Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "łemkowie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 43
Tytuł:
Wyniki badań przeprowadzonych na wybranych planach łemkowskich chyż
Results of researches conducted on chosen plans of the Lemkos "chyże"
Autorzy:
Gosztyła, M.
Mikrut, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/104866.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Łemkowie
chyże
budynek mieszkalno-gospodarczy
zagroda jednobudynkowa
architektura drewniana
plan funkcjonalny
chałupa
Lemkos
single building
residential building
wooden architecture
functional plan
cottage
Opis:
Artykuł stanowi kontynuację poprzedniej części, w której zostało omówione łemkowskie budownictwo ludowe [1,5,8,9,11]. W tej części artykułu opisane zostały wyniki badań przeprowadzonych na wybranych planach łemkowskich chyż. Jako przykłady wybrano obiekty pochodzące z dwóch historycznych, łemkowskich miejscowości- Komańczy i Bartnego. Badania przeprowadzono na chałupach pochodzących z końca XIX i początku XX wieku. Porównano w ten sposób rozplanowanie i gabaryty chałup reprezentujących Łemkowszczyznę wschodnią i środkową [2-4,6,7,10]. Przeanalizowanie lokalnych odmian chyż pozwoliło wysunąć wnioski dotyczące rozplanowania pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych, a szczególnie ich usytuowania ze względów funkcjonalnych. Porównano szerokości i długości budynków, a także proporcje dachu do wysokości całego budynku. Znaczna część budynków udokumentowanych w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku jest już nieistniejąca. Zachowane do czasów obecnych chałupy, zazwyczaj są mocno przebudowane lub niszczeją, popadając w ruinę.
Article is a continuation of the previous part, in which Lemkos’ folk architecture has been analyzed. In this part of the article the results of tests carried out on selected plans of the Lemkos’ ‘chyże’ have been presented. These objects were from two historical Lemkos’ villages-Komańcza and Bartne. The research was conducted on the cottages from the end of the 19th and beginning of the 20th century. The layout and the dimensions of the latter representing Central and Eastern Lemkos’ homeland have been compared. By examining of the local varieties of ‘chyże’ conclusions regarding the layout of residential and commercial building were possible to be drawn, especially as regards their location for functional reasons. The width and length of the buildings, as well as the ratio of the roof to the height of the entire building have been compared accordingly. A significant part of the buildings documented in the 60’s and the 70’s of the 20th century is already non-existent. Cottages preserved to the present time, are usually extensively rebuilt or deteriorating, thus falling into disrepair.
Źródło:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 4/II; 39-48
2300-5130
2300-8903
Pojawia się w:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wyznania na tożsamość narodową Łemków
Influence of Religion on Lemko National Identity
Autorzy:
Halczak, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807273.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
grekokatolicyzm
Łemkowie
prawosławie
Greek Catholicism
Lemkos
Orthodoxy
Opis:
Łemkowie zamieszkują pogranicze ukraińsko-słowacko-polskie. Od najdawniejszych czasów byli związani z chrześcijaństwem obrządku wschodniego (prawosławiem). W XVI i XVII wieku stali się unitami (grekokatolikami). W XIX i XX wieku część Łemków przeszła na wyznanie prawosławne. Większość pozostała jednak wierna Kościołowi greckokatolickiemu. Współcześnie Łemkowie wyznania greckokatolickiego najczęściej uważają się za przynależnych do narodu ukraińskiego. Łemkowie prawosławni najczęściej uważają się za odrębny naród.
Lemko inhabit the borderland between Ukraine, Slovakia, and Poland. Since ancient times they have been associated with the Eastern Rite Christianity (Orthodox). In the 16th and 17th centuries, they became Uniates (Greek Catholics). In the 19th and 20th century some of Lemko people passed to the Orthodox faith. Most, however, remained loyal to the Greek Catholic Church. Today, the Greek Catholic Lemkos usually think of themselves as members of the Ukrainian people. Orthodox Lemkos usually think of themselves as a separate nation.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 2; 21-43
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WIELOKULTUROWOŚĆ PO POLSKU: O POLITYCE WIELOKULTUROWOŚCI JAKO MECHANIZMIE UMACNIANIA POLSKOŚCI
POLISH MULTICULTURALISM: ON THE POLICY OF MULTICULTURALISM AS A MECHANISM OF STRENGTHENING POLISHNESS
Autorzy:
Pasieka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973945.pdf
Data publikacji:
2013-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
multiculturalism / wielokulturowość
Polishness / polskość
cultural domination / dominacja kulturowa
double naming / podwojne nazewnictwo
Lemkos and Ukrainians / Łemkowie i Ukraińcy
Opis:
The aim of this article is to try to determine the justifiability of applying the category of multiculturalism in the Polish context. The author claims that studies of diversity in Poland have to take into account that this diversity is functioning in the context of a single, dominant Polish Catholic culture which exerts enormous influence both on the manner in which Others are seen, and on the establishment and maintenance of social hierarchies. Overlooking this circumstance means that instead of being an instrument for the appreciation of cultural minorities the category of multiculturalism favours the reification of cultural differences and the further marginalization of the ’culturally Other’. Material from field research in the district of Uście Gorlickie, which is inhabited by Poles and Lemko Ukrainians, is used for illustration. In describing the conflict between advocates and opponents of the introduction of dual language signs, the author attempts to prove that the debate at the local level reflects the dominant vision in Poland of majority-minority relations.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2013, 57, 3; 129-155
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W walce o swe prawa. Łemkowie w województwie rzeszowskim w latach 1968–1972
Fighting for Own Rights. The Lemkos in Rzeszów Voivodeship in the Years 1968–1972
Autorzy:
Drozd, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33916101.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Ukrainians
The Lemkos
Polska
March 1968
Ukraińcy
Łemkowie
Polska
marzec 1968 r.
Opis:
W wyniku akcji „Wisła” ludność ukraińska, w tym łemkowska, została osiedlona w rozproszeniu na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski. Władze zakładały, że ulegną tam szybkiej asymilacji narodowej. Jednak deportowana ludność dążyła do powrotu w rodzinne strony i zachowania własnej tożsamości narodowej. W tym celu jej przedstawiciele zwracali się do władz z odpowiednimi postulatami. Dużą w tym zakresie aktywność przejawili aktywiści łemkowscy w województwie rzeszowskim. Wykorzystując kryzys polityczny w Polsce, wywołany wydarzeniami marcowymi w 1968 r., upomnieli się o konstytucyjne prawa i naprawienie krzywd wyrządzonych wysiedlonej ludności. Starania te zakończyły się niepowodzeniem, gdyż władze nie zamierzały zmienić dotychczasowej asymilacyjnej polityki narodowościowej.
As a result of Operation „Vistula”, the Ukrainian population, including Lemkos, was dispersed in the Western and Northern Territories of Poland. The authorities assumed that they would have submitted to the rapid national assimilation there. However, the deported population aimed to return to their homeland and preserve their national identity. To this end, the representatives turned to the authorities with particular demands. Lemko activists in the Rzeszów Voivodeship were very active in this field. Taking advantage of the political crisis in Poland caused by the events of March 1968, they asserted constitutional rights and compensation for the harm done to the forcibly relocated population. These efforts resulted in failure because the authorities did not intend to change the current national policy of assimilation.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 1027-1044
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukraińska tożsamość Łemków na przykładzie działalności Organizacji Obrony Łemkowszczyzny w Ameryce
Autorzy:
Tyda, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450303.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Łemkowie
Łemkowszczyzna
Ukraina
tożsamość
organizacja
Lemkos
Lemkivshchyna
Ukraine
identity
organization
Opis:
}e Organization for Defense of Lemko Western Ukraine in America, Inc. (OOL) is one of the oldest and most influential Lemkos organizations in the United States. It was necessary for them to help families in the homeland. Material assistance was donated in large part to Ukrainian schools, churches, artistic ensembles, and Ukrainian educational institutions. OOL was formed in 1936 in Philadelphia and began to publish the monthly „Lemkivskiy Dzvin”. With the arrival of the Second World War, OOL halted its activities. In 1958 OOL began to publish the monthly „Lemkivski Visti”. Having its own press organ OOL grew significantly during this time. It founded new branches, as well as increased the number of fundraisers to help the Lemko region, increased the number of subscribers to the newspaper. }e National Council of OOL in 1976 called to life the Lemko Research Foundation. From 1979 OOL publish „Lemkivshchyna” in place of „Lemkivski Visti”. Under the direction of OOL exists the Ukrainian Lemko Museum in Stamford. Members of the organization call themselves as Ukrainians. In their opinion Lemkivshchyna is a part of Ukraine.
Źródło:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2013, 2; 129-139
2084-848X
Pojawia się w:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towarzystwo im. Michała Kaczkowskiego
Autorzy:
Matwiejczuk, Sergiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420215.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Michal Kachkovsky
The Michal Kachkovsky Society
the Lemko people
reading rooms
Michał Kaczkowski
Towarzystwo im. Michała Kaczkowskiego
Łemkowie
czytelnie
Opis:
Głównym zagadnieniem niniejszej pracy jest badanie działalności organizacji społeczno-oświatowej Towarzystwa imienia Michała Kaczkowskiego oraz czytelni jego imienia na Łemkowszczyźnie. Towarzystwo zostało założone w drugiej połowie XIX wieku. Głównym celem organizacji była działalność społeczno-oświatowa wśród Łemków. Najwięcej czytelni im. Kaczkowskiego powstało w powiecie gorlickim, a prawosławne duchowieństwo uczestniczyło w ich działalności. Niniejszy artykuł dotyczy również osoby samego Michała Kaczkowskiego i jego działalności oświatowej.
Źródło:
ELPIS; 2017, 19
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Carpatho-Rusyn Movement in the 21st century in North America
Autorzy:
Best, Paul J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450236.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Łemkowie
Karpatorusini
Ameryka Północna
Lemko
Carpatho-Rusin
North America
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę ruchu karpatorusińskiego w Ameryce w XXI wieku. Autor przedstawia narodziny i rozwój idei narodowościowej wśród migrantów z Europy Środkowo-Wschodniej. Charakteryzuje funkcjonowanie organizacji przez przybyszów w USA.
Źródło:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2013, 2; 7-16
2084-848X
Pojawia się w:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja polskiej ludności rodzimej, Ukraińców i Łemków w województwie zielonogórskim w latach 1956–1960 na tle polityki narodowościowej władz
The Situation of the Indigenous Polish Population, Ukrainians and Lemkos in the Voivodship of Zielona Góra in 1956–1960 Against the Background of the Nationality Policy of the Authorities
Autorzy:
Słabig, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38585194.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
polska ludność rodzima
autochtoni
Ukraińcy
Łemkowie
województwo zielonogórskie
indigenous Polish population
autochthons
Ukrainian minority
Lemkos
Zielona Góra voivodship
Opis:
The year 1956 saw a revision of the nationality policy of the Polish state, which brought a change in the situation of the indigenous Polish population and Ukrainian and Lemko displaced persons living in the voivodship of Zielona Góra. The party and state authorities made many tactical concessions with a view to suppressing strong migration tendencies and strengthening social and economic structures. There was an action of economic aid addressed to autochthonous Poles as well as Ukrainians and Lemkos. The development of folk culture was supported and the struggle of indigenous Poles against long-term Germanisation was publicised. The authorities gave permission to establish local structures of the Ukrainian Social and Cultural Association, Ukrainian language teaching centres, Orthodox parishes and Greek Catholic pastoral institutions. This relatively favourable period came to an end in the early 1960s, with the return of conservative and totalitarian tendencies in the politics of Władysław Gomułka and his camp.
Rok 1956 przyniósł rewizję dotychczasowej polityki narodowościowej państwa polskiego. Zmieniła się sytuacja mieszkających w województwie zielonogórskim tzw. autochtonów, czyli polskiej ludności rodzimej, oraz przesiedleńców ukraińskich i łemkowskich. Władze partyjno-państwowe poczyniły wobec nich wiele taktycznych ustępstw. Miały na uwadze stłumienie silnych tendencji migracyjnych i wzmocnienie z trudem budowanych struktur społecznych i gospodarczych. Do Polaków-autochtonów oraz Ukraińców i Łemków adresowano akcję pomocy gospodarczej. Wspierano rozwój kultury ludowej i nagłaśniano walkę miejscowych Polaków z długotrwałą germanizacją. Zezwolono na powołanie terenowych struktur Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, punktów nauczania języka ukraińskiego, parafii prawosławnych i greckokatolickich placówek duszpasterskich. Ten stosunkowo pomyślny okres skończył się na początku lat sześćdziesiątych wraz z nawrotem tendencji konserwatywnych i totalizujących w polityce Władysława Gomułki i jego ekipy.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola tradycji w procesie zacieśniania więzi etnicznej Łemków (druga połowa XIX - początek XX wieku)
The role of tradition in the process of strengthening the ethnic ties of the Lemkos (second half of the 19th - beginning of the 20th century)
Autorzy:
Wójtowicz, Bernadetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818022.pdf
Data publikacji:
2008-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Łemkowie
akcja
Rusini
Lemkos
Operation Vistula
Ruthenians
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2008, 6, 1; 507-516
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityczne meandry łemkowskich cerkwi
Political meanders of the Lemko churches
Autorzy:
Barwiński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684359.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Łemkowie
Łemkowszczyzna
struktura religijna
prawosławie
Kościół greckokatolicki
dziedzictwo kulturowe
Lemko
Lemko region
religious structure
Orthodoxy
Greek Catholic Church
cultural heritage
Opis:
The Lemko churches preserved to present times are one of the most characteristic elements of the cultural landscape of the northern Carpathians. They are also clear, visual evidence of the multinational and multi-confessional history of the Beskidy mountains. Both – dramatic and complicated history and contemporary situation of the Lemko minority, perfectly presents direct impact of political events on the history of the Lemkos and their spiritual and material culture. The main purpose of the article is to show, on the example of the Lemko region, the overriding influence of political conditions on the denominational structure. Transformations and political decisions made without the participation of the most interested, in this case the Lemkos, effectively determined the private sphere of life like a religious faith. It took place both in the twentieth century and also few hundred years earlier. It also takes place today.
Zachowane do dziś łemkowskie cerkwie są jednymi z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu kulturowego północnych Karpat oraz dowodem na wielonarodową i wielowyznaniową przeszłość Beskidów. Dramatyczna i skomplikowana historia oraz współczesna sytuacja tego regionu pokazuje bezpośredni wpływ wydarzeń politycznych na dzieje Łemków, ich kulturę duchową i materialną. Głównym celem artykułu jest pokazanie na przykładzie Łemkowszczyzny nadrzędnego wpływu uwarunkowań politycznych na strukturę wyznaniową. Przekształcenia i decyzje polityczne, zapadające bez udziału najbardziej zainteresowanych (w tym przypadku Łemków), skutecznie determinowały tak bardzo prywatną sferę życia jak wiara religijna. Miało to miejsce zarówno w XX w., jak i kilkaset lat wcześniej, jest tak również współcześnie.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2018, 7; 163-187
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podkarpaciem urzeczony. Ziemia krośnieńska i jej okolice w zaczarowanym kręgu poezji Białoszewskiego
Autorzy:
Styrcz-Przebinda, Leokadia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622464.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Miron Białoszewski
Ballady rzeszowskie
teatr lalki
motywy ludowe
legendy regionalne
wizualność i malarskość u Białoszewskiego
Łemkowie
wielokulturowość
świątki i kościoły drewniane Podkarpacia
Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu
Opis:
Artykuł ukazuje serdeczny związek Mirona Białoszewskiego z Podkarpaciem, widoczny w jego wczesnej twórczości z początku lat pięćdziesiątych, znanej częściowo tylko z tomu Obroty rzeczy (1956). Niektóre utwory z tamtego okresu miały książkowe wydanie dopiero w pełnej edycji dzieł Białoszewskiego Państwowego Instytutu Wydawniczego, zakończonej w 2017 roku. Należą do nich, obok Ballad rzeszowskich późniejszych: Wizerunek jagodny Tarnowca, Dukla Janowa oraz Rozalie. Poemat sceniczny (teatr lalki), którymi zajęłam siębliżej, analizując pewne stałe motywy (koło, jazda) i słowa klucze, na przykład drewno (wraz z derywatami słowotwórczymi). Analizując cechy wiejskiego nurtu twórczości Białoszewskiego, przestrzeni zabytkowych kościołów drewnianych i świątków, wskazałam pewne analogie z tomem Madonny polskie Jerzego Harasymowicza. Sięgnięcie do tych mniej znanych utworów autora Ballady krośnieńskiej, kojarzonego głównie z poezją lingwistyczną, pozwala dostrzec jego fascynację ziemią krośnieńską i jej okolicami. Oprócz Krosna, Odrzykonia, Dukli, Haczowa oraz Biecza i Binarowej – topos Podkarpacia z jegohistoryczną wielokulturowością budują u Białoszewskiego także: Tarnowiec, Wrocanka, Żarnowiec, Żmigród Stary i Nowy, Rogi, Toki, Wołkowyja.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2020, 3, 3
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 43

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies