Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Беласточчына" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
Popularne nazwiska mieszkańców powiatu hajnowskiego na początku XXI wieku
The Popular Surnames of the Inhabitants of the Hajnówka District at the Beginning of the 21st Century
Autorzy:
Sajewicz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222669.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bialystok region
Hajnówka district
popular surnames
Białostocczyzna
powiat hajnowski
popularne nazwiska
Беласточчына
Гайнаўскі павет
папулярныя прозвішчы
Opis:
Celem artykułu jest opis popularnych nazwisk mieszkańców powiatu hajnowskiego na początku XXI wieku. Przedmiotem analizy są nazwiska, które pod względem liczby ich nosicieli uplasowały się w tym powiecie na 20–40 miejscu. Analizie poddano następujące nazwiska: Pawluczuk, Sawczuk, Sacharczuk, Wołkowycki, Sadowski, Gawryluk, Leoniuk, Oniszczuk, Daniluk, Jakoniuk, Niczyporuk, Jakubowski, Fiedoruk, Jakimiuk, Androsiuk, Sajewicz, Ostaszewski, Roszczenko, Romańczuk, Sidoruk.Nazwiska opisano według następującego schematu:a) wymowa gwarowa nazwiska,b) liczba nosicieli nazwiska w kraju,c) zasięg nazwiska,d) skupiska nosicieli nazwiska w województwie podlaskim,e) większe skupiska nosicieli nazwiska poza województwem podlaskim,f) liczba nosicieli nazwiska w powiecie hajnowskim,g) odsetek nosicieli nazwiska w powiecie hajnowskim na tle ogólnopolskim,h) miejsce powiatu hajnowskiego w kraju pod względem liczby nosicieli nazwiska,i) prawdopodobne etymologie i motywacje nazwiska,j) nazwiska pokrewne.Nazwiskom najbardziej popularnym w powiecie hajnowskim na początku XXI wieku autor poświęcił  odrębną publikację, w którym dokonał opisu 20 antroponimów.Analiza materiału antroponimicznego wykazała, że system nazwiskowy mieszkańców powiatu hajnowskiego w znacznym stopniu zachował tradycyjny wschodniosłowiański charakter. Dominują tu przeważające na obszarach wschodniosłowiańskich nazwiska patronimiczne, nawiązujące do imion pochodzenia greckiego. System ten zawiera cechy właściwe poszczególnym językom wschodniosłowiańskim, a także językowi polskiemu, który odegrał znaczącą rolę w jego formowaniu się.
The aim of the article is to describe popular surnames of the residents of the Hajnowka district in the early 21st  century. The object of analysis is the surnames that, with regard to the number of their bearers, occupy the 20th to 40th position. The following surnames have been analyzed: Pawluczuk, Sawczuk, Sacharczuk, Wołkowycki, Sadowski, Gawryluk, Leoniuk, Oniszczuk, Daniluk, Jakoniuk, Niczyporuk, Jakubowski, Fiedoruk, Jakimiuk, Androsiuk, Sajewicz, Ostaszewski, Roszczenko, Romańczuk, Sidoruk.The surnames are described according to the following patterns:a) dialectal pronunciation of the surname,b) the number of bearers of the surname in Poland,c) the distribution of the surname,d) populations of bearers of the surname in the Podlaskie voivodeship,e) larger populations of the surname bearers outside of the Podlaskie voivodeship,f) the number of the surname bearers in the Hajnowka district,g) the percentage of the surname bearers in the Hajnowka district compared to the whole country,h) the position of the Hajnowka district in Poland with regard to the number of bearers of the surname,i) probable etymologies and motivations of the surname,j) cognate surnames.A separate publication was devoted to the most popular names in the Hajnowka district in the early 21st century, where the author described 20 anthroponyms.The analysis of the anthroponymic material shows that the surname system of the Hajnowka district residents has largely preserved its traditional East Slavic character. The prevailing ones here are patronymic surnames, predominant in the East Slavic areas, which are related to names of Greek origin. This system contains features typical of individual East Slavic languages and of the Polish language, which played a significant role in its formation. 
Мэтай даследавання быў аналіз папулярных прозвішчаў жыхароў Гайнаўскага павета на пачатку XXI cт. Прадметам даследавання зʼяўляліся прозвішчы, якія паводле колькасці носьбітаў займалі на тэрыторыі гэтага павета 20–40 месцы. Праведзены аналіз датычыў наступных прозвішчаў: Pawluczuk, Sawczuk, Sacharczuk, Wołkowycki, Sadowski, Gawryluk, Leoniuk, Oniszczuk, Daniluk, Jakoniuk, Niczyporuk, Jakubowski, Fiedoruk, Jakimiuk, Androsiuk, Sajewicz, Ostaszewski, Roszczenko, Romańczuk, Sidoruk.Прозвішчы былі апісаны паводле наступнай схемы:a) вымаўленне прозвішча ў мясцовай гаворцы,b) колькасць носьбітаў прозвішча ў краіне,c) распаўсюджанне прозвішча,d) сканцэнтраванне носьбітаў прозвішча ў Падляшскім ваяводстве,e) прысутнасць носьбітаў прозвішча па-за межамі Падляшскага ваяводства,f) колькасць носьбітаў прозвішча ў Гайнаўскім павеце,g) адсотак носьбітаў прозвішча ў Гайнаўскім павеце на фоне агульнай колькасці ў Польшчы,h) месца Гайнаўскага павета ў краіне паводле колькасці носьбітаў прозвішча,i) праўдападобная этымалогія i матывацыя прозвішча,j) роднасныя прозвішчы.Найбольш папулярным прозвішчам ў Гайнаўскім павеце на пачатку XXI ст. аўтар прысвяціў асобны артыкул, у якім апісаў 20 антрапонімаў.Дадзены аналіз антрапонімаў паказаў, што сістэма прозвішчаў жыхароў Гайнаўскага павета захавала ў значнай ступені свой традыцыйны ўсходнеславянскі характар. Ёй характэрныя патранімічныя прозвішчы, якія пераважаюць на ўсходнеславянскіх тэрыторыях і якія ўзніклі ад імён грэчаскага паходжання. Гэтая сістэма ўвабрала ў сябе рысы ўласцівыя асобным усходнеславянскім мовам, а таксама польскай мове, якая адыграла значную ролю ў яе фарміраванні. 
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 197-219
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odczasownikowe pejoratywne nazwy subiektów z formantem -ač w gwarach białoruskich okolic Narewki na Białostocczyźnie
Autorzy:
Sajewicz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624918.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Białystok region
Narewka
Belarusian dialects
deverbatives
pejoratives
formative -ač
Białostocczyzna
gwary białoruskie
deverbativa
peiorativa
formant -ač
Беласточчына
Нараўка
беларускія гаворкі
дэвербатывы
пеяратывы
фармант -aч
Opis:
The goal of the article is to present a synchronic description of pejorative deverbal names of subjects with the formative -ač that are found in the Belarusian dialects of the Narewka area in the Białystok region. The paper contains a formal-semantic analysis of ca. 220 derivates recorded in 20 villages in the gmina (commune) of Narewka, located in the central-eastern part of the Podlaskie province, in the Hajnówka district.When describing the collected word-formation material, special emphasis was put on the following: the number of cases of the investigated derivational type; the activeness of the derivational type; the distribution of the formative (derivational morpheme); the semantic specialization of the formative; the expressive marking of the derivatives; the neutralization of the opposition between names of subjects and other semantic roles; the aspectual value of the derivatives; the temporal (current and potential) value of the derivatives; morphonological phenomena accompanying the process of derivation; word-formation tendencies in the studied category of derivatives.
Celem artykułu jest opis dewerbalnych pejoratywnych nazw subiektów z formantem -ač występujących w gwarach białoruskich okolic Narewki na Białostocczyźnie. W artykule dokonano analizy formalno-semantycznej około 220 derywatów zebranych w 20 wsiach należących do gminy Narewka, która jest położona w środkowo-wschodniej części województwa podlaskiego, w powiecie hajnowskim. Przy opisie zgromadzonego materiału słowotwórczego szczególną uwagę zwrócono na: liczebność typu słowotwórczego; aktywność typu słowotwórczego; dystrybucję formantu słowotwórczego; specjalizację semantyczną formantu słowotwórczego; nacechowanie ekspresywne derywatów; neutralizację opozycji między nazwami subiektów a innymi rolami semantycznymi; aspektową wartość derywatów; czasową wartość derywatów; zjawiska morfonologiczne towarzyszące procesowi derywacji; tendencje słowotwórcze w zakresie badanej kategorii derywatów.
Мэтай працы з’яўляецца апісанне аддзеяслоўных пеяратыўных назваў суб’ектаў з фармантам -ач у беларускіх гаворках ваколіц Нараўкі на Беласточчыне. У артыкуле аўтар праводзіць фармальна-семантычны аналіз каля 220 дэрыватаў, сабраных у 20 вёсках гміны Нараўка, якая знаходзіцца ў Гайнаўскім павеце Падляшскага ваяводства. Aналіз сабранага словаўтваральнага матэрыялу праводзіўся з улікам наступных з’яў: колькасная характарыстыка словаўтваральнага тыпу; актыўнасць словаўтваральнага тыпу; дыстрыбуцыя словаўтваральнага фарманта; семантычная спецыялізацыя словаўтваральнага фарманта; экспрэсіўна-ацэначная маркіраванасць дэвербатываў с суфіксам -ач; нейтралізацыя апазіцыі паміж назвамі суб’ектаў і іншымі ролямі; трывальныя суадносіны дэрыватаў і словаўтваральных асноў; часовыя суадносіны дерыватаў і словаўтваральных асноў; марфаналагічныя з’явы, звязаныя з працэсам дэрывацыі; галоўныя тэндэнцыі развіцця даследаванай катэгорыі дэрыватаў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antroponimia Białostocczyzny w badaniach profesora Michała Sajewicza
Anthroponymy of the Bialystok region in the Research of Professor Michal Sajewicz
Autorzy:
Złotkowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222659.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
onomastics
anthroponymy
Polish-East Slavic language borderland
Bialystok region
Michal Sajewicz
onomastyka
antroponimia
polsko-wschodniosłowiańskie pogranicze językowe
Białostocczyzna
Michał Sajewicz
анамастыка
антрапаніміка
польска-ўсходнеславянскае моўнае пагранічча
Беласточчына
Міхал Саевіч
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie wkładu Michała Sajewicza w rozwój badań nad współczesną i historyczną antroponimią Białostocczyzny. Badacz jest znanym i cenionym językoznawcą, związanym naukowo z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Slawista opublikował monografię oraz 28 artykułów naukowych o tematyce antroponimicznej. Z niniejszego opracowania wynika, że zainteresowania profesora skupiają się na następujących kategoriach nazw osobowych: imionach, nazwiskach, przezwiskach oraz marytonimach, z terenu obecnego powiatu hajnowskiego w województwie podlaskim. Na podstawie analizy dorobku badawczego językoznawcy można stwierdzić, że przedmiotem jego szczegółowych dociekań onomastycznych są: 1) imiona mieszkańców Kleszczel i okolicznych wsi w XVI–XVIII w., 2) imiona absolwentów Liceum Ogólnokształcącego z Białoruskim Językiem Nauczania w Hajnówce od lat 50. do 90. XX w., 3) nazwiska patronimiczne z formantem -uk w powiecie hajnowskim 4) przezwiska mieszkańców Lewkowa Starego i okolic oraz 5) nazwy żon w gwarach białoruskich okolic Narewki. W niniejszym tekście starano się również ukazać w jakim stopniu w badaniach polsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza językowego prowadzonych przez slawistę, znalazły odbicie uwarunkowania historyczne, geograficzne, etniczne, wyznaniowe, kulturowe i socjologiczne. Dokonany tu przegląd osiągnięć badawczych Michała Sajewicza upoważnia do stwierdzenia, że wniósł on duży wkład w badania nad antroponimią Białostocczyzny.
Мэтай артыкула з’язляецца паказаць значэнне навуковых даследаванняў Міхала Саевіча ў галіне сучаснай і гістарычнай антрапаніміі Беласточчыны. М. Саевіч – вядомы і прызнаны мовазнаўца, які на працягу доўгага часу працаваў ва Ўніверсітэце Марыі Кюры-Складоўскай у Любліне. Славіст апублікаваў манагарафію і 28 навуковых артыкулаў на тэму антрапанімікі. З дадзенага нарысу вынікае, што навуковыя зацікаўленні даследчыка засяродзіліся на наступных катэгорыях асабовых назваў: імёнах, прозвішчах, мянушках, а таксама назвах замужніх жанчын на тэрыторыі Гайнаўскага павета Падляшскага ваяводства. На падставе аналізу вынікаў даследаванняў мовазнаўцы аўтар артыкула сцвярджае, што прадметам дэталёвых анамастычных разважанняў М. Саевіча з’яўляюцца: 1) імёны жахароў Кляшчэляў і навакольных вёсак у XVI–XVIII стст., 2) імёны выпускнікоў Агульнаадукацыйнага ліцэя з беларускай мовай навучання ў Гайнаўцы ў перыяд 1950–1999 гг., 3) патранімічныя прозвішчы з фармантам -ук у Гайнаўскім павеце, 4) мянушкі жыхароў Ляўкова Старога і наваколля, 5) назвы жон у беларускіх гаворках наваколля Нарэўкі. У дадзеным тэксце ўвага звяртаецца таксама на тое, у якой ступені ў даследаваннях польска-ўсходнеславянскага моўнага памежжа, што славістам разглядалася, адлюстраваны гістарычныя, геаграфічныя, этнічныя, культурныя і сацыялагічныя ўмовы, а таксама веравызнанне жыхароў. Прадстаўлены чытачу агляд навуковых дасягненняў Міхала Саевіча дазволіў аўтару сцвердзіць, што люблінскі славіст зрабіў значны ўклад у даследаванні антрапанімікі Беласточчыны.
The aim of this article is to present the contribution of Michal Sajewicz to the development of research on the contemporary and historical anthroponymy of the Bialystok region. The researcher is a well-known and respected linguist, scientifically associated with the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. The Slavist published a monograph and 28 scientific articles on anthroponymy. This study shows that the Professor's interests focus on the following categories of personal names: first names, surnames, nicknames and marytonyms, from the area of the present Hajnówka district in the Podlasie voivodeship. On the basis of analysis of the Linguist's research achievements, it can be concluded that the subjects of his detailed onomastic investigations are: 1) first names of Kleszczele and surrounding villages residents in the 16th-18th centuries, 2) first names of graduates of the Secondary School with the Belarusian Language of Teaching in Hajnówka from the 50's to the 90's of the 20th century, 3) patronymics surnames with a formant -uk in the Hajnówka district 4 ) nicknames of Lewkowo Stare and the surrounding area residents, and 5) names of wives in the Belarusian dialects of the vicinity of Narewka. In his linguistic research, Michal Sajewicz also addresses issues related to history, sociology and religious diversity of the Polish-East Slavic language borderland. Their results were published in the monograph and 28 scientific articles. This text also attempts to show to what extent the historical, geographic, ethnic, religious, cultural and sociological conditions were reflected in the research on the Polish-East Slavic language borderland conducted by the Slavist. The review of Michal Sajewicz’s research achievements presented here allows us to state that he made a significant contribution to research on the anthroponymy of the Bialystok region.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 277-287
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przezwiska mieszkańców Lewkowa Starego i okolic w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie motywowane imieniem i nazwiskiem nosiciela oraz innych osób
Autorzy:
Sajewicz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/625079.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Białystok region, Lewkowo Stare and its vicinity, nicknames of inhabitants, name-derived nicknames, surname-derived nicknames
Przezwiska
Lewkowo Stare, Białostocczyzna, przezwiska odimienne
przezwiska odnazwiskowe
Беласточчына, Ляўкова Старое і наваколле, мянушкі жыхароў
мянушкі, утвораныя ад імёнаў
мянушкі, утвораныя ад прозвішчаў
Opis:
The article seeks to describe the nicknames of the inhabitants of Lewkowo Stare and its surrounding area in the Hajnówka district (Białystok region) motivated by the name and surname of the holder and other persons. The analysis of the collected material shows that nicknames motivated by the holder’s name and surname are comparatively rarely reported (7% and 10%, respectively). The largest group among the studied names are nicknames referring to the names and surnames of other persons. Predominant in this group are nicknames motivated by the names and surnames of the closest family (ca  20%), while the nicknames derived from the names and surnames of strangers are less numerous (ca  14%). The vast majority of the analyzed nicknames express the speaker’s ironic-jocular attitude towards the nickname holder  In contrast, nicknames with a clearly pejorative overtone are rare. The nicknames found in the studied Belarusian dialects of the surrounding area of Lewkowo Stare in the Białystok region differ in respect of the range of their occurrence and frequency of use. Some of them are known all over the investigated area, others are confined to a narrow group of persons, usually the closest neighbors, families, related persons, pupils in the same schools, or to work establishments. The study of nicknames in dialectal micro-systems serves to explain the processes and mechanisms of derivation and functioning of this type of anthroponyms  It can also be helpful in establishing the origin of surnames and determining interrelationships between individual anthroponyms as well personal and common names. This type of studies also helps determine the condition of preservation of the investigated dialects and the directions of changes that take place in them.
Аўтар артыкула характарызуе мянушкі жыхароў Ляўкова Старога і суседніх вёсак у гайнаўскім павеце на Беласточчыне, вытворныя ад ўласных імёнаў уладальніка, а таксама іншых асоб. Аналіз сабранага матэрыялу паказаў, што адносна рэдка выступаюць мянушкі, утвораныя ад імя і прозвішча ўладальніка (адпаведна 7% і 10%). Найбольш шматлікую групу ў даследаванай лексіцы складаюць мянушкі, вытворныя ад імя і прозвішча іншых асоб. У межах гэтай групы пераважаюць мянушкі, матываваныя імем і прозвішчам блізкіх сваякоў (каля 20%), не шмат менш занатавана мянушак, матываваных імем і прозвішчам чужых людзей (каля 14%). Пераважная большасць аналізаваных назваў адзначаецца іранічна-жартаўлівай афарбоў кай адносінаў асобы, якая гаворыць, да ўладальніка мянушкі. Толькі ў асобных выпадках назвы выражаюць негатыўныя адносіны. Мянушкі, якія ўдалося запісаць у даследаваных беларускіх гаворках Ляўкова Старэго і суседніх вёсак на Беласточчыне, адрозніваюцца арэалам распаўсюджання і частотнасцю  Адны з іх вядомыя на ўсёй тэрыторыі даследавання, іншыя функцыянуюць у вузкай групе асоб, часцей за ўсё – сям’і, сярод сваякоў, блізкіх суседзяў, вучняў адной школы ці членаў пра цоўнага калектыву. Даследаванне мянушак у мікрасістэмах гаворак дазваляе растлумачыць працэсы і меха нізмы ўтварэння і функцыянавання гэтага тыпу антрапонімаў, можа быць карысным і ў тлумачэнні паходжання шматлікіх прозвішчаў, а таксама ў вызначэнні ўзаемнай залежнасці як паміж паасобнымі антрапонімамі, так і паміж уласнымі назвамі і апелятыўнай лексікай. Больш таго, такія даследаванні дапамагаюць апісаць стан захавання гаворак, а таксама вызначыць накірункі зменаў, якія ў іх адбываюцца.
W artykule podjęto próbę opisu przezwisk mieszkańców Lewkowa Starego i okolic w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie motywowanych imieniem i nazwiskiem nosiciela oraz innych osób. Analiza zgromadzonego materiału wykazała, że stosunkowo rzadko są notowane przezwiska motywowane imieniem i nazwiskiem nosiciela (odpowiednio 7% i 10%). Najliczniejszą grupę wśród badanych nazw stanowią przezwiska nawiązujące do imion i nazwisk  innych osób. W tej grupie przeważają przezwiska motywowane imionami i nazwiskami członków najbliższej rodziny (ok. 20%), nieco mniej liczne są przezwiska pochodne od imion i nazwisk osób obcych (ok. 14%). Zdecydowana większość poddanych analizie przezwisk wyraża ironiczno-żartobliwy stosunek mówiącego do nosiciela przezwiska. Rzadsze są natomiast nazwy o zabarwieniu wybitnie pejoratywnym. Występujące w badanych gwarach  białoruskich okolic Lewkowa Starego na Białostocczyźnie przezwiska różnią się pod względem zasięgu występowania i częstotliwości użycia. Jedne z nich są znane na całym terenie badań, inne ograniczają się do wąskiej grupy osób, najczęściej najbliższych sąsiadów, rodzin, osób spokrewnionych, uczniów tych samych szkół i zakładów pracy. Badanie przezwisk w mikrosystemach gwarowych służy wyjaśnianiu procesów i mechanizmów tworzenia i funkcjonowania tego rodzaju antroponimów. Może być także pomocne w ustalaniu genezy wielu nazwisk oraz określaniu współzależności między poszczególnymi antroponimami, a także nazwami osobowymi i pospolitymi. Tego typu badania pomagają ponadto określić stan zachowania badanych gwar oraz kierunki zachodzących w nich zmian.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2017, 11
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies