Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "абрады" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Dom jako gniazdo rodzinne w kulturze ludowej Białorusinów Białostocczyzny
    Дом як радзiннае гняздо ў народнай культуры беларусаў Беласточчыны
    Home as a family nest in folk culture of the Belarusians in the Bialystok region
    Autorzy:
    Matus, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944404.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    абрады
    дом
    культ продкаў
    аздабленне
    house
    ancestors’ worship
    rituals
    decorations
    Opis:
    Беднасць сялян да 60-х гадоў XIX стагоддзя, да часу вызвалення ад прыгону, спрычынiлася да таго, што дом быў трактаваны выключна ў практычным аспекце. Паляпшэнне побыту на пераломе XIX i XX стагоддзяў, а далей трагiзм бежанства, выразна садзейнiчалi працэсу ўзнiкнення культу радзiннага гнязда. На працягу гадоў змянiлася традыцыя пабудовы i аздобы дамоў: ад аскетычнага выгляду да па-майстэрску, карункова аздобленай хаты. Сумяшчалiся з тым таксама асабiстыя звычаi i абрады, звязаныя з домам i яго сярэдзiнай, якiя з часам занiклi або захавалiся ў форме парэшткаў. Заняпад традыцыйнай культуры, мiграцыя, выклiканыя эканамiчнай i грамадскай сiтуацыяй, нарэшце глабалiзацыйныя змены, адмоўна адбiлiся на сямейных традыцыях.
    Peasant poverty before 1860s, before enfranchisement resulted in defining home as an attribute in hand. The creation of family nest worship progressed at the turn of the 19th century, after the tragedy of the 1915 exodus (Byezhenstvo). Building and decorating techniques changed over the years – from ascetic structures to delicately embellished cottages. There were also many customs and rituals connected with a house. Some of them disappeared over time, and some got preserved. The decline of traditional culture, economic and social migration, globalization changes had negative influence on family tradition.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2017, 9; 319-335
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dom jako gniazdo rodzinne w kulturze ludowej Białorusinów Białostocczyzny
    Дом як радзiннае гняздо ў народнай культуры беларусаў Беласточчыны
    Home as a family nest in folk culture of the Belarusians in the Bialystok region
    Autorzy:
    Matus, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116688.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    дом
    культ продкаў
    абрады
    аздабленне
    house
    ancestors’ worship
    rituals
    decorations
    Opis:
    Беднасць сялян да 60-х гадоў XIX стагоддзя, да часу вызвалення ад прыгону, спрычынiлася да таго, што дом быў трактаваны выключна ў практычным аспекце. Паляпшэнне побыту на пераломе XIX i XX стагоддзяў, а далей трагiзм бежанства, выразна садзейнiчалi працэсу ўзнiкнення культу радзiннага гнязда. На працягу гадоў змянiлася традыцыя пабудовы i аздобы дамоў: ад аскетычнага выгляду да па-майстэрску, карункова аздобленай хаты. Сумяшчалiся з тым таксама асабiстыя звычаi i абрады, звязаныя з домам i яго сярэдзiнай, якiя з часам занiклi або захавалiся ў форме парэшткаў. Заняпад традыцыйнай культуры, мiграцыя, выклiканыя эканамiчнай i грамадскай сiтуацыяй, нарэшце глабалiзацыйныя змены, адмоўна адбiлiся на сямейных традыцыях.
    Peasant poverty before 1860s, before enfranchisement resulted in defining home as an attribute in hand. The creation of family nest worship progressed at the turn of the 19th century, after the tragedy of the 1915 exodus (Byezhenstvo). Building and decorating techniques changed over the years – from ascetic structures to delicately embellished cottages. There were also many customs and rituals connected with a house. Some of them disappeared over time, and some got preserved. The decline of traditional culture, economic and social migration, globalization changes had negative influence on family tradition.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2017; 319-335
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od obrzędu do zabawy: przemiany kolędowania w czasie tradycyjnych świąt dorocznych w Białorusi i Polsce (na przykładzie kolędowania Koniki w Dawyd-Haradku i chodzenia z kozą na Kujawach)
    From rite to entertainment: the transformation of bypassing of the yards on traditional calendar holidays in Belarus and Poland (on the example of caroling Koniki in Dawyd-Haradok and walking with a goat in Kuyavya Region)
    Ад абраду да забавы: трансфармацыя абыходу двароў на традыцыйныя каляндарныя святы ў Беларусі і Польшчы (на прыкладзе калядавання Конікі ў Давыд-Гарадку і хаджэння з казой на Куявах)
    Autorzy:
    Leshkevich, Alena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430781.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    caroling
    bypassing of the yards
    Christmas
    Сarnival
    calendar rites
    kolędowanie
    Boże Narodzenie
    Nowy Rok
    zapusty
    obrzędy doroczne
    калядаванне
    абыход двароў
    Каляды
    запусты
    каляндарныя абрады
    Opis:
    The author analyzes how bypassing of the yards during calendar holidays has transformed from a sacral rite into an entertaining spectacle. This process is illustrated by the example of the Old New Year's Eve celebration Koniki (January 13) in Davyd-Haradok (Stolin District, Brest Region, Belarus) and bypassing of the yards with a goat (chodzenie z kozą) at the end of the Сarnival in Kuyavya Region near Włocławek (north-central Poland). The sacred meaning of the rituals is erased, the symbolism is forgotten, performative and social aspects come to the foreground. The costumes change, and new characters are added. Along with officially organized events, there are spontaneous tours of the yards. Some elements of the rites, once probably aimed primarily at young unmarried girls, are now intended for all people who are willing to host a group of masked people in their homes.
    W artykule autorka pokazuje, jak obrzędy przekształcają się w rozrywkowe widowisko na przykładzie obchodów wigilii Starego Nowego Roku (13 stycznia) w miasteczku Dawyd-Haradok (powiat stoliński, obwód brzeski, Białoruś) i chodzenia z kozą w czasie ostatków w okolicach Włocławka na Kujawach (północno-środkowa Polska). Zaciera się sakralny sens rytuału, zapomina się o symbolice, na pierwszy plan wysuwa się aspekt performatywny i społeczny. Zmieniają się kostiumy przebierańców i dodawane są nowe postacie. Obok oficjalnie organizowanych przeglądów ciągle obecne jest w żywej tradycji spontaniczne kolędowanie po podwórkach. Niektóre elementy obrzędów, niegdyś skierowane przede wszystkim do młodych niezamężnych dziewcząt, obecnie są przeznaczone dla wszystkich gospodarzy, którzy przyjmują przebierańców.
    У артыкуле паказана, як абыходны абрад трансфармуецца ў забаўляльнае відовішча на прыкладзе калядавання “Конікі” напярэдадні Старога новага года (13 студзеня) у Давыд-Гарадку (Столінскі р-н Брэсцкай вобл. Беларусі) і хаджэння з казой на запусты перад Вялікім пастам на Куявах у ваколіцах Улацлаўка (паўночная частка цэнтральнай Польшчы). Траціцца сакральны сэнс рытуалу, забываецца сімволіка, на першы план выходзяць перфарматыўны і сацыяльны аспекты. Змяняюцца касцюмы маскіраваных, дадаюцца новыя персанажы. Нароўні з афіцыйна арганізаванымі праглядамі захоўваюцца спантанныя, не арганізаваныя “зверху” абыходы двароў. Некаторыя элементы абрадаў, калісьці скіраваныя ў першую чаргу на маладых незамужніх дзяўчат, цяпер прызначаюцца для ўсіх гаспадароў, якія гатовыя прыняць групу маскіраваных.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2023, 23; 193-212
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Пересмотр прагматики обрядов невесты в бане: мотивы „столбичек новоточеный” в причетах и „крестом лежать” в инвективной купальской песне из русской и белорусской традиций XIX – начала XX века
    Rewizja pragmatyki obrzędów panny młodej w łaźni. Motywy „słupek nowotoczony” w weselnych lamentach i „krzyżem leżeć” w inwektywnej pieśni kupałowskiej w tradycji rosyjskiej i białoruskiej (XIX – początek XX wieku)
    Revision of the Pragmatics of the Rites of the Bride in the Bathhouse: the Motifs of “a Newly Rolled Stick” in Wedding Laments and “the Cross to Lie” in Kupala Invective Song from the Russian and Belarusian Traditions of the 19th – early 20th Centuries
    Autorzy:
    Shylinhouski, Kiryl
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32225597.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    krásota
    bathhouse rituals
    menstruation
    a bride’s laments
    invective songs
    rytuały w łaźni
    menstruacja
    lamenty panny młodej
    pieśń inwektywna
    абрады у лазнi
    крáсота
    менструацыя
    галашэнні нявесты
    інвектыўныя песнi
    Opis:
    У дадзеным даследаванні, прысвечаным разгляду купальскай песні пра Сопуху, зроблена спроба выявіць унутраную лагічную сувязь паміж фальклорнымі матывамі, якія змяшчаюцца ў песні, і агульнай скразной семантыкай „лазні”, прыцягваючы да аналізу прагматыку абрадаў нявесты і жанчын у лазні. Матывы „слупка новаточанага” у паўночна-рускіх галашэннях і „крыжам ляжаць” у паўночна-беларускай купальскай песні апісваюць прагматыку лячэбна-магічных абрадаў, якія ўжываліся для аднаўлення пасля родаў, пазбаўлення ад рэгул або іх аднаўлення. Гэтая песня абрана ў якасці прадмета даследавання ў сувязі з тым, што яна ў фальклорна-этнаграфічнай літаратуры памылкова трактуецца як тэкст, які непасрэдна апісвае архаічныя рэлігійныя абрады ўсходніх славян, у тым ліку, мужчын, пацвярджаючы тым самым уяўленні пра лазню як пра паганскі храм або „сьвятыню роду дзяўчыны”. Нароўні з семіятычным падыходам прымяняецца аналіз жанравых асаблівасцяў песні і iнвектываў, што з’яўляецца навацыяй пры даследванні гэтай песні як элемента традыцыйнай культуры. Важным вынікам з’яўляецца фармуляванне новых аргументаў супраць выключна міфалагічнай трактоўкі абраду шлюбнай лазні нявесты і абраду развітання з крáсотой (‘регуламi’, ‘менструальная кроў’), згодна з якой нявеста сімвалічна губляе некранутасць.
    In this study, devoted to the analysis of Kupala song about Sopukha, an attempt is made to establish an internal logical connection between the folklore motifs contained in the song and the transcending semantics of the bathhouse, including an analysis of the pragmatics of the rituals of the bride and the women in the bathhouse. The motifs of “a newly rolled stick” in the Northern Russian bride’s laments and “lying in a cross position” in the Northern Belarusian Kupala song describe the healing and magical rites that were used to cleansing a woman after childbirth, getting rid of menstruation or restoring it. This song was chosen as the subject of the study due to the fact that it was mistakenly interpreted in folklore and ethnographic literature as the text directly describing the archaic religious rites of the Eastern Slavs, including men, thereby confirming the idea of the bathhouse as a pagan temple or a “sanctuary of the girl’s clan”. In addition to the semiotic approach, the analysis of the genre features of the song and its invectives was applied, which represents an innovation in the study of this song as an element of the traditional culture. An important result of the study is the formulation of new arguments against the purely mythological interpretation of the rite of the bride's pre-wedding bath and the rite of farewell to krásota (“menstruation”, “menstrual blood”), according to which the bride symbolically loses her virginity.
    W niniejszym badaniu, poświęconym analizie pieśni kupałowskiej o Sopuсhie, podjęto próbę ustalenia wewnętrznego logicznego związku między motywami folklorystycznymi zawartymi w tej pieśni a ogólną semantyką przekrojową „bani”, włączając w to analizę pragmatyki obrzędów związanych z panną młodą i kobietami w łaźni. Motywy „słupka nowotoczonego” w północno-rosyjskich lamentach i „krzyżem leżeć” w północno-białoruskiej pieśni kupałowskiej opisują obrzędy lecznicze i magiczne, które były używane do oczyszczania kobiety po porodzie, pozbywania się menstruacji lub jej przywrócenia. Pieśń została wybrana jako przedmiot badania ze względu na fakt, że w literaturze folklorystyczno-etnograficznej jest ona błędnie interpretowana jako tekst bezpośrednio opisujący archaiczne obrzędy religijne Słowian Wschodnich, w tym mężczyzn, potwierdzający wyobrażenia o łaźni jako pogańskiej świątyni lub „sanktuarium rodu dziewczyny”. Obok podejścia semiotycznego zastosowano analizę cech gatunkowych utworu i inwektyw, co jest nowością w badaniu tego utworu jako elementu kultury tradycyjnej. Ważnym rezultatem badania jest sformułowanie nowych argumentów przeciwko wyłącznie mitologicznej interpretacji obrzędu łaźni przedweselnej panny młodej i obrzędu pożegnania z krásotoj (‘menstruacja’, ‘krew menstruacyjna’), zgodnie z którą panna młoda symbolicznie traci dziewictwo.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 89-122
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Specyfika pieczywa obrzędowego na północnym Podlasiu
    Autorzy:
    Matus, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624871.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    ritual pastry, ritual meal, beliefs, rituals, kutia, korovai, bocianie łapy, agrarian cycle
    pieczywo obrzędowe, potrawa obrzędowa, wierzenia, obrzędy, kutia, korowaj, busłowy łapy, cykl agrarny.
    абрадавае печыва, абрадавая страва, вераванні, абрады, куцця, каравай, бусліныя лапкі, аграрны цык
    Opis:
    Pastry and ritual meals were closely connected with the annual agrarian cycle and folk beliefs. For Christmas, a kutia was prepared, for the New Year – a raw sausage was baked and wheat pancakes were fried, stork legs (bocianie łapy) were prepared for the Annunciation, paska was baked for Easter, a korovai was served on Juria, and warenniki were cooked on Warwaru. In the Podlachian folk culture, pastry and ritual dishes were treated like holiness. Some were reserved for selected holidays and were prepared only once a year, whereas others, e. g. a raw sausage, wheat pancakes, scrambled eggs were included in the village menu, both holiday and everyday. They also played an important role in celebrating family celebrations such as weddings, funerals and births. Starting from the 1960s, the process of decline of traditional culture began, which resulted in the disappearance of the tradition of preparing pastry and ritual dishes in Podlachia. Today, we can only see them in open-air museums or at folklore events. Only the custom of making and eating kutia during the Christmas Eve Supper, as well as wakes and pominkowe dinners survived. Information about the others has been preserved in ethnographic literature and partly in the memories of the oldest generation.
    Pieczywo i potrawy obrzędowe łączyły się ściśle z rocznym cyklem agrarnym i wierzeniami ludowymi. Na Boże Narodzenie przyrządzano kutię, na Nowy Rok pieczono krwistą kiszkę i smażono pszenne placki, na Zwiastowanie przygotowywano bocianie łapy, na Wielkanoc wypiekano paskę, na Juria korowaj, a na Warwaru gotowano warenniki. W podlaskiej kulturze ludowej pieczywo i potrawy obrzędowe traktowano jak świętość. Niektóre rezerwowano na wybrane święta i przygotowywano tylko raz do roku, inne typu krwista kiszka, pszenne placki, jajecznica były w wiejskim menu, zarówno świątecznym, jak i codziennym. Odgrywały one także ważną rolę w celebrowaniu uroczystości rodzinnych; wesel, pogrzebów, narodzin. O lat 60. ubiegłego wieku rozpoczął się proces upadku kultury tradycyjnej, czego następstwem był także zanik na Podlasiu tradycji przygotowywania pieczywa i potraw obrzędowych. Dziś możemy zobaczyć je tylko w skansenach bądź na imprezach folklorystycznych. Przetrwał zwyczaj przyrządzania i spożywania kutii w czasie wigilijnej wieczerzy oraz styp i obiadów pominkowych. Informacja o pozostałych zachowała się w literaturze etnograficznej i częściowo we wspomnieniach najstarszego pokolenia.
    Абрадавае печыва і, увогуле ежа, знаходзіцца ў непасрэднай залежнасці ад гадавога аграрнага цыкла і народных вераванняў. На Божае Нараджэнне гатавалася куцця, на Новы Год пеклася крывянка і смажыліся пшанічныя аладкі, на Дабравешчанне выпякалі бусліныя лапкі, на Вялікдзень гатавалі пасху (“паску”), на Юрыя пяклі каравай, а на Варвару гатавалі варэнікі. У падляшскай народнай культуры печыва і абрадавая ежа разглядаюцца як нешта святое. Некаторыя суадносіліся выключна з канкрэтнымі святамі, іншыя, як крывяная кішка, аладкі, яешня, знаходзіліся ў штодзённым меню вяскоўцаў. Ежа мела важнае значэнне і ў святкаванні сямейных абрадаў: вясселляў, пахаванняў, народзінаў. Аднак, з 60-ых гадоў ХХ ст. Пачаўся працэс заняпаду традыцыйнай народнай культуры. Наступствам яго з’яўляецца і знікненне на Падляшшы традыцыі гатавання абрадавых страў, якія сёння можна пасмакаваць толькі ў этнаграфічных музеях і на фальклорных фэстах. Захаваўся адзіны звычай – гатавання і спажывання куцці падчас каляднай вячэры, хаўтураў і памінальных абедаў. Інфармацыю пра іншыя стравы знойдзем у этнаграфічнай літаратуры і, часткова, ва ўспамінах найстарэйшага пакалення.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2017, 11
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies