Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Rosińska, A." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Healthcare workers highly affected during the COVID-19 epidemic wave in Poland prior to vaccination availability: seroprevalence study
Autorzy:
Rosińska, Magdalena
Stępień, Małgorzata
Kitowska, Wioleta
Milczarek, Małgorzata
Juszczyk, Grzegorz
Nowacka, Zuzanna
Gardel, Aneta
Hermann, Adam
Bardoń-Błaszkowska, Aneta
Cudnik, Rafał
Czubak, Hanna
Wolniak-Bińkowska, Magdalena
Źródłowska, Izabella A.
Sadkowska-Todys, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081141.pdf
Data publikacji:
2022-04-22
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
Polska
risk factors
COVID-19
SARS-CoV-2
healthcare workers
seroprevalence
Opis:
The aim of the study was to assess seroprevalence of anti-SARS-CoV-2 antibodies among healthcare workers (HCW) before introduction of vaccination, in selected areas in Poland as well as to identify potential risk factors and estimate the cumulative incidence of COVID-19 infections in this population.Material and MethodsThe authors conducted a sero-epidemiological, cross-sectional study among HCW of 5 non-COVID-19 hospitals in Poland. The recruitment took place in December 1–23, 2020, all HCW at selected hospitals could volunteer into the study. All persons were screened with rapid SARS-CoV-2 IgM/IgG tests in capillary blood. In case of positive result, 5 ml of venous blood was drawn for confirmatory testing with ELISA assay. The authors estimated prevalence of laboratory confirmed anti-SARS-CoV-2 antibody presence and examined factors associated with positive result. Cumulative incidence was estimated applying 2-source capture-recapture method to serology results and self-report of past infection.ResultsOut of 1040 HCW included in the analysis, one-fourth (25.2%) received a positive result for anti-SARS-CoV-2 antibodies by ELISA test, the prevalence among women was 25.3% (95% CI: 22.5–28.4) and 24.6% (95% CI: 19–31.2) among men. The prevalence of anti-SARS-CoV-2 antibodies was the highest among respondents who declared home contact with a confirmed COVID-19 case, 43.9% (95% CI: 32.4–56.1). It was also elevated among those who indicated contact with patients with COVID-19, 32.5% (95% CI: 26.7–38.8) and business contacts, including at the workplace, 28.9% (95% CI: 22.5–36.3). The estimated cumulative incidence of COVID-19 infections in the population, using the capture-recapture method was 41.2% (95% CI: 38.1–44.2).ConclusionsHealthcare workers remained at increased risk of infection largely due to work-related contacts with infected patients, although home exposure was also common. Estimated cumulative incidence is higher than the antibody prevalence, which indicates the need to monitor HCW for possible immunity waning, also post-immunization immunity. Med Pr. 2022;73(2):109–23
Źródło:
Medycyna Pracy; 2022, 73, 2; 109-123
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of milk thistle (Silybum marianum (L.) Gaertn.) seed germination in relation to seed health and seedling emergence
Autorzy:
Rosinska, A.
Dorna, H.
Szopinska, D.
Irzykowska, L.
Seidler-Lozykowska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/71929.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
Tematy:
medicinal plant
milk thistle
Silybum marianum
seed germination
seed health
seedling emergence
Opis:
Milk thistle (Silybum marianum (L.) Gaertn.) is an important medicinal plant. Achenes of milk thistle contain sylimarin, protecting liver cells against toxic compounds. The aim of the research was to find an optimum method of evaluation of milk thistle seed germination. Ten seed samples were tested. The seeds were germinated: on top of blotter paper, on top of blotter paper after seed disinfection, between pleated blotter paper, in rolled blotter paper and in sand. Germination at the first and final counts, the percentages of abnormal seedlings and dead seeds were determined. The correlation coefficients between seed germination, evaluated with various methods, and seedling emergence were calculated. Moreover, fungi associated with seeds and diseased seedlings were identified. The lowest percentage of normal seedlings was observed after germination on the top of blotter. Highly significant positive correlations were noted between seedling emergence and seed germination at the final count evaluated in rolled paper, between pleated paper and in sand. The fungi from genera:Alternaria, Fusarium, Penicillium, Trichoderma, Ulocladium and Verticillium were frequently identified on seeds and seedlings. Infestation with fungi significantly affected milk thistle seed germination and plant emergence. Germination in rolled blotter paper may be recommended for evaluation of milk thistle seed germination, as the most practical and significantly correlated with seedling emergence.
Źródło:
Herba Polonica; 2018, 64, 3
0018-0599
Pojawia się w:
Herba Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effects of osmopriming on germination, vigour and health of Silybum marianum (L.) Gaertn. seeds
Autorzy:
Rosińska, A.
Dorna, H.
Szopińska, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11829593.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Opis:
Priming is one of the most common methods improving seed quality. The purpose of the research was to study effects of osmopriming on milk thistle seed germination, vigour, health and location of fungi at 10 and 20°C. Seeds (achenes) of two samples (I, II) were primed in the polyethylene glycol (PEG) solutions of osmotic potentials of -1.0, -1.25 and -1.5 MPa, at 15°C for 3, 5 and 7 days. Applied variants of priming improved energy of seed germination and germination capacity at 10°C in both samples. Enhancement of these parameters was also observed at 20°C, if seeds of sample I were primed in the PEG solutions of osmotic potentials of -1.0 MPa for 7 days and -1.25 and -1.5 MPa for 5 and 7 days. Priming, regardless of time and osmotic potential of PEG, accelerated seed germination at 10 and 20°C in both samples. Fungi of genera: Alternaria, Cladosporium, Fusarium and Rhizopus were frequently identified on the seeds. After priming significantly increased seed infestation with fungi, especially in sample I. The fungi were more often detected in pericarps and seed coats than embryos. Many a time, after priming an increase in inner achene infestation was observed.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2017, 16, 3; 13-25
1644-0692
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of colour grading of milk thistle (Silybum marianum (L.) Gaertn.) seeds on their quality for sowing
Wpływ frakcjonowania nasion ostropestu plamistego (Silybum marianum (L.) Gaertn) pod względem barwy na ich wartość siewną
Autorzy:
Rosinska, A.
Dorna, H.
Szopinska, D.
Seidler-Lozykowska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/71403.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
Opis:
Introduction: Milk thistle (Silybum marianum (L.) Gaertn.) is a medicinal plant belonging to Asteraceae family. Extract from milk thistle achenes (termed in practice as seeds) contains sylimarin, which protects liver cells against inorganic and organic toxic compounds. Objective: The aim of the research was to evaluate the effect of colour grading on the quality of milk thistle seeds. Methods: Seeds were graded manually by colour according to the Royal Horticultural Society Colour Chart, issued in Great Britain. In three samples two fractions of seeds were separated: beige and brown, whereas seeds of the fourth sample were graded into three fractions: yellow, beige and brown. The 1000-seed weight and germination of graded and non-graded seeds were evaluated. Infestation of graded seeds with fungi was assessed. Results: Brown seeds had a higher 1000-seed weight than beige or yellow ones. Germination at the final count of beige seeds did not differ as compared to that of brown seeds or was even better. Milk thistle seeds were infested with numerous fungi, however Alternaria alternata and Ulocladium consortiale predominated. Conclusions: Less mature beige seeds can be used as sowing material because their germination at the final count did not differ as compared to that of fully mature brown seeds or was even better. Infestation of these seeds with some of the fungi was lower than brown seeds.
Ostropest plamisty (Silybum marianum (L.) Gaertn.) jest rośliną leczniczą należącą do rodziny Asteraceae. Wyciąg z niełupek ostropestu (w praktyce zwanych nasionami) zawiera sylimarynę, która chroni komórki wątroby przed szkodliwym działaniem substancji organicznych i nieorganicznych. Cel: Celem badań było określenie wpływu frakcjonowania nasion pod względem barwy na ich jakość. Metody: Nasiona podzielono ręcznie na frakcje różniące się barwą na podstawie katalogu barw wydanego przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze w Wielkiej Brytanii. W trzech próbach wydzielono dwie frakcje nasion: beżowe i brązowe, natomiast nasiona próby czwartej podzielono na trzy frakcje: żółte, beżowe i brązowe. Oceniono masę 1000 nasion oraz kiełkowanie nasion frakcjonowanych i niefrakcjonowanych. Określono też występowanie grzybów na nasionach frakcjonowanych. Wyniki: Nasiona brązowe charakteryzowały się większą masą 1000 nasion niż beżowe lub żółte. Zdolność kiełkowania nasion beżowych nie różniła się lub była lepsza od zdolności kiełkowania nasion brązowych. Nasiona ostropestu były zasiedlone przez liczne grzyby, jednak dominowały Alternaria alternata i Ulocladium consortiale. Wnioski: Nasiona beżowe, mniej dojrzałe, mogą być wykorzystane jako materiał siewny, ponieważ ich zdolność kiełkowania nie różniła się lub była nawet lepsza od zdolności kiełkowania w pełni dojrzałych nasion brązowych. Zasiedlenie tych nasion przez niektóre grzyby było mniejsze niż nasion brązowych.
Źródło:
Herba Polonica; 2017, 63, 1
0018-0599
Pojawia się w:
Herba Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ utleniania chemicznego na zmiany zawartości substancji organicznych w wodzie
Effect of chemical oxidation on changes the content of organic substances in water
Autorzy:
Rakocz, K.
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126148.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
biodegradowalny rozpuszczalny węgiel organiczny
dezynfekcja wód podziemnych
materia organiczna w wodzie
utlenianie chemiczne
biodegradable dissolved organic carbon
disinfection of underground water
organic matter in water
chemical oxidation
Opis:
Głównym celem zakładów produkujących wodę jest takie jej przygotowanie dla odbiorców, aby spełniała ona wymagania pod względem bezpieczeństwa i jakości. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez konsumentów zależy od jej składu w miejscu ujęcia, sposobu uzdatniania, magazynowania i stanu sieci wodociągowej. Zawartość materii organicznej w wodzie odgrywa ważną role w jej jakości i może być źródłem węgla oraz energii dla wzrostu i rozwoju w niej bakterii, co przyczynia się do powstawania i rozwoju biofilmu w sieci dystrybucyjnej. Dezynfektanty stosowane w celu zniszczenia bakterii lub zapobiegania ich rozwojowi oddziałują zarówno na mikroorganizmy, jak i na substancje chemiczne występujące w wodzie, co zwiększa ich biodegradowalność. Prowadzi to do rozwoju biofilmu, obniża jakość wody i oddziałuje negatywnie na stan sieci wodociągowej. W pracy przedstawiono zmiany zawartości węgla organicznego w wodzie podczas procesu dezynfekcji zarówno ozonem, jak i podchlorynem sodu. Woda poddana badaniom ujmowana jest ze źródeł głębinowych. Uzyskane wyniki pokazały, że proces dezynfekcji miał duży wpływ na jakość wody, szczególnie na zawartość węgla organicznego. Wielkości zmian parametrów jakości były znacząco różne dla dezynfekcji ozonem i podchlorynem sodu. We wszystkich badanych próbkach wykazano zmniejszenie zawartości ogólnego węgla organicznego (OWO) w wodzie zarówno w procesie jej dystrybucji, jak i po procesie dezynfekcji. Wartości pozostałych parametrów, tj.: rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO), nierozpuszczalnego węgla organicznego (NRWO), biodegradowalnego rozpuszczalnego węgla organicznego (BRWO) oraz niebiodegradowalnego rozpuszczalnego węgla organicznego (NBRWO) zmieniły się zarówno po procesie dystrybucji, jak i dezynfekcji, ale nie wykazano regularności tych zmian.
The main goal of water treatment plants is prepare water in terms of safety and quality for consumers. The quality of water from water pipes depends on: its initial composition, the way of treatment, storage and the condition of water system network. Organic matter content in water plays a significant role in water quality and may be the source of carbon and energy for the growth and development of bacteria, which causes the emergence and growth of biofouling in a water distribution system. Disinfectants applied in order to destroy bacteria or prevent their development affect both microorganisms as well as chemical substances present in water, which increases their biodegradability. This leads to biofouling development in a water distribution system and degrades water quality and condition of the water distribution system. In this paper, the value changes of organic carbon content in water have been presented during both ozone and sodium hypochlorite disinfection. Water samples were collected from underground water intakes. The results showed that disinfection processes significantly affected water quality, especially in terms of organic matter content. The extent of changes to the water quality parameters was apparently different in the case of both ozone and sodium hypochlorite disinfection processes. All examined water samples showed a decrease in total organic carbon (TOC) content in water in the distribution process as well as after disinfection process. Changes of other parameters like dissolved organic carbon (DOC), non-dissolved organic carbon (NDOC), biodegradable dissolved organic carbon (BDOC) and non-biodegradable dissolved organic carbon (NBDOC) were different after disinfection process as well as during distribution process.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2017, 11, 1; 269-277
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in the content of biodegradable organic matter in tap water in the city of Częstochowa
Zmiany zawartości biodegradowalnej materii organicznej w wodzie wodociągowej dla miasta Częstochowy
Autorzy:
Rakocz, K
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396454.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
biodegradable organic carbon
underground water
disinfection
water quality
biodegradowalny węgiel organiczny
wody podziemne
dezynfekcja
jakość wody
Opis:
This paper presents research aimed at the assessment of biodegradable organic carbon content changes (BDOC) during water disinfection process. The water samples examined in the research came from intakes, pumping stations at treatment plants situated in the Silesia district and water consumers. The examined water was underground water. One water sample was disinfected by sodium sub chloride while the other one by ozone. BDOC was determined using the Joret method, which involves observation of dissolved organic carbon (DOC) decrease in the examined water. The research has shown that BDOC content fluctuates at every stage of the treatment process and distribution of the examined water. Another analyzed parameter was biological stability of water.
Zawartość materii organicznej w wodzie może stanowić źródło węgla i energii dla wzrostu i rozwoju bakterii, co powoduje powstanie i rozwój biofilmu bakteryjnego w sieci wodociągowej. Dezynfektanty stosowane w celu zniszczenia drobnoustrojów lub zahamowania ich rozwoju działają zarówno na nie jak i na substancje chemiczne występujące w wodzie, zwiększając ich biodegradowalność. Powoduje to rozwój biofilmu bakteryjnego tworzącego się w sieci wodociągowej i wpływa niekorzystnie na jakość wody oraz stan sieci wodociągowej. Przedstawiono badania, których celem była ocena zmian zawartości biodegradowalnej materii organicznej podczas procesu dezynfekcji wody. Przedmiotem badań były próbki wody pobrane z ujęć, stacji pomp w stacji uzdatniania zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego i od konsumenta. Źródłem zaopatrzenia w wodę na terenie objętym działalnością przedsiębiorstwa są wyłącznie wody podziemne eksploatowane w zależności od ujęcia z trzech pięter wodonośnych: czwartorzędowego, jurajskiego, z poziomami wodonośnymi: górno i środkowojurajskim oraz triasowego. Wybrany wodociąg okręgu w województwie śląskim obejmuje swym zasięgiem powierzchnię około 1 000 km2, zaopatrując w wodę około 328.5 tys. mieszkańców. Jedną z wód dezynfekowano podchlorynem sodu, drugą ozonem. BRWO oznaczono wykorzystując metodę Joreta, która opiera się na obserwacji ubytku rozpuszczonego węgla organicznego RWO w badanej wodzie. Wykazano zmiany zawartości BRWO na poszczególnych etapach procesu uzdatniania i dystrybucji badanej wody wodociągowej i przeanalizowano biostabilność wody.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2016, No. 20(1); 89-99
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of selected coagulants of indicator and dioxin-like PCB removal from drinking water
Wpływ wybranych koagulantów na usuwanie wskaźnikowych i dioksynopodobnych PCB z wody przeznaczonej do spożycia
Autorzy:
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125938.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
polychlorinated biphenyls
coagulation
aluminium sulphate
hydrolyzed polyaluminium chlorides
removal efficiency
drinking water
polichlorowane bifenyle
koagulacja
siarczan glinu
zhydrolizowane chlorki poliglinu
efektywność usuwania
woda pitna
Opis:
The aim of the research was to compare selected coagulants efficiency in indicator and chosen dioxin-like PCB removal from surface water. As coagulants, there were used aluminium sulfate and 5 hydrolyzed polyaluminium chlorides, with trade names: PAX-XL1, PAX-XL10, PAX-XL19, PAX-XL60, PAX-XL69. For the research, surface water was used, collected from dam reservoir. The water composition was modified with standard mixtures PCB MIX24 and MIX13, in order to obtain concentration of each congener equal to 300 ng/dm3. The PCB MIX24 mixture was composed of indicator congeners solution: 28, 52, 101, 118, 138, 153, and 180, whereas the MIX13 mixture - solution of three dioxin-like PCB 77, PCB 126, and PCB 169. It was demonstrated that the application of aluminium sulfate allowed for reaching better effects for purifying water of PCB, than with the usage of pre-hydrolyzed salts, polyaluminium chlorides. Out of the studied coagulants, the best effects for indicator PCB removal were obtained with the application of aluminium sulfate, total PCB concentration was decreased by 65%. The highest efficiency for indicator congeners removal (90%) was obtained for PCB 138 and 153. After the application of hydrolyzed polyaluminium chlorides PAX-XL1, PAX-XL10 decrease in higher chlorinated PCB concentration was obtained, in the range of 23 to 74%. Selectivity of chosen PCB congener removal, depending on applied coagulant, was demonstrated; with the usage of aluminium sulfate, removal of heptachlorobiphenyl PCB 180 at the level of 34% was obtained, whereas with the application of PAX-XL1 and PAX-XL10 higher reduction efficiency for this congener was obtained, ie 83 and 74% respectively. For dioxin-like PCB, after application of aluminium sulfate, total concentration reduction by 74% was obtained, efficiency of this congeners removal amounted to from 54 (PCB 77) up to 72% (PCB 126), similar results were obtained after the usage of PAX-XL1. The lowest PCB removal from water rate was stated for coagulants PAX-XL60 and PAX-XL69.
Celem badań była porównanie efektywności wybranych koagulantów w usuwaniu z wody powierzchniowej wskaźnikowych i wybranych dioksynopodobnych PCB. Jako koagulanty wykorzystano siarczan glinu oraz 5 zhydrolizowanych chlorków poliglinu o nazwach handlowych: PAX-XL1, PAX-XL10, PAX-XL19, PAX-XL60, PAX-XL69. Do badań wykorzystano wodę powierzchniową. Skład wody zmodyfikowano mieszaniną wzorcową PCB MIX24 oraz MIX13 w celu uzyskania stężenia każdego kongeneru 300 ng/dm3. Mieszaninę PCB MIX24 stanowił roztwór wskaźnikowych kongenerów: 28, 52, 101, 118, 138, 153 i 180, a mieszaninę MIX13 roztwór trzech dioksynopodobnych PCB 77, PCB 126 oraz PCB 169. Wykazano, że zastosowanie siarczan glinu pozwoliło na uzyskanie lepszych efektów oczyszczania wody z PCB niż przy wykorzystaniu wstępnie zhydrolizowanych soli, chlorków poliglinu. Z przebadanych koagulantów najlepsze efekty usuwania wskaźnikowych PCB otrzymano po zastosowaniu siarczanu glinu, sumaryczne stężenie PCB zmniejszyło się o 65%. Najwyższą efektywność usuwania wskaźnikowych kongenerów (90%) uzyskano dla PCB 138 i 153. Po zastosowaniu zhydrolizowanych chlorków poliglinu PAX-XL1, PAX-XL10 uzyskano obniżenie stężenia wyżej chlorowanych PCB w zakresie od 23 do 74%. Wykazano selektywność usuwania wybranych kongenerów PCB w zależności od zastosowanego koagulantu; przy wykorzystaniu siarczanu glinu uzyskano usunięcie heptachlorobifenylu PCB 180 na poziomie 34%, natomiast przy wykorzystaniu PAX-XL1 i PAX-XL1o uzyskano większą efektywność redukcji tego kongeneru, tj. odpowiednio 83 i 74%. Dla dioksynopodobnych PCB po zastosowaniu siarczanu glinu uzyskano redukcję sumarycznego stężenia o 74%, efektywność usuwania tych kongenerów wynosiła od 54 (PCB 77) do 72% (PCB 126), podobne rezultaty otrzymano po zastosowaniu PAX-XL1. Najmniejszy stopień usuwania PCB z wody stwierdzono dla koagulantów PAX-XL60 i PAX-XL69.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 1; 75-82
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
State of the underground water illustrated with the example of water for Częstochowa city
Stan wód podziemnych na przykładzie wód dla miasta Częstochowa
Autorzy:
Rakocz, K.
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/296726.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
underground waters quality
BDOC
biodegradable dissolved organic carbon
AOC
assimilable organic carbon
treatment of underground water
jakość wód podziemnych
BRWO
biodegradowalny rozpuszczoalny węgiel organiczny
PWO
przyswajalny węgiel organiczny
oczyszczanie wód podziemnych
Opis:
The following thesis’s objective is to analyze the quality of underground water for consumption, illustrated with an example of water for Czestochowa city. Although underground water is much better than surface water in terms of quality, it’s necessary to monitor the water’s quality constantly as it may decline due to many reasons during the exploitation of intakes. The importance of this is emphasized by the fact that there have been changes in water’s intake over the past 30 years in Poland. The changes involved the increase of share of underground water in the total amount of used water resources by 70.4% to 2012. Drinking water is mainly deliver to consumers by water companies, whose duties involve drawing water from natural sources and preparing it in such a way so that it is harmless to consumers. The selection of water treatment technological processes is mainly determined by raw water quality. Sanitary safety is a major priority in water treatment process, whose main aim is assuring water biostability. Biological stability of water is confirmed by the content of BDOC (biodegradable dissolved organic carbon) and AOC (assimilable organic carbon). The permissible content of AOC and BDOC in non-chlorinated water is 3÷10 and 160 μg/L, respectively. The research results show that BDOC and AOC content in raw water was 20÷95 μg/L and 5÷19 μg/L, respectively. Therefore all examined waters met requirements for biostability in terms of BDOC content. In terms of AOC content, however, only 3 out of 6 waters met these requirements. Moreover the research results show that 47% of examined quality parameters classified underground water for Czestochowa city as first class water, 29% as second class, 18% as third class and 6% as fifth class. When treating underground water as drinking water, its quality parameters met the standards of water intended for human consumption, with the exception of nitrates concentration in the water from intake A’s well, which was 62.1 mg/L and exceeded the acceptable concentration by 24%.
Celem niniejszej pracy jest analiza jakości wód podziemnych ujmowanych na cele konsumpcyjne na przykładzie wody dla miasta Częstochowa. Chociaż pod względem jakości woda podziemna jest znacznie lepsza od wody powierzchniowej, konieczne jest monitorowanie jej jakości cały czas, ponieważ może ulegać ona obniżeniu podczas eksploatacji ujęć z wielu powodów. Jest to o tyle istotne, iż nastąpiły zmiany w spożyciu wody w ciągu ostatnich 30 lat w Polsce. Dotyczyły one wzrostu udziału wód podziemnych w ogólnej ilości eksploatowanych zasobów wodnych do 70,4% do 2012 roku. Woda pitna jest dostarczana głównie do konsumentów przez przedsiębiorstwa wodociągowe, których obowiązki obejmują czerpanie wody ze źródeł naturalnych i przygotowanie jej w taki sposób, aby była ona nieszkodliwa dla odbiorców. Wybór metody i technologii uzdatniania wody zależą głównie od jakości wody surowej. Priorytetem w procesie uzdatniania wody jest zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego wody. Innymi słowy, głównym celem jest zapewnienie biostabilności wody. O stabilności biologicznej wody świadczy przede wszystkim zawartość BRWO (biodegradowalny rozpuszczony węgiel organiczny) i PWO (przyswajalny węgiel organiczny). Dopuszczalna zawartość BRWO i PWO w wodzie niechlorowanej wynosi odpowiednio 160 i 3÷10 μg/l. Wyniki badań pokazują, że zawartość BRWO i PWO w wodzie surowej wynosiła 5÷19 i 20÷95 μg/l. Dlatego wszystkie badane wody spełniały wymagania dotyczące biostabilności pod względem zawartości BRWO. Jednakże pod względem zawartości PWO tylko 3 z 6 badanych wód spełniały te wymagania. Ponadto wyniki badań pokazują, że 47% analizowanych parametrów jakościowych wód podziemnych dla miasta Częstochowa sklasyfikowano w pierwszej klasy wód, 29% w drugiej klasie, 18% w trzeciej klasie, a 6% w piątej klasie. Rozważając wody podziemne jako wody pitne, ich parametry jakościowe spełniały standardy wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi z wyjątkiem stężenia azotanów w wodzie ze studni A, które wynosiło 62,1 mg/l, i przekroczyło dopuszczalne stężenie o 24%.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2016, 19, 4; 599-610
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ skuteczności usuwania materii organicznej w procesie koagulacji na stężenie THM w chlorowanej wodzie
Effect of the Efficiency of Organic Matter Removal by Coagulation on THM Concentration in Chlorinated Water
Autorzy:
Dąbrowska, L.
Ogrodnik, A.
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818076.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
koagulacja
materia organiczna
trihalometany
woda
coagulation
organic matter
trihalomethanes
water
Opis:
The aim of this study was to evaluate the effectiveness of the coagulation process using pre-hydrolyzed salts in reducing the level of pollution of surface water with organic substances. Apart from the typical indicators used to evaluate the content of organic compounds (total and dissolved carbon, ultraviolet absorbance at 254 nm), the potential for trihalomethanes formation was also determined. The THM formation potential reflects the amount of precursors present in water, capable of generating THMs. The coagulants used in the study were Al2(SO4·)3·18H2O, AlCl3·6H2O and pre-hydrolyzed polyaluminium chlorides (commercial agents PAX-XL19F and PAX-XL1910S). Surface water was collected in March 2016, from the Pilica River (Poland). Lowering the DOC content in water after the coagulation was in the range of 32-45%, and the UV254 absorbance in the range of 36-63%, depending on the used coagulant. The largest reduction in values of those indicators were stated using pre-hydrolyzed polyaluminium chlorides. In the chlorinated surface water, presence of CHCl3· and CHCl2Br was demonstrated, CHBr3· and CHClBr2 were not detected. CHCl3· and CHCl2Br concentration was equal to 73.8 and 3.5 μg/dm3, respectively. In the chlorinated water after the coagulation process, CHCl3· concentration ranged from 72.4 to 48.9 μg/dm3, while CHCl2·Br from 5.6 to 4.6 μg/dm3. The lowest concentration of these compounds were obtained in the water subjected to chlorination after previous treatment using PAX-XL19F and PAX-XL1910S. THM formation potential in purified water was by 32 and 29% lower than in surface water.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 455-467
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Density and mechanical properties of Scots pine (Pinus sylvestris L.) wood from a seedling seed orchard
Autorzy:
Mederski, P.S.
Bembenek, M.
Karaszewski, Z.
Giefing, D.F.
Sulima-Olejniczak, E.
Rosinska, M.
Lacka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52395.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Drewna
Tematy:
density
mechanical property
Scotch pine
Pinus sylvestris
wood
seedling seed orchard
compressive strengh
strength quality coefficient
Opis:
Seedling seed orchard (SSO) growing conditions are different to those in the forest. Trees grow in wide spacing with more access to sunlight and competition between trees is less intense causing larger annual rings and limited height growth. The objective of this research was to: 1) determine the density and mechanical properties of Scots pine (Pinus sylvestris L.) wood grown in an SSO and 2) suggest the most suitable use of this wood. Five trees (25-year-old) were selected using the Urich II method. Final samples (from the height of dbh) were cut from pith to bark, in the four cardinal directions. From all five trees, 159 samples were used to determine: 1) the wood density, 2) the compressive strength parallel to the grain, 3) the modulus of rupture, and 4) the strength quality coefficient. For each property the following mean values were obtained: 327 kg m-3, 32 MPa, 59 MPa and 0.10, respectively. The density did not depend on the dbh or mean width of annual ring. At the same time, the mechanical properties depended strongly on the wood density. In all cases, the wood property values of the Scots pine from the SSO were lower in comparison with those published for Scots pine grown in regular stand conditions. Therefore, pine wood from SSOs should be used in the paper industry.
Źródło:
Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty; 2015, 58, 195
1644-3985
Pojawia się w:
Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Germination, vigour and health of primed Allium cepa L. seeds after storage
Kiełkowanie, wigor i zdrowotność kondycjonowanych nasion Allium cepa L. po przechowywaniu
Autorzy:
Dorna, H.
Jarosz, M.
Szopińska, D.
Szulc, I.
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11542450.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Opis:
Priming is one of the most common methods of improving seed quality, which many a time significantly affecting their storability. The influence of two storage temperatures on germination and vigour of hydro- and osmoprimed onion (Allium cepa L.) seeds and the incidence of seed-borne fungi was examined. Seeds cv Wolska were osmoprimed in polyethylene glycol (-1.5 MPa, 15°C, 7 days, darkness) or hydroprimed by addition of water to the seeds (500 μl of distilled water per 1 g of seeds, 20°C, 48 h, darkness). After priming seeds were dried back at 20°C and 45% RH for 48 h. The primed and non-primed onion seeds were stored in air-tight plastic containers for 6 and 12 months at 4 and 20°C. The seed germination, vigour and health tests were performed before and after storage for untreated and treated seeds at 10 and 20°C. The results showed that for maximal seed viability and germination rate after 6 and 12 months storage, both hydro- and osmoprimed seeds should to be stored at 4°C rather than 20°C. Osmopriming significantly increased seed infestation with Penicillium spp., which remained stable up to 12 months storage. The number of seeds infested with Botrytis spp. significantly decreased after priming and storage, especially at 20°C.
Kondycjonowanie jest jedną z popularnych metod poprawy jakości nasion, która niejednokrotnie znacząco modyfikuje ich zdolność przechowalniczą. Badano wpływ sześcio- i dwunastomiesięcznego przechowywania hydro- i osmokondycjonowanych nasion cebuli (Allium cepa L.) w temperaturze 4 i 20°C na ich kiełkowanie, wigor i zasiedlenie nasion przez grzyby. Nasiona odmiany Wolska osmokondycjonowano w glikolu polietylenowym (-1.5 MPa, 15°C, 7 dni, ciemność) lub hydrokondycjonowano poprzez dodanie do nasion określonej ilości wody (500 μl wody destylowanej na1 g nasion, 20°C, 48 h, ciemność). Po kondycjonowaniu nasiona suszono w temperaturze 20°C i wilgotności względnej powietrza 45% przez 48 h. Kondycjonowane i niekondycjonowane nasiona przechowywano w szczelnie zamkniętych plastikowych pojemnikach przez 6 i 12 miesięcy, w temperaturze 4 i 20°C. Ocenę kiełkowania, wigoru i zdrowotności nasion wykonano w temperaturze 10 i 20°C, zarówno dla nasion traktowanych jak i nietraktowanych, przed i po przechowywaniu. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że korzystniej na kiełkowanie i wigor nasion kondycjonowanych wpływało przechowywanie w temperaturze 4°C. Osmokondycjonowanie powodowało istotne zwiększenie zasiedlenia nasion przez grzyby rodzaju Penicillium, które utrzymywało się na wysokim poziomie przez cały okres przechowywania. Natomiast liczba nasion zasiedlonych przez Botrytis spp. zmniejszyła się znacząco po kondycjonowaniu i w trakcie przechowywania, zwłaszcza w temperaturze 20°C.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2013, 12, 4; 43-58
1644-0692
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola biodegradowalnej materii organicznej w procesie dezynfekcji wody
The role of the biodegradable organic matter in the water disinfection
Autorzy:
Rosińska, A.
Rakocz, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/296780.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
mikrozanieczyszczenia organiczne
biodegradowalny węgiel organiczny
dezynfekcja wody
uboczne produkty dezynfekcji
organic micropollutants
biodegradable organic carbon
water disinfection
disinfection by-products
Opis:
Związki organiczne występujące w wodzie są głównie pochodzenia naturalnego, niewielka ich ilość jest wynikiem działalności człowieka (np. fenole). Składają się one z dwóch frakcji: biodegradowalnej (BRWO) oraz refrakcyjnej. BRWO może stanowić źródło węgla i energii dla obecnych w wodzie bakterii, co powoduje zachwianie stabilności biologicznej wody. Frakcja refrakcyjna ma niewielki wpływ na rozwój mikroorganizmów. BRWO stanowi ważny element w procesie oczyszczania wody oraz jej dystrybucji i razem z tzw. produktami ubocznymi może występować w wodzie na każdym etapie jej oczyszczania. Poszczególne frakcje biodegradowalnej materii organicznej oznacza się metodą van der Kooija i metodą Wernera (PWO) oraz metodą Servais i metodą Joreta (BWO). Uboczne produkty procesu dezynfekcji to znaczna liczba związków powstających w procesie utleniania substancji organicznych obecnych w wodzie. Związki te powstają w niewielkich ilościach, ale mogą mieć charakter toksyczny, mutagenny czy kancerogenny. Do zidentyfikowanych, łatwo biodegradowalnych produktów ubocznych należą kwasy karboksylowe i aldehydy. Produktami ubocznymi procesu dezynfekcji mogą być również związki chloroorganiczne, bromoi chlorobromoorganiczne, chlorany i chloryny, ketony, estry, związki aromatyczne i inne w zależności od rodzaju użytego środka dezynfekcyjnego. Dlatego należy tak dobrać parametry dezynfekcji wody, aby maksymalnie wyeliminować powstawanie ubocznych produktów w postaci BRWO.
The presence of organic substances (such as phenol) in water can be caused by humans but it is much more naturally in water and is generally a mixture of various organic compounds such as humic substances, carbohydrates, amino acids, carboxylic acids, etc. They consist of two fractions: biodegradable , which can be a source of carbon and energy for bacteria and refraction, which has little effect on the growth of microorganisms. The concepts of biodegradable organic matter and biodegradable organic carbon are used interchangeably and include the amount of organic compounds in water, are susceptible to biochemical decomposition. Biodegradable organic matter is a very important element in the treatment of drinking water and its distribution. Biodegradable materials are organic compounds having both small and large molecular weights. The presence of the biodegradable organic carbon is a potential source of nutrients needed for the development and growth of the bacteria, which causes instability of biological water. Biodegradable organic matter and by-products may be present in the water at any stage of its disinfection. This is due to the specificity of the various reactions occurring in the process. The individual fractions biodegradable organic matter is as follows: PWO by van der Kooij method and by Werner method and BWO by Servais method and by Joret method. Under the name by-products of disinfection are hidden hundreds (perhaps thousands) of compounds formed under the influence of the means used for disinfection of organic matter present in the raw water. These compounds are formed in small amounts but can be: toxic, mutagenic or carcinogenic must be taken into account in the final evaluation of the quality of treated water. The identified - easily biodegradable - the by-products formed in the oxidation of water include carboxylic acids and aldehydes. By-products of the various stages of disinfection can be also organochlorine compounds, bromoand chlorobromoorganiczne, chlorates, chlorites, ketoacids and other depending on which dezynfekator used. It is therefore important to choose the parameters as disinfection to eliminate the maximum possible quantity of biodegradable organic carbon. Water after the above process unit must meet legal standards. Currently regulated concentration levels are about 70 water parameters as well as stand out and regulates the concentration levels of water disinfection by-products and this means that the water is best controlled food product.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2013, 16, 4; 511-521
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rynek suplementów diety wspomagających odchudzanie
Market research of dietary supplements supporting weight reduction
Autorzy:
Marciniak-Łukasiak, K
Żbikowska, A.
Kowalska, M.
Gocał-Rosińska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/228647.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
suplementy diety
odchudzanie
składniki bioaktywne
dietary supplements
weight loss
bioactive components
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań rynku suplementów diety wspomagających odchudzanie, występujących w Polsce w 2012 roku. Analizowano 240 produktów, które były dostępne w aptekach, sklepach internetowych i stacjonarnych. Występowały one w różnych formach rynkowych: tabletki, kapsułki, forma sypka, płynna, inne. Najczęściej były to kapsułki i tabletki. W analizowanych produktach wykazano obecność następujących składników bioaktywnych: chromu (28,3 %), ekstraktu zielonej herbaty (24,2 %), L-karnityny (20,4 %) oraz błonnika (18,8 %). Składniki te uznawane są za bezpieczne. Ich zawartość w suplementach nie jest prawnie regulowana, a skuteczność w większości przypadków nie jest poparta wystarczającymi badaniami naukowymi.
Dietary supplements have an effect on human body, affecting seriously its internal reactions. The goal of the paper was an analysis of the dietary supplements supporting weight loss, available on the Polish market in 2012. 240 products available for customers in pharmacies, online shops and stationary stores, declared as dietary supplements for weight loss have been studied. One can find that dietary supplements for weight loss occur in different shapes (tablets, capsules, powdery, fluid, etc.) among which the most popular are capsules and tablets. Several bioactive compounds have been found in analyzed products: chrome (28,3% of analyzed supplements), green tea (24,2%), L-carnitine (20.4%) and dietary fiber (18.8%). These compounds are considered to be safe but their amount in dietary supplements is not regulated by law, and their effectiveness, in most cases, is not supported by scientific research offering the assurance that their actions support weight loss.
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2013, 2; 57-60
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Usuwanie PCB i jonów metali ciężkich z wody powierzchniowej w procesie koagulacji
Removal of PCBs and Heavy Metal Ions from Surface Water by Coagulation
Autorzy:
Dąbrowska, L.
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819026.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
usuwanie PCB
proces koagulacji
polychlorinated-biphenyls pcbs
organic matter
polyaluminum chloride
optimization
adsorption
Opis:
The aim of the presented research was to analyse the pollution of the Warta River (Poland) with coplanar PCBs (77, 126 and 169) and heavy metals (Ni, Cd, Pb). Aluminum sulfate and pre-hydrolyzed polyaluminum chloride (PAX-XL10, PAX-XL60, PAX-XL69, PAX-XL1905) were used as coagulants, and the following parameters were analysed in water samples from the Warta River: turbidity, colour, TOC and concentrations of PCBs and heavy metals (Ni, Cd, Pb). Composition of water was modified in order to obtain concentrations of each heavy metal of ca. 0.3 mg/L with implementation of particular amounts of cadmium-, lead nitrate (Cd(NO3)24H2O, Pb(NO3)2) and nickel chloride (NiCl26H2O). In order to obtain concentration of 300 ng/L in case of each congener, a standard mixture PCB MIX3, which consisted of indicator congeners, was added to water. After application of PAX-XL1905, polyaluminum chloride with the highest alkalinity, the best results (among the investigated coagulants) for chosen contaminants removal were obtained; 92% decrease of turbidity and 63% TOC concentration was acquired. In case of heavy metals, best effects were obtained for lead and cadmium removal using PAX-XL1905. Concentration of these metals was reduced from 0.3 mg/L to 0.07 and 0.12 mg/L, respectively. Good results of lead removal were also obtained with use of the other coagulants: PAX-XL60 and aluminum sulfate; its concentrations were decreased to following values: 0.09, and 0.12 mg/L, respectively. When PAX-XL1905 was applied, the residual aluminum concentration in purified water was below 0.05 mg/L, whereas, when aluminum sulfate was used the concentration was below 0.3 mg/L. The highest removal rates for indicator PCBs were obtained with use of aluminum sulfate. Total concentration of PCBs was reduced by 65%. Removal efficiency for particular congeners amounted from 54% (PCB 77) to 72% (PCB 126).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 2; 1228-1242
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ortho-pcbs in sewage sludge during methane fermentation
Orto-pcb w osadach ściekowych podczas fermentacji metanowej
Autorzy:
Rosińska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401255.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
polichlorowana bifenyle
osady ściekowe
fermentacja mezofilowa
fermentacja termofilowa
polychlorinated biphenyls
sewage sludge
mesophilic fermentation
termophilic fermentation
Opis:
The purpose of this study is to examine the impact of mesophilic and thermophilic digestion on the content of seven congeners (with codes: 28, 52, 101, 118, 138, 153 and 180) in sewage sludge. Mesophilic fermentation occurred for 15 days at the temperature of 37oC (+/-1oC), thermophilic fermentation for 14 days at the temperature of 55oC. This study proved reduction of contents of higher chlorinated PCBs, which, under anaerobic conditions during both mesophilicand termophilic fermentation of the sludge samples, were subject to degradation to lower chlorinated congeners. During mesophilic and termophilic fermentation of the mixture of sewage sludge reduction of total content of PCBs amounted to 92,5% and 47% respectively. It is legitimate to conclude that PCB can transform both under anaerobic or aerobic conditions, which mainly involves dechlorination of higher chlorinated congeners to lower-chlorinated ones.
W pracy przedstawiono wyniki badań zmian zawartości wybranych kongenerów PCB o kodach: 28, 52, 101, 118, 138, 153, 180. Przedmiotem badań były osady ściekowe pochodzące z miejskiej oczyszczalni ścieków. Prowadzono proces fermentacji mezofilowej i termofilowej. Zhydrolizowany substrat tj. mieszaninę osadów wstępnego i nadmiernego (S+N) zaszczepiono osadem fermentującym i otrzymano mieszaninę osadów (S+N+F)m. Tak przygotowany osad poddawano fermentacji metanowej mezofilowej w temperaturze 37oC (+/-1oC). Proces fermentacji termofilowej prowadzono przez 14 dni w temperaturze 55 š 1oC. Odpowiednio przygotowany osad fermentujący użyto jako materiał zaszczepiający, który zmieszano w stosunku objętościowym 1:2 z mieszaniną wstępnego z nadmiernym i otrzymano mieszaninę osadów (S+N+F)t . Badania wykazały, że zarówno fermentacja mezofilowa jak i termofilowa wpływa korzystnie na biodegradację PCB. Proces stabilizacji beztlenowej spowodował zmniejszenie stężenia siedmiu oznaczanych kongenerów PCB w mieszanie osadów (S+N+F)m oraz (S+N+F)t. Podczas fermentacji mezofilowej zmniejszenie sumarycznego stężenia PCB w mieszaninie osadów wynosiła 92,5 %, a po fermentacji termofilowej 47% Uważa się, że takie zmiany stężenia PCB były powodowane biodegradacją tych mikrozanieczyszczeń.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2011, 25; 135-145
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies