Autor: Sicińska, Katarzyna - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Archaiczność polszczyzny południowokresowej. Zagadnienia teoretyczno-metodologiczne
The archaic nature of the Polish language in the southern part of Eastern Borderland. Theoretical and methodological issues.
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1854179.pdf
Data publikacji:: 2021-12-10
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: Polish language in the southern part of Eastern Borderland
language archaism
ethnic and linguistic peripheries
interference
polszczyzna południowokresowa
archaizm językowy
peryferie etniczno-językowe
interferencja
Opis:: W artykule został omówiony problem archaiczności polszczyzny południowokresowej. Przedstawiono podstawy teoretyczne zagadnienia archaiczności odmian terytorialnych języka (teoria falowa J. Schmidta, poglądy neolingwisty włoskiego M. G. Bartoliego). Zreferowano wyniki badań autorów polskich na temat archaizmów i innowacji w kontekście centrum i peryferii językowych: T. Milewskiego, Z. Stiebera, H. Popowskiej-Taborskiej. Na tym tle przedstawiono cechy archaiczne polszczyzny południowokresowej w odniesieniu do XVII–XVIII wieku. Zwrócono uwagę na problemy metodologiczne oraz interpretacyjne dotyczące funkcjonowania archaizmów w tej odmianie języka (konieczność zastosowania metod językoznawstwa konfrontatywnego oraz historyczno-porównawczego, trudność w odróżnieniu archaizmu od zapożyczenia).
The author discusses the issue of the archaic nature of the Polish language spoken in the southern part of Eastern Borderland. She presented the theoretical basis of the archaic quality of the territorial variants of the language (J. Schmidt’s wave theory, the opinions of M. G. Bartoli, an Italian neo-linguist ). The results of the research into archaisms and innovations in the context of the centre and peripheries of the language by Polish authors T. Milewski, Z. Stieber and H. Popowska-Taborska, have also been presented. Against this background, the archaic features of the Polish language spoken in the southern part of Eastern Borderland were presented with reference to the 17th and 18th centuries. Attention has been drawn to the methodological and interpretational problems of archaisms in this variant of the language (the requirement of using historic-comparative and confrontational linguistic methods, the difficulty with distinguishing archaisms and loan-words).
Źródło:: Gwary Dziś; 2021, 14; 59-70
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Age of a passenger car and its influence on accidents with fatalities in Poland
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/374187.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:: road safety
Polska
fatality
passenger car
bezpieczeństwo drogowe
Polska
wypadek śmiertelny
samochód osobowy
Opis:: The article concentrates on road safety in Poland, which is one of the countries with a high number of fatalities in European Union. As the passenger cars are the mostly involved in traffic accidents with fatalities, this type of vehicles was analyzed to check relationship between age of the vehicle and its involvement in accidents with fatalities. This type of scientific analysis was made for the first time. For carrying out this research, a method of estimating passenger car fleet in motion in Poland was designed, as the official data were not updated and provided wrong information. The updated information on passenger car fleet when compared with that on the age of vehicles involved in road accidents with fatalities showed that the age of a vehicle has influence on the occurrence of road accidents in Poland. Presented data showed that the fact that people involved in accidents are at a higher risk of loss of life depends on the age of a vehicle. The data from analysis conducted between 2014 and 2015 showed that the risk of being killed increases with the age of the vehicle. Chances of the loss of life of people involved in accident participants are three times more in the case of more than 21 year old cars compared to 5 years old cars.
Źródło:: Transport Problems; 2019, 14, 1; 105-113
1896-0596
2300-861X
Pojawia się w:: Transport Problems
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Cechy fonetyczne polszczyzny południowokresowej w listach metropolity kijowskiego Jana (Hioba) Boreckiego z lat 1624–1629
Phonetic features of the Polish language of the Southern Borderland in the letters by Jan (Hiob) Borecki, the metropolitan of Kiev, from the years 1624–1629
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594249.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: polszczyzna XVII wieku
polszczyzna południowokresowa epistolografia
Jan Borecki
Polish language in the 17th century
the Polish of the Southern borderland
epistolography
Opis:: Artykuł zawiera omówienie graficzno-fonetycznych właściwości dwóch listów Jana (Hioba) Boreckiego, prawosławnego metropolity kijowskiego w latach 1620–1631. Listy te, adresowane do księcia Krzysztofa Radziwiłła, datowane jeden na 1624 rok, drugi na 1629 rok, zachowały się w rękopisach, nie są jednak najprawdopodobniej autografami. Pod względem językowym reprezentują one polszczyznę południowokresową XVII wieku, czyli historyczną odmianę regionalną języka polskiego używaną na dawnych Kresach Południowo-Wschodnich, pozostającą pod wpływem języka ruskiego (ukraińskiego). Analiza językowa, ograniczona do przedstawienia kresowych regionalizmów fonetycznych, wykazała, że badane listy poświadczają szereg istotnych cech tejże odmiany, takich jak np. przejście grupy eń w ę w pozycji przed spółgłoską szczelinową s, wygłosowe -ć w miejscu -c, przejście ś w R przed C, zachowanie C przed samogłoskami innymi niż i, mieszanie spółgłosek l i ł, formy z r w miejscu rz oraz formy hiperpoprawne z rz (lub rż) zamiast r, formy z twardą grupą ke oraz ky i inne. Niektóre właściwości bardzo charakterystyczne dla polszczyzny południowokresowej, jak np. redukcja i zwężenie samogłoski nieakcentowanej, nie znalazły jednak w analizowanych tekstach swojego potwierdzenia.
The article includes graphical and phonetic description of two letters written by Jan (Hiob) Borecki, the Orthodox metropolitan of Kiev in the years 1620–1631. Addressed to prince Krzysztof Radziwiłł, the letters dated 1624 and 1629 were preserved as manuscripts, but probably they are not autographs. In terms oflanguage, they represent the Polish language of the Southern Borderland in the 17th century – the historical regional variety of the Polish language of former South-Eastern Borderland, influenced by the Ruthenian (Ukrainian) language. Linguistic analysis, restricted to depicting the phonetic regionalisms of the Borderland, has shown that the examined letters authenticate many significant features of the variety in question, such as for example: transition of the eń group into ę while before fricative consonant s, occurrence of the final ć in the place of c, transition of ś into R before C, the way C was used before vowels other than i, mixing of consonants l and ł, forms including r in the place of rz as well as hypercorrect forms including rz (or rż) in the place of r, forms with strong ke, ky and other groups. However, there are some features that are characteristic for the Polish language of the Southern Borderland, for example reduction and narrowing of an unstressed vowel which are not confirmed in the analysed texts.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 199-220
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Tytuły utworów w cyklu „Na Skalnym Podhalu” Kazimierza Tetmajera – struktura syntaktyczno-semantyczna, uwarunkowania stylistyczne i tekstowe, funkcje
The Titles of Stories in the “Na Skalnym Podhalu” Collection by Kazimierz Tetmajer – Syntactic and Semantic Structure, Stylistic and Textual Conditions, Functions
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/597995.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: onomastyka literacka
tytuł utworu literackiego
Kazimierz Tetmajer
Podhale
literary onomastics
title of a literary work
Opis:: The theme of the description and analysis are the titles of stories in the collection „Na Skalnym Podhalu” by Kazimierz Tetmajer, as well as the title of the whole book itself. The aim of this description is to indicate the formal (syntactic) and semantic differentiation of titles, to present their stylistic and textual conditions and determine the function which they have in the structure of individual stories and in the whole collection. As far as the form is concerned, one can distinguish between double (3) and simple (36) titles. A considerable number of simple titles are in the form of a sentence (10), one title represents announcements (nominal sentences), the remaining ones (25) are the titles in the form of notification. The most common and the most characteristic titles for that collection are the titles-sentences with a structure of Jak umarł Jakub Zych and determining announcements with a structure of O Wojtku cudaku. In terms of semantics, the titles of stories represent the basic type which is informative and descriptive one because they provide information on the content of stories: most often about main characters or plot themes, less frequently about the place of the action, theme or type of the text. One of the titles has an interpretative value. The titles occurring in “Na Skalnym Podhalu” strongly correlate with the style of texts in the collection, where the dominant principle is folklore. This principle is visible in the stylisation of the Podhale dialect and in the stylisation of a tale as the form of oral folk tale. Thus, the presence of dialect forms and dialect lexis as well as many proper names which were authentic lexically and often also denotatively, being connected with geographical and cultural space of the Podhale region and Tatra mountains. Furthermore, the pattern “O + miejscownik” (About + locative) referring to metatextual and pragmatic frame of oral folk tales also occurs very often. The titles of stories in the collection “Na Skalnym Podhalu” not only perform the typical delimitative, distinctive and identifying functions but also descriptive and — as in the case of the title of the whole book — integrative ones.
Źródło:: Onomastica; 2019, 63; 181-207
0078-4648
Pojawia się w:: Onomastica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Regionalne i ponadregionalne cechy podhalańskich pieśni zbójnickich
Regional and general features of outlaw songs from Podhale region
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594094.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: folklor
oralność,
ludowy styl artystyczny
Podhale
pieśni zbójnickie
folklore
oral tradition
artistic folk style
outlaw songs
Opis:: Przedmiotem artykułu jest ukazanie wymiaru regionalnego i ponadregionalnego tekstów folkloru poetyckiego. Podstawą rozważań są pieśni zbójnickie z Podhala, zapisane w kilku zbiorach etnograficznych, przede wszystkim w Dziełach wszystkich Oskara Kolberga. Do znamion regionalnych (podhalańskich) omawianych pieśni należą: tematyka zbójnicka, cechy fonetyczno-gramatyczne i leksykalne gwary podhalańskiej, a także użyte w funkcji poetyckiej zapożyczenia słowackie. Wymiar ponadregionalny nadaje zaś owym pieśniom operowanie typowymi środkami poezji ludowej, takimi jak zdrobnienia, archaizmy leksykalne i gramatyczne, transakcentacje, asemantyczne słownictwo meliczne, zgodność granic wersów z granicami zdań i grup składniowych, system sylabiczny, rymy żeńskie, dublety morfologiczne, powtórzenia. W tekstach pieśni zbójnickich ujawnia się też typowa dla folkloru różnych regionów wariantywność tekstów.
The aim of the article is to present the regional and general dimension of poetic folklore texts. The analysis is based on outlaw songs of Podhale recorded in several ethnographic compilations, above all in Oskar Kolberg’s Dzieła wszystkie. The regional hallmarks of Podhale include outlaw themes, phonetic, grammatical and lexical features of the local dialect of the Podhale region and Slovak borrowings used as poetic devices. The universal dimension of these songs is seen in the use of typical devices of folk poetry such as diminutives, lexical and grammatical archaisms, displaced accent, non-lexical vocables, end-stopping, feminine rhymes, morphological doublets and repetitions. The great variation of texts of each song is also universally typical for folklore.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 155-180
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Słownictwo gwarowe na tle innych warstw leksykalnych utworu literackiego (na przykładzie cyklu „Na Skalnym Podhalu” Kazimierza Tetmajera)
Dialect vocabulary against a background of the lexical layers of a literary work (based on “Na Skalnym Podhalu” by Kazimierz Tetmajer)
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594231.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: leksyka gwarowa
stylizacja gwarowa
dialektologia
stylistyka
dialectal lexis
dialect stylization
dialectology
stylistics
Opis:: Rozważania zawarte w niniejszym artykule koncentrują się wokół metodologicznych aspektów analizy leksykalnej utworu literackiego, w szczególności utworu wykorzystującego różnorodne złoża leksykalne, w tym słownictwo gwarowe. Podstawa materiałowa została zaczerpnięta z tekstów powstałego w początkach XX w. cyklu Na Skalnym Podhalu Kazimierza Tetmajera, w którym dominantę stylistyczną stanowi stylizacja gwarowa (wzorcem dla niej jest gwara podhalańska). Podstawowym i nastręczającym wielu trudności etapem analizy leksykalnej jest rozpoznanie rodowodu poszczególnych jednostek leksykalnych, występujących w badanych tekstach, tzn. wyodrębnienie słownictwa gwarowego, archaicznego i rzadkiego, identyfikacja neologizmów i innych warstw leksykalnych. Kolejny etap to wskazanie kręgów tematycznych, wokół których skupia się słownictwo reprezentujące określone warstwy chronologiczne, terytorialne i środowiskowe języka (z reguły kręgi te są rozdzielne), a ostatecznie określenie funkcji, jaką słownictwo owo spełnia w utworze (w odniesieniu do rzeczywistości przedstawionej i na poziomie estetycznego oddziaływania na odbiorcę).
Deliberations included in this article concentrate around methodological aspects of lexical analysis of a literary work, in particular, a work that uses various lexical deposits, including dialectal vocabulary. Material basis was taken from the texts of Na Skalnym Podhalu series by Kazimierz Tetmajer, written at the beginning of XX century which was stylistically dominated by dialect stylization (Podhale region dialect was a model). A basic and posing many problems phase of lexical analysis is identification of an origin of respective lexical units existing in investigated texts i.e. separation of dialect, archaic and rare vocabulary, identification of neologisms and others. The next stage is showing thematic circles, around which vocabulary representing specific chronologic, territorial and environmental layers of language are gathered (usually, these layers are separable). The final phase is specification of a function that the said vocabulary plays in a literary work (in relation to the presented reality and on the level of esthetic influencing the recipient).
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 263-281
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Miły Sowietniku, szary Kocie, zielona Żabko, kochana Betsy…, czyli jak Henryk Sienkiewicz zwracał się w listach do Jadwigi Janczewskiej
Miły Sowietniku, szary Kocie, zielona Żabko, kochana Betsy…, how Henryk Sienkiewicz addressed Jadwiga Janczewska in his letters
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/683996.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Henryk Sienkiewicz
korespondencja prywatna
formy adresatywne
afektonim
idiolekt
stylistyka historyczna
private correspondence
addressative forms
affectonym
idiolect
historical stylistics
Opis:: The paper discusses forms used by Henryk Sienkiewicz to address his sister-in-law, Jadwiga Janczewska, in his letters from 1879–1916. A special bond between the writer and the addressee (family-based, friendly, full of warmth and manly adoration), as well as the literary talent and linguistic creativity were reflected in the abundance and diversity of addressative expressions used by Henryk Sienkiewicz (about 200 lexical units). The basic group consists of unofficial (diminutive, hypocoristic and augmentative) forms of the addressee’s name, such as Dzinka, Dzinia, Dzidek, Dziduś, Dzid. The second, more numerous, group comprises affectonyms, that is intimate names, which generally are motivated by addressee’s physical or mental features, e.g. Żaba, Mgła, Kot, stworzenie, dziecko, figurka, hadziuś. The writer used some affectonyms in multiple phonetic and morphological variants, e.g. Żaba, Żabka, Żabeczka, Żabeusz, Ziaba.
-
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2016, 50; 199-222
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Konstrukcje typu niedziel dwie - przejaw analogii czy rezultat wpływu obcego?
Constructions like niedziel dwie - analogy or the result of some external influence?
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/683711.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: składnia
liczebnik
regionalizm
kresowizm
syntax
numeral
regionalism
Polish Eastern borderland
Opis:: The study focuses on combining numerals dwa, trzy and cztery with nouns, in particular the constructions like niedziel dwie, where the noun - being the subject which is counted - has the form of plural genitive. Constructions like that, contemporarily treated as incorrect, occurred already in the Old Polish language and became very common in the 16th–18th centuries. In t he 19th century, t hey were rather rare, and in the 20th and 21st centuries they have been preserved only in the area of the Eastern borderland. The reason for the occurrence of such constructions was primarily the impact of the paradigm of numerals from 5 upwards. The genitive form of the noun was also to a large extent determined by the order in which the noun was pushed before the numeral. In the Eastern borderland it was also the influence of Eastern Slavic languages that contributed to the discussed phenomenon - it is also the actual reason for preservation of this construction until today in the Eastern areas.
-
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 113-128
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Wierność, powinność, uniżoność i inne kategorie grzeczności językowej w finalnych formułach epistolarnych XVIII wieku
Faithfulness, Duty, Obedience and Other Categories of Linguistic Politeness in the Final Epistolary Formulae of the Eighteenth Century
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1044278.pdf
Data publikacji:: 2020-09-23
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: linguistic politeness
etiquette formula
epistolography
history of language
Polish language in the eighteenth century
Opis:: The article is a study of politeness formulae retained in the eighteenth-century epistolography expressing certain feelings and attitudes of the sender towards the addressee, namely: good will (z prawdziwym afektem), faithfulness (z należytą obserwancją), gratefulness (z nieskończoną rekognicją), duty (z niewzruszoną obligacją), obedience (z najgłębszą submisją). One can treat them as one common category of etiquette because of their approximate semantic value, common pragmatic aim, very similar formal structure and the same final location in the epistolary text. The analysis was based on 305 original, handwritten and unpublished eighteenth-century letters written by several dozens of noblemen. The presented formulae appeared mainly in contacts between the representatives of the aristocracy and the nobility.
Źródło:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 1; 163-184
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Formuła lokalizacyjno-temporalna w tekstach epistolarnych XVIII wieku
Локалізаційно-темпоральна формула в епістолярих текстах XVIII ст.
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015574.pdf
Data publikacji:: 2021-12-14
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: епістолографія
локалізаційно-темпоральна формула
делімітація тексту
польська мова XVIII століття
epistolography
locational and temporal formula
delimitation of the text
18th century Polish
epistolografia
formuła lokalizacyjno-temporalna
delimitacja tekstu
język polski XVIII wieku
Opis:: Przedmiotem opisu jest formuła lokalizacyjno-temporalna, informująca o miejscu i czasie napisania listu, występująca w korespondencji przedstawicieli stanu szlacheckiego w XVIII wieku. W artykule przedstawione zostały różne formy realizacyjne formuły, to znaczy jej pozycja w strukturze listu, zawartość treściowa, a przede wszystkim sposób zapisu głównych komponentów formuły, czyli toponimu wskazującego miejsce napisania listu (zazwyczaj występuje on w postaci wyrażenia przyimkowego w miejscowniku z przyimkiem w lub z), oraz daty (w tym zakresie zaznacza się silny wpływ języka łacińskiego). Omówione też zostały liczne funkcje formuły lokalizacyjno-temporalnej, takie jak określanie sytuacji komunikacyjnej, tworzenie wspólnoty czasowo-przestrzennej nadawcy i odbiorcy, wyznaczanie granic tekstu i inne.
Предметом опису є локалізаційно-темпоральна формула, що інформує про місце й час написання листа i міститься в листуванні представників шляхетського стану XVIII століття. У статті розглядаються різні форми реалізації формули, а саме: її позиція у структурі листа, зміст і, насамперед, спосіб написання основних компонентів формули, тобто топоніма, який вказує на місце написання листа (це зазвичай прийменниково-іменникові конструкції з прийменником в або з і з іменником у місцевому відмінку) і дати (тут помітний сильний вплив латинської мови). Обговорено також численні функції локалізаційно-темпоральної формули, напр. визначення комунікативної ситуації, створення часово-просторової єдності відправника та одержувача, визначення меж тексту.
The analysis deals with the locational and temporal formula present in the epistolary texts of the representatives of the nobility. That formula informs about the time and place in which the letter was written. Various forms of the formula are presented, varying according to its position in the structure of a letter and its content. The most important factor is the way in which the main components of the formula are written i.e. the toponym that indicates the place in which the letter was written (usually the toponym appears in the form of the prepositional expression in the locative with the preposition in or with) and the date (here one can observe a strong influence of Latin). Numerous functions of the locational and temporal formula were also discussed, such as defining the communicative situation, creating time and space community of the sender and the addressee, indicating text boundaries etc.
Źródło:: TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 183-196
1733-2249
Pojawia się w:: TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Upadam do nóg JWW Pana Dobrodzieja… O formułach gestycznych w epistolografii polskiej XVIII wieku
Upadam do nóg JWW Pana Dobrodzieja [I am throwing myself at the Most Illustrious Sir Benefactor’s feet…]. On the formulae referring to gesticulations in Polish 18th-century epistolography
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1945048.pdf
Data publikacji:: 2021-12-21
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: epistolografia
etykieta językowa
formuła
formuła gestyczna
polszczyzna XVIII wieku
epistolography
linguistic politeness
formula
gesticulation-related formula
Polish language in the eighteenth century
Opis:: Przedmiotem opisu i analizy są występujące w epistolografii XVIII wieku formuły gestyczne, czyli językowe ekwiwalenty określonych gestów i zachowań grzecznościowych. Zakres obserwacji został zawężony do formuł gestycznych sytuowanych w zakończeniach listów. Materiał egzemplifikacyjny pochodzi z trzystu pięciu rękopiśmiennych, niepublikowanych i dotąd nieanalizowanych pod tym kątem listów, pisanych przez kilkudziesięciu autorów, przedstawicieli szlachty i magnaterii. W zgromadzonym materiale wystąpiły typowe dla XVIII wieku struktury formuliczne, takie jak np. upadać do nóg, ściskać nogi czy kłaniać uniżenie, ale też wiele innych, mniej rozpowszechnionych, np. brać śmiałość upaść do nóg. Sposób użycia opisywanych formuł determinowały określone uwarunkowania tekstowe, społeczne i chronologiczne. Postać formalna formuły zależała od miejsca w strukturze listu, tj. od tego, czy formuła występowała w kompleksie formuł finalnych, czy jako osobny dopisek z pozdrowieniami (niektóre formuły występowały tylko w dopiskach, np. kłaniać uniżenie). Na kształt językowy formuły oddziaływały też czynniki społeczne, np. formuły w listach do króla charakteryzowały się znaczną ozdobnością. Zakres stosowania niektórych konstrukcji znacząco poszerzył się w ciągu XVIII wieku, co wiązało się z osłabieniem ich elitarnego charakteru.
The description and analysis focus on the formulae referring to gesticulations, or expressive bodily movements, i.e. the linguistic equivalents of certain polite gestures and behaviours, in 18th-century epistolography. The scope of research has been narrowed down to the gesticulation-related formulae present in the closing part of a letter. The sample material consists of 305 handwritten letters, which have not been published or analysed in this context until now. They were written by several dozen authors, members of the nobility and magnates. The material collected for this paper includes certain typical 18th-century formulaic structures, such as upadać do nóg [to throw oneself at another’s feet], ściskać nogi [to hug another’s legs] or kłaniać uniżenie [to bow humbly] as well as less common phrases e.g. brać śmiałość upaść do nóg [to dare to throw oneself at another’s feet]. The manner in which the described formulae were used was determined by specific textual, social and chronological circumstances. The formal shape of a formula depended on its location within the letter structure, i.e. if the formula was a part of the set of the closing formulae or a separate postscript with greetings (some formulae occurred only in postscripts e.g. kłaniać uniżenie [to bow humbly]). The linguistic shape of a formula was also influenced by the social component e.g. formulae in letters to the king were more ornamental. Some structures gained a much broader scope of application across the 18th century, which was related to the weakening of its elitist character.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 115-134
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Oddawam się w respekt łaski WXMci Dobrodzieja… O jednym z aktów grzeczności językowej w epistolografii polskiej XVIII wieku
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520141.pdf
Data publikacji:: 2022-12-20
Wydawca:: Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:: language etiquette
epistolography
18th-century Polish language
formula
grace
Opis:: Oddawam się w respekt łaski WXMci Dobrodzieja… [I surrender myself to the respect of the Most Graceful Sir Benefactor’s grace]. On one of the acts of language politeness in the 18th-century Polish epistolography In the paper, a selected act of language politeness observed in the 18th-century Polish epistolography is described. The essence of this act was that the sender surrendered himself to the grace or some other characteristic of the addressee, such as protection, friendship, love, respect, or memory. To express this intention, a conventionalised formulae was used, such as oddawam się w respekt łaski, sam się zwykłej […] rekomenduję łasce, oddaję mnie […] statecznej przyjaźni, afektom się […] polecając. (I surrender myself to the respect of your grace, recommend myself to the common […] grace, I surrender myself […] to the stable friendship, recommend myself to affection […]). This formula was used when closing a letter, among many other petrified and markedly final structures, such as e.g. the formula of respect, the formula of service offers, or the actual closing of the text, the subscription formula. The linguistic shape of the formula of surrendering oneself to the other’s grace (protection, friendship, love, respect, memory) was characterised by the lexical and grammatical variability of all elements of its structure, where the number and type of the components were conditioned by pragmatic considerations (degree of expressed politeness) and social factors (status of the addressee).
Źródło:: Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 137-154
1731-3317
Pojawia się w:: Świat i Słowo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Rozwój przedsiębiorczości społecznej w czasie pandemii COVID-19
Development of social entrepreneurship during the COVID-19 pandemic
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27323757.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
Tematy:: przedsiębiorczość społeczna
przedsiębiorstwo społeczne
ekonomia społeczna
pandemia COVID-19
kryzys
social entrepreneurship
social enterprise
social economy
pandemic COVID-19
crisis
Opis:: Głównym celem opracowania jest zaprezentowanie działań podejmowanych przez przedsiębiorców społecznych podczas pandemii COVID-19 w Polsce i na świecie oraz odpowiedź na pytanie, czy pandemia okazała się dla tych podmiotów szansą na rozwój. Realizacji celu posłużyła analiza krajowych i zagranicznych wtórnych źródeł informacji dotyczących przedsiębiorstw społecznych i ich sytuacji w okresie kryzysu wywołanego przez pandemię. Wyniki przeprowadzonej analizy doprowadziły do kilku interesujących wniosków. Przede wszystkim zauważono, że zaangażowanie ze strony przedsiębiorców społecznych podczas pandemii okazało się niezbędne i niezwykle pomocne w rozwiązywaniu problemów społecznych. Dodatkowo pokazano, że przedsiębiorcy społeczni właściwie rozpoznali pojawiające się w otoczeniu problemy i potrzeby społeczne oraz właściwie na nie zareagowali, a pandemia okazała się dla nich szansą na rozwój i poszerzenie działalności. Zwrócono również szczególną uwagę na szereg koniecznych do wprowadzenia usprawnień, które mogą pomóc w popularyzacji modelu przedsiębiorczości społecznej, polepszyć jego wizerunek, zwiększyć finansowanie i zainteresowanie tego typu działalnością innych podmiotów.
The main goal of this study is to present activities undertaken by social entrepreneurs during the COVID-19 pandemic in Poland and worldwide, and to prove that the pandemic turned out an opportunity for these entities to develop. The goal was achieved through the analysis of domestic and foreign secondary sources of information on social enterprises and their situation during the crisis caused by the pandemic. This analysis has led to a lot of interesting conclusions. First of all, it was noted that the involvement of social entrepreneurs during the pandemic proved necessary and extremely helpful in solving social problems. In addition, it has been shown that social entrepreneurs correctly identified emerging problems and social needs in the environment and responded to them appropriately, and the pandemic proved to be an opportunity for them to develop and expand their businesses. Special attention has also been paid to several necessary improvements that can help popularize the social entrepreneurship model, improve its image, and increase funding and interest in this type of activity.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne; 2023, 19, 1; 67-85
1896-4087
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Pedestrians’ safety in Poland and use of reflective materials
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Zielińska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2098085.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:: road safety
pedestrian
observation of road users’ behaviour
reflective element
bezpieczeństwo ruchu drogowego
pieszy
obserwacja zachowań użytkowników dróg
element odblaskowy
Opis:: The subject of pedestrian safety is particularly important in Poland, where the risk of mortality is very high compared to other European Union (EU) countries. In Poland, 60% of all killed pedestrians lost their lives at night, mostly away from urban areas. The current article focuses on pedestrians’ compliance with the law requirements of the mandatory use of reflective elements at night in non-urban areas since its introduction in Poland in 2014 based on a data analysis and survey on pedestrians’ attitudes and behaviours. An analysis of pedestrian accidents, fatalities, and serious injuries at night five years before and five years after 2014 showed an improvement in pedestrian safety more in non-urban areas (where the law on reflective elements is obligatory) than in urban areas. This study is the first published work to present comprehensive results from an in-depth national survey about people’s attitudes and behaviours regarding the use of reflective elements. The data were obtained from 600 observed and 400 questioned pedestrians in 2018. Observations from 2018 showed that only 21% of pedestrians respected the obligation to wear reflective elements at night outside urban, even though 46% of respondents declared in questionnaires that they wore such elements. Pedestrians who used reflective devices in non-urban areas at night were mainly young people aged 40 years old or younger. They used reflective clothing (shoes, trousers, backpacks); 79% of observed pedestrians did not wear reflective elements at night according to questionnaires from 2018. More pedestrians (60%) who didn’t use any reflective wore black clothing, which made them not visible to drivers and put them at risk of being killed. A comparison of the data showed a positive change in pedestrians’ attitudes due to this obligation. In 2015 only 35% of respondents knew that the use of reflective elements was obligatory in some situations; in 2018, almost half of them (46%) did. The analysis carried out in the present study indicated that the preventive action of introducing the mandatory use of reflective elements at night by pedestrians outside urban areas has slowly improved the safety of pedestrians and decreased the numbers of accidents, serious injuries, and fatalities. Changes introduced into Polish traffic rules have improved pedestrians’ safety on roads since 2014; however, there is still an immense need to carry on social actions and campaigns promoting the use of reflective elements to educate road users to change pedestrians’ behaviours.
Źródło:: Transport Problems; 2021, 16, 1; 127--139
1896-0596
2300-861X
Pojawia się w:: Transport Problems
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku (na podstawie epistolografii)
SOUTHERN FRONTIERLAND POLISH OF THE 17TH AND 18TH CENTURY. A CASE STUDY IN EPISTOLOGRAPHY
Autorzy:: Sicińska, Katarzyna
Kość, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/books/51631888.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:: Podstawę materiałową podjętych w niniejszej pracy badań nad dawną polszczyzną południowokresową stanowią teksty epistolarne. Piśmiennictwo tego typu zawiera materiał niezwykle cenny, a zarazem w niewielkim stopniu wykorzystywany w badaniach lingwistycznych. Zakres chronologiczny podjętych badań motywowany jest kilkoma względami. Po pierwsze, na wieki XVII i XVIII przypada, jak wspomniano, okres dużego znaczenia polszczyzny kresowej i jej wpływu na język polskiej szlachty oraz polski język literacki. Stulecia te obejmują też, w przybliżeniu, jeden z ważniejszych etapów historii Kresów Południowo-Wschodnich, wyznaczony przez daty 1569 (podpisanie unii lubelskiej) i 1772 (pierwszy rozbiór Polski). Schyłek XVIII w., a wraz z nim rozbiory i upadek Polski szlacheckiej, zamykają pewną epokę w dziejach Kresów i polszczyzny na Kresach. Celem autorki niniejszej pracy jest opis właściwości fonetycznych, gramatycznych i leksykalnych polszczyzny utrwalonej w tekstach epistolarnych pisanych przez autorów pochodzących z Kresów Południowo-Wschodnich na przestrzeni XVII i XVIII w. Opis ten pozwoli odtworzyć stan i funkcjonowanie polszczyzny na Kresach Południowo-Wschodnich w wyznaczonym przedziale czasowym w zakresie wybranej sfery komunikacyjnej. Konfrontacja owego stanu z ogólnopolską normą literacką umożliwi z kolei identyfikację cech swoistych – archaicznych, innowacyjnych, gwarowych bądź specyficznych tylko dla badanego typu tekstów. W szczególności posłuży do ustalenia typu polszczyzny regionalnej reprezentowanej przez analizowane teksty i stworzy podstawy do określenia skali ich regionalizacji. Wyniki uzyskane w rezultacie tak sprofilowanych regionalnie, chronologicznie i gatunkowo badań mogą stanowić wkład w stan wiedzy na temat dziejów języka polskiego w zakresie jego odmian terytorialnych, a w szczególności poszerzyć wiedzę na temat dawnej polszczyzny południowokresowej. Praca składa się ze wstępu, trzech rozdziałów wprowadzających, sześciu rozdziałów analityczno-interpretacyjnych oraz zakończenia.
The present dissertation discusses a local-historical variety of the Polish language as used in the 17th and 18th century in the region of former South-Eastern frontierland. The region in question is defined here as the southeastern parts of the 1st Republic of Poland that belonged to the Kingdom of Poland since the Polish-Lithuanian Union (in the case of Red Ruthenia and Podolia, since the times of Casimir III the Great). Due to various historical processes, this land was originally inhabited by Poles and Rusyns, known since the 17th century as Ukrainians; it was influenced by the Polish culture. Subsequently, the Polish language, transferred by Polish settlers onto the foreign (Ruthenian/Ukrainian) ethnic territory, began to develop in isolation from the Polish language centre, in permanent contact and confrontation with Ruthenian (Ukrainian), which resulted in the creation of a separate regional language variety. This particular provenance lies at the core of the specific properties of southern frontierland Polish.
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Książka

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Sicińska, Katarzyna" wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język