Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "слова" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Семантична опозиція „верх” – „низ”: прислівники в говорах української мови (епідигматичний аспект)
The Semantic Opposition верх (‘upper part’) – низ (‘lower part): Adverbs in Dialects of the Ukrainian Language (epidigmatic aspect).
Autorzy:
Ястремська, Тетяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498462.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Ключові слова: дериват,
семантична структура,
мотивація,
прислівники,
говори української мови
Opis:
У статті запропоновано аналіз семантичних та мотиваційних особливостей прислівників, які репрезентують семантичну опозицію „верх” – „низ”. Мета дослідження – сформувати узагальнену семантичну структуру дериватів відповідно до семантичних субкомплексів базових слів, виявити епідигматичні особливості дериватів. Основну увагу зосереджено на таких основних моментах, як: кореляція семантичної структури базових слів та дериватів-прислівників, семантичні особливості обставинних (простору – географічного та соціального – та часу) та означальних (способу дії, міри та ступеня), а також функції мовця у формуванні семантики аналізованих прислівників. Джерелами дослідження слугували записи українського говіркового мовлення, діалектні словники та картотеки, тексти, етнографічні й діалектні матеріали від ХІХ ст. і дотепер.
The article presents an analysis of a system of derivatives in the context of adverbs. It presents information on word formation, motivation and the semantics of derivatives. The adverbs represented a spatial opposition (‘upper part’ – ‘lower part’); there are fragments of derivative clusters of the basic words of the opposition: верх, гора (‘upper part’) and низ, діл, під (‘lower part’). The issues of the semantics of the lexeme are studied in the light of the words’ use in live contexts. The semantic structure of these lexemes was modelled and presented in comparative tables. The analysis was carried out on more than 2,000 micro-contexts of the function of the adverbs in dialects of the Ukrainian language (first of all, the south-west dialect). The sources included dialect dictionaries, card indices and texts, regional linguistic atlases, ethnographic and dialectal materials since the 19th c. (Yakiv Holovatsjkyj, Volodymyr Shukhevych, Volodymyr Hnatiuk, Antin Onyshchyk, Ivan Verkhratsjkyj, Ivan Franko and others).
Źródło:
Gwary Dziś; 2018, 10; 59-78
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz medialny lubelskiej Fundacji HerStory
Люблинский Фонд HerStory в средствах массовой информации
Media image of the HerStory Foundation in Lublin
Autorzy:
Kamińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955703.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
women of Lublin
herstory
HerStory Foundation
слова: женщины Люблина
Фонд HerStory
Opis:
This article aims to describe and analyze the activities of the HerStory Foundation, which deals with restoring the memory of meritorious women in the history of Lublin and the way of presenting the activities of the foundation presented in local media. The analysis of the content of media coverage of both broader media in terms of the number of recipients, such as TVP Lublin and local news diaries “Dziennik Wschodni” and “Kurier Lubelski”, as well as local news portals, proved that the source database regarding the foundation’s activities is very scant. In the media, little space is devoted to promoting events related to anti-discrimination activities and reports on their course. In contrast, articles published by the media are usually limited to presenting the most important information about an event organized by the foundation without bringing the other areas of its activity closer. In the materials available on the Internet, there are also no audiovisual reports that the sender informs about. The article is mainly based on press materials available on the Internet, because they usually contain more information than paper editions. First of all, it should be noted how wide the area of the Herstory Foundation’s activity is, which does not translate into the amount of materials available in the media. Press articles provide information about the undertakings organized by HerStory in a selective manner. There are also missing attachments in the form of graphics that appear on the foundation’s website. The media also do not present the characters of women who are the heroines of herstoric walks, and whose names have been highlighted in this article. Figures of the Lubliners who have made a contribution to the city by their social involvement, but for some reason the story about them has been forgotten by the HerStory Foundation and restores to them their once-lost fame.
Целью данной статьи является описание и анализ деятельности фонда HerStory, который занимается восстановлением памяти женщин заслуженных в истории Люблина и, кроме того, способом представления деятельности фонда в местных СМИ. Контент-анализ сообщений СМИ, как более широких с точки зрения количества пользователей, таких как TVP Люблин (TVP Lublin) и местных информационных ежедневных газет «Dziennik Wschodni», «Gazeta Wyborcza Lublin» и «Kurier Lubelski», так и анализ местных информационных веб-порталов, подтвердили, что исходная информационная база о деятельности фонда является очень скупой. Средства массовой информации посвящают мало времени на распространение информации на тему мероприятий, связанных с антидискриминационной деятельностью, и сообщениям о её ходе. Напротив, печатанные в СМИ материалы содержат лишь самую важную информацию о мероприятиях, организуемых фондом, но при этом не освящают другие области его деятельности. В материалах, доступных в Интернете, нет также аудиовизуальных отчетов, о которых сообщает отправитель. Статья основана на доступных в Интернете газетных материалах, потому что они обычно содержат больше информации, чем бумажные издания. Прежде всего нужно отметить широкую область деятельности фонда HerStory, что не соответствует количеству материалов, доступных в СМИ. Статьи в прессе предоставляют информацию о мероприятиях, которые организует HerStory, на выборочной основе. Кроме того, отсутствуют также приложения в виде график, которые появляются на сайте фонда. СМИ также не представляют портретов женщин, которые являются героинями герсторических прогулок. Имена этих женщин представлены в этой статье. Фонд HerStory восстанавливает память и когда-то потерянную славу люблинским женщинам, которые внесли свой вклад в развитие города, благодаря своей социальной активности, а о которых по различным причинам история забыла.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2019, 3(22); 107-126
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Количество разводов и их влияние на семью и общество-возможности социальной работы
Autorzy:
Storoška, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2156975.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
Ключевые слова
супружество
семья
развод
причины разводов
адаптирование
формы обеспечения ребенка
Opis:
В данной статье дается анализ проблематики количества разводов, которая в словацком обществе становится все более актуальной, так как в настоящее время разводится каждая вторая семья. Внимание уделяется анализу общественной обстановки с ссылкой на статистические данные в пределах Словакии, а также анализируются отдельные причины разводов, их отражение при воспитание детей, внимание уделяется  реакции детей на развод и их адаптирование в новых условиях после развода родителей. В статье обращается внимание на форму обеспечения ребенка либо в семье одного из родителей либо в семьях обоих родителей.
Źródło:
Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne; 2014, 1(13); 219-231
1898-0171
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Перевод как способ толкования значений служебного слова
Translation as a way of interpreting the meaning of a function word
Autorzy:
Цой, Александр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665588.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
учебный толковый словарь
служебные слова
перевод
academic explanatory dictionary
function words
translation
Opis:
It is necessary to divide the lemma in the academic explanatory dictionary into two parts in order to improve its quality. The Russian function word (source language) is introduced in the left with all lexicographic items. The right side (target language) of the dictionary entry contains necessary interpretation, litters, examples in the fixed accordance with the source language entry At the same time, the source Russian version will always be fixed, and the target language input can be filled in English, German, Spanish, French, Turkish or Polish translations respectively.
Для улучшения качественных характеристик словарной статьи учебного толкового словаря представляется целесообразным разделить ее на две части. В левой стороне (входной язык) помещается русское служебное слово со всем набором лексикографического инвентаря. Правая сторона (выходной язык) словарной статьи, в строгом соответствии с левой, дает необходимое толкование, пометы, примеры и прочее на иностранном языке. При этом «русская» левая часть всегда будет стандартной, а «инонациональная» часть может наполняться, соответственно, английским, немецким, испанским, французским, турецким или польским переводами.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 137-144
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Русская фразеология как судьба. Анатолий Жуков, Очерки по фразеологической семантике: монография, 2-е издание, переработанное и дополненное, Издательство РУСАЙНС, Москва 2020
Autorzy:
Zahnitko, Anatolii Panas
ВАЖЕНИНА, ЕЛЕНА
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085264.pdf
Data publikacji:
2022-03-14
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
фразеологизм
пословично-поговорочные выражения
внутренняя форма
слова-сопроводители
слова-спутники
деривация
дефразеологизация
языковая картина мира
phraseology
proverbial expressions
internal form
accompanying words
satellite words
derivation
defraseologization
linguistic picture of the world
Opis:
В рецензии анализируется монография Жукова А.В. «Очерки по фразеологической семантике», развивающая семасиологические идеи фразеологической теории профессора Жукова В.П. и являющаяся синтезом предыдущих исследований автора.
The review analyzes the monograph by Zhukov A.V. «Essays on phraseological semantics», which develops semasiological ideas of phraseological theory by Professor Zhukov V.P. and is a synthesis of previous research by the author. 
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 275-182
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turkic Borrowings in Russian
Тюркские заимствования в русском языке
Autorzy:
Yusufkhanova, Nargiz Ali
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28850616.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Turkisms
borrowed words
mutual influence of languages
languages of different systems
related words
structural and semantic features
functioning
тюркизмы
заимствованные слова
взаимовлияние языков
языки разных систем
родственные слова
структурно-семантические особенности
функционирование
Opis:
The vocabulary of any functioning language consists of original and borrowed words. The Russian language is no exception. Turkic borrowings form a significant layer of the vocabulary of the Russian language, filling it with meanings that are of great scientific interest both in philological terms and as a subject for ethnographic and historical research. In order to more accurately define the boundaries of the term “Turkism”, corresponding to the true origin of words, all Turkisms are divided into primordial and historical. The connection of languages of different systems is a historical process based on historical, cultural and interstate relations, scientific and technological progress, the development of scientific areas, etc. The mutual influence of languages is an integral part of the historical, cultural, political and sociological process. Thus, the language reflects emerging innovations and enriches itself by borrowing words from other languages. The vocabulary of any functioning language is made up of native and borrowed words. The Russian language is no exception. Turkic borrowings form a significant layer of the vocabulary of the Russian language, filling it with meanings that are of great scientific interest not only in philological terms but also as a subject for ethnographic and historical research. The connection between the Russian and Turkic peoples that arose since ancient times, their close contact, due to territorial proximity and the vital need to maintain trade and economic relations, demanded from the peoples who speak these languages a practical knowledge of the languages of their neighbours.
Словарный запас любого функционирующего языка состоит из оригинальных и заимствованных слов. Русский язык не является исключением. Тюркские заимствования образуют значительный пласт лексики русского языка, наполняя его значениями, представляющими большой научный интерес как в филологическом плане, так и в качестве предмета этнографических и исторических исследований. Для того чтобы более точно определить границы термина “тюркизм”, соответствующие истинному происхождению слов, все тюркизмы делятся на исконные и исторические. Соединение языков разных систем – это исторический процесс, основанный на исторических, культурных и межгосударственных связях, научно-техническом прогрессе, развитии научных направлений и т.д. Взаимовлияние языков является неотъемлемой частью исторического, культурного, политического и социологического процесса. Таким образом, язык отражает появляющиеся инновации и обогащается за счет заимствования слов из других языков. Словарный запас любого функционирующего языка состоит из родных и заимствованных слов. Русский язык не является исключением. Тюркские заимствования образуют значительный пласт лексики русского языка, наполняя его значениями, представляющими большой научный интерес не только в филологическом плане, но и как предмет этнографических и исторических исследований. Связь между русским и тюркским народами, возникшая с древних времен, их тесный контакт, обусловленный территориальной близостью и жизненной необходимостью поддерживать торгово-экономические отношения, требовали от народов, говорящих на этих языках, практического знания языков своих соседей.
Źródło:
Studia Orientalne; 2023, 3(27); 71-78
2299-1999
Pojawia się w:
Studia Orientalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka badania compositów w językoznawstwie słowiańskim: aspekt historyczny
Autorzy:
Аzarova, Larysa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607884.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
stem combination
word formation
complex words
łączenie słów
słowotwórstwo
composita
словосложение
словообразование
сложные слова
Opis:
The article conducts a brief survey of some areas in stem  composition. It represents the examination of this word-formation method in Russian linguistic literature, and analyses a new take on theorigin of complex words in foreign Slavic studies. The main goal of the article is to research stem composition as one of most productive word-formation methods both in Russian linguistic literature and foreign Slavic studies. Four main research methods include linguistic description with surveillance techniques, arrangement of language facts and phenomena, comparative method, and complex analysis method. The research results show that: 1) stem composition is one of the most ancient word-formation methods used throughout the entire course of Russian language history; 2) stem-composition methods and techniques keep steadily developing (outdated models are either optimized or substituted with new ones); 3) neologisms and complex words are widely used in modern Russian literary language with its obvious structural and semantic regularities; 4) composition of stems is an important issue of various word-formation methods in modern Russian literary language. It is the second most important word-formation tool after suffixation; 5) numerous scientists from different countries examined stem composition including grammarians of ancient India, linguists from Russia and Western Europe; 6) stem combination has a huge potential which opens up opportunities for creation of new words both in fiction and terminology databases, and pursuing literary goals.
Jednym z celów artykułu jest próba przeglądu informacji historycznych o compositach w słowiańskiej literaturze językoznawczej. Przedstawiono w nim również poglądy na temat specyfiki złożeń w zagranicznej literaturze slawistycznej. W opracowaniu skupiono się na analizie tego typu konstrukcji jako jednym z najbardziej produktywnych sposobów tworzenia słów w językach słowiańskich w aspekcie diachronicznym. Najważniejszymi metodami badawczymi zastosowanymi w niniejszej analizie są: metoda opisu lingwistycznego połączonego z obserwacją i systematyzacją faktów i zjawisk językowych oraz metody statystyczna, porównawcza i złożona. Na podstawie przeprowadzonego badania sformułowano następujące wnioski: 1. Łączenie słów jest jedną z najstarszych metod w słowotwórstwie, znaną od początków rozwoju rosyjskiego języka literackiego.2. Metody i techniki łączenia słów ulegają zmianom: stare modele są ulepszane i udoskonalane, natomiast przestarzałe zanikają, ustępując miejsca nowym. 3. Wśród nowych formacji funkcjonujących we współczesnych językach słowiańskich composita stanowią znaczącą warstwę słownictwa o wyraźnych wzorcach strukturalnych i semantycznych. 4. Spośród różnych metod stosowanych w słowotwórstwie języków słowiańskich szczególne miejsce zajmuje łączenie słów. 5. Badaniem compositów zajmowali się językoznawcy różnych krajów i epok, od starożytnych gramatyków indyjskich po zachodnioeuropejskich i rosyjskich. 6. Łączenie słów stanowi olbrzymi potencjał rozwoju języka narodowego, daje możliwość tworzenia nowych wyrazów, jest środkiem kreacji artystycznej i literackiej, jak również przyczynia się do wzbogacania słownictwa terminologicznego. 7. Tematyka łączenia słów i powstawania compositów stanowi obecnie wieloaspektowy i wielopłaszczyznowy obiekt badań. Zainteresowanie nią wynika z dawności, żywotności oraz rozpowszechnienia tej metody słowotwórczej, a także z jej rosnącej aktywności.
В статье дан краткий обзор исторических сведений о  словосложении в славянской лингвистической литиретуре. Проанализированы взгляды на природу сложного слова в зарубежной славистике. Основной целью статьи является изучение словосложения как одного из продуктивных способов словообразования в славистике в диахроническом аспекте. Основными методами исследования являются: метод лингвистического описания с приемами наблюдения, систематизации языковых фактов и явлений; статистический, сравнительно-сопоставительный и метод комплексного анализа. В результате исследования были сделаны такие выводы: 1. Словосложение – один из древнейших способов  словообразования, известный на всем протяжении развития русского литературного языка; 2. Неуклонно совершенствуются способы и приемы словосложения, а именно: улучшаются и уточняются старые модели, исчезают отжившие, уступая место новым, появляющимся; 3. Среди новообразований современных славянских языков сложные слова составляют значительный пласт лексики, обладающий четкими структурными и семантическими законмерностями; 4. Среди различных способов словообразования славянских языков сложение основ занимает особое место; 5. На изучение словосложения обратили внимание ученые разных  стран:древние индийские грамматики, западноевропейские и русские лингвисты; 6. Словосложение таит в себе огромные потенциальные силы общенародного языка, возможность творчества новых слов и для художественно-литературных целей, как мощное средство художественного мастерства, и для терминологической лексики различных видов; 7. В наше время тематика словосложения все более расширяется и углубляется, становясь многоплановой и разветвленной. Интерес к специфике словосложения обусловлен распространенностью, древностью и жизнестойкостью этого способа образования сложных слов, а также – его возрастающей активностью.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Періодизація московсько-української війни ХХІ ст. і ймовірні сценарії її розвитку й завершення
Periodization of the great Moscow-Ukrainian War in the XXI century and probable scenarios of its development and completion
Autorzy:
Ховрич, Сергій
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407843.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
periodization
Moscow-Ukrainian war
mutiny
UN
NATO
слова: періодизація
московсько-українська
війна
заколот
ООН
НАТО
Opis:
Зазначено, що наукова періодизація дозволяє досліднику визначити хронологію подій, означити суть проблеми, сформувати певне уявлення про об’єкт дослідження, від чого залежать результати розвідки. Мета дослідження: охарактеризувати суть сучасної московсько-української війни (триває з 2014 р.) і сформулювати авторські варіанти наукової періодизації та прогнози щодо завершення цієї війни. Розвідка ґрунтується на системному підході. У дослідженні автор використав метод періодизації історичного процесу, а також загальнонауковий (історичний підхід) і спеціально-наукові історичні (порівняльно-історичний, ретроспективний, типологічний) методи. Під час опису сценаріїв завершення війни широко використано метод теоретичного моделювання. Зроблений акцент на тому, що будь-яка періодизація повинна відповідати певним критеріям (наприклад, при її складанні має бути врахований світовий контекст). Для глибшого розуміння проблеми проведено відповідні історичні паралелі. Виокремлено й охарактеризовано оприлюднені деякими науковцями варіанти періодизації московсько-української війни. Здійснено критичний аналіз терміну «АТО», а також оціненно його вплив на розвиток історичної думки. Запропоновано кілька авторських варіантів періодизації цієї війни: «детальний» і «оптимальний». Сформульова но й систематизова но різноманітні варіанти завершення названої війни, а також її наслідки в контексті майбутніх міжнародних відносин. Оцінено вплив, зокрема, «дивного» військового заколоту (червень 2023 р.) на суспільно-політичну ситуацію в Московії (історична назва: РФ), що дозволило автору сформулювати деякі ймовірні сценарії закінчення даної війни.
The study aims to characterize the essence and content of the ongoing Moscow-Ukrainian war since 2014, providing the author’s options for scientific periodization and forecasts for its conclusion. The research methodology adopts a systematic approach, relying on the method of periodization in historical analysis. General scientific methods, such as historical and logical approaches, along with specific scientific historical methods like comparative-historical and retrospective analyses, are employed. The method of theoretical modeling is extensively used to describe potential scenarios for the war’s end. The study emphasizes that any periodization should meet specific criteria, like the global context. Historical parallels are drawn to enhance the understanding of the problem, and various options for the periodization of the MoscowUkrainian war proposed by other scholars are critically analyzed. The term “ATO” (Anti-Terrorist Operation) is subject to a critical analysis, assessing its impact on historical thought about the conflict. The author presents several options for the periodization of the war, categorized as “detailed” and “optimal.” The study also formulates and systematizes various scenarios for ending the war and explores its potential consequences in the context of future international relations. The research assesses the influence of the “strange” military mutiny in June 2023 on the socio-political situation in Muscovy (historical name for the Russian Federation). This assessment allows the author to formulate probable scenarios for the war’s conclusion.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2023, 2, 2; 33-46
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Пути формирования и развития русской повести XVII века
Emergence and Generic Development of the Russian Tale
Autorzy:
Титова, Любовь
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968320.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Russian narrative
hand-written book
readers’ tastes
moralizing literature
русская проза
рукописные книги
читательский вкус
нравоучительные слова
Opis:
В статье рассматривается один из аспектов формирования и развития демократической повествовательной прозы XVII в. – создание беллетристических памятников на основе дидактических (на материале „Беседы отца с сыном о женской злобе” и “Повестей о хмеле”).
The author discusses one aspect of the formation and development of democratic narrative prose of the 17th century: the creation of fictional compositions on the basis of didactic texts. The study material are “Beseda ottsa s synom o zhenskoi zlobe” and the cycle “Povesti o khmele”.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, Zeszyt specjalny 2015; 149-156
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Кто «придумал» крамбамбули и его название? – Об извилистых словесных путях и широко игнорируемом процессе словообразования
Autorzy:
Hentschel, Gerd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049986.pdf
Data publikacji:
2022-01-25
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
языковые контакты
заимствованные слова
этимология
правило Алефа-Бета
language contact
lexical borrowings
Etymology
the Aleph-Beth-rule
Opis:
В данной статье речь идёт об истории названия спиртного напитка, появившегося на свет в Гданьске, в основанной голландцами в конце XVI века винокурне. При этом его название, Krambambuli, встречается в немецком языке только с середины XVIII века; в польском, русском и голландском оно в схожей форме появляется несколько позже. Сам напиток некоторые сегодня считают чисто белорусским. Есть свидетельства о том, что это название активно продвигалось в студенческих братствах немецких университетов XIX века, что сопровождалось его распространением в качестве обозначения спиртных напитков любого рода. Этимология слова на сегодняшний день разрешена только частично, а именно лишь по отношению к элементу kram-. В статье показывается, как с помощью «поэтического» правила словообразования, о котором известно уже несколько десятилетий, но которому практически не придаётся значение, можно объяснить происхождение слова. Немецко-польские языковые контакты могли вместе с тем с самого начала сыграть в этой истории определённую роль, которая вследствие запутанных путей нашего слова из немецкого в русский, оттуда опять в польский, а затем оттуда и в белорусский, со временем утратила свою прозрачность.
The contribution is about the history of a designation for a liqueur that was first produced by a distillery founded by the Dutch in Danzig at the end of the sixteenth century. However, the liqueur’s name Krambambuli only first appeared in German in the mid-eighteenth century and somewhat later in a similar form in Polish, Russian and Dutch. Today, some consider the liqueur typically Belarusian. Evidence shows that the name made a career for itself in student fraternities at German universities during the nineteenth century and was simultaneously expanded to become a designation for various kinds of alcoholic beverages. The etymology of the word has only been partially solved satisfactorily: to kram-. It will be shown how the emergence of the word can be explained with a “poetic” rule for word formation that has been known for decades but rarely heeded. German-Polish language contact might have played a role from the very beginning, but this becomes opaque along the word’s later winding path: from German into Russian back into Polish and then, from the latter into Belarusian.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2022, 18; 29-43
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demokracja, demagogia, tyrania – uwagi o aporiach wolności jednostki
Демократия, демагогия, тирания - замечания об апории индивидуальной свободы
Autorzy:
Bosak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969423.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
demokracja
demagogia
Platon
Mill
wolność słowa
democracy
demagogy
Plato
freedom of speech
демократия
демагогия
Платон
Милл
свобода слова
Opis:
Свобода слова, которая является основополагающим условием современной демократической формы правления, подвергалась риску демагогии с древних времен. Чтобы избежать этой угрозы, часто предлагалось отменить или ограничить эту форму свободы и даже отказаться от демократической системы. В статье делается попытка показать, что способом сохранения свободы слова при устранении опасности демагогии может быть всеобщее образование, и особенно гуманитарное образование, знакомство граждан как с характеристиками социальных и культурных процессов, так и с современными методами и механизмами демагогии.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 1; 39-52
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Upojenie administracyjne: skrzydlate słowo Dostojewskiego jako językowy środek wartościowania w tekście medialnym
Administrative delight: Dostoevsky’s figure of speech as means of expressing the evaluation in mass media
Административный восторг: крылатое слово Достоевского как средство оценки в тексте СМИ
Autorzy:
Jegorowa, Jelena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603920.pdf
Data publikacji:
2019-12-05
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Крылатые слова, фразеологическая единица, текст СМИ
Skrzydlate słowa, jednostka frazeologiczna, tekst medialny
Figures of speech, phraseological unit, mass media
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie związku wyrazowego „upojenie administracyjne”, zastosowanego po raz pierwszy przez Dostojewskiego w powieści Biesy do określenia samowoli urzędników i później utrwalonego w języku. Po rozpatrzeniu przykładów użycia danej jednostki i jej odpowiedników w rosyjskich, ukraińskich i polskich tekstach medialnych autorka zauważa zmianę jej semantyki i rozszerzenie kontekstów użycia. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić uniwersalność sformułowanego przez pisarza określenia o charakterze wartościującym i żywotność omawianej jednostki frazeologicznej.
The given paper is dedicated to the analysis of the word combination “administrative delight”, which was firstly used by F. Dostoevsky in his novel Demons to describe the bureaucratic arbitrariness, and later on became a figure of speech. By considering the examples of the usage of the mentioned stylistic device in Russian, Ukrainian and Polish mass media, the context extension and the change of semantics were pointed out by the author of the paper. The undertaken research leads to the conclusion about the universality and the convincing factor of the viability of the figure of speech created by F. Dostoevsky.
Статья посвящена анализу словосочетания «административный восторг», впервые употреблённого Ф.М. Достоевским в романе «Бесы» для обозначения чиновничьего произвола и ставшего крылатым. Рассмотрев примеры использования данной единицы и её эквивалентов в текстах российских, украинских и польских СМИ, автор отмечает изменение её семантики и расширение контекстов употребления. Проделанный анализ позволяет сделать вывод об универсальности созданного классиком образа и о жизнеспособности передающей его фразеологической единицы с яркой оценочностью.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2019, 169, 1
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вплив конексту на актуалізацію синонімічних значень у творах сучасних українських письменників
Wpływ kontekstu na aktualizację synonimicznych znaczeń we współczesnej ukraińskiej prozie kobiecej
Autorzy:
Semak, Людмила
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015651.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
синонім
семний склад значення слова
сема
актуальний смисл слова
сучасна українська жіноча проза
synonym
semantic structure of the word meaning
seme
actual meaning of the word
modern Ukrainian female prose
synonim
semantyczne znaczenie słowa
sem
rzeczywiste znaczenie słowa
współczesna ukraińska proza kobieca
Opis:
У статті досліджено синоніми, що функціонують у текстах сучасної української жіночої прози. Проаналізовано значення лексичних одиниць, що вступають у синонімічні відношення за певних контекстуальних умов. Наведено семантичні процеси, за яких відбувається семне варіювання у значеннях синонімів. За допомогою методу компонентного аналізу описано семний склад значень синонімів: виявлено інтегральні, диференційні й оказіональні складники семантики низки близьких за значенням слів. З’ясовано особливості трансформації семного складу значень слів під впливом контексту. Наголошено, що значення слів під впливом контексту зазнає певних зрушень, що зумовлює поступ синонімічних відношень.
Artykuł przedstawia synonimy funkcjonujące w tekstach współczesnej ukraińskiej prozy kobiecej. Analizowane są znaczenia jednostek leksykalnych wchodzących w relacje synonimiczne w określonych warunkach kontekstowych. Podano procesy semantyczne, w wyniku których następuje semantyczna wariacja w znaczeniach synonimów. Metodą analizy składowej opisano semantyczną kompozycję znaczeń synonimów: ujawniono całkowe, różnicowe i okazjonalne składowe semantyki wielu bliskich znaczeniowo słów. Wyjaśniono osobliwości transformacji składu rdzeni znaczeń słów pod wpływem kontekstu. Podkreśla się, że znaczenie słów pod wpływem kontekstu ulega pewnym zmianom, które warunkują postęp relacji synonimicznych.
This paper is devoted to synonyms that function in the texts of modern Ukrainian female prose. The meanings of lexical units that enter into synonymous relations under the certain contextual conditions are analyzed. The semantic processes during which there is a semantic variation in meanings of synonyms are given. Using the method of component analysis, the semantic composition of the meanings of synonyms is described: the integral, differential and occasional components of the semantics of synonyms are revealed. The peculiarities of the transformation of the seme structure of words meanings under the context influence are clarified. It is emphasized that words meaning under the influence of the context undergoes certain changes, which determines the promotion of synonymous relations.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 127-136
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Польская издательская политика на примере перевода русской прозы «нулевых»
Polska polityka wydawnicza na przykładzie tłumaczeń prozy rosyjskiej lat zerowych
Polish publishing policy on the example of the translations of Russian prose of the 2000’s
Autorzy:
Ermashova, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38591779.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
слова
издательство
проза
«нулевые»
политика
влияние
wydawnictwo
proza
lata zerowe
polityka
wpływ
publishing house
prose
2000’s
publishing policy
influence
Opis:
Основной темой статьи является влияние издательских произведений на рецепцию русской прозы «новых» лет в Польше. В какой степени и почему за это время изменилось отношение к этой литературе? Выбор первой декады века не случаен. По мнению различных специалистов (культурных, экономических, политических и др.), это была небольшая эпоха некоего мирного сосуществования России с внешним миром, своеобразная перезагрузка, обнуление, перерыв между политическими напряжениями, период выхода из изоляции и стремления в западный контекст. Однако интерес был взаимным. Многие страны, в том числе Польша, хотели познакомиться со сложной, многоукладной страной через литературу.
In my article I will mainly focus on the influence of publishing policy on the reception of Russian prose of the 2000’s (проза “нулевых”) in Poland. How much, how and why did the reception of the literature change during that period? The choice of the first decade of the century is not accidental. According to various experts (cultural, economic, political, etc.), this was a small era of a kind of peaceful coexistence between Russia and the outside world, a kind of restart, zeroing, an interval of detente between political tensions, a period of emerging from Russia’s isolation and a desire to fit into the Western context. However, the interest was mutual. Many countries, including Poland, wanted through literature, which at that time was perceived as a “documentary”, to get acquainted with a complex multi-structured country again.
Głównym tematem artykułu jest wpływ polityki wydawniczej na recepcję prozy rosyjskiej lat zerowych (проза „нулевых”) w Polsce. W jakim stopniu i dlaczego zmienił się odbiór tej literatury w tym okresie? Wybór pierwszej dekady stulecia nie jest przypadkowy. Według różnych ekspertów (kulturowych, ekonomicznych, politycznych itp.) była to mała epoka pewnego rodzaju pokojowego współistnienia Rosji ze światem zewnętrznym, rodzaj restartu, zerowania, przerwy między napięciami politycznymi, okres wychodzenia z rosyjskiej izolacji i chęci wpasowania się w kontekst zachodni. Jednak zainteresowanie było obustronne. Wiele krajów, m.in. Polska, chciało poprzez literaturę ponownie zapoznać się ze złożonym, wielostrukturowym krajem.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2023, 13; 1-17
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Трава «несознания» в русско-славянской ретроспективе
The Grass “Unawareness” in the Russian-Slavonic Retrospective
Autorzy:
Червинский, Пeтр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134509.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
скороговорки
семантика слова и корня
этимология
песенный дискурс
малые жанры фольклора
root and word semantics
etymology
songster discourse
small folk genre
tongue-twisters
Opis:
Опираясь на тексты малых жанров фольклора, такие, как скороговорки, пословицы, поговорки, а также устойчивые, в том числе сравнительные, обороты и сочетания русского языка с компонентом трава, автор показывает не только явную, но и скрытую в них семантику, представляющую собой при объединении определенный круг, на основе которого возможны впоследствии всевозможного рода вербальноречевые проекции. К таковым относятся, в частности, тексты песенного дискурса 70-х годов ХХ века, в которых себя проявляют через непрямое посредство травы, эмотивные состояния в их отношении к проживаемой действительности. Трава становится косвенным, но только на первый взгляд, средством выражения не до конца осознаваемого в своих ощущениях чувства, имеющего не индивидуальный, а национально-культурный характер, обусловленный связями как исторического, так и этимологического происхождения. Общеславянский как семантический, так и этимологический материал позволяет в этой связи представить не только исходный фон и тон, но и себя отражающего далее в текстах как народно-традиционного, так и лирического проявления. На основе проделанного анализа автор приходит к выводу о возможности диахронно-синхронического подхода к исследованию определенного круга семантики, реализующего себя в словах и их корнях, которые можно рассматривать как насыщенные многообразными и не всегда уловимыми формами эмотивно заряженных переходных и переходящих одно в другое соотношений.
The article addresses small genre texts such as sayings, tongue-twisters, proverbs and permanent expressions in the Russian language, which contain the “grass” element. Some of these items are of comparative character, and they have some open/hidden semantics. This semantics in general is a certain range which presents all kinds of verbal-linguistic projections. The texts of songster discourse of the 1970s are indirectly a part of these projections and by means of “grass” manifest emotive states and their relationship with the experienced reality. “Grass” is an ostensibly indirect means of the feeling that is not fully realised. This feeling is not of individual but of national and cultural character. This character is closely bound with the historical and etymological factors. The Slavonic wide semantic material makes it possible to characterise the primary background as well as the shades of meaning which are shown in the traditional folk and poetic texts. On the basis of the analysis, the author comes to a conclusion that it is possible to approach the diachronic and synchronic study of a certain range of semantics in simultaneity. This semantics realises itself in words and their roots which can be admitted and can be considered emotively charged and saturated with diverse and not always perceptible forms of a transitional, mutual relation.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2021, 20; 145-171
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О новых и актуализированных значениях в русском языке
About new and updated values in the Russian language
Autorzy:
Кальнова, Ольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665505.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
новые слова
актуализация
актуализированная лексика
эвфемизм
эвфемистическая функция
метафоричность
лексическая синтагматика
new words
actualization
actualized vocabulary
euphemism
euphemistic function
metaphoricalness
lexical syntagmatics
Opis:
A distinctive feature of the processes occurring today in the lexical-semantic system is their dynamism. We often observe how a new word or a new meaning is born, the word is changed or neutralized by its stylistic marking. The condition for the appearance and consolidation of a new or actualized value is the relevance of the notion and the regular frequency in the media. The notion of “actualized word” corresponds to different lexemes that functioned in the language before, but underwent various kinds of changes of semantic, stylistic, comprehensible, evaluative nature. Some words known in the Russian language – дочка, летальный, чистый are frequent in social and political discourse, develop a new compatibility, which leads to the consolidation of a new meaning. This process can be accompanied by changes in the stylistic marking of the word, most often expressed in neutralizing of its colloquial and, more rarely, book coloring.
Отличительной чертой происходящих сегодня в лексико-семантической системе процессов является их динамизм. Мы нередко наблюдаем, как на наших глазах рождается новое слово или новое значение у известного слова, изменяется или нейтрализуется его стилистическая маркированность. Условием появления и закрепления нового или актуализированного значения является актуальность обозначаемого понятия и регулярная повторяемость в масс-медиа. Понятию «актуализированное слово» соответствуют разные лексемы, которые функционировали в языке ранее, но претерпели различного рода изменения семантического, стилистического, сочетаемостного, оценочного характера. Некоторые известные в русском языке слова – дочка, летальный, чистый, – частотные в общественно-политическом дискурсе, развивают новую сочетаемость, которая приводит к закреплению нового значения. Данный процесс может сопровождаться изменениями стилистической маркированности слова, чаще всего выражающейся в нейтрализации его разговорной и – реже – книжной окраски.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 91-97
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs o dziennikarskiej wolności słowa w mediach ukraińskich
Autorzy:
Zhelikhovska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686984.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
freedom of speech, concept, social responsibility, publicism, manipulative technology
wolność słowa, koncepcja, odpowiedzialność społeczna, publicystyka, technologia manipulacyjna
свобода слова, концепт, социальная ответственность, журналистика, манипулятивные технологии
Opis:
The article studies the dynamics of the freedom of speech change in Ukraine in the past two decades. The author analyzes the main semantic accents of the concept «the freedom of speech» in the context of contemporary public discourse, where journalistic texts serve primarily educational function. The freedom of the press is viewed by publicists as political, legal and ethical value; the freedom of expression is the vital principle of public life and fundamental category of social consciousness. Publications emphasize the importance of distinguishing between the freedom of expression and total permissiveness and stress upon the social responsibility of journalists whose professional duty is to take responsibility for the accuracy of their work.
Artykuł poświęcono analizie dynamiki zmian w kwestii wolności słowa na Ukrainie w ciągu ostatnich dwóch dekad. Autor analizuje główne semantyczne akcenty pojęcia „wolność słowa” w kontekście współczesnego dyskursu publicznego, w którym teksty dziennikarskie służą przede wszystkim funkcji edukacyjnej. Wolność prasy jest postrzegana przez publicystów jako wartość polityczna, prawna i etyczna; wolność ekspresji jest podstawową zasadą życia publicznego i podstawową kategorią świadomości społecznej. Publikacje podkreślają wagę rozróżniania między wolnością słowa a całkowitą liberalnością i naciskami na społeczną odpowiedzialność dziennikarzy, których zawodowym obowiązkiem jest wzięcie odpowiedzialności za rzetelność ich pracy.
Статья посвящена анализу динамики изменений в области свободы слова в Украине за последние два десятилетия. Автор анализирует основные смысловые акценты понятия «свобода слова» в контексте современного публичного дискурса, в котором публицистические тексты в первую очередь выполняют образовательную функцию. Свобода прессы воспринимается журналистами как политическая, правовая и этическая ценность; свобода выражения мнений является основным принципом общественной жизни и основной категорией общественного сознания. В публикациях подчеркивается важность проведения различия между свободой слова и тотальной либеральностью, давлением на социальную ответственность журналистов, профессиональным долгом которых является принятие ответственности за добросовестность их работы.
Źródło:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2018, 4, 1
2450-4866
Pojawia się w:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie rynku mediów w Gruzji
Autorzy:
Shevchenko, Olena
Shevchenko, Ganna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687178.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Georgia, media market, television, radio, press, internet, blogosphere
Gruzja, rynek mediów, telewizja, radio, prasa, internet, blogosfera
Ключевые слова: Грузия, медиарынок, телевидение, радио, пресса, интернет, блогосфера
Opis:
The article examines the establishment of media market in Georgia – one of republics of the former Soviet Union. Today Georgia is one of the leading countries of the Caucasian region recognized in various international ratings. Georgia holds the first place in the index of freedom of mass media in the region, which demonstrates a real democratic transformation in the country. The article considers national legislation regulating mass media and analyses the key media market players. While describing the major stages of the establishment of the Georgian radio and television, authors pay attention to the fact that some media genres, for example, radio-performances, were very popular in all post-Soviet space and abroad. Nowadays Georgia is a country with the developed media market with leading world players present in all media segments (television, radio, press, cable television, satellite television, internet, blogosphere, independent TV studios). In addition, citizens of Georgia are active Internet, social media and blog users. The authors conclude that despite certain existing difficulties and problems of the Georgian media market, the country has good prospects of sectoral development in the case of a political will.
W artykule dokonano analizy powstania rynku mediów w Gruzji – jednej z republik byłego Związku Radzieckiego. Dziś Gruzja jest jednym z wiodących krajów regionu Kaukazu, co potwierdzają różne oceny międzynarodowe. Gruzja zajmuje pierwsze miejsce w indeksie wolności mediów w regionie, co świadczy o demokratycznej transformacji kraju. W artykule przedstawiono ustawodawstwo krajowe regulujące mass media i analizujące kluczowe podmioty rynku medialnego. Opisując główne etapy procesu formowania gruzińskiego radia i telewizji, autorzy zwrócili uwagę na to, że niektóre media-gatunki, na przykład radiowe, były bardzo popularne we wszystkich przestrzeniach postsowieckich i za granicą. Współczesna Gruzja jest krajem o rozwiniętym rynku medialnym z wiodącymi graczami światowymi obecnymi we wszystkich segmentach mediów (telewizja, radio, prasa, telewizja kablowa, telewizja satelitarna, internet, blogosfera, niezależne studia telewizyjne). Ponadto obywatele Gruzji są aktywnymi użytkownikami internetu, mediów społecznościowych i blogów. Autorzy konkludują, że pomimo pewnych istniejących trudności i problemów gruzińskiego rynku mediów ma on dobre perspektywy rozwoju.
Аннотация: В статье анализируется создание медиарынка в Грузии, одной из республик бывшего Советского Союза. Сегодня Грузия является одной из ведущих стран Кавказского региона, что подтверждается различными международными оценками. Грузия занимает первое место по индексу свободы СМИ в регионе, что свидетельствует о демократических преобразованиях в стране. В статье представлено национальное законодательство, регулирующее деятельность СМИ и анализирующее ключевые субъекты медиарынка. Описывая основные этапы процесса становления грузинских радио и телевидения, авторы обратили внимание на то, что некоторые медиа-жанры, например радио, были очень популярны на всем постсоветском пространстве и за рубежом. Современная Грузия – это страна с развитым медиарынком с ведущими мировыми игроками, представленными во всех медиа-сегментах (телевидение, радио, пресса, кабельное телевидение, спутниковое телевидение, интернет, блогосфера, независимые телевизионные студии). Кроме того, граждане Грузии являются активными пользователями интернета, социальных сетей и блогов. Авторы приходят к выводу, что, несмотря на некоторые существующие трудности и проблемы грузинского медиарынка, у него хорошие перспективы для развития.
Źródło:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2018, 4, 1
2450-4866
Pojawia się w:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyzwania XXI wieku na kartach leksykografii
The challenges of the 21st century in the pages of lexicography
Вызовы XXI века на страницах лексикографии
Autorzy:
Białek, Ewa Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311522.pdf
Data publikacji:
2022-09-03
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
внеязыковая действительность
язык
лексикография
частотность слова
неологизм
заимствование
rzeczywistość pozajęzykowa
język
leksykografia
frekwencja wyrazu
neologizm
zapożyczenie
extra-linguistic reality
language
lexicography
word frequency
neologism
borrowing
Opis:
Artykuł jest poświęcony wybranej leksyce języka rosyjskiego i polskiego, której częstość użycia we współczesnych tekstach wzrasta. Autor badania zwraca uwagę na różne relacje między językiem a rzeczywistością: język jako odbicie rzeczywistości, język jako narzędzie jej interpretacji oraz kreacji. W pracy zostały omówione takie pary słów, jak вызов / wyzwanie, хаб / hub, гуманитарный / humanitarny, гибридный / hybrydowy, słowo абьюз, derywaty z komponentem кибер oraz ich polskie odpowiedniki, a także kolokacje.
Статья посвящена избранной лексике русского и польского языков, частотность употребления которой в современных текстах возрастает. Автор исследования обращает внимание на разные отношения между языком и действительностью: язык как отражение действительности, язык как инструмент ее интерпретации и создания. В статье рассматриваются такие пары слов, как вызов / wyzwanie, хаб / hub, гуманитарный / humanitarny, гибридный / hybrydowy, cлово абьюз, дериваты с компонентом кибер и их польские эквиваленты, а также коллокации.
The aim of this article is to present a selected lexis of Russian and Polish languages, which is increasingly used in contemporary texts. The author of the study pays attention to the various relations between language and reality: language as a reflection of reality, language as a tool for its interpretation and creation. The paper discusses such pairs of words as вызов / wyzwanie, хаб / hub, гуманитарный / humanitarny, гибридный / hybrydowy, the word абьюз, derivatives with the component кибер and their Polish equivalents, as well as collocations.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 3 (179); 27-44
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О формировании состава aрбитражного (третейского) суда (сравнительный анализ-обзор)
Autorzy:
Kamenkow, Wiktor Siergijewicz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618355.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
слова: арбитраж в Беларуси и Российской Федерации, члены третейских судов, выбор, состав, основа внутреннего права
arbitraż na Białorusi i w Federacji Rosyjskiej, członkowie trybunału, wybór, skład, podstawy prawa wewnętrznego
Opis:
Автор рассматривает проблемы выбора и назначения членов (арбитров) третейских судов. Анализ осуществляется на примере норм международного права и внутреннего права Республики Беларусь. Автор относится к инструментам заимствованным у закона ЕС и существующим в национальном законодательстве. Одновременно, автор сравнивает правовую систему с регуляциями в этой области в законодательстве Российской Федерации. Отдельный вопрос касается регулирования формирования состава судов в рамках законодательства Восточноазиатского экономического сообщества.
Autor zajmuje się problematyką wyboru i powoływania członków (arbitrów) trybunałów arbitrażowych. Analiza jest dokonywana na przykładzie norm prawa międzynarodowego oraz prawa wewnętrznego Republiki Białorusi. Autor odnosi się do instrumentów zaczerpniętych z prawa UE i występujących w ustawodawstwie krajowym, jednocześnie porównuje system prawny z regulacjami w tym zakresie w ustawodawstwie Federacji Rosyjskiej. Odrębne zagadnienie odnosi się do regulacji w zakresie formowania składu trybunałów w świetle ustawodawstwa Wschodnioazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 1
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Актуальність створення мотиваційного словника юридичної лексики
Actuality of creating a motivative dictionary of legal vocabulary
Autorzy:
Царьова (Tsareva), Ірина (Iryna)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177490.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
асоціативний експеримент
внутрішня
форма слова
мотивація
мотиваційні асоціації
мотиваційний аналіз
мотиваційний потенціал
юридична лексика
associative experiment
internal word form
motivation
motivational associations
motivational analysis
motivational potential
legal vocabulary
Opis:
The article is devoted to the concept of creating a motivational dictionary of modern Ukrainian legal vocabulary, which is a lexicographic description of motivational associations generated by a word during its perception and semantization and obtained as a result of a directed associative experiment. This article presents a psycholinguistic study that motivatedness is understood as the property of a word, which allows realizing the conditionality of the connection meaning (the content) and the sound shape of the word (expression) on the basis of the correlation of the word with the linguistic, extra-linguistic reality and mental categories. Definition of classification parameters of the concept of motivation (motivatedness) applied for terminology research and development of methodological principles of the motivation research of terminology vocabulary. The role of the associative experiment in studying the potential of the word motivation is fundamental, since it is the associative experiment that allows the legal researcher to identify the comprehension, awareness by the native speakers of the motivational associativity of the lexical units of the modern Ukrainian legal text, to move from observing and analyzing the motivational activity of a limited number of words to a systematic study of the potential of the whole lexical array of language, thereby providing valuable material for lek a sycographic and theoretical description of the motivation of words, because the experimental data, determining the degree of manifestation of motivational nature, make it possible to classify lexical units into motivated and unmotivated, highly motivated and weakly motivated ones, reveal the existence of motivational-associative stereotypes or their absence, the ratio of the motivationalassociative standard and deviations from it. With the help of materials obtained using an associative experiment, the development of the word motivation, the similarity or difference of its modern formal-semantic interpretation can be revealed. In modern linguistics, it is commonly accepted that words (meaning of words) are motivated, depending on the preservation of the internal form of the word.
У статті розглянуто концепцію створення мотиваційного словника сучасної української юридичної лексики, що є лексикографічним описом мотиваційних асоціацій, що породжуються словом при його сприйнятті, семантизації та отриманих у результаті спрямованого асоціативного експерименту. Роль асоціативного експерименту у вивченні потенціалу мотивованості слова є основоположною, так як саме асоціативний експеримент дозволяє досліднику юридичної мови виявити осмислення, усвідомлення носіями мови мотиваційної асоціативності лексичних одиниць сучасного українського юридичного тексту, перейти від спостереження і аналізу мотиваційної активності обмеженого числа слів до системного дослідження потенціалу всього лексичного масиву мови, надаючи тим самим цінний матеріал для лексикографічного і теоретичного опису мотивованості слів, бо показники експерименту, визначаючи градуальний характер вияву мотиваційності, дають можливість класифікувати лексичні одиниці на мотивовані та невмотивовані, сильно мотивовані і слабко мотивовані, виявляють існування мотиваційно-асоціативних стереотипів або їх відсутність, співвідношення мотиваційно-асоціативного стандарту і відхилення від нього. За допомогою матеріалів, отриманих з використанням асоціативного експерименту, може бути розкрито розвиток мотивованості слова, схожість або відмінність його сучасної формально-семантичної інтерпретації.
Źródło:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2022, 7(4); 49-57
2543-9227
Pojawia się w:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conflict between freedom of expression and freedom of religion. The ECHR case of Rabczewska v. Poland, 8257/13. An approving commentary
Konflikt między wolnością słowa a wolnością religijną. Sprawa Rabczewska v. Polska, skarga nr 8257/13. Glosa aprobująca
Конфликт между свободой слова и свободой вероисповедания. Дело Рабчевска против Польши, жалоба № 8257/13. Одобрительный научный комментарий
Конфлікт між свободою слова та релігійною свободою. Справа Рабчевська проти Польщі, заява № 8257/13. Cхвалюючий коментар
Autorzy:
Zawiślak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33362104.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
богохульство
релігійні почуття
свобода слова
релігійна свобода
религиозные чувства
свобода вероисповедания
blasphemy
religious feelings
freedom of speech
religious freedom
freedom of expression
bluźnierstwo
uczucia religijne
wolność słowa
wolność religijna
Opis:
Ocena dokonana przez ETPC, w myśl której sądy krajowe nie oceniły, czy wypowiedzi skarżącej mogły wzbudzić uzasadnione oburzenie lub czy miały one charakter podżegania do nienawiści albo w inny sposób zakłócania pokoju i tolerancji religijnej w Polsce, ma kluczowe znaczenie w kontekście glosowanego wyroku. ETPC słusznie orzekł, że grupa religijna musi tolerować zaprzeczanie przez innych jej przekonaniom religijnym, a nawet propagowanie przez innych doktryn wrogich ich wierze, o ile kwestionowane wypowiedzi nie nawołują do nienawiści lub nietolerancji religijnej. Wobec braku definicji prawnej trudno ocenić społeczną szkodliwość czynu. Trybunał stwierdził, że ochrona uczuć religijnych jest nieskuteczna i nieadekwatna do stopnia zniewagi czynu zabronionego, tym samym uznał istniejący od lat w polskim prawie karnym problem ze stopniowaniem społecznej szkodliwości czynu. Polska naruszyła art. 10 Konwencji, gdyż sądy krajowe nie dokonały rzetelnej oceny społecznej szkodliwości czynu.
The ECHR statement that the domestic courts did not assess whether the applicant’s statements had been capable of arousing legitimate indignation or whether they were of a nature to incite to hatred or otherwise disturb religious peace and tolerance in Poland is of key importance considering the judgment under review. ECHR rightly ruled that a religious group must tolerate the denial by others of their religious beliefs and even the propagation by others of doctrines hostile to their faith, as long as the statements in question do not incite to hatred or religious intolerance. In the absence of a legal definition, it is difficult to assess the social harmfulness of an act. The Court has recognised the issue that has existed for years in Polish criminal law – that the protection of religious feelings is ineffective and inadequate to the degree of the insulting nature of the criminal act. Poland violated Article 10 of the Convention, as the national courts failed to make a fair assessment of the social harmfulness of the act.
Оцінка ЄСПЛ, згідно якої національні суди не оцінили, чи могли заяви заявника викликати обґрунтоване обурення або чи мали вони характер підбурювання до ненависті чи іншим чином порушували мир і релігійну терпимість у Польщі, має вирішальне значення в контексті рішення, що переглядається. ЄСПЛ справедливо постановив, що релігійна група повинна терпимо ставитися до заперечення іншими її релігійних переконань і навіть до поширення іншими доктрин, ворожих їхній вірі, якщо оскаржувані висловлювання не розпалюють релігійну ненависть або брак толерантності. За відсутності легального визначення важко оцінити суспільну шкоду діяння. Суд визнав, що захист релігійних почуттів є неефективним і неадекватним ступеню правопорушення забороненого діяння, тим самим визнавши проблему, яка роками існувала в польському кримінальному праві з градацією суспільної шкідливості діяння. Польща порушила статтю 10 Конвенції, оскільки національні суди не дали справедливої оцінки суспільної шкідливості діяння.
Оценка Европейским судом по правам человека (ЕСПЧ) того, что национальные суды не оценили, могли ли высказывания заявителя вызвать обоснованное негодование, носили ли они характер подстрекательства к ненависти или иным образом нарушали мир и религиозную толерантность в Польше, имеет решающее значение в контексте рассматриваемого постановления. ЕСПЧ справедливо постановил, что религиозная группа должна терпимо относиться к отрицанию другими лицами ее религиозных убеждений и даже к распространению другими лицами доктрин, враждебных ее вере, если оспариваемые высказывания не возбуждают ненависть или религиозную нетолерантность. В силу отсутствия юридического определения, трудно оценить общественную опасность деяния. Суд пришел к выводу, что защита религиозных чувств неэффективна и неадекватна степени оскорбления запрещенного деяния, тем самым признав существующую в течение многих лет в польском уголовном праве проблему с градацией общественной опасности деяния. Польша нарушила статью 10 Конвенции, поскольку национальные суды не смогли дать справедливую оценку общественной опасности деяния.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2023, 3; 217-229
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendency to Syntagmatic Expansion of the Generating Base in Bilingual Children
Тенденция к синтагматическому расширению производящей базы у двуязычных детей
Autorzy:
Sobor, Aida Burzu
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28849579.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
illiterate use of word forms
simultaneous words
both complex and derivative
Azerbaijani migrant families
inflection
synonymous usual word
opener
gatira hanger (guitar hook)
printer (stapler)
tow truck (car towing)
rejecting (bookshelf)
fan (trailer hitch)
meat grinder
неграмотное употребление словоформ
одновременные слова
сложные и производные слова
семьи азербайджанских мигрантов
словоизменение
синонимичное обычное слово
открывалка
вешалка для гитары
принтер
эвакуатор
книжная полка
вентилятор
мясорубка
Opis:
The difference between children’s innovations and the occasionalism of artistic and adult everyday speech lies, first of all, in their “simultaneity”, close connection with the objective situation and the child’s specific activity. While working in German schools, we often observed that children from Azerbaijani migrant families also tend to use regular and ordinary types of word – and form formation instead of irregular and rarer ones. Foreign children’s illiterate use of word forms testifies, first of all, to the meta-communicative and stylistic competence of the younger schoolchild that is being formed on their part. Indeed, the generalisation of grammatical form is not alien to the modern German language. The use of these kinds of words in the speech of foreign children is mainly because, at their young age, they cannot correctly identify individual word-building elements with the help of which one word or another is formed. With all the striving of foreign-speaking children to streamline the language system in some way convenient for them, to make it “correct”, they themselves cannot avoid paradoxes.
Отличие детских новшеств от окказионализма художественной и повседневной речи взрослых заключается, прежде всего, в их „одновременности”, тесной связи с объективной ситуацией и конкретной деятельностью ребенка. Часто, работая в немецких школах, мы наблюдали, что дети из семей азербайджанских мигрантов также склонны использовать регулярные и обыденные типы словообразования вместо неправильных и более редких. Неграмотное употребление словоформ иностранными детьми свидетельствует, прежде всего, о формируемой с их стороны метакоммуникативной и стилистической компетентности младшего школьника. Действительно, обобщение грамматической формы не чуждо современному немецкому языку. Использование такого рода слов в речи иностранных детей в основном связано с тем, что в своем юном возрасте они еще не способны правильно идентифицировать отдельные словообразовательные элементы, с помощью которых образуется то или иное слово. При всем стремлении иноязычных детей упорядочить языковую систему каким-то удобным для них образом, сделать ее „правильной”, они сами не могут избежать парадоксов.
Źródło:
Studia Orientalne; 2023, 3(27); 79-91
2299-1999
Pojawia się w:
Studia Orientalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Мастацкая канцэптасфера як анталагічная перадумова і экзістэнцыйны праект нацыянальнага прыгожага пісьменства
The Artistic conceptosphere as an ontological precondicion and an existential project of national literature
Koncepcja artystyczna jako warunek ontologiczny i projekt egzystencjalny literatury narodowej
Autorzy:
Shauliakova-Barzenka, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29521007.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
concept
conceptosphere
national literature
Belarussian literature
metasystem
axiological valence of the concept
koncept
konceptosfera
literatura narodowa
literatura białoruska
wartościowość aksjologiczna
канцэпт
канцэптасфера
нацыянальнае мастацтва слова
беларуская літаратура
метасістэма
аксіялагічная валентнасць канцэпта
Opis:
Literature as an aesthetic “bundle” of culture, a way of pronouncing the worldview in a verbal image fixes its own ontology in the form of a conceptual sphere. One of the fundamental parameters of the literary concept is defined axiological valence as a historically and culturally conditioned ability to be a multidimensional exponent of worldview ideas, components of this worldview, values, etc.; we propose a typology of literary concepts as a hierarchy of universal, national, general literary, and individual units. The basic parameters of the conceptual sphere of national literature are defined historicity, ontology, polyphony, end ethno-cultural marking. The conceptosphere of nationsl literatures consoledates the results of general literary evolution and new artistic phenomena, as well as appearing as a space for the preservation and generation of concepts.
Literatura jako estetyczny „zakrzep” kultury, sposób wymawiania światopoglądu w obrazie werbalnym utrwala własną ontologię w formie sfery pojęciowej. Jednym z podstawowych parametrów pojęcia „koncept literacki” jest wartościowość aksjologiczna jako historycznie i kulturowo uwarunkowana zdolność do bycia wielowymiarowym wykładnikiem idei światopoglądowych, składników światopoglądu, wartości itp.; Autorka proponuje typologię pojęć literackich jako hierarchię powszechnych, narodowych, ogólnych, jednostkowych jednostek literackich. Podstawowymi parametrami sfery pojęciowej literatury narodowej są zdefiniowane historyczność, ontologia, polifonia, znakowanie etno-kulturowe. Konceptosfera literatury narodowej konsoliduje wyniki ogólnej ewolucji literackiej i nowych zjawisk artystycznych, jawi się jako przestrzeń do utrwalania i generowania pojęć.
Мастацкая славеснасць як эстэтычны “згустак” культуры, спосаб прамаўлення светапогляду і светаадчування ў славесным вобразе замацоўвае ўласную анталогію ў выглядзе канцэптасферы. Адным з асноватворных параметраў літаратурна-мастацкага канцэпта вызначана аксіялагічная валентнасць як гістарычна і культурна абумоўленая здольнасць быць шматмерным выразнікам светапоглядных ідэй, кампанентаў светаадчування, каштоўнасцяў і г. д.; прапанавана тыпалогія літаратурных канцэптаў як іерархіі ўніверсальных, агульнанацыянальных, агульналітаратурных, індывідуальна-аўтарскіх адзінак. Базавымі параметрамі канцэптасферы мастацкай літаратуры вызначаны гістарычнасць, анталагічнасць, паліфанічнасць, нацыянальная (этнакультурная) маркіраванасць. Мастацкая канцэптасфера кансалідуе вынікі агульналітаратурнай эвалюцыі і новыя мастацкія феномены, паўстае прасторай захавання і генерыравання канцэптаў.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2022, 22; 269-283
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
International human rights law in the era of digital disinformation and propaganda: case studies from Myanmar and Ukraine
Prawo międzynarodowe praw człowieka w dobie cyfrowej dezinformacji i propagandy. Analiza przypadków Mjanmy i Ukrainy
Международное право в области прав человека в эпоху цифровой дезинформации и пропаганды. Анализ примеров из опыта Мьянмы и Украины
Міжнародне право прав людини в епоху цифрової дезінформації та пропаганди. Анализ на прикладі М’янми та України
Autorzy:
Balcerzak, Michał
Kapelańska-Pręgowska, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33510007.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
свобода слова
дезінформація
пропаганда
М’янма
Україна
права людини
дезинформация
Мьянма
Украина
права человека
wolność słowa
dezinformacja
propoaganda
Mjanma
Ukraina
prawa człowieka
freedom of expression
disinformation
propaganda
Myanmar
Ukraine
human rights
Opis:
Today, more than ever, the Internet and social media have become our primary sources of information, offering us a window to the world. However, this freedom to access and disseminate information has negative consequences, as it allows for a rapid spread of disinformation, propaganda, and hate speech. From the perspective of international human rights law, questions arise regarding the obligations and responsibilities of states. In this discussion, the authors argue that one of the primary tasks of states is to take necessary and appropriate measures to simultaneously protect the freedom of expression and prevent the spread of propaganda and disinformation. Balancing these conflicting interests is a complex challenge. To better understand them, the authors analyse selected examples from international and domestic jurisprudence and practice, such as the Rohingya genocide in Myanmar and the war in Ukraine. These cases serve to illustrate how state-sponsored propaganda and disinformation can lead to violence and result in grave human rights violations.
Интернет и социальные сети стали для нас основными источниками информации, открыв нам окно в мир. Однако свобода доступа к информации и возможность ее распространения влекут за собой негативные последствия в виде быстрого распространения дезинформации, пропаганды и языка вражды. С точки зрения международного права в области прав человека возникают вопросы об обязанностях и ответственности государств. В данной статье авторы утверждают, что в обязанности государств входит принятие необходимых и надлежащих мер как для защиты свободы выражения мнений, так и для предотвращения распространения пропаганды и дезинформации. Разграничение между защищаемой речью и речью, выходящей за допустимые пределы свободы выражения мнений, не всегда очевидно и может представлять определенную сложность. Чтобы лучше понять эти вопросы, авторы сосредоточились на анализе двух примеров – геноцида мусульманского меньшинства рохинджа в Мьянме и войны в Украине. Они наглядно показывают, как государственная пропаганда и дезинформация могут приводить к насилию и серьезным нарушениям прав человека.
Інтернет та соціальні мережі стали нашими основними джерелами інформації, відкриваючи вікно у світ. Однак свобода доступу до інформації та легкість її поширення призводить до негативних наслідків у вигляді швидкого поширення дезінформації, пропаганди та мови ворожнечі. З точки зору міжнародного права прав людини виникають питання щодо обов’язків та відповідальності держав. У цій статті автори стверджують, що саме на державах лежить відповідальність за вжиття необхідних і належних заходів як для захисту свободи вираження поглядів, так і для запобігання поширенню пропаганди та дезінформації. Різниця між захищеним мовленням і мовленням, яке перевищує допустимі межі свободи вираження поглядів, не завжди очевидна і може бути складною. Щоб краще зрозуміти ці питання, автори зосереджуються на аналізі двох прикладів, а саме геноциду мусульманської меншини Рохінджа в М’янмі та війни в Україні. Вони ілюструють, як державна пропаганда та дезінформація можуть призвести до насильства та серйозних порушень прав людини.
Internet i media społecznościowe stały się naszymi głównymi źródłami informacji, otwierając nam okno na świat. Jednak wolność dostępu do informacji i łatwość jej rozpowszechniania niesie ze sobą negatywne konsekwencje w postaci szybkiego rozprzestrzeniania się dezinformacji, propagandy i mowy nienawiści. Z perspektywy prawa międzynarodowego praw człowieka pojawiają się pytania dotyczące obowiązków i odpowiedzialności państw. W niniejszym artykule autorzy argumentują, że zadaniem państw jest podjęcie niezbędnych i odpowiednich działań zarówno w celu ochrony wolności wypowiedzi, jak i zapobiegania rozprzestrzenianiu się propagandy i dezinformacji. Rozróżnienie wypowiedzi podlegających ochronie od tych przekraczających dopuszczalne granice wolności słowa niekoniecznie jest oczywiste i może stanowić trudne wyzwanie. Aby lepiej zrozumieć te kwestie, autorzy koncentrują się na analizie dwóch przykładów, tj. ludobójstwa muzułmańskiej mniejszości Rohingya w Mjanmie oraz wojny w Ukrainie. Stanowią one ilustrację tego, jak państwowa propaganda i dezinformacja mogą prowadzić do przemocy i poważnych naruszeń praw człowieka.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2023, 4; 7-26
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies