Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Ploch, Gregor" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-3 z 3
    Tytuł:
    Kasata zakonu jezuitów na Śląsku Austriackim w 1773 roku w świetle dokumentów Archiwum Ziemskiego w Opawie
    Autorzy:
    Ploch, Gregor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33325670.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Jesuits
    dissolution of religious orders
    Silesia
    Opava
    Cieszyn
    Czech Province of the Society of Jesus
    jezuici
    kasata zakonów
    Śląsk
    Opawa
    Prowincja Czeska Towarzystwa Jezusowego
    Opis:
    Celem poniższego artykułu jest naszkicowanie przebiegu działań kasacyjnych Towarzystwa Jezusowego na Śląsku Austriackim na tle mało znanego w Polsce zespołu archiwalnego zgromadzonego przez Archiwum Ziemskie w Opawie (Zemský archiv v Opavě). Podział Śląska pomiędzy Prusy i monarchię habsburską, dokonany w wyniku I wojny śląskiej w 1742 roku, odbił się na strukturze organizacyjnej Towarzystwa Jezusowego na Śląsku. Kolegium jezuickie w Opawie oraz rezydencja w Cieszynie wraz z przynależnymi ośrodkami misyjnymi należały do Prowincji Czeskiej (Provincia Bohemiae), podległy zatem likwidacji bezpośrednio w 1773 roku – w przeciwieństwie do placówek jezuickich na Śląsku Pruskim, należących do odrębnej Prowincji Śląskiej (Provincia Silesiae). Działania kasacyjne dotknęły również częściowo nyskie kolegium jezuickie, które posiadało kilka wsi po stronie austriackiej. Głównym zamierzeniem poniższego opracowania jest przedstawienie charakterystyki działań centralnej austriackiej administracji nadwornej, zastosowanej nie tylko w ramach kasaty Towarzystwa Jezusowego na ziemiach austriackich, lecz również w tzw. kasatach józefińskich przeprowadzonych dekadę później, w latach 80. XVIII wieku. Sposób funkcjonowania biurokracji nadwornej w kwestii koordynacji prac przybliżono na podstawie opawskich dokumentów archiwalnych powstałych w bezpośrednim okresie kasaty. Historię omawianych placówek (do kasaty) naszkicowano jedynie pokrótce, ze względu na fakt, iż została ona już opracowana w literaturze. Zaprezentowano tabelaryczny wykaz archiwaliów zbioru Urzędu Królewskiego w Opawie oraz spis personalny jezuitów dotkniętych kasatą. Publikacja nie jest wyczerpującą analizą źródeł archiwalnych, lecz przyczynkiem do dalszych badań historii działalności Towarzystwa Jezusowego na Śląsku.  
    The purpose of the following article is to outline the process of the dissolution of the Society of Jesus in Austrian Silesia based on the archival complex, little known in Poland, gathered by the Land Archives in Opava (Zemský archive v Opava). The division of Silesia between Prussia and the Habsburg monarchy, as a result of the First Silesian War in 1742, had an impact on the organizational structure of the Society of Jesus in Silesia. The Jesuit college in Opava and the residence in Cieszyn together with the associated mission centres belonged to the Czech Province (Provincia Bohemiae), therefore they were liquidated in 1773 – in contrast to the Jesuit institutions in Prussian Silesia, belonging to a separate Province of Silesia (Provincia Silesiae). The dissolution also partially affected the Jesuit college in Nysa, which owned several villages on the Austrian side. The main intention of the following study is to present the characteristics of the activities of the central Austrian court administration, used not only as part of the dissolution of the Society of Jesus in Austria, but also in the so-called Josephine dissolution carried out a decade later, in the 1780s. The method of operation of the court bureaucracy in terms of work coordination was presented on the basis of the Opava archival documents created in the immediate period of the dissolution. The history of the institutions under discussion (until the dissolution) is only briefly outlined, due to the fact that it has already been developed in the literature. A tabular list of archival materials from the collection of the Royal Office in Opava and a personal list of Jesuits affected by the dissolution were presented. The publication is not an exhaustive analysis of archival sources, but a contribution to further research into the history of the Society of Jesus in Silesia.    
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 120; 373-400
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła do badań nad kasatami józefińskimi w Galicji (1782-1848) w archiwach wiedeńskich
    Sources for research on the Josephine reforms in Galicia (1782-1848) in the Viennese archives
    Autorzy:
    Ploch, Gregor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088421.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    dissolution
    orders
    Galicia
    Josephinism
    Austria
    archives
    Vienna
    Josephine dissassinations in Galicia
    history of the Church in Galicia in the 18th and 19th centuries
    Österreichisches Staatsarchiv
    Stiftungshofbuchhaltung
    central court administration in Vienna
    kasaty
    zakony
    Galicja
    józefinizm
    kasaty józefińskie w Galicji
    historia Kościoła w Galicji w XVIII i XIX w.
    centralna administracja nadworna w Wiedniu
    Opis:
    W ramach międzynarodowego, historycznego projektu badawczego pt. Dziedzictwo kulturowe po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej oraz na Śląsku w XVIII i XIX wieku: losy, znaczenie, inwentaryzacja zrealizowanego w latach 2012-2016 pod kierunkiem prof. Marka Derwicha przeprowadziłem szereg kwerend w archiwach wiedeńskich w celu identyfikacji oraz obszernego opracowania archiwaliów związanych z kasatą klasztorów i kolegiat w Galicji. Głównym punktem odniesienia badań był obszerny podzespół Stiftungshofbuchhaltung oraz podseria Signatur 102. Stifte und Klöster: Galizien, znajdujące się w zasobach Österreichisches Staatsarchiv. Opracowania tych zbiorów zakończyłem monograficznymi publikacjami. W niniejszym artykule przedstawiam również dalsze zbiory archiwalne, które ze względów czasowych oraz objętości materiału mogłem przejrzeć jedynie wyrywkowo. Są to tzw. akta dot. domen galicyjskich oraz dalsze akta pojezuickie znajdujące się w zasobach Österreichisches Staatsarchiv. Dalsze kwerendy przeprowadziłem w archiwum zakonu Towarzystwa Jezusowego oraz benedyktynów w Wiedniu, których interesujące nas archiwalia przedstawiam. Ponadto nawiązuję w artykule do problematyki badawczej związanej ze strukturą archiwalną, błędami i nieścisłościami w nazewnictwie, a także z nikłym zainteresowaniem historią centralnej administracji austriackiej oraz nakreślam dezyderaty badawcze. Do nich należy szczególnie brak opracowania dokumentacji domen galicyjskich (duchownych oraz państwowych). Ten nieznany dotąd zasób jest fundamentalnym źródłem historycznym. Wykonane kwerendy są przyczynkiem do pełnego opracowania galicyjskich archiwaliów kościelnych znajdujących się w zbiorach archiwów wiedeńskich.
    As part of an international, historical research project entitled Cultural heritage of dissolved monasteries in the territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth and in Silesia in the 18th and 19th centuries: fate, significance, inventory carried out in 2012-2016 under the supervision of Prof. Marek Derwich, I conducted a series of queries in the Viennese archives in order to identify and comprehensively study the archives related to the dissolution of monasteries and collegiate churches in Galicia. The main focus of the research was the extensive Stiftungshofbuchhaltung sub-set and the Signatur 102 sub-series. Stifte und Klöster: Galizien, stored in the Österreichisches Staatsarchiv. I finished the elaboration of these collections with monographic publications. In this article, I also present further archival collections, which, due to time constraints and volume of the material, I was only able to view at random. These are the so-called files on Galician domains and other post-Jesuit files found in the Österreichisches Staatsarchiv. I conducted further research in the archives of the Order of the Society of Jesus and the Benedictines in Vienna, whose archives are of interest to us. In addition, in the article, I refer to research issues related to the archival structure, errors and inaccuracies in nomenclature, as well as scarce interest in the history of the Austrian central administration, and I outline research postulates. One of them is the lack of documentation of Galician domains (clergy and state-owned ones). This hitherto unknown resource is a fundamental historical source. The conducted research contributes to the full study of Galician church archives kept in the collections of the Viennese archives.
    Im Rahmen des internationalen historischen Forschungsprojektes unter dem Titel Das Kulturerbe der aufgehobenen Klöster auf dem Gebiet der früheren Königlichen Republik der polnischen Krone und des Großfürstentums Litauen sowie Schlesiens im 18. und 19. Jahrhundert: Schicksal, Bedeutung, Inventari-sierung, das in den Jahren 2012-2016 durchgeführt wurde, an der Universität Breslau (Wrocław) angesiedelt war und von Prof. Dr. Marek Derwich geleitet wurde, habe ich eine Reihe von Wiener Archivbeständen auf Archivalien galizischer Kirchenprovenienz erforscht und ausgewertet. Der Schwerpunkt der Untersuchungen wurde auf zwei Archivsammlungen des Allgemeinen Verwaltungsarchives im Österreichischen Staatsarchiv zu Wien gelegt: auf galizische Akten im Bestand Stiftungshofbuchhaltung sowie auf die Unterserie Signatur 102: Stifte und Klöster: Galizien. Beide Forschungsarbeiten wurden mit jeweils einer Monographie abgeschlossen. Im untenstehenden Artikel werden darüber hinaus weitere Archivbestände präsentiert, die aufgrund der eingeschränkten Forschungszeit und der Fülle an zu untersuchendem Material nur oberflächlich gestreift werden konnten. Dazu gehören die Galizischen Domänenakten (samt Geistlichen Domänenakten) und Exjesuitenakten im Bestand des Finanz- und Hofkammerarchivs (ÖStA). Weitere Forschungsarbeiten wurden im Archiv der Österreichischen Provinz der Gesellschaft Jesu und im Musikarchiv des Schottenstiftes durchgeführt. Die Bestände dieser beiden Wiener Archive werden in diesem Artikel nur zusammenfassend vorgestellt. Im vorliegenden Artikel wird zudem auf die grundsätzliche Problematik eingegangen, die gerade mit der Erforschung der im Österreichischen Staatsarchiv befindlichen Dokumente zusammenhängen. Dazu gehören fehlerhafte Orts- und teils irreführende Ordens-einträge, aber auch die Tatsache, dass die josephinischen Klosteraufhebungen bisher kaum vor dem Hintergrund der Geschichte der österreichischen Zentralverwaltung und deren einzelner Behörden erforscht worden sind. Zuletzt zeige ich Forschungsdesiderata auf. Dazu gehören gerade die eher unbekannten und nicht aufgearbeiteten Domänenakten, die aufgrund ihrer Größe einer intensiven Erforschung bedürfen. Die Domänenakten sind jedoch für die Erforschung der galizischen Kirchengeschichte fundamental wichtig. Genauso wenig bekannt sind die im ÖStA und im Wiener Jesuitenarchiv befindlichen (Ex-) Jesuitenakten. Da sie jedoch nur einen Bruchteil der Geschichte dieses Ordens darstellen, ist deren Aufarbeitung weniger aufwendig. Der vorliegende Artikel erhebt keinen Anspruch auf Vollständigkeit, denn die bisher erfolgten Forschungstätigkeiten stellen lediglich einen ersten Beitrag zu einer (hoffentlich zukünftig zu erfolgenden) vollständigen Aufarbeitung des Gesamtbestandes aller in Wien befindlichen Archivalien mit galizischer Provenienz dar. Sicherlich sind bei diesem Aufriss weitere (kleinere) Archivbestände übergangen worden. Es wurde darauf hingewiesen, dass etwa die Erforschung des Kriegsarchivs (ÖStA) aus zeitlichen Gründen übergangen wurde.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 331-350
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kasaty opactw cysterskich na Pomorzu Zaodrzańskim w okresie Reformacji
    Die Aufhebung der Zisterzienserabteien in Vorpommern zur Zeit der Reformation
    Dissolutions of cistercian abbeys in Western Pomerania in the Reformation Period
    Autorzy:
    Ploch, Gregor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784027.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Gryfici
    księstwo pomorskie
    Reformation in Pomerania
    Cistercians
    dissolution of orders in Pomerania
    Johannes Bugenhagen
    Anton Remmelding
    Erasmus von Manteuffel-Arnhausen
    Eldena
    Neuenkamp
    Hiddensee
    Stralsund
    Greifswald
    Reformation in Pommern
    Zisterzienser
    Klosteraufhebung in Vorpommern
    Erasmus von Manteuffel
    Belbuck
    Treptow an der Rega
    Cammin
    Greifen
    Herzogtum Pommern
    reformacja na Pomorzu
    cystersi
    kasata zakonów na Pomorzu
    Jan Bugenhagen
    Erazm von Manteuffel
    Białoboki
    Trzebiatów
    Kamień Pomorski
    the House of Griffin
    the Duchy of Pomerania
    Opis:
    Until the Reformation, Pomerania was a land of monasteries and rich monastic life, but the Christianization of the region took place exceptionally late, namely in the 12th century. Due to their border-adjacent location and the labile political situation connected with it, the rulers brought monks from Scandinavia and from the depths of the Roman Empire, who, while holding the position of pastors, helped to expand the Christian faith in Pomerania. In the 12th and 13th century Cistercian conventions were established, which had developed dynamically until the Reformation period, influencing public, economic and political life. The Reformation was carried out gradually and calmly in Pomerania, with the exception of the city of Stralsund belonging to Hanseatic League, from which Catholic clerics were expelled. The young alumni of the convents, including the Cistercian Order, who were open to the ‘new teaching’ of the reformers  quickly became supporters of Luther’s teachings under the influence of humanism spreading in the universities. The change in the attitude of the young monks led to an internal rupture of religious orders; therefore, the official conversion the Augsburg Confession by the Dukes of Pomerania in 1534, establishing the departure of Pomerania from Catholicism, was a logical consequence of the actual state among the faithful. The above dissertation presents the course of dissolutions of the Cistercian monasteries in Western Pomerania. The key point of reference for the source documentation are the notes made in the case of Eldena Monastery by one of the eyewitnesses of the events, a young monk Anton Remmelding, and later an Evangelical pastor. Despite the the ideological bias of the chronicler presenting earlier events after the transition to Lutheranism, the records are an interesting source presenting the human dramas of the friars who found themselves on the ideological front line of the division between the ardent defenders of the values passed on for centuries and the radical new teaching.
    Bis zur Reformation war Pommern eine Klosterlandschaft mit blühendem Ordensleben, auch wenn die Verbreitung der christlichen Religion im 12. Jahrhundert relativ spät erfolgte. Aufgrund der Grenzlage Pommerns und der schwachen politischen Stabilität holten die Landesfürsten Ordensgeistliche aus Skandinavien und dem Heiligen Römischen Reich, die Pfarrseelsorge betrieben und somit zur Verbreitung des Christentums in Pommern beitrugen. Im 12. und 13. Jh. wurden mehrere Zisterzienserkonvente gegründet, die ihre Tätigkeit bis zur Reformation prächtig entfalteten und auf das öffentliche sowie wirtschaftspolitische Leben Einfluss nahmen. Der Einzug der Reformation in Pommern erfolgte sukzessiv und ruhig, abgesehen von der Hansestadt Stralsund, in der nach dem „Stralsunder Kirchensturm“ alle katholischen Geistlichen aus der Stadt gewaltsam vertrieben wurden. Zu den Trägern der Lehre Luthers wurden sehr rasch junge Ordensgeistliche, darunter auch Zisterzienser, die unter dem Einfluss des auf den Universitäten vorherrschenden Humanismus für die „neue Lehre“ empfänglich wurden. Der Einzug der Reformation in die Ordensgemeinschaften führte zur inneren Auflösung der Konvente, so dass die durch die pommerschen Herzöge 1534 beschlossene Einführung der Reformation in Pommern, in deren Folge das katholische Leben in dieser Region verschwand, eine logische Konsequenz der vorherrschenden Situation unter den Gläubigen war. Der vorliegende Beitrag zeigt den Verlauf der zisterziensischen Klosteraufhebungen in Vorpommern auf. Am exemplarischen Beispiel des Klosters Eldena werden vordergründig Quellen ausgewertet, die aus dem direkten Umfeld des Ordens stammen: Es sind Memoiren des jungen Zisterziensermönches Anton Remmelding, der Zeit- und Augenzeuge der Aufhebung und der vorangehenden Prozesse gewesen war. Sosehr der retrospektiv verfasste Bericht Remmeldings ideologisch gefärbt war, da er ihn zum Zeitpunkt verfasste, als er bereits eine evangelische Pastorenstelle innehatte, sind diese Memoiren eine erkenntnisreiche Quelle. Diese zeigt das zwischenmenschliche Drama der Mönche auf, die sich inmitten einer verhärteten Front von erbitterten Kämpfern für die Bewahrung althergebrachter Traditionen und Anhängern der neuen Lehre befanden.
    Pomorze do okresu reformacji było krainą klasztorów i bogatego życia monastycznego, wszakże chrystianizacja regionu nastąpiła wyjątkowo późno, bowiem dopiero w XII wieku. Ze względu na pograniczne położenie i związaną z nim labilną sytuacją polityczną władcy sprowadzili ze Skandynawii oraz z głębi Cesarstwa Rzymskiego zakonników, którzy piastując funkcję duszpasterzy, przyczynili się do rozszerzenia wiary chrześcijańskiej na Pomorzu. W XII i XIII wieku zostały założone konwenty cysterskie, które do okresu reformacji prężnie rozwijały swą działalność, wpływając na życie publiczne oraz gospodarczo-polityczne. Reformacja przebiegała na Pomorzu sukcesywnie i spokojnie, z wyjątkiem miasta hanzy Stralsund, gdzie wypędzono kleryków katolickich. Zwolennikami nauki Lutra szybko stali się młodzi alumni konwentów, w tym również zakonu cysterskiego, którzy pod wpływem humanizmu szerzonego na uniwersytetach byli otwarci na „nową naukę” reformatorów. Zmiana postawy młodych zakonników doprowadziła do wewnętrznego rozłamu zakonów, w związku z tym oficjalne przejęcie wyznania augsburskiego przez książęta pomorskie w 1534 roku, ustanawiające odejście Pomorza od katolicyzmu było logiczną konsekwencją stanu rzeczywistego wśród wiernych. Powyższa rozprawa przedstawia przebieg kasat dokonanych na klasztorach cysterskich na Pomorzu Zaodrzańskim. Głównym punktem odniesienia do dokumentacji źródłowych są zapiski sporządzone w przypadku klasztoru Eldena przez jednego z naocznych świadków zdarzeń – młodego zakonnika Antona Remmeldinga, a późniejszego pastora ewangelickiego. Mimo zabarwienia ideologicznego kronikarza przedstawiającego wcześniejsze wydarzenia już po przejściu na luteranizm, zapiski są ciekawym źródłem przedstawiającym dramaty międzyludzkie zakonników, którzy znaleźli się na ideologicznym froncie podziału między zagorzałymi obrońcami od stuleci przekazywanych wartości a radykalną nową nauką.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 325-350
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-3 z 3

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies