Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wyszomirski, P." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Aktualny przegląd krajowych złóż dolomitów w aspekcie wykorzystania w przemyśle materiałów ogniotrwałych
A current survey of polish deposits of dolomites applicable in the industry of refractories
Autorzy:
Bąk, B.
Radwanek-Bąk, B.
Wyszomirski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216547.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
dolomit triasowy
dolomit dewoński
przemysł materiałów ogniotrwałych
dolomit konwertorowy
dolomit spieczony
triassic dolomites
devonian dolomites
refractories
converter dolomite
sintered dolomite
Opis:
Krajowa baza zasobowa dolomitów jest duża. Ich łączne zasoby bilansowe, udokumentowane w 62 złożach - wykazywanych w aktualnych statystykach zasobów kopalin - wynoszą 1 500 mln t. Mimo tego występuje deficyt wysokiej jakości tzw. dolomitów konwertorowych, które mają zastosowanie do produkcji materiałów ogniotrwałych. Dla tego celu wykorzystywane są od wielu lat dolomity triasowe ze złóż Brudzowice i Ząbkowice Śląskie I, z regionu śląsko-krakowskiego. Do innych potencjalnie interesujących złóż tego regionu, ze względu na charakter i właściwości dolomitów, należy złoże Libiąż. Wątpliwa, choć niewykluczona wydaje się możliwość wykorzystania dolomitów ze złóż Nowa Wioska i Stare Gliny. Wymaga to jednak przeprowadzenia bardziej dokładnych badań ich składu chemicznego i podatności do spiekania. Jak dotąd bowiem, dolomity z tych złóż są rozpoznane i aktualnie eksploatowane na znaczną skalę przede wszystkim dla potrzeb drogownictwa i budownictwa. Niestety, pogarszająca się jakość dolomitów zalegających w innym, dużym i udostępnionym złożu tego regionu - Żelatowa - była przyczyną zaniechania wykorzystania tej kopaliny do produkcji materiałów ogniotrwałych. Spośród złóż rezerwowych najkorzystniejszymi właściwościami wyróżniają się cztery: Chruszczobród, Chruszczobród I, Chruszczobród 2 i Libiąż Wielki. Przeprowadzona analiza wskazuje także na możliwość wykorzystania dla celów przemysłu materiałów ogniotrwałych kopalin ze złóż Winna i - w mniejszym stopniu - Radkowice-Podwole. Wymaga to jednak przeprowadzenia bardziej szczegółowych badań ich składu chemicznego i struktury, a zwłaszcza określenia wielkości ziaren. Odrębne zagadnienie stanowi kwestia wykorzystania marmurów dolomitowych ze złóż regionu dolnośląskiego. Tradycyjnie uważa się, że są one nieprzydatne do produkcji materiałów ogniotrwałych z uwagi na grube uziarnienie. Kopalina ta występuje jednak w kilku odmianach, reprezentując również struktury drobno i średniokrystaliczne. Najczystsze i najbardziej drobnoziarniste odmiany mogą być interesujące do produkcji materiałów ogniotrwałych. Wymaga to jednak prowadzenia selektywnej ich eksploatacji.
The Polish basis of dolomites is remarkable. Their total reserves reported in the 62 deposits listed in current data bases of mineral resources amount to 1,500,000 t. However, there is a shortage of the so-called converter dolomites of high quality applicable in manufacturing of refractory materials. Such dolomites of the Triassic age have been quarried for many years in the Brudzowice and Ząbkowice Śląskie I deposits in the Silesian-Cracow region. The Libiąż deposit is perspective of this area, considering the character and properties of its dolomites. The dolomites of the Nowa Wioska and Stare Gliny deposits belong into the same group although their applying as refractories seems to be disputable at the moment and would require more detailed analyses of the chemical composition and firing properties of the rocks mentioned. The reason is that the dolomites of these deposits have been reported andmassively quarried up to now mainly for civil engineering (roads, buildings, etc.). Unfortunately, worsening properties of the dolomites occurring in Żelatowa, still another large and developed deposit of the region, have been excluded using these rocks in producing of refractories. Among the group of reserve converter dolomite deposits, the best rock properties have been found in four of them, i.e., Chruszczobród, Chruszczobród I, Chruszczobród II and Libiąż Wielki. The survey presented indicates that there are some possibilities of including dolomites of the Winna and, to a lesser degree, Radkowice-Podwole deposits as the raw materials in manufacturing of refractories. Again, more detailed analyses of the chemical composition and petrographical development, mainly of the grain size distribution, would be required. Dolomitic marbles of the Lower Silesia region represent a separate problem. Traditionally, they have been considered to be non-applicable in manufacturing of refractories because of too coarse grain size of these rocks. It should be stressed, however, that the Lower Silesian marbles occur in several varieties and among them also fineand coarse-grained dolomites occur. Their finest and chemically purest varieties can be an interesting option in extending the basis of refractory dolomitic raw materials in Poland, although selective quarrying would be required in such a case.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 1; 21-47
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania możliwości wykorzystania odpadowego pyłu bazaltowego
Research on possible application of waste basaltic dust
Autorzy:
Gacki, F.
Feliks, J.
Wyszomirski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2072456.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
granulacja
grudkownik wibracyjny
klinkier ceramiczny
pył bazaltowy
granulation
vibration balling chute
ceramic clinker
basaltic dust
Opis:
Pył bazaltowy charakteryzuje się korzystnymi, ceramicznymi cechami technologicznymi (K2O+Na2O ≈ 5% mas., nasiąkliwość po wypaleniu = 5,4%, skurczliwość po wypaleniu = 6,8%). Umożliwia to wykorzystanie tego surowca odpadowego do produkcji wyrobów klinkierowych. Trudności związane z jego pylistym charakterem mogą być usunięte w wyniku granulacji w wibracyjnym grudkowniku rynnowym. Granule o wystarczającej wytrzymałości mechanicznej otrzymano stosując dodatek wody i bentonitu jako plastyfikatora w ilości 2%.
Basaltic dust is characterized by advantageous ceramic technological features (K20+Na20 ≈ 5% wt., water absorbability after firing = 5.4%, shrinkage after firing = 6.8%). It enables one to use this waste material in the production of ceramic clinker. Some difficulties connected with its dusty character can be removed as a result of granulation in a vibration balling chute. Grain aggregates of sufficient mechanical strength were received using the addition of water and bentonite as plasticizer in a quantity of 2% wt.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2013, 3; 174--175
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka drobnych frakcji ziarnowych z przeróbki granitów strzegomskich pod kątem ich zastosowania do produkcji płytek ceramicznych
Characteristics of the fine-grained fractions of the crushed Strzegom granites as possible materials in manufacture of ceramic tiles
Autorzy:
Panna, W.
Wyszomirski, P.
Gajek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216780.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
drobne frakcje granitowe
granit strzegomski
topnik ceramiczny
płytka gresowa
fine grained granite waste
Strzegom granite
ceramic fluxe
gres tile
Opis:
W celu zagospodarowania drobnych, odpadowych frakcji granitowych (0–2 mm) powstających podczas produkcji kruszywa łamanego przeprowadzono badania ich przydatności jako surowca skaleniowego (topniki) dla celów przemysłu ceramicznego. Przedmiotem badań były próbki pochodzące z sześciu kopalń zlokalizowanych w masywie granitoidowym Strzegom-Sobótka (Dolny Śląsk). Charakterystykę surowcową przeprowadzono metodą mikroskopową i na podstawie badań chemicznych. Przydatność tych surowców do produkcji płytek ceramicznych określono opierając się na mikroskopii wysokotemperaturowej oraz spektrofotometrycznym pomiarze barwy próbek po wypaleniu w 1200°C. Na ich podstawie stwierdzono, że w szczególności drobna frakcja ziarnowa granitu z Chwałkowa może stanowić wartościowy surowiec skaleniowy do produkcji płytek gresowych. Charakteryzuje się ona m.in. zawartością alkaliów przekraczającą 7,5% oraz modułem alkaliczności (K2O : Na2O) mniejszym od 1, co w znaczącym stopniu wpływa na obniżenie temperatury topnienia i pojawienie się – w przeciwieństwie do surowca z przewagą skaleni potasowych nad plagioklazami – w niższej temperaturze odpowiedniej ilości fazy ciekłej. Surowiec ten może być – podobnie jak i inne drobne frakcje granitowe – wykorzystywany jako substytut tradycyjnych surowców skaleniowych m.in. do produkcji płytek gresowych o barwnym czerepie.
Fine-grained fractions (0–2 mm), representing waste in the manufacture of crushed road aggregates of some granites, were tested as possible feldspar raw materials that could be utilized as a flux by the ceramics industry. Samples were collected in six quarries located within the Strzegom-Sobótka (Lower Silesia) granitoid massif. The industrial properties of the granite fines were established using the microscopic method and chemical analyses, while the tests of their suitability to produce ceramic tiles were carried out via hot stage microscopy and spectrophotometric color measurements of the tiles fired at 1200°C. The results indicate that it is the fine-grained waste of the Chwałków granite that maybe a valuable feldspar-bearing raw material to manufacture gres tiles. It is characterized by, among other indicators, the total alkali content exceeding 7.5% and the alkalinity modulus (K2O : Na2O) being below 1. These parameters significantly lower the melting temperature and even at such conditions result in the formation of sufficient volumes of a liquid phase, contrary to the mineral raw materials in which K-feldspars prevail over plagioclases. This waste material and other fine-grained fractions tested may, therefore, be a substitute for the traditional feldspar-bearing raw materials that are utilized in the manufacture of gres tiles with coloured bodies, among other usages.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2015, 31, 3; 59-75
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka strukturalno-teksturalna wybranych dolomitów krajowych w aspekcie procesu ich dekarbonatyzacji
The structural and textural characteristics of certain Polish dolostones affecting their decarbonatization
Autorzy:
Niesyt, M.
Szydłak, T.
Wyszomirski, P.
Wodnicka, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394267.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
dolomit triasowy
dolomit dewoński
Brudzowice
Ołdrzychowice
Winna
dekarbonatyzacja
porowatość
Triassic dolostone
Devonian dolostone
decarbonatization
porosity
Opis:
Surowcom dolomitowym stosowanym m.in. do produkcji materiałów ogniotrwałych stawia się wiele wymagań, do których zalicza się odpowiedni i jednorodny skład chemiczny, a także właściwą mikrostrukturę i teksturę. Te ostatnie cechy wyrażają się zwłaszcza odpowiednimi wymiarami kryształów dolomitu, gradacyjnymi przejściami między obszarami drobno- i grubokrystalicznymi, nieznacznymi wymiarami ewentualnych skupień faz domieszkowych i ich równomiernym rozproszeniem, a także małą porowatością. Kryteria te spełniajątylko nieliczne krajowe kopaliny dolomitowe. Do badań przeznaczono dolomity z Brudzowic, Ząbkowic Będzińskich i Żelatowej (region śląsko-krakowski), Winnej (region świętokrzyski) oraz Ołdrzychowic (region dolnośląski). Zróżnicowana ich mikrostruktura - wykazana głównie w badaniach mikroskopowych w świetle przechodzącym - wpływa w istotny sposób na proces dysocjacji termicznej dolomitu CaMg[CO3]2 i właściwości otrzymanego dekarbonatu, który stanowi półprodukt w procesie wytwarzania dolomitowych materiałów ogniotrwałych. Przeprowadzone badania wykazały, że - obok tradycyjnie stosowanego w krajowej technologii dolomitu triasowego z Brudzowic - perspektywicznym surowcem może być dolomit dewoński z Winnej, m.in. ze względu na jego wybitnie drobne uziarnienie.
Dolostones used, among other things, in producing refractory materials must meet many requirements, including proper and uniform chemical composition as well as appropriate microstructural and textural development. These petrographic features include the sizes of dolomite crystals, gradation of the grain size among the finer- and coarser-crystalline rock areas, insignificant dimensions of accumulations of deleterious admixtures and - if present - their uniform dispersion, and low porosity of dolostone. These criteria are met by a few dolostones quarried in Poland. This study was carried out on rock samples from Brudzowice, Ząbkowice Będzińskie and Żelatowa (Silesia-Cracow region), Winna (the Holy Cross Mountains) and Ołdrzychowice (Lower Silesia). Their microstructure observed in transmitted light microscopy is diversified and significantly affects thermal dissociation of dolomite CaMg[CO3]2 and the properties of the product obtained, i.e. the decarbonate that is a semi-product in further manufacturing dolomite refractory materials. The results indicate that besides the Triassic dolostone from Brudzowice - traditionally utilized in the domestic refractories industry - the Devonian dolostone quarried in Winna may become a perspective raw material, considering - among other things - its distinctive fine grain size.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2012, 83; 121-129
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka surowcowa kopaliny ilasto-krzemionkowej ze złoża Dylągówka–Zapady (polskie Karpaty fliszowe)
Characteristics of the clayey-siliceous rock from the Dylągówka–Zapady deposit (Polish Flysch Carpathians) as a mineral raw material
Autorzy:
Panna, W.
Wyszomirski, P.
Myszka, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/215923.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
surowiec ilasty
surowiec krzemionkowy
Karpaty fliszowe
smektyt
montmorillonit
opal
clay raw material
siliceous raw material
Polish Flysh Carpathians
smectite
montmorillonite
Opis:
Badaniom zostały poddane trzy próbki z nieeksploatowanego dotąd złoża Dylągówka–Zapady. Charakterystyka surowcowa tych próbek, pochodzących z różnych głębokości złoża, polegała na określeniu ich składu fazowego (przy użyciu takich metod jak: analiza rentgenograficzna, spektroskopia w podczerwieni oraz analiza termiczna), składu chemicznego, ziarnowego oraz określenia właściwości sorpcyjnych. Badania te wykazały, że kopalina w przekroju pionowym złoża wykazuje zmienny skład chemiczny i mineralny, aczkolwiek generalnie jest zasobna w minerały grupy smektytu (montmorillonit). Zawartość tego minerału ilastego mieści się w przedziale 28–43%. Kolejną fazą mineralną, która ma istotny wpływ na właściwości technologiczne omawianej kopaliny jest opal. Obecność tej fazy krzemionkowej została potwierdzona analizą rentgenograficzną i termiczną. Stwierdzono, że w próbkach pobranych z różnych głębokości złoża występuje zarówno opal-A jak i opal-CT. Ponadto, w próbce pobranej z nadkładu złoża, stwierdzono także obecność innego minerału wykazującego właściwości sorpcyjne, tj. zeolitu (klinoptilolit). Z występowaniem w badanej kopalinie podwyższonej ilości smektytów, opalu i zeolitów, wiąże się jej wybitna drobnoziarnistość i dobre właściwości sorpcyjne, co predysponuje ją do wykorzystania jako sorbentu różnego rodzaju zanieczyszczeń.
Examinations were carried out on three samples from the as yet unexploited Dylągówka–Zapady shale deposit. The samples represent various horizons of the deposit, from which the following characteristic features were determined: phase composition (using XRD analysis, infrared spectroscopy IS, and thermal analysis), chemical composition, grain-size distribution, and sorption properties. The results prove that the shales show vertical variability with respect to their chemical and mineral compositions, being generally rich in the minerals of the smectite group (montmorillonite). The content of this mineral ranges from 28 to 43%. The next mineral phase that significantly affects the technological properties of the prospective commodity is opal. This siliceous compound was identified with the XRD and DTA methods as two phases, i.e., opal-A and opal-CT. Additionally, in a sample collected from the overburden of the deposit, another mineral with sorption properties, i.e., clinoptilolite (group of zeolites), has been identified. The presence of higher amounts of smectite, opal, and zeolite results in the considerably fine grain size of the rocks as well as good sorption properties, being a potential sorbent of contaminants of various kinds.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 2; 85-102
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka surowcowa kruszywa dolomitowego na przykładzie kopaliny z Libiąża (region śląsko-krakowski)
Raw mineral characteristics of dolostone aggregates: an example of the rock from Libiąż (Cracow-Silesian region)
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Przytuła, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394766.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
dolomit diploporowy
dolomit kruszconośny
Libiąż
kruszywo łamane do betonu
Diplopora dolostone
ore-bearing dolostone
crushed aggregates for concrete
Opis:
Badania składu chemicznego i mineralnego wykazały, że w analizowanych próbkach skał ze złoża Libiąż - obok dominującego dolomitu - występują zmienne ilości kalcytu. Są one najmniejsze, niemal śladowe, w dolomicie diploporowym i wyraźnie większe w dolomicie kruszconośnym. Obie te odmiany reprezentują dolomity sparytowe o teksturze porowatej i bezładnej. Dolomit diploporowy jest zbudowany z ksenomorficznych, rzadziej hipautomorficznych kryształów dolomitu. Z drugiej strony dwie generacje dolomitu występują w dolomicie kruszconośnym: pierwsza - reprezentowana przez kryształy automorficzne i druga - przez kryształy ksenomorficzne. Na podstawie automatycznej analizy obrazu mikroskopowego badanych próbek stwierdzono, że wyraźnie mniejszą - w porównaniu z dolomitem diploporowym - porowatością całkowitą charakteryzuje się dolomit kruszconośny. Parametry fizyczno-mechaniczne dolomitów kruszconośnych - takie jak: wytrzymałość na ściskanie, gęstość pozorna, nasiąkliwość, porowatość całkowita, mrozoodporność - są korzystniejsze w porównaniu z dolomitami diploporowymi. Przemawia to za stosowaniem dolomitów kruszconośnych ze złoża Libiąż do produkcji kruszyw łamanych do betonu. Ponadto, takie ich wykorzystanie jest uzasadnione tym, że odmiana ta nie może być - w przeciwieństwie do dolomitów diploporowych - używana do produkcji elementów kamiennych ze względu na niejednolitą barwę i często zbyt cienkie uławicenie w złożu.
Investigations of chemical and mineralogical composition have pointed out that in analysed rock samples of Libiąż deposit - apart from dominant dolomite - occur changeable amounts of calcite. These amounts are the smallest, nearly vestigial, in Diplopora dolostones and remarkable greater in ore-bearing ones. Both the varieties of dolostone are represented by sparitic dolostones of porous and random texture. Diplopora dolostone is formed by xenomorphic, rarely hipautomorphic crystals of dolomite. On the other hand, two generations of dolomite occur in ore-bearing dolostones: the first - represented by automorphic crystals, and the second - by xenomorphic ones. On the basis of automatic analysis of microscopic images of samples studied it has been stated that distinctly smaller - in comparison to Diplopora dolostones - total porosity is typical of ore-bearing dolostones. Physico-mechanical parameters of ore-bearing dolostones - such as: compressive strength, apparent density, water absorption, total porosity, freeze resistance - are more favorable in comparison to Diplopora dolostones. It supports applying ore-bearing dolostones of Libiąż deposit for the production of crushed aggregates for concrete. Moreover, it is justified by the fact that ore-bearing dolostones - contrary to Diplopora ones - carnot be used as facing stone elements because of diversified color and often very thin begging in deposit.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2010, 79; 213-222
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka surowcowa odpadu eksploatacyjnego z kopalni piaskowca w Wysoczanach (woj. podkarpackie)
Characteristics of the exploitation waste from the sandstone quarry in Wysoczany (Podkarpackie Voivodeship)
Autorzy:
Panna, W.
Wyszomirski, P.
Myszka, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394645.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
warstwy krośnieńskie
łupek ilasty
odpady eksploatacyjne
smektyty
Wysoczany
Krosno shales
clayey shale
exploitation waste
smectites
Opis:
Badaniom zostały poddane cztery próbki łupka krośnieńskiego, pochodzącego z kopalni piaskowca krośnieńskiego w Wysoczanach (woj. podkarpackie). Dwie z nich stanowiły frakcję odpadową po kruszeniu surowca (z wkładkami łupków), natomiast kolejne pochodziły z przeławiceń łupków, towarzyszących pokładom piaskowca. Głównym kryterium doboru próbek była zawartość smektytu, którą wyznaczono spektrofotometryczną metodą sorpcji TETA Cu(II). W najbardziej zasobnej w ten minerał próbce wyniosła ona ponad 8%. Szczegółową charakterystykę surowcową tej próbki przeprowadzono przy użyciu takich metod jak: analiza rentgenograficzna, spektroskopia w podczerwieni, analiza termiczna oraz analiza chemiczna i granulometryczna. Badania fazowe wykazały, że kopalina zawiera około 30% minerałów ilastych. Są one reprezentowane przez minerały grupy smektytu i chlorytu oraz illit. Szczegółowe badania rentgenograficzne - przeprowadzone według procedury zaproponowanej przez Brindley'a i Browna (1980) - wykazały, że smektyty mają charakter wapniowo-magnezowy, zaś chloryty są reprezentowane przez odmianę pęczniejącą i niepęczniejącą. Minerałami nieilastymi są natomiast kwarc, kalcyt i dolomit. Wykonane wstępne badania wskazują na możliwość wykorzystania odpadów eksploatacyjnych z kopalni piaskowca w Wysoczanach jako materiału hydroizolacyjnego do uszczelniania lokalnych składowisk odpadów komunalnych.
Investigations were carried out on four samples of the Krosno shale, collected in the Wysoczany quarry of the Krosno sandstones (Podkarpackie Voivodeship). Two of them represent a fraction discarded after crushing of the sandstone with insets of shales, two others were sampled directly from the shale insets in the sandstone. The major criterion of sample selection was the content of smectite, determined with the TETA Cu(II) sorption spectrophotometry. In the sample richest in smectite its content is above 8%. The list of methods used to characterize this sample in details includes X-ray analysis, infrared spectroscopy, thermal analysis, chemical analysis and grain size analysis. The phase methods indicate that the raw material contains about 30% of clay minerals, represented by the minerals of the smectite and chlorite groups and illite. Detailed X-ray studies conducted following the method of Brindley and Brown (1980) have revealed that the smectites represent the calcium-magnesium variety, while the chlorites belong to the swelling and non swelling varieties. The clay minerals are accompanied by quartz, calcite and dolomite. Preliminary investigations on utilization of the exploitation waste from the sandstone quarry in Wysoczany point to its suitability as a waterproofing material for sealing minor landfills of communal waste.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 88; 183-194
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka surowcowa wybranych kruszyw mineralnych NE Polski w aspekcie trwałości betonów
Raw material characteristics of some mineral aggregates of NE Poland in the aspect of concrete durability
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Szydłak, T.
Pichniarczyk, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394841.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
kruszywa naturalne
kruszywa do betonów
kruszywa NE Polski
natural aggregates
concrete aggregates
aggregates of NE Poland
Opis:
Do produkcji betonów stosowane są kruszywa mineralne naturalne, zarówno żwirowo-piaskowe jak i łamane. Udział kruszyw mineralnych w betonach, stanowiących jeden z najważniejszych kierunków ich wykorzystania, niejednokrotnie przekracza 70% obj. W związku z tym charakterystyka składu petrograficznego kruszyw nabrała, zwłaszcza w ostatnich latach, szczególnego znaczenia. Odnosi się to przede wszystkim do kruszyw naturalnych, które stanowią mieszaninę materiału okruchowego o zróżnicowanym najczęściej charakterze petrograficznym. Z punktu widzenia trwałości betonów obecność w takich kruszywach faz węglanowych (kalcyt, dolomit) i minerałów grupy SiO2 (zwłaszcza chalcedonu i opalu) jest niekorzystna, gdyż sprzyja reaktywności alkalicznej. W pierwszym przypadku wpływa na to m.in. zróżnicowanie strukturalne (zwłaszcza wielkość ziaren kalcytu, wzgl. dolomitu), w drugim zaś zaburzenie struktury faz krzemionkowych i niski stopień jej uporządkowania. Przedmiotem przeprowadzonych badań były naturalne kruszywa żwirowo-piaskowe z wybranych złóż NE Polski zlokalizowanych w województwach podlaskim (Drahle III) i mazowieckim (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka II, Zbiroża V i Rudno). Ilościowa analiza petrograficzna przeprowadzona na przykładzie reprezentatywnej frakcji 8–16 mm wykazała, że najczęściej występują w niej okruchy skał węglanowych (głównie wapieni) oraz skał krystalicznych (zarówno magmowych jak i metamorficznych). Udziały tych skał wynoszą odpowiednio 47,0 ± 6,3% mas. oraz 37,4 ± 6,8% mas. Skład ten uzupełniają okruchy piaskowców (13,4 ± 4,1% mas.) i – występujące w podrzędnej ilości (średnio 2% mas.) – najbardziej szkodliwe z punktu widzenia trwałości betonu fragmenty skał krzemionkowych (głównie krzemieni).
Natural mineral aggregates, both sand&gravel as well as crushed, are used in the concrete production. The content of mineral aggregates in concrete, being one of the most important way of use them, repeatedly is higher than 70 vol.%. In that respect, the characteristics of aggregates petrographic composition has become – especially recently – very significant. It especially concerns natural aggregates which are a mixture of clastic material of generally diverse petrographic character. From the concrete durability viewpoint the presence of carbonate phases (calcite, dolomite) and SiO2 group minerals (generally chalcedony and opal) in such aggregates is unfavourable due to alkali reactivity. In the first case it is caused, among others, by the structural differentiation (mainly size of calcite and dolomite grains), in the second – by disorder of the structure of silica phases and low degree of its arrangement. Natural gravel and sand aggregates from some deposits of NE Poland, localized in Podlasie (Drahle III) and Mazowsze (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka III, Zbiroża and Rudno) Voivodeship, were the objects of the study. The quantitative petrographic analysis – performed on the representative 8-16 mm fraction – indicated that the presence of pieces of carbonate rocks (mainly limestones) and crystalline rocks (both igneous as well as metamorphic) is the most frequent. It equals to 47,0 ± 6,3 wt.% and 37,4 ± 6,8 wt.%, respectively. The composition is supplemented by sandstones fragments (13,4 ± 4,1 wt.%) and – in secondary quantity (in average 2 wt.%) – by siliceous rocks (mainly cherts). The latter are the most detrimental from the viewpoint of concrete durability.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 96; 363-377
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czerwone iły ze Szkucina (woj. świętokrzyskie) i ich przydatność przemysłowa
Red clays from Szkucin (Świętokrzyskie Voivodeship) and their industrial application
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Muszyński, M.
Zawrzykraj, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216238.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
czerwone iły
surowiec ceramiczny
Szkucin
Góry Świętokrzyskie
wermikulit
monoporosa
monocottura
red clays
ceramic raw material
Holy Cross Mountains
vermiculite
monoporosa tiles
Opis:
W złożu Szkucin występują utwory wieku górnotriasowego. Są to czerwonobrunatne iły i gliny oraz podrzędnie reprezentowane mułki, z soczewkami mułków szarozielonych. Średnia miąższość tych utworów w złożu wynosi około 8 m, zaś nadkład utworów czwartorzędowych nie przekracza 1 m. Skład fazowy badanych próbek jest podobny. Podstawową masę czerwonej kopaliny ilastej tworzy mniej lub bardziej jednorodna mieszanina substancji ilastej oraz pobocznie - składników klastycznych. Towarzyszy im podrzędnie czerwonobrunatny pelit hematytowy, który pigmentuje substancję ilastą. Minerały ilaste są reprezentowane głównie przez illit i kaolinit. Cechą charakterystyczną badanych iłów jest występowanie w nich podrzędnej ilości minerałów ilastych o podstawowym refleksie rentgenowskim 14 A (przypuszczalnie wermikulit i/lub minerały mieszanopakietowe wermikulit/chloryt oraz chloryt/smektyt). Skład mineralny badanych próbek uzupełniają minerały nieilaste, przede wszystkim kwarc i hematyt, a także zmienne ilości mik, skaleni (zarówno plagioklazów jak i K-skaleni) oraz niekiedy - podrzędne ilości kalcytu.
The ceramic clays occurring in the Szkucin deposit are of Upper Triassic age. They are developed as red-brownish clays, loams and inferiorly muds with lenses of grey-green muds. An average thickness of these sediments in the deposit is about 8 m, whereas that of the Quaternary overburden does not exceed 1 m. The phase composition of the clays studied is similar. The clayey material is composed mainly of amore or less homogenous mixture of clay substance containing minor amounts of detrital components and finely dispersed hematite pelite that colours the clay material in red. Clay minerals are represented mostly by illite and kaolinite. The presence of minor admixtures of 14 A clay minerals (probably vermiculite and/or mixed-layered vermiculite/chlorite and chlorite/smectite) is characteristic. Beside clay minerals, the list of components includes quartz and hematite, accompanied by minor and variable amounts of micas, feldspars (both plagioclases and K-feldspars) and, sometimes, calcite. On the basis of detailed chemical and mineralogical investigations, the authors have delineated within the deposit its part without calcite, i.e., representing the material with the best properties from the point of view of the requirements of the ceramic industry. Fast firing in the range 1110-1140°C indicates that the raw material is suitable for manufacturing the monoporosa wall tiles, whereas after the firing in the range 1150-1180°C it can be used in manufacturing the monocottura stoneware floor tiles. Thus, the red, non-calcareous clays from Szkucin meet the requirements of the mineral raw material applicable in the ceramic industry, particularly in manufacturing various types of tiles.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 3; 5-20
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dolomit dewoński z Brudzowic i jego wstępna ocena jako surowca przemysłu materiałów ogniotrwałych
Brudzowice Devonian dolomite and its preliminary evaluation as a raw material for the production of refractories
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Goławski, C.
Kielski, A.
Wodnicka, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394057.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
dolomit triasowy
dolomit dewoński
Brudzowice
klinkier dolomitowy
materiały ogniotrwałe
Triassic dolomite
Devonian dolomite
doloma clinker
refractories
Opis:
W kamieniołomie w Brudzowicach k. Siewierza eksploatowany jest dolomit triasowy wykorzystywany przez firmę ArcelorMittal Refractories Sp. z o.o. do produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych. W poszukiwaniu surowca dolomitowego o dużej czystości chemicznej zbadano podstawowe właściwości fizykochemiczne i technologiczne dolomitu dewońskiego występującego również w tym złożu. Stwierdzono, że odznacza się on wyraźnie większą czystością chemiczną w porównaniu z dolomitem triasowym (większa zawartość MgO, mniejsza - SiO2, Al2O3 i Fe2O3), dorównując najwyższej klasy surowcom stosowanym przez czołowych światowych producentów wyrobów ogniotrwałych. W związku z tym przeprowadzono w skali laboratoryjnej próby spiekalności tego dolomitu oraz - porównawczo - dolomitu triasowego z Brudzowic w gatunku DK i wysokiej jakości dolomitu hiszpańskiego ze złoża Bueras (Cantabria) stosowanego przez firmę Dolomitas del Norte S.A. Próby te wykonano w piecu laboratoryjnym w temperaturach 1400 i 1600 stopni Celsjusza modelując jedno- i dwustopniowy proces spiekania dolomitu na klinkier. Przeprowadzone badania wykazały, że dolomit dewoński z Brudzowic spieka się podobnie jak dolomit hiszpański, jakkolwiek gorzej w porównaniu z dolomitem triasowym z tego samego złoża ze względu na jego znacznie większą czystość chemiczną. Wprawdzie warunki eksploatacyjne dolomitu dewońskiego ze złoża Brudzowice są trudniejsze w porównaniu z dolomitem triasowym, to jednak lepsza jakość klinkieru przeznaczonego do produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych powinna zrekompensować ewentualne większe koszty wydobycia tego surowca. Badania w tym zakresie będą kontynuowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz w firmie ArcelorMittal Refractories Sp. z o.o. Kraków.
The quarry in Brudzowice near Siewierz provides currently the Triassic dolomite used by ArcelorMittal Refractories Ltd. for the production of dolomite refractory materials. When searching for a dolomitic raw material with a high chemical purity, the authors analysed major physical, chemical and technological properties of the Devonian dolomite also occurring in this quarry. They established that the Devonian variety has distinctly higher chemical purity (higher content of MgO, and lower contents of SiO2, Al2O3 and Fe2O3) than the Triassic one. These properties are close to those of the highest-class dolomitic materials used by leading world producers of refractories. Therefore, the authors carried out laboratory firing tests of this rock and - for comparison - of the Triassic dolomite of the DK quality from the Brudzowice deposit and the high-class Spanish dolomite from Bueras (Cantabria) deposit, utilized by Dolomitas del Norte S.A. The samples were fired at 1400 and 1600°C modelling the one- and two-stage process of dolomite firing into clinker. The results indicate that the clinker obtained from the Devonian dolomite from Brudzowice is comparable to that produced from Spanish dolomite, but it is inferior in comparison to that produced of the Triassic Brudzowice dolomite. Much higher chemical purity of the Devonian rocks is the reason of this difference. Admittedly the quarrying conditions of the Devonian dolomite from the Brudzowice deposit are more difficult than those of the Triassic variety, but better quality of obtained clinker that intended to be used in the production of refractories may offset possibly higher exploitation costs of the Devonian rock. Further investigations will be continued at the Faculty of Materials Engineering and Ceramics (AGH-UST, Kraków) and ArcelorMittal Refractories Ltd. (Kraków).
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2011, 81; 197-208
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dolomity świętokrzyskie jako surowiec do produkcji wyrobów ogniotrwałych z klinkieru nowego typu
Dolostones of the Holy Cross Mts. region as raw materials for the production of refractories from clinker of a new type
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Niesyt, M.
Szydłak, T.
Goławski, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394888.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
region świętokrzyski
dolomit dewoński
Winna
Jaźwica
Laskowa
dwustopniowa metoda spiekania
dekarbonatyzacja
Devonian dolostones
Holy Cross Mts. region
dolostone-based refractories
two-stage clinkering
Opis:
Dolomity świętokrzyskie uważane były do tej pory za nieperspektywiczne z punktu widzenia produkcji wyrobów ogniotrwałych. Dotyczyło to jednak jednostopniowej metody wytwarzania klinkieru dolomitowego. Aktualnie coraz częściej w praktyce przemysłowej znajduje zastosowanie dwustopniowy sposób przygotowania takiego klinkieru. W pierwszym etapie tego procesu wytwarzany jest dekarbonat, który stosunkowo łatwo otrzymuje się z wyjściowego surowca dolomitowego o drobnoziarnistej strukturze, w drugim zaś półprodukt ten poddawany jest zagęszczaniu i spiekaniu. Z tak uzyskanego klinkieru wytwarzane są dolomitowe wyroby ogniotrwałe. Do przeprowadzonych badań przeznaczono dolomity ze złóż Winna, Jaźwica i Laskowa. Stwierdzono, że w złożu Winna na drugim, środkowym poziomie eksploatacyjnym (284 m n.p.m.) występuje kopalina o bardzo drobnym uziarnieniu rzędu 0,01-0,03 mm i zawartości SiO2 wynoszącej około 2,47%. Przeprowadzone badania zagęszczonego dekarbonatu otrzymanego z tego surowca wykazały jego dobrą spiekalność i dużą odporność na hydratację w agresywnych warunkach komory klimatycznej (temperatura 40°C, wilgotność względna 70%). Stwarza to perspektywy produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych wysokiej jakości metodą dwustopniowego przygotowania klinkieru. W innych częściach złoża stwierdzono jednak występowanie dolomitu o mniej korzystnej, bardziej gruboziarnistej strukturze. Tak więc wykorzystanie kopaliny z Winnej w przemyśle materiałów ogniotrwałych wymagać będzie selektywnej jej eksploatacji. Surowiec dolomitowy z Jaźwicy i Laskowej uznano w świetle przeprowadzonych badań za nieperspektywiczny.
The dolostones of the Holy Cross Mountains region so far have been considered as unsuitable for the production of refractory materials. However, this evaluation remains true only if the refractories would have been produced applying the one-stage method of a dolostone clinker manufacturing. Currently, such clinkers have been more and more often prepared applying the two-stage method. In the first stage, a decarbonate is produced which is a relatively simple process if the starting dolostone material is fine-grained; in the second stage, this semi-product is compacted and sintered. The clinker manufactured in this way is used in the production of dolostone-based refractories. Investigations were carried out on the dolostones from the Winna, Jaźwica and Laskowa deposits. It has been found that the rocks from the Winna deposit that occur at the second middle exploitation level (284 m asl) are very fine-grained (0.01-0.03 mm) and contain ca. 2.47% SiO2. Further tests on the compacted decarbonate obtained from these dolostones have revealed its good sintering properties and high resistance to hydration under aggressive conditions in a climatic cabinet (temperature 40°C, relative humidity 70%). Such a two-stage manufactured clinker is a prospective material for the production of dolostone-based refractories of high quality. As other parts of the Winna deposit contain more coarse-grained dolostones, thus inferior for the process considered, the utilization of the rock in Winna would require its selective exploitation. The dolostones from Jaźwica and Laskowa have been found to represent rocks unsuitable for the two-stage clinkering method.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2013, 85; 335-344
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drobne frakcje ziarnowe z przeróbki bazaltów i ich przydatność w ceramice
Fine grain fractions from basalts processing and their usefulness in ceramics
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Szydłak, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/89185.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
bazalty
drobne frakcje ziarnowe
klinkierowe wyroby ceramiczne
basalts
fine grain fractions
clinker ceramic products
Opis:
Produkcja kruszyw łamanych z bazaltów dolnośląskich wiąże się m.in. z otrzymywaniem znacznej ilości drobnych frakcji ziarnowych, często o pyłowym charakterze. Jak dotąd stopień ich gospodarczego wykorzystania jest niewielki. W składzie mineralnym surowca bazaltowego stwierdzono obecność – oprócz głównych składników (pirokseny, zasadowe plagioklazy oraz – rzadziej – oliwiny i nefelin) – produktów ich wietrzenia chemicznego, reprezentowanych przez minerały ilaste z grupy smektytu. Stwierdzono, że przejawy tego wietrzenia nie powinny stanowić przeszkody w wykorzystaniu tego surowca do produkcji klinkierowych wyrobów ceramicznych.
Production of crushed aggregates from Lower Silesian basalts involves, among others, receiving of considerable amount of fine grain fractions, often dusty in character. So far, the degree of their economic utilization is low. The mineral composition of the raw basalt material contains – apart from the main components (pyroxenes, basic plagioclases and – in lesser extend – olivine and nepheline) – products of their chemical weathering, represented by clay minerals of the smectite group. It was found that these minerals should not be a negative component of basalt raw material for the manufacturing of clinker ceramic products.
Źródło:
Mining Science; 2016, 23, Special Issue 1; 201-213
2300-9586
2353-5423
Pojawia się w:
Mining Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granulacja ciśnieniowa dekarbonatów dolomitowych do produkcji materiałów ogniotrwałych
The pressure granulation of dolomite decarbonates for the production of refractory materials
Autorzy:
Niesyt, M.
Dzik, T.
Wyszomirski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1219045.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
dolomit
granulacja
dekarbonat dolomitowy
klinkier dolomitowy
hydration
materiały ogniotrwałe
dolostone
granulation
dolomite decarbonate
doloma clinker
refractories
Opis:
Próbki dekarbonatów surowców dolomitowych ze złóż Brudzowice, Ząbkowice, Żelatowa i Ołdrzychowice zostały zaformowane pod ciśnieniami 20, 50 i 200 MPa. Stwierdzono, że podwyższenie wartości ciśnieniami formowania przyczynia się do wzrostu odporności na hydratację pastylek po ich uprzednim spieczeniu w 1550, 1600 i 1650°C. Najbardziej korzystne właściwości, m.in. najmniejszą podatność na hydratację wykazały próbki otrzymane z dolomitu triasowego z Brudzowic. W przeciwieństwie do tego, w przypadku wybitnie czystego dolomitu z Ołdrzychowic hydratacja przebiegała w sposób gwałtowny pomimo zastosowania najwyższego ciśnienia formowania (200 MPa) i najwyższej temperatury spiekania(1650°C). W przypadku tego surowca niezbędne będzie przeprowadzenie spiekania dekarbonatu w jeszcze wyższych temperaturach.
Decarbonated dolostones of Brudzowice, Ząbkowice, Żelatowa and Ołdrzychowice deposits were moulded under the following pressures: 20, 50 and 200 MPa. Authors found a significant impact of the moulding pressure in the hydration of pellets burnt at three various temperatures:1550, 1600 and1650oC. The highest resistance to hydration showed the samples obtained from Triassic dolostone of Brudzowice. On the contrary hydration of pellets obtained from dolostone of Ołdrzychowice runs quickly despite the formation pressure of 200 MPa and sintering temperature of 1650oC. The decarbonated samples obtained from this raw material require higher sintering temperature.
Źródło:
Chemik; 2012, 66, 5; 418-427
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ił z Borkowic (rejon opoczyński) jako wartościowy surowiec wielu dziedzin przemysłu ceramicznego
The Borkowice clay (Opoczno region) as a valuable mineral raw material for various branches of ceramic industry
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394574.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ił kaolinitowy
glinki opoczyńskie
Borkowice
płytki ceramiczne
kaolinitic clays
Opoczno clays
ceramic tiles
Opis:
Kopalina ilasta z Borkowic zalega w jednym z licznych złóż rejonu opoczyńskiego udokumentowanych już w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego wieku dla potrzeb przemysłu szamotowych materiałów ogniotrwałych. Eksploatacja tego złoża nie została jednak podjęta ze względu na zmniejszające się wówczas zainteresowanie wyrobami szamotowymi oraz likwidację w roku 1991 Opoczyńskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych. Jej początek nastąpił dopiero w roku 2013 w wyniku uruchomienia wydobycia przez firmę WIS-Group sp. z o.o. z Opoczna. W złożu Borkowice występuje głównie jasna i szara odmiana kopaliny ilastej, a także piaskowiec, który stanowi w nich przerosty. W jasnej odmianie iłu dominuje kaolinit, zaś podrzędnymi składnikami są illit i kwarc. Odmiana ta wyróżnia się małą zawartością tlenków barwiących (Fe2O3 = 0,87% mas., TiO2 = 1,15% mas.). Powoduje to, że jest też ona jasna po wypaleniu, stanowiąc pełnowartościowy substytut surowców ilastych importowanych w dużej ilości z Ukrainy. W szarej odmianie iłu kaolinitowi towarzyszy większa ilość kwarcu, co znajduje odzwierciedlenie w składzie chemicznym i podwyższonej zawartości SiO2. Korzystny skład mineralny i chemiczny, zwłaszcza jasnej odmiany iłu z Borkowic, rzutuje na jego przydatność do produkcji ptytek ceramicznych stanowiąc cenne uzupełnienie szczupłej krajowej bazy iłów biało- i jasnowypalających się. Istnieją też przesłanki do wykorzystania tego surowca do produkcji metakaolinu, który jest coraz częściej wykorzystywany w wielu technologiach, m.in. do wytwarzania specjalnych gatunków cementu portlandzkiego oraz geopolimerów.
The clay raw material occurring in Borkowice belongs to clay resources of the Opoczno region and has got its deposit report prepared already in 1960s and 1970s for the industry of the chamotte refractories. However, exploitation of the deposit was not initiated then because of a falling interest in the chamotte materials and this trend resulted even in the closure of the Opoczno Refractories Plants in 1991. The manufacturing of ceramic ware began only in 2013 due to an activity of the WIS-Group Ltd. in Opoczno, which opened the clay mining in Borkowice. There are two clay varieties in the Borkowice deposit, whitish and grey, both containing sandstone intergrowths. In the whitish variety kaolinite is the prevalent mineral, with illite and quartz being minor components. The content of colouring oxides is markedly low (Fe2O3 = 0.87 mass%, TiO2 = 1.15 mass%) and fired products are light-coloured. This variety is thus a fully valuable substitute for the clay materials imported in considerable volumes from Ukraine. In the grey variety kaolinite is accompanied by higher amounts of quartz, which is reflected in elevated contents of SiO2 in chemical assays. The favourable mineral and chemical composition indicates, particularly in case of the whitish variety, its applicablity to manufacture ceramic tiles. Due to it, the clay material from Borkowice is an important addition to the meager domestic basis of the clays that have white- and light- colour firing properties. Some of the features of the Borkowice clay indicate also that it may be a raw material to manufacture metakaolin, which is more and more often applicable to many technologies, for instance to produce special types of the Portland cement or geopolymers.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2015, 91; 245-260
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kopalina bazaltowa ze złóż Rutki i Ligota Tułowicka (woj. opolskie) oraz możliwości wielokierunkowego jej wykorzystania
The basaltic raw materials from the Rutki and Ligota Tułowicka deposits (Opole Province) and the directions of their possible use
Autorzy:
Wyszomirski, P.
Szydłak, T.
Zawadzki, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394224.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
nefelinit
Rutki
Ligota Tułowicka
minerały z grupy smektytów
bazalt w ceramice
nephelinite
smectites
basalt in ceramics
Opis:
Kopalinę z sąsiadujących ze sobą złóż Rutki i Ligota Tułowicka (okolice Niemodlina) stanowi wyłącznie jedna odmiana petrograficzna bazaltoidów, tj. nefelinit. Charakteryzuje się ona występowaniem w tle skalnym dominującego jasnego składnika mineralnego, którym jest nefelin zaliczany do skaleniowców. W skład tła skalnego obok nefelinu wchodzą drobne kryształy piroksenów i niezbyt liczny magnetyt. Pomiędzy tymi składnikami rozproszone są wyraźnie większe prakryształy piroksenów i oliwinów. Minerały tła skalnego, a także prakryształy piroksenów nie wykazują przejawów wietrzenia chemicznego. Są one natomiast wyraźnie widoczne w prakryształach oliwinów. Kopalina bazaltowa z omawianych złóż jest głównie wykorzystywana do produkcji różnych asortymentów kruszywa łamanego dla potrzeb budownictwa drogowego i jako składnik betonów. Do tego celu nadają się kruszywa o uziarnieniu >2 mm. Istnieje też perspektywa wykorzystania grubych frakcji kruszywa bazaltowego do produkcji wełny mineralnej. Korzystną w tym względzie cechą skał z Rutek i Ligoty Tułowickiej jest stosunkowo mała zawartość magnetytu i związana z tym niska podatność stopionego bazaltu do krystalizacji. Proces wietrzenia chemicznego prakryształów oliwinu doprowadził do powstania minerałów ilastych, reprezentowanych w zdecydowanej przewadze przez minerały grupy smektytu. Ich podwyższony udział obserwuje się w najdrobniejszym kruszywie, tj. we frakcji ziarnowej 0–0,85 mm. Drobne uziarnienie, a także podwyższony udział minerałów ilastych stanowią korzystną przesłankę do wykorzystania tego surowca zwłaszcza w przemyśle ceramiki budowlanej jako dodatku poprawiającego parametry fizykomechaniczne i kolorystykę produktów.
The rocks quarried in the neighboring Rutki and Ligota Tułowicka deposits (vicinity of Niemodlin) represent a single petrographic variety of basalt, i.e. nephelinite. The presence of nepheline (the mineral belonging to the group of feldspathoids) that forms the light-colored component of the groundmass is the characteristic feature of these rocks. Nepheline is accompanied by fine crystals of pyroxene and, occasionally, magnetite. Distinctly larger pyroxene and olivine phenocrysts are dispersed within the groundmass. Neither minerals of the ground-mass nor the phenocrysts of the pyroxenes reveal any signs of chemical weathering. However, such alterations are clearly visible in the phenocrysts of olivine. The basalt raw materials of both deposits are utilized mainly for the production of various assortments of crushed road aggregates and as components of concretes. These applications require the aggregates with the grain sizes >2 mm. There is also a possibility to utilize coarse-grained basalt aggregates for the manufacturing of rock wool. This is due to a favorable property of the rocks from Rutki and Ligota Tułowicka that is their relatively low content of magnetite resulting in the low capability of the molten basalt to crystallize. The chemical weathering of the olivine phenocrysts have proceeded toward the formation of clay minerals, among which those of the smectite group prevail. Their elevated quantities occur in the finest aggregate assortment, i.e. 0–0.85 mm. The fineness of this grain fraction and its elevated quantity of clay minerals are two favorable features to utilize this part of the basalt aggregate by the heavy clay industry as an additive improving the physico-mechanical parameters and providing the required red color of ceramic products.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 100; 295-311
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies