Autor: Sojka, M - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Zmiennosc stanow wod gruntowych i powierzchniowych w zlewni rzeki Malej Welny w latach hydrologicznych 2000 - 2004
Autorzy:: Murat-Blazejewska, S
Kanclerz, J.
Sojka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/800779.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:: stan wody
rzeki
zlewnia Malej Welny
zlewnie rzek
wody powierzchniowe
jeziora
wody gruntowe
Opis:: W pracy przedstawiono zmienność stanów wody w rzece i w jeziorach oraz ich powiązanie ze stanami wód gruntowych pierwszego poziomu wodonośnego. Badania prowadzone były w zlewni rzeki Małej Wełny do przekroju Kiszkowo w latach hydrologicznych 1999/2000-2003/2004. Dynamika zwierciadła wód gruntowych pierwszego poziomu wodonośnego i wód powierzchniowych determinowana była głównie przez warunki meteorologiczne. Analiza czasowych trendów zmian stanów wód powierzchniowych i gruntowych, wykazała że istnieje tendencja do obniżania się zwierciadła wód powierzchniowych i gruntowych. Istnieje statystycznie istotny związek pomiędzy stanami wód gruntowych i powierzchniowych, wskazuje to na więź hydrauliczną wód powierzchniowych i płytkich wód podziemnych.
Variability of water levels in the river and lakes with its correlation to groundwater levels of first waterlevel are presented in the paper. Investigations were carried out on Mała Wełna river catchment up to Kiszkowo section in 1999/2000-2003/2004 hydrological years. The dynamics in water-table of first waterlevel and in surface water were determined mainly by meteorological conditions. The temporal analysis of changes in ground- and surface water level trends revealed the decreasing tendency of water-table level of ground- and surface water. There exists a significant correlation between ground- and surface water levels, what indicates the hydrological contection of surface water and shallow groundwater.
Źródło:: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 506; 303-308
0084-5477
Pojawia się w:: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Zmiany własności fizyko-chemicznych olejów silnikowych jako parametr diagnostyczny
Changes of physical and chemical properties of engine oils as a diagnostic parameter
Autorzy:: Woropay, M.
Bukowski, P.
Sójka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/327790.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej PAN
Tematy:: lepkość kinematyczna
liczba zasadowa
temperatura zapłonu
koncentracja zanieczyszczeń
viscosity
total base number
ignition temperature
contamination
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki badań eksploatacyjnych olejów silnikowych stosowanych w systemie transportu, jakim są Zakłady Komunikacji Miejskiej. Na podstawie przeprowadzonych badań, określono wpływ wydłużenia resursu oleju silnikowego na jego podstawowe własności, świadczące o zdatności. Zauważono ścisły związek pomiędzy ilością dolewek oleju świeżego, a badanymi parametrami. Zwrócono także uwagę na pewne dodatnie korelacje pomiędzy zmianami wartości parametrów zachodzącymi w eksploatowanych olejach.
The paper presents the results of the operation and maintenance investigations carried out for the engine oils used within a transport system represented by the Zakłady Komunikacji Miejskiej (Municipal Transportation Works). Based on the studies performed, the ageing process nature of the engine oil and the impact of the operation and maintenance conditions on the momentary state of the major parameters describing the engine oil amplitude have been determined. The analysis of the significance of some of the oil condition parameters has been carried out, too. It has been proven that in the transport systems, as of today, there is lack of a comfortable and reliable diagnostic and control method to check the engine oil condition during the operation and maintenance process. On the basis of the actual indexes, this paper constitutes and introduction to an attempt to extend oil operation service life, including the determination of the states of some parameters.
Źródło:: Diagnostyka; 2006, 4(40); 157-162
1641-6414
2449-5220
Pojawia się w:: Diagnostyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Eksploatacja urządzeń wodnych a zasoby wodne zlewni nizinnej
Exploitation of water infrastructure in aspect of water resources lowland river catchment
Autorzy:: Murat-Blazejewska, S.
Zbierska, J.
Lawniczak, A.
Kanclerz, J.
Kupiec, J.
Sojka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/40174.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:: budowle wodne
eksploatacja
jazy
oddzialywanie na srodowisko
rzeka Samica Steszewska
rzeki
warunki hydrologiczne
zasoby wodne
environment transformation
exploitation
hydrological condition
river
Samica Steszewska River
water building
water resource
weir
Źródło:: Acta Scientiarum Polonorum. Architectura; 2008, 07, 2
1644-0633
Pojawia się w:: Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Nasiona porzeczki czarnej po ekstrakcji nadkrytycznej ditlenkiem wegla jako potencjalny suplement diety
Black currant seeds after supercritical carbon dioxide extraction as a potential dietary supplement
Autorzy:: Jurgonski, A
Juskiewicz, J.
Sojka, M.
Krol, B.
Roj, E.
Zdunczyk, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/871445.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:: porzeczki czarne
nasiona
ekstrakcja nadkrytyczna
dwutlenek wegla
zywienie czlowieka
suplementy diety
aktywnosc enzymatyczna
black currant
seed
supercritical extraction
carbon dioxide
human nutrition
diet supplement
enzyme activity
Opis:: Celem pracy była ocena fizjologicznego oddziaływania nasion porzeczki czarnej po ekstrakcji nadkrytycznej ditlenkiem węgla na przewód pokarmowy oraz metabolizm u szczurów użytych jako model doświadczalny. Zastosowany preparat zawierał 25% białka ogółem i 57,9% błonnika pokarmowego oraz 4% tłuszczu. Szczury, zestawione w dwie grupy po 10 sztuk, żywiono przez 4 tygodnie półsyntetycznymi dietami kazeinowymi z wysoką zawartością fruktozy (69%). Obie diety były wyrównane pod względem zawartości białka i błonnika pokarmowego. Włączenie do diety badanych nasion (10% zamiast celulozy, skrobi kukurydzianej i 2,5% kazeiny) obniżyło aktywność enzymów glikolitycznych śluzówki jelita cienkiego, a zwiększyło aktywność glikolityczną mikroflory jelita, skutkującą zwiększoną produkcją krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych w jelicie ślepym. Stwierdzono wyraźne właściwości hipoglikemizujące badanego preparatu, natomiast jego właściwości przeciwutleniające były relatywnie niskie i jedynie w nerkach stwierdzono obniżenie zawartości substancji reagujących z kwasem tiobarbiturowym.
The aim of this study was to estimate the physiological effects of black currant seeds after supercritical carbon dioxide extraction on the gastrointestinal tract and metabolism of rats used as an experimental model. The preparation contained 25% of total protein, 57.9% of dietary fiber and 4% of fat. Young Wistar rats divided into two experimental groups of 10 animals each, were fed for 28 days using semi-purified casein diets with a high fructose content (69%). The diets contained the same amount of protein and fiber. An inclusion of the tested seeds to the diet (10% as expense of cellulose, corn starch and part of casein) lowered the activity of glycolytic enzymes in the mucosa of the small intestine, whereas intestinal microflora elevated its glycolytic activity, and in consequence, increased production of short-chain fatty acids in the caecum. A distinct hypoglycemic actions of the tested preparation were also observed, while its antioxidant properties were found to be rather low and expressed by the decreased content of thiobarbituric acid-reactive substances in the kidney tissue.
Źródło:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2008, 59, 4; 421-427
0035-7715
Pojawia się w:: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: The analysis and assessment of the impact of the lengthening the mileage on the changes of some characteristics of oil engine
Autorzy:: Szubartowski, M.
Sójka, M.
Bukowski, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/241997.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:: kinematic viscosity
basic number
ignition temperature
concentration of the use products
Opis:: In an exploitation process engine, there are physic-chemical changes of oil, which make impurities oil have a different characteristic. It is mainly connected with the element systems and greasy materials that react between themselves. The changes are constant and they mirror their new exploiting character. Deteriorating characteristics of oil influence its usefulness in a using process. The aim of the thesis is to show the results of exploitation research of engine oil that is used in transportation, basically by the Public Transport Company. The research mainly focuses on engine oil exploited in the buses of a public transport. They are of the following type: MAN NL, MAN NG, JELCZ 181 MG. O They have multi-seasonal oil like TEDEX, DIESEL, TRUCK SHPD SAE:15 W-40. The subject of the research is the processes that occur in engine oil while its exploitation. On the basis of the research, it was possible to specify the nature of the engine oil aging processes as well as the impact of the exploiting conditions on a temporal state of the main parameters that characterize the suitability of the engine oil. It has been proved that there is a lack of suitable and reliable methods of diagnosing and controlling the engine oil state while its exploitation. The following thesis is the first step to make the attempt to lengthen the distance in kilometres travelled of engine oil and determine the limit states of the crucial parameters on the basis of a real index.
Źródło:: Journal of KONES; 2008, 15, 4; 557-563
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:: Journal of KONES
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: The method of calculating the limit parameter states characteristic of oil state
Autorzy:: Szubartowski, M.
Sójka, M.
Bukowski, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/241995.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:: model
limit state
concentration of use products
Opis:: In the majority of transport systems, they use the exploiting strategies where the use of oil is calculated in accordance to the following criteria: -the distance in kilometres travelled, -the time of engine work, -petrol used by an engine. When the value of one of the above criteria is reached, oil must be changed regardless its real state and its potential to be still used. If the oil potential were made use of, it would increase the effectiveness of the working system radically. The subject of the research is the changes of metal elements content in oil depending on lengthening the usage of examined oil. The thesis shows the results the operation research of engine oil as well as the results of the research of models that calculate the limit states of the content of some metallic elements in tested oil. The exploiting research was based on the samples taken from engine oil of some bus makes. On the basis of the results of the exploitation research, according to the distance in kilometres travelled of buses, the content of metallic elements in examined engine oil has been calculated. On the basis of self research and literature analysis, it has been stated that there is a lack of comfortable and reliable methods of assessing limit states of engine oil in transport systems. In the following thesis, the attempt to lengthen the mileage of engine oil on the basis of calculating the change of the content of the crucial metallic elements has been taken.
Źródło:: Journal of KONES; 2008, 15, 4; 565-576
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:: Journal of KONES
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Wpływ przełożonego koryta rzeki Małej Wełny na stosunki wodne terenów przyległych
Impact of relocated channel of Mala Welna river on water conditions in adjacent areas
Autorzy:: Sojka, M.
Murat-Blazejewska, S.
Kanclerz, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/59585.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
rzeka Mala Welna
dolina Malej Welny
przepustowosc koryt rzecznych
tereny przylegle
stosunki wodne
podtopienia
Opis:: Celem pracy była ocena wpływu przełożonego koryta rzeki Małej Wełny na stosunki wodne terenów przyległych. W pracy przedstawiono także możliwości udrożnienia koryta rzeki w celu zachowania jej równowagi dynamicznej. W pracy wykorzystano wyniki własnych badań i obserwacji terenowych prowadzonych w latach 2000–2008 w zlewni rzeki Małej Wełny do przekroju Kiszkowo. Do głównych przyczyn występowania podtopień w dolinie rzeki Małej Wełny, na odcinku Zakrzewo–Kiszkowo, można zaliczyć warunki hydrauliczne przełożonego odcinka koryta. Geometria koryta (o zbyt małym przekroju), małe spadki dna rzeki, a także brak konserwacji dna i skarpy koryta rzecznego powodują, że przy średnio wysokich przepływach (SWQ) rzeka jest mało przepustowa. Dla poprawienia przepustowości przełożonego odcinka rzeki i rowów opaskowych „A” i „B” należy wykonać modernizację urządzeń hydrotechnicznych oraz całego systemu wodnego w zlewni rzeki. Prace te powinny być poprzedzone szczegółowymi pomiarami geodezyjnymi.
The aim of this research was an assessment of impact of relocated Mała Wełna river channel on water conditions in the adjacent areas. In this paper also a fasibility to increase river flow capacity with the purpose of maintaining river channel dynamic equilibrium was presented. Field observations and measurements were carried out in hydrological years of 2000–2008 in Mała Wełna river catchment down to Kiszkowo crosssection. The main cause of valley flooding on the reach from Zakrzewo to Kiszkowo were hydraulic conditions at the relocated Mała Wełna river channel. The river cross-section geometry and its channel slope caused that at the high-water discharge SWQ the channel capacity of the river is too low. A lack of the river banks and bottom maintenance has had strong negative impact on the river capacity. To improve the river flow capacity and the drain ditches “A” and “B” it is necessary to make modernization of hydraulic structures and the whole water system in the catchment of the Mała Wełna river. Before this it is necessary to make a detail geodetic measurement of these areas.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 09
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Ocena ładunków związków biogennych wymywanych ze zlewni cieku Dębina
Assessment of biogenic compounds eluted from the catchment of Dębina River
Autorzy:: Sojka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1819743.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: zlewnia
związki biogenne
zlewnia cieku Dębina
catchment
Dębina River
biogenic compounds
Opis:: Zasoby wodne powstają głównie na obszarach rolnych i leśnych, które stanowią odpowiednio około 51 i 29% powierzchni Polski. Wymywane z terenów użytkowanych rolniczo organiczne i mineralne substancje wpływają niekorzystnie na jakość wód powierzchniowych, niekiedy w większym stopniu niż odprowadzane do nich wody zanieczyszczone ściekami przemysłowymi. Decydujący wpływ na jakość i ilość wód ma prawidłowe gospodarowanie wodą w krajobrazie rolniczym, u źródeł powstawania zasobów wodnych. W celu ochrony wód przed zanieczyszczeniami obszarowymi konieczne jest racjonalne kształtowanie krajobrazu poprzez tworzenie wśród pól uprawnych barier biogeochemicznych, które w istotny sposób powstrzymują odpływ składników chemicznych.
The aim of this research was an assessment of water quality and biogenic compounds loads eluted from the small catchment of the Dębina River. The river flows through the Kłeckie Lake which is strongly polluted and susceptible to degradation [5]. The basis of this paper were results of field study conducted in 2007 hydrological year in the catchment of the Dębina River down to Borzątew cross-section. Assessment of a physico-chemical state of the river was made according to Polish river water quality standards [6, 7]. Annual loads of ammonium nitrogen, nitrate nitrogen, nitrite nitrogen and phosphorus were computed on the basis of statistical methods [4]. Total nitrogen and phosphorus loads were calculated as products of the mean flow and mean concentrations of Nog. and Pog. The water of Dębina River were characterized by a high concentration of nitrate and low concentration of ammonium nitrogen. Mean concentrations of nitrite ranged from 6.0 mg NO3∙dm-3 in summer half year to 54.8 mg NO3∙dm-3 in winter half year. The annual loads of nitrogen and phosphorus compounds were differentiated. The nitrate nitrogen loads leaching from the catchment were the highest and equal to 10.25 N-NO3 kg∙ha-1∙yr-1, and nitrite nitrogen loads were the lowest and equal to 0.12 N-NO2 kg∙ha-1∙yr-1. Analyses of nitrogen compounds leaching from the catchment of the Dębina River showed that in the winter half years they reached 83% of annual loads. In summer half year the loads were smaller and amounted 1.24 kg∙ha-1∙yr-1. The load of total nitrogen leaching from the catchment achieved 11.54 kg∙ha-1∙yr-1, in which nitrate nitrogen load amounted to 89% and nitrate nitrogen and ammonium nitrogen about 1% only. In order to reduce nitrate nitrogen loads flowing into the Kłecko Lake it is necessary to decrease the use of fertilizers and to create biogeochemical zones along the river course and to build sewage networks.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 1225-1234
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Stan fizykochemiczny i hydromorfologiczny małej rzeki nizinnej
Physico-chemical and hydromorphological state of a small lowland river
Autorzy:: Sojka, M.
Murat Błażejewska, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1819794.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: stan fizykochemiczny
stan hydromorforlogiczny
rzeka nizinna
lowland river
physico-chemical state
hydromorphological state
Opis:: Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) 2000/60/WE wprowadziła nowe podejście do oceny stanu wód powierzchniowych. Nadrzędnym celem środowiskowym RDW, jest osiągnięcie do 2015 r. dobrego stanu wód powierzchniowych poprzez realizację odpowiednio przygotowanych planów gospodarowania wodami w obszarach dorzeczy. Ocena stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych według RDW i [7] wykonywana jest na podstawie elementów biologicznych, oraz elementów hydromorfologicznych i fizykochemicznych jako wspierających biologiczne. Ze względu na duży zakres i pracochłonność oceny stanu ekologicznego wód Bojarski i in. [1] stwierdzili, że aktualnie ocena nie może być wykonywana ściśle według zasad podanych w RDW. Elementy abiotyczne: fizykochemiczneoraz hydromorfologiczne maja równorzędne jak biologiczne znaczeniedla organizmów żywych, bytujących w wodach powierzchniowych i elementy te mogą być wykorzystywane przy ocenie stanu ekologicznego wód, stan ten można ocenić pośrednio na podstawie gorszego ze stanów fizykochemicznego lub hydromorfologicznego [3, 7]. O ile systematyczna ocena stanu fizykochemicznego płynących wódpowierzchniowych w Polsce prowadzona jest od początku lat 90 na szeroką skalę przez WIOŚ, to dopiero od 2004 roku wg wytycznych [6] w ograniczonym zakresie prowadzona jest ocena hydromorfologiczna, która obejmuje reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki i warunki morfologiczne.
The paper presents results of physico-chemical and hydromorphological state assessment of a small lowland river situated in the Gniezno Plain. The basis of this paper were the results of field study conducted in 2007 hydrological year in the catchment of the Dębina river down to Borzątew cross-section. Assessment of a physico-chemical state of the river was made according to Polish river water quality standards [6, 7]. Hydromorphological evaluation of the river channel was made on the basis of research made in November 2007. Characteristics of the river channel were assessed according to site surveys instructions [4]. The investigation was made on five kilometer river section which was divided into nine one-hundred-length homogenous sections. That was about 34.5% of the total river length. The hydromorphological assessment was made using the following three criteria: river channel, river bank vegetation zone and river valley on the basis of modified methodology elaboratem by Olejnik [5]. The results of researches indicate a poor the water quality of the Dębina river. The water of the Dębina river met the standards for the 5th quality class, due to high nitrate concentration. Main influence on this was exerted by inproper not ordered water supply and sewage disposal and agriculture activity in the catchment, especially a high consumption of fertilisers and intensive livestock breeding. Hydromorphological state of the Dębina river was also not satisfied. That was caused by modification of the water regime (quantity and dynamic of discharge). A parameter which decreased the final score assessment was the presence of water structures with backwater higher than 1 m, that disrupted watercourse continuity. The river channel of the Dębina river was modified - regulation and straighten river channel was done. The river bank vegetation zones along the investigated sections were too narrow to create a sufficient barrier between river channel and arable land.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 727-737
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Ecological quality classes of river hydromorphology in Poland
Hydromorfologia rzek w Polsce - klasy jakości stanu ekologicznego
Autorzy:: Ilnicki, P.
Górecki, K.
Grzybowski, M.
Krzemińska, A.
Lewandowski, P.
Sojka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/292997.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: hydromorfologia rzek
potencjał ekologiczny
stan ekologiczny
wartości graniczne klas jakości
współczynnik jakości ekologicznej
class boundaries
classification of ecological status
ecological potential
ecological quality ratio
hydromorphological river survey
Opis:: This work presents rules and results of classifications of hydromorphological status of watercourses used presently in Europe. The Water Framework Directive introduced an obligation to monitor hydromorphological elements of rivers, which include hydrological regime, river continuity and bed morphology. European standards require somewhat different quality indicators and the way of their assessment for such investigations. Classification of status and ecological potential shall include categories and types of rivers, however, the methods existing so far do not provide such a distinction. Assessment of much differentiated features and attributes, as well as the requirement of presenting the outcome in EQR form, within limits from zero to one, cause that all the studied parameters, which are very diverse, must be conveyed to numerical form. The MHR method takes into account the above conditions and proposes a classification which includes limit values for five classes of status and four classes of ecological potential. It assumes limit values of classes lowering from natural watercourses through heavily modified to artificial.
W pracy przedstawiono zasady i wyniki stosowanych dotychczas w Europie klasyfikacji stanu hydromorfologicznego cieków. Ramowa Dyrektywa Wodna wprowadziła obowiązek monitorowania elementów hydromorfologicznych rzek, do których zaliczono reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki oraz morfologię koryta. Normy europejskie określają wymagane w takich badaniach nieco odmienne wskaźniki jakości i sposób ich oceny. Według klasyfikacji stanu i potencjału ekologicznego powinny być uwzględnione kategorie i typy rzek, natomiast według dotychczasowych metod nie ma takiego rozróżnienia. Ocena bardzo zróżnicowanych wskaźników i atrybutów oraz wymóg prezentowania wyniku w formie EQR w granicach od zera do jedności powoduje, że wszystkie badane parametry, które są bardzo zróżnicowane, muszą być doprowadzone do formy liczbowej. W metodzie MHR uwzględnia się powyższe uwarunkowania i proponuje klasyfikację, zawierającą wartości graniczne pięciu klas stanu oraz czterech klas potencjału ekologicznego. Zakłada się w niej, że wartości graniczne klas zmniejszają się od cieków naturalnych poprzez silnie zmienione do sztucznych.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2010, 14; 15-27
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Metodyka prowadzenia monitoringu stanu hydromorfologicznego polskich rzek
Monitoring and assessment of hydromorphological elements in Polish rivers
Autorzy:: Ilnicki, P.
Gorecki, K.
Grzybowski, M.
Krzeminska, A.
Lewandowski, P.
Sojka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/62444.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: Polska
Ramowa Dyrektywa Wodna
rzeki
stan hydromorfologiczny
metodyka oceny
metoda MHR
rezim hydrologiczny
ciaglosc cieku
morfologia koryt
doliny zalewowe
Opis:: W artykule przedstawiono podstawowe założenia nowej metodyki MHR (Monitoring Hydromorfologiczny Rzek), która spełnia zalecenia Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60 oraz normy europejskiej PN-EN 14 614. Metodyka ta uwzględnia również kompatybilność z wymogami dyrektyw dotyczących raportowania, systemów informacyjnych, jak i rozporządzeń Ministra Środowiska. W trakcie tworzenia metodyki MHR bazowano na doświadczeniach zebranych w ostatnich 25 latach w krajach środkowej Europy przy badaniu warunków hydromorfologicznych rzek, przy czym oparto się na dotychczasowych pracach zmierzających do wdrażania w Polsce Ramowej Dyrektywy Wodnej. MHR przewiduje dokonanie oceny warunków hydromorfologicznych w systemie, hierarchicznym, umożliwiając tym samym określenie liczbowej wartości współczynnika jakości ekologicznej. Podstawę systemu stanowią cztery elementy: reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki, morfologia koryta i dolina zalewowa. Każdy element jest charakteryzowany przez kilka wskaźników, a te przez wybrane atrybuty. Taka forma oceny wskaźników i elementów pozwala na określenie parametru powodującego nieuzyskanie dobrego stanu lub potencjału ekologicznego. Ocenę jednolitej części wód powierzchniowych uzyskuje się poprzez ocenę średnią z poszczególnych elementów. Zaproponowana metoda ma swoje oparcie na istniejących mapach topograficznych, ortofotomapach, danych IMGW oraz na danych od administratorów cieków. Z założenia badania terenowe powinny obejmować co najmniej 10% długości badanej jednolitej części wód. Stwierdzona znaczna zmienność badanych wskaźników wzdłuż biegu rzek wskazuje na konieczność objęcia monitoringiem całej wydzielonej jednolitej części wód powierzchniowych. Nieracjonalne jest ograniczenie się wyłącznie do wybranych krótkich odcinków rzeki lub ustanowionych punktów pomiarowo kontrolnych monitoringu fizykochemicznego wody rzecznej, zaś stosowanie zasady analogu może prowadzić do błędnych wyników. Ponieważ w licznych jednolitych częściach wód połączono cieki główne i ich drobne dopływy, racjonalne jest badanie jedynie głównego cieku, co ogranicza zakres monitoringu do około 75 000 km polskich rzek.
The main ideas of a new MHR method for hydromorphological river survey and assessment were presented. It is a combination of the substance of the Water Framework Directive 2000/60 and the European standard EN 14614. It takes into account the existing polish data basis, regulations from the Minister of Environment, the Inspire and Reporting directives and the existing experience completed in the Central European countries by the monotoring and assessment of hydromorphological elements in the last 25 years. The method is strength on the works done in Poland for the implementation of the Water Framework Directive. The hydromorphological river assessment uses a hierarchic system which allows for the calculation of the ecological quality index. The system’s basis is built by four elements: hydrological regime, river continuity, river morphology and the valley. Every element is described by some parameters and these by selected attributes. The separately calculated ecological quality index of elements and parameters allows to discover why the good ecological status was not obtained. The average index for all elements is the index of the water body. The investigations are based on existing topographical and orthophoto maps, data basis of the Institute for Meteorology and Water Management and the river authorities. Field investigations would be done on minimum 10% of the investigated water body length. A large variability of parameters and attributes along the river bed in investigated rivers show the absolute necessity to include the full water body into the monitoring. Investigations only on a short sections or station points of the water quality monitoring were wrong and the way of analogy of water bodies leads to false results. Because in many water bodies the main stream and their small tributaries are connected, it is rational to concentrate investigations only on the main river. In this way the monitoring include about 75 000 km of polish rivers.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 09
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Ocena możliwości retencjonowania wody w jeziorach zlewni Strugi Dormowskiej
Assessment of water retention possibilities in the catchment of the Struga Dormowska river
Autorzy:: Sojka, M.
Murat-Blazejewska, S.
Kanclerz, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/60277.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: rzeki
rzeka Struga Dormowska
zlewnie rzek
zlewnia Strugi Dormowskiej
zlewnie nizinne
retencja wodna
jeziora
Jezioro Lowynskie
Jezioro Plytkie
Jezioro Glebokie
Jezioro Dormowskie Duze
Jezioro Gorzynskie
Jezioro Wiejskie
jezioro Tuczno
zdolnosc retencyjna
Opis:: Celem pracy była ocena możliwości retencjonowania wody w jeziorach, przez które przepływa rzeka Struga Dormowska, do zwiększenia gwarancji pokrycia potrzeb wodnych stawów rybnych położonych w zlewni. Struga Dormowska jest rzeką trzeciego rzędu, lewym dopływem rzeki Warty. Całkowita powierzchnia zlewni wynosi 57,2 km2. Zlewnia Strugi Dormowskiej jest zlewnią rolniczo-leśną. Struga Dormowska przepływa przez dwanaście jezior o łącznej powierzchni około 240 ha. Powierzchnia jezior jest zróżnicowana od 2 do 79,6 ha. Zlewnia Strugi Dormowskiej charakteryzuje się bardzo niskimi zasobami wodnymi. Spływ powierzchniowy wynosi około 2 dm3.s-1.km-2, a współczynnik odpływu 0,1. Realizując piętrzenie wody w jeziorach w zakresie naturalnych wahań stanów wody od 0,2 do 0,3 m, można uzyskać około 0,4 mln m3 wody w warstwie retencji użytecznej. Pozwoli to na wyrównanie odpływu w zakresie od 6 do 21% w latach wilgotnych i suchych. Piętrzenie wody w jeziorach powinno być realizowane w okresie od marca do lipca, następnie szandory z zastawek powinny być usuwane, aby przywrócić ciągłość ekologiczną rzeki.
The paper present the detailed assessment of water retention possibility in the lakes situated in the Struga Dormowska River. These activities were important to increase satisfy water needs warranty of fish ponds. Struga Dormowska is the third rank river, the left tributary of the Warta River. The area of the catchment amounts 57.2 km2. The catchment has an agriculture-forest character and high lake density. Struga Dormowska flow through twelve lakes, which have an area of 240 ha. The area of each lake range from 2 to 79.6 ha. The catchment has a very small water resources. Specific runoff of the catchment equals about 2 dm3.s-1.km-2, and runoff coefficient about 0.1. The researches reveal that increase of lakes water retention allows to obtain high amount of disposal water, that allows to increase water needs of the fish ponds warranty satisfy located in the middle and lower part of the river. The estimation was based on amplitudes of water level in the lakes, elevation-storage curves and inventory of hydraulic structures along the river. Damming of the water in the seven lakes from 0.2 to 0.3 m in natural water level oscillations allows to gain about 0.4 mln m3 water in the usable retention layer. That allow on smoothing discharges in the river in the range from 6 to 21% in the wet and dry years respectively. The damming of the lakes should be done from March to July. In the other period it is necessary to restore the natural river continuity. Damming the water in the lakes have a positive impact on water condition in the adjacent areas.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 08/1
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Ocena zagrożenia powodziowego w zlewni rzeki Małej Wełny
Assessment of flood risk in the Mala Welna catchment
Autorzy:: Sojka, M.
Murat-Blazejewska, S.
Wrozynski, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/60436.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: zlewnie nizinne
rzeka Mala Welna
zlewnia Malej Welny
zagrozenia powodziowe
doliny rzeczne
strefa zalewowa
numeryczny model terenu
modele hydrologiczne
przeplywy maksymalne
program ArcGIS
Opis:: Celem pracy było oszacowanie zagrożenia powodziowego w zlewni rzeki Małej Wełny na odcinku od wypływu z Jeziora Gorzuchowskiego do przekroju Kiszkowo jaz nr 1 (Brudzewko). Podstawą określenia przepływów maksymalnych rzeki Małej Wełny, o prawdopodobieństwie przewyższenia 10%, 1% i 0,2%, były przepływy uzyskane z roczników hydrologicznych z lat 1965–1975 i 1978–1983 oraz własne pomiary prowadzone w latach 2000–2009 w profilu Kiszkowo. Przepływy prawdopodobne obliczono według metody IMGW, gdzie prawdopodobieństwo przewyższenia przepływu maksymalnego rocznego obliczono jako prawdopodobieństwo alternatywy dwóch niewykluczających się zdarzeń niezależnych. Następnie wprowadzono je do modelu hydraulicznego RUBiKoN, za pomocą którego obliczono rzędne zwierciadła wody, które naniesiono na profil podłużny badanej rzeki. Numeryczny model powierzchni doliny rzeki został opracowany na podstawie numerycznych map topograficznych w skali 1:10 000 za pomocą programu komputerowego ArcGIS z rozszerzeniem Spatial i 3D Analyst. Rzędne zwierciadła wody oraz trójwymiarowy model powierzchni terenu pozwoliły ustalić obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia podtopienia jest niskie (wynosi raz na 500 lat), średnie (raz na 100 lat) i wysokie (raz na 10 lat).
The aim of this paper was assessment of flood risk in the catchment of the Mała Wełna River on the reach from Gorzuchowskie lake to Kiszkowo weir No 1 (Brudzewko). The annual maximum discharges with given probability of exceedance 10%, 1% i 0,2% were calculated on the basis of data obtain from the Polish hydrological year-books: 1965-1975 and 1978-1983, and own data for the period 2000-2009. The maximum annual discharges were calculated on Institute according to the Meteorology and Water Management (IMGW) method, where the distribution of probability of exceedance of the annual maximum floods is calculated as the probability of alternative of two non-eliminated independent events. The maximum annual discharges with given probability were inputted to RUBiKoN hydraulic model, which allow to calculated localization of points of the highest water level on the cross-section of Mała Wełna river channel. Digital elevation model of the river valley were performed on the basis of topographic maps in the scale 1:10 000 with use of ArcGIS program with Spatial and 3D extension. Water levels in cross-sections and digital elevation model allow to establish the area where the flood risk probability is low (one on 500 years), medium (one on 100 years) and high (one on 10 years).
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 08/2
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Podstawowe uwarunkowania metodyczne oceny stanu ekologicznego cieków wodnych na podstawie elementów hydromorfologicznych
Methodical conditions of the ecological status assessment of rivers on the basis of their hydromorphological elements
Autorzy:: Ilnicki, P.
Goreski, K.
Grzybowski, M.
Krzeminska, A.
Lewandowski, P.
Sojka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/59864.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: cieki wodne
stan ekologiczny
stan hydromorfologiczny
Ramowa Dyrektywa Wodna
monitoring hydromorfologiczny
metodyka oceny
zrodla informacji
Opis:: Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60 wymaga od krajów członkowskich dokonania oceny stanu ekologicznego cieków naturalnych oraz potencjału ekologicznego cieków silnie zmienionych i sztucznych. Ocena obejmuje elementy biologiczne, właściwości fizykochemiczne wody oraz elementy hydromorfologiczne (reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki, morfologia koryta i dolina). W roku 2009 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska zaakceptował przygotowaną przez autorów nową metodę MHR (Monitoringu Hydromorfologicznego Rzek). Jej opracowanie wymagało dokonania przeglądu badań wykonanych w Polsce i w innych krajach Europy w latach 1980-2008. Metoda MHR zakłada badanie warunków hydromorfologicznych głównych cieków wszystkich wydzielonych w kraju 4508 jednolitych części wód powierzchniowych o łącznej długości około 75 000 km. Należało przy tym uwzględnić liczne istniejące przepisy unijne i krajowe, dostępność materiałów kartograficznych oraz innych baz danych o ciekach wodnych. Przeanalizowano możliwość sporządzenia odrębnych metodyk dla rzek o różnej powierzchni zlewni, w różnych krajobrazach, kategoriach i typach abiotycznych. Stwierdzono, iż metodyki stosowane przy badaniach elementów biologicznych nie dostarczają informacji potrzebnych dla oceny hydromorfologii rzek. Wynikiem przeprowadzonych prac jest nowa metodyka, która uwzględnia ocenę czterech podstawowych elementów opartych na licznych wskaźnikach i atrybutach. Jej wynik podaje się w formie współczynnika jakości ekologicznej, którego wartość waha się w granicach 0-1,0. Powyższe liczne i różnorodne uwarunkowania stworzyły podstawę dla koncepcji nowej metodyki o małej praco- i kosztochłonności.
The Water Framework Directive requires all member states to make an assessment of the ecological status in natural, heavely modified and artificial water bodies. The evaluation includes biological elements, physico-chemical compounds of the water and hydromorphological elements (hydrological regime, river continuity, river morphology and valley). In 2009 the Central Inspectorate of Environment Protection in Warsaw accepted a new method of monitoring of the hydromorphological elements in rivers (MHR), prepared by the authors. The MHR method involves the investigation of main rivers in all Polands (4508) identified water bodies, with a total length of about 75 000 km. This required a review of the investigation methods developed by polish and other member states in 1980-2000. Many international and local regulations, the accessibility of topographic and thematic maps in different scales, as well as data bases for rivers and canals were analysed. The possibility of preparation of different methods for rivers with different catchment areas, in different landscapes, categories and substrate types were studied. The methods used for the assessment of biological elements was examined and shown not to provide adequate information for the investigation of the hydromorphological elements. The assessment was based on the characterization of four elements which were defined by many parameters and attributes. The result is presented as an ecological quality ratio, which fluctuate between 0 (bad status) to 1,0 (very good status). These many-sided analyses were the basis for the preparation of a detailed, small labour and cost consuming method.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 09
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Principles of hydromorphological surveys of Polish rivers
Podstawowe zasady monitoringu hydromorfologicznego polskich rzek
Autorzy:: Ilnicki, P.
Górecki, K.
Grzybowski, M.
Krzemińska, A.
Lewandowski, P.
Sojka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/292993.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: metoda
ocena hydromorfologii rzek
ramowa dyrektywa wodna
monitoring
hydromorphological method
river survey
Water Framework Directive
Opis:: This paper presents the key principles of the new Polish methodology for hydromorphological river surveys which is consistent with the provisions of the Water Framework Directive. This method proposes to investigate only the main watercourse of the water body. The assessment is based on cartographic maps, satellite images and the existing databases. Field surveys are limited to selected stretches of the water body. The classification of the river's ecological status and ecological potential is based on a hierarchical system comprising four elements: hydrological regime, river continuity, channel morphology and floodplain. They are evaluated in view of features characterized by selected attributes. The method is the same for natural and heavily modified water bodies, while a simplified methodology is used to investigate artificial water bodies. It does not account for differences in abiotic type, landscape or size of the catchment area. The results are presented in abridged and field protocols. The attributes are evaluated on a five-point grading scale or through a descriptive approach which supports the calculation of ecological quality ratios for quality elements, hierarchical system elements and the water body. The usefulness of the proposed method has been tested on 11 pilot water bodies. The presented approach enables to perform hydromorphological surveys of Polish rivers by 2015, as required under the Water Framework Directive.
W pracy przedstawiono podstawowe założenia nowej, polskiej metodyki monitoringu hydromorfologicznego rzek (MHR), dostosowanej do wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Zgodnie z nią przewiduje się badanie jedynie całego głównego cieku jednolitej części wód. Ocena opiera się na materiałach kartograficznych i teledetekcyjnych oraz istniejących bazach danych. Prace terenowe wykonuje się w ograniczonym zakresie. Do oceny stanu i potencjału ekologicznego stosowany jest system hierarchiczny. Zakłada on dokonanie oceny czterech elementów: reżimu hydrologicznego, ciągłości rzeki, morfologii koryta i doliny zalewowej. Są one oceniane na podstawie licznych wskaźników charakteryzowanych przez wybrane atrybuty. W analogiczny sposób bada się cieki naturalne i silnie zmienione, w uproszczony cieki sztuczne. Sposób ten nie różni się dla wydzielonych typów biotycznych, krajobrazów i wielkości zlewni cieku. Wyniki oceny są prezentowane w protokołach kameralnych i terenowych. Atrybuty podlegają ocenie punktowej lub opisowej, która umożliwia obliczenie współczynników jakości ekologicznej wskaźników, elementów oraz jednolitej części wód. Przydatność metody MHR została sprawdzona w 11 pilotowych jednolitych częściach wód. Stwarza ona możliwość przeprowadzenia wymaganej oceny hydromorfologii cieków w Polsce do końca 2015 r., czego wymaga Ramowa Dyrektywa Wodna.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2010, 14; 3-13
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Sojka, M" wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język