Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Zapór, L." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Nanomateriały ceramiczne - potencjalne czynniki ryzyka zawodowego
Ceramic nanomaterials - the potential occupational risk factors
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/179587.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
nanomateriały
toksyczność nanomateriałów
narażenie podczas pracy
surowce ceramiczne
nanomaterials
toxicity of nanomaterials
exposure during work
nanoceramics
Opis:
Nanomateriały mają coraz większe zastosowanie w wielu gałęziach gospodarki, w tym również w przemyśle ceramicznym. W artykule podsumowano ostatnie doniesienia naukowe na temat toksyczności nanomateriałów, w tym surowców ceramicznych. Jako przykład sposobu zapobiegania ewentualnemu narażeniu podczas pracy z nanomateriałami przedstawiono, opracowaną przez HSE strategię doboru środków ograniczających narażenie w zależności od stopnia zagrożenia, jaki stanowi stosowany nanomateriał.
Nanomaterials use frequency has been rising in numerous industries, including the ceramic sector. This article summarizes the recent scientific reports on the toxicity of nanomaterials, including nanoceramics. An example of how to prevent potential risk of exposure during work with nanomaterials, is shown in the strategy of selecting protective measures depending on the level of hazard which the specific nanomaterial, drawn up by the HSE.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2016, 1; 18-21
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki biologiczne w środowisku pracy - nowe przepisy
The biological agents in the working environment
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/181186.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
narażenie na czynniki biologiczne
prawo polskie
ochrona zdrowia
exposure to biological agents
Polish law
health protection
Opis:
W artykule przedstawiono nowe obowiązujące rozporządzenie ministra zdrowia wdrażające do prawa polskiego postanowienia Dyrektywy 2000/54/WE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy.
This article presents a new Polish legislation act implementing into Polish legislation the resolutions of the Directive 2000/54/EC on the protection of workers from risks related to exposure to biological agents at work.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2005, 7/8; 32-33
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effects of silver nanoparticles of different sizes on cytotoxicity and oxygen metabolism disorders in both reproductive and respiratory system cells
Wpływ różnej wielkości nanocząstek srebra na cytotoksyczność i zaburzenia metabolizmu tlenowego w komórkach układu oddechowego i rozrodczego
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204718.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
silver nanoparticles
cytotoxicity
reactive oxygen species
DNA damage
nanocząstki srebra
cytotoksyczność
reaktywne formy tlenu
uszkodzenia DNA
Opis:
Silver nanoparticles (AgNPs) are widely used in numerous industries and areas of daily life, mainly as antimicrobial agents. The particles size is very important, but still not suffi ciently recognized parameter infl uencing the toxicity of nanosilver. The aim of this study was to investigate the cytotoxic effects of AgNPs with different particle size (~ 10, 40 and 100 nm). The study was conducted on both reproductive and pulmonary cells (CHO-9, 15P-1 and RAW264.7). We tested the effects of AgNPs on cell viability, cell membrane integrity, mitochondrial metabolic activity, lipid peroxidation, total oxidative and antioxidative status of cells and oxidative DNA damage. All kinds of AgNPs showed strong cytotoxic activity at low concentrations (2÷13 μg/ml), and caused an overproduction of reactive oxygen species (ROS) at concentrations lower than cytotoxic ones. The ROS being formed in the cells induced oxidative damage of DNA in alkaline comet assay. The most toxic was AgNPs<10 nm. The results indicate that the silver nanoparticles, especially less than 10 nm, may be harmful to the organisms. Therefore, risk should be considered when using nanosilver preparations and provide appropriate protective measures when they are applied.
Nanocząstki srebra (AgNPs), ze względu na silne właściwości bakteriobójcze, mają szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu, biomedycynie i produktach konsumenckich. Rozmiar cząstek jest istotnym, ale wciąż niewystarczająco zbadanym parametrem wpływającym na toksyczność nanosrebra. W pracy oceniono toksyczne działanie różnej wielkości cząstek srebra (~ 10, 40 i 100 nm) na komórki układu rozrodczego i oddechowego (CHO-9, 15P-1 i RAW264.7). Badano wpływ AgNPs na przeżywalność komórek, przepuszczalność błon komórkowych i aktywność metaboliczną komórek, zaburzenia metabolizmu tlenowego oraz odległe skutki działania w postaci uszkodzeń materiału genetycznego (DNA). Wszystkie badane AgNPs wykazywały silne działanie cytotoksyczne, w zakresie niskich stężeń (2÷13 μg/ml) oraz powodowały powstawanie stresu oksydacyjnego w komórkach w stężeniach niższych niż cytotoksyczne. Powstające w komórkach reaktywne formy tlenu powodowały oksydacyjne uszkodzenia DNA wykrywane w teście kometowym. Najsilniejsze działanie wykazywały cząstki o wielkości < 10 nm. Otrzymane wyniki wskazują, że nanocząstki srebra, zwłaszcza poniżej 10 nm, mogą stanowić zagrożenie dla organizmów. Dlatego też należy rozważyć ryzyko stosowania preparatów z nanosrebrem i zapewnić środki zapobiegające ich niekontrolowanemu uwalnianiu.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2016, 42, 4; 32-47
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of Selected Toxicity Endpoints in Ovary Cells Exposed to Nanoceria
Ocena wybranych parametrów toksycznego działania nanocząstek ditlenku ceru na komórki CHO-9
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818019.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
cerium dioxide nanoparticles
nanoceria
cytotoxicity
genotoxicity
nanocząstki ditlenku ceru
cytotoksyczność
genotoksyczność
Opis:
Nanometryczny tlenek ceru (CeO2NM) ma szerokie zastosowanie w wielu sektorach przemysłu, co stwarza możliwość emisji do środowiska (zarówno środowiska naturalnego, jak i środowiska pracy). Stosowany jest przede wszystkim jako katalizator paliwa w silnikach Diesla, elektrolit w stało tlenkowych ogniwach paliwowych (SOFC, solid oxide fuel cells), materiał polerski, barwnik plastiku, warstwa buforowa dla nadprzewodników, powłoka dla filtrów podczerwieni, pochłaniacz UV oraz jako przeciwutleniacz w biomedycynie. Pomimo, że produkcja CeO2NM jest wielkotonażowa, to istniejące dane toksykologiczne, z uwagi na niespójny obraz toksycznego działania, uznane zostały za niewystarczające do oceny zagrożeń, jakie może stwarzać dla ludzi i środowiska. Celem badań była ocena toksycznego działania CeO2NM o nominalnej wielkości cząstek: < 25 nm na komórki układu rozrodczego (CHO-9), po krótkotrwałym (24 lub 72 h) i długotrwałym (7 dni) narażeniu komórek. Badano wpływ CeO2NM na integralność błon komórkowych (test NRU), aktywność metaboliczną komórek (test MTT, test WST-1) oraz zdolność komórek do proliferacji (test wydajności tworzenia kolonii - CFEA). Oceniono również wpływ CeO2NM na uszkodzenia DNA w komórkach poprzez oznaczenie metodą kometową (SCGE w warunkach zasadowych) jednoniciowych pęknięć DNA (SSB) oraz oksydacyjnych uszkodzeń zasad rozpoznawanych przez glikozylazę formamido-pirymidynową (SSB-FPG). CeO2NM powodował zależne od stężenia i czasu narażenia działanie cytotoksyczne. Kierunek zmian toksycznych obejmował zarówno zmiany w przepuszczalności błon komórkowych, jak i zaburzenia aktywności metabolicznej mitochondriów. Zakres stężeń cytotoksycznych wynosił 100-400 µg/ml zależnie od ocenianego skutku cytotoksycznego. Długotrwałe narażenie komórek na CeO2NM powodowało utratę zdolności komórek do proliferacji w stężeniach ok. 50 µg/ml. CeO2NM powodował zależny od stężenia istotny statystycznie wzrost poziomu jednoniciowych pęknięć DNA oraz oksydacyjnych uszkodzeń DNA rozpoznawanych przez FPG w narażanych komórkach już w najniższych ze stosowanych stężeń (10-100 µg/ml). Wyniki testu kometowego i klonogennego wskazują na potencjalną toksyczność przewlekłą CeO2NM.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 389-403
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Benzotiazol . Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Benzothiazole
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137305.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
benzotiazol
toksyczność układowa
wartości normatywne
benzothiazole
systemic toxicity
exposure limits
Opis:
Benzotiazol jest cieczą o nieprzyjemnym, podobnym do chinoliny zapachu. Jest stosowany jako związek pośredni w syntezie organicznej (do syntezy barwników cyjanowych), środek poprawiający smak w produktach żywnościowych i środek przeciwgrzybiczy przy impregnacji obuwia. Benzotiazol występuje także jako związek naturalny. Narażenie zawodowe na benzotiazol drogą inhalacyjną i dermalną dotyczy głównie osób zatrudnionych przy jego produkcji oraz w przemyśle gumowym (np.: przy procesie wulkanizacji gumy, utwardzaniu kauczuku, w przemyśle opon samochodowych), a także osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach drogowych (przy wylewaniu mas bitumicznych). Wyniki badań toksyczności ostrej pozwalają na sklasyfikowanie benzotiazolu jako związku szkodliwego, niezależnie od drogi podania. Wartości LD50 po podaniu per os szczurom ustalono na poziomie 177 - 479 mg/kg m.c., a po naniesieniu na skórę szczura na poziomie 933 - 1233 mg/kg m.c. Wyznaczona wartość LC50 po narażeniu inhalacyjnym szczurów wynosiła około 5000 mg/m3 . W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono informacji o zatruciach ostrych i przewlekłych benzotiazolem u ludzi. U myszy, szczurów i królików wykazano, że benzotiazol może działać szkodliwie na układ nerwowy i wątrobę. U kotów stwierdzono słabe, odwracalne działanie methemoglobinotwórcze. Związek może działać drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych oraz na skórę. Benzotiazol nie wykazywał działania mutagennego w krótkoterminowych testach mutagenności, nie został również zaliczony do czynników rakotwórczych w żadnym systemie klasyfikacji (IARC, UE, EPA i ACGIH). W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych dotyczących działania teratogennego benzotiazolu oraz jego wpływu na rozrodczość. Na podstawie wyników badań na zwierzętach można przypuszczać, że benzotiazol wykazuje działanie embriotoksyczne. W Polsce i na świecie nie ustalono dotąd wartości normatywów higienicznych dla benzotiazolu. Wartość NDS benzotiazolu wynoszącą 20 mg/m3 obliczono z wartości LOAEL wyznaczonej w badaniach na szczurach, którą przeliczono na równoważne dla człowieka stężenie związku w powietrzu, a następnie podzielono przez odpowiednie współczynniki niepewności. Opierając się na wartościach medialnych dawek śmiertelnych po podaniu substancji na skórę królika i szczura, zaproponowano oznakowanie benzotiazolu literami „Sk” oznaczającymi, że substancja wchłania się przez skórę. Nie ma podstaw do ustalania wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chwilowych (NDSCh) i dopuszczalnych stężeń biologicznych (DSB) benzonatiolu.
Benzothiazole is a yellow liquid with an unpleasant odor similar to quinoline. Benzothiazole is used as a chemical intermediate in organic synthesis. It is a precursor of rubber accelerators and a component of cyanine dyes. It is also used as a flavoring substance in foods and as an antimicrobial agent. Occupational exposure to benzothiazole through inhalation or dermal contact occurs mostly at rubber processing facilities and during asphalt paving. Benzothiazole is harmful substance in laboratory animals in acute toxicity testing. It exerts systemic action on the central nervous system and the liver. In the available literature no data on the toxicity in humans, or genotoxicity, carcinogenicity, fetotoxicity, and teratogenicity of benzothiazole in laboratory animals have been found. In setting exposure limits, the results of an acute toxicity testing were considered. Based on the LOAEL value obtained in an experimental study (135 mg/kg) and the relevant uncertainty factors, a MAC (TWA) value has been calculated at 20 mg/m3 . With regard to systemic effects of benzothiazole no STEL value has been established. Because benzothiazole has been shown to penetrate the skin in amounts sufficient to induce systemic toxicity, a skin notation (Sk) is considered appropriate. notation (Sk) is considered appropriate.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 3 (45); 37-48
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strategia grupowania nanomateriałów
A strategy for grouping nanomaterials
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137752.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
nanomateriały
klasyfikacja nanomateriałów
strategie grupowania
nanomaterials
classifiaction of nanomaterials
grouping strategy
Opis:
Wprowadzanie na rynek produktów nanotechnologii wymaga określenia zagrożeń, jakie mogą one stwarzać dla zdrowia człowieka oraz środowiska. Podmioty rejestrujące mogą prowadzić, zgodnie z kryteriami rozporządzenia REACH (Registration, evaluation and authorisation of chemicals, załącznik XI), ocenę bezpieczeństwa chemicznego substancji chemicznych, stosując alternatywne metody oceny zagrożeń: podejście oparte na wadze dowodu, podejście przekrojowe lub grupowanie substancji. W artykule przedstawiono wybrane projekty strategii grupowania nanomateriałów opracowane w celu ich kategoryzacji i oceny ryzyka: zdrowotnego, środowiskowego i zawodowego.
Introducing more nanotechnological products into the market requires assessing hazards and risks to human and environment. Registrants, according to the criteria of REACH regulation (Appendix XI), may perform a chemical safety assessment of chemicals with alternative methods: weight of evidence, grouping of substances and read-across approach. This article presents the selected approaches to grouping strategy of nanomaterials for human health risk and occupational safety assessment.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2016, 3 (89); 5-15
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adypinian bis(2- etyloheksylu)
Bis(2-ethylhexyl) adipate
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138294.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
adypinian bis(2-etyloheksylu)
toksyczność układowa
wartości normatywne
Bis(2-ethylhexyl) adipate
systemic toxicity
exposure limits
Opis:
Adypinian bis(2-etyloheksylu) (DEHA) jest stosowany głównie jako plastyfikator w produkcji i przetwórstwie polichlorku winylu, polistyrenu i innych polimerów, w produkcji nitrocelulozy i kauczuku syntetycznego, a także jako rozpuszczalnik i składnik smarów stosowanych w lotnictwie. Jest też wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym. W warunkach narażenia zawodowego adypinian bis(2-etyloheksylu) może wchłaniać się do organizmu na drodze inhalacyjnej i przez skórę. Narażenie zawodowe na aerozole adypinianu bis(2-etyloheksylu) dotyczy przede wszystkim osób zatrudnionych przy produkcji związku oraz jego stosowania, głównie jako plastyfikatora w produkcji i przetwórstwie tworzyw polistyrenowych i poliuretanowych, zwłaszcza w procesach przebiegających w wysokich temperaturach (cięcie folii żywnościowych i innych materiałów używanych do pakowania żywności). W dostępnym piśmiennictwie nie ma doniesień na temat szkodliwego działania adypinianu bis(2-etyloheksylu) na ludzi. Wartość LD50 adypinianu bis(2-etyloheksylu) po podaniu per os szczurom ustalono na poziomie 9110 mg/kg m.c. Dane w piśmiennictwie dotyczące toksyczności ostrej i przewlekłej związku wskazują, że narządem docelowego działania adypinianu bis(2-etyloheksylu) u zwierząt jest wątroba, a krytycznym objawem działania związku jest rozrost (proliferacja) peroksysomów w hepatocytach. Adypinian bis(2-etyloheksylu) nie wykazywał działania genotoksycznego w wielu układach eksperymentalnych, powodował występowanie pierwotnych raków wątroby u myszy, nie powodował jednak wzrostu częstości występowania zmian nowotworowych u szczurów. W 2000 r. eksperci IARC na podstawie istniejących danych toksykologicznych, biorąc pod uwagę przypuszczalny mechanizm działania adypinianu bis(2-etyloheksylu), zaliczyli związek do grupy 3., argumentując to brakiem wystarczających dowodów rakotwórczego działania związku u ludzi i zwierząt doświadczalnych. Nowotwory wykryte u zwierząt doświadczalnych (myszy) powstają na drodze niegenotoksycznego mechanizmu i są następstwem proliferacji peroksysomów w wątrobie i wzrostu zawartości aktywnych form tlenu w hepatocytach. Zdaniem ekspertów IARC wyniki badań dotyczących molekularnych podstaw proliferacji peroksysomów wskazują, że ludzkie hepatocyty mogą być oporne na indukcję proliferacji peroksysomów odpowiadającą za powstawanie procesu nowotworowego u gryzoni. W badaniach na szczurach adypinian bis(2-etyloheksylu) wykazywał działanie embriotoksyczne, fetotoksyczne i teratogenne. Nie obserwowano działania gonadotoksycznego oraz wpływu związku na rozrodczość zwierząt. Za podstawę wartości NDS adypinianu bis(2-etyloheksylu) przyjęto wyniki dwuletnich badań na szczurach przeprowadzonych przez NTP, w których nie stwierdzono u zwierząt wzrostu częstości występowania nowotworów, a za największą dawkę, po której nie obserwowano szkodliwego działania związku (NOAEL) uznano wartość 700 mg/kg m.c./dzień. Dawkę tę przeliczono na równoważne dla człowieka stężenie związku w powietrzu, a następnie podzielono przez sumaryczny współczynnik niepewności i wyznaczono wartość NDS na poziomie 400 mg/m3. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) adypinianu bis(2-etyloheksylu). Nie ma też podstaw do ustalania wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) adypinianu bis(2-etyloheksylu). Wyniki badań na zwierzętach upoważniają do zaliczenia adypinianu bis(2-etyloheksylu) do związków mających działanie fetotoksyczne i teratogenne, dlatego proponuje się oznakowanie związku literami „Ft” oznaczającymi substancję działającą toksycznie na płód.
Bis(2-ethylhexyl) adipate (DEHA) is used primarily as a plasticizer in the flexible vinyl industry and is widely used in flexible poly(vinyl chloride) food film. It is also used as a solvent and as a component of aircraft lubricants. It is important in the processing nitrocellulose and synthetic rubber and in the cosmetic industry (cellulose-based liquid lipsticks). Occupational exposure to DEHA may occur through inhalation or dermal contact during its manufacture and its use. Bis(2-ethylhexyl) adipate is rapidly and completely absorbed after oral administration, rapidly and extensively metabolized and excreted in humans and laboratory animals. In the available literature no data on the toxicity DEHA in humans have been found. The oral LD50 in rats is 9110 mg/kg body weight. DEHA exerts systemic action mainly on the liver in acute and chronic toxicity in laboratory animals. The critical effects of DEHA activity is induced hepatic peroxisome proliferation. DEHA did not show genotoxic and mutagenic effects in many experimental studies. In carcinogenicity testing this compound caused an increased hepatocellular tumor in mice but not in rats. There are no data on carcinogenicity in humans. DEHA exerts embryotoxic, fetotoxic and teratogenic effects in animals. There are no data on reproductive and developmental effects in humans. In setting the exposure limits, the results of chronic toxicity testing were considered. Based on the NOAEL value obtained in an experimental study (700 mg/kg bw per day) and appropriate uncertainty factors, a MAC (TWA) value has been calculated at 400 mg/m3. No STEL value has been established. With regard to fetotoxic effects of DEHA in laboratory animals an Ft notation is considered appropriate.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 4 (50); 23-43
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,3-Etylenotiomocznik
1,3-Ethylenethiourea
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138389.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,3-etylenotiomocznik
ETU
wartości normatywne
1,3-ethylenethiourea
ethylene thiourea
exposure limits
Opis:
1,3-Etylenotiomocznik (ETU) jest stosowany głównie w przemyśle chemicznym, przede wszystkim jako tzw. przyspieszacz w procesach utwardzania neoprenu, kauczuku poliakrylowego i elastomerów, a także w galwanizerniach i odlewnictwie. Jest też produktem pośrednim w produkcji barwników, leków, żywic syntetycznych, a także pestycydów, głównie insektycydów i fungicydów dikarbaminianowych. Narażenie zawodowe na 1,3-etylenotiomocznik dotyczy przede wszystkim osób zatrudnionych w przemyśle chemicznym, metalurgicznym oraz przy stosowaniu tego związku podczas zabiegów agrochemicznych. W warunkach narażenia zawodowego 1,3-etylenotiomocznik może wchłaniać się do organizmu na drodze inhalacyjnej, pokarmowej i przez skórę. W dostępnym piśmiennictwie nie ma doniesień na temat szkodliwego działania 1,3-etylenotiomocznika na ludzi. Niewiele jest również danych dotyczących objawów ostrej toksyczności związku u zwierząt doświadczalnych. Wartości LD50 związku po podaniu per os szczurom ustalono na poziomie 265 ÷ 1832 mg/kg m.c., co pozwala na zaklasyfikowanie 1,3-etylenotiomocznika jako związku szkodliwego po połknięciu. Długookresowe narażenie zwierząt doświadczalnych na 1,3-etylenotiomocznik powodowało uszkodzenie funkcji tarczycy i wątroby. Większość danych pochodziła z eksperymentów, w których związek podawano zwierzętom z paszą. 1,3-Etylenotiomocznik nie wykazywał działania genotoksycznego w odpowiednich testach na bakteriach, komórkach ssaków w warunkach in vitro oraz u myszy i szczurów w warunkach in vivo. Działanie rakotwórcze 1,3-etylenotiomocznika było oceniane przez grupę roboczą IARC na podstawie wyników eksperymentów, w których związek podawano zwierzętom z paszą w dwóch badaniach przeprowadzonych na trzech szczepach myszy łącznie z narażeniem okołoporodowym oraz na podstawie pięciu badań na szczurach, również z narażeniem okołoporodowym. U myszy związek powodował nowotwory komórek pęcherzykowych tarczycy, nowotwory wątroby i przysadki mózgowej. U szczurów stwierdzono gruczolaki i raki komórek pęcherzykowych tarczycy. 1,3-Etylenotiomocznik nie powodował zmian nowotworowych u chomików. Eksperci IARC w 2001 r. zaliczyli 1,3-etylenotiomocznik, na podstawie istniejących danych toksykologicznych, do grupy 3., ponieważ nie znaleziono wystarczających dowodów rakotwórczego działania związku na ludzi i zwierzęta doświadczalne. Nowotwory wykryte u zwierząt doświadczalnych powstają bowiem na drodze niegenotoksycznego mechanizmu i wynikają z działania zaburzającego homeostazę hormonów tarczycy przez selektywne hamowanie peroksydazy tarczycowej (TPO) przez 1,3-etylenotiomocznik. Dlatego też jest mało prawdopodobne występowanie nowotworów tarczycy u ludzi narażanych na 1,3-etylenotiomocznik o stężeniach niezakłócających homeostazy hormonów tarczycy. Dodatkowo na podstawie wyników badań na zwierzętach stwierdzono, że gryzonie są bardziej wrażliwe na powstawanie nowotworów tarczycy niż ludzie. W badaniach na szczurach 1,3-etylenotiomocznik wykazywał działanie embriotoksyczne i teratogenne. Dawkę 5 mg/kg m.c./dzień 1,3-etylenotiomocznika można przyjąć za dawkę, która nie spowoduje wystąpienia wad rozwojowych u płodów szczurów (wartość NOEL). 1,3-Etylenotiomocznik ulega szybkiemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego zwierząt doświadczalnych. U ssaków jest metabolizowany do etylenodiaminy, etylenomocznika, ditlenku węgla i kwasu szczawiowego lub do pochodnych imidazolowych. U ludzi 1,3-etylenotiomocznik jest wydalany w postaci niezmienionej. Mechanizm toksycznego działania 1,3-etylenotiomocznika na tarczycę polega na hamowaniu aktywności peroksydazy tarczycowej (TPO), enzymu katalizującego syntezę hormonów tarczycy – trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Zmniejszenie stężenia hormonów tarczycy, zwłaszcza T4 we krwi, stanowi sygnał dla przysadki powodujący wzmożone wytwarzanie TSH – hormonu stymulującego pracę tarczycy, w celu pobudzenia jej do produkcji T4. Stałe pobudzanie tarczycy powoduje proliferację komórek pęcherzykowych tarczycy i prowadzi do procesu nowotworowego. Szkodliwe działanie 1,3-etylenotiomocznika może być także związane z jednoczesnym narażeniem na azotyny. Proponowaną wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,3-etylenotiomoczniaka równą 0,1 mg/m3 wyliczono na podstawie wyników 10-letnich badań u ludzi narażonych na średnie stężenia 1,3-etylenotiomocznika w powietrzu stanowisk pracy wynoszące około 0,2 mg/m3, u których stwierdzono jedynie zmniejszenie stężenia T4, przy braku zmian stężeń TSH i tyreoglobuliny. Stężenie 0,2 mg/m3 1,3-etylenotiomoczniaka uznano za wartość NOAEL, którą do wyliczenia wartości NDS podzielono przez współczynnik niepewności, uwzględniając różnice wrażliwości osobniczej ludzi. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1,3-etylenotiomocznika. Nie ma też podstaw do ustalania wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) związku. Uwzględniając wyniki badań działania teratogennego 1,3-etylenotiomoczniaka u zwierząt doświadczalnych, proponuje się także oznakowanie związku literami „Ft” oznaczającymi substancję działającą toksycznie na płód.
1,3-Ethylenethiourea (ETU) is used primarily as an accelerator for vulcanising polychloroprene and polyacrylate rubbers. Occupational exposure to 1,3-ethylenethiourea occurs also in the chemical industry where it is used as an intermediate in dyes, synthetic resins and pharmaceuticals synthesis. It is also a metabolic degradation product and an impurity in ethylenebisdithiocarbamate fungicides, and field workers may be exposed to 1,3-ethylenethiourea while applying these fungicides. The primary routes of potential human exposure to 1,3-ethylenethiourea are inhalation, ingestion and dermal contact. The principal toxic effects of 1,3-ethylenethiourea in humans involve the thyroid gland. 1,3-Ethylenethiourea is a harmful substance in laboratory animals in acute toxicity testing. In chronic toxicity it exerts harmful action on thyroid glands and the liver. 1,3-Ethylenethiourea did not show genotoxicity in many experimental studies. In carcinogenicity testing this compound induced thyroid follicular cell carcinoma in rats of both sexes, and thyroid follicular cell neoplasms, hepatocellular neoplasms, and adenomas of the parts distalis of the pituitary gland in both sexes of mice. There are no data on carcinogenicity in humans. 1,3-Ethylenethiourea exerts embryotoxic, fetotoxic and teratogenic effects in animals.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 1 (51); 57-94
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toxicity of Some Phenolic Derivatives : In Vitro Studies
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/89791.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
phenol
catechol
resorcinol
hydroquinone
phloroglucinol
cytotoxicity
fenol
hydrochinon
badania in vitro
działanie toksyczne
substancje toksyczne
rezorcynol
zagrożenia chemiczne
Opis:
Cytotoxicity of 5 phenol derivatives (phenol, catechol, resorcinol, hydroquinone and phloroglucinol) wastested using a mouse 3T3 fibroblast cell line. Its relationships with structural and physicochemical properties were investigated. Linear regression analysis and Pearson’s correlation coefficient were used to characterise the relationship between cytotoxicity (expressed by IC50 values) and physicochemical parameters of compounds or their toxicity in vivo expressed by LD50 values. The studies showed that physicochemical properties of compounds seemed to have less influence on their cytotoxic potency than structural properties. Cytotoxicity of the compounds probably depends on the number of -OH groups and their location in the aromatic ring more than on physicochemical properties of compounds. The best correlation was obtained for IC50 values and LD50 values determined following rabbit skin administration and experimental skin irritation score.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2004, 10, 4; 319-331
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of the Toxic Potency of Selected Cadmium Compounds on A549 and CHO-9 Cells
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/90271.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
cadmium sulphide
cadmium chloride
cadmium oxide
siarczek kadmu
chlorek kadmu
tlenek kadmu
Opis:
Cytotoxicity of cadmium sulphide, oxide and chloride was tested using A549 and CHO-9 cells. Metabolic activity of cells (MTT test) and cell membrane permeability (NRU test) were used as cytotoxicity endpoints. The results revealed unexpectedly low toxicity of cadmium sulphide as compared to chloride and oxide. This preliminary report does not provide any explanation for this effect, but the result may nevertheless be interesting for future studies of toxicity mechanisms of cadmium compounds. First cadmium compounds caused damage or change in the permeability of cell membranes, then inhibition of metabolic activity of mitochondria. It cannot be ruled out that the cell lysosomes are at first exposed to the effect of cadmium.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2014, 20, 4; 573-581
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenia wynikające ze stosowania nanomateriałów w środkach smarnych i sposoby ich monitorowania
Hazards resulting from the use of nanomaterials in lubricants and ways of monitoring them
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957906.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
nanomateriały w tribologii
ryzyko zdrowotne nanomateriałów
wartości referencyjne nanomateriałów
nanomaterials in tribology
health risk posed by nanomaterials
reference values for nanomaterials
Opis:
Obserwowany od lat rozwój nanotechnologii jest niezmiernie korzystny ze względów technologicznych, ale wiąże się z wciąż nie do końca poznanym ryzykiem zdrowotnym. Dziedziną w której nanotechnologie mogą przynieść szczególnie duże korzyści ekonomiczne, jest tribologia. W artykule omówiono nanomateriały najczęściej stosowane w środkach smarnych, ich niepożądane skutki zdrowotne oraz przedstawiono propozycje referencyjnych wartości dopuszczalnych stężeń w powietrzu, przydatnych w monitoringu środowiska pracy.
The development of nanotechnology, observed for years now, is very good for technological reasons, but it is associated with the still not fully known health risk. Tribology is a field in which nanotechnologies can bring particularly great economic benefits. This article discusses the most common nanomaterials used in lubricants and their possible adverse health effects. It presents proposed reference values for permissible concentrations in the air, useful m monitoring the working environment.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2018, 1; 18-21
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena cytotoksycznego działania nanocząstek tlenku ceru
Cytotoxicity of cerium oxide nanoparticles
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2072974.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
nanocząstki tlenku ceru
nanoceria
cytotoksyczność
cerium oxide nanoparticles
cytotoxicity
Opis:
Nanometryczny tlenek ceru z uwagi na szerokie zastosowanie wymaga oceny toksykologicznej. W pracy oceniano cytotoksyczne działanie nanocząstek tlenku ceru (< 25 nm) na komórki układu oddechowego (A549) i rozrodczego (CHO-9). Wykazano, że nanotlenek ceru może działać cytotoksycznie powodując zaburzenia metabolizmu komórkowego i zmiany w przepuszczalności błon komórkowych. Wartości dawek cytotoksycznych wynosiły 30÷200 μg/cm3 w zależności od rodzaju komórek oraz badanego efektu toksycznego.
Cerium oxide nanoparticles (nanoceria) require the toxicological evaluation due to their wide application. The cytotoxic action of cerium oxide nanoparticles (< 25 nm) on cells of the respiratory (A549) and reproductive (CHO-9) systems were investigated. It was shown that nanoceria exhibited cytotoxic effects causing cellular metabolism disturbances and changes in the permeability of cell membranes. Cytotoxicity doses were equal to 30÷200μg/cm3 depending on a kind of cells and cytotoxicity endpoint.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2014, 4; 326--327
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo i higiena pracy a rozwój nanotechnologii
Octupational safety and health and nanotechnology
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/179435.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
nanotechnologia
nanomateriały
nanotechnology
nanomaterials
Opis:
W artykule przedstawiono problemy i niezbędne działania, jakie należy podjąć w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy z produktami nanotechnologii. Wydaje się, że obecnie największe ryzyko związane z nanotechnologią polega na braku jej kontroli, tj. niewystarczających środkach do monitorowania środowiska pracy i środowiska naturalnego oraz braku przepisów prawnych regulujących tę kontrolę.
This article presents the problems and necessary actions that should be taken in the field of health and safety at work in relation to nanotechnology products At present, it seems that lack of control is the greatest risk associated with nanotechnology. It consists in insufficient methods of monitoring the working environment and the natural environment and no legal provisions regulating this control.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2012, 1; 4-7
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zintegrowane strategie badań toksyczności produktów nanotechnologii
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138142.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
ITS
zintegrowane strategie badań
nanomateriały
metody alternatywne
REACH
Integrated Testing Strategies
nanomaterials
alternative methods
Opis:
W związku z rozwojem nanotechnologii należy spodziewać się, że w najbliższych latach do obrotu zostanie wprowadzone wiele nowych produktów w skali nano (10-9 m), które będą musiały zostać zaklasyfikowane pod względem zagrożeń. Do oceny bezpieczeństwa chemicznego nanomateriałów proponuje się stosowanie zintegrowanych strategii badań (integrated testing strategy, ITS). W artykule przybliżono zasady zintegrowanych strategii badań, omówiono podstawy alternatywnych metod oceny toksyczności, zamieszczono informacje o poradnikach REACH dotyczących metod badawczych substancji chemicznych (w tym nanomateriałów) oraz przedstawiono przykład zintegrowanej strategii badań toksyczności nanocząstek.
The development of nanotechnology is expected to result in the launching of a number of new nanostructured products (10-9 m), which will have to be classified in terms of hazards. The IntegratedTesting Strategy (ITS) can be used to assess the chemical safety of nanomaterials. This article discusses the principles of ITS and of alternative methods for toxicity testing; it also contains information about REACH recommendations on information requirements and chemical safety. There is an example of how ITS is used to test the toxicity of nanoparticles.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2012, 4 (74); 33-40
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena narażenia na czynniki biologiczne i chemiczne w małych zakładach gastronomicznych
Assesing exposure to biological and chemical agents in small eateries
Autorzy:
Kowalska, J.
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/181445.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
ocena ryzyka zawodowego
czynniki chemiczne
czynniki biologiczne
środowisko pracy
analiza zagrożeń
occupational risk assessment
chemical agents
biological agents
hazard analysis
Opis:
W artykule omówiono czynniki biologiczne i chemiczne występujące w zakładach gastronomicznych. Przedstawiono również wyniki oceny narażenia zawodowego na stanowiskach pracy uzyskane w ramach prowadzonego w CIOP-PIB zadania z zakresu służb państwowych.
This paper presents the problem of exposure to biological and chemical agents often found in small eateries. It also discusses the results of risk assessmerrt at those workplaces, which had been as a result ot the tasks conducted by CIOP-PIB as part of state services.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2011, 5; 12-15
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies