Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szczepańska, Elżbieta" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-25 z 25
    Tytuł:
    Spisovná čeština in spoken and written language
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634392.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    spisovná čeština, obecná čeština, profesjonalizmus, umělecký text
    Opis:
    The present paper concerns the status of the literary variety of the Czech language (the so called spisovná čeština) with the system of the Czech language, with a particular focus on spoken language and literature. As a result of the constant eradication of Czech literary language (spisovná čeština) from the spoken language of Czech users, the process of its becoming stylistically marked has been noticeable for some time. It is, therefore, no longer a neutral variety of language in literary texts – this function is being taken over (as much as in the spoken language) by the colloquial variety of the language, i.e. obecná čeština.
    Źródło:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2010, 127
    2083-4624
    Pojawia się w:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grafia czeska i polska – starsze etapy rozwoju
    The Czech and Polish graphics – older stages of development
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908810.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-07
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Czech graphics
    Polish graphics
    Jakub Parkosz
    Stanisław Zaborowski
    Jan Hus
    czeska grafia
    polska grafia
    Opis:
    W artykule zaprezentowano w skrócie najstarsze etapy rozwoju czeskiej i polskiej grafii, ponieważ omawiane tutaj słowiańskie języki oddziaływały na siebie od momentu ich powstawania Jak wynika z artykułu, w obydwu badanych systemach językowych można wyodrębnić analogiczne okresy funkcjonowania grafii prostej (pravopis jednoduchý), złożonej (pravopis spřežkový) i diakrytycznej (diakritický pravopis). W efekcie różnorakich zmian na czeskim gruncie językowym powstała grafia diakrytyczna (wyjątek stanowi dziś ch), w polszczyźnie natomiast – jak wiadomo – zaczął funkcjonować połączony system grafii złożonej i diakrytycznej. 
    The article presents the oldest stages of the development of the Czech and Polish graphics. The Slavic languages discussed here interacted with each other from the moment they were created. As can be seen from the article, in both studied language systems it is possible to distinguish analogous periods of simple graphic (pravopis jednoduchý), composed (pravopis spřežkový) and diacritic (diakritický pravopis). As a result of various changes on the Czech linguistic ground diacritic graphics were created (the exception is today ch). In Polish – as you know – started to function the combined system of complex and diacritical graphics.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2018, 3; 289-302
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na tropie czeskich i polskich ciekawostek kulinarnych
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909165.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    słowniki
    španělský ptáček
    fasolka po bretońsku
    kulinaria,
    etymologia
    kulinary
    etymology
    dictionaries
    „Spanish bird”
    „Breton beans”
    Opis:
    Artykuł stanowi przegląd kilku polskich i czeskich nazw potraw, o których pochodzeniu nie zawsze możemy dowiedzieć się ze znanych nam i dostępnych słowników etymologicznych bądź opisowych. Chodzi zwłaszcza o potrawy o nazwach nieco mylących, takich jak np. czeski „španělský ptáček” lub polska „fasolka po bretońsku”. Żeby dowiedzieć się czegoś więcej na temat ich genezy, musimy sięgnąć do Internetu oraz Wikipedii. Opisane tutaj  dania stanowią niewielki procent wśród wielu starszych i nowych nazw kulinarnych przysmaków ignorowanych – niestety – przez leksykografów, mimo że są one znane i wykorzystywane bardzo często przez użytkowników języka czeskiego i polskiego.
    The article is a review of several Polish and Czech names of dishes whose origin we cannot always find out from known and available etymological or descriptive dictionaries. It is especially about dishes with slightly misleading names such as, e.g., Czech “Spanish bird” or Polish “Breton beans”. To find out more about their origins, we need to consult the Internet and Wikipedia. The dishes described here constitute a small percentage of many older and new names of culinary delights ignored – unfortunately – by lexicographers, despite the fact that they are known and used very often by Czech and Polish language users.  
    Źródło:
    Bohemistyka; 2020, 2; 257-270
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zrozumieć wykrzyknik
    Understand the interjection
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084968.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-21
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Opis:
    Monika Krzem pek, Zrozumieć wykrzyknik. Semantyka czeskich wykrzykników, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2020, ISBN 978-83-7395-909-5.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2022, 2; 304-307
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eating habits of patients with type 2 diabetes mellitus with regard to body mass index
    Nawyki żywieniowe pacjentów z cukrzycą typu 2 z uwzględnieniem wskaźnika masy ciała
    Autorzy:
    Janion, Karolina
    Szczepańska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/765988.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    BMI
    diabetes mellitus
    eating habits
    cukrzyca
    nawyki żywieniowe
    Opis:
    INTRODUCTION: Recent years have seen a significant increase in the incidence of diabetes mellitus, type 2 diabetes in particular, which closely correlates with the growing problem of overweight and obesity. The aim of the study was to compare eating habits among type 2 diabetic patients with varying body weight as well as to verify whether there was a relationship between dietary habits and the body mass index in these patients. MATERIAL AND METHODS: The study was conducted in diabetology outpatient clinics. A total of 353 diabetic patients participated in the study. The study consisted of two parts, i.e. authors' questionnaire and anthropometric measurements. RESULTS: The recommended number of 4–5 meals a day was declared by 48.6% of subjects with normal body weight, 50.3% of overweight and 48.4% of obese patients. Daily consumption of breakfast was confirmed by 77.1%, 73.9% and 77.8% of respondents, respectively. Daily consumption of whole-grain bread and coarse grits was mostly declared by subjects with normal body weight (62.8%), followed by overweight and obese patients (22.9% and 23%, respectively). Daily consumption of milk and fermented dairy beverages was reported by 24.3% and 15.7% of subjects with normal body weight, 22.3% and 14.7% of overweight patients as well as by 16.7% and 12% of obese patients, respectively. CONCLUSIONS: Eating habits among patients with type 2 diabetes are varied, with healthy eating habits dominating in subjects with normal body weight. A relationship was found between the patients’ BMI values and some of the eating habits as well as consumption rates of various food products.
    WSTĘP: W ostatnich latach odnotowuje się znaczący wzrost zachorowalności na cukrzycę, zwłaszcza typu 2, co ściśle koreluje z narastającym problemem nadwagi i otyłości. Celem pracy było porównanie nawyków żywieniowych pacjentów z cukrzycą typu 2 o różnej masie ciała oraz odpowiedź na pytanie, czy występują zależności pomiędzy nawykami a wskaźnikiem masy ciała (BMI) badanych osób. MATERIAŁ I METODY: Badanie zostało przeprowadzone w poradniach diabetologicznych wśród 353 pacjentów z cukrzycą. Składało się z dwóch części – przeprowadzenia ankiety z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza oraz wykonania pomiarów antropometrycznych. WYNIKI: Spożywanie zalecanej liczby 4–5 posiłków w ciągu dnia zadeklarowało 48,6% osób z prawidłową masą ciała, 50,3% z nadwagą oraz 48,4% z otyłością. Codzienne spożywanie I śniadania potwierdziło odpowiednio 77,1%, 73,9% oraz 77,8% z nich. Codzienną konsumpcję pełnoziarnistego pieczywa i gruboziarnistych kasz najczęściej deklarowały osoby z prawidłową masą ciała (62,8%), rzadziej osoby z nadwagą i otyłością, odpowiednio 22,9% i 23% wskazań. Spożycie mleka i mlecznych napojów fermentowanych każdego dnia deklarowało odpowiednio 24,3% i 15,7% osób z prawidłową masą ciała, 22,3% i 14,7% z nadwagą oraz 16,7% i 12% z otyłością. WNIOSKI: Nawyki żywieniowe badanych pacjentów z cukrzycą typu 2 są zróżnicowane, przy czym największą liczbę prawidłowych nawyków żywieniowych zaobserwowano u osób z prawidłową masą ciała. Stwierdzono, iż występuje zależność pomiędzy BMI badanych pacjentów a niektórymi nawykami żywieniowymi i częstością spożycia poszczególnych produktów spożywczych.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 363-370
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Consumption of light foods and drinks among adults
    Konsumpcja produktów typu light wśród osób dorosłych
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Grudowska, Elwira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1035508.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    health
    nutrition
    light foods and drinks
    zdrowie
    odżywianie
    produkty light
    Opis:
    INTRODUCTION: Nutritional habits are significant not only in maintaining good health, but also in preventing many diseases. Proper nutrition also helps to maintain the right body weight. Due to growing consumer interest in these issues, a new food market sector, namely light foods, has emerged. The aim of the study was to assess the consumption frequency of light foods and drinks and to analyse the relationship between the consumption frequency and age, education and body weight of the respondents. MATERIAL AND METHODS: The study involved 203 adults who declared the consumption of light foods and drinks. The frequency of consuming light foods and drinks was assessed on the basis of the author's own survey questionnaire. RESULTS: The largest proportion of respondents choose light dairy products several times a week (23.2%) or occasionally (40.4% of respondents). Fat products of a light type and light sweets were consumed occasionally by 34.5% and 30% of respondents respectively. Light drinks were in most cases consumed several times a month (20.7%) and occasionally (40.4%). CONCLUSIONS: The consumption of fast foods is rare among the respondents. There was a weak or low correlation between the frequency of light food consumption and age, education and body weight of the respondents. It seems necessary to provide nutrition education from an early age, especially among children and adolescents, and to continue it with adults.
    WSTĘP: Sposób żywienia ma znaczenie nie tylko dla utrzymania dobrego stanu zdrowia, ale również w prewencji wielu chorób. Prawidłowe odżywianie pozwala także utrzymać właściwą masę ciała. Z powodu zwiększenia zainteresowania konsumentów tymi zagadnieniami zaczął rozwijać się nowy sektor rynku żywnościowego, tj. produkty typu light. Celem pracy była ocena częstości ich spożycia oraz analiza zależności pomiędzy częstością konsumpcji a wiekiem, wykształceniem i masą ciała badanych osób. MATERIAŁ I METODY: W badaniu brały udział 203 dorosłe osoby, które deklarowały spożywanie produktów typu light. Częstotliwość ich konsumpcji oceniano na podstawie autorskiego kwestionariusza ankiety.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2020, 74; 68-76
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Use of low-carbohydrate diets in patients with type 2 diabetes
    Rozważania na temat stosowania diety niskowęglowodanowej u chorych na cukrzycę typu 2
    Autorzy:
    Oleszko, Agnieszka
    Szczepańska, Elżbieta
    Jośko-Ochojska, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1035572.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    diet
    type 2 diabetes
    glycaemia
    carbohydrate
    clinical recommendation
    dieta
    cukrzyca typu 2
    glikemia
    węglowodany
    zalecenia kliniczne
    Opis:
    The treatment of type 2 diabetes should be supported with a proper diet paired with physical activity at every stage of therapy. Carbohydrates are key macronutrients with a direct effect on the level of postprandial glycaemia. For the past several decades, dietary intervention studies investigating and comparing the effects of limiting carbohydrate intake in favour of other macronutrients have been carried out. A low-carbohydrate diet has been and still is suggested by some experts as well as patient organizations as the most effective option that is associated with the smallest risk of side effects. The recommendations, however, have not been supported with evidence from high quality randomized control trials. The aim of this work is to review the published meta-analyses of randomized control trials, which compared the parameters relevant for the treatment of diabetes, including fasting plasma glucose, glycated haemoglobin, the lipid profile and weight loss. Currently, there is insufficient scientific evidence allowing a uniform recommendation to be made regarding the optimum amount of carbohydrates in the daily diet, hence the relevant recommendations should be tailored to each patient. In dietary interventions among type 2 diabetes, lowering the patient’s diet energy content is of primary importance, as well as the quality of ingested macronutrients, especially carbohydrates and fats.
    Leczenie cukrzycy typu 2 na każdym etapie powinno być wspomagane odpowiednią dietą połączoną z aktywnością fizyczną. Kluczowym makroskładnikiem diety, mającym bezpośredni wpływ na wzrost glikemii po posiłku, są węglo-wodany. Od kilkudziesięciu lat badane są efekty interwencji dietetycznych polegających na ograniczeniu procentowego udziału węglowodanów w diecie na rzecz innych makroskładników. Dieta niskowęglowodanowa była i nadal jest sugerowana przez niektórych ekspertów oraz środowiska pacjentów jako najskuteczniejsza i niosąca najmniejsze ryzyko skutków ubocznych. Sugestie te nie są jednak poparte dowodami pochodzącymi z wysokiej jakości randomizowanych kontrolowanych badań klinicznych. Praca stanowi przegląd publikowanych w ostatnich latach metaanaliz randomizowanych kontrolowanych badań porównujących parametry mające znaczenie dla leczenia cukrzycy: glikemię na czczo, hemoglobinę glikowaną, lipidogram oraz redukcję masy ciała. Obecnie brak wystarczających dowodów naukowych do zalecania jednej, optymalnej ilości węglowodanów w diecie, wobec czego zalecenia te powinny być indywidualizowane. Większą rolę w podejmowanych interwencjach dietetycznych u chorych na cukrzycę typu 2 mają obniżenie całkowitej wartości energetycznej diety oraz jakość dostarczanych makroskładników, szczególnie węglowodanów i tłuszczów.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2018, 72; 287-293
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z korespondencji Emila Młynarskiego. Listy z lat 1905–1906 ze zbiorów Muzeum Teatralnego w Warszawie
    From Emil Młynarski’s correspondence. His letters of 1905–1906 in the collection of the Theatre Museum in Warsaw
    Autorzy:
    Szczepańska-Lange, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408595.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    opera w Warszawie
    Filharmonia Warszawska
    życie muzyczne Warszawy
    Opera in Warsaw
    Warsaw Philharmony
    Musical life in Warsaw
    Opis:
    Artykuł zawiera opatrzoną wstępem i komentarzami edycję dwunastu listów Emila Młynarskiego pisanych do żony Anny  w Lozannie w okresie 1905–06.  Młynarski wywiózł wówczas czwórkę małych jeszcze dzieci i żonę do bezpiecznej Szwajcarii, z dala od wstrząsanej rewolucją Warszawy. Sam pozostał w mieście, czasem odwiedzał rodzinę. Nie był obecny przy narodzinach najmłodszej córki Anny w nocy z 31 XII 1905 r. na 1 I 1906 roku. „Szwajcarka, obywatelka wolnego kraju – napisał w jednym z listów – nie to co my, wiecznie pod knutem”. Mógł to pisać bez obaw, gdyż listy przesyłał  „okazją” (poczta w Warszawie strajkowała). Listy są cenne nie tylko jako świadectwo postawy politycznej Młynarskiego, ale też jako swobodne, nie poddane autocenzurze  wypowiedzi. Ponadto stanowią one jedyny znany dziś ułamek rozproszonej po świecie spuścizny epistolarnej autora. Dokumentują okres przesilenia w jego działalności zawodowej, któremu towarzyszą trudności finansowe, jako że od chwili zerwania z Filharmonią Warszawską (kwiecień 1905 r.) jednym miejscem pracy byłego dyrektora tej instytucji jest Instytut Muzyczny. Młynarski stoi na czele uczelni, ale to nie wystarcza do samorealizacji ambitnego i utalentowanego  kapelmistrza. Listy portretują także czułego kochanka i męża, zakochanego w żonie.  Tęsknota do niej walczy o lepsze z myślami  o powrocie do zawodu. Na nic jednak znajomości  i kontakty  Młynarskiego nawet w kancelarii generała-gubernatora: w operze warszawskiej, do której chce wrócić, ani w ogóle w życiu  muzycznym miasta nie ma dla niego na razie miejsca. Konflikt z Aleksandrem Rajchmanem, dyrektorem administracyjnym Filharmonii, z powodu którego Młynarski opuścił jej podium,  trwa nadal. Oponenta swego, z pochodzenia Żyda, nie cierpi, ale nie postrzega go w kategoriach etnicznych, co warto to odnotować jako  rzadkość w czasach gdy antysemityzm był niemal normą.    Do edycji dołączone jest Posłowie, którego treścią są dramatyczne losy rodziny pozostałej po Młynarskim w latach II wojny światowej. Z sióstr Anny Młynarskiej jedną, Henrykę i troje jej dzieci wywieziono na Syberię jako „element społecznie obcy”, podobny los spotkał dwoje dzieci drugiej siostry Wandy. Anna Młynarska uniknęła deportacji prawdopodobnie dzięki ukryciu się w małym domku w sadzie. Jej syn Bronisław, więzień obozów sowieckich po 17 IX 1939 r., jako jeden z garstki 395 oficerów polskich uszedł z życiem z masakry katyńskiej. Znalazł się w grupie osób, o których zwolnienie wystarała się ambasada niemiecka. Autorka przypuszcza, że za tymi staraniami stał  Richard Strauss, pierwszy szef Reichsmusikkammer, który od 1903 r. znał dobrze jego ojca, Emila Młynarskiego.
    The article is an edition (with introduction and commentaries) of Emil Młynarski’s twelve letters to his wife Anna, who in 1905–1906 resided in Lausanne. At that time, Młynarski took his wife and four (still small) children away from the revolution-ridden Warsaw to the safety of Switzerland. He remained in the city, but visited his family at times. He was not present at the birth of his youngest daughter Anna (in the night of 31 December 1905 / 1 January 1906). ‘[She is] a Swiss, so a citizen of a free country’, he wrote in one of the letters, ‘unlike us, who remain perpetually under the [Russian] knout’. He could write openly, since he sent those letters courtesy of private travellers (the Warsaw post was then on strike). The letters bear valuable testimony to Młynarski’s political attitudes, and retain the value of free sincere statements, not subjected to self-censorship. They also happen to be the only part of his correspondence (scattered throughout the world) that is known to researchers today. They are a document of a time of crisis in his professional work, accompanied by financial problems, resulting from the fact that from the moment he hadbroken his ties with Warsaw Philharmonic (in April 1905), which he had headed, his only employment was now in Warsaw Music Institute. Despite holding the post of the Institute’s director, he still felt frustrated in his personal ambitions as a talented conductor. The letters also present Młynarski as a caring husband and lover, genuinely in love with his wife, torn between missing her and hopes for a return to his profession. Nevertheless, even his connections and contacts at the governor-general’s office did not restore to him either a place at Warsaw Opera, where he wished to return, or in the city’s music life in general. His conflict with Aleksander Rajchman, the Philharmonic’s administrative director, which was the reason for Młynarski leaving the conductor’s pulpit – continued. Młynarski hated his opponent, but did not see him in ethnic categories as a Jew, which was very rare in those times, when anti-Semitism was virtually the norm. My edition has been supplemented with an afterword concerning the dramatic fates of Młynarski’s family during WWII, when one of Anna Młynarska’s sisters, Henryka, was deported with her three children to Siberia as ‘a socially alien element’, as also were two children of another sister, Wanda. Anna herself avoided the deportation most likely by hiding in a little cabin in the orchard. Her son Bronisław, found himself in Soviet POW camps after the invasion of 17 September 1939, and was one of the small group of (395) Polish army officers who survived the Katyn massacre – as one of those whose release from the camp was due to the efforts of the German embassy. I believe that those efforts may have been inspired by Richard Strauss, the first head of the Reichsmusikkammer, who had been a close acquaintance of Bronisław’s father, Emil Młynarski.
    Źródło:
    Muzyka; 2019, 64, 4; 111-149
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część I. Palenie tytoniu i spożywanie napojów alkoholowych
    Salubrious behaviour of the secondary schools’ adolescents on example of city and country communities Part I. Smoking cigarettes and drinking alcohol
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Matjeka, Teresa
    Bielaszka, Agnieszka
    Niedworok, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039257.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    młodzież
    zachowania zdrowotne
    palenie tytoniu
    spożywanie alkoholu
    adolescents
    salubrious behaviour
    smoking cigarettes
    drinking alcohol
    Opis:
    INTRODUCTION Adolescents are particularly vulnerable to threats and temptations arising from the surrounding world. Lack of perspectives for the utilization of free-of-school time may result in many negative behaviors, like smoking and alcoholism. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identifi cation of the diff erences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors infl uenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of smoking and drinking alcohol. RESULTS The problem of smoking concerns 30% of the surveyed adolescents. In the city the percentage was 31 including more boys than girls, whereas in the country smoke 10% of the tested including more girls. 30% of the examined adolescents admitted to drinking alcohol. Alcohol had been drunk by more pupils from the city (28%) than from the country (14%). More boys drank alcohol in the city milieu whereas the comparable percent of boys and girls in the country. CONCLUSIONS Smoking cigarettes and drinking alcohol was the common phenomenon in the milieu of the tested secondary schools’ adolescents. Differences had been discovered in the frequency of occurrence of that behaviour between the pupils living in the city and in the country. The factor significantly determining the occurrence of the discussed behaviour was the family structure.
    WSTĘP Młodzież jest grupą szczególnie narażoną na zagrożenia i pokusy płynące z otaczającego świata. Brak perspektyw i warunków do zużytkowania czasu pozaszkolnego skutkować może szerzeniem się wielu negatywnych zachowań, jak nikotynizm czy alkoholizm. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz ocena zależności między czynnikami socjologicznymi a występowaniem analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. palenia papierosów, spożywania alkoholu. WYNIKI Problem palenia papierosów dotyczy 30% ankietowanej młodzieży. Spośród osób zamieszkałych w mieście obecnie pali papierosy 31% osób, w tym więcej chłopców niż dziewcząt, z kolei wśród mieszkających na wsi 10% badanych, z czego więcej dziewcząt niż chłopców. Do spożywania alkoholu przyznało się 30% ankietowanej młodzieży. Alkohol spożywa więcej osób zamieszkałych w mieście (28%), niż zamieszkałych na wsi (14%). Spośród osób, które mieszkają w mieście, alkohol spożywa więcej chłopców, natomiast wśród mieszkańców wsi porównywalny był odsetek chłopców i dziewcząt. WNIOSKI Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży gimnazjalnej, przy czym stwierdzono różnice w częstości występowania tych zachowań między uczniami zamieszkałymi na wsi i w mieście. Czynnikiem determinującym występowanie omawianych zachowań jest struktura rodziny.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2010, 64, 1-2; 35-47
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ZAGROŻENIE WYPALENIEM ZAWODOWYM WŚRÓD PIELĘGNIAREK PRACUJĄCYCH Z TERMINALNIE CHORYMI
    Autorzy:
    Marcysiak, Małgorzata
    Szczepańska, Elżbieta
    Ostrowska, Bożena
    Marcysiak, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/765393.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Opis:
    StreszczenieWstęp: Pielęgniarki, ze względu na specyfikę zadań zawodowych są grupą narażoną na wypalenie zawodowe. Sprawowanie opiekinad osobami umierającymi, które może wiązać się z częstym przeżywaniem stresu może wzmagać to zjawisko.Cel: Poznanie zagrożeń sprzyjających powstaniu wypalenia zawodowego u pielęgniarek w opiece nad pacjentem terminalnym.Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 65 pielęgniarek pracujących z pacjentami terminalnie chorymi. Zastosowanometodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety.Wyniki: Z analizy badań wynika, że praca z pacjentem terminalnym wpływa na powstanie zagrożeń wypaleniem zawodowymwśród pielęgniarek. Wymaga wiele trudu i ponoszenia dużych kosztów emocjonalnych. Do istotnych czynników należy stresi atmosfera w pracy.Wnioski: Ze względu na duże obciążenie w opiece nad terminalnie chorym należy wspierać pielęgniarki oraz stwarzać im odpowiedniewarunki i atmosferę w pracy.Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, terminalnie chory, pielęgniarki
    Źródło:
    Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej; 2016, 1
    2450-8624
    2544-2538
    Pojawia się w:
    Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Selected teachers’ eating habits with regard to frequency of their physical activity
    Wybrane zachowania żywieniowe nauczycieli z uwzględnieniem częstości podejmowania przez nich aktywności fizycznej
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Toczyńska, Katarzyna
    Janion, Karolina
    Stanuch, Beata
    Lenard, Biruta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036437.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    physical activity
    teachers
    eating habits
    aktywność fizyczna
    nauczyciele
    zachowania żywieniowe
    Opis:
    INTRODUCTION: Teachers are members of a specific work group that is obliged to present positive patterns of behavior also in the aspect of proper nutrition and physical activity. The aim of the research was to evaluate teachers’ eating habits and find an answer to the question if there is a correlation between their eating habits and the frequency of their physical activity. MATERIAL AND METHODS: 459 teachers took part in the study. It was conducted using a survey questionnaire developed by the authors which had some questions about socio-demographic features, selected eating habits, the frequency of consuming food products and undertaking physical activity. RESULTS: The consumption of 4–5 meals a day was indicated by 51.6% of teachers who undertake physical activity less than once a week, 54.9% – once a week, 58.5% – several times a week and 66.7% – every day. Daily consumption of the first and second breakfast was declared by respectively 70.3% and 38.3% of teachers undertaking physical activity less than once a week, 77.9% and 45.1% who do sports once a week and 79.9% and 44.5% that do it a few times a week. The highest percentage of proper habits was noticed among teachers who practise sports everyday and that is respectively 81.5% and 51.9%. CONCLUSIONS: Teachers’ eating behaviors are diverse, yet the teachers with the best habits are those who undertake physical activity. There is a correlation between the majority of analysed eating habits and the frequency of physical activity every day.
    WSTĘP: Nauczyciele stanowią szczególną grupę zawodową, która zobligowana jest do przekazywania pozytywnych wzorców zachowań, także w zakresie prawidłowego odżywiania oraz aktywności fizycznej. Celem badań była ocena zachowań żywieniowych nauczycieli oraz odpowiedź na pytanie, czy istnieje zależność pomiędzy zachowaniami żywieniowymi a częstością podejmowania przez nich aktywności fizycznej. MATERIAŁ I METODY: Badaniem objęto 459 nauczycieli. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety, w którym zawarto pytania dotyczące cech społeczno-demograficznych, wybranych zachowań żywieniowych, częstości spożycia produktów spożywczych oraz podejmowania aktywności fizycznej. WYNIKI: Na spożycie 4–5 posiłków dziennie wskazało 51,6% pedagogów, którzy aktywność fizyczną podejmują rzadziej niż raz w tygodniu, 54,9% – raz w tygodniu, 58,5% – kilka razy w tygodniu oraz 66,7% – codziennie. Codzienne spożycie I oraz II śniadania deklarowało odpowiednio 70,3% i 38,3% nauczycieli podejmujących aktywność fizyczną rzadziej, niż raz w tygodniu, 77,9% oraz 45,1% osób podejmujących aktywność fizyczną raz w tygodniu, 79,9% i 44,5% osób deklarujących aktywność fizyczną kilka razy w tygodniu. Najwyższy odsetek prawidłowych zachowań zaobserwowano wśród pedagogów podejmujących aktywność fizyczną codziennie, odpowiednio 81,5% oraz 51,9%. WNIOSKI: Zachowania żywieniowe badanych nauczycieli są zróżnicowane, przy czym najkorzystniejszymi zachowaniami charakteryzowali się nauczyciele podejmujący aktywność fizyczną codziennie. Stwierdzono występowanie zależności pomiędzy większością analizowanych zachowań żywieniowych oraz częstością podejmowania aktywności fizycznej.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2016, 70; 163-171
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część II. Używanie substancji psychoaktywnych i spędzanie wolnego czasu
    Salubrious behaviour of the secondary schools’ adolescents on example of city and country communities Part II. Using psychoactive substances and spending free time
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Matjeka, Teresa
    Kiciak, Agata
    Kardas, Marek
    Całyniuk, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039289.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    młodzież
    zachowania zdrowotne
    zażywanie narkotyków
    spędzanie czasu wolnego
    adolescents
    salubrious behaviour
    taking drugs
    spending free time
    Opis:
    INTRODUCTION The use of drugs and other stimulants, as well as a passive way of spending free time, are the most common unhealthy behaviors among adolescents. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identification of the differences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors influenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils at the age 13-14 of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of taking drugs and spending free time. RESULTS 10% of the surveyed in the tested group of secondary schools’ adolescents admitted taking drugs. Comparable number of girls and boys took drugs in the country, whereas there was larger number of boys in the city. In the city the adolescents dedicated their free time to meeting friends and watching TV, and in the country the pupils spent their free time with PC or meeting friends. CONCLUSIONS It had been ascertained that among the surveyed pupils there had been a group taking psychoactive substances. Passive way of spending free time was a common phenomenon in the milieu of the tested adolescents but there were differences in occurrence of the analysed behaviour be tween the pupils from the city and the country. The factors determining the occurrence of the discussed behaviour were the family structure and father’s education.
    WSTĘP Stosowanie używek oraz bierny sposób spędzania czasu wolnego to najczęściej spotykane zachowania antyzdrowotne nie tylko w środowisku młodzieży. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfikacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz odpowiedź na pytanie, które z czynników socjologicznych determinują występowanie analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów w wieku 13–14 lat, uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. zażywania narkotyków oraz sposobu spędzania wolnego czasu. WYNIKI W badanej grupie gimnazjalistów do zażywania narkotyków przyznało się 10% ankietowanych. Narkotyki zażywa porównywalny odsetek dziewcząt i chłopców zamieszkałych na wsi, natomiast w mieście narkotyki zażywa więcej chłopców niż dziewcząt. Spotkania ze znajomymi oraz oglądanie telewizji są najczęściej wymienianą formą spędzania wolnego czasu wśród uczniów zamieszkałych w mieście. Z kolei największy odsetek z grupy zamieszkałych na wsi uczniów spędza czas wolny przed komputerem oraz spotyka się ze znajomymi. WNIOSKI Stwierdzono, że wśród ankietowanych uczniów znalazła się grupa używająca substancji psychoaktywnych. Spędzanie czasu wolnego w sposób bierny jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży, przy czym zaobserwowano różnice w występowaniu analizowanych zachowań między uczniami ze środowiska wiejskiego i miejskiego. Czynnikami determinującymi występowanie omawianych zachowań są struktura rodziny oraz poziom wykształcenia ojca.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2010, 64, 1-2; 48-59
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Study of health risks in patients with type 2 diabetes by assessing their diet
    Badanie zagrożeń zdrowia pacjentów z cukrzycą typu 2 za pomocą oceny ich sposobu żywienia
    Autorzy:
    Grochowska-Niedworok, Elżbieta
    Szczepańska, Elżbieta
    Całyniuk, Beata
    Kardas, Marek
    Muc-Wierzgoń, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038970.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    nutrition
    energy
    diabetes
    odżywianie
    wartość energetyczna
    cukrzyca
    Opis:
    Treating diabetes is a complex process covering proper diet, regular and moderate physical activity and medication. The basis of diet planning is to determine the energy requirements, considering the age, sex, physical activity, physiological condition, concomitant diseases and body mass of the patient. The aim of the study was to evaluate the energy value of meals consumed by patients with type 2 diabetes considering their age, sex and body mass. MATERIAL AND METHODS The study was performed three times on 100 patients, including 52 men and 48 women. It consisted in a 24-hour diet recall and performing anthropometric measures. To evaluate the energy value of meals, the Dieta 2 computer program was used, whereas the Statistica 7.1 program was used for statistical analyses purposes. RESULTS Among the men and women of all the age groups, the daily energy requirements were lower comparing to the dietary recommendations. Moreover, the energy value of individual meals was lower in comparison to the recommendations, excluding dinner which for all the age and weight groups (excluding men aged 31–50 of 90–99kg body mass and women over 75 years of age of 60–69 kg body mass) provided more energy comparing to the recommended value. The energy value of individual meals consumed by the studied patients regardless of their age, weight and body mass was lower comparing to the dietary recommendations. An improper distribution of energy in daily rations and its inadequate division in meals was noted, regardless of the age and sex of the studied subjects. CONCLUSIONS A 24-hour diet recall is an element enabling possible health risks assessment, including undernutrition, overweight or obesity in patients with type 2 diabetes.
    Leczenie cukrzycy jest procesem kompleksowym i obejmuje stosowanie odpowiedniej diety, regularnej i umiarkowanej aktywności fizycznej oraz przyjmowanie leków. Podstawą planowania diety jest ustalenie zapotrzebowania energetycznego, które powinno uwzględniać wiek, płeć, aktywność fizyczną, stan fizjologiczny, współistnienie chorób oraz masę ciała pacjenta. Celem pracy była ocena wartości energetycznej posiłków spożywanych przez pacjentów z cukrzycą typu 2, z uwzględnieniem ich płci, wieku i masy ciała. MATERIAŁ I METODY Badanie zostało przeprowadzone trzykrotnie. Uczestniczyło w nim 100 pacjentów, w tym 52 mężczyzn i 48 kobiet. Składały się na nie 24-godzinny wywiad żywieniowy oraz pomiary antropometryczne. Do oceny wartości energetycznej posiłków posłużono się programem komputerowym Dieta 2, do analiz statystycznych wykorzystano program Statistica 7.1. WYNIKI Dla mężczyzn i kobiet we wszystkich grupach wiekowych dobowa podaż energii była niższa od wskazywanej w zalecaniach żywieniowych. Także wartość energetyczna poszczególnych posiłków była niższa od zalecanej, z wyjątkiem posiłku obiadowego, który we wszystkich grupach wiekowych i wagowych (poza mężczyznami w wieku 31–50 lat i masie ciała 90–99 kg oraz kobietami powyżej 75 lat i masie ciała 60–69 kg) dostarczał więcej energii od ilości rekomendowanej. Wartość energetyczna poszczególnych posiłków spożywanych przez badanych pacjentów niezależnie od ich płci, wieku i masy ciała była niższa od zaleceń żywieniowych. Stwierdzono nieprawidłowy rozkład energii zawartej w dziennej racji pokarmowej i podział jej na posiłki, niezależnie od płci i wieku badanych osób. WNIOSEK 24-godzinny wywiad żywieniowy jest elementem umożliwiającym ocenę możliwości wystąpienia zagrożeń zdrowia, w tym niedożywienia, nadwagi lub otyłości, u pacjentów z cukrzycą typu 2.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2012, 66, 5; 15-21
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Preferencje żywieniowe dzieci w wieku 7–10 lat
    Nutrition preferences of children ages 7–10
    Autorzy:
    Bielaszka, Agnieszka
    Grochowska-Niedworok, Elżbieta
    Kiciak, Agata
    Szczepańska, Elżbieta
    Kardas, Marek
    Całyniuk, Beata
    Zima-Dańczyk, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1037811.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    dzieci
    preferencje żywieniowe
    upodobania
    children
    nutritional preferences
    habits
    Opis:
    INTRODUCTION The eating preferences and habits initiated from the beginning of our life have a significant impact on proper nutrition through our lifetime. Parents play a major role in this process because their children learn from them what is healthy and what is not. The main objective of the work is to assess the food preferences of children aged 7-10 years, taking into account the views of children and their parents. An additional aim is to demonstrate the correlation between the frequency of consumption of selected products, and their declared level of acceptance. MATERIALS AND METHODS During our research we focused on a group of 110 children aged 7–10 and parents who live in Zabrze and Ruda Slaska. Both groups were asked to take part in a survey by filling in two authorial questionnaires. Statistical analysis was conducted based on χ2 Pearson’s test. RESULTS Most of the meals consumed from the analysed group of products were approved of by the children. The research showed that 92% of the children liked apples very much. Out of vegetables, 67% of the children preferred cucumbers. Out of dairy products, 62% of the children selected milk and 56% indicated fruit yogurt as their preferred products. Sour fermented dairy products were defined as products that were the most disliked by children, i.e. 55% of children disliked buttermilk, and 20% of children disliked dark/ whole grain bread. CONCLUSIONS The eating habits and preferences of children are well known by most of their parents. However, this research has not shown the relationship between the level of acceptance of the products and the frequency of their consumption. The results gathered during this research have shown that there is a need to educate both children and their parents to make sure that they understand the rules of good eating habits and its influence on the development of growing children.
    W S T Ę P Na prawidłowe żywienie wpływają nawyki i upodobania żywieniowe, które kształtują się od najmłodszych lat życia. Ważną rolę w tym procesie odgrywają rodzice, od których dziecko uczy się tego, co jest zdrowe, a co nie. Celem głównym pracy jest ocena preferencji żywieniowych dzieci w wieku 7–10 lat, z uwzględnieniem opinii dzieci i ich rodziców. Celem dodatkowym jest wykazanie zależności między częstością spożycia wybranych produktów a deklarowanym poziomem ich akceptacji. M A T E R I A Ł I M E T O D Y Badaniem objęto grupę 220 osób, w tym 110 uczniów w wieku 7–10 lat mieszkających w Zabrzu i Rudzie Śląskiej oraz grupę 110 rodziców dzieci, wykorzystując dwa autorskie kwestionariusze ankiety. Dokonano analizy statystycznej używając testu χ2 Pearsona, przyjmując poziom istotności α = 0,05. WYNIKI Większość produktów spożywczych z analizowanych grup żywności była akceptowana przez dzieci. W badaniach wykazano, że najbardziej preferowanymi owocami były jabłka, które 92% dzieci bardzo lubiło. Spośród warzyw, najchętniej uczniowie spożywali ogórki (67%), a z grupy produktów mlecznych mleko (62%) i jogurt owocowy (56%). Do szczególnie nielubianych produktów zaliczano fermentowane przetwory mleczne, takie jak maślanka, której nie lubiło 55% dzieci, kefir (35%) i ciemne pieczywo (20%). WNIOSKI Zdecydowana większość badanych rodziców dobrze zna upodobania żywieniowe swoich dzieci, nie wykazano jednak w badaniach zależności między poziomem akceptacji produktów a częstością ich spożycia. Wyniki badań wskazują na potrzebę edukacji żywieniowej zarówno dzieci, jak i ich rodziców z zakresu zasad prawidłowego żywienia i jego wpływu na rozwój dorastających dzieci.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2014, 68, 4; 187-191
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Creating and using nutrition education program as example of developing proper eating habits among children
    Tworzenie i wykorzystanie programu edukacji żywieniowej jako przykład kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych wśród dzieci
    Autorzy:
    Szczepańska, Elżbieta
    Bielaszka, Agnieszka
    Janion, Karolina
    Słoma, Małgorzata
    Stanuch, Beata
    Stefaniak, Apolonia
    Szeja, Nicola
    Grochowska-Niedworok, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/765685.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    children
    dzieci
    educational program
    edukacja żywieniowa
    nutrition education
    program edukacyjny
    Opis:
    Health education, including nutrition education, is defined as a process which is aimed at teaching a proper lifestyle, maintaining good health, strengthening it and creating an environment which would be beneficial to physical and mental health. Properly planned and conducted education brings both health and economic benefits and is a long-term investment in the health of the population. Providing education is especially needed among the youngest children, beginning from children at the preschool age. Forming proper eating behaviors from the earliest age of a child may prevent the development of diseases in older age, for example overweight and obesity, accompanying diseases such as diabetes, atherosclerosis or malignancies. Thus, it is necessary to implement educational programs which supplement preschool education and school health education. A response to the needs of the population was the creation and implementation of the authors’ own educational program “Children’s Academy of Culinary Art”, whose aim was to increase children’s interest in proper nutrition and form proper eating habits which will improve health in future. The program consisted of a technological module which included practical classes in technological workshops and an educational one which consisted of theoretical and practical parts. The huge success of both editions of the program convinced the authors of the necessity and importance of further actions connected with nutrition education.
    Edukację zdrowotną, w tym także żywieniową, definiuje się jako proces służący nauce sposobu życia, mający na celu zachowanie zdrowia oraz wzmacnianie go, a także tworzenie środowiska sprzyjającego zachowaniu dobrostanu fizycznego i psychicznego. Prawidłowo zaplanowana oraz przeprowadzona edukacja niesie za sobą zarówno efekty zdrowotne, jak i ekonomiczne, ponadto stanowi długofalową inwestycję w zdrowie populacji. Edukacja potrzebna jest szczególnie w najmłodszej grupie wiekowej, począwszy od dzieci w wieku przedszkolnym. Kształtowanie prawidłowych zachowań żywieniowych już od najmłodszych lat życia dziecka może zapobiec rozwojowi w starszym wieku m.in. nadwagi oraz otyłości, jak również chorób towarzyszących, takich jak cukrzyca, miażdżyca czy nowotwory. Konieczne staje się zatem realizowanie programów edukacyjnych, uzupełniających przedszkolną oraz szkolną edukację zdrowotną. Odpowiedzią na potrzeby populacyjne było stworzenie i przeprowadzenie autorskiego programu edukacyjnego „Dziecięca Akademia Sztuki Kulinarnej”, który miał na celu zwiększenie zainteresowania dzieci tematyką prawidłowego odżywiania oraz wykształcenie prawidłowych nawyków żywieniowych, mających w przyszłości wpłynąć na poprawę ich zdrowia. Program składał się z modułu technologicznego, uwzględniającego zajęcia praktyczne w pracowniach technologicznych, oraz edukacyjnego, który obejmował część teoretyczną i ćwiczeniową. Duży sukces obu edycji programu utwierdził Autorów w przekonaniu o konieczności i istotności prowadzenia dalszych działań związanych z edukacją żywieniową.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2018, 72; 156-163
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wartość energetyczna i odżywcza diety osób po 65 roku życia, zamieszkałych w domach pomocy społecznej na terenie Śląska
    Contents of energy and basic nutrients in diet of persons older than 65 living in Welfare Centers in Silesia
    Autorzy:
    Grochowska-Niedworok, Elżbieta
    Całyniuk, Beata
    Szczepańska, Elżbieta
    Muc-Wierzgoń, Małgorzata
    Dul, Lechosław
    Kiciak, Agata
    Bielaszka, Agnieszka
    Kardas, Marek
    Stolarczyk, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039061.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    sposób żywienia
    składniki pokarmowe
    ludzie starsi
    nutritional habits
    nutrients
    elderly people
    Opis:
    The collection of information concerning the diet of elderly people living in different conditions may give a complex view of the nutritional habits in Silesia. The aim of the research was to evaluate the nutritional regime of persons older than 65 years living in Welfare Centers in the Silesian Voivodeship. The study was carried out in four randomly selected Welfare Centers of the Silesian Voivodeship and included 232 people: 105 women and 127 men. The research used the method of 24-hour medical history that was repeated three times. The analysis of the diet content of people over 65 years old living in Welfare Centers, both women and men, indicated many abnormalities, connected mainly with a high intake of calories (women: median 2841.1 kcal and quartile spread 248.6 kcal; men: median 2829.2 kcal and quartile spread 325.1 kcal). The average percentage of protein norm realization in the diet was high and amounted to 141% for women and 137.1% for men. The study indicated a high intake of calories, exceeded the norms of fat calories intake and a defi ciency of carbohydrate energy, as well as a low intake of fi ber in the diet. On account of the fact that similar tendencies are observed in the case of the nutritional regime of Welfare Center residents in many regions of Poland, the organization of nutrition rationalization trainings for Welfare Center staff and residents themselves is necessary.
    Zebranie informacji o składzie diety osób starszych żyjących w różnych warunkach daje pełny obraz sposobu żywienia ludzi w regionie śląskim. Celem badań była ocena sposobu żywienia osób po 65 roku życia, zamieszkałych w domach pomocy społecznej na terenie województwa śląskiego. Badaniami, przeprowadzonymi w czterech losowo wybranych domach pomocy społecznej, objęto 232 osoby (105 kobiet i 127 mężczyzn). Zastosowano metodę 3-krotnie powtórzonego 24-godzinnego wywiadu na temat spożycia produktów, potraw i napojów. Analiza składu diety osób po 65 roku życia zamieszkałych w domach pomocy społecznej, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, wykazała wiele nieprawidłowości związanych głównie z wysokim spożyciem energii (kobiety: mediana 2841,1 kcal i rozstęp kwartylowy 248,6 kcal; mężczyźni: mediana 2829,2 kcal i rozstęp kwartylowy 325,1 kcal). Średni procent realizacji normy na białko w diecie badanej grupy był wysoki i wynosił 141% u kobiet i 137,1% u mężczyzn. Badanie wykazało wysokie spożycie energii, przekroczenie normy energii pochodzącej z tłuszczów i niedobór energii pochodzącej z węglowodanów. Jednocześnie wykazano niskie spożycie błonnika. Ze względu na fakt, że podobne tendencje obserwowane są w sposobie żywienia pensjonariuszy domów pomocy społecznej z wielu regionów kraju, celowe jest organizowanie szkoleń dla personelu tego typu placówek oraz samych pensjonariuszy w zakresie racjonalizacji żywienia.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2012, 66, 5; 9-14
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Expression of RUNX2 and its signaling partners TCF7, FGFR1/2 in cleidocranial dysplasia
    Autorzy:
    Pawłowska, Elżbieta
    Wójcik, Katarzyna
    Synowiec, Ewelina
    Szczepańska, Joanna
    Błasiak, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039147.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Biochemiczne
    Tematy:
    RUNX2
    Wnt signaling
    TCF7
    fibroblast growth factor signaling
    FGFR1
    FGFR2
    Opis:
    RUNX2 is a member of the PEBP2/CBF transcription factors family controlling the expression of genes whose products are essential for bone formation. Mutations in the RUNX2 gene may be associated with cleidocranial dysplasia (CCD), a rare skeletal disease characterized by stature aberrations, delayed closure of the cranial sutures, hypoplastic or aplastic clavicles, and multiple dental abnormalities. As RUNX2 is involved in many signaling pathways, we hypothesize that CCD may be associated with their changes. We determined the expression of RUNX2 and its signaling partners TCF7, involved in canonical Wnt signaling, and fibroblast growth factor receptors, FGFR1 and FGFR2 in periodontum of CCD patients and control individuals. We did not observe any differences between the level of RUNX2, TCF7 and FGFR1/2 mRNA, determined by real-time PCR, in CDD patients and controls. Therefore, RUNX2 signaling pathways with their partners TCF7 and FGFR1/2 may not be involved in CCD pathogenesis.
    Źródło:
    Acta Biochimica Polonica; 2015, 62, 1; 123-126
    0001-527X
    Pojawia się w:
    Acta Biochimica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu przyczyny zespołu hemolityczno-mocznicowego u dzieci
    Diagnostic difficulties in establishing the cause of hemolytic uremic syndrome in children
    Autorzy:
    Szczepańska, Maria
    Adamczyk, Piotr
    Trembecka-Dubel, Elżbieta
    Sulik-Gajda, Sylwia
    Nowak, Dawid
    Rączkowska, Paulina
    Lipiec, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195506.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Opis:
    Wstęp. Zespół hemolityczno-mocznicowy (ZHM) pod względem etiologii jest heterogennym zespołem objawów, stanowiącym najczęstszą przyczynę ostrego uszkodzenia nerek (OUszN) u dzieci poniżej 4 r.ż. Choć istnieją proste kryteria diagnostyczne, to w praktyce klinicznej napotyka się jednak trudności, zwykle związane z ustaleniem przyczyny ZHM. Materiał i metodyka. W pracy przedstawiono przebieg diagnostyki i leczenia trojga dzieci ze wstępnie ustalonym klinicznym rozpoznaniem ZHM. Pierwszy pacjent został przyjęty do szpitala w wieku 5 miesięcy, kiedy ujawnił „klasyczne” objawy ZHM poprzedzone epizodem ostrej biegunki. Po skutecznym leczeniu pierwszego epizodu ZHM u chłopca w ciągu kolejnych 30 miesięcy obserwowano 6 nawrotów „aktywnej” fazy choroby, łączących cechy ZHM i zespołu nerczycowego. Wprowadzenie profilaktycznych infuzji osocza utrzymuje aktualnie u chłopca stan remisji. Drugie dziecko zostało skierowane do szpitala w wieku 3 miesięcy z powodu triady objawów typowych dla ZHM, a ostatecznym wyjaśnieniem obserwowanych zaburzeń okazała się rozległa malformacja naczyniowa przestrzeni zaotrzewnowej z wtórną aktywacją wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. Trzeci pacjent w wieku 2,5 roku zamanifestował objawy ZHM o łagodnym nasileniu. Wywiad rodzinny był obciążony zgonem brata z powodu ZHM o skrajnie ciężkim, uporczywie nawracającym przebiegu. Pełną remisję objawów uzyskano w wyniku terapii osoczem. Wnioski. W przypadku współistnienia niedokrwistości hemolitycznej, małopłytkowości i OUszN trzeba brać pod uwagę także przyczyny inne niż ZHM. Zróżnicowanie mechanizmów prowadzących do rozwoju ZHM przekłada się na szeroki zakres działań terapeutycznych w tej grupie pacjentów. Właściwie dobrane formy terapii dają szansę na szybkie i wolne od trwałych następstw uzyskanie remisji.
    Introduction. Hemolytic uremic syndrome (HUS) is a complex of symptoms with heterogeneous etiology, constituting the most common cause of acute kidney injury (AKI) in children below 4 years of age. Although there are simple diagnostic criteria, in clinical practice difficulties are observed, usually associated with the determination of HUS cause. Material and methods. The study presents the course of diagnosis and treatment of three children with pre-established clinical diagnosis of HUS. The first patient was admitted to hospital at the age of 5 months, when he presented the “classic” HUS symptoms preceded by an episode of acute diarrhea. After successful treatment of the first episode, in the next 30 months, 6 relapses of the “active” phase of HUS were observed, combining the features of HUS and nephrotic syndrome. The introduction of prophylactic plasma infusions currently enables maintaining the boy in the remission phase. The second child was sent to hospital at the age of 3 months because of a triad of symptoms typical of HUS. The ultimate explanation for the observed abnormalities proved extensive retroperitoneal vascular malformation with secondary activation of intravascular coagulation. The third patient was a 2.5-year-old boy, who manifested mild symptoms of HUS. Family history was remarkable (the death of his brother because of extremely severe HUS of persistent, relapsing course). A complete remission of the symptoms was obtained by repeated plasma infusions treatment. Conclusions. In the case of coexistence of hemolytic anemia, thrombocytopenia and AKI, it is necessary to take into account also the other causes than HUS. Differentiation of the mechanisms leading to the development of HUS translates into a wide range of treatment modalities in this group of patients. Properly selected therapies offer the opportunity for a quick remission free of severe complications.
    Źródło:
    Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 2016, 22(51), 1
    2083-4543
    Pojawia się w:
    Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciąża u nastolatek z chorobami nerek – opis przypadków i przegląd literatury
    Pregnancy in adolescent girls with kidney disease – case report and literature review
    Autorzy:
    Kamińska, Anna
    Reichert, Krystyna
    Muszewska, Ewa
    Trembecka-Dubel, Elżbieta
    Morawiec-Knysak, Aurelia
    Ziora, Katarzyna
    Adamczyk, Piotr
    Szczepańska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038046.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    nastolatki
    ciąża
    choroby nerek
    adolescent girls
    pregnancy
    renal disease
    Opis:
    Despite premature sexual contacts among teenagers, young girls are not aware of the consequences. Additionally, they are physically not prepared for the role of mother. Procreation consulting is extremely important, especially for patients under treatment using teratogenic medication. Among the 1250 case histories of girls in the Nephrological Ambulatory of Department and Clinic of Pediatrics in Zabrze, from the years 1999–2009, 4 pregnancies were observed in girls aged 16–18 years. In the current paper three of them are described. Available literature has been reviewed with particular interest on lupus nephritis.
    Nastolatki pomimo rozpoczęcia współżycia seksualnego nie są świadome konsekwencji swego postępowania ani przygotowane psychicznie do roli matki, dlatego tak ważne jest poradnictwo związane z prokreacją, szczególnie w sytuacji stosowania leków mających szkodliwy wpływ na płód. Analizując 1250 kartotek pacjentek Poradni Nefrologicznej przy Katedrze i Klinice Pediatrii w Zabrzu w latach 1999–2009 stwierdzono 4 przypadki ciąż u nastolatek w wieku od 16 do 18 lat. W artykule zaprezentowano 3 z nich. Omówiono dostępne piśmiennictwo, ze szczególnym uwzględnieniem nefropatii toczniowej.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2013, 67, 2; 150-156
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu przyczyny gorączki u 11-letniej dziewczynki z ostrym uszkodzeniem nerek – opis przypadku i przegląd literatury
    Difficulties in diagnosing the cause of fewer in 11-year-old girl with acute renal injury – case report and review of literature
    Autorzy:
    Szczepańska, Maria
    Dyrga, Urszula
    Nowak, Dawid
    Szprynger, Krystyna
    Trembecka-Dubel, Elżbieta
    Muszewska, Ewa
    Roszkowska-Bjanid, Dagmara
    Broll-Waśka, Katarzyna
    Ziora, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038362.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    gorączka o nieustalonej etiologii
    ostre uszkodzenie nerek
    dzieci
    zespół metaboliczny
    fever of unknown origin
    acute kidney injury
    children
    metabolic syndrome
    Opis:
    Authors present the diffi culties in diagnosis of recurrent fever in the case of 11-year-old girl, with obesity and fever, in whom the illness began with acute renal injury requiring renal replacement therapy. After 6-days of dialysis treatment combined with pharmacological symptomatical treatment normal parameters of renal function and lowering of infl ammation indices were obtained. Due to the recurrent deterioration of the clinical condition of the child in a few day intervals, cyclic septic fever – biochemical, microbiological, immunological, hematological, neurological, pulmonological, cardiological, gynecological and endocrinological investigations have been performed. Therapeutic procedures included: wide spectrum antibiotics, the removal of ovarian cyst and giardiasis treatment among them. During the treatment fever remission at the end was obtained, however the direct cause of it has not been established. After 22 months of treatment the features of metabolic syndrome are still present. The case illustrates the length of the diagnostic process and the diffi culties faced by a doctor diagnosing and treating patients with symptoms in the form of FUO (fever of unknown origin).
    W pracy przedstawiono trudności diagnostyczne nawracającej gorączki u 11-letniej dziewczynki z otyłością, u której choroba rozpoczęła się ostrym uszkodzeniem nerek wymagającym leczenia nerkozastępczego. Po 6 dniach leczenia hemodializami, połączonego z objawowym leczeniem farmakologicznym uzyskano normalizację parametrów wydolności nerek i obniżenie wskaźników zapalnych. W związku z nawrotowym pogarszaniem się – w odstępach kilkudniowych – stanu klinicznego dziecka i cykliczną gorączką o przebiegu septycznym przeprowadzono diagnostykę biochemiczną, mikrobiologiczną, immunologiczną, hematologiczną, neurologiczną, pulmonologiczną, kardiologiczną, ginekologiczną oraz endokrynologiczną. Postępowanie terapeutyczne obejmowało m.in. antybiotykoterapię o szerokim spectrum, usunięcie cysty jajnika lewego i leczenie lambliozy. W wyniku leczenia ostatecznie uzyskano ustąpienie gorączki. Nie udało się jednak jednoznacznie ustalić jej przyczyny. Po 22 miesiącach leczenia u dziewczynki nadal utrzymują się cechy zespołu metabolicznego. Przedstawiony przypadek obrazuje rozległość procesu diagnostycznego oraz trudności, przed jakimi staje lekarz diagnozując i lecząc pacjenta z objawami klinicznymi pod postacią gorączki o nieustalonej etiologii (FUO – fever of unknown origin).
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2011, 65, 3; 82-90
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kamica układu moczowego u dzieci hospitalizowanych na oddziale nefrologii – doświadczenia jednego ośrodka
    Nephrolithiasis in children hospitalized in clinic of nephrology – single center experience
    Autorzy:
    Katarzyna Dyga, Katarzyna
    Adamczyk, Piotr
    Bjanid, Omar
    Roszkowska-Bjanid, Dagmara
    Trembecka-Dubel, Elżbieta
    Jędzura, Agnieszka
    Plesiński, Krzysztof
    Morawiec-Knysak, Aurelia
    Szczepańska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036245.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    kamica układu moczowego
    dzieci
    hiperkalciuria
    nefrokalcynoza
    nephrolithiasis
    children
    hypercalciuria
    nephrocalcinosis
    Opis:
    WSTĘP: Aktualnie nie posiadamy wiarygodnych danych dotyczących epidemiologii kamicy układu moczowego w populacji dzieci i młodzieży w Polsce. Wydaje się, że staje się ona chorobą cywilizacyjną i jest coraz częściej rozpoznawana w populacji pediatrycznej. Przyczyn tego zjawiska doszukuje się w zmieniających się nawykach żywieniowych, braku aktywności fizycznej, epidemii otyłości a nawet globalnym ociepleniu klimatu. MATERIAŁ I METODY: Artykuł przedstawia wyniki retrospektywnej analizy grupy dzieci hospitalizowanych z powodu kamicy układu moczowego oraz metabolicznej predyspozycji do tworzenia się złogów w układzie moczowym, przeprowadzonej w latach 2010–2013 na Oddziale Nefrologii Dzieci Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 w Zabrzu. Oceny dokonano pod kątem częstości występowania poszczególnych metabolicznych czynników ryzyka oraz ich związku z obrazem ultrasonograficznym. WYNIKI I WNIOSKI: Grupa dzieci z podejrzeniem kamicy dróg moczowych lub stanu metabolicznej predyspozycji do rozwoju kamicy charakteryzuje się dużą różnorodnością zaburzeń biochemicznych sprzyjających krystalizacji złogów w drogach moczowych. Zaskakujące jest spostrzeżenie o braku powiązań pomiędzy nasileniem zmian o charakterze kamicy w badaniu ultrasonograficznym a zaburzeniami biochemicznymi potencjalnie predysponującymi do tworzenia się złogów. Obraz wapnicy nerek w badaniu ultrasonograficznym wykazuje natomiast wyraźny związek z hiperkalciurią. Pierwotne zaburzenie funkcji przytarczyc oraz przedawkowanie witaminy D rzadko stanowią wyjaśnienie przyczyny kamicy układu moczowego.
    INTRODUCTION: Currently we do not have reliable data on the epidemiology of nephrolithiasis in children and ado-lescents in Poland. It seems that it becomes a civilization disease and it is being diagnosed increasingly in the pediatric population. The reasons for this phenomenon include changes in eating habits, physical inactivity, epidemics of obe-sity and even global climate warming. MATERIAL AND METHODS: Our manuscript presents the results of a retrospective analysis of a group of children hospitalized due to nephrolithiasis and metabolic predisposition to the formation of urinary tract deposits in 2010– –2013 years in the Clinic of Nephrology, Childrens’ Hospital in Zabrze. The assessment was made regarding the pre-valence of each metabolic risk factor and its relationship with the ultrasound image. RESULTS I CONCLUSION: The group of children with suspected nephrolithiasis, or the state of metabolic predisposition for kidney stones is characterized by a large variety of biochemical disturbances, which are favourable for crystallization deposits formation in the urinary tract. What is surprising, is the lack of relationship between the intensity of changes on kidney ultrasound and biochemical abnormalities potentially predisposing to the formation of deposits. Nephrocalcinosis in ultrasound shows the clear relationship with hypercalciuria. Primary disorders of the parathyroid, and an overdosing of vitamin D are rarely the explanation of the cause of nephrolithiasis in children.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 139-147
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Decyzje Rady dotyczące umowy o handlu i współpracy między UE i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Wielką Brytanią oraz umowy między UE a Wielką Brytanią w sprawie procedur bezpieczeństwa na potrzeby wymiany i ochrony informacji niejawnych
    Council Decisions concerning the Trade and Cooperation Agreement between the EU, EAEC and the UK and the EU–UK Agreement concerning security procedures for exchanging and protecting classified information
    Autorzy:
    Pawłowski, Bartosz
    Russel, Piotr
    Adamiec, Jolanta
    Grycuk, Adrian
    Podraza-Majewska, Natalia
    Karolczak, Joanna M.
    Kościelny, Paweł
    Kulicki, Jacek
    Marchewka-Bartkowiak, Kamilla
    Wasil-Rusecka, Wioleta
    Krzak, Jacek
    Berkowska, Elżbieta
    Szczepańska, Magdalena
    Ciura, Grzegorz
    Szpringer, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2193755.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
    Tematy:
    European Union
    Great Britain
    international agreement
    Opis:
    The authors of the opinion comprehensively discuss the agreement concluded by the European Union, European Atomic Energy Community and the United Kingdom on the terms of trade and cooperation after Brexit and the agreement concluded between the European Union and the United Kingdom concerning security procedures for exchanging and protecting classified information. They present the provisions of individual parts of the agreements, regulating the issues of trade, fisheries, coordination of social systems, customs, visas, law enforcement cooperation and cybersecurity. They assess the impact of the implementation of the agreements. The authors positively assess the wide range of regulations. In their opinion they will reduce the negative effects of Brexit. However they identify some of their shortcomings that need to be removed.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze BAS; 2022, 1(73); 102-152
    1896-9852
    2082-064X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze BAS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Landscapes with different logics: A physicalistic approach to semantic conflicts in spatial planning
    Autorzy:
    Krzysztofik, Robert
    Dymitrow, Mirek
    Biegańska, Jadwiga
    Senetra, Adam
    Gavriilidou, Eleftheria
    Nadolu, Bogdan
    Kantor-Pietraga, Iwona
    Grzelak-Kostulska, Elżbieta
    Oureilidou, Eleni
    Luches, Daniel
    Spórna, Tomasz
    Teodorescu, Dominic
    Wasilewicz-Pszczółkowska, Monika
    Holmertz, Gun
    Szczepańska, Agnieszka
    Brauer, René
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1052628.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    urban landscapes
    rural landscapes
    semantics
    physicalist approach
    spatial planning
    Opis:
    This paper deals with the ways of categorising landscapes as ‘urban’ and ‘rural’ using a physicalist approach, where these terms have special meaning. The aim of this paper is to elaborate on the question whether such a division is still meaningful with regard to anthropogenic landscapes, not least in spatial planning. The concerns raised in this paper depart from the increasingly complicated structure of geographical space, including that of anthropogenic landscapes. Our standpoint is illustrated using cases of landscape ambiguities from Poland, Germany, Romania and Greece. Leaning on frameworks of physicalist (mechanicistic) theory, this paper suggests an explanation to the outlined semantic conflicts. This is done by pointing to the relationality between the impact of centripetal and centrifugal forces, the specifics of socio-economic development, as well as the varying landscape forms that emerge from the differences within that development.
    Źródło:
    Quaestiones Geographicae; 2017, 36, 4; 29-45
    0137-477X
    2081-6383
    Pojawia się w:
    Quaestiones Geographicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-25 z 25

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies