Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Zając, Ewa." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 36
Tytuł:
Sytuacja epidemiologiczna włośnicy w Polsce - I półrocze 2022 r.
Epidemiology of trichinellosis in Poland - the first half of 2022
Autorzy:
Bełcik, Aneta
Korpysa-Dzirba, Weronika
Bilska-Zając, Ewa
Różycki, Mirosław
Gontarczyk, Aneta
Kochanowski, Maciej
Samorek-Pieróg, Małgorzata
Karamon, Jacek
Cencek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22443123.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
Tematy:
dziki
sytuacja epidemiologiczna
rok 2022
zwierzęta dziko żyjące
zwierzęta łowne
choroby zwierząt
choroby pasożytnicze
włośnica
występowanie
trichinellosis
wild boars
hunting animals
Polska
Opis:
The aim of this study was to present the current situation of trichinellosis, basing on the results of examination of the tissues of animals hunted in Poland. Investigation was carried out from 1st January to 30th June 2022 in the Department of Parasitology and Parasitic Diseases of National Veterinary Research Institute in Poland. Samples were collected out of 103 wild boars (Sus scrofa) and one wolf (Canis lupus), originating from 14 voivodeships. The study of wild boars muscle tissues revealed 89 positive samples, including 60 T. spiralis, 21 T. britovi, two T. pseudospiralis, and five mixed invasions with T. spiralis and T. britovi. In one case no amplification products were obtained. T. britovi was also found in the sample of wolf muscle tissue. This study emphasize the fact that trichinellosis in hunting animals is still a zoonotic threat, and should be closely monitored.
Źródło:
Życie Weterynaryjne; 2022, 97, 09; 607-610
0137-6810
Pojawia się w:
Życie Weterynaryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prevalence of tick-borne pathogens at various workplaces in forest exploitation environment
Występowanie patogenów przenoszonych przez kleszcze na różnych stanowiskach pracy w środowisku eksploatacji lasu
Autorzy:
Cisak, Ewa
Wójcik-Fatla, Angelina
Zając, Violetta
Dutkiewicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166205.pdf
Data publikacji:
2014-12-05
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
Anaplasma phagocytophilum
Babesia microti
Borrelia burgdorferi
kleszcze Ixodes ricinus
leśnictwo
miejsca pracy
Ixodes ricinus ticks
forestry
workplaces
Opis:
Background: The objective of the study was the evaluation of the infection of ticks with pathogenic microorganisms at various workplaces (timber acquisition, forest growing, forest cultivation, forest protection). Material and Methods: Eight hundred sixty one Ixodes ricinus ticks collected from 4 workplaces were examined for the presence of Borrelia burgdorferi, Anaplasma phagocytophilum and Babesia microti by polymerase chain reaction (PCR). Then, a comparative analysis of the relative density and infection of ticks at individual workplaces was done. In the statistical analysis, Chi² test, and Pearson’s test for correlation were applied. Results: The differences in infection (15.9–50%) of ticks with B. burgdorferi between the examined workplaces were highly significant, with the highest percentage observed at forest growing. The percentages of infection of ticks with A. phagocytophilum at individual workplaces ranged from 1.1–3.7%, and differences were statistically insignificant. The percentages of infections of ticks with Babesia microti at individual workplaces fluctuated from 3.6–4.4% and differences were also insignificant. Co-infections of ticks with 2 or 3 pathogens were rare. Conclusions: Co-infections with B. burgdorferi and B. microti showed a significant relationship with the workplaces, while those with B. burgdorferi and A. phagocytophilum did not show such a dependence. No significant positive correlation was found between the relative density of ticks and the frequencies of infections with B. burgdorferi, A. phagocytophilum and B. microti. Med. Pr. 2014;65(5):575–581
Wstęp: Celem badań była ocena zakażenia kleszczy występujących na różnych miejscach i stanowiskach pracy w leśnictwie (uzyskiwanie drewna, hodowla lasu, uprawa lasu, ochrona lasu) patogenami przenoszonymi przez kleszcze. Materiał i metody: Z 4 miejsc pracy zebrano 861 kleszczy Ixodes ricinus, które zbadano na obecność Borrelia burgdorferi, Anaplasma phagocytophilum i Babesia microti przy pomocy łańcuchowej reakcji polimerazy (polymerase chain reaction – PCR). Następnie przeprowadzono analizę porównawczą względnej gęstości kleszczy i ich zakażenia w poszczególnych miejscach pracy. W analizie statystycznej zastosowano test Chi² i test korelacji Pearsona. Wyniki: Różnice w zakażeniach kleszczy B. burgdorferi (15,9–50%) zebranych z różnych miejsc pracy były statystycznie wysoce istotne, a najwyższe zakażenie kleszczy zaobserwowano w miejscu hodowli lasu. Odsetki zakażeń kleszczy A. phagocytophilum i B. microti na poszczególnych miejscach pracy wahały się odpowiednio od 1,1% do 3,7% i od 3,6% do 4,4%, a różnice były nieistotne statystycznie. Współzakażenia kleszczy 2 lub 3 patogenami występowały rzadko. Wnioski: Wykazano istotną zależność koinfekcji B. burgdorferi i B. microti od stanowiska pracy, natomiast nie stwierdzono jej dla współwystępowania B. burgdorferi i A. phagocytophilum. Nie wykazano korelacji między względną aktywnością a zakażeniem kleszczy B. burgdorferi, A. phagocytophilum i B. microti. Med Pr 2014;65(5):575–581
Źródło:
Medycyna Pracy; 2014, 65, 5; 575-581
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Streptococcus suis: a re-emerging pathogen associated with occupational exposure to pigs or pork products. Part I - epidemiology
Autorzy:
Dutkiewicz, Jacek
Sroka, Jacek
Zając, Violetta
Wasiński, Bernard
Cisak, Ewa
Sawczyn, Anna
Kloc, Anna
Wójcik-Fatla, Angelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/991187.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
streptococcus suis
pigs
humans
carriage
disease
epidemiology
treatment
prevention
Opis:
Streptococcus suis (ex Elliot 1966, Kilpper-Bälz & Schleifer 1987) is a facultatively anaerobic Gram-positive ovoid or coccal bacterium surrounded by a polysaccharide capsule. Based on the antigenic diversity of the capsule, S. suis strains are classified serologically into 35 serotypes. Streptococcus suis is a commensal of pigs, commonly colonizing their tonsils and nasal cavities, mostly in weaning piglets between 4–10 weeks of age. This species occurs also in cattle and other mammals, in birds and in humans. Some strains, mostly those belonging to serotype 2, are also pathogenic for pigs, as well as for other animals and humans. Meningitis is the primary disease syndrome caused by S. suis, both in pigs and in humans. It is estimated that meningitis accounted for 68.0% of all cases of human disease reported until the end of 2012, followed by septicaemia (including life-threatening condition described as ‘streptococcal toxic shock-like syndrome’ – STSLS), arthritis, endocarditis, and endophthalmitis. Hearing loss and/or vestibular dysfunction are the most common sequelae after recovery from meningitis caused by S. suis, occurring in more than 50% of patients. In the last two decades, the number of reported human cases due to S. suis has dramatically increased, mostly due to epidemics recorded in China in 1998 and 2005, and the fulminant increase in morbidity in the countries of south-eastern Asia, mostly Vietnam and Thailand. Out of 1,642 cases of S. suis infections identified between 2002–2013 worldwide in humans, 90.2% occurred in Asia, 8.5% in Europe and 1.3% in other parts of the globe. The human disease has mostly a zoonotic and occupational origin and occurs in pig breeders, abattoir workers, butchers and workers of meat processing facilities, veterinarians and meat inspectors. Bacteria are transmitted to workers by close contact with pigs or pig products, usually through contamination of minor cuts or abrasions on skin of hands and/or arms, or by pig bite. A different epidemiologic situation occurs in the Southeast Asian countries where most people become infected by habitual consumption of raw or undercooked pork, blood and offal products in the form of traditional dishes. Prevention of S. suis infections in pigs includes vaccination, improvement in pig-raising conditions, disinfection and/or fumigation of animal houses, and isolation of sick animals at the outbreak of disease. Prevention of human infections comprises: protection of skin from pig bite or injury with sharp tools by people occupationally exposed to pigs and pig products, prompt disinfection and dressing of wounds and abrasions at work, protection of the respiratory tract by wearing appropriate masks or repirators, consulting a doctor in the case of febrile illness after exposure to pigs or pork meat, avoidance of occupations associated with exposure to pigs and pork by immunocompomised people, avoidance of consumption of raw pork or pig blood, adequate cooking of pork, and health education.
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2017, 24, 4
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja programu multimedialnego „Bambikowe logoprzygody” firmy edukacyjnej Moje Bambino
Autorzy:
Gacka, Ewa
Zajac, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368502.pdf
Data publikacji:
2018-05-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:
Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej; 2016, 14; 181-185
2300-391X
Pojawia się w:
Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oznaczanie metali w wybranych elementach środowiska w świetle obowiązujących uregulowań prawnych
Determination of metals in selected elements of the environment in the context of applicable legal regulations
Autorzy:
Gajec, Monika
Król, Anna
Kukulska-Zając, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835061.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
metale
regulacje prawne
ochrona środowiska
monitoring
metals
legal regulations
environmental protection
Opis:
Liczba substancji, które stanowią potencjalne ryzyko dla środowiska, wciąż rośnie, a ich dopuszczalne stężenia w poszczególnych elementach środowiska różnią się w zależności od kraju. Podczas prowadzenia oceny stanu środowiska przyrodniczego konieczne jest wykorzystywanie selektywnych i czułych metod analitycznych w celu oznaczania zawartości zanieczyszczeń na odpowiednim poziomie stężeń. Otrzymywanie miarodajnych wyników analitycznych jest możliwe przy zastosowaniu określonych procedur postępowania (m.in. posiadanie akredytacji przez laboratorium badawcze) i wykorzystaniu właściwych metodyk. Jeśli metodyki są m.in. powtarzalne, dokładne i czułe oraz zostały sprawdzone przez wieloletnie użytkowanie, mogą stać się metodykami referencyjnymi, co potwierdza dokładną weryfikację tych metodyk, a także gwarantuje otrzymanie dobrej jakości wyników. Jedną z grup substancji, dla których zawartości w elementach środowiska (w wodach, ściekach, glebach) muszą być monitorowane, są metale i metaloidy. Oznaczanie zawartości metali i metaloidów w próbkach środowiskowych jest wymagane prawnie, a dopuszczalne ich stężenia w elementach środowiska są limitowane i ulegają coraz większemu obniżeniu. W artykule opisano przegląd obowiązujących regulacji prawnych w zakresie oznaczania zawartości metali i metaloidów w różnych elementach środowiska (w wodach, ściekach oraz glebach). W artykule zebrano i przedstawiono dopuszczalne graniczne wartości stężeń poszczególnych metali i metaloidów w wodach powierzchniowych i podziemnych, ściekach przemysłowych oraz glebach, jak również metodyki referencyjne zalecane w badaniach i analizach zanieczyszczeń metalami w tych elementach środowiska. Przeprowadzony przegląd dopuszczalnych granicznych zawartości metali i metaloidów w wodach, ściekach oraz glebie pokazał, że wartości te są zróżnicowane w szerokim zakresie w zależności od rodzaju oznaczanego metalu oraz że istnieje konieczność oznaczania tego typu zanieczyszczeń na bardzo niskich poziomach stężeń. Przeprowadzony przegląd regulacji prawnych pokazał także, że zalecanymi metodykami referencyjnymi do oznaczania większości metali w próbkach środowiskowych są atomowa spektrometria emisyjna ze wzbudzeniem w plazmie indukowanej (ang. inductively coupled plasma optical emission spectrometry, ICP-OES), spektrometria mas z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ang. inductively coupled plasma mass spectrometry, ICP-MS) oraz absorpcyjna spektrometria atomowa (ang. atomic absorption spectrometry, AAS lub ASA). Są to nowoczesne metody instrumentalne, a wybór odpowiedniej metody powinien być uzależniony przede wszystkim od oznaczanych zakresów stężeń i oznaczanych analitów.
: The number of substances that pose a potential risk to the environment is still growing, and their permissible concentrations vary in different countries. When conducting an environmental assessment, it is necessary to use selective and sensitive analytical methods to determine the content of contaminants at appropriate concentration levels. Obtaining reliable analytical results is possible using specific procedures (accreditation of the research laboratory) and using appropriate methodologies. If the methodologies are, for instance, repeatable, accurate and sensitive, and tested by many years of use, they can become reference methodologies, which proves that they are carefully examined and guarantee good results. One of the groups of substances for which the content in environmental elements (in water, wastewater, soils) must be monitored are metals and metalloids. The necessity to determine the content of this type of analytes in environmental samples is required by law, and the permissible concentrations in the environmental elements are decreasing. The article presents an overview of the most important Polish legal acts related to the content of metals and metalloids in various elements of the environment and provides the reference methodologies that should be used to determine this content. The review of the permissible limit values of metals and metalloids in water, sewage and soil showed that the values of acceptable metal and metalloid concentrations vary within a wide range depending on the type of analytes being measured and it is necessary to determine this type of contaminants at very low concentration levels. The conducted overview of regulations showed that it is necessary to determine metals in environmental samples at very low concentration levels. Reference methods recommended by the law for determining most metals in environmental samples are: Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry (ICP-OES), Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICP-MS) and Atomic Absorption Spectrometry (AAS or ASA). Those are instrumental methods, each of them has both advantages and disadvantages. The choice of the appropriate method should depend on the determined concentration ranges, analytes determined, but also the costs of purchasing and using the apparatus.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 5; 283-292
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ nanomateriałów stosowanych w przemyśle naftowym i gazowniczym na środowisko
The environmental impact of nanomaterials used in the oil and gas industry
Autorzy:
Gajec, Monika
Kukulska-Zając, Ewa
Król, Anna
Dobrzańska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143403.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
nanomateriały
nanocząstki srebra
nanoodpady
spektrometria mas z plazmą sprzężoną indukcyjnie
nanomaterials
silver nanoparticles
nanowaste
inductively induced plasma mass spectrometry
Opis:
W ostatnich latach obserwowany jest stały wzrost wykorzystania nanomateriałów w produkcji przemysłowej. Są one również szeroko stosowane w przemyśle naftowym i gazowniczym, w niemal całym łańcuchu dostaw, a więc w zakresie poszukiwań, wierceń, produkcji, a także procesów rafineryjnych. Nanotechnologia znalazła zastosowanie m.in. w płynach wiertniczych i płynach do szczelinowania, cementowaniu szybów naftowych, intensyfikacji wydobycia ropy, zapobieganiu korozji, wykrywaniu węglowodorów, uwalnianiu metanu z hydratów gazowych i zmniejszaniu oporów przepływu w mediach porowatych. Ciągły wzrost zapotrzebowania na nanomateriały oraz zwiększenie ich produkcji prowadzi jednak do wzrostu emisji nanocząstek do środowiska (woda, gleba, powietrze). Nanomateriały nie są obojętne dla środowiska i zdrowia człowieka, a ich coraz powszechniejsze zastosowanie może stanowić zagrożenie. Aby ocenić wpływ nanotechnologii na zdrowie ludzi i środowisko, konieczne jest określenie obecnych i przyszłych źródeł uwalniania, a także ilości nanomateriałów, które mogą przedostać się do środowiska. Istotne jest również opracowanie skutecznych metod, które pozwolą na monitorowanie zawartości nanomateriałów i rozkładu wielkości ich cząstek w różnych elementach środowiska. Do tego celu może służyć spektrometria mas z plazmą indukcyjnie sprzężoną oraz modułem pojedynczej cząstki (spICP-MS). Ta zaawansowana technika analityczna po odpowiednim przygotowaniu próbki do badań i separacji z matrycy nanocząstek może stanowić skuteczny sposób ich charakterystyki oraz określenia wielkości cząstek. W artykule przedstawiono zastosowanie nanomateriałów w przemyśle naftowym i gazowniczym, opisano wyniki przeglądu obowiązujących aktów prawnych w zakresie wykorzystywania nanomateriałów oraz scharakteryzowano występowanie nanomateriałów w środowisku. Zaprezentowano także przykładowe wyniki badań wyznaczania rozkładu wielkości nanocząstek srebra otrzymane dla próbek środowiskowych różnego typu za pomocą metody spICP-MS. Badania zostały przeprowadzone w Zakładzie Ochrony Środowiska Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego i wykazały, że nanocząstki metali są obecne w próbkach środowiskowych, takich jak odpady wiertnicze czy wody powierzchniowe, w dość szerokim zakresie stężeń i średnic cząstek.
In recent years, there has been a steady increase in the use of nanomaterials in industrial production. Nanomaterials are also widely used in the oil and gas industry, both upstream and downstream, including exploration, drilling, production as well as refining processes. Nanotechnology has been used, among others, in drilling and hydraulic fluids, cementing oil wells, enhanced oil recovery, preventing corrosion, detecting hydrocarbons, releasing methane from gaseous hydrates, and reducing flow resistance in porous media. Continuous growth in the demand for nanomaterials and in their production leads to an increase in the emission of nanoparticles to the environment (water, soil, air). Nanomaterials are not indifferent to the environment and human health, and their growing use may pose a threat to the environment. To determine the impact of nanotechnology on human health and environmental quality, it is necessary to identify the current and future sources and amounts of nanomaterials that will be released into the environment. It is also important to develop effective methods that will allow nanoparticles to be monitored in various elements of the environment. For this purpose, mass spectrometry with inductively coupled plasma and a single particle module (spICP-MS) can be used. After appropriate preparation of the sample for testing and separation of nanoparticles from the matrix, this advanced analytical technique can serve as a reliable method for particle size characterization. The article presents an overview of the applicable legal acts in the field of nanomaterials, a brief description of the use of nanomaterials in the oil and gas industry, as well as exemplary test results for determining the size distribution of silver nanoparticles obtained for various types of environmental samples using the above-mentioned method. The research was carried out at the Department of Environmental Protection of the Oil and Gas Institute – National Research Institute and showed that metal nanoparticles were present in environmental samples, such as drilling waste or surface water, in a fairly wide range of concentrations and particle diameters.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2021, 77, 12; 812-820
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biogaz rolniczy w Polsce – produkcja i możliwości wykorzystania
Agricultural biogas in Poland – production and possible applications
Autorzy:
Holewa-Rataj, Jadwiga
Kukulska-Zając, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344020.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
biogaz rolniczy
produkcja
Polska
agricultural biogas
production
Polska
Opis:
Biogaz stanowi alternatywę energetyczną dla konwencjonalnych paliw gazowych. Wzrost produkcji tego gazu oraz zwiększenie wykorzystania potencjału sektora biogazowego w Polsce może mieć znaczący wkład w zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez dywersyfikację źródeł energii. W niniejszym artykule skoncentrowano się wyłącznie na biogazie rolniczym i przedstawiono najnowsze dane dotyczące m.in. liczby biogazowni rolniczych oraz rocznej wydajności instalacji do wytwarzania tego gazu. Warto zauważyć, że liczba biogazowni rolniczych w Polsce systematycznie wzrasta. Na początku roku 2021 było ich 116, na koniec 2021 roku w rejestrze wytwórców biogazu rolniczego KOWR wpisanych było już 128 instalacji biogazowych, natomiast aktualna na koniec 2022 roku liczba biogazowni rolniczych wynosi 141. Wzrost liczby instalacji biogazowych pociąga za sobą wzrost możliwości produkcji tego gazu. Instalacje zarejestrowane na koniec 2021 roku pozwalały na wytworzenie ponad 513 mln m3 biogazu rolniczego rocznie. Obecnie sumaryczna roczna wydajność instalacji biogazowych pozwala na wytworzenie ponad 569 mln m3 biogazu rolniczego. Wszystkie zarejestrowane w Polsce biogazownie rolnicze wykorzystują produkowany biogaz do wytwarzania ciepła i energii elektrycznej w skojarzeniu. Sumaryczna moc zainstalowana elektryczna wszystkich biogazowni rolniczych na koniec 2022 roku wynosi 139,5 MWe. W artykule przedstawiono również wyniki analiz w zakresie stosowanych w Polsce substratów do produkcji biogazu rolniczego oraz metod jego oczyszczania, a także wpływu użytej metody oczyszczania na jakość, parametry fizykochemiczne oraz możliwość wykorzystania powstającego gazu. Do produkcji biogazu rolniczego w większości stosowana jest biomasa roślinna w połączeniu z inną biomasą oraz ewentualnie kiszonka. Wykorzystywane w biogazowniach rolniczych procesy oczyszczania biogazu to przede wszystkim odsiarczanie i osuszanie. Przeprowadzone badania pokazały również, że parametry energetyczne biogazów rolniczych pochodzących z różnych biogazowni charakteryzują się niewielkim zróżnicowaniem, co jest istotne ze względu na fakt, że stabilność parametrów energetycznych biogazu stanowi ważny czynnik wpływający na możliwość jego efektywnego wykorzystania.
Biogas is an energy alternative to conventional gaseous fuels. Increasing the production of agricultural biogas and increasing the use of the potential of the biogas sector in Poland may significantly contribute to increasing the country's energy security through the diversification of energy sources. This article focuses exclusively on agricultural biogas and presents the latest data on, inter alia, the number of agricultural biogas plants and the annual capacity of the installation for producing this gas. It is worth noting that the number of agricultural biogas plants in Poland is systematically increasing. At the beginning of 2021 there were 116 agricultural biogas plants, at the end of 2021, 128 biogas installations were entered in the KOWR register of agricultural biogas producers, while the current number of agricultural biogas plants at the end of 2022 is 141. The increase in the number of biogas installations entails an increase in the possibility of producing this gas. Installations registered at the end of 2021 allowed for the production of over 513 million m3 of agricultural biogas per year. Currently, the total annual capacity of biogas installations allows for the production of over 569 million m3 of agricultural biogas. All agricultural biogas plants registered in Poland use the produced biogas to generate heat and electricity in combination. The total installed electric capacity of all agricultural biogas plants at the end of 2022 is 139.5 MWe. The article also presents the results of analyzes of the substrates used in Poland for the production of agricultural biogas and methods of its purification, as well as the impact of the treatment method used on the quality, physicochemical parameters and the possibility of using the generated gas. For the production of agricultural biogas, mostly plant biomass is used in combination with other biomass, and possibly silage. The biogas purification processes used in agricultural biogas plants are primarily desulphurization and drying. The conducted research also showed that the energy parameters of agricultural biogas from different biogas plants are characterized by little differentiation, which is important due to the fact that the stability of the energy parameters of biogas is an important factor influencing the possibility of its effective use.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 12; 872-877
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakość biogazu rolniczego w Polsce na tle doniesień literaturowych
The quality of agricultural biogas in Poland against the background of literature reports
Autorzy:
Holewa-Rataj, Jadwiga
Kukulska-Zając, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344027.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
biogaz
jakość
biogaz rolniczy
biogas
quality
agricultural biogas
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań jakości biogazu rolniczego produkowanego w Polsce. Uzyskane wyniki odniesiono do dostępnych danych publikowanych w tym zakresie w literaturze, zarówno krajowej, jak i światowej. Próbki oczyszczonego biogazu rolniczego pobrano do odpowiednich pojemników w 11 wybranych do badań biogazowniach, zachowując ich reprezentatywność w stosunku do wszystkich biogazowni rolniczych w Polsce. Wytypowane do badań biogazownie rolnicze stanowiły obiekty o zróżnicowanej wielkości, charakterystyce stosowanych substratów oraz różnym zakresie parametrów podlegających uzdatnieniu. W biogazowniach tych prowadzono głównie procesy osuszania i odsiarczania produkowanego biogazu rolniczego, a w przypadku jednej z biogazowni usuwane były również siloksany. Oznaczenie zawartości tlenku węgla(II), amoniaku oraz parametrów związanych z wilgotnością biogazu przeprowadzono na miejscu ze względu na możliwe zmiany składu gazu, wynikające z jego transportu. Pozostałe parametry jakościowe biogazu wyznaczono w laboratorium. W badanych próbkach biogazu rolniczego oznaczono zawartość takich substancji jak: wodór, azot, tlen, tlenek węgla(IV), metan, węglowodory C2–C5, siarkowodór, tiole (merkaptany), siloksany, alkohole (takie jak metanol, etanol oraz i-propanol), wybrane węglowodory jedno- oraz wielopierścieniowe, a także organiczne i nieorganiczne chlorki i fluorki. Badania zostały przeprowadzone głównie z wykorzystaniem metody chromatografii gazowej. Jedynie w przypadku oznaczania zawartości organicznych i nieorganicznych chlorków i fluorków wykorzystano metodę chromatografii jonowej, a w przypadku oznaczania wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych zastosowano metodę wysokosprawnej chromatografii cieczowej. Uzyskane wyniki badań wykazały, że zmienność składu biogazu rolniczego produkowanego w Polsce jest znacznie mniejsza niż opisywana w literaturze (zarówno krajowej, jak i światowej), co przyczynia się do stabilności jego parametrów energetycznych. Należy dodać, że oznaczona podczas badań zawartość zanieczyszczeń mogących występować w biogazach rolniczych była również znacznie niższa, niż podaje literatura.
The article presents the results of research on the quality of agricultural biogas produced in Poland. The obtained results were compared to the available data published in this field in both domestic and world literature. Samples of purified agricultural biogas were collected in appropriate containers in 11 biogas plants selected for the research, maintaining their representativeness in relation to all agricultural biogas plants in Poland. The agricultural biogas plants selected for the research were objects of various sizes, characteristics of the substrates used and range of parameters to be treated. In these biogas plants, mainly the processes of drying and desulphurizing of the produced agricultural biogas were carried out, in the case of one of the biogas plants, siloxanes were also removed. The determination of the content of carbon monoxide(II), ammonia and the parameters related to biogas humidity was carried out on site due to possible changes in the gas composition resulting from its transport. The remaining quality parameters of biogas were determined in the laboratory. The contents of such substances as: hydrogen, nitrogen, oxygen, carbon monoxide(IV), methane, C2-C5 hydrocarbons, hydrogen sulfide, thiols (mercaptans), siloxanes, alcohols (such as methanol, ethanol and i-propanol), selected monocyclic and polycyclic hydrocarbons were determined in the tested samples of agricultural biogas, as well as organic and inorganic chlorides and fluorides. The research was mainly carried out using the gas chromatography method. Only in the case of determining the content of organic and inorganic chlorides and fluorides the ion chromatography method was used, and in the case of determination of polycyclic aromatic hydrocarbons the method of high-performance liquid chromatography was used. The obtained research results showed that the variability of the composition of agricultural biogas produced in Poland is much lower than that described in the literature (both domestic and global), which contributes to the stability of its energy parameters. It should be added that the content of pollutants that may be present in agricultural biogas determined during the research was also much lower than that provided in the literature data published in this field.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 12; 878-884
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The impact of hydrogen addition on the methane number of natural gas
Autorzy:
Holewa-Rataj, Jadwiga
Kukulska-Zając, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834041.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
liczba metanowa
gaz ziemny
wodór
methane number
natural gas
hydrogen
Opis:
The methane number is an important parameter characterizing motor fuels. The value of the methane number determines the fuel susceptibility to knocking combustion, and the higher its value, the greater the fuel resistance to knocking combustion. Natural gas belonging to the H group should have a minimum methane number above 65 (PN-EN 16726:2018). The dominant view in the literature is that the optimal value of the methane number for gases burned in CNG or LNG fueled car engines should be above 80 due to the efficiency of the engine operation and low emission of harmful substances. In the era of striving to reduce the consumption of fossil fuels and replace them with renewable energy sources (RES), it is important to check how significantly will the hydrogen addition impact the methane number value of natural gas. It is essential because hydrogen has been in the spotlight for several years now as an excellent energy carrier and the so-called clean fuel, and for zero methane number was assumed. The article discusses the effect of hydrogen addition to natural gas on the value of the methane number of the resulting mixture in relation to the minimum and optimal value of the methane number. Data on 19 different compositions of natural gas were used to perform the analysis. They characterized natural gas belonging to group E from the Polish distribution network. The results of the calculations carried out allow us to state that the addition of hydrogen to natural gas, in an amount allowing to maintain the physicochemical parameters of the gas specified in the relevant standards, causes a decrease in the value of the methane number of the resulting natural gas-hydrogen mixture by a maximum of 22.1%. However, in none of the analyzed cases the obtained methane number was lower than the minimum value of 65. With regard to the optimal methane number value for gaseous fuels, it can be concluded that the addition of hydrogen to natural gas (while maintaining the adopted assumptions regarding energy parameters and gas density) can increase the knocking properties of the resulting mixture and make it not an optimal fuel. The performed calculations and analyzes also showed that the change in the methane number value of the natural gas-hydrogen mixture is proportional to the amount of hydrogen introduced into natural gas.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 12; 945--950
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zagadnienia dotyczące wpływu dodatku wodoru do gazu ziemnego na elementy systemu gazowniczego
Selected issues concerning the impact of hydrogen addition to natural gas on the gas network components
Autorzy:
Jaworski, Jacek
Kukulska-Zając, Ewa
Kułaga, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834960.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
power-to-gas
PtG
P2G
wodór ze źródeł odnawialnych
gaz ziemny
infrastruktura gazociągowa
urządzenia gazowe
Power-to-Gas
renewable hydrogen
natural gas
gas pipeline infrastructure
gas appliances
Opis:
W ostatnim czasie można zaobserwować rosnące zainteresowanie dodawaniem do sieci gazowej wodoru pochodzącego ze źródeł odnawialnych, tzn. technologią power-to-gas. Umożliwia ona przekształcenie wyprodukowanej energii elektrycznej do postaci wodoru i zmagazynowanie go w systemie gazowniczym. Technologia ta może stać się jednym z istotnych czynników zwiększenia udziału energii odnawialnej w całkowitym bilansie energetycznym. Skutkiem dodawania wodoru do gazu ziemnego będzie obecność w sieciach gazowych mieszaniny gazu ziemnego oraz wodoru, która siecią tą docierać będzie do odbiorców końcowych, w tym odbiorców w gospodarstwach domowych. Właściwości fizykochemiczne wodoru, takie jak np. gęstość właściwa czy lepkość, istotnie różnią się od właściwości fizykochemicznych składników gazu ziemnego, takich jak metan, etan, propan, butan, azot itd. W związku z powyższym właściwości mieszaniny gazowej po dodaniu do niej wodoru będą się znacznie różnić od właściwości obecnie stosowanego gazu ziemnego. Tym samym elementy systemu gazowniczego, a także odbiorniki gazu u odbiorców końcowych będą podlegać oddziaływaniu wodoru. Konieczne staje się zatem zapewnienie, że w granicach przewidywanych stężeń wodoru elementy systemu gazowniczego, a także odbiorniki gazu będą w stanie długotrwale pracować bez pogorszenia swych właściwości funkcjonalnych oraz zmniejszenia bezpieczeństwa technicznego. W niniejszym artykule omówiono wyniki dotychczasowych badań prowadzonych w INiG – PIB dotyczących wpływu mieszaniny gazu ziemnego i wodoru na: urządzenia gazowe użytku domowego oraz komercyjnego, rozliczenia i pomiary paliw gazowych, jakość paliw gazowych, gazomierze miechowe oraz reduktory średniego ciśnienia.
Recently, there has been a growing interest in adding hydrogen from renewable sources to the gas network, i.e. Power-to-Gas technology. This technology makes it possible to convert the produced electrical power into hydrogen and to store it in the gas network. It may become one of the significant factors of increasing the share of renewable energy in the overall energy mix. The addition of hydrogen to natural gas will result in the presence of a mixture of natural gas and hydrogen in the gas networks through which it will reach end users, including household customers. The physicochemical properties of hydrogen, such as specific density or viscosity, differ significantly from those of natural gas components, such as methane, ethane, propane, butane, nitrogen, etc. As a result, the properties of a gas mixture, after adding hydrogen, will be significantly different from those of the natural gas currently in use. Thus, both gas network components and gas appliances of end users will be exposed to hydrogen. It is therefore necessary to ensure long-period operation of gas network components and gas appliances, within the limits of anticipated hydrogen concentrations, without deterioration in their functional properties and technical safety. This paper discusses the results of research conducted at INiG – PIB in terms of resistance to a mixture of natural gas and hydrogen (up to 23%) on: gas appliances for household and commercial use, gaseous fuels metering and billing, gaseous fuels quality, diaphragm gas meters and medium pressure regulators.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 10; 625-632
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New chitosan wound dressing – first step - the cytotoxicity evaluation
Autorzy:
Karuga, Ewa
Zając, Adam
Rybak, Zbigniew
Hanuza, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034845.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Polskie Towarzystwo Chitynowe
Tematy:
chitosan
cytotoxicity
wound dressing
Opis:
The cytotoxicity of chitosan with polyvinox (PCH) and crosslinked chitosan (CH) was studied and analyzed. Cell viability was determined by thiazolyl blue formazan (MTT) assay and cell morphology observations were carried out during cell culturing and MTT tests. Crosslinked chitosan was used as a protective foil (scaffold) for skin wounds. Studies in vitro and the other obtained in this work results prove that the studied materials CH and PCH do not cause cytotoxic activity to Balb 3T3 mouse fibroblasts. CH and PCH are promising biomaterials with prospective application as wound healing dressings.
Źródło:
Progress on Chemistry and Application of Chitin and its Derivatives; 2015, 20; 97-109
1896-5644
Pojawia się w:
Progress on Chemistry and Application of Chitin and its Derivatives
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rtęć w próbkach mieszanin gazowych – przegląd metod pobierania i oznaczania rtęci
Mercury in samples of gas mixtures – a review of mercury sampling and determination methods
Autorzy:
Król, Anna
Kukulska-Zając, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833971.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
metody oznaczania rtęci
rtęć w gazach
oznaczanie rtęci w gazie ziemnym
mercury determination methods
mercury in gas
determination mercury in natural gas
Opis:
The determination of the composition of gas mixtures, especially those analytes which exist, for example, as contaminants for the main components of the gas mixture, very often requires the concentration of the analyte so that it can be quantified. The analysis of gaseous environmental samples, including air and air samples at workplaces, is difficult, which results from: the need to work with samples with an extensive matrix and heterogeneous distribution of pollutants, the stability of the analyte and the presence of interfering substances (interferents) in the sample. On the other hand, the analysis of trace components of gaseous fuels is difficult due to the need to collect a suitably concentrated sample so that these components can be quantified. This article provides an overview and analysis of the methods used for the collection and determination of mercury in gas mixtures. Currently, there are standardized mercury collection and determination methodologies dedicated to matrices such as air, workplace air, waste gases or natural gas. These are both manual and fully automated methods. Most of the methods described in the literature on the subject consist of two stages, i.e. the stage of collecting a sample for a solid or liquid sorbent and the stage of desorption and determination of the mercury content in the collected sample using methods dedicated to the analysis of this element. The most frequently used methods for collecting mercury samples in gas mixtures are: the gold amalgamation method and the sorption methods on powder sorbents (such as activated carbon, hopcalite, impregnated silica gel), glass fibers, impregnated cellulose filters and liquid sorbents (such as e.g. acids). The methods of sample desorption are varied and depend on the material on which the analyte has been absorbed and the selected mercury determination method. Three methods are mainly used to analyze samples for mercury content, i.e. the cold vapor atomic absorption spectrometry method (CV-AAS), the cold vapor fluorescence atomic spectrometry method (CV-AFS) and the inductively coupled plasma mass spectrometry method (ICP-MS). However, it should be kept in mind that although the methods available and used for the analysis of mercury content in gas are standardized, they are not resistant to the presence of hydrocarbons and hydrogen sulphide in the tested samples. These are the compounds that are most often mentioned as substances interfering in the determination of mercury in gases using the above-mentioned methods.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 11; 846--853
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wodór jako element transformacji energetycznej
Hydrogen as part of the energy transformation
Autorzy:
Król, Anna
Kukulska-Zając, Ewa
Holewa-Rataj, Jadwiga
Gajec, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348193.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wodór
polityka wodorowa
odnawialne źródła energii
OZE
metoda
oczyszczanie wodoru
wytwarzanie wodoru
hydrogen
hydrogen policy
renewable energy sources
RES
hydrogen purification
method
hydrogen production
Opis:
W publikacji zaprezentowano dostępne i perspektywiczne procesy pozyskiwania i oczyszczania wodoru w odniesieniu do planowanych strategicznych zmian rynku wodoru. W związku z koniecznością wprowadzania zmian związanych z ograniczaniem użytkowania paliw kopalnych na rzecz zastąpienia ich mniej emisyjnymi źródłami energii, głównie odnawialnymi (OZE), nieodzowne będą zmiany zarówno w skali, jak i sposobie wykorzystania wodoru. Dokumenty strategiczne tworzone w tym obszarze pokazują, że w perspektywie lat 2025–2030 nastąpi zwiększenie wykorzystania wodoru jako paliwa transportowego (m.in. w transporcie samochodowym, ciężkim kołowym i kolejowym). Rozważane są również zmiany polegające na wykorzystaniu wodoru pochodzącego ze źródeł odnawialnych w obszarze budownictwa i energetyki, a także wytwarzania ciepła technologicznego. Perspektywy zwiększenia zapotrzebowania na wodór pochodzący z OZE powodują konieczność rozwoju nowych lub niszowych obecnie metod jego wytwarzania oraz separacji i oczyszczania. W artykule przeprowadzono analizę dostępnych metod wytwarzania i oczyszczania wodoru, która wykazała, że wodór w skali przemysłowej produkowany jest najczęściej z paliw kopalnych w procesach reformingu parowego i autotermicznego oraz częściowego utlenienia. Natomiast wodór z odnawialnych źródeł energii otrzymywany jest w procesie elektrolizy oraz w procesach biologicznych i termicznych. Wydajność pozyskiwania wodoru w znanych obecnie procesach jest zróżnicowana (0,06–80%). Także skład pozyskiwanej mieszaniny gazowej jest różny i w związku z tym zachodzi konieczność dobrania metod separacji i oczyszczania wodoru nie tylko w zależności od wymagań podczas jego dalszego zastosowania, ale również w zależności od składu mieszaniny poreakcyjnej zawierającej wodór. Do oczyszczania wodoru w skali przemysłowej najczęściej stosowane są technologie adsorpcji zmiennociśnieniowej (PSA), które pozwalają na pozyskanie wodoru o czystości nawet do 99,99%. Jeśli oczekiwana czystość nie przekracza 95%, istnieje możliwość zastosowania metody destylacji kriogenicznej. Trzecia grupa metod separacji i oczyszczania wodoru to technologie membranowe, stosowane od dawna m.in. do oczyszczania gazów. Do oczyszczania i separacji wodoru najczęściej stosowane są membrany polimerowe, metaliczne lub elektrolityczne.
The publication presents the available and prospective processes for obtaining and purifying hydrogen in relation to the planned strategic changes in the hydrogen market. Due to the necessity to introduce changes related to the limitation of the use of fossil fuels in order to replace them with less emitting energy sources, mainly renewable ones (RES), changes in both the scale and the manner of using hydrogen will be indispensable. Strategic documents developed in this area indicate that in the 2025–2030 perspective, the use of hydrogen as a transport fuel will increase (e.g. in car, heavy road and rail transport). Changes involving the use of hydrogen from renewable sources in the fields of construction and energy as well the generation of process heat, are also considered. The prospects for increasing the demand for hydrogen from renewable energy sources generate the need to develop new or niche methods of its production, separation and purification. The article analyzes the available methods for the production and purification of hydrogen, which showed that hydrogen is produced on an industrial scale mostly from fossil fuels in the processes of steam and autothermal reforming and partial oxidation. On the other hand, hydrogen from renewable energy sources is obtained in the electrolysis process as well as in biological and thermal processes. The hydrogen recovery efficiency in the currently known processes varies (0.06–80%). The composition of the obtained gas mixture is also different, and therefore it is necessary to select the methods of hydrogen separation and purification depending not only on the requirements for its further use, but also on the composition of the hydrogen-containing post-reaction mixture. For the purification of hydrogen on an industrial scale, the most commonly used technology is pressure swing adsorption (PSA), which allows to obtain hydrogen with a purity of up to 99.99%. If the expected purity does not exceed 95%, it is possible to use the cryogenic distillation method. The third group of hydrogen separation and purification methods are membrane technologies, which have long been used for gas purification, among other things. Polymer, metallic or electrolytic membranes are most often used for hydrogen purification and separation.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 7; 524-534
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd i analiza wymagań prawnych w zakresie możliwości gospodarowania odpadami pochodzącymi z działalności górnictwa nafty i gazu
Review and analysis of legal requirements regarding the possibilities of management of waste from the oil and gas industry
Autorzy:
Kukulska-Zając, Ewa
Król, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834066.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
odpady wiertnicze
gospodarka odpadami wydobywczymi
górnictwo nafty i gazu
drilling waste
extractive waste management
oil and gas industry
Opis:
The exploration and exploitation of hydrocarbon deposits is associated with the generation of drilling waste, which is classified as extractive waste. Extractive waste management is subject to the requirements contained in legal regulations at both EU and national level. In accordance with the provisions of applicable legal acts, it is recommended to prevent the production of extractive waste, to limit its generated amount and the impact on the environment. The next step in the management of extractive waste is its recovery, and the last is disposal in appropriate landfills. This article discusses applicable legal, national and EU regulations regarding the possibilities of waste management arising from the activity of oil and gas mining. The number of applicable legal acts in the area is relatively large, and the most important regulations include the Extractive Waste Act of July 10, 2008 (Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r.), Waste Act of December 14, 2012 (Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.) and the Act of June 9, 2011 – Geological and Mining Law (Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r.). The review has clearly shown that efforts should be made to reduce the amount of the extractive waste generated and to reuse it. In the light of applicable legal regulations, several of the waste disposal methods recommended in the Annex to the Act (Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.) can be applied to drilling waste, i.e. D1 processes (storage in the ground or on the soil surface), D2 (processing in the soil and on the ground), D3 (deep injection), D5 (storage in landfills in a deliberately designed way), D7 (discharge to seas and oceans) and D9 (physico-chemical treatment). Storage of such waste in landfills is the last resort. Extractive waste, including drilling waste, may be stored in an underground waste disposal facility or in an extractive waste disposal facility in accordance with applicable legal regulations. However, despite the relatively large number of legal acts regarding the possible management of extractive waste at the national level, there are still no regulations exhausting the entire subject of managing this type of waste. In addition, Polish law is often inconsistent in this respect.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 10; 735-742
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania archeobotaniczne na wielokulturowym stanowisku 2 w Zagórzu, gm. Niepołomice, woj. małopolskie
Archaeobotanical studies at the multicultural site at Zagórze (site 2), Niepołomice commune, the Małopolskie Voivodeship
Autorzy:
Lityńska-Zając, Maria
Cywa, Katarzyna
Tomczyńska, Zofia
Wasylikowa, Krystyna
Madeyska, Ewa
Koziarska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896768.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
archaeobotany
anthracology
cereal
weeds
prehistory
Zagórze
Opis:
Plant remains collected on the multicultural archaeological site 2 at Zagórze, originated from features of the Linear Pottery, Lengyel and Malice Cultures dated to the Neolithic, the Lusatian Culture from the III or IV period of the Bronze Age, the Tyniec Culture from the La Tène period, and the Puchov Culture from the Roman period. For several features chronology and/or culture were not recognized. The recovered material included charred and uncharred fruits/seeds, wood charcoal and rare impressions in daub. Uncharred diaspores were considered intrusions from younger layers and were ignored in the interpretation of the results. The results obtained for features from different time were of uneven value. Plant remains found in the Linear Pottery culture features included single grains of barley, emmer wheat, bread wheat, and rye and numerous grains of common millet. Wild herbs (about 17 species) belonged to field and ruderal weeds. Anthracological spectrum was dominated by oak and pine, birch, alder, and hazel were relatively frequent, while hornbeam, fir, beech and maple were represented by single specimens. Possible contamination of the samples by the younger intrusions including bread wheat, rye, and common millet as well as hornbeam and beech was discussed. Plant material recovered from features of the early phase of the Lusatian culture dated to the Bronze Age (Table 5) was of special interest because hitherto only very scanty archaeobotanical data were available for that period in Poland. Among the cereals, common millet grains were the most abundant, single grains belonged to barley, emmer and bread wheat. Millet was often found in large quantities on the Lusatian culture sites dated to the Hallstatt period, the now available data support the view that the spread of millet cultivation began already in the Bronze Age and this species became one of the most important cereals at the transition to the Iron Age. The richest plant material was found in the Puchov culture features dated to the Roman Period. People of this culture cultivated different cereals, among which millet and emmer were the most common, less abundant were barley, rye, bread wheat, oat, and spelt wheat.
Źródło:
Raport; 2015, 10; 161-186
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 36

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies