Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pawelec, Radosław" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Jak cię nazwać, ten tylko się dowie, kto cię stracił – rzecz o niepodległości
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083682.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
Until the end of the 18th century, the word niepodległy (independent) was rarely used in Polish and had a slightly different meaning than it has today. The semantic change occurs after the loss of independence, which is also the period when the noun niepodległość (independence), which refers to the political independence of a state, comes into use. Old and new semantic elements are present in both words over successive decades of the 19th century as the development process of a new meaning is quick: it takes one generation. Axiological phenomena are equally dynamic; in the romanticists’ world of values independence is ranked very high. Its devaluation, which can be noticed in some utterances and statements from the past three decades, is a slow process and it does not seen to infl uence the semantics of the word or its functioning in the language.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2019, 763, 4; 32-45
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Jan Kochanowski miał kogoś lub coś w nienawiści? Użycia słów z gniazda w tekstach autora Trenów na tle ich znaczeń w XV i XVI wieku
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084349.pdf
Data publikacji:
2020-01
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
history of language
lexicography
etymology
artistic language
semantic evolution of lexical units
emotional markedness of vocabulary
nest (hatred)
Opis:
This paper presents an analysis of the usages of words from the nest (hatred) in the works by Jan Kochanowski against the semantic development of these words in Polish. Their original etymological meaning is related to seeing someone unwillingly, disliking someone. In the Old and Middle Polish periods, they were used fairly often, but the usages were different from the present ones: many of them had a less negative meaning than they do in Modern Polish. It was shaped after the 16th century, yet the beginnings of the process are assumed to go back to the century of the last Jagiellons. The author formulates a hypothesis that Jan Kochanowski, who noticed the trend in the semantics of the words from the nest , restricted their usage in his works only to the translations of the Old Testament psalms, consciously not referring them to the contemporary interpersonal relationships.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2020, 770, 1; 92-103
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpunkcyjne problemy języka prawnego i prawniczego: przecinek zamykający i kreski typograficzne
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632421.pdf
Data publikacji:
2021-02-17
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
punctuation
comma
typographic dash
linguistic mistake
Opis:
The article analyzes two punctuation problems of the Polish legal language. The first is omitting the comma which should close the phrase woven into a larger sentence. The second is the erratic use of typographic dashes of various lengths and functions. Correcting these imperfections requires close cooperation between the lawyers and the linguists.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 83; 177-186
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Telimena, Winicjusz i ksiądz Kordecki gardzili tym samym i w ten sam sposób? Ambiwalencja aksjologiczna i semantyka pogardy
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2151995.pdf
Data publikacji:
2022-05
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
contempt
authors’ language
semantic changes
Opis:
Contempt is an ambivalen t value and its reference in the history of language is changing. Old texts often speak of relationships between God and man, while in more recent centuries contempt concerns nearly exclusively human affairs. This can be noticed in literary works by Adam Mickiewicz and novels by Henryk Sienkiewicz, where contempt is commonly present in the context of love affairs and social issues (e.g. careerism). The general contempt, referring to large human groups, is a novelty. This dimension of contempt, noticeable in works by Sienkiewicz, gains formidable dynamics in successive decades of language development. Association with the tragic history of the 20th century, called the “age of contempt” (within this very meaning), can be made, a certain “selfdefence” of language and communication from such contempt can be noticed: a strong negative markedness attributed to it and development of notions and communication behaviours that oppose it.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 794, 5; 64-75
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzgarda, ludzie i Bóg. Semantyka słów z gniazda leksykalnego w średniowieczu i twórczości Jana Kochanowskiego
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152035.pdf
Data publikacji:
2021-02
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
history of language
semantics
lexicology
axiolinguistics
artistic language
Jan Kochanowski
Opis:
In the Middle Ages, words from the nest ‘pogarda’ (contempt) are characterised by semantic and axiological diversity. They can be found in religious texts in requests addressed to God for not rejecting a man or in negative evaluations of the human disregard for God’s commands and rules. With respect to interpersonal relations, they mean that one person disregards another one, rejects or refuses to help him or her. The latter might have had legal consequences if the person was obliged to provide such help. In Jan Kochanowski’s works, the meanings of such words do not change signifi cantly; fi rst of all, they are specifi ed in their humane dimension in the human world and the stylistic use of their religious markedness is also noticeable. A further semantic evolution goes in the direction of “sharpening” the negative sense of the lexemes, which involves, among others, a change of ethics in the democratic society, where every human being is entitled to equal respect.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2021, 781, 2; 7-21
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólnopolski finał IV edycji Olimpiady Wiedzy o Mediach, Warszawa, 14–16 marca 2018
National Final of Contest of Knowledge about Media (4th Edition), Warsaw, March 14–16, 2018
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/484712.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Źródło:
Studia Medioznawcze; 2018, 2 (73); 152-153
2451-1617
Pojawia się w:
Studia Medioznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z finału II edycji Olimpiady Wiedzy o Mediach, Warszawa, 18–19 marca 2016
Report from the II edition of the Media Knowledge Contest, Warsaw, March 18–19, 2016
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/484745.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Źródło:
Studia Medioznawcze; 2016, 2 (65); 117-118
2451-1617
Pojawia się w:
Studia Medioznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Finał I edycji Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Mediach
Final of the 1st National Competition of the Knowledge on Media
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/484984.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Źródło:
Studia Medioznawcze; 2015, 2 (61); 160-161
2451-1617
Pojawia się w:
Studia Medioznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stulecie emancypantek. Ewolucja gniazda leksykalnego
A centenary of emancipationists. The evolution of the lexical nest
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170398.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
The word emancypacja (emancipation) in Polish is a 14th-century borrowing from Latin. It was used to refer to the process of gaining freedom and independence by various people and social groups, in particular peasants, Jews and women in the Poland of that time. The lexeme is recorded and accurately described in dictionaries, which also point to a special position of emancipation of women among emancipation processes: it concerned the largest number of people and assumed the form of a decades-long and complex process. The quotations collected in the Files of Słownik języka polskiego (Dictionary of Polish) edited by W. Doroszewski prove the power and diversity of emancipation movements and permit the reconstruction of the controversies behind emancipation of women. Nowadays, the words from this nest can be seen mainly in books and are often used in historical contexts. The current problems related to the question of women’s status are referred to with words from the feminism nest, some of which are similar to and others different from emancipation.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2018, 758, 9; 7-21
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dewiacje mniemane i ekscesy erotyczne albo „niebezpieczna kompetencja” w odczytaniach utworów staropolskich
Presumed deviations and erotic excesses or a “dangerous competence” in interpretations of Old Polish works
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3151486.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
This paper presents three texts regarding erotic behaviours: from the 16th, 17th and 18th centuries. Their interpretation in the works by historians of literature and manners is subjected to a critical reflection aiming to show that inattentive or unskilful reading of the language of an old text or perception of old behaviours from the perspective of the contemporary culture leads to distortions and misunderstanding. As a result, evaluations of the same phenomena and behaviours are completely different, which prevents understanding and acceptance of the specificity of the world of the past.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2017, 744, 5; 7-18
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksyka związana z niepełnosprawnością fizyczną w historii polszczyzny
Lexis related to physical disability in the history of the Polish language
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10589762.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
The lexis related to physical disability belongs to the scopes of vocabulary which have undergone significant changes over ages. This regards the structure of the field, the number of units and their correlations, and the valuation ascribed to them. This paper presents the history of lexemes connected with motor, visual and auditory disabilities, as well as words referring to the disabled in general. The text ends with reflections about the concept of disability in the contemporary Polish and English language and possibility to define it (with historical data taken into account), as well as various values associated with disabilities.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2016, 738, 9; 24-35
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obłęd czterech wieszczów – leksemy obłęd i obłąkanie oraz słowa powiązane słowotwórczo w tekstach Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego i Cypriana Norwida
Obłęd (‘madness’) as seen by the four great Polish bards. The lexemes obłęd and obłąkanie, and their derivatives in texts by Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, and Cyprian Norwid
Autorzy:
Pawelec, Radosław Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36088033.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
historia języka
zdrowie psychiczne
literatura romantyzmu
history of language
mental health
literature od Romanticisim
Opis:
Słowa obłęd i obłąkanie w historii języka polskiego są związane z błądzeniem. W XIX wieku te ich znaczenia są nadal żywe, zarazem kształtują się też znaczenia związane ze sferą psychiczną. W literaturze romantyzmu można dostrzec elementy zbieżne z treścią słowa obłęd jako terminu we współczesnej psychiatrii, przede wszystkim należy do nich struktura urojeń, pojawiających się przy zwartej, zintegrowanej osobowości – tak można interpretować użycia np. w Mickiewiczowskim tłumaczeniu The Dream (oczywiście też w oryginale Byrona) i w Czarnych kwiatach Norwida. Godne odnotowania fakty językowe związane z badanymi słowami w XIX wieku to ich ambiwalencja poznawcza – obłęd był kojarzony także ze szczególnymi zdolnościami poznawczymi, równocześnie: widoczna stygmatyzacja osób chorych psychicznie, wreszcie: postępujący (także w epoce modernizmu) wzrost liczby użyć tych słów, powiązany z zainteresowaniem ludzką psychiką w sztuce i jej badaniem w naukach medycznych.
In the history of the Polish language, the words obłęd (‘madness’) and obłąkanie (‘insanity’) are etymologically associated with wandering. In the 19th century, these meanings were still alive; at the same time, meanings related to the mental sphere were also forming. In the literature of Romanticism, one can see elements that correspond to the content of the word obłęd used as a term in modern psychiatry. These include, first of all, the structure of delusions that accompany a compact, integrated personality. This is how we can interpret, for instance, the usage of the word in Mickiewicz’s translation of The Dream (the same is true, of course, also for Byron’s original), as well as in Czarne kwiaty by Norwid. Among the noteworthy linguistic facts associated with the studied words in the 19th century is their cognitive ambivalence: on the one hand, madness was associated with special cognitive abilities, on the other, stigmatization of the mentally ill was apparent. Finally, the progressive (also in the Modernist period) increase in the number of uses of these words can be observed, which is likely due to the growing interest in the human psyche in art and its study in medicine.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 814, 5; 90-106
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies