- Tytuł:
-
Sygnał Polskiej Kroniki Filmowej i jego nieznane wersje z roku 1967
The Polish Film Chronicle signature tune and its unknown versions of 1967 - Autorzy:
- Staśko-Mazur, Kamila
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/28395244.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Polska Kronika Filmowa
Władysław Szpilman
Henryk Mikołaj Górecki
Jerzy Maksymiuk
sygnał dźwiękowy
the Polish Film Chronicle
soundmark - Opis:
-
Polską Kronikę Filmową w pierwszych latach emisji (1945–51) anonsował pompatyczny motyw muzyczny (o charakterze cytatu). Od roku 1952 r. oprawę dźwiękową czołówki stanowiła kompozycja specjalnie stworzona przez Władysława Szpilmana. Emitowana niezmiennie do roku 1994 stała się rozpoznawalnym znakiem magazynu oraz swoistym soundmarkiem audiosfery. Jednym z elementów jej dystynktywnego oblicza jest polonezowa rytmika. Ionicus a minore skorelowany z dynamicznym (z użyciem modulacji i remodulacji) przebiegiem i hejnałową melodyką stanowi o wyjątkowej nośności i rozpoznawalności sygnału. Źródła odnalezione w archiwach WFDiF wskazują jednak, że w roku 1967 powstały alternatywne wersje dźwiękowej czołówki PKF. Niepublikowane propozycje H. M. Góreckiego, W. Kilara oraz J. Maksymiuka zostały nagrane wraz z kompozycją W. Szpilmana w wersji na otwarcie oraz na zakończenie programu. Każdy z nowych projektów sygnału otwierającego mieści się w podobnym piętnastosekundowym czasie i z reguły przeznaczony jest na skład orkiestry symfonicznej. Kompozycja W. Kilara o znamionach uroczystej pieśni, spajającej elementy rozszerzonej tonalności z elementami neoklasycznymi, obejmuje wersje w kilku tonacjach (podobnie jak wyjściowa kompozycja W. Szpilmana rozpisana w B-dur i C-dur). Propozycja H. M. Góreckiego rozbudowująca szerokie brzmienie z użyciem repetycji motywu rytmicznego, łączy kwartową harmonikę z eufoniczną barwą witalistycznego zakończenia. Sygnały obu autorów zrealizowano akustycznie w wersjach bez lub z kwintetem smyczkowym. Projekty J. Maksymiuka obejmują najliczniejszą grupę (wersje I-VIII), różnorodną pod względem fakturalnym i stylistycznym. Cztery pierwsze (trzy nowoczesne, jedna stanowiąca stylizację poloneza) nie zostały ujęte w nagraniu, pozostałe – na skład orkiestrowy bądź instrumenty dęte blaszane z towarzyszeniem perkusji – prezentują wielorakie marszowo-taneczne ujęcia.
Realizacja akustyczna z 1967 roku pozostaje anonimowa. Analiza audytywna wykazuje, że dokonano jej w obszernej sali i w formie stereofonicznej. Inspiracja przedsięwzięcia pozostaje nieznana, prawdopodobnie łączy się z podejmowanymi w 1967 roku próbami zmiany kształtu czołówki Kroniki (m.in. oprawy graficznej) i z ingerencjami politycznymi. Ostatecznie nie wpłynęła na zmianę legendarnej sygnałowej kompozycji Kroniki autorstwa W. Szpilmana.
Polska Kronika Filmowa (The Polish Film Chronicle, PKF) opened in its early years (1945–51) with a bombastic music motif, a form of quotation. From 1952 onward, the title sequence was accompanied by a music piece specially composed by Władysław Szpilman, which was broadcast without any changes until 1994 and became the trademark of this newsreel, as well as a soundmark of the Polish audiosphere. One of its distinguishing features were its polonaise rhythms. The ionicus a minore formula, correlated with dynamic progressions (including modulations and remodulations) and a bugle-call-like melody – made this tune highly popular and recognisable. Sources found in the WFDiF (Warsaw Documentary Film Studio) prove, however, that alternative versions of the PKF signature tune were composed in1967. These unpublished compositions by H.M. Górecki, W. Kilar and J. Maksymiuk were recorded along with Szpilman’s piece in two versions, one opening and the other – closing the newsreel. Each of the new proposed tunes is about 15 seconds long and, in most cases, scored for a symphony orchestra. W. Kilar’s piece resembles a solemn song, which combines extended tonality with neo-Classical elements. It has versions in several different keys (similarly to W. Szpilman’s original tune, written out in B-flat major and C major). H.M. Górecki’s piece is characterised by a broad sound and a repeated rhythmic motif. It fuses fourth harmonies with the euphonic colours of a vitalistic close. Both composers’ tunes were recorded in versions with and without string quintet. J. Maksymiuk presented the largest number of proposals (versions I–VIII), varying in texture and style. The first four (three contemporary-style, and one polonaise stylisation) were left unrecorded, while the others (for orchestra or brass ensemble with percussion) represent various uses of march-like and dance elements. The recording of 1967 remains anonymous. Audio analysis shows that it was made in a large hall, in stereo. We do not know who inspired this project, but most likely it was associated with attempts to change the PKF title sequence (including the graphics) and with political interventions. Eventually, however, the legendary piece by W. Szpilman remained intact as the Chronicle’s signature tune. - Źródło:
-
Muzyka; 2019, 64, 1; 106-133
0027-5344
2720-7021 - Pojawia się w:
- Muzyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł