Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""zearalenon"" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Oznaczenie zearalenonu w zbożach
Zearalenone determination in cereals
Opredelenie zearalenona v khlebakh
Autorzy:
Czerwiecki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874089.pdf
Data publikacji:
1985
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
oznaczanie
zboza
zearalenon
chromatografia cienkowarstwowa
wyniki badan
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1985, 36, 5
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie mikotoksyn w przetworach zbożowych znajdujących się w obrocie handlowym na terenie województwa śląskiego w latach 2013–2015
Presence of mycotoxins in cereal preparations on the market in Silesia Province from 2013 to 2015
Autorzy:
Dobosz, Beata
Król, Karolina
Lar, Katarzyna
Mroczek, Alina
Zbrojkiewicz, Ewa
Złotkowska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035423.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
"aflatoksyny"
"deoksyniwalenol"
"mąka"
"ochratoksyna A"
"zearalenon"
Opis:
Introduction. Mycotoxins are found in many food products. They contaminate, among other things, cereals and cereal preparations, including flour. The aim of the study was to determine the levels of mycotoxins sach as.: ochratoxin A, deoxynivalenol, zearalenone, fumonisin in flours that are traded in the Province Silesia. Material and method. Tests on the presence of mycotoxins are conducted on a regular basis throughout Poland, according to strictly defined rules and based on EU regulations. Material of research consisted of 100 samples of different kinds of flour, taken from trade in the Province Silesia.Level of mycotoxins (ochratoxin A, deoxynivalenol, zearalenone, fumonisins B1, B2) determined by HPLC with immunoaffinity column clean-up method according to ISO/IEC17025 standard. Results. Wheat flour is contamination mainly by deoxynivalenol, the concentration of which repeatedly exceeds the admissible level, reaching 876 µg/kg. The most contaminated with mycotoxins is corn flour, which contains, apart from deoxynivalenol at the value of 876 µg/kg, also ochratoxin A 5,5 µg/kg) and fumonisins B1 and B2 (6342 µg/kg). Conclusion. The flour tests conducted in Silesia Province indicate the presence of mycotoxins in this product, however the values for ochratoxin A, deoxynivalenol, zearalenone and fumonisin are to a very large extent below the limit of quantification.
Wstęp. Mikotoksyny lokalizowane są w wielu produktach spożywczych. Zanieczyszczają między innymi zboża i przetwory zbożowe, w tym mąkę. Celem pracy było określenie poziomu zawartości mikotoksyn takich jak.: ochratoksyna A, deoksyniwalenol, zearalenon, fumonizyny w mąkach znajdujących się w obrocie handlowym na terenie woj. śląskiego. Materiały i metody. Badania nad obecnością mikotoksyn prowadzone są systematycznie, na terenie całej Polski, według ściśle określonych zasad i na podstawie unijnych rozporządzeń. Materiał badawczy stanowiło 100 próbek różnego typu mąk pobranych z obrotu handlowego na terenie woj. śląskiego. Poziom mikotoksyn (ochratoksyna A, deoksyniwalenol, zearalenon oraz fumonizyny B1, B2) oznaczono metodą HPLC z oczyszczaniem na kolumnie powinowactwa immunologicznego, metodami akredytowanymi zgodnie z normą ISO/IEC17025. Wyniki. Mąkę pszenną zanieczyszczają przede wszystkim deoksyniwalenol, którego stężenie niejednokrotnie przekracza dopuszczalne normy, osiągając 876 µg/kg. Najbardzie zakażona mikotoksynami jest mąka kukurydziana, która zawiera poza deoksyniwalenolem w wielkości 876 µg/kg, także ochratoksynę A (5,5 µg/kg) i fumonizyny B1, B2 (6342 µg/kg). Wnioski. Przeprowadzone badania mąki na terenie województwa śląskiego wskazują na obecność mikotoksyn w tym produkcie przy czym wielkość ochratoksyny A, deoksyniwalenolu, zearalenonu, fumonizyny w zdecydowanej części są poniżej granicy oznaczalności.
Źródło:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2017, 20, 1; 34-40
1505-7054
2084-6312
Pojawia się w:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie typów odporności na fuzariozę kłosów u pszenżyta ozimego za pomocą markerów fenotypowych i metabolicznych
Evaluation of Fusarium head blight resistance types in winter triticale using phenotypic and metabolic markers
Autorzy:
Wiśniewska, Halina
Góral, Tomasz
Ochodzki, Piotr
Walentyn-Góral, Dorota
Kwiatek, Michał
Majka, Maciej
Belter, Jolanta
Banaszak, Zofia
Pojmaj, Mirosław
Kurleto, Danuta
Konieczny, Marcin
Budzianowski, Grzegorz
Cicha, Alicja
Paizert, Kazimierz
Matysik, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2199904.pdf
Data publikacji:
2019-04-01
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
deoksyniwalenol
ergosterol
Fusarium culmorum
X Triticosecale
zearalenon
deoxynivalenol
zearalenone
Opis:
Kolekcja 106 genotypów pszenżyta ozimego (X Triticosecale Wittmack) stanowiła materiał badawczy przeznaczony do oceny odporności na fuzariozę kłosów powodowaną przez Fusarium culmorum oraz akumulację toksyn fuzaryjnych w ziarnie. Doświadczenia inokulacyjne przeprowadzono w dwóch lokalizacjach. Określano indeks fuzariozy kłosów (IFK) będący miarą odporności typu I i II oraz procent ziarniaków z objawami fuzariozy (FDK; typ III odporności). Ziarniaki z wybranych genotypów analizowano pod względem zawartości toksyn fuzaryjnych (typ V odporności). Określano zawartość trichotecenów z grupy B: deoksyniwalenol (DON) i pochodne oraz niwalenol (NIV) oraz akumulację zearalenonu (ZEN). Badano również zawartość ergosterolu, będącego miernikiem zawartości grzybni w ziarnie. Porażenie kłosów pszenżyta ozimego (IFK) w obu lokalizacjach było zbliżone i kształtowało się średnio dla dwóch lokalizacji na poziomie 18,2%. Procent ziarniaków uszkodzonych przez Fusarium (FDK) był bardzo zróżnicowany dla badanych genotypów pszenżyta. Średnio wynosił 29,5% (FDK z masy) i 37,6% (FDK z liczby). Wykazano istotny współczynnik korelacji pomiędzy lokalizacjami biorąc pod uwagę uszkodzenie ziarniaków poszczególnych genotypów. Odnotowano brak korelacji porażenia kłosów z uszkodzeniem ziarniaków w lokalizacji Poznań i słabą, ale istotną statystycznie korelację w Radzikowie. Stwierdzono wysokie stężenie toksyn fuzaryjnych w ziarnie. Zawartość DON wynosiła średnio dla dwóch lokalizacji 8,649 mg/kg, a stężenie NIV — średnio 5,839 mg/kg. Zawartość ZEN wynosiła średnio dla dwóch lokalizacji 1,382 mg/kg. Wysoki współczynnik korelacji odnotowano pomiędzy zawartością DON a FDK z masy i z liczby ziarniaków. Istotne były współczynniki korelacji ergosterolu z uszkodzeniem ziarniaków oraz zawartością trichotecenów B w ziarnie. Analiza wielocechowa pozwoliła na zidentyfikowanie sześciu genotypów łączących różne typy odporności na fuzariozę kłosów.
A collection of 106 genotypes of winter triticale (X Triticosecale Wittmack) was evaluated for resistance to Fusarium head blight caused by Fusarium culmorum and for toxin accumulation in grain. The inoculation tests were carried out in two locations. Fusarium head blight indexes (FHBi) describing combined type I and type II of resistance, the percentage of kernels with visible symptoms of Fusarium damage (FDK; type III of resistance) and the level of Fusarium toxins (type V of resistance) were evaluated. The content of the type B trichothecenes: deoxynivalenol (DON) and derivatives, nivalenol (NIV) and zearalenone (ZEN) in grain was analyzed. Moreover, the amount of ergosterol was evaluated to measure the level of Fusarium mycelium in grain. The FHB indexes were similar in both locations and on average amounted to 18.2%. The percentage of FDK varied for individual triticale genotypes. The average FDK was 29.5% (FDK weight) and 37.6% (FDK number). Regarding the FDK of respective genotypes, a significant level of correlation between locations was found. There was a lack of correlation between FHBi and FDK in Poznań, and in Radzików, a very weak, but significant correlation between FHBi and FDK was observed. The content of Fusarium toxins in the grain was very high. The average of DON content for both locations was 8.649 mg/kg. The average content of NIV was also high and amounted to 5.839 mg/kg. The average content of zearalenone was 1.382 mg/kg. High correlation coefficient for DON and FDK was found. Correlation coefficients between ergosterol and FDK, as well as, among ergosterol and sum of type B trichothecenes in grain were significant. The principal component analysis revealed six triticale genotypes combining a high level of resistance of different types
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2018, 284; 33-51
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odporność rodów hodowlanych pszenżyta ozimego na infekcję kłosa grzybem Fusarium culmoru
Resistance of winter triticale breeding lines to infection of spike with Fusarium culmorum
Autorzy:
Wiśniewska, Halina
Góral, Tomasz
Ochodzki, Piotr
Walentyn-Góral, Dorota
Kwiatek, Michał
Majka, Maciej
Belter, Jolanta
Banaszak, Zofia
Pojmaj, Mirosław
Kurleto, Danuta
Konieczny, Marcin
Budzianowski, Grzegorz
Cicha, Alicja
Paizert, Kazimierz
Woś, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2198758.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
deoksyniwalenol
ergosterol
Fusarium culmorum
xTriticosecale
zearalenon
deoxynivalenol
zaeralenone
Opis:
Badano 35 rodów pszenżyta ozimego o zróżnicowanym podłożu genetycznym oraz trzy odmiany pod względem odporności na fuzariozę kłosów powodowaną przez Fusarium culmorum oraz akumulacji toksyn fuzaryjnych w ziarnie. Genotypy wysiano w dwóch lokalizacjach: Cerekwica k. Poznania i Radzików k. Warszawy. W okresie pełni kwitnienia kłosy badanych genotypów inokulowano zawiesiną zarodników trzech szczepów F. culmorum. Określano indeks fuzariozy kłosów, procent ziarniaków uszkodzonych przez Fusarium oraz poziom toksyn fuzaryjnych w ziarniakach. Indeks fuzariozy kłosów w Cerekwicy (19,2%) był wyższy niż w Radzikowie (11,0%). Współczynnik korelacji porażenia kłosów w obu lokalizacjach wynosił r = 0,429. Porażenie ziarniaków było zróżnicowane w obu lokalizacjach. W Cerekwicy porażenie ziarna było wyższe (średnio 38,7%) niż w Radzikowie (średnio 23,3%). Zawartość trichotecenów z grupy B w ziarnie była bardzo wysoka i średnio dla obu lokalizacji wynosiła 23,541mg/kg. Podobnie stwierdzono bardzo duże ilości zearalenonu — średnio 1179 g/kg. Zawartość ergosterolu (średnio 41,0 mg/kg) istotnie korelowała z porażeniem ziarna i zawartością toksyn fuzaryjnych. Badane genotypy pszenżyta ozimego zostały pogrupowane na podstawie odporności na porażenie kłosa i porażenie ziarniaków oraz zawartości ergosterolu i toksyn fuzaryjnych w ziarnie. W wyniku statystycznej analizy składowych głównych wytypowano 5 najlepszych genotypów pszenżyta łączących wysoki poziom odporności różnych typów.
Thirty five lines of winter triticale with different genetic background and three cultivars were studied for resistance to the Fusarium head blight caused by Fusarium culmorum and for the accumulation of toxins in the grain. Genotypes were sown in two locations: Cerekwica near Poznań and Radzików near Warsaw. At the time of full anthesis triticale heads were inoculated with the spore suspension of three strains of F. culmorum. Fusarium head blight index (FHBi), the percentage of kernels with visible symptoms of Fusarium damage and the levels of Fusarium toxins were evaluated. FHBi in Cerekwica (19.2 %) was higher than that in Radzików (11.0%). The correlation coefficient of head infection in both locations was r = 0.429. Fusarium kernel damage varied in both locations. In Cerekwica it was higher (38,7%) than in Radzików (23.3%). The content of the trichothecenes of group B in the grain was very high and average for both locations was 23.541mg/kg. Similarly, a very large amount of zearalenone was found and on average amounted to 1179 g/kg. The contents of ergosterol (on average 41.0 mg/kg) significantly correlated with kernel damage and Fusarium toxins concentrations. The tested genotypes of winter triticale were grouped on the basis of resistance to head and kernel infection and ergosterol and toxins concentrations in the grain. As a result of the principal component analysis, five triticale genotypes combining high levels of resistance of different types were identified.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2015, 276; 39-55
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jednoczesna identyfikacja trichotecenów typu A i B oraz zearalenonu w produktach kukurydzianych
Simultaneous determination of trichothecenes of type A and B, and zearalenone in corn-products
Autorzy:
Kawa-Rygielska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826049.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
maka kukurydziana
kasza kukurydziana
kukurydza
ziarno
przemial
trichoteceny
zearalenon
oznaczanie
Opis:
Materiał badawczy stanowiło 27 produktów przemiału ziarna kukurydzy, tj. mąki (n = 12) i kasze kukurydziane (n = 15), zakupionych w marketach w 2008 roku. Zawartość trichotecenów typu A i B oraz zearalenonu w badanym materiale oznaczono przy użyciu wysoko sprawnej chromatografii cieczowej HPLC MS/MS. W wyniku przeprowadzonych analiz w mąkach kukurydzianych stwierdzono obecność 9 z 12 analizowanych mikotoksyn. Były to mikotoksyny: NIV, DON, 3-AcDON, 15-AcDON, DAS, HT-2, T-2, T-2 TETRAOL, ZON. W tej grupie produktów nie stwierdzono występowania jedynie trzech mikotoksyn: FUS-X, NEO, T-2 TRIOL. W kaszach kukurydzianych zidentyfikowano 6 mikotoksyn. Były to: NIV, DON, 3-AcDON, 15-AcDON, HT-2, ZON. Dominującą mikotoksyną, występującą w największym stężeniu we wszystkich badanych próbach był DON.
The material investigated were 27 maize grain-milled products, i.e.: corn flour (n = 12) and corn grits (n = 15) purchased in supermarkets in 2008. Contents of trichothecene of A and B types and of Zearalenone were determined in the material investigated using a high performance liquid chromatography (HPLC) with MS/MS. Based on the analyses performed, it was found that the corn flours contained 9 of 12 mycotoxins under investigation. The mycotoxins found were as follows: NIV, DON, 3-AcDON, 15- AcDON, DAS, HT-2, T-2, T-2 TETRAOL, and ZON. It was reported that three mycotoxins were not present in this group, namely: FUS-X, NEO, and T-2 TRIOL. Six toxins were identified in the corn grits analysed, i.e.: NIV, DON, 3-AcDON, 15-AcDON, HT-2, and ZON. DON was found to be a prevailing toxin of the highest concentration in all the samples studied.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2009, 16, 6
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie toksyn grzybów z rodzaju Fusarium w surowcach i produktach spożywczych
The presence of toxins of Fusarium fungi in raw materials and food products
Autorzy:
Kawecka, W.
Rachtan-Janicka, J.
Wrońska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/228715.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
Fusarium
mikotoksyny
trichoteceny
zearalenon
fumonizyny
mycotoxins
trichothecenes
zearalenone
fumonisins
Opis:
Grzyby strzępkowe są bardzo rozpowszechnioną w przyrodzie grupą organizmów. Rodzaj Fusarium obejmuje dużą liczbę gatunków grzybów strzępkowych, szkodliwych dla ludzi i zwierząt z powodu wytwarzanych toksyn. Podstawą do identyfikacji toksynotwórczych gatunków grzybów rodzaju Fusarium są kryteria podobieństwa morfologicznego i filogenetycznego. Kilka gatunków grzybów strzępkowych z rodzaju Fusarium występujących na całym świecie ma zdolność wytwarzania toksycznych metabolitów – mikotoksyn w ziarnach zbóż, których spożycie wywiera szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt. Główne grupy toksyn wytwarzane przez grzyby z rodzaju Fusarium to: trichoteceny (w tym DON), zearalenon (ZE) i fumonizyny B1 i B2. Mogą one powodować uszkodzenia wątroby i nerek, zaburzenia płodności i rozwój nowotworów. Graniczne zawartości mikotoksyn w ziarnie zbóż regulują przepisy UE. W celu spełnienia wymagań prawodawstwa w zakresie bezpieczeństwa żywności do badań mikotoksyn wytwarzanych przez grzyby z rodzaju Fusarium wykorzystuje się metody biologiczne, techniki chromatograficzne i immunoenzymatyczne. Wykrywalność dla wszystkich głównych grup mikotoksyn grzybów z rodzaju Fusarium, które mogą być określone za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) wynosi poniżej μg na kg. Ryzyko zdrowotne związane z konsumpcją produktów zbożowych zanieczyszczonych mikotoksynymi grzybów z rodzaju Fusarium występuje na całym świecie i zależy od stopnia zróżnicowania składu diety. Długotrwałe narażenie na działanie toksyn DON. ZEA i fumonizyn może zwiększać ryzyko chorób przewlekłych u ludzi i zwierząt.
Filamentous fungi are common in natural ecosystems. The genus Fusarium comprises a high number of fungal species that can be plant-pathogenic, causing diseases in several agriculturally important crops including cereals, and also can be harmful for humans and animals since many of them are toxigenic. Together with the morphological identification, current criteria for Fusarium species identification are also based on biological and phylogenetic species recognition. Several Fusarium species of filamentous fungi occurring worldwide as causal agents of, are capable of producing micotoxins in infected kernels of cereals, some of which have a notable impact on human and animal health. The main groups of Fusarium toxins commonly found are: trichothecenes (DON), zearalenone (ZEA) and fumonisin B1 and B2. They can cause liver and kidney damage, impaired fertility and the development of cancer. Limit the content of micotoxins in cereal grains is governed by EU. In order to meet the requirements of legislation on food safety testing of mycotoxins produced by fungi of the genus Fusarium used a number of methods including: biological, chromatographic techniques and immunoassays. Detection limits for all major groups mycotoxins of Fusarium species that can be determined with High- performance liquid chromatography (HPLC) are usually in the lower microgramme/kg range. Health risks associated with the consumption of cereal products contaminated with Fusarium micotoxins are worldwide recognized and depend on the extent to which they are consumed in a diversified diet. Prolonged co-exposure to DON, ZEA, and fumonisins increase the risk of various chronic diseases.
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2013, 2; 104-108
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Incidence of Fusarium mycotoxins and wheat yields in integrated and ecological systems
Częstość występowania mikotoksyn z rodziny Fusarium a plonowanie pszenicy w rolnictwie integrowanym i ekologicznym
Autorzy:
Lacko-Bartošová, M.
Kobida, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271656.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
Fusarium
mikotoksyny
Deoxynivalenol (DON)
Zearalenon (ZEA)
mycotoxins
deoxynivalenol (DON)
Zearalenone (ZEA)
Opis:
Agriculture is faced with a context of increasing policy requirements to use inputs efficiently and growing demand for "green" produce with potential health and environmental benefits. Possible options to address these issues include ecological and other low input farming systems such as integrated ones. A long-term trial comparing ecological and integrated farming systems was carried out in western Slovakia. Yield of winter wheat, 1000 grain weight, Fusarium mycotoxins, namely deoxynivalenol (DON) and zearalenone (ZON) are reported here. Greater productivity of the integrated system was achieved with significantly lower nutrient efficiency for nitrogen, phosphorus, and potassium inputs. The concentration of DON in ecological system was significantly lower as compared with integrated. The results indicate increased concentration of DON under fertilized variants and significant pre-crop effect. Concentration of ZON was influenced by wheather conditions.
Rolnictwo staje wobec szeregu wyzwań związanych ze wzrastającymi wymaganiami politycznym i dotyczącymi zwiększenia efektywności nakładów i wzrastającym zapotrzebowaniem na ekologiczną produkcję, przynoszącą potencjalne korzyści dla zdrowia ludzi i środowiska. Jednym ze sposobów rozwiązania tych problemów jest rolnictwo ekologiczne i inne niskonakładowe systemy np. systemy integrowane. W zachodniej Słowacji przeprowadzono długoterminowy eksperyment porównujący rolnicze systemy ekologiczne i integrowane. Przedmiotem był plon pszenicy ozimej o masie 1000 ziaren oraz mikotoksyny z rodziny Fusarium, mianowicie deoksyniwalenol (DON) oraz zearalenon (ZON). Większą produktywność uzyskiwano w systemie integrowanym przy znacząco niższej efektywności odżywczej zastosowanego nakładu azotu, fosforu i potasu. Stężenie DON w systemie ekologicznym było znacznie niższe w porównaniu z integrowanym. Wyniki wskazują na wzrost stężenia DON w wariantach z nawożeniem, jak również na znaczne występowanie efektu przedplonu. Stężenie ZON uzależnione było od warunków atmosferycznych.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2011, R. 15, nr 1, 1; 19-23
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Removal of Zearalenone from Water by means of Ozonation and Integrated System of Ozonation/Nanofiltration
Usuwanie zearalenonu z wody w procesie ozonowania oraz w układzie ozonowanie/nanoflitracja
Autorzy:
Dudziak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387932.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zearalenon
mikrozanieczyszczenia organiczne
ozonowanie
nanofiltracja
oczyszczanie wody
zearalenone
organic micropollutants
ozonation
nanofiltration
water treatment
Opis:
Results of the study on the effectiveness of zearalenone removal via ozonation and integrated ozonation/nanofiltration water treatment are presented in the paper. The influence of ozone dose, contact time, pH and water properties on ozonation performance was investigated. The impact of nanofiltration membrane type on the integrated system effectiveness was tested. The study shows that application of integrated system of ozonation and nanofiltration is advantageous according to the effectiveness of zearalenone and other water contaminants removal as well as membrane capacity. The best performance of the system was observed for cellulose acetate nanofiltration membrane.
Zaprezentowano wyniki badań dotyczące efektywności usuwania zearalenonu w procesie ozonowania i w zintegrowanym układzie oczyszczania wody ozonowanie/nanofiltracja. W trakcie ozonowania badano wpływ dawki ozonu, czasu kontaktu, pH i rodzaju wody na stopień usunięcia zearalenonu. Badano również wpływ rodzaju membrany nanofiltracyjnej na efektywność pracy układu zintegrowanego. Wyniki wskazują, że zastosowanie układu zintegrowanego kojarzącego ozonowanie z nanofiltracją jest korzystne pod względem efektywności usuwania zearalenonu oraz innych wskaźników zanieczyszczenia wody, jak również biorąc pod uwagę wydajność membrany. Wyższą efektywność pracy układu obserwowano w przypadku zastosowania membrany nanofiltracyjnej z octanu celulozy.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 7; 779-785
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Removal of zearalenone from water by means of ozonation and integrated system of ozonation/nanofiltration
Usuwanie zearalenonu z wody w procesie ozonowania i w układzie ozonowanie/nanofiltracja
Autorzy:
Dudziak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126125.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zearalenon
organic micropollutants
ozonation
nanofiltration
water treatment
mikrozanieczyszczenia organiczne
ozonowanie
nanofiltracja
oczyszczanie wody
Opis:
Results of the study on the effectiveness of zearalenone removal via ozonation and integrated ozonation/nanofiltration water treatment are presented. The influence of ozone dose, contact time, pH and water properties on ozonation performance was investigated. The study shows that application of integrated system of ozonation and nanofiltration is advantageous according to the effectiveness of zearalenone and other water contaminants removal as well as membrane capacity.
Zaprezentowano wyniki badań dotyczące efektywności usuwania zearalenonu w procesie ozonowania i w zintegrowanym układzie oczyszczania wody ozonowanie/nanofiltracja. W trakcie ozonowania badano wpływ dawki ozonu, czasu kontaktu, pH i rodzaju wody na stopień usunięcia zearalenonu. Wyniki wskazują, że zastosowanie układu zintegrowanego kojarzącego ozonowanie z nanofiltracją jest korzystne pod względem efektywności usuwania zearalenonu oraz innych wskaźników zanieczyszczenia wody, a także biorąc pod uwagę wydajność membrany.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 2; 371-375
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie mikrotoksyn w zbożach i przetworach zbożowych znajdujących się w placówkach handlowych województwa podkarpackiego
The occurrence of mycotoxins in cereals and cereal products present in retail outlets in the province of Podkarpacie
Autorzy:
Stanislawczyk, R.
Rudy, M.
Swiatek, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/828050.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
Polska
aflatoksyny
deoksyniwalenol
mikotoksyny
ochratoksyna A
przetwory zbozowe
woj.podkarpackie
wystepowanie
zboza
zearalenon
Opis:
Celem niniejszej pracy było określenie w zbożach i przetworach zbożowych, znajdujących się w obrocie handlowym na terenie województwa podkarpackiego, zawartości następujących mikotoksyn: aflatoksyny B1, sumy aflatoksyn B1, B2, G1, G2, ochratoksyny A (OTA), deoksyniwalenolu (DON) oraz zearalenonu (ZEA). Średnia zawartość deoksyniwalenolu (DON) była największa w ziarnie zbóż oraz w mące. Ponadto w przypadku jednej próbki mąki maksymalne stężenie badanej mikotoksyny (784 µg/kg) przekroczyło dopuszczalny poziom 750 µg/kg. Oznaczone w ziarnie zbóż i przetworów zbożowych stężenie zearalenonu (ZEA) było wyraźnie mniejsze niż zawartość deoksyniwalenolu. W żadnej z badanych próbek nie stwierdzono przekroczenia przyjętego dopuszczalnego stężenia tej mikotoksyny. Największe stężenie ochratoksyny A (OTA) występowało w ziarnie zbóż (1,23 µg/kg) i w mące (1,44 µg/kg). W pobranych próbkach makaronu wykazano, że w 6,6 % materiału badawczego stężenie ochratoksyny A (OTA) przekroczyło zalecaną wartość. W przetworach zbożowych średnia zawartość aflatoksyny B1 nie przekroczyła przyjętego dopuszczalnego poziomu. Jedynie w 9,5 % badanych próbek makaronu stężenie wymienionej mikotoksyny przekraczało dwukrotnie dopuszczalną wartość. Średnia zawartość sumy aflatoksyn B1, B2, G1, G2 była największa w próbach mąki (0,77 µg/kg). W pozostałych przetworach zbożowych średnia zawartość tych mikotoksyn była wyrównana (0,30 µg/kg) i nie przekraczała dozwolonych wartości.
The objective of this study was to determine the content of the following micotoxins: aflatoxin B1, the sum of B1, B2, G1, and G2 aflatoxins, A ochratoxin (OTA), deoxynivalenol (DON), and zearalenone (ZEA) in cereals and cereal products present in the retail market in the Province of Podkarpacie. The highest average content of deoxynivalenol (DON) was determined in the cereal grain and flour. Additionally, in the case of one sample of flour, the maximum concentration of the mycotoxin (784 µg/kg) analyzed exceeded the permissible level of 750 µg/kg. The concentration of zearalenone (ZEA), determined in the cereal grain and cereal products, was evidently lower than the content of deoxynivalenol. It was found that in no samples analyzed, the content of this micotoxin exceeded the assumed permissible limit thereof. The highest concentration of A ochratoxin (OTA) occurred in the cereal grain (1.23 µg/kg) and flour (1.44 µg/kg). As for the pasta samples tested, it was proved that in 6.6 % of the studied material, the concentration of A ochratoxin (OTA) exceeded the recommended value. The average content of B1 aflatoxin in cereal products did not exceed the assumed permissible level. Only in 9.5% of the pasta samples analyzed, the concentration of the latter mycotoxin exceeded twofold the permissible limit. The highest average content of the sum of B1, B2, G1, and G2 aflatoxins was in the flour samples (0.77 µg/kg). The average content of those mycotoxins in all other cereal products tested was equal (0.30 µg/kg) and did not exceed the permitted values.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2010, 17, 6
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fuzarioza kłosów oraz akumulacja toksyn fuzaryjnych w ziarnie rodów hodowlanych pszenicy ozimej
Autorzy:
Góral, Tomasz
Wiśniewska, Halina
Ochodzki, Piotr
Walentyn-Góral, Dorota
Grzeszczak, Iga
Belter, Jolanta
Majka, Maciej
Bogacki, Jerzy
Drzazga, Tadeusz
Ługowska, Bogusława
Matysik, Przemysław
Witkowski, Edward
Rubrycki, Krzysztof
Woźna-Pawlak, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2199336.pdf
Data publikacji:
2018-08-29
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
Fusarium culmorum
fuzarioza kłosów
pszenica
trichoteceny
zearalenon
Fusarium head blight
trichothecenes
wheat
zearalenone
Opis:
Odporność na fuzariozę kłosów genotypów pszenicy testowana była w warunkach polowych w IHAR — PIB Radzików oraz w IGR PAN w Poznaniu (pole doświadczalne w Cerekwicy). Kłosy inokulowane były izolatami Fusarium culmorum. Potwierdzono odporność na fuzariozę kłosów warunkach polowych (typ odporności I+II) większości genotypów z kolekcji form odpornych. Uzyskano wysokie wartości (0,613–0,775) współczynników korelacji indeksów fuzariozy kłosów dla genotypów odpornych badanych w latach 2014–2016. Nie było istotnej zależności pomiędzy odpornością typu I i typu II. Odporności typu I i II słabo korelowały z indeksem fuzariozy kłosów z doświadczenia polowego, wyższe były współczynniki korelacji indeksów fuzariozy kłosów ze średnią odpornością obu typów. Badane genotypy wykazały zróżnicowaną odporność na uszkodzenie ziarniaków przez Fusarium (typ III). Indeks fuzariozy kłosów wysoce istotnie korelował z uszkodzeniem ziarniaków pszenicy. Fuzarioza kłosów powodowała redukcję plonu ziarna z kłosa (typ IV odporności). Stwierdzono istotne korelacje indeksu fuzariozy kłosów i uszkodzenia ziarniaków z redukcją plonu ziarna. Zidentyfikowano genotypy o łączące typy odporności I+II, III i IV. Badane genotypy wykazały zróżnicowaną odporność na akumulację toksyn fuzaryjnych (trichoteceny B, zearalenon) w ziarnie (typ V). Zidentyfikowano genotypy pszenicy wykazujące odporność typu V. Indeks fuzariozy kłosów, stopień uszkodzenia ziarniaków oraz zawartość ergosterolu (ilościowy miernik zawartości grzybni w ziarnie) korelowały wysoce istotnie z zawartością trichotecenów w ziarnie. Korelacja indeksu fuzariozy kłosów, stopnia uszkodzenia ziarniaków oraz zawartości ergosterolu była słabsza w przypadku zearalenonu. Zidentyfikowano genotypy łączące podwyższony poziom odporności różnego typu.
Resistance to Fusarium head blight of wheat breeding lines was tested under field conditions in IHAR-PIB Radzików and IGR PAN Poznań (experimental field in Cerekwica). Heads were inoculated with isolates of Fusarium culmorum. Resistance to Fusarium head blight (resistance type I + II) of most of the lines from the collection of resistant forms was confirmed. High correlation coefficients (0.775–0.613) of FHB indexes for the genotypes tested in 2014–2016 were found. There was no significant relationship between resistance type I and type II. These resistances poorly correlated with the FHB indexes in field experiments, higher correlation coefficients were found for FHB indexes vs average resistance of both types. The tested lines showed varied resistance to the Fusarium kernel damage (type III). The FHB index significantly correlated with kernel damage. Fusarium head blight caused a reduction in yield of grain from head (type IV). A significant correlation of FHB index and kernel damage to grain yield reduction was found. Lines combining the types of resistance I + II, III and IV were identified. The tested lines showed varied resistance to the accumulation of Fusarium toxins (trichothecenes B and zearalenone) in the grain (type V). Wheat lines showing resistance of type V were identified. FHB index, Fusarium kernel damage and ergosterol content (measure of mycelium content in the grain) correlated highly significantly with the contents of the trichothecenes B in the grain. Correlation of FHB index, kernel damage and ergosterol content was weaker for zearalenone. Lines combining increased resistance of all studied types were identified.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2017, 282; 17-39
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metody oznaczania wybranych mikotoksyn w żywności i paszach
Methods for the determination of selected mycotoxins in food and feed
Autorzy:
Polak-Śliwińska, M.
Kubiak, M.S.
Borejszo, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/228153.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
mikotoksyny
zearalenon
ochratoksyna A
HPLC
GC
LC/MS
GC-MS
mycotoxins
zearalenone
ochratoxin A
Opis:
W związku z koniecznością oznaczania mikotoksyn zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej (WE) oraz stale rosnącym zainteresowaniem problematyką mikotoksyn ze względu na zmieniający się klimat, w Polsce i na świecie wiele instytucji naukowych i firm opracowuje nowe metody ich oznaczania. Celem pracy przedstawionej w artykule była analiza stosowanych metod oznaczania mikotoksyn, takich jak ochratoksyna A i zearalenon w żywności oraz w paszach.
Due to the necessity for determining mycotoxins in accordance with the guidelines of the European Commission (EC) and the growing interest of the problem of mycotoxins due to the changing climate in Poland and in the world, many scientific institutions and companies to develop new methods for their determination. The aim of the study was to discuss the most commonly used methods for the determination of mycotoxins, such as ochratoxin A and zearalenone in food and feed.
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2014, 2; 120-124
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odporność genotypów pszenicy ozimej na fuzariozę kłosów i akumulację toksyn fuzaryjnych w ziarnie scharakteryzowana za pomocą różnych typów odporności
Resistance of winter wheat lines to Fusarium head blight and Fusarium toxins accumulation characterized using different types of resistance
Autorzy:
Góral, Tomasz
Ochodzki, Piotr
Walentyn-Góral, Dorota
Belter, Jolanta
Majka, Maciej
Kwiatek, Michał
Wiśniewska, Halina
Bogacki, Jerzy
Drzazga, Tdeusz
Ługowska, Bogusława
Matysik, Przemysław
Witkowski, Edward
Rubrucki, Krzysztof
Woźna-Pawlak, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2198753.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
Fusarium culmorum
fuzarioza kłosów
pszenica ozima
trichotecyny
zearalenon
Fusarium head blight
trichothecenes
wheat
zearalenone
Opis:
W doświadczeniach infekcyjnych w warunkach polowych w Radzikowie i Poznaniu/Cerekwicy badano odporność na fuzariozę kłosów 224 genotypów oraz 10 odmian/linii wzorcowych pszenicy ozimej. Genotypy te pochodziły z programów hodowlanych pszenicy ozimej oraz z kolekcji utworzonej w wyniku badań nad odpornością na fuzariozę kłosów w latach 2008–2013. Kłosy pszenicy inoklulowane były izolatmi Fusarium culmorum. Oceniano porażenie kłosa oraz stopień uszkodzenia ziarniaków. W ziarnie wybranych 61 genotypów analizowano zawartość ergosterolu, trichotecenów z grupy B oraz zearalenonu. Genotypy pszenicy były istotnie zróżnicowane pod względem odporności na fuzariozę kłosów. Średni indeks fuzariozy wyniósł 23,7%. Stwierdzono istotny wpływ wysokości roślin na wartość indeksu fuzariozy kłosów (r = -0,528). Badane genotypy wykazały zróżnicowaną odporność na uszkodzenie ziarniaków przez Fusarium (średnio 48,4%) oraz zróżnicowaną zawartość ergosterolu w ziarnie (średnio 30,9 mg·kg-1). Nasilenie fuzariozy kłosów istotnie korelowało z uszkodzeniem ziarniaków pszenicy (r = 0,768). Genotypy pszenicy wykazały zróżnicowaną odporność na akumulację toksyn fuzaryjnych. Średnia zwartość deoksyniwalenol (+pochodne acetylowe) wyniosła 20,515 mg·kg-1, natomiast zearalenonu 932 g·kg-1. Stopień porażenia kłosów, odporność typu II oraz uszkodzenie ziarniaków korelowały istotnie z zawartością ergosterolu, deoksyniwalenolu i zearalenonu w ziarnie. Zidentyfikowano genotypy łączące odporności różnych typów na fuzariozę kłosów.
The resistance to Fusarium head blight (FHB) of 224 lines and 10 check cultivars/lines of winter wheat was evaluated in the field experiments in Radzików and Poznań/Cerekwica. These lines originated from breeding programs of winter wheat and from the collection established based on the results of studies on the resistance to FHB in the years 2008-2013. Spikes of wheat were inoculated with Fusarium culmorum. Spike infection and Fusarium kernel damage were scored. In grain of selected 61 lines accumulation of ergosterol, trichothecenes of group B, and zearalenone was analyzed. Wheat genotypes varied significantly in resistance to FHB. The average FHB index amounted to 23.7%. A significant effect of plant height on the FHB index value (r = -0.528) was found. The tested lines showed varied resistance to Fusarium kernel damage (on average:48.4%) and ergosterol content in grain (on average: 30.9 mg·kg-1). The severity of spike infection significantly correlated with Fusarium kernel damage (r = 0.768). Wheat genotypes showed varied resistance to accumulation of Fusarium toxins. Average contents of deoxynivalenol (+ acetyl derivatives) amounted to 20.515 mg·kg-1, while zearalenone to 932 g·kg-1. The spike infection, resistance of type II and Fusarium kernel damage correlated significantly with the contents of ergosterol, deoxynivalenol and zearalenone in the grain. Genotypes integrating the various types of resistance to FHB were identified.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2015, 276; 19-37
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Development and Validation of a GC-MS Method for the Simultaneous Quantitation of Zearalenone and Its Metabolites in Water
Opracowanie i walidacja metody GC-MS do równoczesnego oznaczania zearalenonu i jego metabolitów w wodzie
Autorzy:
Dudziak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388081.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zearalenon
metabolity
mykoestrogeny
SPE
GC-MS
oznaczanie
analiza wody
zearalenone
metabolites
mycoestrogens
determination
water analysis
Opis:
The method of simultaneous determination of zearalenone and its metabolites in water with use of GC-MS chromatography was evaluated. The solid phase extraction SPE was used for analytes separation from water and as an enrichment method. The influence of compounds concentration and water sample volume on analytes recovery was investigated. The chromatographic analysis was preceded by conversion of compounds to trimethylsilyl ethers derivatives. The developed SPE-derivatization-GC/MS method allow to separate quaternary mixture of mycoestrogens with the quantitative analysis in water, when their concentration is greater than 0.2–0.5 ng/dm3. The repeatability of the results was from 1 to 8 %. The recovery of compounds exceeded 60 % for samples contains from 50 to 200 ng/dm3 of mycotoxins. The concentration of analytes and volume of the sample (100–500 cm3) did not have an influence on the extraction output. The developed method can be applied to analyze water samples containing mycoestrogens at the level of ng/dm3.
Ocenie poddano metodę równoczesnego oznaczania zearalenonu i jego metabolitów w wodzie z użyciem chromatografii GC-MS. Ekstrakcja do fazy stałej SPE wykorzystana została jako metoda wydzielania i wzbogacania analitów z wody. Badano wpływ stężenia i objętości próbki wody na odzysk związków. Z kolei przed chromatograficznym oznaczeniem mykoestrogeny przeprowadzono w etery trimetylosiliowe. Metoda SPE-derywatyzacja-GC/MS umożliwia rozdział czteroskładnikowej mieszaniny mykoestrogenów i ich ilościowe oznaczenie w wodzie na poziomie stężeń 0,2–0,5 ng/dm3. Powtarzalność oznaczeń była w zakresie 1–8 %. Wyznaczony odzysk związków dla stężenia w zakresie 50–200 ng/dm3 przekraczał 60 %. Nie obserwowano znacznego wpływu stężenia analitów jak i objętości próbki wody (100–500 cm3) na wydajność ekstrakcji. Przedstawioną metodykę można więc zastosować do kontroli analitycznej obecności mykoestrogenów w środowisku wodnym na poziome stężeń ng/dm3.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 11; 1397-1404
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstawanie produktów ubocznych oraz ich toksyczność w procesach utleniania wody zawierającej zearalenon
Formation and toxicity of by-products during oxidation of water contaminated with zearalenone
Autorzy:
Dudziak, M.
Zgórska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126857.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zearalenon
ozonowanie
fotokataliza
uboczne produkty utleniania
efekt toksyczny
zearalenone
ozonation
photocatalysis
oxidation by-products
toxic effects
Opis:
Stosując wybrane procesy chemicznego utleniania, oczyszczaniu poddano wodę zawierającą zearalenon w stałym stężeniu 500 μg/dm3. Badania zmierzały w kierunku oceny powstawania produktów ubocznych oraz ich toksyczności w procesach utleniania wody zawierającej aktywne biologicznie mikrozanieczyszczenia. W pracy porównawczo badano proces ozonowania wody (dawka ozonu 1 mg/dm3, czas kontaktu 1 min) i fotokatalizy (dawka katalizatora 100 mg TiO2/dm3, czas 5 min). Produkty uboczne oznaczano metodą chromatografii GC-MS, a toksyczność próbek wody oceniono z użyciem biotestów wykorzystujących bakterie luminescencyjne Vibrio fischeri. Pod względem powstawania ubocznych produktów utleniania bardziej niekorzystny okazał się proces ozonowania wody, jednakże oczyszczona woda nie wykazała efektu toksycznego, podobnie jak woda poddana fotokatalizie.
The chosen processes of chemical oxidation were used to treat water which contained constant amount of zearalenone ie 500 μg/dm3. The study was focused on the by-products formation and their toxic effect evaluation for the oxidation of water contaminated with biologically active micropollutants. The comparison two processes ie water ozonation (ozone dose 1 mg/dm3, contact time 1 min) and photocatalysis (catalyst dose 100 mg TiO2/dm3, time 5 min) was made. The by-products were determined via GC-MS chromatography, while the water samples toxicity were determined using the luminescence bacteria Vibrio fischeri biotests. The study revealed that the ozonation process was more disadvantageous considering by-products formation, but the treated water did not show the toxic effect, similarly as one treated via catalysis.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 319-323
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies