Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Smyk, Grzegorz" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-10 z 18
Tytuł:
Zasady wprowadzania i zakres obowiązywania rosyjskich źródeł prawa w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym
Principles of introduction and scope of operation of Russian sources of law in the Kingdom of Poland after the January Uprising
Einführungsgrundsätze und Geltungsbereich der russischen Rechtsquellen im Königreich Polen nach dem Januaraufstand
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532898.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Opis:
1. General remarks. 2. Principles of introduction of Russian sources of law in the Kingdom of Poland. 3. Scope of binding application of the Roll of Laws of the Russian Empire in the Kingdom of Poland. 4. Conclusion.
1. Uwagi ogólne. 2. Zasady wprowadzania rosyjskich źródeł prawa w Królestwie Polskim. 3. Zakres obowiązywania Zwodu Praw Cesarstwa Rosyjskiego w Królestwie Polskim. 4. Podsu mo wanie.
1. Allgemeine Bemerkungen. 2. Einführungsgrundsätze der russischen Rechtsquellen im Königreich Polen. 3. Geltungsbereich des Svod Zakonov des Russischen Kaiserreiches im Königreich Polen. 4. Zusammenfassung.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2011, 14; 213-239
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki ewolucji podstawowych pojęć i definicji w europejskiej nauce administracji
The early stages and evolution of basic notions and definitions in European administrative science
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532940.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
administration
administrative science
administrative bodies
administrative pragmatics – administration courts
administracja
nauka administracji
organy administracyjne
pragmatyki urzędnicze – sądownictwo administracyjne
Opis:
The development of modern legal and administrative sciences in the 19th century incurred the need to define their research scope and basic notions. Among the latter, the central questions of the developing administrative science was the definition of the notion of “administration” itself and of “an administering body”, with emphasis on the fundamental features and functions, and consequently also the definition of the legal status of civil servants (providers of administration) and judicial control over its activity. Pioneering concepts in the area emerged in the latter half of the 19th century in French and German theory, yet they differed both as to the method and the goal of the research effort made in the field. Characteristic of the French theory were, traditional for the country, pursuits of the practical ordering of knowledge, and its later application as a foundation for theoretical constructs, while the German science took formulation of appropriate definitions and notions connected to the idea of the state of law for the starting point. This led to different approaches in defining the same notions in the realm of administrative science, approached by the French doctrine primarily from the side of the subject, while the German doctrine emphasised the objective and functional approach. Against this background, representatives of the contemporary Polish administrative sciences presented their own original concepts, which remained within the mainstream of development of the European administrative science.
Rozwój nowożytnych nauk prawno-administracyjnych w XIX w. pociągnął za sobą konieczność określenia ich przedmiotu badawczego oraz zdefiniowania podstawowych pojęć. Wśród tych ostatnich centralnymi zagadnieniami formującej się nauki administracji stało się zdefiniowanie pojęcia „administracja” i „organ administracyjny”, wraz z wyeksponowaniem ich podstawowych cech i funkcji, a w konsekwencji także określenie statusu prawnego urzędników administracji i sądowej kontroli jej działalności. Pionierskie koncepcje w tej dziedzinie pojawiły się w drugiej połowie XIX stulecia w nauce francuskiej i niemieckiej, różniąc się między sobą zarówno metodą, jak i celem podejmowanych na tym polu wysiłków badawczych. Naukę francuską charakteryzowało – tradycyjne w tym kraju – dążenie do praktycznego usystematyzowania wiedzy, a następnie tworzenia na jej podstawie konstrukcji teoretycznych, zaś nauka niemiecka za punkt wyjścia stawiała sobie sformułowanie odpowiednich definicji i pojęć w powiązaniu z ideą państwa prawnego. Prowadziło to do odmiennego podejścia w definiowaniu tych samych pojęć z zakresu nauki administracji, ujmowanych przez doktrynę francuską przede wszystkim od strony podmiotowej, gdy doktryna niemiecka akcentowała w tym względzie podejście przedmiotowe i funkcjonalne. Na tym tle przedstawiciele polskich nauk administracyjnych tej doby prezentowali własne oryginalne koncepcje, pozostające w głównym nurcie rozwoju europejskiej nauki administracji.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2014, 17; 109-134
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rosyjska literatura prawno-administracyjna w XIX i na początku XX w.
Russische Rechts- und Verwaltungsliteratur im 19. und zu beginn des 20. Jahrhundert
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533060.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Opis:
1. Warunki rozwoju rosyjskiej myśli administracyjnej. 2. W kręgu kameralistyczno-policystycznym. 3. Rosyjskie piśmiennictwo prawno - administracyjne w I połowie XIX w. 4. Rozwój rosyjskiej myśli administracyjnej na przełomie XIX i XX w. 5. Podsumowanie.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2009, 12; 179-197
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła prawa administracyjnego w cesarstwie rosyjskim
Quellen des Verwaltungsrechts im Russischen Reich
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533149.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Opis:
1. Rodzaje i formy źródeł prawa; 2. Akty prawne stanowione w trybie administracji cen tralnej; 3. Akty prawne stanowione w trybie administracji podporządkowanej; 4. Publikacja i ogłaszanie aktów administracyjnych; 5. Wykładnia aktów administracyjnych.
1. Arten und Formen der Rechtsquellen; 2. Rechtsakten gesetzt im Zentralverwaltungsverfahren; 3. Rechtsakten gesetzt im Verfahren der untergeordneten Verwaltung; 4. Veröffentlichung und Verkündung der Verwaltungsakten; 5. Auslegung der Verwaltungsakten.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2010, 13; 129-153
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Senat Rządzący jako organ kontroli i nadzoru administracji Cesarstwa Rosyjskiego
The Governing Senate as the organ of control and supervision of administration in the Russian Empire
Der Regierende Senat als ein Kontroll- und Aufsichtsorgan der Verwaltung im Russischen Kaiserreich
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533287.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Opis:
One of the elements of organisation of modern administration of the bureaucratic type was the appointment of institutions to supervise and control its operation. In the Russian Empire, such functions were held by the Administrative Departments of the Ruling Senate, which became the germ of the Russian administrative judiciary, beginning with the second half of the 19th century. Despite the theoretical division of the control and supervisory functions of the Senate, in the ruling practice of its Administrative Departments, the distinction was obliterated and had no direct influence on the course of the procedure and on the content of the statements issued. This status quo resulted both from historical reasons and the mistrust of Russian bureaucracy towards all the forms of external control of its operation. Moreover, Russian legislation did not comprise the notions of administrative action, administrative trial, and parties to the trial. Proceedings in the Administrative Departments of the Ruling Senate was of internal administrative nature, with most cases being substantially solved already at this stage of the preliminary desktop research. It was conducted in secret and without public access, i.e. Iithout the participation of the interested parties and private institutions that were devoid even of the right to provide explanations. In result, the Russian model of control and supervision of administration served predominantly the interests of the administration itself, at the expense of the protection of individual subjective rights of the citizens in the area of public law.
Jednym z elementów organizacji nowożytnej administracji typu biurokratycznego było powołanie instytucji nadzorujących i kontrolujących jej funkcjonowanie. W Cesarstwie Rosyjskim funkcje takie wykonywały Departamenty Administracyjne Senatu Rządzącego, stając się od drugiej połowy XIX w. zalążkiem rosyjskiego sądownictwa administracyjnego. Pomimo teoretycznego wyodrębnienia funkcji kontrolnych i nadzorczych Senatu, w praktyce orzeczniczej jego Departamentów Administracyjnych, rozróżnienie to uległo zatarciu i nie miało bezpośredniego wpływu ani na przebieg postępowania, ani na treść wydawanych przez nie orzeczeń. Ten stan rzeczy wynikał zarówno z zaszłości historycznych, jak i nieufności biurokracji rosyjskiej wobec wszelkich form zewnętrznej kontroli jej działalności. Ponadto, prawodawstwo rosyjskie nie znało pojęcia powództwa administracyjnego, procesu administracyjnego i stron procesowych. Postępowanie w Departamentach Administracyjnych Senatu Rządzącego miało charakter postępowania wewnątrzadministracyjnego, w którym większość spraw załatwiana była merytorycznie już na etapie wstępnego badania kancelaryjnego. Prowadzone było z wyłączeniem jawności i publiczności, a więc bez udziału zainteresowanych osób czy instytucji prywatnych, które pozbawione były nawet prawa składania wyjaśnień. W rezultacie, rosyjski model kontroli i nadzoru nad administracją służył przede wszystkim realizacji interesów samej administracji kosztem ochrony indywidualnych praw podmiotowych obywateli w dziedzinie prawa publicznego.
Eines der wichtigen Elemente der Organisation moderner Verwaltung mit bürokratischer Struktur war die Errichtung von Organen, die mit der Aufsicht und Kontrolle dieser beauftragt waren. Im Russischen Kaiserreich wurden diese Funktionen von den Verwaltungsabteilungen des Regierenden Senats wahrgenommen, die seit der 2. Hälfte des 19. Jahrhunderts die Urformen der russischen Verwaltungsgerichtsbarkeit wurden. Doch trotz der offiziellen Abtrennung der Aufsichts- und Kontrollfunktionen des Senats kam es in der Beurteilungspraxis zur Verwischung dieser Abtrennung und sie hatte weder auf den Verlauf der Verfahren, noch auf die von ihnen gefallenen Urteile einen direkten Einfluss. Dies hatte den Ursprung sowohl in den historischen Bedingtheiten, als auch im Misstrauen russischer Verwaltung gegenüber jeglichen äußerlichen Kontrollen ihrer Handlungen. Die russische Gesetzgebung kannte auch die Institutionen der Verwaltungsklage, des Veraltungsprozesses und der Parteien im Verwaltungsprozess nicht. Das Verfahren in den Verwaltungsabteilungen des Regierenden Senats hatte den Charakter eines inneramtlichen Verfahrens, in welchem die meisten Vorgänge sachlich bereits auf der Etappe der Vorprüfung erledigt wurden. Das Verfahren wurde ohne Zugang der Öffentlichkeit, also auch ohne Beteiligung von Interessenten oder von Privatpersonen geführt, die auch kein Recht zur Einbringung von Erläuterungen hatten. Das russische Modell der Aufsicht und Kontrolle über die Verwaltung diente also in erster Linie der Umsetzung von Interessen der Verwaltung selbst zum Nachteil der Wahrung der individuellen subjektiven Rechte der Bürger im Bereich des öff entlichen Rechts.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2012, 15; 59-83
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artykuł recenzyjny monografii Joanny Machut-Kowalczyk Rada familijna pod powagą sądu pokoju w świetle akt łęczyckich, zgierskich i łódzkich z lat 1809–1876
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609132.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
family council
civil law
Napoleon Code
rada familijna
prawo rodzinne
prawo cywilne
Kodeks Napoleona
Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego
Opis:
The review regards the monography dedicated to the institution of family councils on the land of central Poland in the XIXth century and includes a comprehensive analysis of the legal basis governing this institution, i.e. the regulations included in the Napoleonic Code and in the Civil Code of the Polish Kingdom. It also reveals the actual view of functioning of family councils in the practice of the peace courts of the provinces: Zgierz, Łęczyca and Łódź. The strong point of the reviewed study is utilizing the archival research, carried on by the author during the query at the National Archive in Łódź. The study constitutes the original solution of the research problem, not being undertaken broader in the current subject literature. 
Recenzja dotyczy monografii poświęconej instytucji rad familijnych na centralnych ziemiach polskich w XIX wieku. Zawiera kompleksową analizę podstaw prawnych regulujących tę instytucję, tj. przepisów zawartych w Kodeksie Napoleona i Kodeksie Cywilnym Królestwa Polskiego, oraz przedstawia rzeczywisty obraz jej funkcjonowania w praktyce sądów pokoju powiatów: zgierskiego i łęczyckiego. Mocną stroną recenzowanego opracowania jest wykorzystanie dogłębnych badań archiwalnych, przeprowadzonych przez autorkę podczas kwerendy w Archiwum Państwowym w Łodzi. Opracowanie stanowi oryginalne rozwiązanie problemu badawczego, niepodejmowanego szerzej w dotychczasowej literaturze przedmiotu.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2015, 62, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby zdefiniowania pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” w piśmiennictwie prawno-administracyjnym przełomu XIX i XX w.
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609535.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
administration
administrative law
administration science
administrative law science
administracja
prawo administracyjne
nauka administracji
nauka prawa administracyjnego
Opis:
Development of modern legal-administrative sciences in the 19th century entailed the necessity of specifying their research subject and defining the basic terms. Among the latter ones, defining the terms “administration” and “administrative law”, along with specifying their basic features and functions, became the central issue. Attempts to define the term “administration” and specifying its legal essence came across the greatest difficulties. In the subject literature, the twofold approach to this matter was dominating. On tried to define “administration” in terms of object – as individuals or teams of individuals performing administrative functions, bodies or other administrating units, or in terms of subject (functional) – associating the term “administration” with the activity of these individuals or their teams, bodies and administrating units or with the activity of the state and other entities of public authorities. Definitions in terms of subject associated the term “administration” with the team of individuals combined into a certain organizational entirety due to common goals, entrusted with some range of governing powers. In this approach, the starting point was a man acting within a framework of a specific organizational structure. Whereas under the subject definitions, references were made to various spheres of state activity, emphasising that administration is not only an implementation of acts but also a creative activity, being one of the forms of performing the state function, consisting in the direct, practical performance of state tasks.
Rozwój nowożytnych nauk prawno-administracyjnych w XIX w. pociągnął za sobą konieczność określenia ich przedmiotu badawczego oraz zdefiniowania podstawowych pojęć. Wśród tych ostatnich centralnym zagadnieniem stało się zdefiniowanie pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” wraz z określeniem ich podstawowych cech i funkcji. Największe trudności napotykały próby zdefiniowania pojęcia „administracja” i określenia jego istoty prawnej. W literaturze przedmiotu dominowało dwojakie podejście do tego zagadnienia. Administrację próbowano określać od strony podmiotowej – jako osoby lub zespoły osób wykonujące funkcje administracyjne, organy i inne jednostki administrujące, lub od strony przedmiotowej (funkcjonalnej) – wiążąc pojęcie administracji z aktywnością tych osób, ich zespołów, organów i jednostek administrujących lub też z działalnością państwa i innych podmiotów władzy publicznej. Definicje podmiotowe łączyły pojęcie administracji z zespołem ludzi powiązanym w pewną całość organizacyjną z uwagi na wspólne cele, wyposażonym w pewien zakres uprawnień władczych. W ujęciu tym punktem wyjścia był człowiek działający w ramach szczególnego układu organizacyjnego. W ramach definicji przedmiotowych nawiązywano natomiast do różnych sfer aktywności państwa, podkreślając, że administracja to nie tylko wykonywanie ustaw, ale także działalność twórcza, będąca jedną z form realizacji funkcji państwa, polegającą na bezpośrednim, praktycznym wykonywaniu zadań państwa.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The beginnings of Polish school of administrative law
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618647.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Opis:
The dynamic development of administrative sciences in the second half of the 19th century was reflected in the origin of the Polish School of Administrative Law. Antoni Okolski, Jozef Bohdan Oczapowski and Franciszek Ksawery Kasparek are considered to be its founders. They became credited for – for the first time on the Polish land – separating it into an independent branch of science and setting its main subjects, which granted it an original Polish character. Contrary to other western countries, frequent formulating of specific proposals of changes in resolving issues as regards different administrative fields as well as accentuating the meaning of such institutions as self-government, allowing large societies to participate directly in the management of public affairs was the characteristics of the Polish legal-administrative  publications. Furthermore, the unique – due to its looking into the future – trait of the Polish administrative thought was the noticing of positive results of direct activities of the administrative apparatus of the country in the economic and the social sphere.
Brak abstraktu w języku polskim
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2013, 19
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Attitude of Polish Society Towards Russian Bureaucracy in the Kingdom of Poland after the January Uprising
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1916247.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
administration
bureaucracy
Kingdom of Poland
Russian Empire
administracja
biurokracja
Królestwo Polskie
Cesarstwo Rosyjskie
Opis:
The beginning of the era after the January Uprising brought a fundamental change in the organisation and functioning of the apparatus of civil administration in the Kingdom of Poland. In the intention of the tsarist authorities, it was supposed to be similar to the Russian model of territorial administration. All the central authorities of the Kingdom were subject to liquidation and the various areas of administrative management were subordinated to the competent ministries in St. Petersburg. The field administration has been reorganised according to Russian models. At the same time, the Russian language and officials brought from Russia were introduced to the offices. According to the tsarist authorities, only officials of Russian origin, loyal to the State, were able to effectively implement a new form of administrative system in the Kingdom and give the offices a style of functioning adopted in the administration of the Russian Empire. It was also expected that the massive influx of Russian officials with families would strengthen the number of the Russian element in the Kingdom and significantly contribute to making the country similar to the Empire’s core provinces. From the Polish perspective, the Russian system of civil administration introduced in the Kingdom of Poland after the January Uprising was clearly judged by Polish society at the time to be alien to Polish tradition, imposed by force and contrary to the Polish national interest.
Początek epoki popowstaniowej przyniósł w Królestwie Polskim zasadniczą zmianę organizacji i funkcjonowania aparatu zarządu cywilnego. W intencji władz carskich miał on upodobnić się do rosyjskiego modelu administracji terytorialnej. Likwidacji uległy wszystkie władze centralne Królestwa, a poszczególne dziedziny zarządu administracyjnego podporządkowano właściwym resortowo ministerstwom w Petersburgu. Administracja terenowa została poddana reorganizacji według wzorów rosyjskich. Do urzędów wprowadzono jednocześnie język rosyjski i sprowadzonych z Rosji urzędników. W przekonaniu władz carskich tylko urzędnicy pochodzenia rosyjskiego, lojalni wobec państwa, mogli skutecznie wprowadzić w życie nowy kształt ustroju administracyjnego w Królestwie i nadać urzędom styl funkcjonowania przyjęty w administracji Cesarstwa Rosyjskiego. Spodziewano się także, że masowy napływ urzędników rosyjskich wraz z rodzinami wzmocni liczebność żywiołu rosyjskiego w Królestwie i wydatnie przyczyni się do upodobnienia tego kraju do jednej z wewnętrznych prowincji Imperium. Wprowadzony w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym rosyjski ustrój organów administracji cywilnej był przez polskie społeczeństwo tamtych czasów oceniany jednoznacznie jako obcy polskiej tradycji, narzucony siłą i sprzeczny z polskim interesem narodowym.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 1; 289-305
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wydział Wojskowo-Policyjny Rządu Gubernialnego Lubelskiego w latach 1867–1915. Organizacja i obsada personalna
Military-Police Department of the Provincial Government of Lublin in the years 1867–1915: Organization and personnel placement
Autorzy:
Smyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533038.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
administration
Polish Kingdom
Russian Empire
Military-Police Department of the Provincial Government of Lublin
administracja
Królestwo Polskie
Cesarstwo Rosyjskie
wojskowość
Wydział Wojskowo-Policyjny Rządu Gubernialnego Lubelskiego
Opis:
Following the unification reforms carried on by the tsar’s authorities in the Polish Kingdom after the January Uprising, the field administration was subject to reorganization. By the ukase of 19/31 December 1866 the new, modelled on the Russian one, act on the provincial and district administration was introduced. It abolished the current territorial division of the country as well as it changed the organization of civil intermediate authorities, adjusting them to the model of field administration in the Empire. The study presents, in the context of the general principles of the system of provincial management in the Kingdom of Poland, the evolution of powers, the transformation of its internal organisation and the characteristics of the personnel of the Military-Police Department of the Provincial Government of Lublin from its establishment in 1867 to the evacuation to Moscow in August 1915. The Lublin Province has been chosen as the subject of research because it was the second largest in the Kingdom of Poland, after the Warsaw Province, both in terms of territory and population. In relation to other provinces, the personnel of its offices was subject to increased Russification. It was particularly vivid here that the Russian authorities strived to quickly and fully replace Polish officials by Russians, loyal to the Tsar.The source material for the study includes primarily archival sources preserved in the fonds of the Provincial Government of Lublin stored in the State Archives in Lublin and relevant legal acts and literature on the subject. The main source of information about officials holding the posts of councillors and clerks in the Legal Department of the Provincial Government of Lublin was their personnel files (in Russian: “formularnye spiski”). A total of 80–90% of the documents of the fonds of the Provincial Government of Lublin preserved, which has made it possible to describe the characteristics of officials employed in the Legal Department of the Provincial Government of Lublin who held the positions of councillors and clerks: their nationality (religion) characteristics, social background, education and career history.Due to political reasons Poles were the first to be withdrawn from exercising management positions. The situation was different regarding executive positions i.e. officials, bookkeepers, journalists and their helpers. Poles retained them up until the beginning of the eighties. It was only in the next decades that their number started to decrease rapidly, so that in the second decade of the XX century they were with no exception replaced by the Russian officials.
W następstwie reform unifikacyjnych przeprowadzonych przez władze carskie w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym, reorganizacji uległa administracja terenowa. Ukazem z 19/31 grudnia 1866 r. została wprowadzona w Królestwie nowa, wzorowana na rosyjskiej, ustawa o zarządzie gubernialnym i powiatowym. Zniosła ona dotychczasowy podział terytorialny kraju oraz zmieniła organizację pośrednich władz cywilnych, dostosowując je do modelu administracji terenowej w Cesarstwie. Opracowanie przedstawia – na tle ogólnych zasad ustroju zarządu gubernialnego w Królestwie Polskim – ewolucję kompetencji, przekształcenia organizacji wewnętrznej oraz charakterystykę obsady personalnej Wydziału Wojskowo-Policyjnego Rządu Gubernialnego Lubelskiego, od chwili jego utworzenia w 1867 r. do ewakuacji do Moskwy w sierpniu 1915 r. Za wyborem guberni lubelskiej jako przedmiotu badań przemawiało to, że była ona drugą co do wielkości i liczby ludności – po warszawskiej – w Królestwie Polskim. W stosunku do innych guberni obsada personalna jej urzędów poddana była nasilonej rusyfikacji. Dążenie władz carskich do szybkiej i pełnej wymiany polskiej kadry urzędniczej na rosyjską – z założenia lojalną wobec zaborcy – było tu szczególnie wyraźne. Podstawę materiałową studium stanowią przede wszystkim źródła archiwalne zachowane w zespole akt Rządu Gubernialnego Lubelskiego w Archiwum Państwowym w Lublinie oraz akty prawne i literatura przedmiotu odnosząca się do omawianego zagadnienia. Główne źródło informacji o urzędnikach piastujących stanowiska radców i referentów w Wydziale Wojskowo-Policyjnym Rządu Gubernialnego Lubelskiego stanowiły ich akta personalne – „formularnyje spiski”. Z zespołu akt Rządu Gubernialnego Lubelskiego zachowało się 80–90% dokumentów, co umożliwiło dokonanie charakterystyki urzędników zatrudnionych na stanowiskach radców i referentów pod względem: ich narodowości (wyznania), pochodzenia społecznego, wykształcenia i kariery zawodowej. Ze względów politycznych najszybciej odsunięto Polaków od sprawowania stanowisk kierowniczych. Inaczej sytuacja przedstawiała się odnośnie do stanowisk wykonawczych, tj. referentów, buchalterów, dziennikarzy i ich pomocników. Polacy utrzymali je aż do początku lat 80. XIX w. Dopiero w następnych dziesięcioleciach ich liczebność w stosunku do Rosjan zaczęła gwałtownie spadać, tak że w drugiej dekadzie XX w. zostali bez wyjątku zastąpieni przez urzędników rosyjskich.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 141-165
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-10 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies