Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "WYKA, Ewa" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Krakowskie pamiątki po Jędrzeju Śniadeckim
Jędrzej Śniadecki memorabilia from Kraków
Autorzy:
Wyka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171591.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Jędrzej Śniadecki
pamiątki po Jędrzeju Śniadeckim
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Bołtupie
objects related to Jędrzej Śniadecki
Jagiellonian University Museum
Opis:
This article presents the results of a search for memorabilia related to Jędrzej Śniadecki (1768–1838), a prominent Polish chemist, doctor and columnist. He was born in Żnin in Greater Poland, educated in Kraków and his professional life was associated with Vilnius. This search for memorabilia related to Jędrzej Śniadecki (except for archival materials) was conducted in Vilnius and Kalczuny in Belarus, which has a school museum devoted to Jędrzej Śniadecki and other scholars. However, no personal belongings related to the scholar were found at these locations. At present, the only items known to have belonged to Jędrzej Śniadecki are included in the collection of the Jagiellonian University in Kraków. These items are: an 18th-century microscope, a line gauge dating to 1834 and a ceremonial spade which formed an element of the academic regalia worn by professors of the Imperial University of Vilnius. The article discusses the above mentioned items and their provenance. In 1964, the microscope was transferred to the Jagiellonian University Museum in Kraków from the Botany Unit of the Jagiellonian University by Professor Władysław Szafer (1886–1970) with the information that it had belonged to Jędrzej Śniadecki. It is a Cuff-type microscope made of wood, cardboard, bone and glass, manufactured in Nuremberg. The microscope attributed to Śniadecki bears the initials JFF. It is not a high quality product, but microscopes from Nuremberg gained popularity as toys rather than test instruments. The second item attributed to Jędrzej Śniadecki is a 24-inch folding line gauge which consists of two parts. It was bought in 1957 by the Jagiellonian University Museum from Professor Andrzej Ciechanowiecki, who had inherited it in 1945 from Maria Kazimierzowa Osiecimska-Czapska (née Śniadecka), a great-granddaughter of Jędrzej Śniadecki. In the family, this item was regarded as a memento of Jędrzej Śniadecki which came from Boltup. Another memento of the scholar is a ceremonial spade. Tradition has it that it belonged to Jędrzej Śniadecki and was an element of the ceremonial regalia worn by the professors of the Imperial University of Vilnius. In 1878, the spade was donated to the Archaeological Cabinet of the Jagiellonian University by Kazimierz Jan Wilczyński (1806–1885), a doctor, art collector, publisher and member of the Vilnius Temporary Archaeological Commission.
Źródło:
Opuscula Musealia; 2019, 26; 51-57
0239-9989
2084-3852
Pojawia się w:
Opuscula Musealia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mechanik Uniwersytetu Jagiellońskiego Władysław Antoni Grodzicki i jego skraplarki gazów
Mechanic of the Jagiellonian University Władysław Antoni Grodzicki and his gas liquefiers
Autorzy:
Wyka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089494.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
gas liquefier
Grodzicki Wladyslaw
Jagiellonian University
mechanical workshop
university mechanic
maker of scientific instruments
aparaty do skraplania gazów
Uniwersytet Jagielloński
warsztat
mechanik uniwersytecki
Grodzicki Władysław
Opis:
One of the significant achievements in Polish science was the liquefaction of oxygen, air, and other gases in 1883 by the Jagiellonian University professors - Zygmunt Wróblewski and Karol Olszewski. Over the next few years, Krakow became one of the leading units in researching the physicochemical properties of gases. The mechanical workshop of the Jagiellonian University, which produced custom-made laboratory devices for liquefying gases, also gained recognition. The devices were designed by Karol Olszewski, a professor of chemistry at the Jagiellonian University, who modelled them on the countercurrent condenser by William Hampson. The apparatuses were made by the university mechanic, Władysław Grodzicki (1864-1927), who held this post in the years 1897-1927. He offered three types of apparatuses: a cased apparatus, a demonstration apparatus for air liquefaction, and a universal apparatus for liquefaction of air and hydrogen. In order to test how they functioned, a complete gas liquefaction apparatus was installed in the laboratory (including purifiers, a compressor, etc.). These devices were bought by European research institutions, universities, and schools. Grodzicki’s activity contributed to the popularisation of research on low temperatures conducted at the Jagiellonian University. At the same time, it was one of the few Polish companies offering high-class scientific instruments.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2021, 66, 1; 109--134
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doświadczenia fizyczne Nayiaśnieyszemu PANU… okazywane roku 1793. W Grodnie przez JXX Dominikanów Konwentu tamecznego. Analiza tekstu.
An analysis of a historical report on experiments in physics conducted by the Dominicans in Grodno in 1793 for the Polish king
Autorzy:
Wyka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783404.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Grodno
dominikanie
Stanisław August Poniatowski
XVIII wiek
pokazy (doświadczenia) fizyczne
gabinety fizyczne
wyposażenie szkół
Dominicans
the eighteenth century
physical shows
physical cabinets
school equipment
Opis:
W okresie od czerwca do listopada 1793 r. w Grodnie (obecnie Białoruś), z udziałem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, obradował ostatni Sejm I Rzeczypospolitej, podczas którego zatwierdzono II rozbiór Polski. Na dni wolne od sesji sejmowych dominikanie grodzieńscy przygotowali dla monarchy cykl 18 spotkań w gabinecie fizycznym szkoły gimnazjalnej prowadzonej przez zakon. Tematyka i przebieg spotkań opisana została w 2. numerze (1794) Pisma Peryodycznego Korrespondenta w formie raportu z dzienną datacją każdego spotkania. Główna tematyka prowadzonych doświadczeń dotyczyła dwóch dziedzin fizyki eksperymentalnej: elektryczności oraz praw i własności gazów. Mocno zaakcentowane zostały również aspekty praktycznego wykorzystania prezentowanych zjawisk i przedmiotów. Raport jest źródłem wiedzy o zasobach gabinetu fizycznego gimnazjum dominikanów. Stanowi także przyczynek do badań nad mecenatem naukowym Stanisława Augusta. W konwencji raportu (uwzględniając daty dzienne), skomponowano także niniejszy artykuł. Eksperymenty przedstawiono w szerszym kontekście naukowym. W celu ukazania uwarunkowań historycznych zacytowano fragmenty diariusza sejmowego. Niniejsza analiza jest pierwszą tego typu w literaturze przedmiotu.
From June to November 1793 Grodno (now Belarus) was the place of the last session of Parliament of the Polish-Lithuanian Commonwealth, with the participation of king Stanisław August Poniatowski, and it was where the second partition of Poland was approved. In the days free of parliamentary debates, Grodno’s Dominicans prepared a series of physics experiments for the king. The course of the experiments and their subject matter is known from a press release (Pismo Peryodyczne Korrespondenta 2, January 9, 1794, pp. 35–42). It is a type of daily report informing about 18 meetings, each time indicating their subject matter. This report was sufficient to recreate the course and the type of the experiments. Three thematic groups presented by the Dominicans can be distinguished. The first is a presentation of the physics cabinet – the king was visited, among others, the Nooth’s apparatus to produce “carbonated water”, a geological collection and other items used in the later shows. The second series of demonstrations was devoted to issues related to electricity. The idea and nature of lightning was also demonstrated. The third series of presentations concerned the properties of gases. In addition to other demonstrations, the Dominicans prepared an experiment which presented the process of producing water from oxygen and hydrogen. The experiment lasted all day, during which the reagents were measured: the volume of gases that were used and the mass of the water obtained. The report brings a lot of important information, indicating the level of scientific knowledge and the experimental skills of the Dominicans. It is evidence of how modern physics was taught by the Dominicans with the use of appropriate instruments for this purpose. It is also a source of knowledge about school equipment in Poland. Additionally, the report is so far one of the few well-documented public demonstrations prepared for the king. It also confirms the view that the king Stanislaus August was a broad-minded intellectual interested in science.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 111-156
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The world inventory of historical scientific instruments - the Polish contribution
Światowy inwentarz zabytkowych przyrządów naukowych - polski wkład
Autorzy:
Wyka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089483.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
historical scientific instruments
world inventory of scientific instruments
Polish collections of scientific instruments
Przypkowski Tadeusz
National Science Center Poland
historyczne przyrządy naukowe
zbiory muzealne
światowy inwentarz instrumentów naukowych
polskie kolekcje instrumentów naukowych
Narodowe Centrum Nauki Polska
Opis:
The article is devoted to a project carried out after the Second World War by historians of science whose aim was to explore the world heritage of historical scientific instruments. The article presents the results of research whose purpose was to learn the methods of implementation and the results of compiling an inventory of historical scientific instruments preserved in Poland after World War II. The Commission pour l’inventaire mondial des appareils scientifiques d’intérêt historique (the Commission for the World Inventory of Scientific Instruments) was founded in 1956 at the International Union of History and Philosophy of Science in Paris - the Division of the History of Science. The aim of the Commission was to coordinate work on the implementation of a world inventory of historical scientific instruments. The concept of the inventory card was prepared, and the criteria for the selection of historical instruments for the inventory and deadlines for the project were set. Members from at least 29 countries participated in the works of the Commission. The project was implemented by European science and technology museums and national academies of sciences. The collected data was recorded on index cards which were prepared, among others, by French, Italian, Belgian, Czech, and Polish researchers. A Russian catalogue was published. In Poland in 1959-1963, work on the inventory was conducted by the Department of History of Science and Technology of the Polish Academy of Sciences. Queries were commissioned to Tadeusz Przypkowski, a science historian, collector, and expert on gnomonics. For the world inventory, he selected about one hundred of the most valuable science objects from the collections of Polish museums and other institutions. Nearly 20% of those were gnomonic objects, the remaining part consisted of astronomical instruments, pharmacy instruments and individual objects pertaining to other fields of science. Works on the national inventory of historical scientific instruments were also carried out under the guidance of Przypkowski. The preserved documents do not allow us to determine at what stage these works stopped. Currently, the project ‘National inventory of historical scientific instruments’ is being implemented at the L. & A. Birkenmajer Institute for the History of Science of the Polish Academy of Sciences. It aims to create an electronic database of historical scientific instruments which have been preserved in Polish museums. The project has been financed by the National Science Centre Poland (Research project: OPUS 13 No. 2017/25/B/HS3/01829).
Artykuł poświęcony jest projektowi realizowanemu po drugiej wojnie światowej przez historyków nauki, którego celem było zbadanie światowych zasobów historycznych przyrządów naukowych. W artykule przedstawiono wyniki prac badawczych, których celem było poznanie sposobu realizacji i rezultatów opracowania inwentarza historycznych przyrządów naukowych zachowanych na ziemiach polskich po II wojnie światowej. W 1956 r. przy Międzynarodowej Unii Historii i Filozofii Nauki w Paryżu - Sekcji Historii Nauki powołana została Commision pour l’inventaire mondial des appareils scientifiques d’intérêt historique (Komisja Światowego Inwentarza Zabytkowych Przyrządów Naukowych). Celem Komisji było koordynowanie prac nad wykonaniem światowego inwentarza historycznych przyrządów naukowych. Opracowany został wzór karty inwentaryzacyjnej, kryteria doboru zabytkowych przyrządów do inwentarza i ustalone zostały terminy realizacji projektu. W pracach Komisji uczestniczyli członkowie co najmniej 29 krajów. Projekt realizowany był przez europejskie muzea nauki i techniki oraz narodowe akademie nauk. Dane w formie fiszek przygotowane zostały m.in. przez badaczy francuskich, włoskich, belgijskich, czeskich, polskich. Katalog rosyjski został opublikowany. W Polsce prace nad inwentarzem prowadzone były przez Zakład Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk w latach 1959-1963. Prace kwerendalne zlecone zostały Tadeuszowi Przypkowskiemu, historykowi nauki, gnomonikowi i kolekcjonerowi. Wytypował on do światowego inwentarza około 100 najcenniejszych obiektów nauki ze zbiorów polskich muzeów i innych instytucji. Blisko 20% stanowiły zabytki gnomoniki, pozostałe to przyrządy astronomiczne, wyposażenie zabytkowych aptek i pojedyncze przedmioty z innych dziedzin nauki. Pod kierunkiem T. Przypkowskiego prowadzone były również prace nad przygotowaniem krajowego inwentarza historycznych przyrządów naukowych. Zachowane dokumenty nie pozwalają stwierdzić, na jakim etapie te prace zostały zakończone. Obecnie w Instytucie Historii Nauki im. L. A. Birkenmajerów PAN realizowany jest projekt „Narodowy inwentarz historycznych przyrządów naukowych”. Jego celem jest stworzenie elektronicznej bazy zabytkowego instrumentarium naukowego przechowywanego w polskich muzeach. Projekt finansowany jest przez Narodowe Centrum Nauki (Projekt badawczy OPUS 13 nr 2017/25/B/HS3/01829).
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2020, 65, 1; 81--99
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Éva Vámos (1950–2015)
Autorzy:
WYKA, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938564.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
prof. dr Katalin Éva Vámos
historia nauki i techniki
Węgierskie Muzeum Nauki, Techniki i Transportu w Budapeszcie (MTESZ)
in memoriam
Prof. dr. Katalin Éva Vámos
history of science and technology
the Hungarian Museum of Science, Technology and Transport in Budapest (MTESZ)
In memoriam
Opis:
Przedstawiony jest syntetyczny opis dokonań prof. dr hab. Évy Katalin Vámos (22 maja 1950 – 25 lipca 2015), historyka nauki, muzealnika nauki i techniki, wieloletniej dyrektor Węgierskiego Muzeum Nauki, Techniki i Transportu w Budapeszcie.
The article describes synthetically the achievements of Professor Katalin Éva Vámos, Habilitated Doctor (22 May 1950 – 25 July 2015), a historian of science, museologist of science and technology, a longtime director of the Hungarian Museum of Science, Technology and Transport in Budapest (MTESZ).
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 365-367
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marek Górlikowski, „Noblista z Nowolipek. Józefa Rotblata wojna o pokój”
Autorzy:
Wyka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398114.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2019, 28, 2; 159-162
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Three-dimensional mathematical models illustrated by objects from the collections of the Jagiellonian University Museum
Autorzy:
Maślanka, Krzysztof
Rodzeń, Jacek
Wyka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783456.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
mathematical models, Felix Klein, didactics of mathematics, Museum of the Jagiellonian University
modele matematyczne, Felix Klein, dydaktyka matematyki, Muzeum UJ
Opis:
This paper presents examples of mathematical models which have almost passed into oblivion, yet a few decades ago still played a significant role in the teaching of mathematics. In the late nineteenth century such devices started to be produced on a large scale for schools and universities. The Jagiellonian University Museum has three such models in perfect condition in its collections.
W artykule podajemy przykłady modeli matematycznych, obecnie niemal zapomnianych, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu odgrywały wielką rolę w dydaktyce matematyki. Z końcem XIX wieku powstała prężna produkcja tych modeli na użytek szkół i uczelni. W Muzeum UJ zachowały się w doskonałym stanie trzy takie modele.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2019, 18
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskusja po referacie Andrzeja Grodzickiego „Z dziejów Uniwersytetu Wrocławskiego”
Autorzy:
STRZAŁKOWSKI, Adam
SKOCZYLAS, Janusz
PELCZAR, Andrzej
ALEXANDROWICZ, Stefan Witold
WYKA, Ewa
KOBOS, Andrzej
STALIŃSKI, Zbigniew
MIETELSKI, Jan
MĄCZKA, Janusz
NARĘBSKI, Wojciech
GRODZICKI, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520634.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2009, 9; 125-132
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies