Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "środowisko zawodowe" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Zawodowe kancerogeny i mutageny w Polsce – występowanie i narażenie pracowników w latach 2018–2021 na podstawie danych z Centralnego rejestru czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
Occupational carcinogens and mutagens in Poland – occurrence and workers’ exposure in the years 2018–2021 based on the data from Central register of carcinogenic or mutagenic agents
Autorzy:
Klimecka, Agnieszka
Konieczko, Katarzyna
Szczęsna, Dorota
Jurewicz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22646149.pdf
Data publikacji:
2023-12-15
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
Polska
narażenie zawodowe
rejestr
środowisko pracy
czynniki rakotwórcze
czynniki mutagenne
Polska
occupational exposure
register
work environment
carcinogens
mutagens
Opis:
Wstęp Centralny rejestr danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (CRCR) prowadzony przez Instytut Medycyny Pracy (IMP) w Łodzi umożliwia monitorowanie występowania tych czynników w środowisku pracy w Polsce. Instytut Medycyny Pracy prowadzi CRCR na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. W pracy podsumowano informacje zgłaszane do CRCR w latach 2018–2021. Materiał i metody Opracowane dane pochodzą z CRCR, do którego zostały przekazane przez pracodawców za pośrednictwem inspekcji sanitarnych. Opracowanie obejmuje liczby: zgłaszanych czynników (substancji i procesów technologicznych), zakładów pracy dokonujących zgłoszeń i osób narażonych na poszczególne grupy czynników (substancje chemiczne, procesy technologiczne, promieniowanie jonizujące). Wyniki Liczba substancji zgłaszanych do CRCR zwiększa się, w 2018 r. zgłoszono 382 substancje, a w 2021 r. – 444 substancje. Odnotowano znaczne zwiększenie liczby zakładów zgłaszających procesy technologiczne (z 981 w 2018 r. do 5422 w 2021 r.) i liczby osób na nie narażonych. Wynika to z nowelizacji prawa rozszerzającej wykaz procesów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Wnioski Rejestr CRCR jest wyjątkową w skali kraju bazą danych o występowaniu i narażeniu na zawodowe kancerogeny i mutageny, w której zgromadzono dane z ponad 20 lat. Na wzrost liczby zgłoszeń do rejestru w omawianych latach największy wpływ miały zmiany legislacyjne dotyczące czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Ze względu na ilość i kompleksowość danych zgromadzonych w rejestrze są one wykorzystywane do analiz w ramach projektów i programów mających na celu podnoszenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z narażenia na czynniki rakotwórcze w miejscu pracy oraz ograniczanie tych zagrożeń, a także podczas prac legislacyjnych w Polsce i UE.
Background Central register of data on exposure to carcinogenic or mutagenic chemical substances, their mixtures, agents or technological processes (CRCR) conducted by Nofer Institute of Occupational Medicine (NIOM) enables monitoring of such agents occurrence in working environment in Poland. The NIOM conducts CRCR based on the provisions of the Regulation of the Minister of Health of 24 July 2012 on chemical substances, their mixtures, agents or technological processes with carcinogenic or mutagenic effects in the work environment. The work summarizes the information reported to CRCR in 2018–2021. Material and Methods The data were extracted from CRCR, to which it was transferred by sanitary inspections. The data were extracted from CRCR. Data in this register is gathered based on employers’ notifications to sanitary inspection. The study includes the number of reported agents (chemical substances and technological processes), the number of enterprises and the number of persons exposed to particular groups of agents (chemical substances, technological processes, ionizing radiation). Results The number of substances notified to the CRCR increases, from 382 reported substances in 2018 to 444 in 2021. Significant increase in the number of enterprises reporting technological processes (from 981 in 2018 to 5422 in 2021) and the number of exposed persons results from the law amendments extending the list of carcinogenic or mutagenic processes. Conclusions The CRCR is a unique database on the occurrence and exposure to occupational carcinogens and mutagens, in which data from over 20 years has been collected. The increase in the number of reports to the register was mainly influenced by legislative changes regarding carcinogenic or mutagenic agents. Due to amount and complexity of data, they can be used for analysis in projects and programs aimed at raising awareness and reducing risk of occupational exposure to carcinogens and also during legislative works in Poland and in the EU.
Źródło:
Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety; 2023, 74, 5; 399-407
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1-Etylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
1-Ethylpyrrolidin-2-one. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Klimecka, Agnieszka
Czerczak, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352082.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1-etylo-2-pirolidon
NEP
narażenie zawodowe
NDS
środowisko pracy
toksyczność
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
1-ethylpyrrolidin-2-one
occupational exposure
MAC
OEL
working environment
toxicity
health sciences
environmental engineering
Opis:
1-Etylo-2-pirolidon (NEP) jest cieczą bezbarwną do lekko żółtawej o zapachu zbliżonym do amoniaku. Związek jest stosowany jako zamiennik 1-metylo-2-pirolidonu (NMP), głównie jako rozpuszczalnik przemysłowy. Dla 1-etylo-2-pirolidonu dotychczas nie opracowano w Polsce dokumentacji i nie ustalono wartości normatywnych w powietrzu środowiska pracy. Zaproponowano przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-etylo-2-pirolidonu na poziomie 30 mg/m³ . Za wartość NOAEC przyjęto stężenie 62,6 mg/m³ na podstawie wyników badań na szczurach, u których narażenie na związek nie spowodowało działania toksycznego na nabłonek węchowy. Ze względu na działanie drażniące związku zaproponowano przyjąć wartość chwilową na poziomie 60 mg/m³ . Obliczone na podstawie wartości NOAEL dla toksyczności prenatalnej u zwierząt równoważniki stężeń w powietrzu środowiska pracy wynoszą 87,5 i 175 mg/m³ , zatem zaproponowana wartość NDS na poziomie 30 mg/m³ powinna zabezpieczyć pracowników również przed szkodliwym działaniem na potomstwo. Biorąc pod uwagę działanie drażniące 1-etylo-2-pirolidonu, jego wchłanianie przez skórę oraz możliwe działanie toksyczne na płód, zaproponowano następujące oznakowanie związku: „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową, „Ft” – substancja o działaniu szkodliwym na płód oraz „I” – substancja o działaniu drażniącym. Zaproponowano ustalenie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) związku na poziomie 45 mg 2-hydroksy-N-etylosukcynoimidu (2-HESI)/g kreatyniny. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
1-Ethylpyrrolidin-2-one (NEP) is a colorless or yellowish liquid with ammonia-like odor. It is used as 1-methylpyrrolidin2-one (NMP) substitute, mostly as industrial solvent. So far, no normative values in the air of the working environment have been defined in Poland for 1-ethyl-2-pyrrolidone. The MAC value of 30 mg/m3 and STEL value of 60 mg/m³ have been proposed. The basis for calculating the MAC value was the NOAEC value of 62.6 mg/m³ for the olfactory epithelium degeneration in rats. The equivalent concentrations in the air of the working environment, calculated on the basis of the NOAEL value for prenatal toxicity in rats and rabbits, are 87.5 mg/m³ and 175 mg/m³ , respectively, therefore the MAC value of 30 mg/m³ should protect workers from harmful effects on the offspring. Taking into account the irritating effect of 1-ethyl-2-pyrrolidone, its absorption through the skin and possible toxic effects on the fetus, the following notations have been proposed: “skin” – skin absorption of the substance may be just as important as for inhalation exposure, “Ft” – substance toxic to the fetus and “I” – irritating substance. It is proposed to set Biological Exposure Index (BEI) value of 45 mg 2-hydroxy-N-ethylsuccinimide (2-HESI)/g creatinine. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2022, 3 (113); 119--151
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chemical risk assessment in a selected Romanian stainless steel processing company
Autorzy:
Moraru, Roland-Iosif
Popescu-Stelea, Mihai
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23944772.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
Tematy:
risk assessment
chemical hazard
worker exposure
health
environment
ryzyko zawodowe
zagrożenie chemiczne
narażenie zawodowe
zdrowie pracowników
środowisko pracy
Opis:
The production and use of chemicals are continuously increasing worldwide. For example, the global output of chemicals increased approximately 12 times between 1970 and 2020. The burden of disease attributable to exposure to chemicals is significant. World Health Organization estimates that globally, about 5 million deaths and 90 million disability - adjusted life years are attributable to occupational, environmental exposure and management. Public authorities and employers need access to reliable information on chemicals and practical, widely-accepted risk assessment methods in order to effectively control and minimize this threat. To support the management of chemical substances in small and mediumsized enterprises, the UK Health and Safety Executive developed the Control of Substances Hazardous to Health Essentials (COSHH Essentials), a control banding technique that determines the management method by assigning the qualitative work environment characteristics of the enterprises to a hazard and exposure prediction band. Qualitative tools were used for assessing the risk of these chemicals, creating solutions, and implementing control measures in various industrial fields. The present paper synthesizes the results of an extensive research study, dedicated to the evaluation of chemical risks within a Romanian company which has as object of activity the mechanical processing of steel laminates and their treatment by methods of electrochemical deposition of hard chromium / electrochemical nickel plating. The application of the simplified health, safety and environmental risk assessment methodology developed by the French National Security Research Institute (INRS) was considered to be the most appropriate in the preliminary phase of identifying and prioritizing the risks associated with chemicals used in technological processes in selected company. Based on the obtained results, the prevention and protection plan regarding the chemical risks was elaborated, the implementation of which led to the reduction of the workers' exposure and to the minimization of the probability and severity of the potential consequences.
Źródło:
System Safety : Human - Technical Facility - Environment; 2022, 4, 1; 257-268
2657-5450
Pojawia się w:
System Safety : Human - Technical Facility - Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Development of system of automated occupational health and safety management in enterprises
Autorzy:
Bochkovskyi, A. P.
Sapozhnikova, N. Yu.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818779.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Komputerowej Nauki o Materiałach i Inżynierii Powierzchni w Gliwicach
Tematy:
safety and health management
automated occupational health and safety management
occupational risk
human factor
man-machine-environment
zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy
ryzyko zawodowe
czynnik ludzki
człowiek-maszyna-środowisko
Opis:
Purpose: Develop a system of automated occupational health and safety management to improve the procedure for minimizing occupational risks and ensure comprehensive protection of employees from the impacts of negative factors of the systems "man - machine - environment". Design/methodology/approach: The following set of scientific methods was used in the study: analysis of normative-legal documents and scientific-technical literature in the field of building and functioning of occupational safety and health management systems, methods of system analysis, simulation methods, namely discrete-event simulation (DES) of random and dynamic processes, methods of decision theory and data mining. Findings: Based on the results of the research, a system of automated occupational health and safety management, which due to the connection the functionally independent elements (according to a certain scheme) allows to provide comprehensive protection of employees from the impacts of negative factors of the system "man - machine - environment" and reduce occupational injuries and diseases, was developed. This is done by constant monitoring and promt correcting of parameters of impact on the employee of the specified factors. The developed system was implemented in the occupational health and safety management system of the industrial enterprise "Stalkanat-Silur" (Odessa, Ukraine), resulting in reducing the number of accidents, in particular, in dangerous areas of production by 33.3%, increasing the economic efficiency of the enterprise through increasing the level of productivity by 5% and reducing in the number of social insurance payments by 11%. Research limitations/implications: The developed system can be implemented both within separate industrial premises and in the enterprise as a whole, but the number of its elements could be changed (increase / decrease) depending on the number of jobs and dangerous areas that need control. Practical implications: The implementation of the proposed system allows to increase the level of economic efficiency of the enterprise by increasing the level of labor productivity due to reducing the negative impact on the employee of harmful factors and compliance with rational mode of work and rest in each workplace, as well as by reducing the number of social insurance payments due to reducing the occupational injuries and diseases. Originality/value: For the first time the system of automated occupational health and safety, which, in contrast to existing automated occupational risk minimization systems and traditional occupational health and safety management systems, provides comprehensive protection of employees from the the impacts negative factors of the system "man - machine-environment", by constant monitoring the parameters of such impact and their prompt correction in case of deviation of the specified parameters from the set criteria, was developed and proposed for use at enterprises, institutions and organizations.
Źródło:
Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering; 2021, 107, 1; 28--41
1734-8412
Pojawia się w:
Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akrylonitryl : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Acrylonitril : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Konieczko, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845085.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
akrylonitryl
toksyczność
środowisko pracy
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
acrylonitrile
toxicity
working environment
occupational exposure
OEL
MAC
health sciences
environmental engineering
Opis:
Akrylonitryl jest wysoce łatwopalną, lotną, bezbarwną lub bladożółtą, przezroczystą cieczą o nieprzyjemnym zapachu. Związek jest bardzo reaktywny chemicznie, niestabilizowany ulega spontanicznej polimeryzacji. Jest głównie stosowany jako surowiec do produkcji włókien i tworzyw sztucznych.Akrylonitryl działa toksycznie (w warunkach narażenia przewlekłego działa szkodliwie na układ nerwowy), drażniąco i uczulająco. Jest zaklasyfikowany do kategorii zagrożenia 1B czynników rakotwórczów (na podstawie wyników badań na zwierzętach; w dostępnym piśmiennictwie i bazach danych brak informacji na temat wyników badań epidemiologicznych). Propozycję wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) akrylonitrylu wyznaczono na ilościowym szacowaniu ryzyka nowotworów OUN u szczurów, narażanych inhalacyjnie. Zaproponowano przyjęcie wartości NDS akrylonitrylu w powietrzu środowiska pracy na poziomie 1 mg/m³ , przy której dodatkowe ryzyko nowotworu OUN (przy założeniu 40-letniego okresu aktywności zawodowej) wynosi 2,2 10-4 ÷ 6,2 10-4. Aby ograniczyć możliwość wystąpienia stężeń pikowych zaproponowano przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) akrylonitrylu na poziomie 3 NDS, tj. 3 mg/m³ . Jako wartość DSB zaproponowano 60 μg/l (2-cyjanoetylo)- waliny (CEV) we krwi pobranej po 3 miesiącach narażenia. Ze względu na działanie rakotwórcze, drażniące, uczulające oraz wchłanianie akrylonitrylu przez skórę substancję oznakowano literami: „Carc. 1B” – substancja rakotwórcza kategorii zagriożenia 1B, „A” – substancja uczulająca, „I” – substancja drażniąca oraz „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Acrylonitrile is a highly flammable, volatile, colorless or pale yellow transparent liquid with a pungent odor. It is chemically very reactive and undergoes spontaneous polymerization. It is mainly used in the production of artificial fibers and plastics. Acrylonitrile is toxic (harmful to nervous system during chronic exposure), irritating and sensitizing. It is classified as a carcinogen category 1B based on animal studies (no evidence from epidemiological studies). The proposed TLV value for acrylonitrile was based on a quantitative risk assessment of CNS tumors in rats exposed by inhalation. The MAC value of 1 mg/m³ has been proposed, at which the additional risk of CNS cancer, assuming a 40-year period of occupation, is 2.2 10-4 – 6.2 10-4. To prevent peak concentrations, the STEL value of 3 mg/m³ has been proposed. The BLV value was proposed at 60 µg/l (2-cyanoethyl)valine (CEV) in blood collected after 3 months of exposure. Due to its carcinogenic, irritating, sensitizing effects and absorption of acrylonitrile through the skin, it should be labeled: Carc. 1B (carcinogenicity category 1B); A (sensitizing substance); I (irritant) and „skin” (skin absorption may be just as important as inhalation). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 4 (106); 37-90
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of technical safety of employees during the operation of the laser cutter
Autorzy:
Palega, Michal
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88601.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
Tematy:
technical safety
safety of machinery and equipment use
occupational hazards
mechanical hazards
laser cutter operator
bezpieczeństwo techniczne
ryzyko zawodowe
zagrożenia mechaniczne
środowisko pracy
ocena ryzyka zawodowego
bezpieczeństwo i higiena pracy
BHP
zagrożenia zawodowe
Opis:
The operation of various types of machinery and equipment constituting a material work environment exposes employees to many different hazards (especially mechanical hazards). According to the Polish law, the basic duty of both machine manufacturers and employers is to limit the level of these hazards and to provide employees with broadly understood safety. The article presents the basic issues related to the technical safety of laser cutter operators on the example of a selected industrial plant. Technical and organizational solutions used to reduce the level of risk associated with the use of the selected machine were assessed.
Źródło:
System Safety : Human - Technical Facility - Environment; 2020, 2, 1; 131-141
2657-5450
Pojawia się w:
System Safety : Human - Technical Facility - Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Furan : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Furan : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Skowroń, Jolanta
Konieczko, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845086.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
furan
toksyczność
środowisko pracy
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
toxicity
working environment
occupational exposure
OEL
MAC
health sciences
environmental engineering
Opis:
Furan jest stosowany w syntezie organicznej, przy produkcji lakierów, leków, stabilizatorów, zamienników detergentów, środków chemicznych stosowanych w rolnictwie, laminatów odpornych na temperaturę, jako rozpuszczalnik żywic i odczynnik w laboratoriach. Furan jest zaklasyfikowany do substancji rakotwórczych kategorii zagrożenia 1B. W latach 2005-2017 wzrastała liczba zakładów pracy zgłaszających furan do Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Czynniki i Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym w Środowisku Pracy. W 2017 r. 9 zakładów zgłosiło 183 narażonych pracowników. Dotychczas w Polsce nie ustalono wartości NDS dla furanu. W warunkach narażenia zawodowego furan wchłania się do organizmu drogą inhalacyjną i dermalną. Jako skutek krytyczny narażenia na furan przyjęto działanie hepatotoksyczne. Wartość NDS na poziomie 0,05 mg/m³ powinna zabezpieczyć pracowników również przed działaniem rakotwórczym. Dodatkowe ryzyko białaczki u osób zatrudnionych przez 40 lat na furan o stężeniu 0,05 mg/m³ jest poniżej 10-3 i nie przekracza wartości ryzyka akceptowalnego w środowisku pracy. Ze względu na działanie drażniące furanu ustalono wartość chwilową NDSCh na poziomie 0,1 mg/m³ . Substancja powinna być oznakowana: „Carc. 1B” (substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1B), „I” (substancja o działaniu drażniącym) oraz „skóra” (wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową). Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Furan is used in the organic synthesis, in the production of varnishes, drugs, stabilizers, detergent substitutes, chemicals used in agriculture, temperature-resistant laminates, as a solvent for resins and in laboratories. Furan is classified as a carcinogen category 1B. In 2005-2017, the number of enterprises reporting furan to the Central register of occupational carcinogens or mutagens increased. In 2017, 9 enterprises reported 183 exposed people. So far, the MAC value for furan has not been established in Poland. Under occupational exposure conditions, furan is absorbed into the body by inhalation and dermal route. The hepatotoxic effect was assumed as a critical effect of exposure to furan. The OEL value at the level of 0.05 mg/m³ should also protect employees against carcinogenic effects. The additional risk of leukaemia in people exposed to furan at a concentration of 0.05 mg/m³ for 40 years is less than 10-3 and does not exceed the acceptable risk value in the working environment. The STEL value was proposed at the level of 0.1 mg/m³ . The substance should be labeled: “Carc. 1B ”(carcinogenicity category 1B), “I” (irritant) and “Skin” (skin absorption can be as important as inhalation). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 4 (106); 107-141
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Substancje chemiczne i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy w Polsce w latach 2013–2017
Carcinogenic or mutagenic chemical substances and technological processes in the workplace in Poland in 2013–2017
Autorzy:
Niepsuj, Agnieszka
Czerczak, Sławomir
Konieczko, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085473.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
narażenie zawodowe
rejestr
środowisko pracy
czynniki rakotwórcze
czynniki mutagenne
rozkład przestrzenny
occupational exposure
register
work environment
carcinogens
mutagens
spatial distribution
Opis:
WstępCelem pracy było przedstawienie danych o narażeniu zawodowym na czynniki rakotwórcze i mutagenne w Polsce w latach 2013–2017 na podstawie informacji nadesłanych do „Centralnego rejestru danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”, prowadzonego przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Omówiono także podstawy prawne i cel prowadzenia rejestru oraz zakres zbieranych danych.Materiał i metodyPrzeanalizowano dane dotyczące narażenia zawodowego na rakotwórcze i mutagenne substancje chemiczne oraz ich mieszaniny i procesy technologiczne, które polscy pracodawcy przesłali do centralnego rejestru w latach 2013–2017. Dane zestawiono w różnych konfiguracjach i przedstawiono w formie rozkładów przestrzennych narażenia oraz występowania wybranych kancerogenów i mutagenów zawodowych.WynikiOd 2013 r. liczba substancji chemicznych zgłaszanych do centralnego rejestru systematycznie rosła. W 2017 r. zgłoszono 368 substancji, co stanowi wzrost o 21,1% względem 2013 r. Zwiększyła się również (do ponad 4000 zakładów w 2017 r.) liczba zakładów dokonujących zgłoszeń. Najbardziej rozpowszechnionymi czynnikami chemicznymi w omawianych latach były formaldehyd, poszczególne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, benzen i związki chromu(VI). Spośród procesów technologicznych najwięcej zakładów zgłosiło prace w narażeniu na pył drewna twardego (corocznie ok. 800 zakładów i od ponad 10 tys. do prawie 15 tys. narażonych pracowników).WnioskiDo celów związanych z prowadzeniem rejestrów w zakładach pracy konieczne jest prawne zdefiniowanie pojęcia narażenia i jego ilościowe określenie, aby uniknąć wątpliwości pracodawców i służb nadzoru co do liczby osób narażonych w zakładzie pracy. Mapy rozkładu przestrzennego narażenia są przejrzystym i prostym w odbiorze sposobem przedstawienia danych o narażeniu na kancerogeny i mutageny zawodowe.
BackgroundThe aim of this paper was to present data on occupational exposure to carcinogens and mutagens in Poland in 2013–2017, based on information sent to the “Central Register of Data on Exposure to Carcinogenic or Mutagenic Chemical Substances, Mixtures, Agents or Technological Processes,” kept by the Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland. The legal bases, purpose and scope of data collection were also discussed.Material and MethodsData on occupational exposure to carcinogenic and mutagenic substances, mixtures and technological processes, submitted to the Central Register by Polish employers in 2013– 2017, were analyzed. The data were shown in various configurations and presented in the form of spatial distribution of the exposure to and occurrence of selected occupational carcinogens and mutagens.ResultsThe number of chemical substances reported to the Central Register in the reference period had increased gradually since 2013. In 2017, 368 substances were reported, i.e., an increase of 21.1% compared to 2013. Also, the number of reporting enterprises increased (to over 4000 enterprises in 2017). The most common chemical agents in the reference years were formaldehyde, particular polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), benzene and chromium( VI) compounds. Among the technological processes, most of the plants reported works in exposure to hardwood dust (about 800 plants and over 10 000 to almost 15 000 exposed workers).ConclusionsIt is necessary to legally define the term “exposure” and its quantification so that there would be no doubts for employers and supervision services about the number of people exposed in the workplace. Exposure spatial distribution maps are a transparent and easy-to-understand way of presenting data on exposure to occupational carcinogens and mutagens.
Źródło:
Medycyna Pracy; 2020, 71, 2; 187-203
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architekci i urbaniści wobec współczesnych interwencji artystycznych w przestrzeni publicznej – badanie opinii warszawskiego środowiska zawodowego
Architects and urban planners towards contemporary artistic interventions in public space – opinion survey among Warsaw’s professional circle
Autorzy:
Wróbel, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293420.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
współczesna sztuka publiczna
street art
środowisko zawodowe
architekt
urbanista
contemporary public art
professional circle
architects
urban planner
Opis:
W spotkaniu architektury, współczesnej sztuki publicznej i street artu doświadczyć można napięć wywołujących konflikt pomiędzy poszczególnymi aktorami mającymi udział w kształtowaniu przestrzeni miejskiej. W artykule przedstawiono wyniki badania mającego na celu poznanie opinii środowiska zawodowego architektów i urbanistów w sprawie współczesnej sztuki publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem interwencji artystycznych (również nielegalnych) ingerujących w dzieła architektury. Wgląd w poglądy środowiska może być pretekstem do budowania lepszego dialogu i porozumienia pomiędzy środowiskiem architektów i urbanistów oraz artystów celem ochrony i kształtowania urody i użyteczności krajobrazu miejskiego.
The meeting of architecture, contemporary public art, and street art can provoke tensions and conflicts between different actors that are involved in creation of the cityscape. The article presents the results of a survey conducted among professional architects and urban planners in order to identify their opinion on the contemporary public art with particular emphasis on the artistic interventions (also illegal) that interfere with the works of architecture. Insight into the opinion of this professional circle can be a pretext for building a better dialogue and understanding between architects, urban planners, and artists working in the city space.
Źródło:
Architectus; 2019, 4 (60); 135-145
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postawy zawodowe nauczycieli a ich motywacja osiągnięć
Autorzy:
Kopacz, Anna Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606801.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
professional attitudes
achievement motivation
teachers
school environment
postawy zawodowe
motywacja osiągnięć
nauczyciele
środowisko szkolne
Opis:
The frequency and strength of the achievement motive for different social groups is different, juxtaposed with professional attitudes, turns out to be an interesting research topic among teachers. The aim of the study was to determine the relationship between attitudes towards teachers’ work and their achievement motivation. The study was conducted in February 2016 among 118 teachers working at Primary School No. 40 Leon Kruczkowski in Lublin and the School Complex Antoni Kwiatkowski in Bychawa. The survey used the Performance motivation questionnaire and the Professional attitude index (KWPZ) questionnaire. It was found that there is a relationship between attitudes towards the work of the surveyed teachers and their motivation for professional achievement. The higher the level of achievement motivation, the more often the surveyed teachers exhibit positive attitudes towards work. The motivation of teacher achievements seems to be important. The undertaken research may be an incentive for subsequent researchers to broaden the subject of motivation and its determinants. The obtained research results can be used to better understand the school environment, understand the rules and mechanisms that shape attitudes towards work.
Częstotliwość i moc motywu osiągnięć dla różnych grup społecznych jest różna, zestawiona z postawami zawodowymi okazuje się ciekawym tematem badań wśród nauczycieli. Celem podjętych badań było ustalenie zależności między postawami wobec pracy nauczycieli a ich motywacją osiągnięć. Badania przeprowadzono w lutym 2016 roku wśród 118 nauczycieli pracujących w Szkole Podstawowej nr 40 im. Leona Kruczkowskiego w Lublinie oraz Zespole Szkół im. ks. Antoniego Kwiatkowskiego w Bychawie. Do przeprowadzenia badań posłużono się Kwestionariuszem do badania motywacji osiągnięć oraz Kwestionariuszem wskaźników postaw zawodowych (KWPZ). Stwierdzono, że istnieje zależność między postawami wobec pracy badanych nauczycieli a ich motywacją osiągnięć zawodowych. Im wyższy poziom motywacji osiągnięć, tym częściej badani nauczyciele przejawiają pozytywne postawy wobec pracy. Ważna wydaje się motywacja osiągnięć nauczycieli. Podjęte badania mogą stanowić zachętę dla kolejnych badaczy do poszerzenia tematyki motywacji oraz jej determinantów. Otrzymane wyniki badań mogą posłużyć lepszemu zrozumieniu środowiska szkolnego, zrozumieniu reguł oraz mechanizmów kształtujących postawy wobec pracy.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2019, 38, 3
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawna ochrona zdrowia pracownika w środowisku pracy z nanocząstkami. Uwagi na temat zasadności wprowadzenia europejskich regulacji prawnych
Legal protection of employee health when working with nanoparticles. Comments on the appropriateness of introducing European legal regulations
Autorzy:
Jarota, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162770.pdf
Data publikacji:
2019-09-18
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
nanocząstki
narażenie zawodowe
nanotechnologia
nanomateriały
środowisko pracy
zdrowie pracownika
nanoparticles
occupational exposure
nanotechnology
nanomaterials
work environment
employee health
Opis:
Celem publikacji jest analiza regulacji prawnych odnoszących się do bezpieczeństwa i higieny pracy w kontekście rozwoju technologii w zakresie nanomateriałów. Autor podejmuje refleksję na temat możliwości wprowadzenia na poziomie Unii Europejskiej konstrukcji prawnych umożliwiających zabezpieczenie zdrowia pracownika w środowisku pracy związanym z nanocząstkami. Pracodawca w zakresie swoich obowiązków powinien przedsięwziąć niezbędne środki do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włącznie z zapobieganiem zagrożeniom związanym z wykonywaniem czynności służbowych, informowaniem oraz szkoleniem, jak również zapewnieniem niezbędnych ram organizacyjnych i środków. Różne organizacje i instytuty badawcze zajmują się określeniem liczbowych limitów narażenia zawodowego na nanocząstki, jednak właściwy kierunek ochrony zdrowia pracowników przed ekspozycją na nie jest jeszcze na wczesnym etapie rozpoznania. Istotne wydaje się zbadanie, w jakim stopniu obecnie stosowane metody i narzędzia oceny ryzyka są aktualne, a w jakich obszarach należy je dostosować do charakterystycznych cech nanocząstek. W artykule próbowano odpowiedzieć na pytanie, czy obecna ochrona prawna pracownika w kontekście ryzyka i zagrożeń, jakie niesie ze sobą nanotechnologia, jest wystarczająca. Med. Pr. 2019;70(5):633–647
The aim of this publication is to analyze legal regulations related to occupational health and safety in the context of the development of nanomaterials technology. The author reflects on the possibility of introducing legal structures at the European Union level to facilitate protecting employee health in the work environment related to nanoparticles. Employers, in the scope of their duties, should take the necessary measures to ensure the safety and health of employees, including the prevention of threats related to the performance of official duties, information and training, as well as providing the necessary organizational framework and resources. Different organizations or research institutes are working on researching the numerical occupational exposure limits for nanoparticles, but the right direction to protect workers’ health from exposure to nanoparticles is still at an early stage of diagnosis. It seems important to study the extent to which current methods and tools for risk assessment are up to date, and the elements that should be adapted to the characteristics of nanoparticles. The paper attempts to answer the question of whether the current legal protection of employees, in the context of risks and threats posed by nanotechnology, is sufficient. Med Pr. 2019;70(5):633–47
Źródło:
Medycyna Pracy; 2019, 70, 5; 633-647
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PROFIL STUDENTA – PRZYSZŁEGO NAUCZYCIELA JĘZYKA ANGIELSKIEGO NABYWAJĄCEGO PEŁNE KWALIFIKACJE ZAWODOWE NA STUDIACH MAGISTERSKICH
The profile of M.A. university students – future teachers of English in the process of obtaining full professional qualifications
Autorzy:
Michońska-Stadnik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036637.pdf
Data publikacji:
2019-03-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
Tematy:
teacher identity
M.A. student profile
teacher training
professional qualifications
diversified educational background
tożsamość nauczyciela
profil studenta
kształcenie nauczycieli
kwalifikacje zawodowe
różnorodne środowisko edukacyjne
Opis:
In professional research literature learner identity, motivation and autonomy are frequently the focus of attention. Identity is believed to be responsible for beliefs and opinions about the process of language attainment. Although much more has been written on learner identity, teacher identity is usually marginalized. The study summarized in this paper focuses on students – future teachers of English (N=32)- who attend M.A. EFL seminars to obtain full teaching qualifications. The students were asked to give answers to seven questionnaire statements referring to their present teaching careers and their former studies. It appeared that students coming from educational backgrounds other than university frequently show gaps in knowledge of second language acquisition theory and practice. What is more, as the ELT seminars cater mostly for students from institutions outside the university, considerable remedial work is needed in order to make it possible to prepare the students to write their M.A. theses independently.
Źródło:
Neofilolog; 2015, 44/2; 183-192
1429-2173
Pojawia się w:
Neofilolog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of the professional environment in the development of social competences
Autorzy:
Załoga, Wiesława
Nowicka, Julia
Ciekanowski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/321841.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
professional environment
social competences
human resources
środowisko zawodowe
kompetencje społeczne
zasoby ludzkie
Opis:
The aim of the article is to indicate the importance of the role of the professional environment in shaping social competences. Thus, the research problem refers to the question: what is the role of the professional environment in shaping the social competences of the commanding staff of officers of the Polish Armed Forces? The publication is a continuation of the article Fri "Social competence of the commanding staff of officers of the Polish Armed Forces in the military security system of Poland". In the dynamically changing reality, due to the continuous development of science and technology, the process of professional improvement and updating knowledge is the basis for the effective performance of duties by employees. The level of social competence has a decisive impact on the level of human specialisation, its responsibility to perform various social roles and, therefore, is important in the professional life of every human being.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2019, 134; 349-362
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trichlorek fosforylu : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Phosphoryl trichloride : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Konieczko, Katarzyna
Czerczak, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138284.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
trichlorek fosforylu
toksyczność
środowisko pracy
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
phosphoryl trichloride
toxicity
working environment
occupational exposure
OEL
MAC
health sciences
environmental engineering
Opis:
Trichlorek fosforylujest przezroczystą, bezbarwną lub żółtawą cieczą o nieprzyjemnym, ostrym zapachu. W kontakcie z wodą lub z parą wodną gwałtownie hydrolizuje, wydzielając chlorowodór i kwas fosforowy(V). Związek jest stosowany w przemyśle, przede wszystkim do produkcji alkilowych i arylowych triestrów kwasu fosforowego(V). Trichlorek fosforylu znalazł również zastosowanie w produkcji: plastyfikatorów, środków opóźniających palenie, cieczy hydraulicznych, insektycydów, farmaceutyków, dodatków do produktów naftowych oraz półproduktów do otrzymywania barwników. Jest stosowany także jako: czynnik chlorujący, regulator pH, katalizator, rozpuszczalnik w krioskopii, domieszka donorowa w półprzewodnikach krzemowych, a także jako odczynnik w laboratoriach. Trichlorek fosforylu jest zaklasyfikowany (ze względu na toksyczność ostrą) do kategorii zagrożenia 2. przy narażeniu drogą oddechową (wdychanie grozi śmiercią) oraz do kategorii zagrożenia 4. po połknięciu (działa szkodliwie po połknięciu). Ponadto związek jest sklasyfikowany do kategorii zagrożenia 1A jako substancja żrąca (powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu) oraz do kategorii zagrożenia 1. jako substancja działająca toksycznie na narządy docelowe w wyniku narażenia powtarzanego (powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie). Zarówno w przypadkach ostrych, jak i przewlekłych zatruć inhalacyjnych trichlorkiem fosforylu podstawowym skutkiem było działanie drażniące na drogi oddechowe i oczy: pieczenie oczu i gardła, uczucie duszności, łzawienie, kaszel, skurcz oskrzeli, ból za mostkiem, zapalenie opłucnej. U narażonych obserwowano pogorszenie parametrów spirometrycznych płuc, a późnymi skutkami narażenia były problemy astmatyczne i obturacyjna choroba układu oddechowego. Dostępne wyniki badań na zwierzętach są słabo udokumentowane. Trichlorek fosforylu nie wykazuje działania mutagennego. W piśmiennictwie nie znaleziono informacji ani o rakotwórczym działaniu tej substancji, ani o jej działaniu embriotoksycznym lub teratogennym. Skutkiem krytycznym działania związku jest silne działanie drażniące na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Stężenie 0,48 mg/m3, stanowiące próg działania toksycznego trichlorku fosforylu w badaniach na szczurach i świnkach morskich, przyjęto jako wartość LOAEC. Po zastosowaniu współczynników niepewności obliczona na tej podstawie wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) trichlorku fosforylu wynosi 0,06 mg/m3. Proponuje się przyjęcie wartości NDS zgodnej z rekomendacją SCOEL i ACSH, tj. 0,064 mg/m3. Trichlorek fosforylu jest substancją działającą silnie drażniąco. W celu zapobiegania pikowym stężeniom substancji proponuje się ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 0,13 mg/m3 (2 razy wartość NDS). Nie ma merytorycznych podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) trichlorku fosforylu. Ze względu na działanie żrące trichlorku fosforylu proponuje się oznaczenie normatywu literą „C” – substancja żrąca. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Phosphoryl trichloride is a clear, colorless or yellowish liquid with an unpleasant, pungent odor. In contact with water or steam, it rapidly hydrolyses by releasing hydrogen chloride and phosphoric(V) acid. Phosphoryl trichloride is used in industry primarily for the production of alkyl and aryl triesters of phosphoric(V) acid. It is also used in the production of plasticizers, flame retardants, hydraulic fluids, insecticides, pharmaceuticals, gasoline additives and dye intermediates. Phosphoryl trichloride is also used as chlorinating agent, pH regulator, catalyst, solvent in cryoscopy, dopant for semiconductor grade silicon, and as reagent in laboratories. Phosphoryl trichloride is classified for acute toxicity as category 2 with inhalation (inhalation may lead to death) and as category 4 if swallowed (harmful if swallowed). In addition, it is classified as corrosive category 1A (causes severe skin burns and eye damage) and toxic to target organs due to repeated exposure, category 1 (causes damage to organs through prolonged or repeated exposure). Both in acute and chronic cases of inhalation exposure, the primary effect was irritating to the respiratory tract and eyes (burning eyes and throat, feeling of breathlessness, tearing, coughing, bronchospasm, pain behind the sternum, pleurisy). In exposed workers, deterioration of pulmonary spirometric parameters was observed. The late effects of exposure were asthmatic problems and obstructive respiratory disease. Available animal studies are poorly documented. Phosphoryl trichloride did not show any mutagenic effects. There is no information on the carcinogenic, embryotoxic or teratogenic effects of this substance in the available literature. The critical effect of the action of phosphoryl trichloride is a strong irritation on the mucous membranes of the eyes and upper respiratory tract. A concentration of 0.48 mg/m³ constituting the threshold for toxic effects of phosphoryl trichloride in studies in rats and guinea pigs was taken as the LOAEC value. After applying the uncertainty coefficients, the MAC value of phosphoryl trichloride calculated on this basis is 0.06 mg/m³ . It is proposed to adopt the MAC value in accordance with the SCOEL and ACSH recommendation, i.e., 0.064 mg/m³ . Phosphoryl trichloride is a strongly irritating substance, in order to prevent peak concentrations of this substance it is proposed to set the maximum allowable short-term concentration (MAC-STEL) at level 2 x MAC value, i.e., 0.13 mg/m³ . There are no substantive foundations to determine the permissible biological exposure indices to phosphoryl trichloride (DSB). Due to the corrosive effect of phosphoryl chloride, it is proposed to label it with the letter “C” (a substance with a corrosive effect). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2019, 3 (101); 121-137
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenoloftaleina – frakcja wdychalna : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Phenolphthalein – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Konieczko, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138530.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
fenoloftaleina
toksyczność
środowisko pracy
narażenie zawodowe
NDS
phenolphthalein
toxicity
working environment
occupational exposure
OEL
MAC
Opis:
Fenoloftaleina jest bezbarwnym i bezwonnym ciałem stałym o budowie krystalicznej. W formie sproszkowanej ma kolor biały lub bladożółty. Jest nielotna, praktycznie nierozpuszczalna w wodzie, natomiast dobrze rozpuszcza się w etanolu. Nie występuje jako produkt naturalny. Syntetyczna substancja jest stosowana jako wskaźnik pH w laboratoriach, podczas prac związanych z obróbką powierzchni metali w galwanizerniach i w lakierniach oraz do pomiaru nasycenia betonu ditlenkiem węgla. Do końca ubiegłego wieku była powszechnie stosowana jako składnik środków przeczyszczających dostępnych bez recepty – dopiero w 1999 r. w agencji Żywności i Leków w USA (FDA, ang. Food and Drug Administration) usunięto fenoloftaleinę z listy substancji uznanych za bezpieczne. W Polsce w 2016 r. prace z fenoloftaleiną zgłosiło 255 zakładów pracy, z czego większość stanowiły laboratoria, a liczba narażonych osób wynosiła 2,5 tysiąca. Fenoloftaleina stosowana w dawkach terapeutycznych była dobrze tolerowana, rzadko zgłaszanymi skutkami ubocznymi były: uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej, nudności, zmniejszone ciśnienie tętnicze i osłabienie. Przewlekłe stosowanie fenoloftaleiny powodowało: rozszerzenie okrężnicy, zmniejszenie grubości wyścielającej jelito błony śluzowej, zaburzenia gastryczne, odwodnienie i zaburzenie równowagi elektrolitów. W badaniu 13-tygodniowym, w którym fenoloftaleinę podawano zwierzętom doświadczalnym z paszą, myszy były bardziej wrażliwym gatunkiem od szczurów. W przypadku samców obserwowano zmiany w jądrach i najądrzach, a u zwierząt obu płci hipoplazję i martwicę komórek szpiku kostnego. Na podstawie wyników badań genotoksyczności wykazano, że fenoloftaleina działa jako promutagen i wywiera efekt klastogenny po aktywacji metabolicznej. W badaniach działania fenoloftaleiny na rozrodczość zwierząt wykazano jej szkodliwy wpływ na funkcje rozrodcze samców. W Unii Europejskiej (UE) fenoloftaleina jest zaklasyfikowana jako substancja mutagenna kategorii 2 oraz działająca szkodliwie na rozrodczość kategorii 2 (ze względu na wpływ na płodność). U osób stosujących leki przeczyszczające oparte na fenoloftaleinie w badaniach kliniczno-kontrolnych obserwowano niewielki wzrost ryzyka raka jelita grubego i raka jajnika, zwłaszcza przy intensywnym stosowaniu tych środków, ale zależność nie była istotna statystycznie. W 2-letnim badaniu rakotwórczości przeprowadzonym w ramach Narodowego Programu Toksykologicznego w USA (NTP, ang. National Toxicology Program) u samców szczurów zaobserwowano istotny wzrost liczby przypadków łagodnego guza chromochłonnego rdzenia nadnerczy oraz gruczolaka i raka z nabłonka kanalików nerkowych, a u myszy obu płci odnotowano istotny wzrost liczby przypadków mięsaka histiocytarnego. Ponadto u samic wykazano wzrost liczby przypadków złośliwego chłoniaka (wszystkich typów) oraz chłoniaka grasicy i łagodnych nowotworów jajnika, w związku z czym fenoloftaleina została uznana za substancję o przewidywanym działaniu rakotwórczym na ludzi (NTP R). W eksperymencie przeprowadzonym na heterozygotycznych myszach p53(+/-) obu płci potwierdzono wzrost liczby przypadków chłoniaka. Eksperci Unii Europejskiej zaklasyfikowali fenoloftaleinę do kategorii 1B substancji rakotwórczych, czyli do substancji co do których wiadomo lub istnieje domniemanie, że są rakotwórcze dla człowieka, przy czym klasyfikacja opiera się na wynikach badań przeprowadzonych na zwierzętach. W Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA, ang. European Chemicals Agency) uznano fenoloftaleinę za substancję wzbudzającą szczególnie duże obawy (SVHC). Obliczone na podstawie wyników badań NTP dodatkowe ryzyko chłoniaka złośliwego przy narażeniu zawodowym na fenoloftaleinę o stężeniu 8,25 mg/m3 przez 40 lat wynosi 10-4. Zaproponowano przyjęcie jako wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) fenoloftaleiny stężenia 8 mg/m3. Ponieważ fenoloftaleina jest słabo rozpuszczalnym w wodzie ciałem stałym, w środowisku pracy będzie występować jedynie narażenie na pyły tej substancji, stąd zaproponowana wartość NDS powinna dotyczyć frakcji wdychalnej substancji. Proponuje się oznakowanie fenoloftaleiny jako „Carc. 1B” informujące, że jest to substancja rakotwórcza kategorii 1B oraz „Ft” informujące, że jest to substancja działająca szkodliwie na rozrodczość. Brak jest podstaw do ustalenia najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) fenoloftaleiny oraz wartości dopuszczalnej w materiale biologicznym (DSB).
Phenolphthalein is a colorless and odorless crystalline solid; in a powdered form white or pale yellow. It is nonvolatile, practically insoluble in water, but it dissolves in ethanol. Phenolphthalein is not known to occur as a natural product. The synthetic substance is used as a pH indicator in laboratories, during work on metal surfaces in galvanizing plants as well as for measuring the saturation of concrete with carbon dioxide. Until the end of the 20th century, it was widely used as a component of non-prescription laxatives – in 1999 FDA removed phenolphthalein from the list of substances considered safe. In 2016 in Poland 255 enterprises were reported to work with phenolphthalein (mainly laboratories) and there were 2500 occupationally exposed people. Phenolphthalein used in therapeutic doses was well tolerated. Only a few side effects were reported: abdominal discomfort, nausea, reduced blood pressure and weakness. Chronic use of phenolphthalein resulted in widening of the colon, reduced thickness of the lining of the mucosa, gastric disorders, dehydration and electrolyte imbalance. In a 13-week study in which phenolphthalein was administered to laboratory animals with diets, mice turned out to be a more sensitive species from rats. Changes in testes and epididymides were observed in males and hypoplasia and bone marrow necrosis in males and females. The results of genotoxicity studies indicated that phenolphthalein acts as a promutagen and exerts a clastogenic effect after metabolic activation. Studies on the effect of phenolphthalein on the reproduction of animals indicated its harmful effect on reproductive functions of males. In the EU, phenolphthalein is classified as a category-2 mutagen and category-2 reproductive toxicant (due to its effect on fertility). A small increase in the risk of colorectal cancer and ovarian cancer was observed in case-control studies in patients using phenolphthalein-based laxatives (especially with intensive use of these agents), but the relationship was not statistically significant. In a 2-year NTP carcinogenicity study a significant increase in the number of benign phaeochromocytomas and adenomas of renal tubular epithelium was observed in male rats. There was also a significant increase in histiocytic sarcomas in mice of both sexes and in malignant lymphomas (of all types) and thymic lymphomas and benign ovarian tumors in females. Based on these experiments phenolphthalein has been identified as a substance reasonably anticipated as human carcinogen (NTP R). The experiment on heterozygous p53 (+/-) mice of both sexes confirmed an increase in lymphoma cases. Phenolphthalein is classified by European Union experts as a category-1B of carcinogenic substances, i.e. known or presumed human carcinogens, however the classification is largely based on animal evidence. The European Chemicals Agency (ECHA) identified phenolphthalein as a substance of very high concern (SVHC). Based on the NTP test results, the additional risk of malignant lymphoma at 8.25 mg/m3 occupational exposure to phenolphthalein for 40 years is 10-4. A concentration of 8 mg/m3 was proposed as the MACTWA value for phenolphthalein. Since phenolphthalein is a poorly water-soluble solid, only dust exposure of the substance will occur in the work environment, hence the proposed MAC value should concern the inhalable fraction of the substance. It is proposed to label phenolphthalein as „Carc. 1B” indicating that phenolphthalein is a category-1B carcinogen and „Ft” due to reprotoxicity. There are no bases for establishing the short-term exposure limit value (STEL) and the limit value in biological material (BEI).
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2018, 4 (98); 87-109
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies