Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Szadura, Joanna" wg kryterium: Autor


Tytuł:
Segmentacja tygodnia w świadomości współczesnych Polaków
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611386.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
time
days of the week
linguistic worldview
czas
nazwy dni tygodnia
językowy obraz świata
Opis:
The study concerns contemporary changes in the Polish conceptualization of the week. They result from the socio-cultural transformations in the country. Analyzed are lexicographic definitions of the names of tydzień (the week) and the results of the questionnaire administered in the years 2010--2012 to a hundred inhabitants of the Lublin region, aged 18--85. The question asked was: “Which day is the beginning of the week?”. Both the lexicographic data and the subjects’ responses point to two days: Sunday or Monday. These correspond to two attitudes: religious and secular, respectively, of which the latter currently predominates. The treatment of Sunday as the final, seventh day of the week results from the loosening of the ties between many people and the Catholic Church, as well as from a more liberal social lifestyle.
Autorka omawia zmiany w konceptualizacji tygodnia, jakie dokonują się współcześnie w świadomości Polaków i są świadectwem istotnych przemian społecznokulturowych. Poddaje analizie definicje leksykograficzne nazw tygodnia oraz wyniki ankiety, jaką przeprowadzono w okresie 2010--2012 wśród 100 mieszkańców Lubelszczyzny w wieku od 18--85 lat. Przedmiotem analizy były odpowiedzi na pytanie: Który dzień jest początkiem tygodnia? Zarówno dane leksykograficzne, jak wypowiedzi respondentów potwierdziły istnienie dwóch sposobów liczenia początku tygodnia – od niedzieli albo od poniedziałku. Odpowiadają one dwóm postawom: religijnej oraz obecnie dominującej – świeckiej. Traktowanie niedzieli jako dnia siódmego, finalnego, jest współcześnie skutkiem rozluźnienia związków z Kościołem i liberalizacji życia społecznego.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magiczne działanie słowem
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611473.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z prac Sekcji Etnolingwistycznej Komitetu Językoznawstwa PAN
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611480.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Sekcja Etnolingwistyczna KJ PAN
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposoby nazywania przedmiotu jako narzędzie profilowania jego wyobrażenia bazowego. Na przykładzie polskich nazw śniegu
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611513.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish names for snow
base image
profile
profiling
polskie nazwy śniegu
wyobrażenie bazowe
profil i profilowanie
Opis:
Jerzy Bartmiński and Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska’s conception of profiling is tested for its usefuleness in describing the profiling of the base image of a mental object. This specific case study concerns the Polish names for snow. The data come from dictionaries of standard Polish, from contemporary specialist publications in meteorology, climate engineering, crystalography, communication, winter sports, as well as from folk dialects. The base image of snow consists of its physical features. The basic term (śnieg) reflects the similarity of snow and rain (deszcz). The precise and systemic scientific terms refer to objective features of snow; specialist practitioners (road menders, skiers, hunters) perceive and name it both in objective and functional terms. Colloquial names are objectively and subjectively motivated: through analogy they relate to known objects (puch ‘down, fluff’, krupy ‘groats’, kasza ‘groats, grits, cereals’). Folk names are subjective and reflect the system of beliefs within a specific mythological worldview. For a name to be considered a profiling tool, it must be based on a subjective understanding of the object on the part of the subject, which is especially conspicuous in the case of synonyms.
Autorka przyjmuje definicję profilowania pojęć zaproponowaną przez Jerzego Bartmińskiego i Stanisławę Niebrzegowską-Bartmińską i sprawdza, w jakim stopniu za narzędzie profilowania bazowego wyobrażenia śniegu można uznać nazwy przedmiotu. Podstawą materiałową dla analiz są nazwy śniegu notowane w słownikach polszczyzny ogólnej, we współczesnych publikacjach specjalistycznych z zakresu meteorologii, inżynierii pogodowej, krystalografii, komunikacji, sportów zimowych, a także utrwalone w gwarach ludowych. Autorka ustaliła, że na bazowe wyobrażenie śniegu składają się cechy fizykalne. Nazwa podstawowa (śnieg) utrwala podobieństwo tego zimowego opadu do deszczu. Nazwy naukowe odwołują się do obiektywnych cech śniegu, są precyzyjne i systemowe; specjaliści-praktycy (drogowcy, narciarze, myśliwi) także postrzegają go w kategoriach obiektywnych, ale reprezentują podejście funkcjonalne – eksponują w nazwach śniegu określone sposoby postępowania z nim. Nazwy potoczne mają motywację obiektywną i subiektywną – na zasadzie analogii nawiązują do znanych obiektów (puch, krupy, kasza). Nazwy ludowe są subiektywne – wpisują się w system wierzeń i funkcjonują w ramach określonej mitologicznej wizji świata. Nazwa, by mogła być uznana za narzędzie profilowania, powinna być oparta na subiektywnym doświadczeniu podmiotu, co szczególnie wyraźnie ujawniają synonimy.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludowe kalendarze jako narzędzie organizacji czasu i kultury: Marina Michajlovna Valencova, Narodnyj kalendar’ čechov i slovakov. Ètnolingvističeskij aspekt, Moskva Izdatel’stvo „Indrik”, 2016, 615 s.
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611551.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z prac Sekcji Etnolingwistycznej Komitetu Językoznawstwa PAN i Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (1 VI 2018 – 1 VI 2019)
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611597.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa publikacja polskich kognitywistów: Dociekania kognitywne, red. Agnieszka Libura, Daria Bębeniec, Hubert Kowalewski, Kraków: Universitas, 2018, 245 s.
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611708.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rec.: Dorota Filar, "Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja 'marzenia' we współczesnej polszczyźnie", Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013, 224 ss.
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678693.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic worldview
narrativity
grand and small narratives
review
Opis:
Review: Dorota Filar, Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013, 224 pp.This article is a review of Dorota Filar’s study entitled Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie (Narrative Aspects of Linguistic Worldview: An Interpretation of marzenie ‘a dream’ in Contemporary Polish), in which she attempts to capture the meaning of a word in “an expanded, dynamic form with a narrative structure”. Her volume includes both general theoretical considerations and results of detailed semantic analyses.Rec.: Dorota Filar, Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013, 224 ss.Artykuł stanowi recenzję monografii będącej próbą ujęcia znaczenia słowa w „rozbudowaną, dynamiczną formę o strukturze narracyjnej”. Praca autorstwa Doroty Filar zawiera zarówno ogólne rozważania teoretyczne, jak i wyniki szczegółowych badań semantycznych.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z prac sekcji etnolingwistycznej Komitetu Językoznawstwa PAN (1 VI 2017–1 VI 2018)
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611643.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O ludowej etiologii wrodzonego kalectwa
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694917.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
a linguistic image of the world
folk beliefs about the causes of inborn disability
disability
folk beliefs
językowy obraz świata
ludowe wierzenia o przyczynach wrodzonego kalectwa
Opis:
The article discusses the problem of beliefs established in folk culture concerning the causes of inborn disability. On the basis of the analysis of the words "a cripple", "handicapped", “a cliché”, "an invalid" and "a disabled person", the author reconstructs the conceptualization of disability preserved  in these linguistic data. Relying on the 19th- and 20th-century ethnographic and folklore materials and records collected in the vicinity of Zawady (Lubelskie Voivodeship, Łęczyński District, Puchaczów Commune), she discusses disability as a result of 1) the fetus’s contact with the sacrum, 2) the disturbance of the paradisaical order by a pregnant woman 3) the taking away of a child's health by another conceived child, and 4) practices performed to the detriment of the unborn child by unfriendly individuals.
W artykule poruszono problem utrwalonych w kulturze ludowej przekonań dotyczących przyczyn powstania wrodzonego kalectwa. Na podstawie analizy nazw kaleka, ułomny, krypel, kliszowy, a także inwalida, niepełnosprawny, osoba z niepełnosprawnością Autorka dokonuje rekonstrukcji utrwalonej w tych danych językowych konceptualizacji kalectwa. W kolejności przedstawia, korzystając z XIX- i XX-wiecznych materiałów etnograficznych i folklorystycznych oraz zapisów zebranych w okolicach miejscowości Zawadów (woj. lubelskie, pow. łęczyński, gm. Puchaczów), omawia kalectwo jako skutek: 1) styczności płodu z sacrum, 2) zakłócenia przez ciężarną rajskiego porządku, 3) odebrania dziecku zdrowia przez inne poczęte dziecko oraz 4) jako skutek praktyk wykonywanych na szkodę nienarodzonego jeszcze dziecka przez osoby nieżyczliwe.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 6
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sylwetka naukowa Profesora Jerzego Bartmińskiego
Autorzy:
Piekarczyk, Dorota
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611487.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z działalności Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów w III kadencji w latach 2013–2018
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611637.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i funkcja pieśni oraz przyśpiewek korowajowych w obrzędzie weselnym na Podlasiu
The Place and Function of Korovai Songs and Couplets in the Wedding Rituals of Podlachia
Autorzy:
Maksymiuk-Pacek, Beata
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341649.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
korowaj
pieśni weselne
przyśpiewki weselne
Podlasie
język wschodniego pogranicza
korovai [wedding-cake]
wedding songs
wedding couplets
Podlachia
language of the eastern borderlands
Opis:
Celem artykułu jest omówienie funkcji i miejsca pieśni i przyśpiewek korowajowych w tradycyjnym obrzędzie weselnym Podlasia. Podstawą analizy są pieśni i przyśpiewki towarzyszące przygotowaniu i dzieleniu korowaja weselnego, zaczerpnięte z tomów Podlasie i Lubelskie, wydanych w serii „Polska pieśń i muzyka ludowa” PAN, z wybranych tomów Dzieł wszystkich Oskara Kolberga oraz z prac dokumentalistów i badaczy wschodniego pogranicza kulturowego. Repertuar pieśniowy uporządkowano zgodnie ze scenariuszem wesela tradycyjnego. Autorki w wyborze przykładowych ilustracji kierowały się tematyką prezentowanych tekstów i analizowały je pod względem językowym i kulturowym, a nie muzycznym. Na tej podstawie podjęły próbę ustalenia funkcji pieśni i przyśpiewek korowajowych. Analiza potwierdziła, że korowaj był i jest jednym z fenomenów kulturowych Podlasia, ważnym składnikiem samoidentyfikacji jego mieszkańców. Pieśni związane z jego rolą w obrzędzie weselnym mają charakter archaiczny i unikatowy, są bogate w symboliczne treści. Pełniły trzy funkcje: magiczną, scenariuszową i instruktażową. 
The aim of this article is to discuss the function and place of korovai songs and couplets in the traditional wedding rituals of Podlachia. This analysis is based on the songs and couplets accompanying the preparation and sharing of the korovai ([wedding-cake]; Pol. korowaj; Ukr. коровай [korovai], Russ. before the 1956: коровай [korovai], modern: каравай [karavai], Old East Slavic: караваи [karavai]), and which were taken from the volumes entitled Podlasie [Podlachia] and Lubelskie [Lublin Region] that were published in the series “Polska pieśń i muzyka ludowa” [Polish Folk Songs and Music], from selected volumes of Oskar Kolberg’s Dzieła wszystkie [The Complete Works] and the works of various documentalists and researchers of the eastern cultural borderland. The repertoire of songs was arranged according to the scenario of the traditional wedding ceremony. When choosing the sample texts, the authors took their subjects into consideration and analysed them in terms of language and culture, but not that of music. On this basis, they attempted to determine the function of the korovai songs and couplets. The analysis undertaken confirms that not only is the korovai one of the cultural phenomena of Podlachia, but also an important component of the identity of its inhabitants. The songs related to the specific role of the korovai in the wedding ritual are characterised by both an archaic and unique character, and a rich symbolic content. They fulfil magical, scenario and instructional functions.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 87-104
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z życia naukowego
Autorzy:
Tolstaja, Svetlana
Trefilova, Olga V.
Kożinova, Alla
Bielińska-Gardziel, Iwona
Szadura, Joanna
Gocół, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611308.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2014, 26
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzje i omówienia
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Mleczko, Joanna
Abramowicz, Maciej
Shubin, Roman
Niewiara, Aleksandra
Przerembski, Zbigniew Jerzy
Szadura, Joanna
Zawisza, Robert
Maciupa, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611455.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2014, 26
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies