Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wacławek, S." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Wpływ nadsiarczanu i mononadsiarczanu na własności fizykochemiczne osadu czynnego
    Impact of persulfate and monopersulfate on physico-chemical properties of the activated sludge
    Autorzy:
    Chłąd, Z.
    Grübel, K.
    Wacławek, S.
    Przywara, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/125971.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    mononadsiarczan potasu
    MPS
    nadsiarczan sodu
    PDS
    chemiczna dezintegracja
    rozpuszczone chemiczne zapotrzebowanie tlenu
    rChZT
    indeks objętościowy osadu
    I.O.O.
    peroxymonosulfate
    peroxodisulfate
    chemical disintegration
    turbidity
    soluble chemical oxygen demand (SCOD)
    sludge volume index (SVI)
    gravity volume index
    GVI
    waste activated sludge
    WAS
    Opis:
    Ze względu na wzrastającą ilość osadów ściekowych wymagających zagospodarowania nieustannie poszukuje się nowych metod pozwalających na ich lepsze kondycjonowanie. Do takich metod należy zaliczyć różnego rodzaju sposoby dezintegracji osadów. W podjętych badaniach starano się określić wpływ chemicznej dezintegracji przy pomocy termicznie aktywowanego nadsiarczanu sodu (PDS) i mononadsiarczanu potasu (MPS) na wybrane własności sedymentacyjne i fizykochemiczne osadu ściekowego. W badaniach użyto dawek reagentów PDS i MPS: 0,2; 0,4; 0,6; 0,8 i 1% objętościowych, które aktywowano termicznie w temperaturze 60 i 80ºC przez 30 minut. Wpływ analizowanych substancji na osad czynny starano się wykazać na podstawie zmian wybranych parametrów, takich jak: mętność, uwolniona/rozpuszczona materia organiczna (wyrażone jako rChZT), indeks objętościowy osadu (I.O.O.) i indeks gęstości osadu (I.G.O.). Pod wpływem działania PDS i MPS mętność cieczy nadosadowej zmalała odpowiednio o 90 i 85%. Wraz ze wzrostem dawki reagentów zaobserwowano wzrost wartości rChZT, będącego wskaźnikiem uwolnionej w trakcie dezintegracji materii organicznej. Wartość rChZT w cieczy nadosadowej przy zastosowaniu PDS i MPS wzrosła odpowiednio o 41 i 77%. Zaobserwowano również zmniejszenie indeksu objętościowego osadu (I.O.O.) przy zastosowaniu temperatury aktywowania substancji dezintegrujących równej 80ºC oraz dawce tych substancji równej 1%. W przypadku MPS wartość indeksu objętościowego zmniejszyła się z 37,80 do 16,29 cm3/g po 30 minutach sedymentacji. Natomiast dla PDS nastąpił spadek wartości z 39,49 do 24,66 cm3/g w tym samym czasie.
    Due to the increasing amount of sewage sludge requiring management new methods which allow improving sludge conditioning are being sought incessantly. Such methods include different types of sludge disintegration processes. In the present study an attempt was made to determine the influence of thermally activated persulfate (PDS) and monopersulfate (MPS) on the sedimentation and physico-chemical properties of the waste activated sludge (WAS). In this study 0.2, 0.4, 0.6, 0.8, 1% doses of PDS and MPS were used, and they were activated at the temperature of 60 and 80ºC for 30 minutes. The impact of the analyzed substances on WAS was investigated on basis of changes of the selected parameters such as: turbidity, soluble chemical oxygen demand (rCOD), sludge volume index (SVI). Addition of PDS and MPS to the WAS caused decrease of turbidity of supernatant by 90 and 85%, respectively. When the doses of the reactants increased there was also an increase in the SCOD value, being an indicator of the organic matter released during the disintegration. The SCOD value in the supernatant increased with using PDS and MPS by 41 and 77%, respectively. There was also observed decrease of sludge volume index (SVI) after addition of temperature activated (80ºC) PDS and MPS. For highest dose of MPS, SVI decrease from 37.80 to 16.29 cm3/g after 30 min sedimentation. In contrast, for the PDS there was a decrease from 39.49 to 24.66 cm3/g at the same time.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2015, 9, 2; 561-570
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ alkalizacji osadu czynnego nadmiernego na produkcję biogazu
    Impact of alkalization of surplus activated sludge on biogas production
    Autorzy:
    Grűbel, K.
    Machnicka, A.
    Wacławek, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/127085.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    osad czynny nadmierny
    alkalizacja
    biogaz
    surplus activated sludge
    alkalization
    biogas
    Opis:
    Chemiczna dezintegracja osadu czynnego pod wpływem jego alkalizacji skutkuje destrukcją i rozdrobnieniem kłaczków oraz mikroorganizmów, jak również wzrostem stężenia materii organicznej w fazie płynnej osadu. Fermentacja mezofilowa osadu nadmiernego jest najczęstszym procesem wykorzystywanym w średnich i dużych oczyszczalniach ścieków. Zachodzi ona w czterech głównych etapach. Pierwszy etap, tj. hydroliza, powoduje rozkład związków makromolekularnych do monomerów. Etap ten limituje szybkość reakcji następnych procesów: acidogenezy i acetogenezy. Zastosowanie chemicznej dezintegracji osadu ułatwia biologiczną hydrolizę, a także może znacząco wpływać na wzrost tempa stabilizacji. Z przeprowadzonych badań wynika, iż podniesienie odczynu osadu do wartości pH = 9,0 powoduje wzrost stężenia ChZT w cieczy nadosadowej z wartości 101 do 530 mg O2/dm3. Ponadto w pracy przedstawiono wpływ chemicznej dezintegracji osadu na wzrost produkcji biogazu.
    Chemical disintegration of surplus activated sludge by alkalization results in destruction and disruption of the flocs and microorganisms as well as increase concentration of organic matter in supernatant. The mesophilic anaerobic sewage sludge digestion is an established process, most often applied at medium and large municipal sewage treatment plants. Four major steps of anaerobic digestion are distinguished. The first hydrolysis step leads to solubilization of insoluble particulate matter and biological decomposition of organic polymers to monomers or dimers. The hydrolysis step is recognized as the rate-limiting step of the following second and third steps, the processes of acidogenesis and acetogenesis. Chemical disintegration activates biological hydrolysis and, therefore, it can significantly increase the stabilization rate of the secondary sludge. It has been shown that when the activated sludge was subjected to alkalization to pH 9.0 value, the COD concentration increased from 101 mg/dm3 to 530 mg/dm3 in sludge supernatant. The paper presents a potential application of chemical disintegration for sewage sludge (mainly activated sludge) to upgrading biogas production.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 2; 707-712
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelling of emissions from large biogas plants
    Modelowanie emisji z dużych biogazowni
    Autorzy:
    Kříž, J.
    Hyšplerová, L.
    Smolík, M.
    Eminger, S.
    Vargová, A.
    Keder, J.
    Srněnský, R.
    Dołhańczuk-Śródka, A.
    Ziembik, Z.
    Wacławek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/106636.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    biogas
    odour
    SYMOS’97
    biogaz
    odór
    Opis:
    The main objective of the “Guidelines for the development of agricultural biogas plants in Poland within 2010-2020”, is a construction of biogas plants processing agricultural biomass resources with suitable conditions in each municipality. In the Czech Republic produces about 6.5% of energy from renewable sources. Biogas plants give - contrary to solar and wind electricity stations - the stable performance throughout the whole year. Biomass should be a key source for achieving the Czech EU commitment to produce 13% of energy from renewable sources in 2020. The experience, where 317 Agricultural biogas plants are currently in operation, has shown that there are considerable problems with a proper location of newly designed agricultural biogas plants in the landscape. The Czech-Polish border area is mainly flat wooded recreation region. For these reasons, the Gaussian model SYMOS’97 (version 2013), adapted for odour dispersion modelling from large agricultural sources is supposed to be suitable for this area. It is appropriate for training of students. For these reasons, students from the University of Hradec Kralove and the University of Opole in the frame of their academic exchange and professional internships are acquainted with the technological principles of biogas plants and in environmental mathematical and statistical modelling of the spread of emissions from large industrial and agricultural sources. In this article we present methods for education on these professional areas.
    Głównym celem wskazanym w „Wytycznych dla rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020” jest budowa biogazowni rolniczych przetwarzających zasoby biomasy w odpowiednich dla gminy warunkach. W Czechach produkuje się około 6,5% energii ze źródeł odnawialnych. Biogazownie, w przeciwieństwie do elektrowni słonecznych i wiatrowych, pracują stabilnie przez cały rok. Biomasa powinna być kluczowym źródłem realizacji zobowiązań czeskich wobec UE, w ramach których przyjęto produkcję 13% energii ze źródeł odnawialnych w 2020 roku. Dotychczasowe doświadczenia z działającymi 317 biogazowniami rolniczymi wykazały, że istnieją poważne problemy z właściwym ulokowaniem nowo zaprojektowanych biogazowni. Czesko-polskie tereny przygraniczne to przede wszystkim płaski, zalesiony obszar rekreacyjny. Dlatego też program SYMOS’97 (wersja 2013), dostosowany do modelowania dyspersji zapachu z dużych źródła rolniczych, jest odpowiedni do oceny wpływu biogazowni na tym obszarze. Uzasadnione jest szkolenie studentów w zakresie obsługi tego programu. Z tego powodu studenci z Uniwersytetu w Hradec Kralove i z Uniwersytetu Opolskiego, w ramach wymiany akademickiej i staży zawodowych, zapoznają się z zasadami działania i technologiami stosowanymi w biogazowni oraz poznają środowiska matematycznego i statystycznego modelowania rozprzestrzeniania się emisji z dużych źródeł przemysłowych i rolniczych. W artykule zaprezentowano propozycję treści kształcenia w tej dziedzinie zawodowej.
    Źródło:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology; 2015, 20, 1-2; 49-58
    2084-4506
    Pojawia się w:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metale w środowisku Cz. II. Wpływ metali ciężkich na rośliny
    Metals in the environment Part II. Effect of heavy metals on plants
    Autorzy:
    Gruca-Królikowska, S.
    Wacławek, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/106435.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    metale ciężkie
    Cd
    Pb
    Ni
    Cu
    Zn
    warzywa
    rośliny
    mechanizm działania metali na rośliny
    heavy metals
    vegetables
    plants
    mechanism of metal action on plants
    Opis:
    Opisano wpływ metali ciężkich na rośliny, zwłaszcza warzywa. Przedstawiono również mikroskopowy mechanizm tego zjawiska. Problem ten przeanalizowano też w zależności od natury metalu: Cd, Pb, Ni, Cu i Zn.
    Effect of heavy metals on plants, especially vegetables has been described, including microscopic mechanisms of the impact. The problem has been also analysed with relation to the kind of metal: Cd, Pb, Ni, Cu and Zn.
    Źródło:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology; 2006, 11, 1-2; 41-54
    2084-4506
    Pojawia się w:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Innovative educational program for biogas production carried out at University of Hradec Králové (CZ) and at University of Opole (PL)
    Innowacyjny program edukacyjny dotyczący wytwarzania biogazu realizowany na uniwersytetach w Hradec Králové (CZ) i Opolu (PL)
    Autorzy:
    Loskot, J.
    Smolík, M.
    Hyšplerová, L.
    Radocha, K.
    Kříž, J.
    Eminger, S.
    Dołhańczuk-Śródka, A.
    Ziembik, Z.
    Wacławek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/106474.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    biogas plants
    continuous measurement
    modelling
    biogazownie
    pomiar ciągły
    modelowanie
    Opis:
    Recently, there is a growing pressure on a rapid construction of agricultural biogas plants, particularly in the Czech-Polish border region. It is an area with large expanses of agricultural land which can serve to supply biogas plants with biomass. This strategy should contribute to harmonize the common agricultural policy of the European Union. A need for qualified operators of these stations on this territory is also increasing. Therefore we first include a demonstration of an education program for students in the field of agricultural waste anaerobic fermentation and biogas production. We present here the first part of an innovative approach which we use in the teaching program “Physico-technical Measurements and Computer Technology” at the Faculty of Science at the University of Hradec Kralove and also in the education of internshipers from the Faculty of Natural Sciences and Technology at the University of Opole. There are requirements to fulfil labour market expectations and to make this subject more attractive for the students. Students’ theoretical and practical preparation constitutes a comprehensive source of knowledge and skills required in a real life job. Joined theoretical and practical knowledge gained by students, reinforced by the skills developed during task analysis followed by their solution, provides the future graduate higher quality abilities and better position in the labour market.
    W ostatnim czasie rośnie nacisk na budowę biogazowni rolniczych, szczególnie w czesko-polskim regionie przygranicznym. Jest to region, gdzie występują duże obszary gruntów rolnych mogących służyć do zasilania biogazowni. Strategia ta powinna przyczynić się do harmonizacji wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej. W związku z powyższym wzrasta również potrzeba wykształcenia wykwalifikowanych operatorów tych stacji. Pierwsza część pracy obejmuje prezentację akademickiego programu edukacyjnego w dziedzinie fermentacji beztlenowej odpadów i wytwarzania biogazu pochodzącego z produkcji rolnej. Zaprezentowano część innowacyjnego podejścia, które wykorzystywane jest w programie nauczania „Pomiary fizyko-techniczne oraz technologie komputerowe” na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Hradec Kralove, a także w edukacji studentów Wydziału Przyrodniczo-Technicznego Uniwersytetu Opolskiego. Wymagania te mają sprostać oczekiwaniom rynku pracy i uczynić kierunek studiów bardziej atrakcyjnym. Powiązanie przygotowania teoretycznego i praktycznego studentów tworzy kompleksowe źródło wiedzy i kształtuje umiejętności niezbędnych do pracy w biogazowniach. Zarówno wiedza teoretyczna, jak i umiejętności praktyczne zdobyte przez studentów, wzbogacone o umiejętności analizy zadań, a następnie ich rozwiązania, zapewnią przyszłym absolwentom większe możliwości i lepszą pozycję na rynku pracy.
    Źródło:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology; 2016, 21, 1-2; 61-74
    2084-4506
    Pojawia się w:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of permeabilization on the catalytic activity of yeast cells Yarrowia lipolytica KKP 379 in the synthesis of plasticizer - dioctyl adipate
    Wpływ permeabilizacji na aktywność katalityczną komórek drożdży Yarrowia lipolytica KKP 379 w syntezie plastyfikatora - adypinianu dioktylu
    Autorzy:
    Małajowicz, J.
    Wacławek, W.
    Try, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/13925539.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    plasticizer
    polymer
    dioctyl adipate
    yeast biomass
    Yarrowia lipolytica
    transesterification
    permeabilization
    catalytic activity
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2019, 596; 23-32
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fermentacja mezofilowo-termofilowa osadu dezintegrowanego w procesie hybrydowym
    Mesophilic-thermophilic fermentation process of waste activated sludge after hybrid disintegration
    Autorzy:
    Grűbel, K.
    Machnicka, A.
    Nowicka, E.
    Wacławek, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/960153.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    dezintegracja hybrydowa
    dwustopniowa fermentacja
    biogaz
    wydatek biogazu
    hybrid disintegration
    two stage fermentation
    biogas
    yield of biogas
    Opis:
    Hydrodynamiczna oraz chemiczna dezintegracja osadów ściekowych wpływa na poprawę efektywności procesu fermentacji metanowej, objawiającej się m.in. wzrostem produkcji biogazu oraz wydatku biogazu. Niniejszy artykuł przedstawia hybrydową destrukcję osadu czynnego recyrkulowanego, składającą się z kawitacji hydrodynamicznej (30 minut) oraz alkalizacji (pH ≈ 9). W wyniku przeprowadzonych analiz rChZT osiągnęło wartość 1383 mg/dm3, a wydatek biogazu w dwustopniowej fermentacji mezofilowo-termofilowej wahał się od 26 do 38%.
    The previously received results of individual processes of hydrodynamic and alkaline disintegration were decisive significant for the conducted research task. The combination of hydrodynamic cavitation (30 minutes duration of the process) and alkaline (pH ≈ 9) to the destruction of activated sludge caused a significant release of organic matter about 1383 mg/dm3 in comparing to individual processes. Such increase in the SCOD value resulted in a significant growth the efficiency of biogas yield in a two-stage mesophilic-thermophilic processes. The increase of yield was from 26 to 38% depending on the volume of disintegrated sludge.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 2; 567-573
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Atmospheric chemistry and climate in the Anthropocene
    Chemia atmosferyczna i klimat w Antropocenie
    Autorzy:
    Crutzen, P. J.
    Wacławek, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/106546.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    greenhouse gases
    greenhouse effect
    climate changes
    ozone hole
    Anthropocene
    gazy cieplarniane
    efekt cieplarniany
    zmiany klimatyczne
    dziura ozonowa
    Opis:
    Humankind actions are exerting increasing effect on the environment on all scales, in a lot of ways overcoming natural processes. During the last 100 years human population went up from little more than one to six billion and economic activity increased nearly ten times between 1950 and the present time. In the last few decades of the twentieth century, anthropogenic chlorofluorocarbon release have led to a dramatic decrease in levels of stratospheric ozone, creating ozone hole over the Antarctic, as a result UV-B radiation from the sun increased, leading for example to enhanced risk of skin cancer. Releasing more of a greenhouse gases by mankind, such as CO2, CH4, NOx to the atmosphere increases the greenhouse effect. Even if emission increase has held back, atmospheric greenhouse gas concentrations would continue to raise and remain high for hundreds of years, thus warming Earth’s climate. Warming temperatures contribute to sea level growth by melting mountain glaciers and ice caps, because of these portions of the Greenland and Antarctic ice sheets melt or flow into the ocean. Ice loss from the Greenland and Antarctic ice sheets could contribute an additional 19-58 centimeters of sea level rise, hinge on how the ice sheets react. Taking into account these and many other major and still growing footprints of human activities on earth and atmosphere without any doubt we can conclude that we are living in new geological epoch named by P. Crutzen and E. Stoermer in 2000 - “Anthropocene”. For the benefit of our children and their future, we must do more to struggle climate changes that have had occurred gradually over the last century.
    Człowiek wywiera coraz większy wpływ na środowisko na różne sposoby, w wielu przypadkach ostro ingerując w procesy naturalne. W ciągu ostatnich 100 lat liczebność ludzkiej populacji wzrosła - z nieco ponad 1 mld do 6 mld, a od 1950 roku do chwili obecnej nastąpił dziesięciokrotny rozwój działalności gospodarczej. W ciągu kilku ostatnich dekad XX wieku antropogeniczna emisja freonów doprowadziła do drastycznego spadku poziomu ozonu stratosferycznego, tworząc dziurę ozonową nad Antarktydą. Następstwem tego zjawiska jest wzrost promieniowania UV-B, który pociąga za sobą katastrofalne skutki, m.in. zwiększa ryzyko zachorowań na raka skóry. Uwalniane do atmosfery, przez człowieka, w dużych ilościach gazy cieplarniane, takie jak CO2, CH4, NOx, powodują zwiększenie efektu cieplarnianego. Nawet jeśli wzrost emisji zostanie zatrzymany, stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze będą nadal rosnąć i pozostaną na wysokim poziomie przez setki lat, a to doprowadzi do ocieplenia klimatu na Ziemi. Wzrost temperatury przyczyni się do aprecjacji poziomu wód morskich. Będzie to spowodowane topnieniem lodowców górskich i czap lodowych. Utrata lodu Grenlandii i lądolodów Antarktydy, w zależności od tego, w jaki sposób zareagują na ocieplenie, może przyczynić się do wzrostu poziomu mórz i oceanów nawet o dodatkowych 19-58 centymetrów. Biorąc pod uwagę wyżej wymienione przykłady i wiele innych ważnych, wciąż wzrastających, śladów działalności człowieka na Ziemi bądź w atmosferze, bez żadnych wątpliwości można stwierdzić, że żyjemy w nowej epoce geologicznej nazwanej przez P. Crutzena i E. Stoermera w 2000 roku Antropocenem. Dla dobra naszych dzieci i ich przyszłości musimy intensywniej walczyć ze zmianami klimatycznymi, które miały miejsce w ciągu ostatniego stulecia.
    Źródło:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology; 2014, 19, 1-2; 9-28
    2084-4506
    Pojawia się w:
    Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies