975 through the prism of the local library, and see a mutual interpenetration of social life, culture, ideology, appreciate the value of words and what, in-between the lines, can be read.
Źródło:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2021, 13; 13-33
0860-5637
2657-7704
Pojawia się w:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czerwień – the golden grail of the Polish historiography
Червень - золотой грааль польской историографии
Autorzy:
Bartnicki, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969765.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Ruthenia
Tale of Bygone Years
Galician–Volhynian Chronicle
Vladimir I, Czerwen
Cherven Cities (Cherven Grods)
Ruś
Kronika halicko-włodzimierska
Powieść Lat Minionych
Włodzimierz I
Czerwień
Grody Czerwieńskie
Русь
Летопись Галицко-Владимирский
Повесть временных лет
Владимир I
Червень
Червеньские Города
Opis:
В статье рассматриваются проблемы польско-русской границы в раннем средневековье и, в частности, роль пограничного города Червень в политических играх обеих соседних держав. Анализ исходных сообщений относительно указанной крепости и так называемой территории «Городов Червенских и их противостояние новейшим археологическим исследованиям позволяют сделать вывод, что, вопреки мнению историографии, эта территория не играла ключевой роли в польскороссийских отношениях конца 10-го и первого десятилетия 11-го века. Передача Повести временных лет, в котором упоминается о захвате Червеня Влодимиром I, следует рассматривать не столько как последовательность событий, имевших место во времена правления правителя, но как проявление исторической памяти, функционировавшей в среде киевского двора на рубеже XI-XII веков, что было своего рода свидетельством обоснования правления или права Рюриковичей править землями над Бугом
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 3; 7-20
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemie nadbużańskie w pamięci polskich i ruskich kronikarzy XII–XIII w.
Autorzy:
Bartnicki, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900840.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
pogranicze
Ruś
Polska
rzeka Bug
Rurykowicze
Piastowie
Powieść lat
minionych
Kronika halicko-wołyńska
borderland
Ruthenia
Polska
Bug river
Rurikids
Piasts
Tale of Bygone Years
Halych-Volynian chronicle
Opis:
The article deals with the issue of the Polish-Ruthenian part of the Bug river in the Middle Ages and is an attempt to explain how the area was perceived by inhabitants of the two neighboring countries.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 1 (28); 84-103
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Długie trwanie średniowiecza. „Descriptio Poloniae” z biblioteki w Tuchowie jako przykład trwałości form narracji kronikarskiej
The Long-Lasting Middle Ages. “Descriptio Poloniae” as an Example of a Persistence of Chronicle Narrative Techniques
Autorzy:
Bering, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045881.pdf
Data publikacji:
2019-03-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
chronicle
narration
source
the Baroque
the Middle Ages
historiography
Opis:
The aim of the present article is to examine an 18th-century manuscript completed in the Benedictine Abbey in Tuchów. The basic problem is related to a narrative technique, which resembles a medieval one. Some modifications of the narration are also noticeable, but the work is mostly similar to medieval chronicles.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2018, 28, 2; 77-88
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gerechtigkeit und deren intertextuelle und intermediale Beziehungen im Werk des Magisters Vincentius
Justice and its Intertextual and Intermedial Relationships in Work of Master Vincentius
Autorzy:
Bering, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806892.pdf
Data publikacji:
2021-10-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
trial
theatricality
chronicle
rhetoric
speech
gesture
monologue
Opis:
The aim of present paper is a closer analyze of some textual construction which are imitating a legal action at court. The scene of imagined court were popular in medieval dramaturgy, they are often used as a plot for scenic action. A particular case was created by Master Vincentius (12th Cent.): a passage from chronicle which presents a possible staging of court action.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2021, 31, 1; 35-42
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staging in the Medieval Theatre and Text
Autorzy:
Bering, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046065.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
theatre
chronicle
staging
narration
Opis:
The present paper deals with different forms of staging, which are found in dramatic medieval forms and in narrative texts. As well in the theatre as in the text instructions for staging help to understand a sender’s message.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2017, 27, 3; 29-34
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z kuchni do kopalń – wizja kobiecości w Polskiej Kronice Filmowej w latach 1947–1955
Autorzy:
Bláha, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630789.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish Film Chronicle
woman’s work
social rise
new professions
Polska Kronika Filmowa
praca kobiety
awans społeczny
nowe zawody
Opis:
The article aims to present the picture of a woman created by the producers of Polska Kronika Filmowa (Polish Film Chronicle). The basis for consideration of their role in human society is created by the Chronicle Episodes which were created during the 1947–1955 period, i.e. in the course of the realization of 3 and 6-year economic plans. The analysis of the selected PKF (PFC) comments enables the author to depict the leading prototype of a woman in the propaganda of the Polish government. It also points out the most important features which a Polish woman should have possessed in those days. The authors of PKF present women as very ambitious people, work leaders taking up challenges and, at the same time, being respected. The goal of presenting female workers performing jobs which were reserved for men only was to convince the general public that a woman can still be attractive, even when she is wearing a metallurgist’s uniform.
Artykuł stanowi próbę omówienia obrazu kobiety wykreowanego przez realizatorów Polskiej Kroniki Filmowej. Podstawę źródłową rozważań tworzą wydania kroniki powstałe w latach 1947–1955, czyli w okresie realizacji planów gospodarczych: trzyletniego i sześcioletniego. Z uwagi na bogactwo materiału, konieczna była selekcja tekstów. Analiza wybranych komentarzy PKF pozwala na wskazanie wiodącego w państwowej propagandzie modelu kobiety oraz wypunktowanie najważniejszych cech, jakie powinna posiadać ówczesna obywatelka Polski. Autorzy kroniki przedstawiają sylwetki przewodniczek pracy – kobiet ambitnych, podejmujących wyzwania i cieszących się powszechnym szacunkiem. Sposób prezentowania robotnic wykonujących zajęcia dotychczas zarezerwowane dla mężczyzn miał przekonać, że nawet w uniformie hutnika, są one atrakcyjnymi kobietami.
Źródło:
Acta Humana; 2016, 7
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Україна в період Першої світової війни: своєрідність відображення в історичній повісті-хроніки Олександра Лугового „кігтях двоголового орла”
Ukraine in the period of the First World War: the peculiarity of the reflection in the historical story-chronicle of Oleksandr Lugovoi „In the claws of a double-headed eagle”
Autorzy:
Bogdanova, Marina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385349.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
historical story-chronicle
the First World War
theme
motive
problem
main hero
історична повість-хроніка
Перша світова війна
тема
мотив
проблема
Opis:
In the article there have been analyzed the theme of Ukraine during the period of the First World War, the specificity of the problem of man and war and also the image of the main hero in the work of Oleksandr Lugovoi „In the claws 147 of a double-headed eagle” (1955). In the story-chronicle the author has depicted the Battle of Galicia and Brusilov breakthrough which were successful for the Russian army and also consequences of the Galician-Tarnuvsky breakthrough by the troops of the Fourth army. The artistic skill of the author is mainly directed to uncovering the problem of man and war. Naturalistic, Oleksandr Lugovoir depicts pictures of human losses on the battlefield, reveals the psychological soldiers’ metamorphoses during the war, skillfully using historically credible facts of Galician’s evacuation. He describes using of “burned land tactics” by the Russian army during the retreat and also exposes the terrible truth about the Great War. The central theme is connected with the plot that is the way of its disclosure. The plot of the work is connected with life of the main character V. Povolotsky. In thoughts the main hero comprehends the events of the war, philosophically generalizes their consequences. Through the image of the main hero Oleksandr Lugovoi reveals the internal motivations of ideological and moral sources of human behavior in the war. The author reveals the theme of the war on ontological and anthropological levels. The character of the main hero is revealed by the author through the characteristics of the narrator, internal monologues of the main hero, during dialogues of V. Povolotsky with other characters, description their attitude to him, the behavior of the hero both in peaceful life and on the battlefield. The problem of man and guilty is depicted by the author with the help of the motive of pain and hopelessness. The motive of pain stands out during the descriptions of war victims. The depiction of the totality of war in the work is achieved through the landscapes. The problem of man and war reveals by the author by means of the descriptions of life of a simple soldier in the war. The motive of humanism and antimilitarism appears from the author’s retreats and thoughts of V. Povolotsky. The author of the article appeals to scientific research about Oleksandr Lugovoi. The central theme of the work is revealed at the level of the phenomenon of individual, author’s life. So, in the historical story-chronicle “In the claws of a double-headed eagle” Oleksandr Lugovoi through the prism of the world perception of the officer of the Russian army V. Povolotsky highlights the central theme of the work – Ukraine during the First World War. With the help of depicting the image of the main hero, forming his character, critical attitude to world political reality reveals the problem of man and war. Motives of pain, despair, humanism and antimilitarism sound in skillfully drawn landscapes, author’s retreats, bloody military tops.
Źródło:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture; 2020, 1, 2
2658-154X
Pojawia się w:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sources for building the memory of historical events: oral history and its contexts in the Chronicle of the Order of Poor Clares in Stary Sącz from 1914–1918
Autorzy:
Borkowski, Igor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803972.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:
social memory research
oral history
monastery chronicle
First World War
Opis:
The primary sources for the construction of a memory of historical events in a cloistered community in the light of monastic chronicles are: official information, confirmed media (press) releases, oral testimony of third-party witnesses to events, and oral testimony generated by the monastic community. These sources are subject to verification and valorisation as to their reliability within the chronicle text itself. The multifaceted nature of the accounts and their mutual corroboration (or exclusion) allow the construction of an account of an objectified collective witness to history.
Źródło:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2023, 13; 148-164
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeden z herezjarchów? Przedstawienia ikonograficzne Mahometa w rękopisie Рнб, f.IV.151 w kontekście staroruskich narracji na jego temat
One of the heresiarchs? Iconographic representations of Muhammad in the Рнб, f.IV.151 manuscript in the context of the old russian narratives about him
Autorzy:
Brzozowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613060.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Mahomet
islam
źródła bizantyńskie
literatura staroruska
Iluminowany zwód latopisarski (Лицевой летописный свод)
Muhammad
Islam
Byzantine sources
Old Russian Literature
Illustrated Chronicle of Ivan the Terrible (Лицевой летописный свод)
Opis:
The РНБ, F.IV.151 manuscript is the third volume of a richly illustrated historiographical compilation (so-called Лицевой летописный свод – Illustrated Chronicle of Ivan the Terrible), which was prepared in one copy for tsar Ivan IV the Terrible in 1568-1576 and represents the development of the Russian state on the broad background of universal history. The aforementioned manuscript, which contains a description of the history of the Roman Empire and then the Byzantine Empire between the seventies of the 1st century A.D and 919, includes also an extensive sequence devoted to Muhammad (Ѡ Бохмите еретицѣ), derived from the Old Church Slavonic translation of the chronicle by George the Monk (Hamartolus). It is accompanied by two miniatures showing the representation of the founder of Islam. He was shown in an almost identical manner as the creators of earlier heterodox trends, such as Arius or Nestorius. These images therefore become a part of the tendency to perceive Muhammad as a heresiarch, a false prophet, and the religion he created as one of the heresies within Christianity, which is also typical of the Old Russian literature.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 70; 449-469
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bułgarski car Piotr i jego żona Maria Lekapena w Latopisie Helleńskim i Rzymskim drugiej edycji
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038147.pdf
Data publikacji:
2018-06-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Old Russian literature
Hellenic and Roman Chronicle
Peter
Maria Lekapene
Byzantine- Bulgarian relations
Opis:
The sequence concerning the reign of Peter and Maria Lekapene as well as the Byzantine-Bulgarian relations between 927 and 969 can be found in the second version of the Hellenic and Roman Chronicle. It is a vast historiographical work, whose authors attempted to demonstrate the history of medieval Rus against the broad background of universal history, drawing on the sources of Byzantine provenance known in Slavonic translation (mainly the chronicles of John Malalas and George Hamartolus). Given the fact that the Hellenic and Roman Chronicle does not contain information about the capture of Constantinople by the Ottoman Turks, the year 1453 is considered the terminus ante quem for the second version of the said chronicle, which is of interest to us here. Its oldest preserved copies come from the mid-fifteenth century. The passages about Maria and Peter are extensive. They include about six columns of text written in semi-uncial in the most representative copy of the second version of the Hellenic and Roman Chronicle, i.e. manuscript БАН, 33.8.13, which is dated to the last quarter of the fifteenth century. Reading them allows one to ascertain that they constitute only a reworded version of the Slavic translation of the relevant passages of the B-version of the Georgius Monachus Continuatus. The content of the Byzantine source is quoted here in full without any abbreviations or author’s additions. The differences between the text of БАН, 33.8.13 and the text of РГБ, собр. Ундольского [Ф. 310], № 1289 – constituting the basis for editing the translation of the Georgius Monachus Continuatus of the B-version – are limited only to the stylistic and editorial level, except for the changes resulting most probably from the copyist misunderstanding the meaning of the original.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2017, 58; 25-40
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O HERETYKU MAHOMECIE – OPOWIEŚĆ O NARODZINACH ISLAMU W LATOPISIE HELLEŃSKIM I RZYMSKIM DRUGIEJ REDAKCJI
ON THE HERETIC MUHAMMAD – AN ACCOUNT OF THE ORIGIN OF ISLAM IN THE SECOND REDACTION OF THE HELLENIC AND ROMAN CHRONICLE
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037787.pdf
Data publikacji:
2020-11-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Muhammad
Islam
Old Russian literature
Hellenic and Roman Chronicle
Opis:
A piece of writing On the Heretic Muhammad concerning the life of Muhammad, the origin of Islam and the first Arab conquests in the 7th century is included in the second redaction of the Hellenic and Roman Chronicle, a medieval Russian historiographical source containing an outline of universal history. The aforementioned text was edited and translated into Polish following the manuscript of РГБ, собр. Пискарева (228), № 162, from 1485.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2020, 61; 101-116
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowieść o zdobyciu Konstantynopola przez uczestników czwartej wyprawy krzyżowej (6712/1204) w średniowiecznej ruskiej tradycji historiograficznej
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038216.pdf
Data publikacji:
2016-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Old Russian literature
Novgorod the Great
Novgorod First Chronicle
Constantinople
Fourth Crusade
Opis:
The Old-Russian account about the siege of Constantinople by participants of the Fourth Crusade in 1204 has survived in several East Slavic historiographical texts and represents primarily an independent literary work. Certainly, the earliest of these texts is the Novgorod First Chronicle. It is an older edition preserved only in one copy – the so-called “Synodal manuscript”, which was written in the middle of the thirteenth century. At that time the story was written. Its author could have taken information about the events he described directly from eyewitnesses. His account of events is characterized by objectivity and credibility and constitutes a valuable resource for the study of the Fourth Crusade
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2016, 57; 109-152
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Who Could ‘the Godless Ishmaelites from the Yathrib Desert’ Be to the Author of the Novgorod First Chronicle? The "Apocalypse of Pseudo-Methodius" in Medieval South and East Slavic Literatures
Autorzy:
Brzozowska, Zofia Aleksandra
Gucio, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682178.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Apocalypse of Pseudo-Methodius
Church Slavic
Old Bulgarian literature
Old Russian literature
Novgorod First Chronicle
Opis:
The work of Pseudo-Methodius, whose creation (in the original Syrian version) dates back to ca. 690, enjoyed considerable popularity in Medieval Slavic literatures. It was translated into Church Slavic thrice. In all likelihood, these translations arose independently of each other in Bulgaria, based on the Greek translation, the so-called ‘first Byzantine redaction’ (from the beginning of the 8th century). From Bulgaria, the Slavic version of the Apocalypse of Pseudo-Methodius spread to other Slavic lands – Serbia and Rus’. In the latter, the work of Pseudo-Methodius must have been known already at the beginning of the 12th century, given that quotations from it appear in the Russian Primary Chronicle (from the second decade of the 12th century). In the 15th century, an original, expanded with inserts taken from other works, Slavic version also came into being, known as the ‘interpolated redaction’. All of the Slavic translations display clear marks of the events that preceded them and the circumstances of the period in which they arose. Above all, the Saracens – present in the original version of the prophecy – were replaced by other nations: in the Novgorod First Chronicle we find the Mongols/Tatars (who conquered Rus’ in the first half of the 13th century).
Źródło:
Studia Ceranea; 2019, 9; 369-389
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła pisane i archeologia: przykład Góry Katedralnej w Chełmie
Autorzy:
Buko, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602413.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
archaeology
Galich-Volyn Duchy
Galich-Volyn Chronicle
residential complex
Danylo Romanovich
Cathedral Hill in Chełm
archeologia
księstwo halicko-wołyńskie
kronika halicko-wołyńska
Daniel Romanowicz
zespół rezydencjonalny
Góra Katedralna w Chełmie
Opis:
Archaeologists examining the residence of Daniel Romanovych on Cathedral Hill in Chełm (thirteenth century) enjoy a noteworthy opportunity to compare excavations with the text of Kronika halicko-wołyńska (The Galician-Volhynian Chronicle). It is highly probable that at least some of the descriptions of places and objects in the Chronicle could have been first-hand. For a researcher who does not specialise in a critical analysis of text sources such a confrontation of chronicle records with archaeological discoveries becomes, therefore, an exciting challenge. The article discusses the dilemmas of an archaeologist who, with assorted categories of data at his disposal, tries to confront them with a chronicler’s account.The text of the chronicle provides interesting information concerning the location of the town of Chełm, elements of the development of Cathedral Hill, including the town-castle centre situated here, some churches and secular elements of monumental architecture, the town fire recorded in the chronicle in 1256, as well as a mysterious tower standing in the urban area, the town’s demographic and ethno-cultural structure, and the occupation of its residents at the time of Daniel.It has been noted that the chronicle lacks references to several essential elements confirmed in the outcome of archaeological studies. The shape of the ducal residence remains an important unsolved enigma. The chronicle also does not discuss the construction catastrophe that probably took place in the course of building the circumferential wall of the residence. Another noteworthy feature is the written source’s silence concerning the third tower (bergfried) erected in nearby Stołpie. This omission is particularly strange considering that in accordance with the results of the conducted research the tower could have been the first monumental building raised in the land of Chełm already during the period of Roman Romanovych and redesigned at the time of Daniel. It thus remains a mystery why such a characteristic and unique defensive-sacral edifice, located in the fore-field of the ducal residential complex and highly untypical for this part of Europe, was relegated to the sidelines of the chronicler’s interest.In other instances, the text of Kronika halicko-wołyńska makes it possible to confront the written record with archaeological findings. Upon numerous occasions the concurrence of the written accounts with the outcome of the excavations does not give rise to doubt. Nonetheless, in reference to the ducal residence the author of the chronicle mentioned a number of selected details of interest to him, but neglected to include data about its forms and spatial features.It is highly likely that many of the above-listed unidentified facts could be determined by expanding the range of studies. We still do not have information about the northern part of Cathedral Hill or whether the basilica located in the southern part stood within the stronghold or the town district. The solution of those issues, and many similar problems, remains an essential task for the next future.
Archeolodzy badający zabudowę rezydencjonalną Daniela Romanowicza na Górze Katedralnej w Chełmie (XIII w.) mają godną uwagi płaszczyznę porównań dokonywanych odkryć z tekstem Kroniki halicko-wołyńskiej. Jest wysoce prawdopodobne, że przynajmniej niektóre spośród zamieszczonych w Kronice opisów miejsc i obiektów pochodzić mogą z pierwszej ręki. Dla badacza, nie będącego specjalistą w zakresie krytycznej analizy tekstów źródłowych, konfrontacja zapisów kronikarskich z odkryciami archeologicznymi jest więc interesującym wyzwaniem. W artykule przedstawiono dylematy archeologa, który mając do dyspozycji różne kategorie danych, próbuje je porównywać z zapisami kronikarskimi.Tekst kroniki dostarcza interesujących danych na temat położenia miasta Chełma, elementów zabudowy Góry Katedralnej, w tym lokalizowanego tam ośrodka grodowego, niektórych świątyń i świeckich elementów zabudowy monumentalnej, pożaru miasta odnotowanego w kronice pod rokiem 1256, jak również zagadkowego wieżowego obiektu położonego w okolicach miasta, a także struktury demograficznej i etnokulturowej oraz zajęć mieszkańców miasta czasów Daniela i innych.Odnotowano, że w kronice brak jest odniesień do kilku istotnych elementów, znajdujących poświadczenie w wynikach badań archeologicznych. Wielką enigmą pozostaje kształt rezydencji książęcej. W kronice nie znajdujemy też odniesień do katastrofy budowlanej, jaka najpewniej wydarzyła się w trakcie wznoszenia muru obwodowego rezydencji. Zastanawia też milczenie źródła na temat trzeciej wieży wzniesionej w pobliskim Stołpiu. Jest to o tyle dziwne, że zgodnie z wynikami przeprowadzonych badań mógł to być pierwszy monumentalny obiekt wzniesiony na ziemi chełmskiej jeszcze w czasach Romana Romanowicza, przebudowany w czasach danielowskich. Pozostaje zatem zagadką, dlaczego tak charakterystyczny i unikatowy obiekt obronno-sakralny, znajdujący się na przedpolu książęcego zespołu rezydencjonalnego, nietypowy w tej części Europy, znalazł się na poboczu zainteresowań kronikarskich.W innych przypadkach tekst Kroniki halicko-wołyńskiej umożliwia konfrontację zapisu kronikarskiego z odkryciami archeologicznymi. Niejednokrotnie zgodność tekstu z wynikami badań nie budzi wątpliwości. Ale w odniesieniu do rezydencji książęcej autor kroniki podaje najczęściej kilka wybranych, interesujących go szczegółów, brak natomiast danych na temat jej formy i cech przestrzennych.Zapewne wiele spośród sygnalizowanych wyżej niewiadomych można będzie uściślić poprzez poszerzenie zakresu badań. Nie bardzo nadal bowiem wiadomo, jak była zagospodarowana północna część Góry Katedralnej oraz czy znajdująca się w południowej jej części bazylika była w grodzie, czy też w dzielnicy miejskiej. Rozwiązanie tych, podobnie jak i wielu innych problemów stanowi istotne zadanie dla ekipy badawczej na najbliższą przyszłość.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2016, 123, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 133

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies