- Tytuł:
- Mowa przeciwko przepraszaniu
- Autorzy:
- Hallich, Oliver
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/644043.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Entschuldigung
Verzeihung
Entschuldigen
Reue
Apologies
forgiveness
excuses
resentment
przeprosiny
wybaczenie
przepraszanie
żal - Opis:
-
Wer „sich bei jemandem entschuldigt“, der bittet ihn um Verzeihung. Dieser Bitte kann durch Gewährung der Verzeihung entsprochen werden, und sie kann durch Nichtgewährung der Verzeihung abgelehnt werden. In diesem Beitrag wird nach dem normativen Status des Bittens umVerzeihung gefragt: Was, wenn überhaupt etwas, gibt uns das Recht, das Opfer eines von uns begangenen Unrechts um Verzeihung zu bitten? Nach einigen begrifflichen Klärungen wird ein Paradox offengelegt, das dem Bitten um Verzeihung inhärent ist. Wer um Verzeihung bittet, tut dies in einem Geist der Demut: Wenn der Täter seine Schuld anerkennt, wird er die gegen ihn gerichteten negativen Gefühle des Opfers als angemessen und gerechtfertigt ansehen. Indem er aber um Verzeihung bittet, versucht er, diese gegen ihn gerichteten negativen Gefühle zu ändern. Indem also der Täter um Verzeihung bittet, versucht er, einen Zustand herbeizuführen, den herbeiführen zu wollen er keinen Grund hat, wenn er aufrichtig reuig ist. Im Folgenden werden verschiedene Versuche, dieses Paradox aufzulösen, untersucht. Sie beruhen auf der Angabe von Gründen für das Bitten um Verzeihung, die unabhängig von dem Versuch sind, die negativen Gefühle des Opfers zu ändern. Vier in der einschlägigen Literatur unterbreitete Vorschläge werden diskutiert, nämlich 1) dass der Täter dem Opfer, indem er um Verzeihung bittet, seine Reue signalisieren will, 2) dass der Täter seine Selbstachtung wiedererlangen möchte, 3) dass der Täter seinen moralischen Status wiedererlangen möchte, 4) dass er eine Trennung zwischen sich als Person und der von ihm begangenen Tat deutlich machen möchte. Keiner dieser Vorschläge ist jedoch überzeugend, und die Versuche, das Paradox des Bittens um Verzeihung aufzulösen, scheitern. Ein Täter, der seine eigene Schuld anerkennt und sich aufrichtig dem Urteil des Opfers unterwirft, hat häufig keinen rationalen Grund, um Verzeihung zu bitten. In vielen Fällen ist der Verzicht auf das Bitten um Verzeihung ein Zeichen dafür, dass man Schuld ernst nimmt.
Apologies and forgiveness are closely related. A wrongdoer, by offering his apologies, asks for forgiveness; the victim, by accepting them, grants it. In this talk, I aim at a normative assessment of apologies: what, if anything, gives us the right to ask the victim of our wrongdoing for forgiveness? After some conceptual clarifications, I attempt to lay open a paradoxical structure inherent in apologies. Apologies are made in a spirit of humility: if the offender recognises his guilt he will see the victim’s negative emotions towards him as proper and justified. Nevertheless, by begging for forgiveness, he tries to change the victim’s negative feelings towards him. Thus, by apologising, the offender tries to bring about a state of affairs which, if genuinely repentant and remorseful, he has no reason to want to bring about. In what follows I examine various attempts to dissolve this paradox. These include offering reasons for apologising that are independent of our wish to alter the victim’s feelings of resentment. I discuss four suggestions made in the literature on forgiveness, namely (i) that the offender wants to signal to the victim his feelings of regret, (ii) that he wants to regain his self-esteem, (iii) that he wants to regain his moral stature, and (iv) that he wants to indicate a separation between himself as a person and the act he has done. None of these suggestions, however, is persuasive. In sum, attempts to dissolve the paradox of apologies fail. An offender who recognises his own guilt and truly subjects himself to the victim’s judgement has no rational reason for asking for forgiveness. In many cases, not offering one’s apologies is a sign of taking guilt seriously. We should then see the refusal to ask for forgiveness as a virtue rather than as a vice.
Przeprosiny ściśle łączą się z wybaczeniem. Składając przeprosiny, winowajca prosi o wybaczenie, a ofiara, udzielając wybaczenia, przeprosiny te przyjmuje. W niniejszych rozważaniach zajmuje się normatywnym wymiarem przepraszania. Co w ogóle daje nam prawo, by prosić ofiarę naszego występku o wybaczenie? Po przeprowadzeniu rozjaśnień pojęciowych prezentuje paradoks, który jest nieusuwalnie obecny w przepraszaniu. Przeprosin dokonuje się w duchu upokorzenia: jeśli sprawca uznaje swą winę, to dostrzega płynące ku niemu negatywne emocje ze strony ofiary. Zatem przepraszający sprawca stara się spowodować stan rzeczy, którego zaistnienia nie miałby powodów pragnąć będąc naprawdę skruszonym. Próbuję na różne sposoby rozwikłać ten paradoks. Między innymi ukazuję różne przesłanki, które uzasadniają przepraszanie, a są niezależne od naszego pragnienia, by zniwelowań u ofiary uczucie urazu. Rozważam cztery propozycje, obecne w literaturze traktującej o wybaczeniu, a mianowicie: 1) sprawca pragnie ukazać ofierze swoje uczucie żalu; 2) sprawca chce poprawić swą samoocenę; 3) sprawca pragnie uratować swoją pozycję moralną; 4) sprawca chce wskazać na oddzielenie pomiędzy nim, jako osobą, a aktem, którego się dopuścił. Jednak żadna z tych propozycji nie jest przekonująca. Podsumowując, można powiedzieć, że próby rozwikłania paradoksu przepraszania zawodzą. Sprawca, uznający własną winę i naprawdę poddający się pod osąd ofiary, nie ma racjonalnych przesłanek, by prosić o wybaczenie. W wielu przypadkach właśnie brak przeprosin jest znakiem autentycznego wzięcia na siebie winy. Można wówczas postrzegać odmowę proszenia o wybaczenie jako cnotę, a nie jako występek. - Źródło:
-
Kultura i Wartości; 2014, 12
2299-7806 - Pojawia się w:
- Kultura i Wartości
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł