Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""antropopresja"" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Związek między zanieczyszczeniem metalami śródpolnych oczek wodnych i stałością lustra wody a roślinnością strefy wodnej i buforowej
Relationship between metal pollution in midfield ponds, stability of water table and flora in water and buffer zone
Autorzy:
Wesolowski, P.
Galczynska, M.
Gamrat, R.
Horak, A.
Kot, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/800426.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
oczka wodne srodpolne
zanieczyszczenia chemiczne
zanieczyszczenia wod
zelazo
mangan
cynk
miedz
rosliny wodne
zroznicowanie gatunkowe
strefy buforowe
strefy wody
antropopresja
midfield pond
chemical pollutant
water pollution
iron
manganese
zinc
copper
aquatic plant
species differentiation
buffer zone
water zone
anthropopression
Opis:
Celem badań było określenie związku między właściwościami środowiska wodnego a szatą roślinną strefy buforowej i wodnej śródpolnych oczek. Badania oparto na analizie stężenia Fe, Mn, Zn i Cu w wodzie oraz składzie gatunkowym roślin 10 zbiorników. Pomiary chemiczne przeprowadzono techniką absorpcyjnej spektrometrii atomowej. Ustalono, że wody śródpolnych oczek charakteryzowały się dużą zmiennością stężenia badanych metali, a w przypadku Zn i Cu odpowiadały I klasie czystości wód. Rozwinięta strefa buforowa zbiorników stała się miejscem deponowania odpadów, co znalazło odzwierciedlenie w większym stężeniu Fe i Cu w wodzie w porównaniu z oczkami niezanieczyszczonymi, pomimo większego zróżnicowania roślin tworzących strefę buforową zanieczyszczonych oczek. Zanik Antennaria dioica nie był związany z wielkością stężenia Mn w wodzie. Obecność np. Agrostis stolonifera czy Carex gracilis w strefie wodnej zanieczyszczonych oczek mogła się przyczynić do obniżenia stężenia Mn i Zn w wodzie.
The aim of this study was to determine the relationship between the water environment and its properties and the vegetation of buffer and water zone of midfield ponds. The studies were based on the analysis of the concentration of Fe, Mn, Zn and Cu in water and in the plants species composition in 10 water bodies. Chemical measurements were carried out using absorption technique of atomic absorption spectrometry. In the statistical description of the research results a two-factor analysis of variance was used and basic measures of distribution were determined. In the examined field ponds 38 species of plants were observed. In the aquatic zone in which water body was not loaded with waste the number of plant species was larger than in the ponds with waste, and in the buffer zone their number was smaller. Whereas in the group of ponds of differentiated endurance of water table it was observed that in the water zone of ponds filled with water during the whole vegetation period there were fewer plant species than in the seasonal ponds. The examined water were characterized by a high variability of concentrations of analysed metals (Zn and Cu – as 1st class of water purity). A developed buffer zone of the ponds makes it possible to limit negative effects of the surface run off of mineral and organic fertilizers, but its presence often becomes a place of depositing wastes. The ponds contaminated with waste showed higher concentrations of Fe and Cu in the water in comparison with the unpolluted ponds, despite a greater variety of plants’ species within the buffer zone of the contaminated ponds. The disappearance of Antennaria dioica was caused by the level of Mn concentration in the water. Plants inhabiting the water zone of the contaminated ponds may have contributed to the reduction of Mn and Zn concentration in the water.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2014, 576
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w osadach torfowisk Wolbrom i Otrębowskie Brzegi odzwierciedleniem wpływu antropopresji
Variability of trace element concentrations in deposits of the Wolbrom and Otrębowskie Brzegi peatlands: a reflection of an anthropogenic impact
Autorzy:
Pawełczyk, Fatima
Okupny, Daniel
Michczyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578347.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
torf
pierwiastki śladowe
stabilne izotopy ołowiu
antropopresja
Polska Południowa
peat
trace elements
stable lead isotope
anthropogenic activity
Southern Poland
Opis:
W artykule zaprezentowano analizę geochemiczną profili torfowych z dwóch torfowisk, położonych w Polsce Południowej, dokumentujących przedział czasowy od okresu atlantyckiego (od 4900 BC Wolbrom i od 4200 BC Otrębowskie Brzegi) do czasów współczesnych. Jej wyniki poddano analizie statystycznej z użyciem programu PAST, celem porównania badanych torfowisk pod względem wpływu działalności człowieka oraz położenia w różnych zlewniach, z uwzględnieniem przeprowadzonych wcześniej analiz botanicznych, datowania radiowęglowego i ołowiem-210 oraz analizy składu izotopowego Pb. Koncentracja pierwiastków w badanych profilach torfowych zależała od rodzaju osadu i była mocno zróżnicowana, wahając się w przedziale od wartości niskich, zbliżonych do lokalnego tła geochemicznego, aż do ekstremalnie wysokich (w szczególności w przypadku metali ciężkich, takich jak cynk i ołów). Przeprowadzona analiza porównawcza pozwoliła na zaobserwowanie synchronicznego zapisu lokalnych, jak i regionalnych zmian składu chemicznego w dwóch torfowiskach, różniących się lokalizacją, litologią i rodzajem torfu.
A geochemical analysis was conducted on peat cores from two peatlands in Southern Poland that cover a time span from the Atlantic period (from 4900 BC in Wolbrom and from 4200 BC in Otrębowskie Brzegi) to modern times. The results were subjected to a statistical analysis using PAST software. The analysis was conducted taking into account previous botanical analyses, radiocarbon dating and lead-210 dating. The aim was to compare these two study sites in terms of their locations in different basins and anthropogenic activity. Elemental concentrations in the tested peat profiles were dependent on sediment type and their values range between very low (close to geochemical background values) and extremely high – especially in the case of heavy metals, like zinc and lead. The comparative analysis showed a synchronous record of local and regional changes of chemical composition in the two peatlands, which vary in terms of location, lithology and type of peat sediment.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 175-190
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie warunków hydromorfologicznych wybranych rzek Wielkopolski z uwzględnieniem typologii abiotycznej i użytkowania doliny rzecznej
Differentiation of hydromorphological conditions of selected Wielkopolska rivers taking into account the abiotic typology and use of the river valley
Autorzy:
Pietruczuk, Karol
Dajewski, Krzysztof
Garbarczyk, Anna
Wyrzykowska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338739.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
antropopresja
hydromorfologia rzek nizinnych
hydromorfologiczny indeks rzeczny
HIR
różnorodność hydromorfologiczna
anthropopression
hydromorphological diversity
Hydromorphological Index for Rivers
lowland river hydromorphology
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań hydromorfologicznych rzek Wielkopolski uzyskanych na podstawie hydromorfologicznego indeksu rzecznego (HIR). Łącznie przebadano 93 odcinki, należące do 47 cieków. Do obliczenia metriksu HIR wykorzystane zostały wyniki z badań terenowych. Podczas analiz statystycznych porównano zarówno indeks, jak i jego składowe – wskaźnik przekształcenia hydromorfologii (WPH) i wskaźnik różnorodności hydromorfologicznej (WRH). Wyniki analizowano pod względem typologii abiotycznej rzek, jak i użytkowania doliny rzecznej (bufora). Badania wykazały zróżnicowanie warunków hydromorfologicznych cieków na obszarze województwa wielkopolskiego. Stwierdzono stan hydromorfologiczny badanych odcinków od bardzo dobrego do złego. Stan hydromorfologiczny największej liczby odcinków (43) był dobry, następnych 25 umiarkowany, 15 bardzo dobry, 7 słaby i 3 zły. Stwierdzono również istotne statystycznie zależności między strukturą użytkowania strefy przybrzeżnej badanych odcinków a wartością HIR. Najlepsze warunki hydromorfologiczne występowały na odcinkach położonych w terenach seminaturalnych, a najgorsze na obszarach zurbanizowanych.
The article presents the results of hydromorphological studies of the Wielkopolska rivers obtained on the basis of the Hydromorphological Index for Rivers (HIR). In total research 93 sections, belonging to 47 watercourses were examined. Hydromorphological index of the river survey was based on the results from field studies. During the statistical analyzes, both the index and its components of WPH and WRH were compared. The results were analyzed in terms of the abiotic typology of rivers as well as the use of the river valley (buffer). The research showed differentiation of hydromorphological conditions in the area of the Wielkopolskia voivodship. The hydromorphological state was found from very good to bad. The most sections (43), had a good hydromorphological status, followed by a moderate level of 25, a very good 15, a poor 7 and 3 bad. There were also found dependencies between uses structure the riparian zone and the HIR index. The best hydromorphological conditions were found in watercourses located in semi natural areas and the worst in urbanized areas.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2019, 19, 2; 79-95
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie hydromorfologiczne rzeki górskiej a bogactwo gatunkowe i liczebność ichtiofauny
Reflection of the variability of hydromorphological conditions in a mountain river in the abundance and diversity of fish fauna
Autorzy:
Wyzga, B.
Amirowicz, A.
Radecki-Pawlik, A.
Zawiejska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60339.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki gorskie
rzeka Czarny Dunajec
koryta rzeczne
waloryzacja hydromorfologiczna
antropopresja
fauna
ryby
bogactwo gatunkowe
Opis:
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat koryto Czarnego Dunajca uległo w wielu odcinkach znacznemu przekształceniu w wyniku jego regulacji i wcięcia się rzeki. W rezultacie współczesna rzeka cechuje się, zwłaszcza w swym środkowym biegu, dużym zróżnicowaniem morfologii oraz charakteru utrzymania koryta. Dla 12 przekrojów jedno- do czteronurtowych dokonano hydromorfologicznej oceny rzeki i ocenę tę skonfrontowano z liczbą gatunków i okazów ryb stwierdzonych w tych przekrojach metodą elektropołowu. Na podstawie pomiarów wykonanych co 1 m w korycie(tach) małej wody, dla każdego przekroju określono także zróżnicowanie głębokości i prędkości wody oraz średniej średnicy powierzchniowego materiału dennego. Ocena hydromorfologicznej jakości rzeki w badanych przekrojach wynosiła 1,08–3,96, przy czym przekroje o wielonurtowym układzie koryta z dużym udziałem kęp określono jako naturalne, a przekroje uregulowane przyporządkowano do klasy 4. Zwiększaniu się liczby koryt małej wody towarzyszył wzrost zróżnicowania głębokości i prędkości wody oraz średniej średnicy materiału dennego. W przekrojach jednonurtowych stwierdzono tylko 2 gatunki i średnio 13 okazów ryb, natomiast w przekrojach czteronurtowych 3–4 gatunki i średnio 82 okazy ryb. Analiza wyników pokazała, że liczba gatunków i okazów ryb wzrasta liniowo wraz ze zwiększaniem się liczby koryt małej wody oraz zróżnicowania głębokości w przekroju i wykładniczo w miarę wzrostu hydromorfologicznej jakości rzeki. Przedstawione badania pokazały, że uproszczenie układu koryta rzeki górskiej w wyniku antropopresji oraz spowodowane nim pogorszenie się hydromorfologicznej jakości rzeki znajduje odzwierciedlenie w zubożeniu zespołów ichtiofauny. Wskazuje to, iż uzyskanie poprawy ekologicznego stanu rzeki, którego przejawem jest liczebność i zróżnicowanie ichtiofauny, będzie wymagało zwiększenia morfologicznego zróżnicowania jej koryta i poprawy hydromorfologicznej jakości rzeki.
Over a few past decades, some sections of the fifth-order, mountain Czarny Dunajec River, southern Poland, have been considerably modified by channelization or channel incision induced by gravel extraction. As a result, the contemporary river represents a variety of morphologies ranging from single-thread, incised or regulated channel to unmanaged, multi-thread channel. For twelve crosssections with 1 to 4 flow threads, hydromorphological river quality was assessed by four surveyors from the fields of fluvial geomorphology, river engineering and hydrobiology and compared with the abundance and diversity of fish fauna determined by electrofishing. Moreover, the variation in depth, velocity and bed material size was determined for each cross-section on the basis of measurements made at 1 m intervals. Average values of hydromorphological quality for the surveyed cross-sections ranged between 1.08 and 3.96, with the cross-sections with heavily island-braided morphology classified as representing high status (reference) conditions and those located in channelized river sections falling into Class 4. The increase in the number of low-flow channels within a cross-section was associated with increasing variation in depth, velocity and bed material size. Single-thread cross-sections hosted only 2 fish species and 13 specimens caught on average, whereas 3-4 species and 82 specimens on average were recorded in the crosssections with four low-flow channels. The reduced abundance and diversity of fish fauna characterised single-thread river sections located both upstream and downstream of the multi-thread channel reach. Results from regression analysis indicated the number of both fish species and specimens to increase linearly with increasing number of low-flow channels and variation in depth within a crosssection and exponentially with improving hydromorphological quality. This study shows that the simplification of flow pattern and the resultant aggravation of hydromorphological quality in some sections of the Czarny Dunajec, caused by human disturbances, is manifested in the remarkable impoverishment of fish communities. This indicates a need for increasing morphological complexity of the flow pattern and improving hydromorphological quality of the river that would be reflected in a restored high abundance and diversity of its fish fauna.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 02
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła strefy krawędziowej Roztocza: zróżnicowanie szaty roślinnej a stan środowiska
Springs of the Roztocze escarpment zone: the diversity of plant cover vs. environment quality
Autorzy:
Czarnecka, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59962.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Roztocze [geogr.]
strefa krawedziowa
zrodla
siedliska zrodliskowe
flora
krenofity
roslinnosc
gatunki wskaznikowe
gatunki chronione
gatunki zagrozone
zbiorowiska roslinne
antropopresja
ruderalizacja
Opis:
Terenową penetrację źródeł prowadzono z różnym natężeniem w latach 1997−2008. Badania miały na celu określenie różnorodności fitocenotycznej i florystycznej źródeł strefy krawędziowej Roztocza na tle charakterystyki geochemicznej wypływów. Podjęto ocenę stopnia ich naturalności bądź antropogenizacji w zależności od położenia obiektu (źródła na terenach leśnych i nieleśnych, głównie wiejskich) oraz odpowiedź na pytanie czy ochrona pomnikowa źródeł gwarantuje zachowanie ich wartości przyrodniczych. Badanym źródłom towarzyszy specyficzna grupa gatunków roślin naczyniowych i mszaków, które reprezentują różne kategorie krenofitów. W niewielkich niszach źródliskowych rozwijają się zbiorowiska rzeżuchy gorzkiej i śledziennicy skrętolistnej Cardamine amara-Chrysosplenium alternifolium lub rzeżuchy gorzkiej i potocznika wąskolistnego Cardamino-Beruletum erecti, zdominowane przez kilka gatunków krenofitów obligatoryjnych i/lub fakultatywnych. Wzdłuż odpływów wód źródlanych rozwijają się fitocenozy szuwaru manny fałdowanej Glycerietum plicatae. Obecność krenofitów świadczy o wysokim stopniu naturalności środowiska strefy krawędziowej Roztocza. W dużych niszach źródliskowych dominują synuzja okazałych bylin, jak wierzbówka kosmata Epilobium hirsutum, mięta długolistna Mentha longifolia, trędownik oskrzydlony Scrophularia umbrosa, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, sadziec konopiasty Eupatorium cannabinum, ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum. Na terenach wiejskich, pod wpływem antropopresji (wydeptywanie, spasanie itp.) w ich miejsce rozwijają się nitrofilne zbiorowiska dywanowe, które budują m.in.: wiechlina roczna Poa annua, życica trwała Lolium perenne, babka średnia Plantago media, głowienka pospolita Prunella vulgaris, oraz tzw. gęsie pastwiska z dominującym pięciornikiem gęsim Potentilla anserina i mietlicą rozłogową Agrostis stolonifera. Przykłady drastycznej ingerencji człowieka w obrębie nisz źródliskowych świadczą o małej skuteczności ochrony tych obiektów w formie pomników przyrody.
Field studies of springs were conducted in the years 1997−2008. They aimed to present the phytocoenotic and floristic diversity of springs of the Roztocze escarpment zone on the background of hydrogeochemistry of effluences, and to evaluate the degree of their naturality or antropogenization in relation to springs’ location (objects in forest vs. non-forest areas, particularly in rural ones), as well as to answer the question whether spring protection as nature monuments is effective. The study springs are accompanied by a specific set of species of vascular plants and bryophytes, representing different groups of krenophytes. Small spring niches are usually overgrown with communities of Cardamine amara- Chrysosplenium alternifolium and Cardamino-Beruletum erecti dominated by few species belonging to obligatory and/or facultative krenophytes. Along spring water effluences, patches of Glycerietum plicatae community are common. The presence of krenophytes indicates a high quality of the environment of the Roztocze escarpment zone. In the large niches of vauclusian springs there also occur phytocoenoses dominated by synusia of tall macroforbs, e.g. Epilobium hirsutum, Mentha longifolia, Scrophularia umbrosa, Urtica dioica, Eupatorium cannabinum, Cirsium oleraceum. In rural areas, under the influence of the antropopressure (trodding, grazing, etc.) there occur nitrophilous carpet communities consisting of Poa annua, Lolium perenne, Plantago media, Prunella vulgaris, and the so-called geese pastures dominated by Potentilla anserina and Agrostis stolonifera. The examples of drastic anthropogenic interference within spring niches show a rather low effectiveness protection of springs as nature monuments.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 06
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność hydromorfologiczna dużej rzeki nizinnej określona w oparciu o Hydromorfologiczny Indeks Rzeczny (HIR) na przykładzie rzeki Warty
Hydromorphological variability of a large lowland river based on the Hydromorphological Index for Rivers (HIR) basing on the Warta River
Autorzy:
Pietruczuk, Karol
Dajewski, Krzysztof
Garbarczyk, Anna
Szoszkiewicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400166.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
różnorodność hydromorfologiczna
rzeka nizinna
antropopresja
hydromorfologia
HIR
hydromorphological diversity
lowland river
anthropopressure
hydromorphology
Opis:
Artykuł przedstawia wyniki badań hydromorfologicznych rzeki Warty uzyskanych w oparciu o Hydromorfologiczny Indeks Rzeczny (HIR). Oprócz indeksu HIR analizowano składowe tego mutimetriksu: wskaźnik różnorodności hydromorfologicznej (WRH) i wskaźnik przekształcenia hydromorfologicznego (WPH). Badania terenowe wykonano w latach 2017–2018 na 49 odcinkach rzeki Warty. Badania wykazały zróżnicowanie stanu hydromorfologicznego rzeki. Stwierdzono stan hydromorfologiczny badanych odcinków od bardzo dobrego do złego. Największą liczbę odcinków zaklasyfikowano do dobrego stanu hydromorfologicznego (26 odcinków), następnie mniejszy udział miały odcinki rzeki w stanie bardzo dobrym (10) oraz umiarkowanym (7). Stan słaby stwierdzono dla 5 odcinków natomiast zły dla jednego odcinka. Wykazano istotne statystycznie zależności, pomiędzy strukturą użytkowania strefy nadbrzeżnej badanych odcinków, a wskaźnikami hydromorfologicznymi – HIR, WRH i WPH. Najlepsze warunki hydromorfologiczne stwierdzono w obszarach gdzie w strefie przybrzeżnej dominowało seminaturalne i rolnicze użytkowanie terenu. Natomiast czynnikami istotnie pogarszającymi warunki hydromorfologiczne były różne formy antropopresji, ze szczególnym uwzględnieniem urbanizacji. Wykazano także wyższy stopień degradacji hydromorfologicznej Warty na odcinkach położonych w dolnym biegu rzeki niż w górnym.
The article presents the results of hydromorphological research of the Warta river basing of the Hydromorphological Index for Rivers (HIR). The HIR index considered as well as two components of this mutimetrix: hydromorphological diversity index (WRH) and modification transformation index (WPH). Field surveys were carried out in 2017-2018 on 49 survey sites of the Warta River. Studies have shown the diversification of the hydromorphological state of the river. Hydromorphological state of the surveyed sites from very good to bad was found. Good hydromorphological status (26 sites), for the most frequent category, followed by very good (10) and moderate (7). Poor conditions were detected for 5 sites and bad for one only. Statistically significant relationships were also found between the land use of the bank zone, and hydromorphological indices – HIR, WRH and WPH. The best hydromorphological conditions were found in semi-natural and agricultural areas. However, various forms of anthropopressure, with particular emphasis on urbanization, were factors significantly worsening the hydromorphological conditions. A higher degree of hydromorphological degradation was revealed in the lower course of the river comparing with the higher course of the Warta.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2020, 21, 2; 15-25
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany użytkowania zlewni Ciemnej (Trzemnej) (południowa Wielkopolska)
The changes in the use of the Ciemna (Trzemna) river basin (southern Wielkopolska region)
Autorzy:
Paluch, J.
Ptak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/407596.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
Tematy:
południowa Wielkopolska
przekształcenia środowiska
antropopresja
southern Wielkopolska
transformations of the environment
anthropopressure
Opis:
W pracy dokonano analizy zmian użytkowania zlewni Ciemnej (Trzemnej), w okresie około stu lat. Dominującą formą użytkowania terenu w obu przekrojach czasowych (koniec XIX i koniec XX wieku) były użytki rolnicze. Sytuacja ta jest typowa dla większości małych rzek położonych na obszarze Wielkopolski i Kujaw, a jest konsekwencja wielowiekowych wylesień na tych terenach. Poszczególne formy użytkowania terenu sukcesywnie zmieniały swój udział w ogólnej powierzchni zlewni co było konsekwencją rozwoju cywilizacyjnego. Odmienny charakter miały zmiany elementów hydrograficznych, gdzie na przełomie lat ’60 i ’70 XX wieku w krótkim czasie powstał sztuczny zbiornik retencyjny zmieniający całkowicie dotychczasowe warunki hydrologiczne.
This work presents an analysis of the changes in the use of the Ciemna (Trzemna) river basin during a period of about a hundred years. The primary use of the area in both time periods ( the end of the 19th century and the end of the 20th century) was the agricultural one. This is typical of the majority of small rivers in the region of Wielkopolska and Kujawy, and it resulted from centuries- long deforestation in these areas. Specific uses of the area gradually changed its share in the general area of the basin, which was an effect of civilisation development. The changes of hydrographic elements were of a different nature : at the turn of 1960s and 1970s a retention reservoir was built, which completety changed the foregoing hydrological conditions.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2015, 12; 73-80
2082-6702
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany środowiska Niecki Nidziańskiej (południowa Polska) w świetle analizy malakologicznej martwic wapiennych w Pińczowie
Environmental changes of the Nida Basin (South Poland) in the light of malacological analysis of calcareous tufa in Pińczów
Autorzy:
Alexandrowicz, W.P.
Gołas-Siarzewska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062144.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
malakofauna
martwice wapienne
zmiany środowiska
antropopresja
Niecka Nidziańska
południowa Polska
malacofauna
calcareous tufa
environmental changes
anthropopression
Nida Basin
southern Poland
Opis:
Badania malakologiczne zostały przeprowadzone w odsłonięciu martwic wapiennych i deluwiów lessowych w Pińczowie na terenie Niecki Nidziańskiej. Zostały opisane bogate i zróżnicowane zespoły mięczaków. Ich skład gatunkowy i struktura odzwierciedlają zmiany środowiska sedymentacji osadów w późnym holocenie. Martwice wapienne utworzyły się w niewielkim zbiorniku wodnym powstałym na zapleczu grobli trawertynowej. Deluwia lessowe, stanowiące strop profilu, są związane z rozwojem procesów stokowych, wywołanych działalnością rolniczą człowieka. Wiek deluwiów został ustalony na podstawie datowania radiowęglowego i licznych fragmentów wyrobów ceramicznych na średniowiecze. Następstwo zespołów faunistycznych umożliwiło zdefiniowanie głównych faz zmian środowiska sedymentacyjnego, a także określenie roli wpływu człowieka na przebieg sedymentacji osadów oraz charakter i zróżnicowanie występujących w nich zespołów mięczaków. Stanowisko martwic w Pińczowie może służyć za modelowy profil przebiegu sedymentacji węglanowej w niewielkich jeziorkach zaporowych oraz zmian antropogenicznych środowiska.
Malacological researches was conducted in an outcrop of calcareous tufa and loess diluvium found in Pińczów, in the Nida Basin. Rich and varied mollusc assemblages were described in detail. The species composition and structure indicates changes in the sedimentary environment during the late Holocene. Calcareous tufa accumulated in a small reservoir formed at the back of travertine dam. The uppermost part of the profile composed of loess diluvium, point out to the development of slope processes induced by human agricultural activity. This sediment accumulated in the Middle Ages as determined from radiocarbon dating and numerous findings of pottery. The succession of the faunal assemblages enables to define the major phases of changes in the sedimentary environment, determine the human impact on the sedimentation and describe the malacofauna diversity. The tufa profile from Pińczów can serve as a model section presenting the carbonate sedimentation process in small lakes and anthropogenic environmental changes.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 454; 1--13
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany środowiska doliny dolnej Luciąży w holocenie
Changes of the environment of the lower Luciąża river valley in holocene
Autorzy:
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945300.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dolina Luciąży
antropopresja
osady rzeczne
zmiany środowiska
holocen
Opis:
The subject of the research is the lower Luciąża river valley, located in the central part of Poland. Differentiated geological structure, resulting from base tectonics and relief inherited from middle-polish ice sheets, influenced significantly natural complexity and differentiation of human influence on the valley. In the result of warmth and flora's incoming, a change in the river character has occurred (from the braided to the meandering one), already in Late Glacial, probably in AllerOd (before 10 9Z0 BP). The frrst fossil mineral record of human activity in the valley is a frreground level in the meander residual in Kludzice, dating from 3 6Z0 BP (the turn of the Bronze and Iron Ages). Partial burning of the valley resulted in cover plant conflagrations and intensified surface flow. The climate cold trend in Subboreal (5 OOO-ZZOOBP) increased wind impact. On the deforested bottom terrace sandy aeolian covers had formed before Subatlantic (until Z 200 BP). In Subatlantic (l 330 BP), organic sediments and sandy alluvial soils were created, as a result of climate warming. In historic times the man influenced the valley ever more intensively. Settlements were build, for example the embanked one in Rozprza, dated at 7t1l century. One of the main transportation routes of the Piast monarchy also led through the valley. The period of the Little Ice Age (1450-1750) and the then climate cooling and raising of the ground water level made people leave the valley and enter the plateau area. Luciąża river has been used for energy production. Largest changes have occurred during the last 100-170 years. The construction of railways and modem roads, deforrestation and building of two reservoirs - Sulejów and Cieszanowice artificial lakes has begun. Economic activation during and after the 2nd World War (melioration and hydrotechnical constructions) was of a great importance.
Przedmiotem rozważań Autorki w niniejszym artukule jest rozwój doliny dolnej Luciąży w holocenie. zarysowane zostały również kierunki i rodzaj zmian, jakich dokonał człowiek w dolinie w różnych okresach, począwszy od neolitu do czasów współczesnych. Wskazano na silny związek człowieka, jego siedlisk w dolinie w okresach historycznych. Przedstawiono zabudowę hydrotechniczną doliny trwającą od średniowiecza, zmiany użytkowania ziemi, np. wylesianie przypadające na XIX w. i na nasiloną antropopresję w dolinie w ciągu ostatnich 30 lat związaną z budową dwóch zbiorników wodnych - sulejowskiego i cieszanowickiego. Na podstawie własnych badań oraz na podstawie literatury nakreślono dalsze zamierzenia badawcze w ujęciu kompleksowego prześledzenia ewolucji systemu Luciąży w ostatnich 10 000 lat.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2004, 6
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany składu gatunkowego flory fragmentu międzywala rzeki Odry wywołane czynnikami antropogenicznymi
Changes in the species composition of flora between the Odra River flood embankments caused by anthropogenic factors
Autorzy:
Chmura, K.
Piotowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339388.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
antropopresja
flora międzywala
ocena fitosocjologiczna
rekultywacja
anthropogenic stress
flora between banks
phytosociological assessment
reclamation
Opis:
Roboty budowlane często są przyczyną zniszczenia roślinności, tworzącej naturalną osłonę gleb, zmian chemicznych i fizycznych w środowisku oraz zmian w składzie gatunkowym zbiorowisk roślinnych. Konsekwencją jest niekontrolowane pojawianie się ekspansywnych roślin ruderalnych i chwastów, ograniczających rozwój wartościowych roślin. Zaburzenia w występowaniu zwartej runi z dużym udziałem traw na obszarach sąsiadujących z rzekami, zagrożonych okresowymi wylewami, mogą potęgować zjawisko erozji wodnej. Celem pracy była ocena roślinności porastającej fragment międzywala w rejonie Mostu Milenijnego we Wrocławiu, na rzece Odrze (256,6 km biegu rzeki) z zastosowaniem metody fitosocjologicznej przed, w trakcie i po zakończeniu robót budowlanych. Zakres badań obejmował rejestrację gatunków, porastających powierzchnię badanego płatu użytku zielonego między dwoma nurtami Odry, pod filarem północnym Mostu Milenijnego oraz określenie zmian, spowodowanych czynnikami antropogenicznymi, w tym również zaniedbaniami pratotechnicznymi. Stopień pokrycia określano metodą szacunkową w pięciostopniowej skali Brauna-Blanqueta. Badany obszar podzielono na 7 odcinków (A-G), ok. 100-metrowej długości. W 2002 r. na powierzchni wydzielonych części nie stwierdzono większych różnic w składzie gatunkowym. Do liczniej występujących gatunków traw należały: kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.), kupkówka pospolita (Dactylis głomerata L.), mietlica pospolita (Agrostis vulgaris With.), mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.), perz właściwy (Elymus repens (L.) Gould), rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius (L.) P.B.), trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), wyczyniec łąkowy (Alopecurus pratensis L.), a z dwuliściennych: chaber łąkowy (Centaurea jacea L.), dziurawiec zwyczajny (Hypericum humifusum L.), przytulia pospolita (Galium mollugo L.) i wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.). W roku zakończenia budowy przeprawy (2005) stwierdzono wyraźne zmiany w składzie gatunkowym roślin i stopniu pokrycia powierzchni na wydzielonych płatach; największe w pobliżu wybudowanego filaru. W miarę oddalania się od placu budowy (filar mostu) zwiększało się pokrycie roślinnością (z 10-20 do 80 i 100%) i udział wartościowszych gatunków. Po upływie kolejnych 5 lat, w roku 2010, zaobserwowano pojawianie się krzewów i drzew. Szczególnie duże zmiany wystąpiły na międzywalu w pobliżu filaru mostu (A i B). Do liczniej występujących gatunków należały: jeżyna popielica (Rubus caesius L.), róża dzika (Rosa canina L.), śliwa tarnina (Prunus spinosa L.), topola biała (Populus alba L.) oraz wierzba biała (Salix alba L.).
Urban areas and industrial agglomerations are characterized by water, soil and natural conditions that may be adverse for plant growth and development. Earth works can change physical and chemical environment resulting in changes or even destruction of plant communities. Consequently, an uncontrolled expansion of ruderal plants and weeds is often observed. The disturbance of dense sward with a high proportion of grasses in areas adjacent to rivers, threatened by periodic flooding, may exacerbate water erosion. The paper presents the results of a phytosociological assessment of changes in plant species composition between flood embankments of the Odra River caused by earth works, restricted restoration and pratotechnical activity associated with the construction of the Millenium Bridge. Plant coverage was determined by an estimation method according to a modified scale of Braun-Blanquet. The area was divided into seven 100 m long sections (A-G). In 2002, there were no major differences in species composition on the surface of selected sections and the plant cover ranged from 80 to 100%. The most frequent grasses were: Festuca rubra, Festuca pratensis, Dactylis glomerata, Agrostis vulgaris, Typhoides arundinacea, Agropyron repens, Arrhenatherum elatius, Phragmites communis, Alopecurus pratensis and from among dicotyledons: Centaurea jacea, Hypericum perforatum Solidago virgaurea, Galium mollugo and Tanacetum vulgare. In 2005 (the completion of the bridge construction), distinct changes in plant species composition and the degree of plant coverage were noted in selected sections, mainly around the pillar. Plant cover increased from 10-20% to 80-100% with the distance from the pillar and the share of valuable species increased in the same direction. Trees and shrubs appeared after the next 5 years - in 2010. Notable changes occurred in the sections A and B near the pillar. Rubus caesius, Rosa canina, Prunus spinosa, Populus sp., and Salix alba were numerous there.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 4; 83-94
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany krajobrazów doliny Małej Wisły w obrębie Kotliny Oświęcimskiej przez wezbrania powodziowe w XVIII-XX wieku
Changes of lanscapes in the Little Wisła River Valley within the Oświęcimska Valley caused by floods in the 18th-20th centuries
Autorzy:
Czaja, Stanisław W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88110.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
Mała Wisła
zmiany krajobrazu
antropopresja
landscape changes
human impact
Opis:
Ukształtowanie doliny Małej Wisły umożliwiło już w późnym średniowieczu jej zagospodarowanie. We wczesnym etapie budowano liczne młynówki, a w XVI – XVII wieku system stawów hodowlanych, które aż do czasów współczesnych stanowią charakterystyczną cechę krajobrazu doliny. Jednak liczne wezbrania powodziowe nawiedzające od wieków dolinę Małej Wisły niszczyły stawy i zasypywały lub zmieniały bieg koryt młynówek. Jak wynika z archiwalnych zapisów oraz szkiców i map topograficznych, po powodziach ponownie odbudowywano stawy, lecz najczęściej zmieniano ich kształty, powierzchnie i układ grobli. Powodowało to wyraźne zmiany w krajobrazie doliny. Aż do końca XIX wieku wezbrania powodziowe w znaczący sposób zmieniały krajobraz opisywanej części doliny. W czasach współczesnych powodzie nie powodują już trwałych zmian w dolinie, bowiem wybudowanie zbiornika wodnego w Goczałkowicach spowodowało obniżenie wysokości kulminacji fal wezbraniowych.
The shape of the Little Wisła River Valley enabled it to make economical use of it. At first, many watermill streams and a system of fish ponds were built in the 16th-17th centuries, which up till now have been characteristic of the valley landscape. However, numerous floods, which struck the Little Wisła River Valley for centuries, devastated the ponds, covered up or changed the course of watermill streams. The archive records, sketches and topopgraphic maps show that after floods the ponds were rebuilt, but often their shape, area, and layout of dams were changed. It led to significant changes of the landscape of the valley. Up to the end of the 19th century floods immensly changed the landscape of the valley described. Nowadays floods do not cause permanent changes in the valley because its industrialisation and connections with the surrounding environment makes it necessary to rebuild buildings and technical infrastructure.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 13; 29-40
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zgrupowania biegaczowatych jako zooindykator presji turystyki żeglarskiej w ekotonach leśno−jeziornych
Assemblages of carabid beetles as zoo-indicator of water tourism impact in forest-lake ecotones
Autorzy:
Skłodowski, J.
Mądrzejewska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013121.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
struktura zgrupowan
oddzialywanie na srodowisko
bory
lesnictwo
ekoton jezioro-las
bioindykacja
zeglarstwo
ols
liczebnosc
antropopresja
Lasy Mazurskie
lesne kompleksy promocyjne
ekotony
bioindykatory
biegaczowate
Carabidae
srednia biomasa osobnicza
carabidae
tourism
forest−lake ecotone
Opis:
Changes in structure of carabid assemblages caused by tourism were observed. They turned to be smaller in comparison to those caused by clear−cuttings, which was demonstrated on the example of selected indices (SCP, SBO) and SCP/SBO model analysis. Increase in regression changes in carabid assemblages with the increase of the pressure from water−tourists was shown. It was demonstrated on the basis of reduction of the frequency of autumn species, increase of the number of small zoophages and replacement of the higrophilous species with mezophilous ones. Higher pressure resulted in higher standardised number of species as well. However, achieved results suggest that changes in the environment are not so heavy, they are important for forest economy.
Źródło:
Sylwan; 2008, 152, 08; 35-46
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość ołowiu w wierzchniej warstwie gleb z wybranych rejonów Polski o różnym stopniu antropopresji
Content of lead in the surface horizon of soils from selected anthropogenically differentiated areas of Poland
Autorzy:
Biernacka, E.
Maluszynska, I.
Maluszynski, M.J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962360.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Gornoslaski Okreg Przemyslowy
Polska
antropopresja
degradacja srodowiska
gleby
kwasowosc gleby
odczyn gleby
olow
rejon wegrowski
sklad granulometryczny
warstwa wierzchnia
zanieczyszczenia gleb
zawartosc olowiu
Opis:
The aim of paper was to determine content of Pb in soils under different impact of anthropopressure. The lead contents were determined in 22 soil samples from southern and central Poland. For lead determination in soil samples the GFAAS technique was used. The Pb contents in soil samples from GOP region were 16,0–187 mg·kg–1. The Pb contents in soil samples from Węgrów region and Nadarzyn region were respectively 4,9–15,6 mg·kg–1 and 4,4–24,5 mg·kg–1. Results of our research are confirming the negative infl uence of anthropopressure on the content of lead in the surface horizon of soils.
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2007, 16, 4[38]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość metali ciężkich w profilach osadów dennych antropogenicznie przekształconego zbiornika Płociduga w Olsztynie
Heavy metal content of bottom deposit profiles in the anthropogenically transformed Płociduga ecosystem in Olsztyn
Autorzy:
Skwierawski, A.
Sidoruk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126691.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
przekształcone jezioro
antropopresja
metale ciężkie
zlewnia miejska
transformed lake
anthropopressure
heavy metals
urban catchment
Opis:
Celem pracy było przeanalizowanie stopnia zanieczyszczenia wybranymi metalami ciężkimi (Zn, Pb, Cr, Cd) osadów dennych zbiornika Płociduga w Olsztynie. Obiektem badań było dawne jezioro, mające współcześnie charakter przekształconego ekosystemu mokradłowego. Zbiornik otoczony jest terenami zurbanizowanymi - zabudową mieszkaniową i przemysłową, a głównym bezpośrednim (punktowym) źródłem zanieczyszczenia są wyloty 2 kolektorów kanalizacji deszczowej. Badania przeprowadzono w 2009 roku. Rdzenie osadów pobrano z dwóch oddzielnych części zbiornika (północnej i południowej) i do celów analitycznych podzielono na warstwy o miąższości 10 cm. Badania wykazały bardzo duże stężenia ołowiu, cynku i chromu w stropowej warstwie osadu w części zbiornika zasilanej ściekami deszczowymi. W głębszych warstwach osadu oraz w materiale pochodzącym z części południowej zbiornika, stwierdzono znacznie mniejszą zawartość analizowanych składników. Akumulacja metali ciężkich w powierzchniowej warstwie osadu jest odzwierciedleniem złego stanu ekologicznego badanego obiektu oraz wzmożonej antropopresji związanej z postępującą urbanizacją terenu.
The aim of the present study was to determine the level of contamination of the bottom deposits in the former lake Plociduga in Olsztyn by selected heavy metals (Zn, Pb, Cr, Cd). Today Plociduga is a transformed wetland ecosystem, surrounded by urbanized areas (residential housing, industrial development). The main point sources of pollution are the outlets of two storm water drains. The study was conducted in 2009. Samples of bottom deposit cores were collected in two separate parts (northern and southern) of the former lake. The study revealed very high concentrations of lead, zinc and chromium in the uppermost layer of the sediments in the part of the ecosystem fed by rainwater. The concentrations of the analyzed elements were substantially lower in deeper sediment layers and in the samples collected in the southern part of the ecosystem, not exposed to the direct pollutant inflow. The accumulation of heavy metals in the surface layers of bottom deposits is indicative of the poor ecological condition of the investigated ecosystem and increased human pressure resulting from progressive urbanization.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 309-315
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies