Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Walerich, Elżbieta" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-3 z 3
Tytuł:
Status poznania intelektualnego w koncepcji H. Bergsona na podstawie "Ewolucji twórczej"
Autorzy:
Walerich, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098232.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
poznanie intelektualne
przestrzeń
relatywizm poznawczy
bezwładna materia
materia organiczna
mechanizm kinematograficzny
wiedza naukowa
materia i forma postrzeżenia
Opis:
W artykule badam naturę poznania intelektualnego opisaną przez Henri Bergsona w Ewolucji twórczej (1907). W pracy tej teoria wiedzy naukowej i potocznej zyskuje w istocie swój ostateczny kształt; zostaje umieszczona w ewolucji życia. W tym kontekście analizuję charakter relacji wytyczanych przez ludzki rozum oraz rodzaj zależności występującej między poznaniem intelektualnym i rozwojem gatunkowym człowieka. Według Bergsona można stosować z powodzeniem metody rozumu w naukach ścisłych czy przyrodniczych, lecz nie w tych gałęziach wiedzy, w których oddziałuje trwanie. Dlatego błędem jest rozszerzanie praw fizyki i matematyki na zjawiska zachodzące w materii organicznej i w umyśle. Z punktu widzenia epistemologicznego życie i świadomość konstytuują inny, specyficzny dla siebie poziom. Wyznaczenie dziedziny badań właściwej intelektowi i ograniczenie pola jego aktywności pozwala zarazem na przekroczenie relatywizmu poznawczego I. Kanta.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 1; 93-108
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA IDEI W WYKŁADNI MALEBRANCHE’A
GENERAL CHARACTERISTICS OF IDEA ACCORDING TO MALEBRANCHE
Autorzy:
Walerich, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488427.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
idea
reprezentacja
rozciągłość inteligibilna
czyste rozumienie
widzenie w Bogu
representation
intelligible extension
pure understanding
seeing in God
Opis:
According to Malebranche only God can cause the interaction between mind and body, two substances having totally different characteristics. Descartes claims that in the cognition we need ideas’ mediation. While we can get to know spiritual ego in a clear manner, we know the material world only in an imperfect way because it is located outside our mind. The originality of Malebranche’s philosophy consists in the fact that he appreciates the cognition of the material world. We mustn’t forget, however, to follow our reason as well as clear and distinct ideas, not blurred sensations. The French philosopher deprives senses and imagination of their cognitive value in favour of intellectual cognition. Information received through our senses serves the body to sustain life. Imagination is in many cases the source of mistakes. It is only pure understanding that gives us the possibility for objective cognition based on eternal and unchangeable archetypes. We cannot get to know God’s immensity nor God’s attributes because of our mental limitations. Still, in the most perfect way we can apprehend ideal extension which constitutes this part of God’s substance that contains clear and distinct ideas of bodies. Archetypes of objects contain all properties of objects. Looking at the created world, we see them in different ways depending if we get to know them only intellectually or receive the movements of nerves’ fibres as well. But we can’t see God by an intermediary of an idea because nothing finite can represent infinity.
Według Malebranche’a jedynie Bóg może sprawić, że dochodzi do współdziałania duszy i ciała, które są substancjami o całkowicie odmiennym charakterze. Jednak podczas gdy dla Kartezjusza duchowe ja poznajemy na sposób przejrzysty, a świat materialny niedoskonale, gdyż potrzebujemy do tego pośrednictwa idei, oryginalność filozofii francuskiego oratorianina polega na tym, że dokonuje on dowartościowania poznania świata materialnego. Musimy jednak posługiwać się rozumem oraz jasnymi i wyraźnymi ideami, a nie mętnymi odczuciami zmysłowymi. Francuski filozof odbiera więc zmysłom i wyobraźni władzę panowania na rzecz poznania intelektualnego. Informacje pochodzące od zmysłów służą ciału tylko do zachowania życia. Z kolei wyobraźnia stanowi często źródło pomyłek. Jedynie czyste rozumienie daje nam możliwość poznania obiektywnego, opartego na wiecznych i niezmiennych archetypach1. Podczas gdy z powodu naszej ograniczoności nie jesteśmy w stanie pojąć bezmiaru Boga ani jego atrybutów, niczego nie możemy poznać umysłem lepiej niż właśnie rozciągłość idealną stanowiącą tę część Boskiej substancji, która mieści w sobie jasne i wyraźne idee ciał. Archetypy przedmiotów zawierają w sobie wszystkie ich własności. Widzimy je różnie, gdy patrzymy na świat stworzony, w zależności od tego, w jaki sposób jaka część rozciągłości idealnej nas dotyka i w zależności od tego, czy pojmujemy ją jedynie umysłowo, czy otrzymujemy poruszenia włókien nerwowych. Natomiast Bóg nie może być postrzegany poprzez ideę, gdyż nic skończonego nie może przedstawiać nieskończoności.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 3; 15-34
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Milhaud versus Bergson – the problem of mind’s freedom and scientific knowledge
Milhaud versus Bergson – zagadnienie wolności umysłu a poznanie naukowe
Autorzy:
Walerich, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2095958.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
universal determinism
mind’s creative activity
contingency
consciousness freedom
rational knowledge
scientific constructions
uniwersalny determinizm
twórcza aktywność umysłu
kontyngencja
wolność świadomości
wiedza racjonalna
konstrukcje naukowe
Opis:
Henri Bergson as well as Gaston Milhaud undertake a radical critique of the conception of radical determinism because they both think that mind is able to act in a free and creative manner. In the article, I examine to what degree their arguments, aimed to prove this autonomy, converge. I inquire whether their endorsement of freedom of the mental acts led the two philosophers to the same conclusions regarding the cognitive extent of the intellect and therefore the parallel description of the status of scientific cognition.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 123-138
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-3 z 3

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies