Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Библия" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Polisemantyczność przekazu biblijnego. Słowo Boże w wymiarze czasowo-przestrzennym
    Полисемантичность библейского посыла. Слово Божье во временном и пространственном измерении
    Autorzy:
    Kucy, Aleksy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046572.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Библия
    толкование
    семантические направления
    экзегеза
    интерпретационные модели
    Biblia
    interpretacja
    kierunki semantyczne
    egzegeza
    modele interpretacyjne
    Bible
    interpretation
    semantic trends
    exegesis
    interpretation models
    Opis:
    Współczesna interpretacja Pisma Świętego powinna uwzględniać, oprócz wymiaru kontekstualnego i historycznego, także wymiary ukrytej symboliki sakralnej. Bazując na własnym doświadczeniu lingwistycznym i religioznawczym zaproponowaliśmy trójkierunkowy model interpretacyjny przekazu biblijnego. Na podstawie zaproponowanych rozwiązań egzegetycznych przeprowadziliśmy analizę prawidłowości zastosowanego modelu w oparciu o dwa pojęcia biblijne, jakimi są Obraz Boży oraz Najświętsza Maria Panna.
    Современная интерпретация Священного Писания должна учитывать не только контекстуальное и историческое измерение, но и перспективу скрытого сакрального символизма. Основываясь на нашем собственном лингвистическом и религиозном опыте, мы предложили трехстороннюю модель интерпретации библейского послания. На основе предложенных экзегетических решений мы провели анализ правильности используемой модели, основанный на двух библейских понятиях, а именно: «Образ Божий» и «Пресвятая Дева Мария».
    Contemporary interpretation of the Scriptures should not ignore, besides the contextual and historical dimension, the aspect of discreet sacred symbolism. Based on our linguistic and religious knowledge, we proposed a three-layered model of interpretation of the biblical content. Given the proposed exegetic solutions, we validated the applied model against two biblical concepts, namely God’s Image and the Blessed Virgin Mary.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2019, 17; 43-52
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Взаимоотношения восточнославянской редакции Евангелия и старочешского перевода Библии
    Relations between East Slavic recension of the Gospels and Old Czech translation of the Bible
    Autorzy:
    Станковска, Петра
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171232.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    старочешское Евангелие
    старочешская Библия
    старославянское Евангелие
    Чудовский Новый Завет
    перевод
    Opis:
    Some lexical correspondence of the Old Czech and the East Slavic recension of the Old Church Slavonic Gospels and Psalter have been already described. The occurrence of common variants in the Gospels of the oldest Czech Bible (the Bible of Dresden, manuscript of the second half of 14th century) and in Old Church Slavonic Chudov recension of the Gospels were explained by J. Vintr due to the influence of the Old Czech translation on the Chudov recension. Based on a thorough comparison of part of Matthew’s Gospel (Mt 7.5 – 8.14) from many manuscripts of both Slavic traditions, we demonstrate that the direction of the effect was opposite – the East Slavic Gospel text influenced the translation of the Gospels in the oldest manuscript of Old Czech Bible. We believe that such influence was not an isolated phenomenon but it occurred on several occasions, at least until the end of the 14th century.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2015, Cerkiew w drodze, 6; 19-29
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Глагольные причастия в "Учительном Евангелии" Мелетия Смотрицкого
    Participles in the "Didactic Gospel" of Meletij Smotryc’kyj
    Autorzy:
    Daiber, Thomas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22858130.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Мелетий Смотрицкий
    Учительное Евангелие
    Острожская Библия
    Кулиш
    Синодальный перевод
    переводческая техника
    Meletij Smotryc’kyj
    Didactic Gospel
    Ostrog Bible
    Kuliš
    Synodal translation
    translation technique
    Opis:
    В рамке миссионерской активности Мелетий Смотрицкий захотел в своем Учительном Евангелии (УЕ) предложить библейские тексты с толкованием в народном, не-церковнославянском языке, чтобы читатели легче смогли познакомиться со взглядами православных авторов. На материале первых десятых библейских в порядке УЕ статья идентифицирует в исходном греческом тексте все конструкции с глагольными причастиями и сравнивает их переводческие эквиваленты в разных переводах Библии: УЕ, Острожская Библия, украинский перевод Кулиша и русский Синодальный перевод.   B cтатьe поставлен вопрос, можно ли оценить близость языка переводов к более разговорным выражениям при помощи числового сравнения всех случаев где данные переводы показывают полное морфологическое соответсвие с Греческим оригиналом? Если соблюдается не только морфологическое соответсвие перевода с греческой конструкцией, но и глагольное время употребляемого причастия как второй параметр сравнения, тогда переводы покажут значимые различия. Конечно, глагольное время обязательно сменяется, если в языке переводе уже не найдется эквивалент аориста, но все-таки спрашивается, если Греческий аорист переводится причастием прошедшего времени (прежде всего совершенного вида) или причастием настоящего времени (несовершенного вида).   Статья не занимается лингвистической проблематикой видовой системы в различных языках, но спрашивает какие выводы можно сделать на материале числовых сравнений в области морфологической эквивалентности. Языковый материал показывает, что численные данные анализа морфологических эквивалентов в различных славянских переводах позволяют обсудить общую дословность данного перевода, но не позволяют обсудить стилистические особенности.
    In the course of his missionary activities, in his Didactic Gospel (Evanhelije Učytel’noe = UE), Meletij Smotryc’kyj aimed to present Biblical texts and their commentaries in a more vernacular, not so much Church Slavonic language in order that readers could more easily become familiar with the views of Orthodox authors. Based on the material of the first ten Biblical readings in the order of UE, the article identifies all participle constructions in the Greek source text and compares them with their translation equivalents in different Bible translations: UE, Ostrog Bible, Ukrainian Bible translation of Kulyš, and Russian Synodal translation.   The article poses the question of whether it is possible to make conclusions about the closeness of each translation towards a more vernacular way of speaking by showing a numerical comparison of all instances, when the translations are in full morphological equivalence with the Greek source. Considering not only morphological equivalence with the Greek construction but adding grammatical tense of the participle as a second parameter for comparison, then the translations will differ more significantly. Change of tense, of course, is inevitable if the target language does not exhibit an equivalent for aorist, but still, it is a question if the translation of an aorist participle results in a preterit participle (mostly aspectually perfective) or in a present participle (aspectually imperfective).   The article is not concerned with linguistic problems of verbal aspect in different Slavic languages but seeks to find out which conclusions about the translation technique could be drawn from comparing numerical correspondences in the realm of morphological equivalence. The material shows that the numerical comparison of instances of morphological adequacy in different Slavic translations permits conclusions about the literal character of the translation but does not allow the stylistic characteristics to be judged.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2022, 21; 27-36
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    О религиозной лексике современного русского языка в лингвистических исследованиях
    About religious lexis of contemporary Russian language in linguistic research
    Autorzy:
    Maksimowicz, Eugenia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951080.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    фразеологизмы библейского происхождения
    Библия
    религиозная лексика
    лингвистические исследования
    Opis:
    The Bible has attracted the attention of researchers of various specialties for a long time. It is an endless source of themes closely associated with the Christian European culture – its cultural importance is not to undermine. Expressions taken from the Bible appear in various forms of linguistic communication, in press releases, literary works or oral speech. In the Russian modern linguistics there are different semantic and semantic – etymological proposals to classify the religious lexis and idioms of biblical origin. They all refer to the source text – the Bible, because without these references the semantic analysis of the lexis of the biblical genesis in the modern Russian language would not be possible.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Происхождение Сатаны (модификация древних традиций)
    Origin of Satan (modification of ancient traditions)
    Autorzy:
    Novruzov, Rafig Manaf
    Novruzova, Gulnar Fikret
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1994437.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    The concept of “God” and “Satan”
    the Bible
    the Qur’an
    Zoroastrianism
    transformation
    Понятие «Бог» и «Сатана»
    Библия
    Коран
    Зороастризм
    трансформация
    Opis:
    The article considers the problem of correlation of concepts “God” and “Satan” in religion. The solution to the problem the author sees in the traditions of Zoroastrianism that had a profound impact on the monotheistic religions.
    В статье рассматривается проблема интерпретации понятий «Бог» и «Сатана» в религиях. Решение проблемы автор видит в традиции зороастризма, который имелглубокое воздействие на монотеистические религии.
    Źródło:
    Studia Orientalne; 2018, 2(14); 128-146
    2299-1999
    Pojawia się w:
    Studia Orientalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Русская Библия Франциска Скорины и чешская среда
    Skaryna’s Russian Bible and the Czech environment
    Autorzy:
    Станковска, Петра
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171335.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    Франциск Скорина
    Библия
    предисловие
    послесловие
    богемизмы
    Opis:
    Francysk Skaryna published in Prague in the years 1517–1519 a total of 23 books of his Russian Bible, each with its own preface and afterword. The language of the Bible should have been the contemporary living language that would be understood by ordinary people. The Czech environment certainly influenced on Skaryna’s Bible by its printing options of the Old Town of Prague, and especially by Venetian Czech Bible from 1506, which inspired Skaryna’s way of editing the layout and the content of his Russian Bible and from which are properly adapted some passages in his translation. The influence of the Czech language environment is also reflected in Skaryna´s prefaces and afterwords. Based on the analysis of prefaces and afterwords to the whole Bible and to the five books of Moses, which came out in 1519, we will try to show that some Czech borrowings were in Skaryna´s original texts used for stylistic reasons.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2016, Dawna cyrylicka księga drukowana: twórcy i czytelnicy, 7; 29-35
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Русские библеизмы в европейском контекстe
    Rosyjskie biblizmy w kontekście europejskim
    Russian bibleisms in the European context
    Autorzy:
    Mokienko, Valery
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192173.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-28
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    Библия
    библеизм
    адаптация библеизмов
    христианской культурa
    церковно-славянски язык
    лекскикографической описание
    литературний язык
    Biblia
    biblizmy
    adaptacja biblizmów
    kultura chrześcijańska
    język cerkiewno-słowiański
    język literacki
    opis leksykograficzny
    Bible
    biblical quotations
    adaptation of biblical phrases
    Christian culture
    Old Church Slavonic
    literary language
    lexicographical description
    Opis:
    В статье демонстрируется влияние Библии на формирование русского литературного языка. Этот процесс объединяет русский язык с литературными языками многих народов, приобщенных к христианской культуре. Рассматриваются библеизмы разного типа, имеющие соответствия в других европейских языках, в том числе славянских. При общности источника библеизмов в языках, находящихся под влиянием христианской культуры, и в русском языке обнаруживаются большие различия как в количестве, так и в качественном составе этих единиц. Специфичность адаптации библеизмов в русском языке проявляется в сочетании книжно-церковного и разговорного (навеянного во многом кальками с европейских языков) начал, значительно обогатившем фонд русских библеизмов. В статье рассматриваются примеры, иллюстрирующие европейский фон усвоения и активизации библеизмов в русском литературном языке. Обобщается и опыт их лекскикографического описания.
    W artykule pokazany jest wpływ Biblii na kształtowanie się rosyjskiego języka literackiego. Proces ten łączy język rosyjski z językami literackimi wielu narodów pozostających pod wpływem kultury chrześcijańskiej. Omówione zostały biblizmy różnego typu, posiadające odpowiedniki w innych językach europejskich, w tym także słowiańskich. Mimo wspólności źródłowej biblizmów w językach będących pod wpływem kultury chrześcijańskiej język rosyjski wykazuje znaczne zróżnicowanie w strukturze tych jednostek zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Specyficzność adaptacji biblizmów w języku rosyjskim przejawia się w połączeniu pierwiastka książkowo-cerkiewnego i potocznego (głównie jako produktu kalk z języków europejskich), który znacznie wzbogacił zasób biblizmów rosyjskich. W artykule analizowane są przykłady ilustrujące europejskie tło przyswojenia i aktywizacji biblizmów w rosyjskim języku literackim. Ukazane są przykłady opisu leksykograficznego analizowanych jednostek.
    The article demonstrates the influence of the Bible on the formation of the Russian literary language. This process unites the Russian language with the literary languages of many other nations who are attached to the Christian culture. The author analyzes bibleisms of different types that have correspondences in other European languages, including Slavic ones. With the common source of biblical texts in languages influenced by Christian culture, in Russian also great differences are found both in the number and in the qualitative composition of these units. The specificity of the adaptation of bibleisms in the Russian language is manifested in the combination of old-church and colloquial (inspired in many ways by tracing from European languages), which greatly enriched the fund of Russian bibleisms. The article examines examples illustrating the European background of the assimilation and activation of bibleisms in the Russian literary language. The experience of their lexicographical descriptions is also generalized.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2018, 12; 33-45
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Символ в поэтке мистического
    Symbol in the Poetics of the Mystical
    Symbol w poetyce mistyczności
    Autorzy:
    Lanovik, Mar’âna Bogdanìvna
    Lanovik, Zorâna Bogdanìvna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951937.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    символ
    семиотика
    герменевтика
    образ
    трансцендентное
    Библия
    поэтика
    symbol
    semiotics
    hermeneutics
    image
    transcendental
    the Bible
    poetics
    semiotyka
    hermeneutyka
    obraz
    transcendentalność
    transcendentność
    transcendencja
    Biblia
    poetyka
    Opis:
    В статье рассматривается символ как объединяющий фактор разных проявлений ми- стического: от символизма мировых религий, религиозных культов и эзотерических проявле- ний до концепции символического в искусстве. «Общим знаменателем» разных систем семио- тического мышления представляется выход за грани чувственно-материального мира в сферу трансцендентного, где символ оказывается в роли объединяющего звена, средством «перехо- да», формой кодирования смыслов. Проблема символа рассматривается в широкой проекции – от геральдики язы-ка/языков в его связи с протоязыком, до семиотической концепции культуры/культур. На осно-вании герменевтических методов анализа и современных семиотических подходов анализи-руются основные семиотические концепции в историческом развитии, в частности в средневе-ковых доктринах полисемии и эквивокации/концептуализме, романтической концепции все-ленской аналогии мира природы и искусства, герменевтических исследованиях ХХ в. и др., таким образом прослеживается динамика семиотического мышления: каждый этап рассмат-ривается с точки зрения продолжения определённой традиции и в то же время эволюции куглублению понимания символической природы человеческого мышления. На основании этих наблюдений утверждается, что, не взирая на разные системы национального, религиозного, авторского кодирования смыслов, для европейского сознания наивысшим проявлением транс-цендентной сущности искусства оказываются библейские символы, которые создают сердце-вину христианской культуры и искусства. Способность символа высказывать «невыразимое», «неизъяснимое», «непостижимое» делает его средством проникновения в сферы божественно-го, способным преодолевать границы материального и духовного мира. На основании трудов Августина Блаженного, Оригена, П.Абеляра, В.-Г.Вакенродера, Ф.Шеллинга, Э.Кассирера, Г.-Г.Гадамера, Н.Фрая и др. утверждается, что символическая парадигма Библии должна рас-сматриваться как семиосфера метатекстуального пространства, и этот аспект должен быть приоритетным в исследовании природы символического мышления и искусства в целом.
    In the paper it is considered the aspect of symbol as the factor of unification of the different manifestations of mystic: from the world religions symbolism, religious cults and esoteric manifestations to the concept of symbolism in art. Crossing the borders of sensual-material world into the transcendental dimensions is viewed as the ‘common denominator’ of the different systems of semiotic thinking, where symbol became a joint link, means of the transfer, a form of sense coding. The problem of symbol is outlined in the wide perspective from the language / languages heraldic in its connection with protolanguage to the semiotic concept of a culture / cultures. On the basis of hermeneutic methods of analysis and contemporary semiotic approaches the main semiotic concepts (particularly middleaged doctrines of polysemy and equivocation / conceptualism, the concept of the universal analogy of the natural world and the artistic world in Romanticism, and others) are analyzed in their historical 50 development. The dynamics of semiotic thinking is traced in that way that every stage is viewed both as the continuation of a certain tradition and as an evolution of the deepened understanding of the semiotic nature of human thinking. On the basis of these observations it is proved that for the European consciousness the highest level of the transcendental essence of the art are the Biblical symbols as the central point of the Christian culture and arts. Capability of a symbol to express ‘unspeakable’, ‘imperceptible’, ‘incomprehensible’ makes it the means of penetration into divine spheres, to cross the borders between the physical and spiritual dimensions. According to the woks by St. Augustine, Origen, P.Abelard, W.Wackenroder, F.Schelling, E.Cassirer, H.-G.Gadamer, N.Frye it is underlined that symbolic paradigm of the Bible has to be overviewed as semiosphere of metatextual discourse and this aspect has to be in priority of symbolic thinking and art studies.
    W artykule rozpatruje się symbol jako czynnik zespalający różne przejawy ‘mistycznego’ (mistyczności): od symbolizmu religii światowych, kultów religijnych oraz przejawów ezoterycznych aż do koncepcji ‘symbolicznego’ (symboliczności) w sztuce. Wspólny mianownik różnych systemów myślenia semiotycznego dostrzega się w wyjściu poza granice świata materialnego, w dziedzinę transcendentnego (transcendentności), gdzie symbol odgrywa rolę ogniwa łączącego, jest środkiem ‘przejścia’, formą kodowania sensów. Problem symbolu rozpatruje się w szerokim spektrum – od heraldyki języka/języków w jej związku z protojęzykiem do semiotycznej koncepcji kultury / kultur. Na podstawie hermeneutycznych metod analizy oraz współczesnych podejść semiotycznych, analizuje się zasadnicze koncepcje semiotyczne w rozwoju historycznym, w tym – w średniowiecznych doktrynach polisemii oraz ekwiwokacji / konceptualizmie, romantycznej koncepcji powszechnej analogii świata natury i sztuki, pracach hermeneutycznych XX w. itp. W taki sposób ujawnia się pewna dynamika myślenia semiotycznego: każdy okres jest rozpatrywany z punktu widzenia kontynuowania pewnej tradycji oraz jednocześnie ewolucji aż do pogłębionego rozumienia natury symbolicznej ludzkiego myślenia. Na podstawie tych spostrzeżeń stwierdza się, że pomimo różnych systemów (narodowego, religijnego, autorskiego) kodowania sensów, dla świadomości europejskiej najwyższym przejawem transcendentnej istoty sztuki okazują się symbole biblijne, które stanowią sedno (istotę) chrześcijańskiej kultury i sztuki. Właściwość symbolu – wyrażanie tego, co ‘niewypowiedzialne’ (‘niewypowiadalne’), ‘nieosiągalne’, ‘niepojęte’ – czyni go środkiem przeniknięcia do sfer ‘boskiego’ (sfer boskich, sfer boskości), zdatnym (zdolnym) do pokonywania granic pomiędzy światem (światami) materialnym i duchowym. Na podstawie prac św. Augustyna, Orygenesa, P. Abelarda, W. Wackenrodera, F. Schellinga, E.Cassirera, H.-G. Gadamera, N. Frye’a – stwierdzono, że symboliczny model (wzorzec) Biblii powinien być rozpatrywany jako semiosfera metatekstualnego dyskursu (sfera znaczeniowa dyskusji nad tekstem) i ten aspekt ma być priorytetowy w studiach natury (istoty) symbolicznego myślenia oraz sztuki w ogóle.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 19-58
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Современные исследования и различные подходы к изучению библеизмов в русском языке
    Studying biblical idioms in the Russian language – an overview of the most important research approaches
    Autorzy:
    Maksimowicz, Eugenia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519399.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    the Bible
    Russian language
    biblical phraseology
    linguistic research
    national culture
    Библия
    русский язык
    библейская фразеология
    лингвистические исследования
    национальная культура
    Opis:
    In recent decades, in the post-Soviet area, an interest of linguists in religious subjects has been increasing. Linguists undertake a large-scale research on the religious image of the world. Studying the Bible gains in importance, and the attention of many researchers focuses on the multi-facited description of phraseological units of the biblical origin. In contemporary Russian linguistic analyzes, there are two approaches to the study of phraseological expressions of biblical provenance: in accordance with the Russian or western research traditions. Representatives of both fields of study refer in their works to the achievements of Russian or foreign scientists. The resulting studies are typologically diversified. Among them you can find literary, philosophical and linguistic works, articles of historical and cultural character, descriptive and comparative works (created on the basis of material from several languages), experimental dictionary publications and other types of scientific texts. The present article is a presentation of the most important, in my opinion, works on the religious image of the world.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2021, 21; 169-181
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Философия как палимпсест. Левинас и Достоевский
    Philosophy as a palimpsest. Emmanuel Lévinas and Dostoevsky
    Filozofia jako palimpsest. Emmanuel Lévinas i Dostojewski
    Autorzy:
    Cymborska-Leboda, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311810.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    Палимпсест
    Достоевский
    Библия
    ценностная иерархия
    Другой
    «Я» в аккузативе
    этический субъект
    этика ответственности
    palimpsest
    Lévinas
    Dostojewski
    Biblia
    hierarchia wartości
    Inny
    „ja” w akkuzativie
    podmiot etyczny
    etyka odpowiedzialności
    Dostoevsky
    The Bible
    a hierarchy of values
    the Other
    “I” in the accusative
    the ethical subject
    ethics of the responsibility
    Opis:
    The aim of the present article is to examine Levinas’ texts with the intention of showing and verifying the realization of his idea of philosophizing as “deciphering of what has been hidden in palimpsest writing” (écriture). I discuss Dostoevsky’s verbal and semantic layer (“word-sense”) present in Levinas’ palimpsest discourse. I offer an insight into the function of many of Dostoevsky’s concepts, such as the notion of “insatiable co-suffering” with another human being, the dogma about the accountability of “everything and everybody”, negative (see the many aspects of the “Cain’s answer” connected with the question of human reliance on himself only and a total lack of restraint) and positive formulas in relation with the Other, resulting in defining one’s personality (by means of communion with Thou, love for one’s neighbor and the effort to make one’s image beautiful in the moral sense) that have been found in the pages of Levinas’ writings. I show the means by which Dostoevsky’s polyvalent formulas, correlated with The Bible and its heavily charged with meaning position (The Book of Genesis, The Book of Isaiah, The Gospel of St. Matthew, and others), get semantically enriched and absorbed, as key components, by Levinas’ philosophical thinking and his hierarchy of values. I discuss the extent to which they determine his conceptualization of “subjectivity of ethical subject”: the concept of “I” in the accusative (“me voici”), the “I” summoned to be responsible “for everything and for all men”, to be a “guardian of one’s brother” on one’s way to “being-in-God”. In the article I also focus on the productivity and significance of Levinas’ methodological stance, which determines his philosophical hermeneutics and the palimpsest character of his discourse, i.e. their being orientated towards: 1) continuation and preservation of the “ancient”, original sense and its creative growth in a new “ideological environment”, 2) disclosing interrelation between “truth” and the philosophical method of emphasis and sublimation; this allows one to explain an important role of rhetorical figures and the increasing repetitiveness of topoi of thought in Levinas’ discourse, which come from/send one thinking of Dostoevsky (as well as of myth, Shakespeare and others), but approach a new level of knowledge and understanding.
    В статье исследуется корпус текстов Левинаса с целью указать и верифицировать осуществление его «авторской» идеи о философствовании как «дешифровке запрятанного в палимпсесте писания» [écriture]. Рассматривается функция словесного и смыслового слоя («словосмысла») Достоевского в палимпсестном дискурсе философа — многократные примеры присутствия формул/идеологем писателя: понятия «ненасытимого сострадания» к другому человеку, догмата о виновности «всех за все и за всех», отрицательных (многоаспектная интерпретация «Каинова ответа», связанного с вопросом о человеческой самодостаточности и дерзком своеволии) и положительных формул отношения к Другому, и, тем самым, самоопределения личности (через причастность к Ты, любовь к ближнему и усилие сделать свой образ «благолепным»). Указывается, каким образом поливалентные формулы Достоевского, соотносимые с Библией и ее смысловой позицией (с книгой Бытия, Исаи, Евангелием от Матвея и др.), семантически обогащенные, в качестве ключевых составляющих, встраиваются в философское мышление Левинаса и его ценностную иерархию; в какой степени они определяют его концептуализацию «субъективности этического субъекта»: концепт «я» в аккузативе («me voici»), «я» призванного к ответственности «за все и за всех», — к тому, чтобы быть сторожем брата своего, в своем «к-Богу-бытии». Выявляется продуктивность и значимость методологической установки Левинаса, определяющей его философскую герменевтику и палимпсестность дискурса, т.е. ориентацию на 1) преемственность и сохранность «древнего», изначального смысла и его творческое взращивание в новой «идеологической среде»; 2) обнаружение взаимосвязи «истины» и философского метода, каким полагается эмфаз и сублимация; это объясняет значимую роль риторических фигур и возвышающей повторности топосов мысли в дискурсе Левинаса, восходящих/отсылающих к Достоевскому (также к мифу, Шекспиру и др.), но возводимых на новую ступень познания и понимания.
    Przedmiotem badań w prezentowanym studium uczyniono korpus tekstów Lévinasa, by poddać namysłowi i weryfikacji jego koncept filozofowania jako „deszyfrowania tego, co zostało ukryte w palimpseście Pisma (écriture)”. Rozważania miały na celu udowodnienie, że konstytutywną warstwę palimpsestowej struktury dzieł Lévinasa stanowi „tekst Dostojewskiego”: powtarzające się i eksplikowane cytaty, jawne i ukryte odniesienia do „myślisłów”/formuł pisarza. Są to między innymi: pojęcie „nienasyconego współczucia” wobec Drugiego, dogmat o „winie każdego za wszystko i wszystkich”, negatywne i pozytywne formuły relacji z Innym (wielokrotnie ponawiana interpretacja sensu „odpowiedzi Kaina”, koncept miłości bliźniego i in.) i samookreślenia osoby ludzkiej. Przeprowadzona analiza wykazała, że uobecnione i kluczowe u Lévinasa koncepty Dostojewskiego, skonfrontowane z Biblią (Księga Rodzaju, Izajasza, Ewangelia według św. Mateusza) i poddane „uwznioślającej” transformacji stają się istotnym składnikiem aksjologicznego i etycznego myślenia filozofa, określając jego pojmowanie podmiotowości człowieka – podmiotu etycznego (koncepcję „ja” w akkuzatiwie, me voici) w jego powołaniu do odpowiedzialności za bliźniego; do tego, by być „stróżem brata swego” w swoim „byciu-ku-Bogu”. Ujawniono produktywność metodologicznej strategii Lévinasa, odzwierciedlonej w jego hermeneutyce filozoficznej i palimpsestowości dyskursu, a więc orientacji: 1) na przenoszenie sensu źródłowego, „pradawnego” i jego twórcze rozkrzewianie w nowej sytuacji ideologicznej; 2) na współdziałanie „prawdy” i „metody”, wyrażanej za pomocą pojęć sublimacji i emfazy; wyjaśniono tym samym rolę i znaczenie figur retorycznych oraz hiperbolicznych powtórzeń w dyskursie filozofa, zwłaszcza tych, które odsyłając do formuł Dostojewskiego (także do mitu, Szekspira i in.) i poszerzając ich pole semantyczne, wznoszą ich sens na wyższy poziom poznania i rozumienia.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 2 (182); 29-52
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies