Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wardas, M" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Analiza zawartości metali ciężkich w nawarstwieniach historycznych Krakowa i ich rola wskaźnikowa w badaniach archeologicznych
    Autorzy:
    Wardas, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/343905.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    nakł. Maciej Pawlikowski
    Tematy:
    Kraków
    historia
    metale ciężkie
    history
    heavy metals
    Źródło:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering; 2007, T. 3 spec. ed.; 1-6
    1689-6742
    Pojawia się w:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza zawartości metali ciężkich w nawarstwieniach historycznych Krakowa i ich rola wskaźnikowa w badaniach archeologicznych
    Analysis of the content of heavy metals within historical sequence layers of Kraków and their role as indicators in archaeological research
    Autorzy:
    Wardas, M.
    Such, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183590.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    metale ciężkie
    ekofakty
    nawarstwienia historyczne
    Kraków
    wskaźniki zanieczyszczenia
    historyczne poziomy użytkowe
    heavy metals
    ecofacts
    historical sequence layers
    pollutant indicators
    historical usage levels
    Opis:
    Stanowiska archeologiczne w Krakowie od paru lat analizowano pod kątem występowania metali ciężkich w nawarstwieniach osadów, korelowano ich zawartość z obecnością faz mineralnych bądź antropogenicznych, a także artefaktów i ekofaktów. Wykonywano zdjęcia geochemiczne wydzielonych przez archeologów warstw szukając dróg przemieszczania się zanieczyszczeń i barier uniemożliwiających ich migrację. Stwierdzona obecność silnej anomalii ołowiu i miedzi pochodzenia antropogenicznego, w warstwach średniowiecznych Starego Krakowa, na głębokości kilku metrów poniżej poziomu terenu, stworzyła dla badaczy zupełnie wyjątkową sytuację, porównywalną do wprowadzenia do środowiska tzw. znacznika chemicznego/markera. Dzięki temu można śledzić procesy wiązania/uwalniania zanieczyszczeń, a nawet szukać genezy różnic w stratygrafii poziomów użytkowych nawarstwień historycznych. Zbadanie zmienności składu chemicznego i mineralnego w profilach osadów wodnych (mających związek z istnieniem w przeszłości fosy otaczającej średniowieczne mury obronne) umożliwia odtworzenie aktywności mieszkańców Krakowa związanej z wykorzystywaniem metali.
    The archaeological post in Kraków has been examined, for several years, for the presence of heavy metals within the sequence sediment layers. Their concentration has been correlated with the presence of mineral - or anthropogenic phases, as well as artifacts and ecofacts. For the layers, distinguished by archaeologists, the geochemical photos have been done to trace the routs of contaminants' movement, and barriers preventing their migration. A strong anomaly of Pb and Cu concentration of anthropogenic origin, within mediaeval layers of Kraków Old Town, on the depth of several meters below the ground surface, caused an extraordinary situation for the scientists. It can be compared to the situation after introducing to the environment of the, so called, chemical marker. Due to this, the contaminant combining/releasing process may be observed, and even some, genetically conditioned, differences in stratigraphy of historical usage levels may be traced. The presence of a moat, surrounding the mediaeval defensive walls of Kraków, makes possible a reconstruction of the Kraków inhabitants' activity, associated with metal usage. It may be done by the investigation of variability in chemical and mineralogical composition, within profiles of water sediments.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 1; 101-115
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geochemiczne rozpoznanie zjawisk hydrotermalnej mineralizacji skał rejonu Pienińskiego Pasa Skałkowego
    Geochemical determination of hydrothermal mineralization of Pieniny Klippen Belt rocks
    Autorzy:
    Pawlikowski, M.
    Wardas, M.
    Kosuth, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/344056.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    nakł. Maciej Pawlikowski
    Tematy:
    Pieniński Pas Skałkowy
    badania mineralogiczne
    geochemia
    Pieniny Klippen Belt
    mineralogical investigations
    geochemistry
    Opis:
    Wykonano prace terenowe oraz badania mineralogiczno-petrograficzne i chemiczne żyłek występujących w skałach z otoczenia Pienińskiego Pasa Skałkowego, po stronie polskiej i słowackiej. Miały one na celu rozpoznanie obecnych w nich objawów procesów wtórnej mineralizacji skał a zwłaszcza ich składu chemicznego, w tym szczególnie pierwiastków śladowych w powszechnych w tym rejonie żyłkach tnących różne rodzaje skał. Podjęto próbę wstępnego rozpoznania ewentualnych aureoli geochemicznych, zarówno w otoczeniu pienińskich andezytów, jak i Pienińskiego Pasa Skałkowego. Praca jest efektem współpracy naukowej Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH (Polska) z Uniwersytetem Technicznym w Koszycach (Słowacja).
    Field study as well as, mineralogical-petrological and chemical investigations of veins, occurring in rocks surrounding the Pieniny Clipping Belt, on both Poland and Slovakia sides, have been performed. Their aim was to recognize the symptoms of the secondary mineralization of the rocks, as well as their chemical composition, particularly, the presence of trace elements. The attempt of initial recognition of the possible geochemical aureoles in surroundings of both Pieniny andesites and Pieniny Clipping Belt has been undertaken. According to the chemical analyses of the vein mineral constituents, separated from the rocks, the increased concentrations of metals, particularly Pb, have been found. The determined concentrations of Pb were six times higher than observed in the rocks of andesite type, or even ten times as high as those in sandstones. Within Pieniny region some geochemical associations of elements like Fe, Cu, Pb, Zn have been found, especially, in rocks hydrothermally altered.
    Źródło:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering; 2012, 13; [28-39]
    1689-6742
    Pojawia się w:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ uwarunkowań geośrodowiskowych i antropogenicznych na obecność historycznych zanieczyszczeń w podłożu klasztoru ss. Bernardynek w Krakowie
    Geoenvironmental and anthropogenic conditions and their impact on the presence of historical pollution in the substrate of the monastery of Bernardine Sisters in Krakow
    Autorzy:
    Wardas-Lasoń, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075562.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    zanieczyszczenie podłoża
    historyczne zanieczyszczenie
    warunki geośrodowiskowe
    fosa
    muł
    warstwy archeologiczne
    Kraków
    historical pollution
    geoenvironmental conditions
    moat
    silt
    archaeological layers
    Opis:
    The substrate in the area of the monastery of Bernardine Sisters was analyzed based on 7 small-diameter profiled mechanical holes drilled in order to determine the structure and lithology of the area and archaeological stratigraphic sequence. Based on this research, a system of archaeological strata and the presence of objects such as wall remains, and especially the relicts of the medieval drainage ditch “moat”, was established. It was assessed whether the geoenvironmental conditions are conducive to pollution occurrence and accumulation. Its major source was the Municipal Great Scales on the Main Market Square of Kraków, which functioned in the Middle Ages. To verify this thesis the indexes of sediment coming from the historical “moat” were determined (pH, Eh, EC, LOI). Similar studies were carried out to the level of “calec” for the substrate of the Monastery, erected in its vicinity. In the lithologically recognized and archaeologically interpreted layers of earth, heavy metals content was determined to distinguish anthropogenic factors and geoenvironmental conditions of the contaminants. The pollution assessment was made on the basis of a comparative analysis of the land quality, especially in the areas of silt occurrence, also in relation to the current environmental standards.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2016, 64, 4; 262--274
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ powodzi z 1997 roku na rozprzestrzenienie metali ciężkich w środowisku wód potoku Malinówka, w rejonie wysypiska odpadów komunalnych w Baryczy koło Krakowa
    The influence of the flood of 1997 on the distribution of heavy metals within water system of the Malinówka River in the vicinity of "Barycz" waste disposal site near Kraków
    Autorzy:
    Wardas, M.
    Budek, L.
    Kijas, A.
    Rembalska, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/269215.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    powódź 1997
    metale ciężkie
    Malinówka, potok
    Barycz k. Krakowa
    wysypisko odpadów komunalnych
    Opis:
    Prezentowana praca zawiera wyniki badań środowiska rzecznego potoku Malinówka, w którego zlewni znajduje się wysypisko odpadów komunalnych "Barycz". Badania dotyczyły rozmieszczenia metali ciężkich: Cd, Cr, Cu, Pb i Zn, w wodzie oraz osadach dennych. Interpretację dystrybucji metali ciężkich w środowisku wodnym przeprowadzono w oparciu o charakterystykę fizykochemiczną wody rzecznej poprzez określenie jej pH, PEW (przewodnictwo elektrolityczne właściwe) oraz zawartości anionów: F(-), Cl(-), NO3(-), SO4(2-) i PO4(3-). Stwierdzono, że stężenia ponadnormatywne wykazują w wodzie Pb, Cu oraz wszystkie aniony. Ze względu na stężenia Zn, Cd, Cr oraz pH woda odpowiada standardom klasy I i II. Koncentracje Zn, Pb i Cd w osadach rzecznych pozwalają ją zaliczyć do grupy słabo zanieczyszczonych (klasa I), natomiast koncentracje Cu i Cr - do średnio zanieczyszczonych (klasa II). Otrzymane wyniki badań porównano z rezultatami analogicznych badań wykonanych dla potoku przed powodzią w 1997 roku. Porównanie pozwoliło stwierdzić, iż w rezultacie powodzi zaszły w środowisku wodnym potoku Malinówka dość istotne zmiany: wzrósł pH i przewodnictwa, znaczny wzrost zasolenia - głównie Cl(-), spadek stężeń metali ciężkich, tak w wodzie, jak i w osadzie rzecznym.
    The presented paper contains the results of the study of water environment of Malinówka River in which catchment the municipal waste disposal site has been located. The subject of investigation was the distribution of heavy metals: Cd, Cr, Cu, Pb and Zn between water and bottom sediments. The interpretation of that distribution has been done on the base of physicochemical characteristics of water determined as pH, EC (electrical conductivity) and concentration of anions: F(-), Cl(-), NO3(-), SO4(2-) and PO4(3-). It was found that the substandard concentrations show in water Pb, Cu and all anions. Concentration of Zn, Cd, Cr as well as pH are as high as those in water of the lst or 2nd class of purity. Concentrations of Zn, Pb and Cd in river sediments quality them as Iow contaminated sediments (1st class) while Cu and Cr concentration as intermediate contaminated sediments (2nd class). The results obtained were compared with those determined before the flood of 1997. It appeared that as a result of flood: increased pH and EC, considerably increased salinity, decreased heavy metal concentrations in both water and water sediments.
    Źródło:
    Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie; 2005, 10, 1; 111-120
    1426-2908
    Pojawia się w:
    Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Results of the mineralogical investigation of bandage of Egyptian mummies
    Autorzy:
    Pawlikowski, M.
    Wardas, M.
    Strzelczyk, J.
    Such, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/343889.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    nakł. Maciej Pawlikowski
    Tematy:
    Egipt
    mineralogia
    mumie egipskie
    Egypt
    mineralogy
    Egyptian mummies
    Źródło:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering; 2009, 9; 1-18
    1689-6742
    Pojawia się w:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Toksyczność wybranych węglowodorów względem glonów Chlorella w hodowlach laboratoryjnych
    Toxicity of ceratin hydrocarbons against Chlorella algae in laboratory cultures
    Toksichnost' izbrannykh ugdevodorodov v otnoshenii k vodorosljam Chlorella v laboratorijakh kul'turakh
    Autorzy:
    Wardas, W.
    Wardas, M.
    Mazurek, U.
    Waszkiewicz, E.
    Majnusz, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/873088.pdf
    Data publikacji:
    1987
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
    Tematy:
    weglowodory
    Chlorella
    glony
    toksycznosc
    hodowla laboratoryjna
    wyniki badan
    benzen
    Źródło:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1987, 38, 6
    0035-7715
    Pojawia się w:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inwentaryzacja źródeł i ocena poziomu zanieczyszczenia metalami ciężkimi osadów dennych rzeki Prądnik-Białucha w Krakowie, celem określenia potencjału ekologicznego
    Inspection of sources and evaluation of the level of pollution with heavy metals of bottom sediments of the Pradnik-Bialucha river in Cracow, for the assessment of its ecological potential
    Autorzy:
    Wardas, M.
    Aleksander-Kwaterczak, U.
    Lojan, E.
    Wozniak, P.
    Wolski, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/61966.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
    Tematy:
    cieki wodne
    cieki zurbanizowane
    rzeka Pradnik-Bialucha
    jakosc wody
    zanieczyszczenia wod
    zrodla zanieczyszczen
    woda
    wskazniki fizykochemiczne
    wskazniki zanieczyszczen
    chlorki
    siarczany
    azotany
    fosforany
    metale ciezkie
    zawartosc metali ciezkich
    osady denne
    Opis:
    Zgodnie z ustawą Prawo wodne, poprzez cieki naturalne, rozumie się rzeki, strugi, strumienie oraz inne wody, płynące w sposób ciągły lub okresowy, naturalnymi korytami (Dz.U. 2005.239.2019 (U)). Cieki zurbanizowane, wg Osmulskiej-Mróz [1990], to z kolei położone w granicach miasta i drenujące tereny miejskie strumienie i rzeczki. Ich średnie dzienne natężenie przepływu nie przekracza 1,5 m3/s, a maksymalny stosunek szerokości do głębokości jest równy 20:1. Cieki zurbanizowane, często o rozwiniętej małej retencji, ulegały i ulegają w przyspieszonym tempie zanikowi, wskutek intensywnej urbanizacji lub stają się otwartymi (ewentualnie częściowo przykrytymi) kanałami transportującymi zanieczyszczenia do większych odbiorników. Szczególnie w obrębie ich zlewni dochodzi do kumulacji metali ciężkich w osadach, co może być przyczyną, razem z procesami eutrofizacji i zasolenia, degradacji potencjału ekologicznego i zaniku wrażliwych osobników roślinności wodnej. Przykładem takiego cieku w Krakowie jest rzeka Prądnik-Białucha. W celu oceny jej jakości określono wskaźniki fizykochemiczne (pH, PEW i Eh) oraz zawartość metali ciężkich w wodzie, zawiesinie i osadach dennych. W wodzie określono także stężenie chlorków, siarczanów, azotanów i fosforanów. Wyniki odniesiono do normatywów obowiązujących w Polsce i Unii Europejskiej. Obszar koryta rzeki zinwentaryzowano pod względem obecności źródeł zanieczyszczenia i występowania (ilościowość i stopień wrażliwości na stresory) roślinności wodnej w warunkach ekologicznie trudnych.
    As natural river-courses, according to the Act on Water Law (Dz.U. 2005.239.2019 (U)), are recognized: rivers, streams, brooks or other waters, flowing continually or periodically, in their natural river-beds. Urbanized water–courses, in turn, constitute streams and brooks, of draining character, within city areas (Osmulska- Mróz, 1990). Their average daily rate of flow is not higher than 1,5 m3/s, and maximum ratio of breadth to depth equals 20:1. The urbanized water courses, often with developed small retention, as a consequence of urbanization, either disappear or become sewers (open or partly covered), transporting pollutions to the greater rivers or water regions. Within their catchments, particularly, takes place the accumulation of heavy metals in bottom sediments. The latter process combined with eutrophisation and increased salinity, causes degradation of ecological potential and extinction of sensitive species of water plants. The Prądnik–Białucha River is an example of such water-courses. In order to assess the quality of water, its pH, EC, Eh and heavy metal contents in water, water suspension matter and bottom sediments, have been determined. The concentration of anions: chloride, sulfate, nitrate and phosphate have also been analyzed. The results obtained were referred to the standards obligatory in Poland and in EU. The area of the river–bed has been inspected in terms of sources of pollution (quantities and sensitivity to stress makers) and occurring of water plants in conditions ecologically difficult.
    Źródło:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/3
    1732-5587
    Pojawia się w:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Georadar investigations and geochemical analysis in contemporary archeological studies
    Autorzy:
    Łyskowski, M.
    Wardas-Lasoń, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184685.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    sewage
    Old Town of Cracow
    moat
    GPR
    echograms
    AAS
    heavy metals
    Opis:
    Archeological studies require a precise and interdisciplinary approach. Use of the noninvasive methods in urban area investigations is expected because they do not result in any changes in land architecture plans. Very good combination fulfilling such demands are geochemical analyses of: pH, Eh, conductivity and heavy metals concentrations in soils and the results of the ground penetrating radar method. These methods allow for a more precise selection of places of interest and can be also used for a more accurate calibration and better interpretation of subsequent results. Proposed methodology gives good final results thanks to complementarity of each method and can be used under variable conditions.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2012, 38, 3; 307-315
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes in the chemical composition of groundwater in Quaternary aquifer in Old Krakow, Poland (years 2002-2012)
    Autorzy:
    Kasprzak, A.
    Motyka, J.
    Wardas-Lasoń, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184824.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    urban hydrogeology
    Kraków
    chemical composition
    anthropogenic factors
    pollution
    Opis:
    The chemical composition of the Quaternary aquifer in Old Krakow was studied. Thirty water samples were collected from wells in the years 2002, 2009 and 2012. The water chemistry of groundwater in Old Krakow is associated mainly with anthropogenic impact. The water samples represent manly five-ion type: Ca-Na-Cl-HCO3-SO4, Ca-Na-Cl-SO4-HCO3 and Ca-Na-HCO3-SO4-Cl, the multi-ion water type is typical for polluted water. The results of groundwater studies in Krakow between 2002 and 2012 showed that the chemical composition of water is being constantly affected by ancient human activities. The predominance of chloride and nitrate ions can be connected with a large number of the contamination sources. The main sources of contamination are accumulations of the anthropogenic soils and the cultural deposits containing organic, communal waste and sewage which were gathered in the oldest parts of Krakow.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2013, 39, 2; 143-152
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An attempt to assess the impact of anthropopressure on the ecological state of urbanised watercourses of Krakow conurbation and the difficulties encountered
    Proba i trudnosci wykonania oceny wplywu antropopresji na stan ekologiczny w ciekach zurbanizowanych krakowskiego zespolu miejskiego [KZM]
    Autorzy:
    Wardas, M
    Aleksander-Kwaterczak, U.
    Jusik, S.
    Hryc, B.
    Zgola, T.
    Sztuka, M.
    Kaczmarska, M.
    Mazurek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14332.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
    Tematy:
    anthropopressure
    ecological status
    watercourse
    Krakow city
    conurbation
    sediment
    macrophyte
    Opis:
    Rivers and streams in cities are treated as urbanised watercourses because of their significant transformation. Their load, channeling and incorporation into the water-sewerage infrastructure are often so considerable that such watercourses can hardly be recognised as an intrinsic component of surface waters. Anthropopressure, as reflected in quantitative and qualitative degradation caused by flow regulation and economic development in the drainage basin area, makes evaluation of the impact of human activity on the aquatic environment somewhat difficult. Based on the recommendations of the Water Framework Directive, an attempt has been made to assess the ecological state of selected tributaries of the Prądnik-Białucha River within the Krakow Conurbation. Aquatic environment sampling of the Sudół Dominikański (Rozrywka) watercourse was performed (September 2005) in order to determine some physicochemical, chemical and biological parameters, paying particular attention to macrophytes. The parameters measured on site: pH, electrolytic conductivity and Eh of water and bottom sediments, and sozological observations, were subjected to analysis. In the laboratory, concentrations of heavy metals, both in water and in solid particles (sediments and suspended matter) and anions in water were determined. The environmental state of the Sudół Dominikański watercourse was compared with that in the area of the Prądnik-Białucha River valley, for which an assessment had been conducted in the previous year (September 2004).
    Rzeki i strumienie w miastach, wskutek ich znacznego przekształcenia, traktuje się jako cieki zurbanizowane. Często ich obciążenie i zabudowa infrastrukturą wodno-kanalizacyjną są tak znaczne, że trudno nadal uznawać je za jednolite części wód powierzchniowych. Antropopresja przejawiająca się degradacją ilościową i jakościową w wyniku regulacji przepływu i zagospodarowania zlewni powoduje, że ocena skali wpływu działalności człowieka na środowisko wodne nie jest prosta. Na podstawie zaleceń Ramowej Dyrektywy Wodnej podjęto próbę oceny stanu ekologicznego wybranych dopływów rzeki Prądnik-Białucha, w obrębie Krakowskiego Zespołu Miejskiego. Wykonano opróbowanie środowiska wodnego cieku Sudół Dominikański (Rozrywka – wrzesień 2005 r.), w kierunku określenia niektórych elementów fizykochemicznych, chemicznych oraz biologicznych, szczególnie zwracając uwagę na makrofity. Analizie poddano mierzone w terenie wskaźniki: pH, PEW i Eh wody i osadów dennych oraz obserwacje sozologiczne. W laboratorium zmierzono zawartość metali ciężkich zarówno w wodzie, jak i cząstkach stałych (osadach i zawiesinach) oraz zawartość anionów w wodzie. Stan środowiska cieku Sudół Dominikański porównano ze stanem w rejonie doliny rzeki Prądnik-Białucha, dla której ocenę wykonano rok wcześniej (wrzesień 2004 r.).
    Źródło:
    Journal of Elementology; 2010, 15, 4; 725-743
    1644-2296
    Pojawia się w:
    Journal of Elementology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miedź i ołów - zanieczyszczenia historyczne na Rynku Głównym w Krakowie
    Copper and lead – the historical origin of the base soils contamination of the Market Square in Krakow
    Autorzy:
    Garbacz-Klempka, A.
    Wardas-Lasoń, M.
    Rzadkosz, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/381962.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ochrona środowiska
    miedź
    ołów
    zanieczyszczenie gruntu
    historia techniki
    environment protection
    copper
    lead
    ground contaminants
    history of technology
    Opis:
    Zanieczyszczenie środowiska pierwiastkami metalicznymi związane jest z historyczną aktywnością człowieka, szczególnie tą o charakterze produkcyjnym, ale ma także genezę w handlu, przetwórstwie i wykorzystywaniu w codziennym życiu przedmiotów metalowych. W czasie badań archeologicznych, prowadzonych w latach 2005-2010 w obrębie Rynku Głównego w Krakowie, pozyskano liczne zabytki metalowe, świadczące o obecności surowców metali, głównie miedzi i ołowiu. Równocześnie zarejestrowano szereg zjawisk, potwierdzających obecność w gruncie obszarów o ponadnormatywnej koncentracji pierwiastków metalicznych. Najwyższe kumulacje miedzi i ołowiu obecne są w warstwach gruntu w rejonach związanych z funkcjonowaniem w średniowieczu urzędu Wielkiej Wagi. Zastosowano zarówno metody makro- i mikroskopowych obserwacji artefaktów, badania ich składu chemicznego metodami spektroskopii fluorescencji rentgenowskiej (XRF) i fluorescencyjnej analizy rentgenowskiej w mikroobszarach (SEM EDS), jak i oznaczanie zawartości metali wyekstrahowanych z próbek gruntów za pomocą absorpcyjnej spektroskopii atomowej (AAS). Efekty przeprowadzonych badań z zakresu metaloznawstwa i geochemii przyniosły potwierdzenie faktu historycznej obróbki metali na Rynku Głównym w Krakowie, która stanowi główną przyczynę tak znacznego skażenia wielu komponentów środowiska ówczesnego miasta.
    Metallic elements contamination of the environment is associated with historical human activities, particularly with production, but it also comes from trade, processing, and the everyday use of metal products. A large number of historical metal items collected in the Krakow Market Square area during archeological investigation carried out in 2005-2010 signify the presence of crude metals, mainly copper and lead. At the same time a number of phenomena were recorded that confirm the presence of areas with the metallic elements above-standard concentration in the soil. The highest accumulations of copper and lead appeared in soil layers in the area where Wielka Waga (Great Scales building) was located in the Middle Ages. Both macro- and microscopy methods were employed for observation of artifacts and for their chemical analysis using X-ray fluorescence (XRF) methods and Scanning Electron Microscopy with X-ray microanalysis (SEM EDS) methods; the content of metals extracted from soil samples was determined by atomic absorption spectroscopy (AAS). The results of geochemical and metal science investigations confirm the fact of historical metal processing being the main reason for such a significant pollution level of many environmental components in the town at that time.
    Źródło:
    Archives of Foundry Engineering; 2012, 12, 1s; 33-38
    1897-3310
    2299-2944
    Pojawia się w:
    Archives of Foundry Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odpady hutnicze z rejonu Złotego Stoku
    Metallurgical Waste from the Złoty Stok Region
    Autorzy:
    Garbacz-Klempka, A.
    Wardas-Lasoń, M.
    Rzadkosz, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/382508.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ochrona środowiska
    archeometalurgia
    złoto
    ołów
    żużle
    mikrostruktura
    mikroanaliza
    wskaźniki fizykochemiczne
    environmental protection
    gold
    lead
    slags
    microstructure
    microanalysis
    physico-chemical indicators
    Opis:
    W okolicach Złotego Stoku na Dolnym Śląsku w okresie średniowiecza intensywnie eksploatowano złoża, w których występowanie złota wiązało się z obecnością rud arsenowych. Pozostałością działalności licznych hut w tym rejonie są żużle hutnicze. W celu pozyskania złota stosowano nowoczesne na owe czasy metody z wykorzystaniem ołowiu. Potwierdzają to zarówno obrazy mikrostruktury historycznych żużli hutniczych, jak i jakościowa ocena zawartości pierwiastków metalicznych w badanym materiale. Dawna działalność hutnicza pozostawiła także ślady w pobliżu obszarów produkcyjnych, obecne do dziś w postaci zanieczyszczeń gleb i osadów wodnych. W górskiej dolinie Złotego Jaru rejon objęty opróbowaniem historycznych odpadów hutniczych wyznaczony został biegiem wyrobisk Pola Wschodniego (Pole Góry Krzyżowej). Celem badań jest określenie, czy technologia odzysku złota „zapisała się” w odpadach zgromadzonych na licznych hałdach. Składają się one głównie z żużli, faz poflotacyjnych oraz skał z przerostami rudonośnymi, stanowiąc materiał niezmiernie zróżnicowany pod względem fazowym, strukturalnym i teksturalnym.
    In the Middle Ages, in the area of Złoty Stok in the Lower Silesia, metal ores where the presence of gold was accompanied by arsenic ores were intensively exploited and metallurgical slags testify to the activities of numerous melting workshops in this area. To obtain gold, relatively advanced, lead-involving methods were applied which is attested by both the microstructure pictures of historical metallurgical slags and by qualitative assessment of metallic elements content in the material examined. The old metallurgical activities left their traces in the vicinity of production areas, still present in the form of soil and water sediment contamination. In the mountain valley of Złoty Jar the sampling area for historical metallurgical waste was determined by the course of Wschodnie Pole (Pole Góry Krzyżowej) excavations. The goal of the research is to determine if the technology of gold recovery has been 'recorded' in the waste accumulated in numerous heaps. They mainly consist of slags, post-floatation phases and rocks with ore outcrops, which present extremely varied material as far as phase, structure and texture are concerned.
    Źródło:
    Archives of Foundry Engineering; 2014, 14, 2 spec.; 23-28
    1897-3310
    2299-2944
    Pojawia się w:
    Archives of Foundry Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metallurgical Slags as Traces of a 15th century Copper Smelter
    Autorzy:
    Garbacz-Klempka, A.
    Wardas-Lasoń, M.
    Kozana, J.
    Piękoś, M.
    Kwak, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/380298.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    environment protection
    archaeometallurgy
    metallurgy of copper
    environment pollution
    copper
    lead
    silver
    ochrona środowiska
    archeometalurgia
    metalurgia miedzi
    zanieczyszczenie środowiska
    miedź
    ołów
    srebro
    Opis:
    The research focuses on assessing the metal content, mainly copper, lead, iron and also silver in metallurgical slag samples from the area where historical metallurgical industry functioned. In the smelter located in Mogiła, near Krakow (southern Poland), whose operation is confirmed in sources from 1469, copper was probably refined as well as silver was separated from copper. Based on the change of chemical and soil phase content and also taking cartographic and historical data into account, considering the restrictions resulting from the modern land use the area was determined whose geochemical mapping can point to the location of the 15th century Jan Thurzo’s smelter in Mogiła near Krakow. Moreover, using the same approach with the samples of this kind here as with hazardous waste, an attempt has been made to assess their impact on the environment. Thereby, taking the geoenvironmental conditions into account, potential impact of the industrial activity has been assessed, which probably left large scale changes in the substratum, manifested in the structure, chemical content and soil phase changes. Discovering areas which are contaminated above the standard value can help to identify historical human activities, and finding the context in artefacts allows to treat geochemical anomalies as a geochronological marker. For this purpose the best are bed sediments, at present buried in the ground, of historical ditches draining the area of the supposed smelter. Correlating their qualities with analogical research of archeologically identified slags and other waste material allows for reconstructing the anthropopressure stages and the evaluation of their effects. The operation of Jan Thurzo’s smelter is significant for the history of mining and metallurgy of Poland and Central and Eastern Europe.
    Źródło:
    Archives of Foundry Engineering; 2017, 17, 2; 25-30
    1897-3310
    2299-2944
    Pojawia się w:
    Archives of Foundry Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawartość azotanów i azotynów w mineralnych wodach stołowych, w wodach gazowanych oraz napojach smakowo-aromatycznych
    Soderzlanie nitratov i nitritov v stolovykh mineralnykh vodakh gazirovannykh vodakh i ukusovo-aromatnykh napitkakh
    The content of nitrates and nitrities in mineral table waters, aerated watetrs and in refreshing soft drinks
    Autorzy:
    Wardas, W.
    Hlawiczka, S.
    Przybylowicz, I.
    Wichary, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/872989.pdf
    Data publikacji:
    1981
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
    Tematy:
    azotany
    azotyny
    wody mineralne
    wody gazowane
    wody niegazowane
    napoje
    napoje bezalkoholowe
    redukcja azotanow
    wyniki badan
    zanieczyszczenia wod
    Źródło:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1981, 32, 3
    0035-7715
    Pojawia się w:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies