Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wyżga, Mateusz" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Procesy urbanizacyjne w województwie krakowskim w XVI–XVIII wieku. Nowe możliwości badań
    Urbanization Processes in the Kraków Voivodeship in the 16th–18th Centuries. New Research Opportunities
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1987057.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    urbanistation
    local community
    migrations
    economy
    urbanizacja
    społeczność lokalna
    migracje
    gospodarka
    Opis:
    W artykule scharakteryzowano nowe możliwości badań nad urbanizacją województwa krakowskiego w XVI–XVIII w. na tle specyfiki państwa polsko-litewskiego. Określono, w jaki sposób badania mogą być prowadzone w odniesieniu do obszaru o ukształtowanej już sieci miejskiej, na którym w omawianym czasie znajdowało się około 80 miast – były to głównie niewielkie ośrodki, spełniające różne funkcje. Okres ten jest ważny dla funkcjonowania polskich miast ze względu na istniejący wówczas system folwarczno-pańszczyźniany i poddaństwo. Odniesiono się także do mechanizmów wymiany ludności w szerszym ujęciu historii społecznej oraz zaproponowano powiązanie analiz urbanizacji województwa z jego centralnym ośrodkiem – krakowskim zespołem miejskim. Omówiono również kryteria tworzenia kwestionariusza badawczego. Relacyjna baza danych zbudowana na podstawie źródeł masowych obejmowałaby ludność Krakowa, a następnie kolejnych miast województwa, wytypowanych ze względu na ich funkcje. Dzięki temu możliwe staje się ukazanie tendencji migracyjnych w całym województwie i w długim procesie dziejowym.
    The article showcases new proposals for research on the urbanization processes of Krakow Voivodeship (province) between the 16th and 18th centuries referred to the Polish-Lithuanian Commonwealth as a whole. The possible methods of study have been specified for an area where an urban network had already been formed. It comprised some 80 towns, mostly moderate in size, with a variety of functions. The period under discussion is crucial for the functioning of Polish urban areas due to the predominance of the manorial farm system relying on serfdom and corvée. Population exchange mechanisms are addressed against a broader background of social history. It is proposed that analyses of the urbanization of the voivodeship should be linked to its central hub – the Krakow urban complex. The discussion also extends to the criteria underlying the formulation of the study questionnaire. A relational database created on the basis of mass sources would cover the population of Krakow and successively other towns in the voivodeship, selected according to their functions. Such procedure makes it possible to demonstrate the migration trends across the voivodeship in a long-term historical process.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2021, 43; 7-27
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mobilność i migracje chłopów do miast polskich doby preindustrialnej. Z badań nad mikroregionem krakowskim
    Mobility and Migrations of Peasants to Polish Towns in the Pre-Industrial Era. The Cracow Micro-Region
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367622.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    peasants
    mobility
    town
    migration networks
    Opis:
    The migrations of peasants to Polish towns, which are considered inside migrations, in the pre-industrial era were intensive and similar to the ones in the countries of Western Europe. The sources prove the existence of permanent multi-generational migration networks that ensured a better start of a new life in towns for peasants, and an input of reliable workforce for towns. The migration processes slowed down in the 18th century, which was the result of the intensification of secondary serfdom, closing of villages, an economic decline of Polish towns at the expense of the gentry and an overall economic depression. All that is clearly visible in Cracow, where all the municipal registers and a significant part of birth and death certificates have survived. It turns out that towns influenced the increase of peasant territorial and spatial mobility, generated an increase of peasants’ enterprise, helped them to differentiate towards activities not related to agriculture, and weakened the feudal relations.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 2; 95-128
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Serfdom and Mobility in Eighteenth-Century Bohemia. On Josef Grulich’s Book Migrační strategie: Město, předměstí a vesnice na panství České Budějovice ve druhé polovině 18. století, České Budějovice: Jihočeská univerzita v Českých Budějovicích, 2018, 286 pages
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367963.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Serfdom
    rural-to-urban migrations
    České Budějovice
    marriage
    employment
    migration strategies
    poddaństwo
    migracje z obszarów wiejskich do miejskich
    Czeskie Budziejowice
    małżeństwo
    zatrudnienie
    strategie migracyjne
    Opis:
    The article discusses a book focusing on migration strategies as exemplified by the area surrounding the city of České Budějovice in the second half of the eighteenth century. Formally, the peasant population in Bohemia was bound in serfdom until 1781, which has until recently been believed to have considerably curtailed its mobility. The underlying research is based mostly on letters of discharge and registers of births, marriages and deaths. The author sets out to explain the migration strategies followed by the residents of villages situated in the surroundings of a major urban center. He discusses the migrants’ main motivations and the ways in which they tried to relocate within the bounds of the law. Special attention is paid to movements relating to labor markets and matrimony. The issue of migration strategies is discussed against a vast social background.
    Artykuł omawia książkę poświęconą strategiom migracyjnym, czego przykładem jest obszar otaczający miasto Czeskie Budziejowice w drugiej połowie XVIII wieku. Formalnie ludność chłopska w Czechach była związana pańszczyzną do 1781 roku. Do niedawna uważano, że znacznie ograniczało to jej mobilność. Zasadniczo badania opierają się głównie na listach zwalniających i rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów. Autor postanawia wyjaśnić strategie migracji stosowane przez mieszkańców wsi położonych w pobliżu dużego ośrodka miejskiego. Omawia główne motywacje migrantów i sposoby prób przenosin podejmowanych w granicach obowiązującego prawa. Szczególną uwagę zwraca się na ruchy związane z rynkami pracy i małżeństwem. Problem strategii migracyjnych jest omawiany na szerokim tle społecznym.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2019, 41; 233-247
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ceremonie na ratuszu krakowskim w XV–XVIII wieku
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/949904.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Kraków
    town hall
    ceremonial
    municipal council
    Opis:
    Sources with information on ceremonies at the town hall in Kraków are somewhat brief. Most of the information can be found in the ledgers. The status of capital gave the city considerable significance within the state. By organizing ceremonies at Kraków’s town hall, council elections, paying homage to kings, hosting senior state officials and deputies, the town authorities could influence politics. The Kraków town hall remained an important centre both for official celebrations and carnivalesque events. It was therefore an important place with regard to the policy of the municipal council until the end of the Polish Noble’s Republic. Here the town was able to overcome its limitations and defend its autonomy, both formally and informally impacting Poland’s elite. The participation of state officials in municipal ceremonies was an opportunity to show off the splendour of Kraków. This was particularly true after the transfer of the royal court to Warsaw, when the kings visited their temporary Wawel residence less frequently. The role of the town hall in social communication was twofold. On the one hand it was a form of promotion for the town, on the other it was a barrier between representatives of the authorities and the ordinary citizens of Kraków. The town hall was a cultural place and a sign of the exceptionally extroverted, developed collective life of the old town. The square in front of the town hall was also important. It was a typical municipal theatre. Ceremonies held in Kraków took the form of court and state ceremonies.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2014, 74
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę nowej syntezy historii społecznej? Uwagi nad Ludową historią Polski Adama Leszczyńskiego
    Towards a New Synthesis of Social History? Notes on the People’s History of Poland by Adam Leszczyński
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2105971.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-25
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    serfdom
    corvée
    peasants
    burghers
    social history
    economy
    synthesis
    poddaństwo
    pańszczyzna
    chłopi
    mieszczaństwo
    historia społeczna
    gospodarka
    synteza
    Opis:
    Celem artykułu recenzyjnego jest ujęcie popularnej syntezy historycznej Adama Leszczyńskiego pt. Ludowa historia Polski w kontekście zapotrzebowania na nową syntezę historii społecznej. Skupiono się przede wszystkim na partii książki odnoszącej się do okresu przed XIX w. Omówiona została przyjęta przez Autora oś narracji, skoncentrowana na wyzysku mas społecznych przez elity w długim, obejmującym prawie całe pasmo dziejowe Polski, okresie. Zwrócono uwagę na nie dość krytyczne wykorzystanie starszej historiografii, pominięte lub zbyt słabo zaakcentowane różne aspekty życia poddanych, jak również uwzględnienie pewnych istotnych pozycji literatury przedmiotu.
    The purpose of this review article is to review Adam Leszczyński’s popular historical synthesis, Ludowa historia Polski (A People’s History of Poland), in the context of the need for a new synthesis of social history. The focus is primarily on the part of the book devoted to the period before the nineteenth century. It discusses the narrative axis adopted by the Author, focused on the exploitation of social masses by elites over a long period, covering almost the entire history of Poland. Attention is drawn to the insufficiently critical use of older historiography and the omission or underemphasis of various aspects of subjects’ lives. Also, the extent to which some important items from the literature on the subject have been included is also discussed.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 1; 195-229
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludzie rodowici i migranci – czy słuszny podział? Wokół książki Jeremy Hayhoe, Strangers and Neighbours. Rural Migration in Eighteenth-Century Northern Burgundy, Toronto: University of Toronto Press 2016, ss. 274
    Natives and migrants – a correct categorization? Some reflections on Jeremy Hayhoe’s book Strangers and Neighbours. Rural Migration in Eighteenth-Century Northern Burgundy, Toronto: University of Toronto Press, 2016, 274 pp.
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367923.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    northern Burgundy
    internal migrations
    rural areas
    seasonal employment
    farming
    crafts
    unqualified labour
    geographical distance
    północna Burgundia
    migracje wewnętrzne
    wieś
    praca sezonowa
    rolnictwo
    rzemiosło
    pracownicy niewykwalifikowani
    dystans geograficzny
    Opis:
    W artykule omawiam książkę poświęconą migracjom wewnętrznym i mikromobilności chłopów w osiemnastowiecznej, północnej Burgundii. Jej autor starał się dowieść znaczenia ruchliwości geograficznej i jej powszechności, głównie za pomocą analizy statystycznej źródeł masowych. Omawiana praca jest przykładem zastosowania metod mieszanych i różnych źródeł. Jeremy Hayhoe oparł swe badania głównie na niewykorzystywanych szerzej zeznaniach świadków zarejestrowanych w sprawach sądowych, na napoleońskim spisie ludności (1808–1813), rejestrach podatkowych oraz na księgach metrykalnych ślubów. Na podstawie tych źródeł powstała baza około 70 000 danych. Badanie objęło egzogamię małżeńską, proporcje ludności miejscowej i napływowej, pokonywane dystanse przestrzenne i roczne wskaźniki migracji. W książce omówiono migracje w podziale na czas ich trwania, czynniki skłaniające do wychodźstwa i przyciągające migrantów, motywacje ludzkie, wreszcie sposoby regulowania napływów ludzi przez społeczności lokalne. Okazało się, że większość mieszkańców osiemnastowiecznych wsi w północnej Burgundii doświadczyła w swym życiu migracji, które miały na ogół podłoże ekonomiczne i przebiegały na krótkich dystansach. Chociaż dominujące były przemieszczenia o charakterze czasowym, odgrywały one ważną rolę w funkcjonowaniu społeczności lokalnych.
    My paper reviews a book on internal migrations and the micromobility of peasants in 18th-century northern Burgundy. Its author set out to demonstrate the significance of geographical mobility and its widespread occurrence, mostly through the statistical analysis of mass sources. The work is an example of the use of mixed methods and diverse sources. Jeremy Hayhoe primarily based his research on the depositions of witnesses in court trials (previously largely unused), the Napoleonic Census (1808–1813), tax registers, and marriage records. Based on these sources, a database of 70,000 records was compiled. The research covered marital exogamy, ratios of local to incoming populations, distances covered, and annual migration rates. The book discusses migrations in terms of their duration, pull and push factors, human motivations, and the ways in which local communities tried to regulate the inflows of people. The research indicates that a majority of the population of rural areas in eighteenth-century northern Burgundy experienced migration in their individual lives. This was usually motivated by economic reasons and undertaken over short distances. While movements of a temporary nature were predominant, they played an important role in the functioning of local communities.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2018, 40; 301-327
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze współczesnych badań nad mobilnością w Europie przednowoczesnej
    Recent Research on Mobility in Preindustrial Europe
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367932.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    migrations
    mobility
    urban and rural areas
    social change
    migracje
    mobilność
    miasto
    wieś
    zmiana społeczna
    Opis:
    Artykuł przybliża postępujące w ostatnich dekadach badania nad historią mobilności i migracji przednowoczesnych. Dzięki coraz bardziej zaawansowanym metodom oraz wykorzystywanym źródłom rozwija się dyskusja nad rzeczywistym poziomem ruchliwości przestrzennej i społecznej dawnych społeczeństw. Interdyscyplinarne podejście do przedmiotu badań, łączenie technik ilościowych i jakościowych dają w rezultacie obraz dość wysokiej mobilności ludzkiej, zwłaszcza w zakresie migracji wewnętrznych i mikromobilności w dawnej Europie. Dla lepszego poznania mechanizmów migracji badania skupiają się na społecznościach lokalnych (wysyłających i przyjmujących migrantów), strategiach migracyjnych, a zwłaszcza rzemieszczeniach wiejsko-miejskich, będących źródłem zmiany społecznej.
    The article outlines research in recent decades on the history of mobility and migration in the premodern era. The increasingly advanced methods and sources used have fueled debate on the actual level of spatial and social mobility in bygone societies. An interdisciplinary approach to the subject matter of study and the combination of quantitative and qualitative methods have resulted in a picture showing a relatively high rate of human mobility, especially with regard to internal migrations and micromobility, in premodern Europe. To gain a better understanding of the migration mechanisms, the research has been focused on local communities (both those that sent off and those that received migrants), migration strategies, and in particular on rural-to-urban movements, as sources of social change.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2018, 40; 11-37
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podmiotowość chłopstwa staropolskiego
    Subjectivity of the Old Polish Peasantry
    Autorzy:
    Wyżga, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28765356.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    podmiotowość
    chłopstwo
    szlachta
    gospodarka
    rynek lokalny
    poddaństwo
    pańszczyzna
    sąd
    subjectivity
    peasantry
    nobility
    economy
    local market
    serfdom
    serfdom duties
    court
    Opis:
    Wciąż powszechna jest opinia o chłopstwie jako o ubezwłasnowolnionym i traktowanym przedmiotowo elemencie systemu folwarczno-pańszczyźnianego, a zarazem brutalnie wykorzystywanej ofierze tego systemu. Celem artykułu jest propozycja analizy położenia chłopstwa wychodząca z założenia o istnieniu podmiotowości tej najliczniejszej grupy społecznej. Podmiotowość ta mogła wynikać m.in. z zapotrzebowania rynku pracy na siłę roboczą, co wymagało od dworów pewnej elastyczności, ale też z chłopskiej aktywności na lokalnym rynku handlowym. Ta aktywność współgrała z przedsiębiorczością i zamożnością niektórych chłopów. W ten też sposób można rozumieć ich występowanie w sądach grodzkich, a także pewną sprawczość i decyzyjność w relacjach z innymi stanami społecznymi Rzeczypospolitej przedrozbiorowej.
    There is still a widespread belief that the peasantry was an incapacitated and objectively treated element of the manorial-serf system and, simultaneously, a brutally exploited victim of this system. The article proposes an analysis of the peasantry’s position based on the assumption of the existence of the subjectivity of this most numerous social group. This subjectivity resulted, among other factors, from the labour market’s demand for labour, which required a certain flexibility on the part of the manors, but also from peasant activity in local markets. This activity interacted with the entrepreneurship and wealth of some peasants. This activity made peasant entrepreneurship possible, and even enabled some to become wealthy. In this way, it is also possible to understand their appearance in the municipal courts and their particular prominence and capacity to manage their own affairs in relation with other social estates in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 4; 771-792
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies