Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Suchowska-Kisielewicz, M." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Produkcji biowodoru z odpadów w warunkach fermentacji
Hydrogen production condition from waste by dark fermentation
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372370.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
biowodór
przetwarzanie odpadów
fermentacja
biohydrogen
treatment of waste
fermentation
Opis:
Aktualnie zauważalny jest dynamiczny wzrost wykorzystywania wodoru na świecie wynoszący około 12% rocznie. Przewiduje się, że do 2025 roku wzrośnie on o około 8-10%. Wykorzystywane obecnie metody produkcji wodoru są bardzo energochłonne. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy w zakresie efektywności, wyzwań i perspektyw produkcji wodoru z odpadów w warunkach ciemnej fermentacji.
Currently, there is a noticeable dynamic increase in the use of hydrogen in the world amounting around 12% per year. It is expected that by 2025 it will increase by about 8-10%. Currently used methods of hydrogen production are very energy intensive. The article presents the current state of knowledge regarding the effectiveness, challenges and perspectives of hydrogen production from waste in conditions of dark fermentation.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2014, 154 (34); 55-64
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola tlenowego rozkładu odpadów przed ich składowaniem w przebiegu procesów zachodzących na składowiskach
The influence of aerobic treatment of waste prior its storage on the processes occuring in landfill
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372499.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
odpady
rozkład tlenowy
odcieki
mechaniczne przetwarzanie odpadów
biologiczne przetwarzanie odpadów
składowisko
waste
aerobic degradation
leachate
mechanical treatment
biological treatment
landfill
Opis:
Obecnie najpopularniejszą metodą zagospodarowania odpadów jest ich deponowanie na składowiskach. Tradycyjne składowiska charakteryzują się wysokim potencjałem do emisji zanieczyszczeń powodując długotrwałe zagrożenia dla środowiska naturalnego i zdrowia człowieka. Zagrożenia te można ograniczać stosując odpowiednie techniki przetwarzania odpadów przed ich składowaniem. W artykule przedstawiono, wpływ wstępnego tlenowego przetwarzania odpadów przed ich składowaniem na wielkość emisji zanieczyszczeń usuwanych w odciekach i w metanie. Badania wykazały, że całkowity ładunek ChZT, OWO, BZT5 i LKT wymyty w całym okresie badań z odpadów przetworzonych tlenowo był niższy niż z odpadów nieprzetworzonych o: 21, 18, 6, 23%, odpowiednio, a produkcja metanu o 20%.
Currently, the most popular method of waste disposal is their deposition in landfills. Traditional landfills are characterized the high potential of pollutant emission causing long term risk to the environment and human health. These risks can be limited using the appropriate techniques of waste treatment prior it is landfilled. These risks can be limited using the appropriate techniques of waste treatment prior it is landfilled. In the article the impact of aerobic degradation of waste before its storage on decreased load of pollutant and biogas production are presented. The studies showed that the total loads of COD, TOC, BOD5 and VFA eluted in the whole study period from waste after aerobic treatment were lower than from untreated waste on: 21, 18, 6, 23%, respectively, and methane production on 20%.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 141 (21); 66-77
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The methods to intensify waste decomposition
Metody intensyfikacji degradacji odpadów
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395855.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
zagospodarowanie odpadów
składowiska
emisja zanieczyszczeń
recylkulacja odcieków
degradacja odpadów
landfills
leachate
municipal solid waste
mechanical biological treatment wastes
recirculation
aerobic degradation
Opis:
Landfilling is still a popular waste disposal method. However, currently it is insufficient practice for effective waste management. Conventional waste disposal leads to pollutant emissions by a long periods of time and requires applying specific emission control and treatment method. Old landfill might require aftercare for decades or centuries. The consequences of this is long -term risks for environment and human health. Currently, the primary task posed for modern landfill management systems is the use of efficient and economic technology of waste treatment and disposal. The paper presents, according data from subject literature, the impact of leachate recirculation and aerobic degradation of waste and mechanical-biological treatment of wastes before their storage on the reduction of pollution emissions from landfills.
Wzrost świadomości procesów przebiegających na składowiskach oraz wzrastająca ilość wytwarzanych odpadów przyczyniły się do szukania nowych dróg rozwiązań dla metod zagospodarowywania odpadów. Tradycyjne składowiska projektowane są jako składowiska "suche" ukierunkowane na minimalizację ilości powstających odcieków. Rozkład odpadów na takich składowiskach przebiega w warunkach beztlenowych z ograniczonym dostępem wilgoci. Procesy w nich zachodzące przebiegają wolno, a emisje zanieczyszczeń usuwanych wraz z odciekami i biogazem powodują długotrwałe zagrożenie dla środowiska i zdrowia człowieka. Składowiska te jeszcze wiele lat po ich zamknięciu wymagają długotrwałego i kosztownego monitoringu kontroli wielkości emisji zanieczyszczeń. Technologie takie jak przetwarzanie odpadów przed ich składowaniem oraz techniki intensyfikacji procesów rozkładu odpadów zdeponowanych na składowiskach, są rozwiązaniami ukierunkowanymi na osiągnięcie celów stawianych współczesnej gospodarce odpadowej. W artykule przedstawiono wpływ recyrkulacji odcieków, tlenowej degradacji odpadów na składowisku oraz mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów przed ich składowaniem, na zmniejszenie wielkości emisji zanieczyszczeń ze składowisk w oparciu o dane literaturowe.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2011, 6; 59-73
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ko-fermentacja pomiotu kurzego
Co-fermentation of Chicken Manure
Autorzy:
Sadecka, Z.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817959.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
pomiot kurzy
ko-fermentacja
C/N
biogaz
chicken manure
co-fermentation
C/N ratio
biogas
Opis:
Obok powszechnie stosowanej fermentacji metanowej osadów ściekowych, coraz większego znaczenia nabierają metody biologicznego, beztlenowego przetworzenia wielu rodzajów odpadów organicznych, zarówno stałych jak i ciekłych. O efektywności procesu oraz o ilości produkowanego biogazu decyduje charakter substratu i jego podatność na rozkład beztlenowy. Podatność substratów organicznych na biodegradację ocenia się na podstawie ilorazu C/N, który powinien dla procesu fermentacji metanowej mieścić się w zakresie od 20 do 30:1. Optymalizację składu substratów, a w szczególności: zawartości suchej masy, suchej masy organicznej, ilorazu C/N czy też stężenia inhibitorów można uzyskać stosując ko-fermentację, czyli wspólną fermentację dwóch lub więcej składników połączonych w jednorodną mieszaninę. Najczęściej spotyka się rozwiązanie, gdy jeden z substratów jest w przeważającej ilości (>50%). W miarę prowadzonych doświadczeń w skali półtechnicznej czy też technicznej zwiększa się spectrum wykorzystywanych ko-substratów. Proces ko-fermentacji wymaga wprowadzenia bilansowania składu substratów i ich wstępnego przygotowania. Jednym z substratów do biogazowni rolniczych może być pomiot kurzy. Wykorzystanie pomiotu stwarza jednak problemy eksploatacyjne. Związane jest to przede wszystkim z wysokimi stężeniami azotu amonowego oraz niekorzystnym ilorazem węgla organicznego do azotu w granicach od 2 do 14:1. Prawidłowo przebiegająca fermentacja metanowa pomiotu kurzego wymaga, więc zbilansowania ilorazu C/N przez wprowadzanie odpowiedniej ilości dodatkowych ko-substratów, bogatych w węgiel organiczny. Ko-substratami tymi mogą być: odpady szklarniowe (łęty pomidorów, ogórków), odpady rolnicze (obierki, wysłodki, melasa), biomasa w tym rośliny energetyczne (kiszonki kukurydzy, traw), frakcja organiczna odpadów komunalnych i osady ściekowe. Konkurencyjnym ko-substratem w przypadku małych biogazowni rolniczych może być podłoże popieczarkowe. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące przebiegu procesu fermentacji pomiotu kurzego wraz z różnymi ko-substratami. Głównym celem badań było ustalenie optymalnych udziałów ko-substratów do procesu fermentacji w celu uzyskania wysokiej produkcji metanu (BMP). Głównym substratem był pomiot kurzy, a jako ko-substraty wykorzystywano: podłoże pieczarek, kiszonkę kukurydzy, słomę, trawę oraz łęty pomidorów. Udział ko-substratów we wsadzie do fermentacji pomiotu kurzego ustalano w oparciu o iloraz C/N. Substraty rozdrabniano do wymiarów < 20mm. Skład fizyczno-chemiczny oceniano na podstawie następujących parametrów: zawartość suchej masy, suchej masy organicznej, ChZT, pH, stężenia azotu Kjeldahla, azotu amonowego i fosforu. Podatność tych substratów na biodegradację beztlenową oceniano na podstawie ilorazu C/N oraz w teście BMP. Badania procesu beztlenowego rozkładu z produkcją biogazu prowadzono w reaktorach nie przepływowych o obj. 2,5 d3 w czasie 21-30 dób. Potencjał biogazowy określono dla różnego procentowego udziału pomiotu kurzego i ko-substratów. W badaniach testowano mieszaniny: pomiot kurzy + kiszonka kukurydzy, pomiot kurzy + łęty pomidorów, pomiot kurzy + słoma, pomiot kurzy + podłoże pieczarek. Wyznaczone wartości C/N dla substratów wynosiły od 12 do 169. Do zakresu optymalnego dla procesu fermentacji zbliżony był tylko iloraz C/N = 31 wyznaczony dla łęt pomidorów. Pomiot kurzy charakteryzował się wartością tego ilorazu na poziomie 12. Wyniki uzyskane dla pomiotu, trawy, kiszonki kukurydzy dobrze korespondują z wartościami C/N podawanymi w literaturze. Dla słomy stosowanej w badaniach uzyskano iloraz C/N=169 i odbiegał on od zakresu 80-100:1 podawanego w literaturze. Aby skorygować wartość ilorazu C/N do substratu podstawowego (pomiot kurzy) dodawano w różnych proporcjach inne substraty. W mieszaninach pomiot kurzy stanowił od 20 do 90%. Dla mieszaniny pomiotu kurzego z kiszonką kukurydzy uzyskano ilorazy C/N w zakresie 13-38. Iloraz C/N od 20 do 30 uzyskano dla mieszanin: 40% pomiot kurzy+ 60% kiszonka kukurydzy oraz 60% pomiot kurzy+40% kiszonka kukurydzy. Dobrym ko-substratem do pomiotu kurzego okazały się łęty pomidorów. Dla udziału łęt od 60 do 90% wartości C/N mieszaniny oscylowały w zakresie od 20 do 27. Najwyższą produkcję metanu na poziomie 320 d3/kg s.m. uzyskano dla kiszonki kukurydzy oraz dla trawy rzędu 237 d3/kg s.m. Wyniki badań wykazały, że kiszonka kukurydzy i łęty pomidorów są dobrymi ko-substratami do procesu fermentacji pomiotu kurzego. Mieszanina składająca się z 60% pomiotu i 40% kiszonki kukurydzy charakteryzowała się największą produkcją metanu. Produkcję metanu rzędu >200 d3/kg s.m. uzyskano również dla mieszanin: 60% pomiotu i 40% łęt pomidorów oraz 20% pomiot kurzy i 80% trawa. W przypadku dwóch ostatnich mieszanin wartości ilorazu C/N były < 20 i wynosiły kolejno 16 i 15. Dodatek 30 i 40% kiszonki kukurydzy powodował wzrost produkcji biogazu w stosunku do ilości produkowanej z pomiotu kurzego kolejno o: 25 i 35%. Porównując produkcję metanu z tych mieszanin odnotowano spadek tej produkcji w porównaniu do produkcji uzyskiwanej z samej kiszonki. Z mieszaniny pomiotu z łętami pomidorów z zawartością 40 i 60% pomiotu uzyskano większą produkcję metanu w porównaniu do produkcji uzyskanej dla samego pomiotu i samych łęt. Dodatek od 40 do 80% łęt do pomiotu powodował wzrost wartości ilorazu C/N mieszaniny, co nie wpłynęło na zwiększenie produkcji metanu. Największą produkcję metanu uzyskano w procesie ko-fermentacji mieszaniny: 60% pomiotu i 40% łęt pomidorów przy C/N = 16. Wyniki badań wykazują, że zalecany w literaturze iloraz C/N w zakresie 20-30:1 nie jest jednoznacznym parametrem oceniających podatność substratów i ich mieszanin na rozkład beztlenowy oceniany na podstawie ilości produkowanego metanu (biogazu).
In addition to the commonly used methane fermentation of sewage sludge also organic wastes both solid and liquid they are increasingly being processed in anaerobic process. The effectiveness of the process and the amount of biogas produced depends on the type of substrate and its susceptibility to anaerobic digestion. The susceptibility of organic substrates to biodegradation is assessed on the basis of the ratio C/N, which for methane fermentation process should be in the range of from 20 to 30: 1. The optimization of the composition of substrates, in particular a dry matter content of organic dry matter, the ratio C/N or the concentration of inhibitor may be obtained using co-fermentation means fermentation of two or more ingredients combined in a homogeneous mixture. The most common is a solution where one of the substrates is proportion > 50%. As research on a pilot scale and technical scale increases spectrum used co-substrates. The process of co-fermentation requires a balancing of the composition of the feedstock and pretreatment. One of the substrates for biogas plants can be chicken manure. However, the use of manure causes operational problems. This is due to high levels of ammonia nitrogen and negative quotient of organic carbon to nitrogen in the range from 2 to 14: 1. Properly runs methane fermentation of chicken manure therefore requires balancing the ratio C/N by entering the appropriate number of additional co-substrates, rich in organic carbon. Co-substrates of these may be: greenhouse waste (haulm tomatoes, cucumbers), agricultural wastes (peels, pulp, molasses), biomass including energy crops (corn silage, grass), the organic fraction of municipal waste and sewage sludge. Competitive co-substrate in the case of small agricultural biogas plants can be ground mushrooms. The paper presents results of research on the process of fermentation chicken manure along with various co-substrates. The main aim of the study was to determine the optimal part of co-substrates for the fermentation process to obtain high production of methane gas (BMP). The main substrate was chicken manure, and as co-substrates were used: grant mushrooms, corn silage, straw, grass and haulm tomatoes. The share of the co-substrates in the feed to the poultry manure fermentation was determined based on the quotient of C / N. Substrates was shredded to a size <20 mm. The physicochemical composition was evaluated based on the following parameters: dry matter content, organic matter, COD, pH, concentration of Kjeldahl nitrogen, ammonia nitrogen and phosphorus. The susceptibility of these substrates on anaerobic biodegradation was evaluated based on the ratio C/N and BMP test. The study of the anaerobic decomposition of biogas production was carried out in the reactors with a volume 2.5 dm(3) at the time of 21-30 days. The potential of biogas specified for different percentages chicken manure and co-substrates. In the studies were tested a mixture of: chicken manure + corn silage, chicken manure + haulm tomatoes, chicken manure + straw, chicken manure + ground mushroom. A good co-substrate for chicken manure proved haulm tomatoes. For the portion haulms came from 60 to 90% of the C/N of the mixture fluctuated in the range of 20 to 27. The highest methane production at the level of 320 dm(3)/kg DM obtained for corn silage and grass for at the level of 237 dm(3)/kg DM. The results showed that maize silage and haulm tomatoes are good co-substrates for fermentation of chicken manure. A mixture consisting of 60% manure, and 40% corn silage characterized by the highest production of methane. Methane production at the level of >200 dm(3)/kg DM were also obtained for mixtures of 60% manure and 40% haulms came tomatoes and chicken manure 20% and 80% grass. For the last two mixtures, the ratio of C/N was <20 and were 16 and 15, respectively. The addition of 30 and 40% corn silage caused an increase the biogas production relative to the amount of poultry manure produced successively by 25 and 35%. Comparing the production of methane from these mixtures to produce the same corn silage recorded a decrease of these production. The addition of 30 and 40% corn silage caused an increase the biogas production relative to the amount of poultry manure produced successively by 25 and 35%. Comparing the production of methane from these mixtures to produce the same corn silage recorded a decrease production. With a mixture of manure with haulm tomatoes with the contents of 40 and 60% reported greater manure methane production compared to the production obtained for manure and haulm tomatoes. The addition of from 40 to 80% of the tomato haulm to manure caused an increase of the ratio C/N of the mixture, which did not affect the increase in methane production. The highest methane production achieved in the co-fermentation with a mixture of 60% manure, and 40% tomato haulm at C/N = 16. The test results show that recommended in the literature quotient C/N in the range of 20-30:1 is not a unique parameter for assessing the susceptibility of substrates and mixtures for anaerobic digestion.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 609-625
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła ścieków dopływających do oczyszczalni w Kostrzynie nad Odrą
Sources of sewage flowing into wastewater treatment plant in Kostrzyn
Autorzy:
Mazurkiewicz, M.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372594.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
oczyszczanie ścieków
obowiązki dostawcy ścieków
ścieki przemysłowe
wastewater treatment plant
obligations of suppliers of industrial
industrial wastewater
Opis:
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi jednostki samorządowe są zobowiązane do zapewnienia prawidłowego oczyszczania ścieków. Ten sam obowiązek dotyczy zakładów przemysłowych, które odprowadzają ścieki do kanalizacji lub stosują oczyszczalnie ścieków przemysłowych. W artykule przedstawiono dane dotyczące ilości i jakości ścieków przemysłowych dopływających do miejskiej oczyszczalni ścieków w Kostrzynie nad Odrą z uwzględnieniem ich wpływu na pracę oczyszczalni.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2012, 148 (28); 24-34
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwość wykorzystania substratów organicznych w procesie fermentacji
The Possibility of Using Organic Substrates in the Fermentation Process
Autorzy:
Sadecka, Z.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1815482.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
odpady
BMP
AT4
waste
biochemical methane potential
respirometric index
Opis:
Ocenę podatności odpadów na rozkład biochemiczny można dokonać na podstawie ich właściwości fizyczno-chemicznych. Zalecanym parametrem jest stosunek C/N, oraz dodatkowo BMP (biochemiczny potencjał biogazowy) dla rozkładu beztlenowego oraz AT4 (test respiracyjny) dla procesów tlenowych. Substratem do produkcji biogazu mogą być odpady komunalne jak i pochodzące z przemysłu rolno-spożywczego. Atrakcyjnym substratem do fermentacji metanowej są również odpady z rolnictwa, w tym z chowu zwierząt. Jednak ich wadą jest konieczność wprowadzenia dodatkowych substratów w celu zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu fermentacji. Na przykład pomiot kurzy z uwagi na wysoką zawartość substancji organicznych charakteryzuje się wysoką produkcję biogazu, jednak wysoka zawartość azotu amonowego przyczynia się do inhibicji procesu fermentacji. Fermentacja metanowa pomiotu kurzego wymaga więc zbilansowania stosunku C/N przez wprowadzanie odpowiedniej ilości dodatkowych ko-substratów, bogatych w węgiel organiczny. Ko-substratami tymi mogą być: odpady szklarniowe (łęty pomidorów, ogórków), odpady rolnicze (obierki, wysłodki, melasa), biomasa w tym rośliny energetyczne (kiszonki kukurydzy, traw), frakcja organiczna odpadów komunalnych i osady ściekowe. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące oceny możliwości wykorzystania wybranych substratów organicznych w procesie fermentacji. Ocenę dokonano na podstawie właściwości fizyczno-chemicznych, stosunku C/N, BMP (biochemiczny potencjał metanowy oraz AT4 (test respiracji tlenowej). W badaniach stosowano rozdrabniane do wymiarów < 20 mm następujące substraty: kiszonka kukurydzy, podłoże pieczarek, pomiot kurzy, trawa oraz łęty pomidorów. Skład fizyczno-chemiczny oceniano na podstawie następujących parametrów: zawartość suchej masy, suchej masy organicznej (LOI), ChZT, pH, stężenia azotu Kjeldahla, azotu amonowego i fosforu. Podatność tych substratów na biodegradację beztlenową oceniano na podstawie stosunku C/N oraz w teście BMP. W badaniach dodatkowo określano dla substratów podatność na biodegradację tlenową z zastosowaniem testu AT4. Wyznaczony dla substratów stosunek C/N mieścił się w zakresie od 11 do 57. Najwyższą wartość stosunku C/N uzyskano dla kiszonki kukurydzy. Spośród badanych substratów tylko dla podłoża pieczarek wyznaczony stosunek C/N = 31 był zbliżony do optymalnego zakresu dla fermentacji metanowej. Największą produkcję metanu (320 d3/kg s.m.) w teście BMP uzyskano z rozkładu beztlenowego kiszonki kukurydzy, przy wyznaczonej wartości ilorazu C/N na poziomie 57. Wyniki badań wykazują, że największą wartość AT4 na poziomie 200 g O2/kg s.m. uzyskano dla kiszonki kukurydzy, a najniższą 53 g O2/kg s.m. dla podłoża pieczarek. Dla substratów uzyskano niską korelację między BMP i AT4 a ilorazem C/N. Uzyskane wartości R2 wnosiły kolejno: 0,6 i 0,5. Niskie wartości R2 potwierdzają, że iloraz C/N nie jest jednoznacznym parametrem określającym podatność substratów na rozkład biochemiczny, zarówno beztlenowy jak również tlenowy. W przypadku substratów o ilorazie C/N < 20 uzyskiwano wysokie wartości BMP jak i AT4. Przedstawione w pracy wyniki badań potwierdzone przez innych autorów wskazują, że zarówno BMP jak i AT4 są odpowiednimi wskaźnikami do oceny podatności substratów na rozkład. Z praktycznego punktu widzenia AT4 jest bardziej rekomendowany ze względu na krótki czas pomiaru, a zatem powinien być wskaźnikiem wykorzystywanym do oceny podatności substratów również na rozkład beztlenowy.
Evaluation of waste susceptibility on the biochemical decomposition can be made on the basis of their physicochemical properties. The preferred parameter is the ratio of C/N. Additional parameters are: BMP (biochemical methane potential) for anaerobic digestion and AT4 (respiratory test) for aerobic processes. The substrate for biogas production can be both municipal waste and from agricultural and foodstuff industry. Particularly attractive substrate for methane fermentation are the waste from animal husbandry and agriculture. They are characterized a high potential for production of biogas and low purchase price. However, these wastes often requires the fermentation of other substrates. For example, chicken manure due to the high content of organic material has a high biogas production, but a high content of ammonium nitrogen contributes to the inhibition of the fermentation process. Methane fermentation of chicken manure therefore requires balancing the ratio C/N by entering cosubstrates, rich in organic carbon. These co-substrates can be: waste Greenhouse (haulm tomatoes, cucumbers), agricultural wastes (peels, pulp, molasses), biomass, at this energy crops (corn silage, grass), the organic fraction of municipal waste, sewage sludge. The article presents the results of research on the assessment of the possibility of the use of selected organic substrates in the process of fermentation. The evaluation was based on physicochemical properties, the ratio C/N, BMP (biochemical methane potential and AT4 (test aerobic respiration). In the studies was used shredded to the size of <20 mm the following substrates: maize silage, ground mushrooms, chicken manure, grass and haulm tomatoes. The physico-chemical composition was evaluated based on the following parameters: dry matter, organic dry matter (LOI), COD, pH, Kjeldahl nitrogen, ammonia nitrogen and phosphorus. The susceptibility of these substrates on anaerobic biodegradability was evaluated based on the ratio C/N and BMP test. The study also determined biodegradability of substrates using aerobic test AT4. The designated for substrates quotient C/N was within the range from 11 to 57. The highest value of the ratio C/N was obtained for corn silage. Among the examined substrates only for ground mushroom designated quotient C/N = 31 was similar to the optimum range for methane fermentation. The highest methane production (320 dm3/kg dm) in the test BMP obtained from the anaerobic digestion of corn silage (ratio C/N value of 57). Studies have shown that the highest value of AT4 of 200 g O2/kg dm obtained for corn silage, and the lowest 53 g O2/kg dm for ground mushrooms. For tested substrates were obtained low correlation between BMP and AT4 and the quotient C/N. R2 values were obtained successively: 0.6 and 0.5. Low values of R2 confirm that the quotient C/N is not a good parameter for determining the susceptibility distribution of biochemical substrates, both anaerobic and aerobic. In the case of substrates with the quotient C/N < 20 obtained high values of BMP and AT4. Presented at work the results confirmed by of other authors indicate that both BMP and AT4 are appropriate indicators to assess the susceptibility of substrate degradation. From a practical point of view, AT4 is more recommended due to the short measurement time, and should therefore be an indicator used to evaluate the susceptibility of substrates also anaerobic digestion.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 400-413
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Produkcja biowodoru w procesach biologicznych
Production of biohydrogen in biological processes
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Myszograj, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371925.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
produkcja biowodoru
fermentacja
biofotoliza
fotosynteza anoksygenowa
biohydrogen production
fermentation
biophotolysis
photosynthesis
Opis:
Badania prowadzone w ciągu dwóch ostatnich dziesięcioleci dają obiecującą perspektywę produkcji biowodoru. Jednak z punktu widzenia ekonomii procesu jego wydajność musi być znacząco zwiększona. Celem badań powinno być poszukiwanie nowych metod umożliwiających odzysk wodoru z substratów organicznych na jak najwyższym poziomie. Produkcja biowodoru na drodze fermentacji jest wskazywana najczęściej, jako najbardziej efektywna metoda jego pozyskiwania.
Studies carried out over the past two decades, gives a promising perspective biohydrogen production. However in terms of economy pro-cess its efficiency must be significantly increased. A current research goal should be to find new methods of recovery of hydrogen from organic substrates at the highest level. Biohydrogen production by fermentation is the most frequently indicated as the most effective method.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 144 (24); 18-25
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty prawne i technologiczne współspalania osadów ściekowych
Legal and technological aspects of the co-combustion of sewage sludge
Autorzy:
Myszograj, S.
Sadecka, Z.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371948.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
osady ściekowe
przekształcanie termiczne
technologie
zielona energia
sewage sludge
incineration
technology
green energy
Opis:
Zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska osady ściekowe nie są zaliczane do biomasy, a proces ich termicznego przekształcania musi spełniać rygorystyczne wymagania jak dla spalania odpadów. Natomiast zgodnie z Ustawą Prawo Energetyczne termiczna utylizacja osadów ściekowych to proces produkcji energii ze źródeł odnawialnych i związane z tym możliwości wywiązania się z obowiązku pozyskiwania „zielonej” energii.
According to the Environmental Protection Law the sewage sludge are not included in the biomass and the process of thermal treatment must comply rigorous requirements as for the incineration of waste. However, according to the Energy Law Act thermal utilization of sewage sludge is a process of energy production from renewable sources and related possi-bilities to fulfill the obligation of obtaining 'green' energy.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2013, 150 (30); 65-78
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of biodegradability of waste before and after aerobic treatment
Ocean podatności na rozkład biologiczny odpadów przed i po tlenowym przetworzeniu
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Jędrczak, A.
Sadecka, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395739.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
aerobic pre-treatment of waste
biodegradability of waste landfills
biogas production
municipal solid waste
tlenowe przetworzenie odpadów
produkcja biogazu
odpady komunalne
rozkład biologiczny odpadów
Opis:
An important advantage of use of an aerobic biostabilization of waste prior to its disposal is that it intensifies the decomposition of the organic fraction of waste into the form which is easily assimilable for methanogenic microorganisms involved in anaerobic decomposition of waste in the landfill. In this article it is presented the influence of aerobic pre-treatment of waste as well as leachate recirculation on susceptibility to biodegradation of waste in anaerobic laboratory reactors. The research has shown that in the reactor with aerobically treated waste stabilized with recilculation conversion of the organic carbon into the methane is about 45% higher than in the reactor with untreated waste stabilized without recirculation.
Decydujący wpływ na ilość i czas trwania emisji zanieczyszczeń ze składowisk ma udział materii organicznej w odpadach. Dyrektywa Rady Unii Europejskiej 1999/31/WE nałożyła na Polskę i inne kraje członkowskie obowiązek zmniejszenia ilości łatwo ulegających biodegradacji odpadów organicznych kierowanych na składowiska. W krajach rozwijających się, zalecaną metodą biologicznej stabilizacji odpadów przed składowaniem jest rozkład tlenowy. Istotną zaletą stosowania biostabilizacji odpadów w warunkach tlenowych jest intensyfikacja rozkładu organicznych frakcji odpadów do postaci łatwoprzyswajalnej dla mikroorganizmów prowadzących beztlenowy rozkład odpadów na składowisku. W artykule przedstawiono wpływ tlenowego przetwarzania odpadów i recyrkulacji odcieków na podatność odpadów n rozkład biologiczny odpadów stabilizowanych w beztlenowych reaktorach laboratoryjnych. Badania wykazały, że konwersja węgla organicznego w metanu w reaktorze odpadów po tlenowym przetworzeniu z recyrkulacją, była o około 45 % wyższa, niż w reaktorze nieprzetworzonych odpadów stabilizowany bez recyrkulacji.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2014, 13; 121-132
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Efficiency of Nitrogen Compounds Removal in Wastewater Treatment Plant
Ocena efektywności pracy oczyszczalni ścieków o RLM 45000
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Sieciechowicz, A.
Sadecka, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396351.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
nitrogen removal
BOD5/TKN ratio
wastewater temperature
usuwanie związków azotu
BZT5/TKN
temperatura ścieków
Opis:
In sewage treatment plants for removing nitrogen compounds are used biological processes of nitrification and denitrification. The parameters determining the efficiency of biological processes of nitrogen removal are organic carbon ratio (BOD5) to total Kjeldahl nitrogen (TKN), temperature and pH. The impact of these parameters on the operation of the sewage treatment plant with an RLM of 45,000 based on operational data from the period 2011-2013 has been assessed. The efficiency of removing nitrogen compounds from sewage in the analysed treatment plant depended on the temperature of sewage and the quotient BOD5/TKN. Even at the optimal ranges of BOD5/TKN ratio temperature at 10°C nitrogen concentration in the treated wastewater was about 3 times higher than the limit value, and the removal efficiency of nitrogen varied between about 30 to 60%.
W oczyszczalniach mechaniczno-biologicznych do usuwania związków azotu wykorzystuje się biologiczne procesy nitryfikacji i denitryfikacji. Usuwanie fosforu odbywa się przy wykorzystaniu metod biologicznych lub chemicznych. Sprawność procesów biologicznych wymaga odmiennych warunków środowiskowych tzn. tlenowych dla nitryfikacji, a beztlenowych dla denitryfikacji, czy tez warunków beztlenowo-tlenowych dla defosfatacji biologicznej. Parametrami decydującymi o sprawności procesów biologicznych usuwania azotu są: stosunek węgla organicznego (BZT5) do ogólnego azotu Kjeldahla (TKN), temperatura i odczyn środowiska. Wpływ tych parametrów na pracę oczyszczalni o RLM 45 000 oceniono na podstawie danych eksploatacyjnych z okresu 2011-2013. Efektywność usuwania związków azotu ze ścieków w analizowanej oczyszczalni zależała od temperatury ścieków oraz ilorazu BZT5/TKN Zmienne wartości ilorazu BZT5/TKN w zakresie od 2,7 do 8,1, wpływały na uzyskiwaną efektywność zarówno procesu nitryfikacji, jak i denitryfikacji. Nawet przy optymalnych zakresach BZT5/TKN w temperaturze poniżej 10°C stężenia azotu w ściekach oczyszczonych były nawet o około 3-krotnie wyższe od wartości dopuszczalnej, ze sprawnością usuwania azotu w zakresie od 30 do 60%.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2018, No. 28(3); 5-16
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kinetic Constants of Decomposition of the Municipal Solid Waste Prior to and after Mechanical-Biological Processing. Field Scale
Stałe kinetyczne rozkładu zmieszanych odpadów komunalnych przed i po mechaniczno-biologicznym przetworzeniu. Skala polowa
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Jędrczak, A.
Myszograj, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204887.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
surowe odpady komunalne
odcieki
mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów
stała szybkość rozkładu
landfill
leachate
municipal solid waste
mechanical-biological treatment
rate constants decomposition
Opis:
One of the major tasks of municipal waste management in European Union countries is the systematic reduction of waste that is removed and transported to landfills. This refers particularly to biodegradable waste. One of the methods employed to decrease waste amount is Mechanical-Biological Treatment (MBT) of the waste, before it is stored. The article presents characteristics of MSW and biologically pre-treated municipal solid waste, organic carbon loads emitted in biogas and leachate during waste deposition in a landfill. Its decomposition rate constants were determined on the basis of modified Zacharof and Butler’s stochastic model. The values of decomposition rate constants determined for MSW had similar change trends to those presented in the literature: the hydrolysis constant had the lowest value (2.6 × 10-5 d-1), the highest acid phase constant (4.1 × 10-4 d-1), while the methane phase constant - 2.2 × 10-4 d-1. The PMSW decomposition rate constants in each anaerobic waste degradation phase had similar change trends, though their values were higher, by 21, 11 and 19%, respectively.
Istotnym zadaniem gospodarki odpadami komunalnymi w krajach UE jest systematyczne zmniejszanie ilości odpadów komunalnych usuwanych na składowiska, w tym zwłaszcza odpadów ulegających biodegradacji. Jedną z metod stosowanych do realizacji tego celu jest mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów komunalnych (MBP) przed ich składowaniem. W artykule przedstawiono charakterystykę surowych odpadów komunalnych (ZOK) i wstępnie przetworzonych biologicznie, ładunki węgla organicznego emitowane w biogazie i odciekach podczas ich składowania oraz wyznaczono stałe szybkości rozkładu tych odpadów w oparciu o zmodyfi kowany stochastyczny model Zacharof’a i Butler’a. Wartości wyznaczonych dla ZOK stałych szybkości rozkładu mieściły się w bardzo szerokich zakresach prezentowanych w literaturze, a ich relacje zachowywały podobne tendencje zmian; stała hydrolizy miała najniższą wartość (2,6×10-5 d-1), co potwierdziło limitujący jej wpływ na szybkość rozkładu, stała fazy kwaśnej najwyższą (4,1×10-4 d-1), a stała fazy metanowej – 2,2×10-4 d-1). Stałe szybkości rozkładu PMSW w poszczególnych fazach beztlenowej degradacji odpadów zachowywały podobne tendencje zmian, jednakże ich wartości były wyższe, odpowiednio o 21, 11 i 19%.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2012, 38, 4; 71-86
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty prawne przyrodniczego wykorzystania osadów ściekowych
Legal aspects of the sewage sludge natural use
Autorzy:
Sadecka, Z.
Myszograj, S.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371927.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
osady ściekowe
przyrodnicze wykorzystanie
aspekt prawny
sewage sludge
natural utilization
legal aspects
Opis:
Zagospodarowanie osadów ściekowych jest jednym z najważniejszych problemów krajowej gospodarki odpadami. Przyrodnicze wykorzystanie osadów ściekowych w Polsce (obok składowania) jest obecnie najprostszą i najtańszą metodą ich ostatecznego unieszkodliwiania. W artykule przedstawiono ogólne zasady gospodarowania osadami ściekowymi i możliwości ich praktycznego zastosowania na przykładzie oczyszczalni o RLM 2600.
Development of sewage sludge is one of the most important problems of the national waste management. Natural use of sewage sludge in Poland (next to the landfill) is currently the simplest and cheapest way to their final disposal. The article presents the general principles of sludge development and the possibility of practical application it on the example of waste water treatment plant on PE = 2600.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 144 (24); 5-17
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podatność na rozkład biologiczny i potencjał biogazowy mieszanin odpadów
Biodegradability and methane potential of waste
Autorzy:
Suchowska-Kisielewicz, M.
Sadecka, Z.
Sieciechowicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372167.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
odpady organiczne
energia odnawialna
AT4
test tlenowy
BMP
organic waste
renewable energy
AT4 test
BMP test
Opis:
Rozwój i wdrożenie czystych technologii produkcji energii jest obecnie ważnym zadaniem. Szczególnie atrakcyjnym źródłem pozyskiwania energii odnawialnej jest proces fermentacji odpadów organicznych. Praktycznie każda substancja organiczna, nie zawierająca inhibitorów, może być substratem wykorzystanym do produkcji biogazu. W artykule przedstawiono wyniki badań podatności na rozkład biologiczny mieszanin odpadów organicznych wyznaczonej testem tlenowym (wskaźnik respiracji tlenowej AT4) i beztlenowym (potencjał metanowy – BMP).
The development and implementation of clean energy technologies is now an important task. The process of fermentation of organic waste is an especially attractive source of renewable energy generation is. Practically any organic material which does not contain inhibitors may be substrate used for the biogas production. The article presents the results on organic waste mixtures ability to be biodegradable. This ability was tested by both aerobic (AT4) and anaerobic (BMP) tests.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2016, 163 (43); 53-62
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Determination of reliable concentrations of pollutants in raw wastewater based on different sampling methods
Wyznaczanie miarodajnych stężeń zanieczyszczeń w ściekach surowych w oparciu o różne metody poboru próbek
Autorzy:
Myszograj, S.
Sadecka, Z.
Qteishat, O.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396193.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
sampling methods
raw sewage
wastewater treatment plant
metody poboru próbek
ścieki
analiza ścieków
oczyszczalnia ścieków
Opis:
The aim of this study was to check the extent to which the sampling method and the volume of sewage (size of the wastewater treatment plant) influence the determined daily average concentrations of pollution components. Within three days of dry weather, the composition of two raw sewage wastewater treatment plants was continuously monitored. The WWTPs were designed for the flow of 820 m3d and 51000 m3d, respectively. The concentrations of pollutants were measured in samples taken both in time-proportional and flow-proportional ways. The obtained values show the possibility of taking the samples mixed at equal time intervals and in proportion to the flow as reliable sources for design values of concentrations. The size of WWTP, i.e. the amount of investigated raw sewage, was of no significant importance to the obtained results regarding concentrations of pollutants.
Nowelizacja i dostosowywanie przepisów prawnych do wymagań UE wymusza na eksploatatorach oczyszczalni ścieków wykonywanie precyzyjnych pomiarów ilości i analiz składu fizyko-chemicznego ścieków. Postęp techniczny oraz bogata oferta producentów urządzeń umożliwia sprostanie tym wymaganiom. Jednak o przydatności wyników pomiarowych do projektowania oczyszczalni ścieków obok dokładności urządzeń pomiarowych decyduje fakt, czy próbkę ścieków można uznać za próbkę reprezentatywną. Często pomimo najnowocześniejszych urządzeń i wykwalifikowanego personelu wyniki badań nie mogą być traktowane wiarygodnie. W artykule na podstawie pomiarów ilości i analiz składu ścieków surowych zweryfikowano w jakim stopniu metoda poboru próbek oraz ilość dopływających ścieków (wielkość oczyszczalni ścieków) wpływa na wartość wyznaczonych średniodobowych stężeń wskaźników zanieczyszczeń. W ciągu trzech dób w pogodzie suchej przeprowadzono ciągły monitoring składu ścieków surowych w oczyszczalniach zaprojektowanych na przepływ 820 m3d (OŚ1) i 51000 m3d (OŚ2). W próbkach zbieranych czasowo-proporcjonalnie i przepływowo-proporcjonalnie wyznaczono stężenia miarodajne wskaźników zanieczyszczeń. Uzyskane wartości wskazują na możliwości przyjmowania do projektowania stężeń miarodajnych wyznaczonych w próbkach zlewanych w jednakowych interwałach czasowych, jak i proporcjonalnie do przepływu. Nie stwierdzono również istotnego wpływu wielkości oczyszczalni, a tym samym nierównomierności dopływu ścieków surowych na obliczone wartości stężeń wskaźników zanieczyszczeń.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2013, 10; 99-107
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność oczyszczania ścieków w oczyszczalni hydrofitowej typu VF-CW
Efficiency of Wastewater Treatment in Constructed Wetland (Vertical Flow)
Autorzy:
Warężak, T.
Sadecka, Z.
Myszograj, S.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819037.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
oczyszczanie ścieków
oczyszczalnia hydrofitowa
phosphorus removal
vegetated submerged
Opis:
In the scientific literature, there is no field test results for the removal of organic pollutants and nutrients in sewage-type VF-CW during low temperatures, as well as evaluation of buildings after years of service. This paper presents the results of the composition of the raw sewage and treated in a wastewater treatment "a household" after 16 years of service with an indication of the efficiency of the removal of organic pollutants and biogenic compounds depending on the season. The results showed high efficiency in the removal of organic compounds from wastewater expressed in BOD5 and COD. Average removal efficiency of organic compounds was 94% for BOD5 and 91% for COD. Removal of nitrogen compounds were unstable over time and subject to fluctuations in annual and depend on the composition of the raw sewage, and environmental conditions (such as temperature and evapotranspiration). It has been shown that the examined object nitrification occurs, a temporary lack of oxygen (winter conditions) to increase efficiency in the removal of nitrogen in the process of denitrification. In the period under study the average efficiency of total nitrogen removal from wastewater was 64%. The test object was characterized by a surprisingly high total phosphorus removal efficiency. Efficiency of removal of phosphorus from the waste water ranged from 55% to 84%, averaging 74%. The observed increase in the efficiency of phosphorus removal, it may relate to the previous lightening bed and thus increase its ability to re-bind to phosphate.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 2; 1243-1259
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies