Autor: Worwąg, M - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Pozyskiwanie lotnych kwasów tłuszczowych w procesie stabilizacji beztlenowej osadów pochodzących z przemysłu spożywczego
Receiving volatile fatty acids during the process of oxygen-free stabilization of sewage sludge coming from food industry
Autorzy:: Zawieja, I.
Bień, J.
Worwąg, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/126294.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:: stabilizacja beztlenowa
hydroliza
lotne kwasy tłuszczowe
działanie pola ultradźwiękowego
biogaz
oxygen-free stabilization
hydrolysis
ultrasonic field
biogas
volatile fatty acids (LKT)
Opis:: Konwencjonalny proces stabilizacji beztlenowej jest często czasochłonny i ma małą efektywność. Dokonany przegląd literaturowy, a także przeprowadzone badania własne sugerują, że ultradźwiękowe kondycjonowanie stanowi nową drogę do skrócenia czasu oraz zwiększenia efektywności procesu stabilizacji beztlenowej osadów, powstających w procesie oczyszczania tak ścieków bytowo-gospodarczych, jak i przemysłowych. Uzyskanie znacznego wzrostu stopnia przefermentowania podczas stabilizacji beztlenowej osadów kondycjonowanych polem ultradźwiękowym (UD), w odniesieniu do redukcji substancji organicznych odnotowanych podczas stabilizacji beztlenowej osadów niepreparowanych, wynika z kombinacji działania zarówno hydrolizy biologicznej, stanowiącej pierwszy etap procesu, jak również zjawiska hydrolizy sonochemicznej, mającej miejsce podczas procesu preparowania. Poddanie osadów kondycjonowaniu badaną metodą wpływa na znaczną intensyfikację fazy hydrolizy, czego wyrazem był odnotowany w kolejnych dniach prowadzenia procesu stabilizacji beztlenowej wzrost tempa produkcji oraz stężenia lotnych kwasów tłuszczowych, warunkujący bezpośrednio zwiększenie efektywności fermentacji, tj. stopnia przefermentowania osadów oraz jednostkowej produkcji biogazu. Stabilizacji beztlenowej, w warunkach statycznych, poddano nadmierny osad czynny powstający w wyniku oczyszczania mieszaniny ścieków bytowo-gospodarczych oraz przemysłowych powstających na terenie zakładu produkującego soki oraz napoje. Proces prowadzono zarówno w kolbach laboratoryjnych, stanowiących modele komór fermentacyjnych, jak również w komorze fermentacyjnej firmy Applicon.
The traditional oxygen-free stabilization process is often time-consuming and is not very effective. The review of the accessible literature and own research suggest that the ultrasonic conditioning is the new way to shorten the time and to increase the efficiency of oxygen-free stabilization process of sewage sludge, which arises both during the process of treating domestic and technological sewage. The obtaining of the significant increase of the fermentation degree during the oxygen-free stabilization process of sewage sludge conditioned by means of ultrasonic field (UF) in relation to the reduction of organic substances observed during the oxygen-free stabilization process of non-prepared sewage sludge is caused by the combination of working both of: biological hydrolysis, which is the first stage of the process, and of: the phenomenon of sonochemical hydrolysis which takes places during the preparation process. The conditioning of sewage sludge by means of the examined method has the influence on the considerable intensification of hydrolysis phase. This is expressed by the increase in production rate and in concentration of volatile fatty acids which was observed on the following days of carrying out the oxygen-free stabilization process. The excesse activated sludge, in static conditions, was subject of oxygen-free stabilization process. The excesse activated sludge arose as the result of treating the mixture of domestic sludge and technological sludge arising in the company which produces juices and drinks. The process was carried out both in laboratory flasks, which were the models of sludge digestion chamber, as well as in the sludge digestion chamber of Applicon company.
Źródło:: Proceedings of ECOpole; 2010, 4, 2; 529-534
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:: Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Zespoły mikroorganizmów w procesach beztlenowej stabilizacji osadów
Complexes of microorganisms in the oxygen-free stabilization processes of sewage sludge
Autorzy:: Worwąg, M.
Bień, J.
Zawieja, I.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/127055.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:: stabilizacja beztlenowa
mikroorganizmy beztlenowe
osady ściekowe
oxygen-free stabilization
oxygen-free microorganisms
sewage sludge
Opis:: Fermentacja metanowa jest to złożony proces przebiegający przy udziale zróżnicowanych populacji drobnoustrojów pod względem pokarmowym, ale synergistycznie zależnych od siebie. Związki makromolekularne rozkładane są do związków prostych, stanowiących substrat dla bakterii fermentacji metanowej, które następnie produkują wodór, alkohole oraz lotne kwasy tłuszczowe (LKT). LKT są zużywane przez bakterie syntroficzne z wytworzeniem octanu i wodoru. Octan może być także produkowany z wodoru i ditlenku węgla przez niektóre bakterie homoacetogenne oraz bakterie redukujące siarczany czy inne mikroorganizmy beztlenowe. Wodór, octan i inne składniki wykorzystywane są przez bakterie metanogenne do produkcji metanu. Charakterystyka zbiorowisk mikroorganizmów fermentacji metanowej pozwala na prześledzenie zmian i aktywności populacji drobnoustrojów. Substratem do badań był nadmierny osad czynny pochodzący z Koniecpolskich Zakładów Płyt Pilśniowych „Koniecpol“ S.A., zaszczepiony osadem przefermentowanym, pobranym z komunalnej oczyszczalni ścieków „WARTA” w Częstochowie. Mieszaninę poddano 25-dniowej mezofilowej fermentacji metanowej. Badania prowadzono w kolbach laboratoryjnych umieszczonych w stacji do hodowli beztlenowych BACTRON w temperaturze 37ºC. Zawartość badanych kolb mieszano co kilka godzin ręcznie. W celu poznania zakresu zmian liczbowychzbiorowisk mikroorganizmów, biorących udział w beztlenowej stabilizacji osadów ściekowych, w trakcie trwania procesu, codziennie dokonywano oznaczeń biologicznych na podłożu selektywnym, a także pomiaru odczynu pH mieszaniny osadów ściekowych wewnątrz stacji BACTRON w warunkach beztlenowych. W zakresie analiz mikrobiologicznych przeprowadzono również obserwacje mikroskopowe za pomocą mikroskopu fluorescencyjnego. Przed oraz po fermentacji metanowej dokonywano analizy fizyczno-chemicznej mieszaniny, mianowicie: suchej masy, suchej masy organicznej i mineralnej, zasadowości ogólnej, ChZT, LKT, azotu Kjeldahla, azotu amonowego, węgla ogólnego.
The methane fermentation is a sophisticated process which takes place with the participation of various populations of microorganisms in respect of culture, however, they depend on each other in a synergistic way. The macromolecular compounds are resolved into simple compounds, which are the substrates for bacteria of methane fermentation and then they produce hydrogen, alcohol, volatile fatty acids (VFA). VFA are used by syntrophic bacteria with the production of acetate and hydrogen. Acetate can also be produced from hydrogen and carbon dioxide by some homoacetogenic bacteria and by bacteria which reduce sulfates or by other oxygen-free microorganisms. Hydrogen, acetate and other components are used to produce methane by methanogenic bacteria. The characteristics of microorganisms populations of methane fermentation allows to observe the changes and the activities of the microorganisms populations. The substrate of the research was the excessive activated sludge coming from Koniecpol Fibreboard Factory “Koniecpol” S.A. inoculated by fermented sludge, taken from the municipal sewage treatment plant: WARTA in Częstochowa. The mixture was later put to the 25-day mesophile methane fermentation. The research was made in the laboratory flasks, put into the oxygen-free cultures station called BACTRON in the temperature of 37ºC. The content of the examined flasks was mixed every few hours by hand. In order to find out the range of the numerical changes of the microorganism complexes, taking place in oxygen-free stabilization of sewage sludge, during the process, there were made every day: the biological determinations on the selective base and the measurement of pH reaction of the mixture of sewage sludge inside the BACTRON station in oxygen-free conditions. Within the range of microbiological analyses there were also made the microscopic observations by mean of a fluorescent microscope. Before and after the methane fermentation there were made the physical and chemical analysis of the mixture, which includes the parameters: dry matter, dry organic and mineral matter, general alkalinity, COD (chemical oxygen demand), Kjeldahl nitrogen, ammonium nitrogen, general carbon.
Źródło:: Proceedings of ECOpole; 2010, 4, 2; 515-522
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:: Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Composting process as an alternative method for the disposal of sewage sludge and organic fraction of municipal solid waste
Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych i organicznej frakcji odpadów komunalnych jako alternatywna metoda ich zagospodarowania
Autorzy:: Bień, J.
Milczarek, M.
Neczaj, E.
Worwąg, M.
Okwiet, T.
Kowalczyk, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/395743.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: odpady komunalne
unieszkodliwianie odpadów komunalnych
osady ściekowe
compost
organic fertilizer
municipal waste
sewage sludge
Opis:: This paper attempts to propose a method for the neutralization of municipal sewage sludge and organic fraction of municipal solid waste. Sewage sludge from municipal wastewater treatment plants, organic fraction of municipal solid waste (MSW), grass and sawdust as a bulking agent were used in this study. Four mixtures with variable additions of sewage sludge and grass were composted in lab-scale bioreactors during 30 days. The obtained reduction of the ratio C/N indicates that the composting process ran correctly, however, it didn't reach the optimal values for composts (in some samples the temperature was insufficient). This work showed that the co-composting of organic fraction of municipal solid waste and sewage sludge can be the ultimate way of converting these resources for environmental use. However, additional investigations are required in order to optimize the organic and nitrogen degradation of compounds via the co-composting process.
W pracy podjęto próbę unieszkodliwiania komunalnych osadów ściekowych oraz organicznej frakcji odpadów komunalnych. Do przeprowadzonych badań zostały użyte osady ściekowe z oczyszczalni ścieków "Warta" w Częstochowie oraz organiczną frakcję odpadów komunalnych (OFOK) wydzieloną w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie k/Częstochowy. Sporządzono cztery mieszanki, w których zastosowano stały udział wagowy OFOK i materiału strukturotwórczego (trociny). Natomiast zmiennymi były udziały trawy i osadów ściekowych. Doświadczenie prowadzono przez 30 dni w izolowanym bioreaktorze symulującym warunki pryzmowe. Zawężenie stosunku C/N wskazuje na poprawność prowadzenia procesu chociaż nie osiągnął on wartości optymalnej dla kompostów ze względu na krótki czas prowadzenia procesu. Stwierdzono, że uzyskana temperatura i czas jej trwania nie był wystarczający dla pełnej higienizacji kompostów M I-III. Współkompostowanie organicznej frakcji odpadów komunalnych i osadów ściekowych może być metodą ostatecznego zagospodarowania tych surowców na potrzeby przyrodnicze. Wymagane jest jednak prowadzenie dalszych badań w celu optymalizacji procesu.
Źródło:: Civil and Environmental Engineering Reports; 2011, 6; 127-136
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:: Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Kierunki zagospodarowania osadów w Polsce po roku 2013
Directions management of sludge in Poland after 2013
Autorzy:: Bień, J.
Neczaj, E.
Worwąg, M
Grosser, A.
Nowak, D.
Milczarek, M.
Janik, M
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/296855.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:: osady ściekowe
unieszkodliwianie osadów ściekowych
sewage sludge
disposal of the sewage sludge
Opis:: Wzrost masy generowanych osadów ściekowych obserwowany przez ostatnie lata oraz zakaz możliwości ich składowania po 1 stycznia 2013 roku sprawia, że zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych stało się bardzo ważnym problemem ekologicznym, technicznym i ekonomicznym. W artykule przedstawiono sposoby oraz aspekty prawne zagospodarowania osadów ściekowych. Wybór metody unieszkodliwiania osadów ściekowych jest związany z ich właściwościami fizyczno-chemicznymi, a w szczególności z zawartością metali ciężkich. Rygorystyczne kryteria związane z przyrodniczym użytkowaniem osadów ściekowych w celu zabezpieczenia rozprzestrzeniania się w środowisku substancji niebezpiecznych oraz zagrożeń biologicznych wpłynęły na coraz większe zainteresowanie innymi technologiami utylizacji osadów ściekowych. Stąd też wydaje się, że docelowym kierunkiem wykorzystania odpadów z oczyszczania ścieków komunalnych będą przede wszystkim metody termiczne ich utylizacji jako bezpieczna ekologicznie i uzasadniona ekonomicznie metoda zagospodarowania osadów ściekowych.
Disposal of the sewage sludge is a very important ecological, technical and economical problem mainly due to increase of the amount of sewages sludge generated and Regulation of the Ministry of Economy and Labor, which introduced a ban from the date of January 1, 2013, of the sewage sludge storage. The amount of sludge produced is affected in a limited scale by the treatment efficiency while the sludge quality is strongly dependent on the original pollution load of the treated effluent and also, on the technical and design features of the waste water treatment process. Currently, the predominant method for the disposal of sewage sludge is storage and agriculture application. The article presents methods and legal aspects of sewage sludge management. There is a wide range of analyzed and proposed solutions for municipal sewage sludge utilization. However, there are serious legal constrains determining this choice. Agricultural use of a row sludge or other composting practices are the best way for using this waste. However, a significant amount of sewage sludge cannot be used as fertilizer due to the high heavy metal content. For that reasons, there is a large and pressing need for the development of thermal methods for the disposal of sludge. Thermal treatment (pyrolysis, gasification and combustion) is an interesting technique to stabilize sewage sludge for disposal. Processes for thermal utilization of sludge can be developed at existing installations (heating plants, power plants, or cement plants) or in newly built facilities.
Źródło:: Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2011, 14, 4; 375-384
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:: Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Methane production from fat-rich materials
Produkcja metanu z substratów bogatych w tłuszcze
Autorzy:: Worwąg, M.
Neczaj, E.
Grosser, A.
Krzemińska, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/395749.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: odpady tłuszczowe
kofermentacja
biogaz
fat-rich waste
co-fermentation
production of biogas
Opis:: Waste materials containing a lot of fats seem to be an attractive substrate for production of methane through the fermentation process. Yet, due to a changing content of reagents and the high concentration of higher fatty acids, they must be stabilized along with other biodegradable wastes in the process of co-fermentation. This process results in a higher fermentation-grade and a greater volume of produced biogas. However, the methane fermentation of sewage sludges or sewage containing higher fatty acids may be problematical, and requires widespread studies in order to get a better understanding of this process.
Odpady zawierające wysoką zawartość tłuszczów wydają się najbardziej atrakcyjnym substratem do produkcji metanu w procesie fermentacji. Z uwagi na zmienny skład reagentów oraz znaczne stężenia wyższych kwasów tłuszczowych muszą być one stabilizowane z innymi biodegradowalnymi odpadami w procesie kofermentacji. W procesie kofermentacji dochodzi do rozcieńczenia substancji toksycznych oraz poprawy równowagi nutrientowej. Ponadto obserwuje się wyższy stopień przefermentowania osadów i większą produkcję biogazu. Podczas stabilizacji beztlenowej, tłuszcze w pierwszym etapie są hydrolizowane do wyższych kwasów tłuszczowych oraz glicerolu. W kolejnych fazach wyższe kwasy tłuszczowe oraz glicerol rozkładane są do kwasów lotnych, octanu i wodoru. Mimo, że hydroliza uważana jest za fazę limitującą jeden z etapów konwersji tłuszczy, niektórzy autorzy wskazują iż proces ten zależy od czasu zatrzymania osadu (SRT). Przy SRT poniżej 8 dni dochodzi do akumulacji wyższych kwasów tłuszczowych i inhibicji całego procesu fermentacji. Jednakże fermentacja metanowa osadów ściekowych lub ścieków zawierających tłuszcze na wysokim poziomie może być problematyczna. Główne problemy spowodowane przez tłuszcze podczas stabilizacji beztlenowej to pienienie, flotacja osadów, zapychanie się instalacji oraz nieprzyjemne odory. Tak więc kofermentacja odpadów z dużą zawartością tłuszczy może być problematyczna i wymaga dalszych badań mających na celu wyjaśnienie tego procesu.
Źródło:: Civil and Environmental Engineering Reports; 2011, 6; 147-162
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:: Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Wspomaganie procesu kompostowania kondycjonowanymi odciekami kompostowymi
Composting process power conditioning leachate compost
Autorzy:: Bień, J.
Okwiet, T.
Gałwa-Widera, M.
Worwąg, M.
Milczarek, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/372457.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: kompostowanie
osady ściekowe
biomasa
sewage sludge
composting
biomass
Opis:: W pracy podjęto próbę kompostowania osadów ściekowych w mieszankach z materiałem strukturotwórczym i odpadami zielonymi. Proces prowadzono w czterech próbach w tym jedną kontrolną ze wspomaganiem, dodając kondycjonowane odcieki kompostowe. Odcieki kondycjonowano polem ultradźwiękowym o częstotliwości 22 kHz oraz amplitudzie 12 [...] przy czasie 5 oraz 15 sek. Mieszaniny kompostowe były zaszczepiane w 7 dobie procesu. Wyniki badań wskazują, że zaszczepianie wsadu kompostowego kondycjonowanymi odciekami kompostowymi wydłuża fazę właściwą rozkładu biomasy. Produkt końcowy cechuje się dobrymi właściwościami fizyko-chemicznymi i może być wykorzystany w celach przyrodniczych.
This paper attempts composting of sewage sludge in mixtures with bulking agent and green waste. The process was conducted in four experiments (one control experiment), improved by adding compost leachate. Leachate was improved by ultrasonic field with a frequency of 22 kHz and an amplitude of [...] at the time of 5 and 15 sec. Compost mixtures were inoculated in 7 day of the process. The results shows that inoculation of composting leachate extends the correct phase of biomass decomposition. The final product is characterized by good physical and chemical properties, and can be used in nature.
Źródło:: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 142 (22); 25-34
1895-7323
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Recovery of Volatile Fatty Acids During the Process of Anaerobic Stabilization of Sewage Sludge Coming from the Food Industry
Pozyskiwanie lotnych kwasów tłuszczowych w procesie stabilizacji beztlenowej osadów pochodzących z przemysłu spożywczego
Autorzy:: Zawieja, I.
Bień, J.
Worwąg, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/388817.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:: stabilizacja beztlenowa
hydroliza
lotne kwasy tłuszczowe
kondycjonowanie
czynne działanie pola ultradźwiękowego
oxygen-free stabilization
volatile fatty acids
active action of ultrasonic field
biogas
Opis:: The conventional process of oxygen-free stabilization is time-consuming and has low effectiveness. The literature review made, as well as the original studies carried out suggest that the ultrasonic conditioning provides a new way of shortening the duration and increasing the effectiveness of the process of oxygen-free stabilization of sludges forming in the process of treatment of both domestic sewage and industrial liquid wastes. Achieving the considerable increase in the degree of digestion during the oxygen-free stabilization of sludge conditioned with the ultrasonic (US) field compared with the reduction of organic matter noted during the oxygen-free stabilization of non-conditioned sludge results from the combined action of both biological hydrolysis, being the first stage of the process, and the phenomenon of sonochemical hydrolysis taking place during the treatment process. Subjecting sludge to conditioning by the method investigated contributes to a considerable intensification of the hydrolysis phase, as reflected by the increase in the production rate and concentration of volatile fatty acids noted in the successive days of conducting the oxygen-free stabilization process, which determines directly the increase of digestion effectiveness, ie the degree of sludge digestion and the unit production of biogas. Excessive active sludge formed as a result of the treatment of a mixture of domestic sewage and industrial liquid wastes generated in a plant manufacturing juices and beverages was subjected to oxygen-free stabilization under static conditions. The process was conducted both in laboratory flasks, constituting fermentation chamber models, as well as in a sludge fermentation chamber by Applicon.
Konwencjonalny proces stabilizacji beztlenowej jest często czasochłonny i ma niską efektywność. Dokonany przegląd literaturowy, jak również przeprowadzone badania własne sugerują, że ultradźwiękowe kondycjonowanie stanowi nową drogę do skrócenia czasu oraz zwiększenia efektywności procesu stabilizacji beztlenowej osadów, powstających zarówno w procesie oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych, jak i przemysłowych. Uzyskanie znacznego wzrostu stopnia przefermentowania podczas stabilizacji beztlenowej osadów kondycjonowanych polem ultradźwiękowym (UD), w odniesieniu do redukcji substancji organicznych odnotowanych podczas stabilizacji beztlenowej osadów niepreparowanych, wynika z kombinacji działania zarówno hydrolizy biologicznej, stanowiącej pierwszy etap procesu, jak również zjawiska hydrolizy sonochemicznej, mającej miejsce podczas procesu preparowania. Poddanie osadów kondycjonowaniu badaną metodą wpływa na znaczną intensyfikację fazy hydrolizy, czego wyrazem był odnotowany w kolejnych dniach prowadzenia procesu stabilizacji beztlenowej wzrost tempa produkcji oraz stężenia lotnych kwasów tłuszczowych, warunkujący bezpośrednio zwiększenie efektywności fermentacji, tj. stopnia przefermentowania osadów oraz jednostkowej produkcji biogazu. Stabilizacji beztlenowej, w warunkach statycznych, poddano nadmierny osad czynny powstający w wyniku oczyszczania mieszaniny ścieków bytowo-gospodarczych oraz przemysłowych powstających na terenie zakładu produkującego soki oraz napoje. Proces prowadzono zarówno w kolbach laboratoryjnych, stanowiących modele komór fermentacyjnych, jak również w komorze fermentacyjnej firmy Applicon.
Źródło:: Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 1-2; 169-177
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:: Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Boosting production of methane from sewage sludge by addition of grease trap sludge
Autorzy:: Neczaj, E.
Grosser, A.
Worwąg, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/207466.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: anaerobic digestion
methane
sewage sludge
biogas production
methane production
fermentacja beztlenowa
metan
osady ściekowe
produkcja biogazu
produkcja metanu
Opis:: Feasibility and possible use of grease trap waste (GTW) as a co-substrate for improving biogas production in anaerobic digestion with sewage sludge has been established. Anaerobic co-digestion was studied in a semi-continuous experiment at 37 °C with hydraulic retention time (HRT) of 10 days. The grease trap sludge accounted for 20, 22, 24, 26, 28 and 30% of the mixture based on volatile solids. The results of the present laboratory study revealed that the use of GTW as a cosubstrate is considered to be interesting option for digestion of sewage sludge due to increased methane production.
Źródło:: Environment Protection Engineering; 2013, 39, 2; 125-133
0324-8828
Pojawia się w:: Environment Protection Engineering
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Półciągła kofermentacja osadów ściekowych i odpadów tłuszczowych pochodzenia roślinnego
Semi-continuous Anaerobic Co-digestion of Mixed Sewage Sludge and Waste Fats of Vegetable Origin
Autorzy:: Grosser, A.
Worwąg, M.
Neczaj, E.
Grobelak, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1819118.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: osady ściekowe
odpady tłuszczowe
grease trap sludge
poultry slaughterhouse waste
organic fraction
acids
degradation
manure
fermentation
inhibition
ammonia
growth
Opis:: Anaerobic digestion (AD) is the most often applied technique for sewage sludge stabilization at medium and large wastewater treatment plants. Nonetheless, the application of AD to sewage sludge stabilization is often limited by long retention time and low VS (volatile solid) removal. For this reason in recent years a number of studies have been focused on optimize anaerobic digestion processes. One of the most interesting options for improving anaerobic digestion yields is co-digestion, namely simultaneous decomposition of a homogenous mixture of at least two biodegradable wastes. Fat-rich materials are attractive substrate for AD due to the high organic matter content of waste and high energetic potential. It is estimated that about 1,014 dm3, methane at STP (standard temperature and pressure) can by produced from 1 g VS lipids, while only 0,415, 0,496 dm3 can be produced respectively from 1 g VS carbohydrate and protein. However, due to inhibitory eﬀect of intermediate compounds (LCFAs – long chain fatty acids) and operational problems, such as: hindrance, sedimentation clogging, scum formation, and flotation of biomass, separate AD of this waste ended with failure. The aim of the current study was to investigate how the co-digestion of fats of vegetable origin (FV) and mixed sewage sludge affected the performance of the anaerobic digestion (AD) process. The process was carried out at mesophilic conditions (37°C) in continuous stirred-tank reactor (CSTR) with working liquid volume equal to 6,5 dm3. The reactors were operated in draw-and fill mode (on a daily basis). The digestion was examined in semi-continuous mode at sludge retention time of 10 days and the organic loading rate maintained in the range 2,24–3,02 g/dm3 d. During the start-up period the digester was fed only sewage sludge. Co-digestion process was initiated after achievement of stable working parameters of bioreactor for sewage sludge digestion. Addition of fat in the feedstock was gradually increased up to 35%. Anaerobic process state indicators such as: biogas production, biogas composition, pH, alkalinity and volatile fatty acids (VFA) were used to monitor a digestion. Furthermore, the LCFAs concentrations were measured in a feed and digested sludge. The results showed that use of FV as a co-substrate adversely affects the efficiency of the process. Comparing digestion of MSS alone with co-digestion of wastes, it was shown that co-digestion resulted in lower biogas production and VS removal. Biogas yields for co-digestion mixtures were between 0,16 and0,32 dm3/g VS added, while volatile solid (VS) removal ranged from 36,75 to 42,65%.However average biogas yield and VS degradation degree observed during fermentation of the MSS(mixed sewage sludge) alone were 0,33 dm3/g VS added and 44%, respectively. Only for biogas composition noted the positive effect of mixed sewage sludge co-fermentation with FV. The study showed that the concentration of ammonia generated in this experiment did not inhibit anaerobic digestion. It was found that oleic acid, which is one of the most toxic long chain fatty acids, was present at concentrations (reached a maximum value of 34,38 mg/g TS) within the ranges for which inhibition of methanogenesis has been reported. This suggests that the low efficiency of the process was probably caused a high concentration of oleic acid.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 3; 2108-2125
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Impact of adding biopreparations on the anaerobic co-digestion of sewage sludge with grease trap waste
Wpływ stosowania biopreparatów na kofermentację osadów ściekowych z odpadami tłuszczowymi
Autorzy:: Worwąg, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/395882.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: biopreparations
co-fermentation
grease trap waste
biogas
biopreparat
kofermentacja
odpady tłuszczowe
biogaz
Opis:: The aim of the study was to evaluate the effect of using biopreparations on efficiency of the co-fermentation process. Commercial bacterial biopreparations DBC Plus Type L, DBC Plus Type R5 and yeast biopreparations were used in the study. The process of cofermentation of sewage sludge with grease trap waste from a production plant that manufactured methyl esters of fatty acids was analysed in the laboratory environment under mesophilic conditions. The sludge in the reactor was replaced once a day, with hydraulic retention time of 10 days. Grease trap waste accounted for 35%wt. of the fermentation mixture. The stabilization process was monitored everyday based on the measurements of biogas volume. Addition of yeast biopreparation to methane fermentation of sewage sludge with grease trap waste caused an increase in mean daily biogas production from 6.9 dm³ (control mixture) to 9.21dm³ (mixture M3). No differences in biogas production were found for other cases (mixtures M1, M2). A similar relationship was observed for methane content in biogas.
Celem badań było określenie wpływu stosowania biopreparatów na efektywność procesu kofermentacji. W badaniach zastosowano biopreparaty komercyjne DBC Plus Typu L, DBC Plus Typu R5 (bakteryjne) oraz drożdże. Proces kofermentacji osadów ściekowych z odpadami tłuszczowymi pochodzącymi z wytwórni estrów metylowych kwasów tłuszczowych, przeprowadzono w skali laboratoryjnej w warunkach mezofilowych. Osady w reaktorze wymieniane były raz dziennie, przy hydraulicznym czasie zatrzymania 10 dni. Odpady tłuszczowe stanowiły 35% wagowych mieszaniny fermentacyjnej. Kontroli prawidłowości przebiegu procesu stabilizacji dokonywano codziennie na podstawie pomiaru ilości produkowanego biogazu. Dodatek biopreparatu z drożdży do fermentacji metanowej osadów ściekowych z odpadami tłuszczowymi spowodował wzrost średnio dobowej produkcji biogazu z 6,9 dm³(dla kontroli) do 9.21dm³ (mieszanina M3). W pozostałych przypadkach (mieszaniny M1, M2) nie stwierdzono istotnych różnic w produkcji biogazy. Podobną zależność zaobserwowano dla zawartości metanu w biogazie.
Źródło:: Civil and Environmental Engineering Reports; 2016, No. 22(3); 167-178
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:: Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Assessment of the Effect of Struvite on the Growth of Sinapis alba
Ocena wpływu struwitu na wzrost gorczycy Sinapis alba
Autorzy:: Worwąg, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813623.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: struvite
mineral fertilizers
plant biomass
soil
fertilization
struwit
nawozy mineralne
biomasa roślinna
gleba
nawożenie
Opis:: Struvite is a hydrated ammonium magnesium phosphate of chemical formula MgNH4PO4·6 H2O, discovered in 1845. Mineral is characterized by a transparent / translucent white color with a glossy gloss, a Mohs hardness of 2, a specific weight of 1700 kg·m-3. Its crystalline form is formed at appropriate concentrations of magnesium, phosphate and ammonium. In the natural environment its presence was mainly found in decomposing organic matter. However, struvite crystals may also be formed on the equipment of sewage treatment plants (piping, pump impellers, etc.). This is done in an uncontrolled manner and carries with it technical problems in the treatment plant. The most frequent occurrence was found in sewage sludge after biological treatment and sewage sludge of animal origin after anaerobic digestion. However, due to the fact that a given compound is a source of phosphorus, the possibility of using struvite for fertilization has been noted. As the fertilizer granule has low solubility, it is considered to be more environmentally friendly. It slowly dissolves in the soil, which causes the plants themselves to dispense the amount that they take from the environment. The recovery technologies of this mineral are not yet widely used because they are economically demanding. There are still intensive researches on the struvite to optimize its precipitation process. This work focuses on comparing the effects of different doses (0.1, 0.5, 1.0 g/250 g of soil) of a synthetic struvite used as a fertilizer for growth and biomass of Sinapis alba. The experiment was vase-shaped and was carried out under controlled conditions of the phytotron chamber. It was found that the physical physico-chemical properties of soil such as: pH, acidity, content of biogenic elements (N, P), content of macro and microelements; they improved with the increasing dose of struvite. Based on the results obtained for each combination, it was found that a dose of 0.5 g is sufficient to obtain the maximum yield length. However, this did not correlate with the obtained fresh and dry biomass, where the highest value (10.87 g for fresh biomass and 9.22 g for dry biomass) was obtained for a dose of 1.0 g of struvite.
Struwit to uwodniony fosforan amonowo-magnezowy o wzorze chemicznym MgNH4PO4·6 H2O,odkryty w 1845 roku. Minerał charakteryzuje się barwą przejrzysta/półprzejrzysta biała o szklistym połysku, twardością według skali Mohsa wynoszącą 2, masą właściwą 1700 kg·m-3. Jego krystaliczna forma tworzy się przy odpowiednich stężeniach jonów magnezowych, fosforanowych oraz amonowych. W środowisku naturalnym jego obecność stwierdzono głównie w rozkładające się materii organicznej. Jednak kryształy struwitu mogą się także tworzyć na oprzyrządowaniu instalacji do oczyszczania ścieków (w rurociągach, wirnikach pomp itp.). Odbywa się w to sposób niekontrolowany i niesie za sobą problemy techniczne w oczyszczalni. Najczęstsze występowanie stwierdzono w osadach ściekowych po oczyszczaniu metodami biologicznymi oraz osadach ściekowych pochodzenia zwierzęcego po fermentacji beztlenowej. Jednak z racji tego, że dany związek stanowi źródło fosforu, zauważono możliwość wykorzystania struwitu w celach nawozowych. Jako granulat nawozowy ma niską rozpuszczalność przez co uważany jest za bardziej przyjazny środowisku. Wolno rozpuszcza się w glebie co powoduje, że rośliny same mogą dozować jaką jego ilość pobiorą z otoczenia. Technologie odzysku tego minerału nie są jednak jeszcze powszechnie stosowane ponieważ są wymagające pod względem ekonomicznym. Nad struwitem prowadzone są ciągle intensywne badania mające na celu zoptymalizowanie jego procesu wytrącania. Niniejsza praca skupiała się na porównaniu wpływu różnych dawek (0,1; 0,5; 1,0 g/250 g gleby) struwitu syntetycznego zastosowanego jako nawozu na wzrost oraz biomasę gorczycy. Doświadczenie, miało charakter wazonowy i było prowadzone w kontrolowanych warunkach komory fitotronowej. Stwierdzono, że właściwości fizycznochemiczne gleby takie jak: pH, kwasowość, zawartość pierwiastków biogennych (N, P), zawartość makro i mikroelementów; poprawiały się wraz z wzrastającą dawką struwitu. Na podstawie uzyskanych wyników dla poszczególnych kombinacji, stwierdzono, że dawka 0,5 g jest wystarczająca, do uzyskania maksymalnej długości plonów. Jednakże, nie korelowało to z uzyskaną świeżą oraz suchą biomasą, gdzie najwyższą wartość (10,87 g dla świeżej biomasy oraz 9,22 g dla suchej biomasy ) uzyskano dla dawki 1,0 g struwitu.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 837-856
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Impact of Ultrasonic Pretreatment on the Anaerobic Fermentation of Dairy Waste Activated Sludge
Wpływ kondycjonowania polem ultradźwiękowym na fermentację metanową osadów ściekowych z przemysłu mleczarskiego
Autorzy:: Worwąg, M.
Grosser, A.
Neczaj, E.
Kamizela, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813712.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: biogas
anaerobic fermentation
ultrasound
biogaz
fermentacja metanowa
ultradźwięki
Opis:: In this paper, we focused on the effects of ultrasound (US) irradiation at different parameters on solubilization, biodegradation and anaerobic fermentation of sludge from the dairy industry. The changes of TOC in soluble fraction of sludge, the biogas yield, and the methane content in the biogas were used as control parameters for evaluating the effects of the US pretreatment. The optimal sonication parameters were found to be an exposure time of 18 min and ultrasound wave amplitude of 48,8 µm. The UD field conditioning positively influenced the process effects measured by the biogas production coefficient. In comparison to the control sample in sediments conditioned with a UD field with an amplitude of 36.6 μm, 48.8 μm and 61.0 μm, an increase was noted in the above-mentioned parameter by 38, 73 and 60%, respectively.
W niniejszym artykule określono wpływ preparowania przemysłowych osadów ściekowych polem ultradźwiękowym na efekt fermentacji metanowej. Najkorzystniejsze parametry nadźwiękawiania dla preparowanych osadów, ustalono na podstawie zmian TOC w wodzie nadosadowej oraz efektów fermentacji metanowej w układzie ciągłym, wyrażonej wzrostem produkcji biogazu oraz ubytku suchej masy organicznej. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że optymalne parametry nadźwiękawiania to czas ekspozycji wynoszący 18 minut i amplituda drgań 48.8 μm. Kondycjonowanie polem UD pozytywnie wpłynęło na efekty procesu, wyrażone współczynnikiem produkcji biogazu. W porównaniu do próby kontrolnej w osadach kondycjonowanych polem UD o amplitudzie 36.6 μm, 48.8 μm i 61.0 μm odnotowano zwiększenie ww. parametru odpowiednio o 38, 73 i 60%.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 512-527
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Precipitation of sediments containing struvite from supernatant liquid
Wytrącanie osadów zawierających struwit z cieczy nadosadowej
Autorzy:: Worwąg, M.
Kałwak, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/297676.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:: phosphorus
struvite
sewage sludge
sewage sludge management
fosfor
struwit
osady ściekowe
zagospodarowanie osadów ściekowych
Opis:: Sewage sludge management is a problem that remains topical, with particular emphasis placed on preventing its storage. One of the possibilities of using sewage sludge is recovery of biogenic elements: phosphorus and nitrogen. Municipal sewage sludge may contain significant amounts of phosphorus compounds. According to different sources, the content of phosphorus in dry mass of sewage sludge sources ranges from 2.62% (for dewatered sewage sludge) to 7.6% (for dried sewage sludge). The most favourable forms of phosphorus that are bioavailable to plants are calcium phosphates and struvite (NH₄)Mg[PO₄]·6H₂O. Struvite crystals contain two important macroelements necessary for the growth and development of plants: phosphorus and nitrogen. Phosphorus compounds in struvite, with content of 58% (P₂O₅), are released into soil solution gradually. For economic reasons, the technologies of struvite recovery from sewage sludge are not yet widely used while research studies are aimed to optimize the process of its precipitation. The aim of the present study was to determine the most favourable concentrations of Mg²⁺, NH₄⁺ ions needed to precipitate sediments containing struvite. The research consisted in the precipitation of struvite sediments from the supernatant liquid of digested sewage sludge. The tests were performed at variable ion concentrations: Mg²⁺ in the form of a solution of MgSO₄·6H₂O, ions of NH₄⁺ in the form of NH₄Cl. The solutions were made using distilled water. A constant pH = 9 was maintained, whereas the reaction temperature was 20÷22°C. The highest mass (6.43 g/250 ml of the supernatant liquid) of precipitates was obtained for concentrations of 150 mg NH₄⁺/dm³ and 60 mg Mg²⁺/dm³.
Zagospodarowanie osadów ściekowych jest tematem wciąż aktualnym, szczególny nacisk kładzie się na przeciwdziałanie ich składowaniu. Jedną z możliwości zagospodarowania osadów ściekowych jest odzysk pierwiastków biogennych: fosforu i azotu. Komunalne osady ściekowe mogą zawierać znaczne ilości związków fosforu. Zawartość fosforu w suchej masie osadów ściekowych według różnych źródeł mieści się w zakresie od 2,62% (dla odwodnionych osadów ściekowych) do 7,6% (dla suszonych osadów ściekowych). Najkorzystniejszymi formami fosforu biodostępnymi dla roślin są fosforany wapnia oraz struwit (NH₄)Mg[PO₄]·6H₂O. Kryształy struwitu zawierają dwa ważne makroelementy niezbędne dla wzrostu oraz rozwoju roślin, tj. fosfor oraz azot. Związki fosforu w struwicie, stanowiące 58% (P₂O₅), uwalniane są do roztworu glebowego stopniowo. Ze względów ekonomicznych technologie odzysku struwitu z osadów ściekowych nie są jeszcze powszechnie stosowane, a prowadzone badania mają na celu zoptymalizowanie procesu jego wytrącania. Celem badań było określenie najkorzystniejszego stężenia jonów Mg²⁺, NH₄⁺ niezbędnych do wytrącenia osadów zawierających struwit. Przeprowadzone badania polegały na wytrącaniu osadów struwitu z cieczy nadosadowej przefermentowanych osadów ściekowych. W badaniach zastosowano roztwory o zmiennym stężeniu jonów: Mg²⁺ w postaci roztworu MgSO₄·6H₂O, jonów NH₄⁺ w postaci NH₄Cl. Roztwory sporządzono, wykorzystując wodę destylowaną. Utrzymywano stałą wartość pH = 9 oraz temperaturę reakcji wynoszącą 20÷22°C. Na podstawie przeprowadzonych badań największą masę (6,43 g na 250 ml cieczy nadosadowej) wytrąconych osadów uzyskano dla stężeń 150 mg NH₄⁺/dm³ i 60 mg Mg²⁺/dm³.
Źródło:: Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2018, 21, 2; 183-190
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:: Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Wpływ związków fosforu zawartych w osadach ściekowych na wzrost rzepaku
Impact of the addition of phosphorus compounds contained in sewage sludge on the growth of rapeseed Brassica napus L. ssp. napus
Autorzy:: Pyrak, M.
Worwąg, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/297373.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:: phosphorus
phosphorite
natural fertilizers
natural phosphorus raw materials
sewage sludge
waste management
sewage sludge management
fosfor
fosforyty
nawozy naturalne
naturalne surowce fosforu
osady ściekowe
gospodarka odpadami
zagospodarowanie osadów ściekowych
Opis:: Phosphorus is an element frequent in natural environment. It is necessary for the proper functioning of plants. Throughout the world are used phosphate fertilizers to improve soil quality in crop fields to create the best conditions for plant breeding. This fertilizers are produced from phosphate rock, whose high rate of exploitation may lead to depletion of natural phosphorus deposits over the next several decades. Therefore, there is an increasing interest in the effective use of waste containing large amounts of phosphorus compounds, which include sewage sludge. The main goal was to analyze the effect of the addition of phosphorus compounds contained in sewage sludge and mineral fertilizer on the growth and biomass of rapeseed Brassica napus L. ssp. napus. The essence of research was a 4-week, sterile culture of in vitro rapeseed on media prepared from soil extracts with the addition of mineral fertilizer and sewage sludge from “WARTA” wastewater treatment. At the end of breeding, a plant analysis was carried out in terms of the amount of seeds sprouted, length, weight and percentage of water content in above-ground parts and rapeseed roots. The obtained results indicate that sewage sludge, both in comparison to the control sample as well as the sample with mineral fertilizer, had a positive effect on the germination rate and overall plant growth. Compared sample with control sample, the aboveground parts in sample with addition of sewage sludge were longer on average 2.7 cm, they had a larger mass on average 0.1 g and it was better hydrated about 0.9%. Roots also were longer on average 9.4 cm and have larger mass on average 0.03 g.
Fosfor jest pierwiastkiem biogennym niezbędnym do prawidłowego wzrostu roślin. Na całym świecie stosuje się nawozy fosforowe w celu polepszenia jakości gleby na polach uprawnych, aby stworzyć jak najlepsze warunki do hodowli roślin. Nawozy są wytwarzane z fosforytów, których wysokie tempo eksploatacji może doprowadzić do wyczerpania naturalnych złóż fosforu w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. Dlatego wzrasta zainteresowanie w dziedzinie efektywnego wykorzystania odpadów o dużej zawartości związków fosforu, do których należą m.in. osady ściekowe. Celem pracy jest analiza wpływu dodatku związków fosforu zawartych w osadach ściekowych i nawozie mineralnym na wzrost i biomasę rzepaku Brassica napus L. ssp. napus. Istotę badań stanowi 4-tygodniowa, sterylna hodowla in vitro rzepaku na pożywkach sporządzonych z wyciągów glebowych z dodatkiem nawozu mineralnego oraz osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków „WARTA”. Po zakończeniu hodowli analizę roślin przeprowadzono pod względem liczby wykiełkowanych nasion, długości, masy oraz procentowej zawartości wody w częściach nadziemnych i korzeniach rzepaku. Z uzyskanych wyników wywnioskowano, że osady ściekowe, zarówno w porównaniu z próbą kontrolną, jak i z próbą z nawozem mineralnym, mają pozytywny wpływ na szybkość kiełkowania i ogólny rozwój roślin. W porównaniu z próbą kontrolną części nadziemne roślin są dłuższe o średnio 2,7 cm, posiadają większą o średnio 0,1 g masę oraz są lepiej uwodnione o ok. 0,9%. Korzenie również są dłuższe o średnio 9,4 cm oraz charakteryzują się zwiększoną masą o około 0,03 g.
Źródło:: Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2018, 21, 1; 67-78
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:: Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Worwąg, M" wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język