Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""niska emisja"" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
Wpływ źródeł spalających paliwa stałe na zanieczyszczenie środowiska pyłem PM10 na przykładzie miasta Tarnowskie Góry
The impact of sources burning solid fuels on environmental pollution with PM10 on the example of the city Tarnowskie Góry
Autorzy:
Zajusz-Zubek, Elwira
Filipek, Justyna
Mainka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297666.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
air pollution
PM10
trace elements
low emission
zanieczyszczenia powietrza
pierwiastki śladowe
niska emisja
Opis:
One of the most dangerous pollutants in the atmospheric air is particulate matter (PM). The National Center for Emissions Management (KOBiZE) indicates that approx. 50% of PM10 emission is responsible for the so-called low emission. Home sources are particularly dangerous during the heating season, not only because of the higher amount of fuel burned compared to the rest of the year but above all because of its quality. Individual sources use low-quality coal, biomass for heating purposes and municipal waste (despite the government ban). Dust emitted from households, due to its chemical composition, and toxic effects pose a threat to human health. The aim of the work was to investigate the concentration of PM10 and trace elements content (chromium, zinc, cadmium, cobalt, manganese, nickel and lead). The studies were carried out in Tarnowskie Góry, Upper Silesia Region during the heating season. The measuring point was located on the estate of single-family houses at a distance of 100 m from the road with high traffic volume. The 24 h PM10 samples were collected for 30 days from 3.01.2018 to 3.02.2018 using the gravimetric method. Dust samples were collected using the ATMOSERVICE dust sampler. The next step obtained the determination of the concentration of heavy metals in PM10 by atomic absorption spectrometry, AVANTA PM, GBC. The results show that PM10 concentration in the heating season exceeded the limit value 50 μg/m3 (for 19 out of 30 days). The average concentration was 64.56±30.38 μg/m3, the highest concentration of PM10 was 119.99 μg/m3 (exceeded the limit value 2.4 fold), while the lowest concentration was 18.78 μg/m3. On the basis of the chemical analysis, small concentrations of heavy metals were found. The following order of average concentration of seven trace elements was found: Zn > Pb > Mn > Cr > Cd > Co > Ni. The concentration values of individual heavy metals in samples collected in the area of Tarnowskie Góry ranged from 0.14 ng/m3 in the case of cadmium to 476.97 ng/m3 for zinc. The concentration of cadmium, nickel, and lead in PM10 did not exceed the permissible level, while in the case of cadmium, the permissible level was exceeded for 14 days from 30 measurement days. Higher concentrations of Zn and Pb indicate the important role of Zinc Smelter Miasteczko Śląskie influencing the air quality of the city of Tarnowskie Góry. In order to improve the air quality in the city of Tarnowskie Góry, strict control activities should be carried out in order to execute the ban on waste incineration. The second aspect should include the guidelines on working heat and electricity supply systems that do not cause excessive pollution, in particular, particulate matter.
Przedstawiono wyniki pomiarów stężeń pyłu PM10 pobranego w mieście Tarnowskie Góry woj. śląskie w trakcie sezonu grzewczego (styczeń 2018 r.). Zgodnie z indeksami jakości powietrza, ze względu na stężenie pyłu PM10 uzyskane wyniki pomiarów wskazują na umiarkowaną jakość powietrza w mieście. Przeprowadzone badania występowania wybranych pierwiastków śladowych, takich jak: chrom, cynk, kadm, kobalt, mangan, nikiel oraz ołów, w pyle PM10 utworzyły następujący szereg Zn > Pb > Mn > Cr > Cd > Co > Ni. Analiza uzyskanych stężeń pierwiastków śladowych wskazuje na dwa istotne źródła emisji tych metali do powietrza atmosferycznego. Stężenia kadmu, przekraczające wartość dopuszczalną, wskazują istotny wpływ niskiej emisji z palenisk indywidualnych, w szczególności ze spalania odpadów. Natomiast 10-krotnie wyższe stężenia cynku oraz 20-krotnie wyższe stężenia ołowiu w porównaniu do innych miast Śląska wskazują na istotny udział Huty Cynku Miasteczko Śląskie w kształtowaniu jakości powietrza miasta Tarnowskie Góry.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2019, 22, 1; 15-26
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Risk of high PM10 concentrations in the Żywiec Basin depending on synoptic situation
Ryzyko wysokich stężeń pyłu PM10 w Kotlinie Żywieckiej w zależności od warunków synoptycznych
Autorzy:
Wierzbińska, Monika
Kozak, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24202707.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Tematy:
particulate matter
PM10
temperature inversion
low emission
pył zawieszony
inwersja temperatury
niska emisja
Opis:
This analysis was performed for the Żywiec Basin area, located in southern Poland. The topography of the Żywiec Basin is an eminently favourable factor for the stagnation of cool air in the basins and the formation of the so-called “cold stagnation areas”, as well as the occurrence of inversion layers inhibiting air mixing. In addition, in the Żywiec Basin, the reservoir has a significant influence on the formation of weather conditions. It favours more frequent formation of local fogs and mists. The study focused on the heating season (6 months) from 2016 to 2021. The analysis covered winter seasons at the turn of the year starting from 1 October and ending on 31 March. During this period, for all heating seasons analysed, the average PM10 concentration was 58 µg/m3 . The 2016/2017 heating season proved to be the worst season in aerosanitary terms, with average concentrations equalling to 78.4 µg/m3 . Extreme levels of daily concentrations during those seasons were recorded in 2016/2017 (349.0 µg/m3 ) and 2017/2018 (476.2 µg/m3 ). This represented 700–900% of the limit value for PM10 concentrations. The frequency of exceedances of the daily limit value D24 for PM10 was high during the heating season, ranging from 83 to 91 days, which represented almost half (46.7%) of the entire season. The next stage of the analysis comprised the evaluation of the levels of daily concentrations (D24) against the background of the baric situation shaping the weather on a given day. The study juxtaposed the daily concentrations of PM10 in Żywiec with the daily baric situation in the upper Vistula river basin. The anticyclonic situation contributed to an increase in PM10 immission concentrations in all heating seasons from 2016 to 2021. In all analysed months of the heating seasons, differences in the average monthly PM10 concentration depending on the baric situation can be noticed, and the higher the concentration level, the greater this difference is. Similarly, the number of days with exceedances of D24 standard for PM10 was several times higher in the period when there was an anticyclone situation. The analysis of the type of air masses showed that the polar continental air masses were accompanied by the worst aerosanitary condition.
Analizę wykonano dla obszaru Kotliny Żywieckiej, położonej w południowej Polsce. Topografia Kotliny Żywieckiej jest czynnikiem wybitnie sprzyjającym stagnacji chłodnego powietrza w kotlinach i tworzeniu się tzw. „zastoisk chłodu”, a także występowaniu warstw inwersyjnych hamujących mieszanie powietrza. Ponadto, w Kotlinie Żywieckiej istotny wpływ na kształtowanie warunków pogodowych wywiera zbiornik retencyjny. Sprzyja on częstszemu tworzeniu się lokalnych mgieł i zamgleń. W pracy skoncentrowano się na okresie grzewczym (6 miesięcy) w latach 2016-2021. Analizą objęto sezony zimowe na przełomie roku począwszy od 1 października, kończąc na 31 marca. W tym okresie, dla wszystkich analizowanych sezonów grzewczych średnie stężenie PM10 wyniosło 58 µg/m3 . Sezon grzewczy 2016/2017 okazał się najgorszym sezonem pod względem aerosanitarnym, ze średnim stężeniem 78,4 µg/m3, Ekstremalne poziomy stężeń dobowych w sezonach odnotowano w sezonach 2016/2017 (349,0 µg/m3 ) oraz 2017/2018 (476,2 µg/m3 ). Stanowiło to 700–900% wartości dopuszczalnej dla stężenia PM10. Częstość przekroczeń dobowej wartości dopuszczalnej D24 dla pyłu zawieszonego PM10 była w sezonie grzewczym wysoka i wahała się od 83-91 dni, co stanowiło prawie połowę (46,7 %) całego sezonu. Kolejnym etapem analizy była ocena poziomów stężeń dobowych (D24) na tle sytuacji barycznej kształtującej pogodę w danym dniu. W pracy zestawiono dobowe stężenia pyłu zawieszonego PM10 w Żywcu z dobową sytuacją baryczną z dorzecza górnej Wisły. Sytuacja antycyklonalna przyczyniała się do zwiększenia stężenia pyłu PM10 w immisji we wszystkich sezonach grzewczych 2016-2021. We wszystkich analizowanych miesiącach okresów grzewczych dostrzec można różnice w średnim miesięcznym stężeniu PM10 w zależności od sytuacji barycznej, a im wyższy poziom stężenia tym ta różnica jest większa. Podobnie ilość dni z przekroczeniem normy D24 dla pyłu zawieszonego PM10 była wielokrotnie wyższa w okresie, kiedy występowała sytuacja antycyklonalna. Analiza typu mas powietrza wykazała że najgorszy stan aerosanitarny towarzyszył masom powietrza polarno-kontynentalnego.
Źródło:
Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2023, 86; 7--21
0239-5223
2720-0779
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Economic aspects of reducing low-stack emission in Poland
Autorzy:
Turek, Marian
Michalak, Aneta
Jonek-Kowalska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88476.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
Tematy:
low-stack emission
air pollution
costs of reducing low-stack emission
niska emisja
zanieczyszczenie powietrza
koszty redukcji niskiej emisji
Opis:
The objective of the paper is to present the problem of low-stack emission in the economic and financial context. The paper presents the results of preliminary research based on literature review and environmental reports. After completing the selection of publications and data extraction, which could help to describe the issue raised, their analysis, comparison and generalization was conducted. The aspects presented may constitute a starting point in building a model of pricing the economic results of low-stack emission. In the first place the phenomenon of smog was subject to analysis, as one of the most significant consequences of low-stack emission, influencing health of human beings, environment and tangible assets. Then an attempt was made to express the previously identified results of low-stack emission in the economic and financial categories, taking into consideration the costs incurred for the purposes of completing the undertakings aimed at decreasing low-stack emission, costs avoided due to the decrease of the number of illnesses caused by low-stack emission, costs avoided due to the restriction of the negative influence of low-stack emission on the environment and on tangible assets as well as economic benefits achieved thanks to the reduction of low-stack emission.
Źródło:
System Safety : Human - Technical Facility - Environment; 2019, 1, 1; 343-351
2657-5450
Pojawia się w:
System Safety : Human - Technical Facility - Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja wykorzystania lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii jako możliwość ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój – założenia do projektu
The concept of using local renewable energy sources as possibility to reduce low emission in health resort Rabka-Zdrój – assumptions to the project
Autorzy:
Szulc, A.
Tomaszewska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203391.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Rabka-Zdrój
uzdrowiska
niska emisja
odnawialne źródła energii
jakość powietrza
health resorts
low emission
renewable energy sources
air quality
Opis:
Uzdrowiska odgrywają istotną rolę w lecznictwie opartym na naturalnych zasobach środowiska. Jednakże w uzdrowiskach coraz częściej obserwowane jest zjawisko niskiej emisji. Wyniki pochodzące ze stacji pomiarowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska potwierdzają zły stan jakości powietrza w uzdrowisku Rabka-Zdrój. Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie założeń projektu pt. Badania możliwości ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój poprzez wykorzystanie lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii. W projekcie realizacja badań ukierunkowana jest na rozpoznanie i wskazanie potencjału lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii dla ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój. Docelowo wyniki prac badawczych będą stanowiły ważne narzędzie umożliwiające społeczności lokalnej zapoznanie z faktycznymi możliwościami wykorzystania alternatywnych, proekologicznych rozwiązań technicznych. Wyniki projektu będą miały istotne znaczenie środowiskowe, społeczne i gospodarcze.
The health resorts plays an important role in health care based on natural resources of the environment. However, in health resort the phenomenon of low emission is increasingly common. The results from the Chief Inspectorate for Environmental Protection monitoring station confirmed the poor air quality in the Rabka-Zdrój health resort. The significant scientific purpose of the project is the implementation of the studies aimed at the identyfication and indication of local renewable energy sources potential to reduce low emission in the Rabka-Zdrój health resort. The ultimate results of the works will be an important tool enabling the local community to acquaint themselves with the actual possibilities of using alternative, pro-ecological technical solutions. The results of the project will have significant environmental, social and economic effects. Comprehensiveness and a multidisciplinary approach to the entire issue will complement the consideration of the possibility of introducing selected solutions and directions of activities in the area of the health resort and in other areas where the problem of low emission is still valid.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2018, R. 57, nr 2, 2; 185-195
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania nad efektywnym zarządzaniem energią na przykładzie gminy Rozprza. Część II : Analiza możliwości realizacji planu gospodarki niskoemisyjnej
Discussion on THE efficient energy management on the example of the Rozprza municipality. Part I: Analysis possibility of implementing A Low-carbon economy plan
Autorzy:
Szulc, A.
Tomaszewska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950230.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
jakość powietrza
gmina Rozprza
niska emisja
Low-carbon economy plan
air quality
Rozprza municipality
low emission
Opis:
Gospodarka niskoemisyjna staje się jednym z głównych priorytetów lokalnych samorządów. Warunkują to nie tylko obowiązujące wymogi prawne, ale również mieszkańcy gmin, którzy coraz częściej odczuwają problem niskiej emisji. Przeprowadzone przez GANTS Consulting analizy wykorzystywanych nośników energii oraz typów instalacji grzewczych w gminie Rozprza, wykazały znaczną emisję zanieczyszczeń, tj. PM10, PM2,5, benzo(a)pirenu czy dwutlenku siarki. Po przeprowadzonych analizach stężeń poszczególnych zanieczyszczeń występujących w gminie Rozprza stwierdzono występowanie znacznych przekroczeń dopuszczalnych norm. Charakterystyka wykorzystywanych nośników energii w budowlach o różnym przeznaczeniu pokazała skalę występującego problemu jakości powietrza na obszarze gminy oraz zdefiniowała jego główne przyczyny, do których należy nieefektywne spalanie węgla kamiennego niskiej jakości w paleniskach gospodarstw domowych. Opracowany dla gminy Rozprza Plan Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN) przewiduje w swoim zakresie szereg działań mających na celu zmniejszenie ilości zanieczyszczeń w powietrzu. Autorzy dokonali analizy możliwości realizacji zdefiniowanych celów oraz przybliżyli szerszy zakres ich wykonania.
A low carbon economy becomes one of the main priorities of local governments. They determine not only the applicable legal requirements, but also the residents of Commons, who increasingly suffer the problem of low emission. After a thorough analysis conducted by GANTS Consulting’s about used different energy carrier and types of heating systems in the municipality of Rozprza showed significant emission of pollutants PM10, PM2.5, benzo(a) pyrene or sulfur dioxide. Characteristics energy carriers used in buildings for various purposes showed range of problemair quality in the area of Rozprza municipality and defined the main reasons to whom be inefficient burning of low-quality coal in furnaces household. Developed for municipalities Rozprza plan for low-carbon economy provides a number of measures to reducing the amount of pollutants in the air. The authors analyzed the possibilities for implementation of defined objectives and presented a wider range of their performance.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2017, R. 56, nr 2, 2; 235-247
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mobilna platforma monitoringu wybranych parametrów niskiej emisji z wykorzystaniem dronów
Mobile flying platform for monitoring of households smoke emission selected parameters
Autorzy:
Szade, A.
Hamerla, A.
Kadlewicz, K.
Głodniok, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401938.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
środowisko
niska emisja
dron
platforma pomiarowa
environment
emission from households
drone
measuring platform
Opis:
W Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach opracowano platformę będąca odpowiedzią na rosnącą potrzebę szybkiego określania zmiennych parametrów fizyko-chemicznych niskiej emisji z budynków jednorodzinnych, a także niewielkich lokalnych kotłowni i zakładów produkcyjnych. Kluczowe znaczenie odgrywa tu zastosowanie drona jako mobilnego nośnika platformy pomiarowej, która zapewnia jednoczesny pomiar „in situ” podstawowych parametrów niskiej emisji uzupełniony o obraz z kamery i dane telemetryczne GPS. Zaprezentowano platformy pomiarowe wybranych parametrów niskiej emisji montowane na dronie. Na platformie z autonomicznym zasilaniem znajduje się pyłomierz laserowy dla analizy udziału frakcji PM10, PM2,5 i PM1 pyłów zawieszonych oraz aspirator grawimetryczny z membraną filtracyjną dla pomiaru stężenia pyłu całkowitego (jako referencyjny). Aspirator stosowany może być również do poboru próbek gazowych poprzez rurki sorpcyjne bądź do specjalnych worków. Umożliwia to badania stężeń pyłów, składu ziarnowego pyłów, składu chemicznego pyłów i gazów pobranych ze strugi spalin nad badanym emitorem w laboratoriach instytutu. Pyłomierze najkorzystniej uzupełniane są czujnikiem stężenia tlenku węgla jako sygnalizatora złego spalania węgla. Opracowano również platformę do szybkiej inwentaryzacji stężenia i rozkładu ziarnowego pyłów oraz stężenia CO i CO2 w postaci jednego laserowego modułu pomiarowego. Przedstawiono przykład pomiaru niskiej emisji w godzinach porannych w jednej z dzielnic miasta Bytom.
The Central Mining Institute in Katowice has developed a measuring platform in response to the growing need for rapid determination of variable physicochemical, smoke emission from of single-family buildings, as well as from small local heating and production plants. The key role here is the application of a drone as a mobile media for measuring devices, which provides simultaneous in situ measurement of basic parameters of household smoke emission supplemented by images from cameras and GPS telemetry data. The presented Platform Measurement parameters were mounted on a drone. The platform is supported with self-powered laser for dust meter analysis of PM10, PM2.5 and PM1 particulate matter share fractions and the gravimetric aspirator with membrane filter for measuring the concentration of total dust (as a baseline measurement). The used aspirator can also provide gas sampling by the gas sorption tube or special bags. It allows to study the concentrations of dust, grain dust composition, the chemical composition of dust and gas collected exhaust gas over the test emitter in the laboratories. Dust monitors, most preferably, are supplemented by carbon monoxide sensor as an indicator of improper coal burning. The developed platform also allows to conduct quick inventory of the concentration and size of dust and the concentrations of CO and CO2 in the form of single laser measurement module. An example of measuring household emissions in the morning in one of the districts of the City of Bytom was described in the paper.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 1; 1-8
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości ograniczania niskiej emisji w województwie śląskim
Autorzy:
Słupik, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580665.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
niska emisja
zanieczyszczenie powietrza
społeczność lokalna
województwo śląskie
zrównoważony rozwój
Opis:
Województwo śląskie od wielu lat boryka się z zanieczyszczeniem powietrza. Głównym źródłem problemów jest niska emisja, będąca przede wszystkim efektem spalania paliw niskiej jakości w prymitywnych, przestarzałych domowych paleniskach. Samorządy mając świadomość potrzeby wprowadzania zmian, podejmują szereg działań wspomagających kształtowanie zrównoważonego rozwoju na terenie województwa, uwzględniając jako priorytetowe działania naprawcze dotyczące ochrony powietrza. Nie zawsze są one wystarczające. Celem artykułu jest ocena możliwości ograniczenia niskiej emisji na terenie województwa oparta na analizie źródłowej oraz wynikach badań kwestionariuszowych.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 478; 368-378
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duel fuel compression ignition engine fuelled with homogeneous mixtures of propane and kerosene-based fuel
Autorzy:
Skrzek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/133333.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
dual-fuel engine
kerosene-based fuel
propane
HCCI process
low NOx emissions
silnik dwupaliwowy
paliwo na bazie nafty
propan
spalanie mieszanki jednorodnej
niska emisja NOx
Opis:
The paper presents some results of examination of DF CI engine fuelled with kerosene-based fuel (Jet A-1) and propane. The aim was to obtain the maximum engine thermal and overall efficiency and checking the engine emissions for the application of significant share of propane as a main source of energy. The fuel which initiates the ignition was Jet A-1 provided by common rail system during the beginning of compression stroke. Propane was provided to inlet manifold in a gas phase. The method of providing of both fuels to the engine cylinder allowed to create nearly homogeneous mixture and realized HCCI process for dual fuelling with Jet A-1 and propane. It was possible to compare two combustion strategies PCCI and HCCI for fuelling of CI engine with single fuel (Jet A-1) and dual fuelling with Jet A-1 and propane. The results of experiment show that the NOx and soot emissions are much lower than for standard CI or SI engines. The results also show very interesting potential role of propane in control of HCCI dual fuel combustion process which gives the new perspective of dual fuel engine development. The low levels of toxic components in exhaust gases encourage to test and develop this type of fuelling which could radically confine the negative influence on the environment as well as enable to apply an alternative fuels.
Źródło:
Combustion Engines; 2019, 58, 3; 191-197
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ambient Air Pollution as a Human Security Challenge in Poland
Zanieczyszczenie powietrza zewnętrznego jako wyzwanie dla bezpieczeństwa jednostki ludzkiej w Polsce
Autorzy:
Sakson-Boulet, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556641.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
human security
environmental security
clean air policy
air quality
low-stack emission
bezpieczeństwo jednostki ludzkiej
bezpieczeństwo ekologiczne
polityka ochrony powietrza
jakość powietrza
niska emisja
Opis:
The aim of this paper is to identify the scale of ambient air pollution in Poland and to assess the threats it poses to human security. Answering the research questions posed: (1) the concentrations of which pollutants pose the greatest threat to the life and health of Poles, and what are the sources of their emissions?; (2) what acts of law have been introduced by the national authorities in order to ensure that air quality conforms to European standards as concerns the pollutants posing the greatest threat to the life and health of Poles?; (3) are the solutions adopted sufficient, and if not – what course of action should be taken into account to ensure human safety in terms of clean air? leads to the conclusion that low quality air is among the major environmental threats to Polish people. Admittedly, the constitutional duty of the public authorities to take adequate measures aimed at limiting the level of air pollution and its negative effect on human life has not fulfilled at a sufficient level yet.
Celem artykułu jest identyfikacja skali zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego w Polsce oraz ocena zagrożeń, jakie stwarza ono dla bezpieczeństwa jednostki ludzkiej. Odpowiedzi na postawione pytania badawcze: (1) stężenia których zanieczyszczeń stanowią największe zagrożenie dla życia i zdrowia Polaków oraz jakie są źródła ich emisji?; (2) jakie działania podejmowane są przez władze centralne w celu zagwarantowania jakości powietrza zgodnej ze standardami europejskimi w odniesieniu do zanieczyszczeń stwarzających największe zagrożenie dla życia i zdrowia Polaków?; (3) czy przyjęte rozwiązania są wystarczające, a jeśli nie – jakie kierunki działań powinny być wzięte pod uwagę, by zapewnić bezpieczeństwo jednostki ludzkiej w odniesieniu do czystości powietrza? – prowadzą do wniosku, że powietrze niskiej jakości stanowi jedno z najważniejszych zagrożeń środowiskowych dla polskich obywateli. Konstytucyjny obowiązek podjęcia przez władze publiczne działań, które ograniczą poziom zanieczyszczenia powietrza oraz jego negatywny wpływ na zdrowie ludzi, nie jest realizowany w sposób wystarczający.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2020, 1; 95-110
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona powietrza i klimatu jako przedmiot wydatków inwestycyjnych gmin w wybranych powiatach Małopolski zachodniej w latach 2011–2016 – studium porównawcze
Air And Climate Protection As An Area Of Investment Activity Of Communes In The Counties Of Western Małopolska In 2011–2016 – A Comparative Study
Autorzy:
Ostachowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449340.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
inwestycje lokalne
jakość powietrza
zanieczyszczenie powietrza
ochrona klimatu
niska emisja
wydatki lokalne
local investments
air quality
air pollution
climate protection
low emissions
local expenditure
Opis:
Artykuł przedstawia ochronę powietrza i klimatu jako obszar aktywności inwestycyjnej gmin w powiatach Małopolski zachodniej: oświęcimskim, chrzanowskim oraz wadowickim. Jego cel to prezentacja tempa wdrażania przez władze lokalne tego obszaru działań z zakresu ochrony powietrza i klimatu. Artykuł wskazuje lokalnych liderów w tej dziedzinie. Główną tezą artykułu jest w tym wypadku stwierdzenie, że działania gmin w zakresie ochrony powietrza i klimatu na objętym analizą obszarze, mierzone poziomem nakładów inwestycyjnych, okazały się niewystarczające, a w wielu wypadkach wręcz symboliczne. Tylko w nielicznych badanych gminach problem zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym został zdefiniowany za szkodliwy czynnik dla życia mieszkańców oraz zrównoważonego rozwoju, powodując podjęcie systematycznych i długofalowych działań zaradczych zmierzających do likwidacji problemu. Potwierdzeniu tezy posłużyła analiza dokumentów sprawozdawczych i danych dostępnych w Banku Danych Lokalnych. Uzyskane wyniki dały podstawę do wniosków końcowych i propozycji modyfikacji działań władz lokalnych w zakresie ochrony powietrza i klimatu.
The article presents air and climate protection as an area of investment activity for communes in three poviats of Western Małopolska: oświęcimski, chrzanowski and wadowicki. Its aim is primarily to present the pace of implementation by the local authorities of this area of activities in the field of air and climate protection. The article indicates local leaders in this field. The main thesis of the article is in this case the statement that the activities of communes in the area of air and climate protection in the analyzed area, measured by the level of investment outlays, proved to be insufficient, and in many cases even symbolic. Only in the few communes of the poviats examined, the problem of air pollution with suspended dust has been defined as a harmful factor for the life of residents and sustainable development, causing systematic and long-term remedial actions to solve the problem. Confirmation of the thesis was based on the analysis of reporting documents and data available in the Local Data Bank. The obtained results provided the basis for final conclusions and proposals for modifying the activities of local authorities in the field of air and climate protection.
Źródło:
Polonia Journal; 2018, 8; 89-105
2083-3121
Pojawia się w:
Polonia Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selecting operating parameters of an electrostatic precipitator decreasing emission of solid fuels fly ashes
Dobór parametrów eksploatacyjnych elektrofiltru obniżającego niską emisję pyłów pochodzących ze spalania paliw stałych
Autorzy:
Nogaj, M.
Niedźwiedzki, J.
Machnik, R.
Karwat, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365329.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne PAN
Tematy:
air protection
low emission
PM10 dust
PM 2 dust
PM 5 dust
electrostatic precipitator
operating parameters
ochrona powietrza
niska emisja
pył PM10
pył PM2
pył PM5
elektrofiltr
parametry eksploatacyjne
Opis:
The article presents the results of research aimed at developing the construction of an ESP (electrostatic precipitator), as well as the performance and selection of operating parameters of the ESP for household applications. The object of the experiment was the ESP prototype, designed and made by the authors, assigned to be placed in a gas pass of a detached house. A simulation of dustiness caused by burning solid fuels has been done. The experiment has been carried out for two different degrees of dust concentration at the ESP inlet, by controlling the given voltage. The results proved that the proposed constructional solution of the ESP significantly limits low emission PM2.5 and PM10 dust emitted during the process of burning solid fuels: coal and/or biomass in boilers and fireplaces used in households or in small local boiler houses.
W artykule przedstawiono wyniki badań, mających na celu opracowanie konstrukcji, wykonanie oraz dobór parametrów eksploatacyjnych elektrofiltru do zastosowań w gospodarstwach domowych. Obiektem badań był opracowany i wykonany przez autorów prototyp elektrofiltru przeznaczony do montażu w kanale spalinowym budynku jednorodzinnego. Istotnym problemem jest dobór odpowiedniej elektrody ulotowej. Zasymulowano zapylenie powstające na skutek spalania paliw stałych. Badania przeprowadzono dla dwóch różnych stężeń pyłów na wlocie do elektrofiltru, regulując podawane napięcie. Uzyskane wyniki wykazały, że przyjęte rozwiązanie konstrukcyjne elektrofiltru umożliwia znaczne ograniczenie niskiej emisji pyłów PM2,5 i PM10 emitowanych w procesach spalania paliw stałych: węgla kamiennego i/lub biomasy w kotłach lub kominkach stosowanych w gospodarstwach domowych lub małych kotłowniach lokalnych.
Źródło:
Eksploatacja i Niezawodność; 2018, 20, 3; 495-501
1507-2711
Pojawia się w:
Eksploatacja i Niezawodność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The new meaning of solid fuels from lignocellulosic biomass used in low-emission automatic pellet boilers
Nowe znaczenie paliw stałych z biomasy lignocelulozowej stosowanych w niskoemisyjnych automatycznych kotłach na pellet
Autorzy:
Mirowski, Tomasz
Jach-Nocoń, Marta
Jelonek, Iwona
Nocoń, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283384.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
low emission
CO reduction
NOx reduction
Miscanthus giganteus
class 5 boiler
niska emisja
redukcja emisji CO
redukcja emisji NOx
miskant olbrzymi
kocioł 5. klasy
Opis:
The energy obtained from biomass in the global balance of energy carriers is the largest source among all RES. It should be borne in mind that the share of biomass as an energy carrier in the total balance is as much as 14%. The basic sources of renewable energy used in Poland are the wind power industry and biomass. Organic chemical compounds are the source of chemical energy for biomass. The biomass can be used in a solid form (wood, straw) or after being converted to liquid (alcohol, bio-oil) or gas (biogas) form. Pellets, meaning, the type of fuel of natural origin created from biomass compressed under high pressure without the participation of any chemical adhesive substances are recognized as the most common and available grades of biomass. Wood pellets manufactured from sawdust, shaving, or woodchips are the most popular type of pellets on the market. Fuel created in the form of granules is very dense and can be manufactured with low humidity content, which translates into an exceptionally high burn efficiency. The authors of this article burned agro pellets from Miscanthus giganteus without additives and with solid catalyst and conducted a series of tests that determine the impact of boiler settings (blast power, time of feeding, chimney draft) on the process of burning fuel in real conditions. A solid catalyst was used to improve combustion conditions in one of the fuels. The catalyst burns carbon monoxide and reduces nitrogen oxides. The results in the form of observation of selected parameters are summarized in the table.
Energia uzyskiwana z biomasy w globalnym bilansie nośników energii jest największym źródłem spośród wszystkich OZE. Należy pamiętać, że udział biomasy jako nośnika energii w całkowitym bilansie wynosi aż 14%. Podstawowymi źródłami energii odnawialnej wykorzystywanymi w Polsce są energetyka wiatrowa i biomasa. Organiczne związki chemiczne są źródłem energii chemicznej dla biomasy. Tę z kolei można wykorzystać w postaci stałej (drewno, słoma) lub po przekształceniu w płynną (bioetanol, bioolej) lub gazową (biogaz). Pellety, czyli rodzaj paliwa pochodzenia naturalnego wytworzonego z biomasy sprasowanej pod wysokim ciśnieniem bez udziału jakichkolwiek chemicznych substancji klejących, są uznawane za najbardziej powszechne i dostępne rodzaje paliwa z biomasy. Pelety drzewne wytwarzane z trocin, wiórów lub zrębki są najpopularniejszym rodzajem peletów na rynku. Paliwo wytwarzane w postaci granulatu (granulek) jest bardzo gęste i może być wytwarzane przy niskiej wilgotności, co przekłada się na wyjątkowo wysoką efektywność spalania. Autorzy tego artykułu wykonali serię testów spalania peletów agro z trawy Miscanthus giganteus bez dodatków uszlachetniających oraz z katalizatorem stałym. Badania miały na celu określenie wpływu ustawień kotła (moc dmuchawy, czas podawania, ciąg kominowy) na proces spalania paliwa w rzeczywistych warunkach. Stały katalizator zastosowano do poprawy warunków spalania w jednym z paliw. Katalizator pozwala dopalić tlenek węgla i redukuje tlenki azotu. Wyniki w postaci obserwacji wybranych parametrów zestawiono w tabeli.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2020, 23, 1; 75-86
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola biomasy w lokalnych klastrach energetycznych
The role of biomass in energy clusters
Autorzy:
Mirowski, T.
Kubica, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283731.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
biomasa
niska emisja
klastry energetyczne
OZE
biomass
low stack emission
energy cluster
RES
Opis:
Potencjał energetyczny biomasy w Polsce pozwala na realizację projektów w zakresie jej zagospodarowania na cele grzewcze i do produkcji energii elektrycznej (biomasa stała), do produkcji paliw gazowych (biogaz) oraz ciekłych. Jednym ze sposobów wykorzystania lokalnych zasobów biomasy są tzw. lokalne klastry energetyczne, wskazywane przez Ministerstwo Energii jako kluczowy element zrównoważenia energetycznego, szczególnie na terenach gmin wiejskich. Idea klastrów energetycznych określana jest jako porozumienie podmiotów oferujących usługi w obszarze wytwarzania, dystrybucji, magazynowania i zaopatrzenia w energię i paliwa na obszarze lokalnym, w celu zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego przy zachowaniu opłacalności ekonomicznej, finansowej i społecznej oraz zrównoważonego rozwoju. W artykule autorzy wskazują kierunki działań jakie należy podjąć w zakresie regulacji oraz wsparcia organów państwowych, aby wykorzystując lokalne zasoby biomasy uzyskać wymierne korzyści środowiskowe (poprawa jakości powietrza) oraz ekonomiczne (zmniejszenie tzw. „zielonych odpadów”) i poprawy efektywności energetycznej (wymiana starych urządzeń grzewczych). Został także przedstawiony problem ubóstwa energetycznego występujący w sektorze komunalno-bytowym, utrudniający działania jednostek samorządowych w zakresie poprawy jakości powietrza.
The energy potential of biomass allows for the implementation of projects in its development for heating and electricity production (solid biomass), and also for the production of gas fuel (biogas) and liquid fuel in Poland. One way to use a local biomass resources are a local energy clusters, indicated by the Polish Ministry of Energy as a key elements of the energy balance, particularly in the areas of rural communes. The idea of energy clusters is defined as an agreement of entities offering services in the area of manufacturing, distribution, storage and supply of energy and fuel in the local area. The aim is to increase energy security while maintaining the viability of the economic, financial and social sustainability. The authors suggest action lines, which had to be taken to regulate and support a state authorities, to use a local biomass resources to obtain tangible environmental benefits (improved the air quality) and economic (reduction of green waste) and to improve energy efficiency (replacement of the old heating equipment). The authors present also the problem of energy poverty, which occurs in the municipal and household mainly, hindering the operation of local government units in improving an air quality.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2016, 19, 4; 125-138
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie biomasy na cele grzewcze a ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza z sektora komunalno-bytowego
Utilization of Biomass for Energy Purpose Versus Reduction of Emission of Air Pollutants from Municipal and Households Sector
Autorzy:
Mirowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1815478.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
biomasa
biomasa lignocelulozowa
pelet
kotły biomasowe
niska emisja
biomass
lignocellulosic biomass
pellets
biomass boliers
low emission
Opis:
W Polsce zauważalny jest dynamiczny rozwój zastosowania w bilansie energetycznym energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Efekt ten związany jest z przyjęciem proekologicznych aktów prawnych w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Niestety nie przekłada się to na widoczną poprawę jakości powietrza na obszarach zagrożonych niską emisją. Niska emisja z sektora komunalno-bytowego to od kilku lat trudny do rozwiązania problem w województwie małopolskim, śląskim i wielu miastach, gdzie stężenia pyłów PM 10 i PM 2.5 oraz innych monitorowanych zanieczyszczeń powietrza przekraczają dopuszczalne normy. W artykule przedstawiono krótką charakterystykę biomasy, głównie pod względem jej składu oraz możliwości wykorzystania w kotłach małej mocy. Opisano przyjętą metodykę badawczą w zakresie redukcji niskiej emisji z sektora komunalno-bytowego oraz przedstawiono wstępne wyniki badań. Rodzaje stosowanych kotłów stałopaliwowych w gospodarstwach domowych i budynkach użyteczności publicznej w większości nie spełnia norm obecnie obowiązujących w zakresie emisji zanieczyszczeń do mocy 50 kW. Nowoczesne kotły z automatycznym podawaniem paliwa w postaci peletów z biomasy pozwalają skutecznie ograniczyć poziom niskiej emisji oraz innych szkodliwych gazów, co wykazano w artykule na przykładzie biblioteki miejskiej w Jordanowie. Ważnym elementem, który zachęci do zmiany starej technologii na nową jest koszt paliwa biomasowego, który przekłada się na koszty eksploatacji. W artykule przedstawiono możliwości wytwarzania peletów z biomasy roślinnej takiej, jak różne gatunki słomy, siano, liście, drobne gałęzie, zieleń z pielęgnacji, itp. W procesie peletyzacji dochodzi do waloryzacji materiału wejściowego. Zbadano właściwości fizyko-chemiczne peletu o nazwie NES z bazowej mieszanki słomy z pszenicy i lucerny o zawartości wilgoci do 40%. Wyniki potwierdziły spodziewane efekty w postaci dobrej jakości paliwa, które można stosować w kotłach klasy 5. Przeprowadzono także pomiary emisji starego kotła przed jego wymianą w miejscu użytkowania. Wyniki redukcji zanieczyszczeń emitowanych do powietrza przedstawiono w artykule w formie wykresu. Zastosowanie kompleksowego rozwiązania w zakresie produkcji peletu z lokalnych zasobów biomasy oraz spalanie go w kotłach klasy 5 ze zmodyfikowaną konstrukcją palnika daje wymierne efekty ekonomiczne i środowiskowe. Przykładem tego jest realizacja programu badawczo-wdrożeniowego DRATEWKATM, który jest realizowany w mieście Jordanów w powiecie suskim.
It is noticed, that in Poland occurs dynamic development in the energy use of energy from renewable sources. This effect is related to the adoption of pro-environmental legislation in the members of the European Union. Unfortunately, there is no visible impact on in air quality improvement in areas threatened by „low emissions”. „Low emission“ from the municipal sector, is from years a difficult problem of the Malopolska and Silesia province and plenty of cities, where concentrations of particulate matter (PM 10, PM 2.5) and other monitored air pollution exceeded permitted levels. The article presents a characteristic of biomass, mainly of its composition and the possibility to use in small boilers. Described the methodology of carried research in the field of „low emission“ reductions from the municipal sector and presented the preliminary results. Solid-fuel types of boilers used in households and public buildings for the most of them does not meet common standards for emissions to 50 kW of thermal power. The combustion of pellet in new modern biomass-boilers with automatic feed system, can effectively reduce the level of dusts and other air pollutants, as has been shown in the article as an example of the municipal library in Jordanow town. An important element that should encourage potential users to change the old technology to the new, is the cost of the biomass fuel, which has impact to an operating costs. The article presents the possibility of pellets production from biomass such as a various species of straw, grass, tree leaves, branches, etc. Analyzed chemical and physical stability of "NES“ pellet prepared from blend of wheat straw and lucerne with moisture content of 40%. The results confirmed the expected results in a form of the good quality parameters of fuel which can be used in 5 class boilers.The emission of air pollutants measurements were also carried out an old boiler before its replacement at the point of potential use. The results of the reduction of pollution emitted into the air are presented in the form of a graph. The solution of biomass utilisation for the production of pellets fuel from local biomass resources which combusting in 5 class boiler with a modified design of the torch inside gives us significant economic and enviromental effects. An example of this is the implementation of the program of research "DRATEWKA", which is carried out in the Jordanów town.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 466-477
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie paliw biomasowych w ogrzewnictwie indywidualnym na obszarach zagrożonych niską emisją
The use of biomass fuels in individual heating in areas threatened by low emission
Autorzy:
Mirowski, T.
Orzechowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283132.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
biomasa
paliwa stałe z biomasy
niska emisja
kotły 5 klasy
biomass
biomass fuels
low emission
boilers 5th grade
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wykorzystania paliw biomasowych w ogrzewnictwie indywidualnym na obszarach zagrożonych niską emisją. W Polsce zauważalny jest dynamiczny rozwój zastosowania w bilansie energetycznym energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Efekt ten związany jest z przyjęciem proekologicznych aktów prawnych w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Niestety nie przekłada się to na widoczną poprawę jakości powietrza na obszarach zagrożonych niską emisją. Autorzy zaprezentowali w artykule uproszczony model wytwarzania i zaopatrywania mieszkańców wybranej gminy powiatu krakowskiego w paliwo pochodzenia biomasowego do celów grzewczych i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Koncepcja modelu oparta jest na realizowanym polsko-norweskim projekcie pt. From Field to Energy. Autorzy wskazują na zalety lokalnej produkcji paliwa z biomasy na cele grzewcze. Uzyskany efekt środowiskowy jest możliwy poprzez konwersję stosowanych technologii i technik spalania w indywidualnych kotłowniach. Jest to szczególnie istotne na terenach, gdzie odnotowuje się przekroczenia emisji pyłów PM 10 i  PM 2,5. Wskazano także wzrost zatrudnienia i rozwój lokalnej infrastruktury w wyniku realizacji projektu.
The article presents the issues concerning the use of biomass fuels in heating individual areas threatened by low emissions. It is noted that in Poland there has occurred a dynamic development in energy use of renewable sources. This effect is related to the adoption of pro-environmental legislation in the members of the European Union. Unfortunately, there is no visible impact on air quality improvement in areas threatened by low emissions. In the article, the authors present a simplified model of production and supply on residents of selected municipalities in Krakow on fossil fuel biomass for heating and hot water. The concept of the model is based on the realized Polish-Norwegian project „From Field to Energy”. The authors indicate the advantages of local production of biomass fuel for heating purposes. The resulting environmental effect is possible by converting technologies and techniques used in individual boiler combustion. This is particularly important in areas where there were recorded excesses of emissions of the particulate matter PM 10 and PM 2.5. It also notes growth in employment and development of local infrastructure created by the project.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2015, 18, 4; 75-88
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies