- Tytuł:
-
Czy teoria postkolonialna jest kobieca? Narodziny, rozwój i zmierzch postkolonializmu
Is postcolonial theory female? Beginnings, rise and decline of Postcolonialism - Autorzy:
- Nowicka, Magdalena
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/413585.pdf
- Data publikacji:
- 2010
- Wydawca:
- Łódzkie Towarzystwo Naukowe
- Tematy:
-
postkolonializm
feminizm
etniczność
płeć kulturowa
świat postsowiecki
postcolonialism
feminism
ethnicity
gender
postsoviet world - Opis:
-
Teoria postkolonialna, inaczej postkolonializm, jest poststrukturalnym
nurtem krytycznym prężnie rozwijanym od lat 80. XX w. W ostatniej dekadzie
można jednak zauważyć narastające wątpliwości wokół repertuaru zastosowań
tej perspektywy, koncentrującej się na relacji kolonizator – skolonizowany.
Niniejszy artykuł rekonstruuje etapy rozwoju teorii postkolonialnej oraz takich
wymiarów tego nurtu, które można ogólnie określić mianem kobiecych (genderowych).
Szczególny nacisk jest położony na konfrontację postkolonialnego
postulatu odzyskiwania narodowo-kulturowej podmiotowości i perspektywy
feministycznej. Instytucjonalizacja teorii postkolonialnej i pojawienie się grupy
znaczących badaczek, pochodzących głównie z byłych kolonii, przyczyniło się do
powstania socjologiczno-etnograficznej odmiany postkolonializmu o charakterze
interwencyjnym. Przedmiotem analiz postkolonialnych stają się praktyki, w których
wyraża się kobiecość konstruowana w społeczeństwach doświadczających
politycznej i kulturowej dominacji.
Na przełomie XX i XXI wieku pojawiły się oparte o instrumentarium
pojęciowe postkolonializmu analizy świata postsowieckiego. We wschodnioeuropejskim
wariancie teorii postkolonialnej kluczową pozycję zajmuje wizja
zniewolonego narodu jako kobiety, m.in. w analizach M. Janion, E. Thompson
(Polska) i N. Shevchuk-Murray, T. Hundorovej (Ukraina). Mimo nadziei wiązanych
z adaptacją postkolonializmu do badań Europy Wschodniej to podejście,
podobnie jak klasyczna teoria postkolonialna, spotyka się z silną krytyką. Czy
feminizacja tego nurtu rozsadza go od środka?
Postcolonial theory, or postcolonialism, is a poststructural critical approach dynamically developing since 1980. In the recent decade one can observe increasing doubts about this focused on colonizer – colonized relation perspective. This article reconstructs the stages of the rise of postcolonial theory and such dimensions of this approach which concern gender matters. The stress is put specially on the confrontation between postcolonial claim of regaining national-cultural subjectivity and feminist perspective. The institutionalization of postcolonial theory and apparition of a group of significant female researchers, majority of whom comes from ex-colonies, contributed to emergence of a sociological-ethnographical variant of postcolonialism: an interventionist one. The practices in which the constructed in politically and culturally dominated societies womanhood express itself are becoming an object of postcolonial analysis. At the turn of the XX and XXI centuries the analysis of postsoviet world based on the postcolonial categories emerged. In the Eastern European variant of postcolonial theory the key position is taken by the vision of a enslaved nation as a woman, inter alia in the analysis by M. Janion, E. Thompson (Poland) and N. Shevchuk-Murray, T. Hundorova (Ukraine). Despite the hopes interlinked to the adaptation of postcolonialism to studies of Eastern Europe, this approach, similarly to classic postcolonial theory, is strongly criticized. Is the feminization of this perspective about to disrupt it from inside? - Źródło:
-
Przegląd Socjologiczny; 2010, 59, 3; 109-130
0033-2356 - Pojawia się w:
- Przegląd Socjologiczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł