- Tytuł:
-
Wskaźniki pochodzenia i kierunków przemian materii organicznej w osadach dennych zbiorników wodnych
Indicators of origin and directions of transformation of organic matter in sediments of water reservoirs - Autorzy:
-
Piwińska, D.
Gruca-Rokosz, R. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/104871.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
- Tematy:
-
materia organiczna
izotop stabilny
biomarker lipidowy
pigment roślinny
stosunek C:N
organic matter
stable isotopes
lipid biomarker
plant pigments
C:N ratio - Opis:
-
W osadach dennych zbiorników wodnych gromadzi się materia organiczna pochodzenia
autochtonicznego i allochtonicznego. Pochodzenie materii organicznej
można opisać za pomocą wskaźników, do których należą: skład izotopowy węgla
δ13C i azotu δ15N, iloraz C:N, biomarkery lipidowe oraz pigmenty roślinne. Izotopy
węgla i azotu występują powszechnie w środowisku w dużych ilościach. Stężenia
mierzonych izotopów można opisać za pomocą delty (δ), wyrażanej w promilach
[‰]. Materia organiczna pochodzenia lądowego jest zubożona w izotop
13C w porównaniu do materii organicznej pochodzenia autochtonicznego. Wskaźnik
δ13C ulega zmianie podczas sedymentacji, mineralizacji oraz transformacji
materii organicznej w środowisku wodnym. Natomiast wartość δ15N zmienia się
w zależności od przebiegu procesów denitryfikacji i odgazowania amoniaku. Materia
organiczna jest również zróżnicowana pod względem stosunku C:N, gdzie
dla autochtonicznej materii organicznej osiąga wartości mniejsze w porównaniu
do materii pochodzenia allochtonicznego. Z kolei biomarkery lipidowe stanowią
ważną grupę związków uznawanych za substancje wskaźnikowe, gdyż nie ulegają
przeobrażeniom na przestrzeni lat. Stąd też wykorzystuje się je w badaniach ekologicznych
i paleoekologicznych. Podobne właściwości wykazuje kolejna grupa
biomarkerów, do której należą pigmenty roślinne. Dzielą się na trzy rodzaje: chlorofile,
karotenoidy i fikobiliny. Analiza zawartości i składu materii organicznej
w osadach dennych zbiorników wodnych za pomocą wskaźników jest skuteczną
metodą pozwalającą na ocenę pochodzenia materii organicznej oraz produktywności
biologicznej akwenów. Na podstawie wielkości rozkładu i stopnia zachowania
wskaźników w osadach można wyznaczyć warunki środowiskowe panujące
w zbiornikach wodnych w przeszłości. W artykule scharakteryzowano poszczególne
wskaźniki pochodzenia materii organicznej i możliwości interpretacji w badaniach
zbiorników wodnych.
Autochthonous and allochthonous organic matter is accumulated in sediments of water reservoirs. Organic matter can be described as indicators, such as: isotopic signatures of δ13C and δ15N, C:N ratio, lipid biomarkers and plant pigments. A large amount of carbon and nitrogen isotopes widely occur in the environment. Concentrations of the measured isotopes can be described with δ delta, expressed in ‰. Allochthonous organic matter is depleted in 13C isotope in comparison to autochtchonous organic matter. δ15N value changes according to denitrification process and ammonia degasification. Organic matter is also diverse in terms of C:N ratio and for autochthonous organic matter achieves values less than for allochthonous organic matter. Lipid biomarkers form an important group of compounds which are considered as indicators, because they do not undergo any transformation over the years. Thus they are used in ecological and paleoecological research. Another group of biomarkers to which plant pigments belongs has similar properties. Plant pigments are divided into three types: chlorophylls, carotenoids and phycobilins. Organic matter content and composition analysis in sediments of water reservoirs with indicators is an effective method which allows to assess organic matter origin and biological productivity of water reservoirs. On the basis of decomposition level and degree of conservation of indicators in sediments we can determine environmental conditions in water reservoirs in the past. In this scientific paper, particular indicators of organic matter origin and possibilities of interpretation in water ecosystem research were characterized. - Źródło:
-
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 1; 23-33
2300-5130
2300-8903 - Pojawia się w:
- Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł