Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pałęcki, Waldemar" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Canon Missae w alegorycznej interpretacji Ruperta z Deutz OSB
Allegorical Interpretation of Canon Missae by Rupert from Deutz, O.S.B
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036492.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liturgia
alegoria
Canon Missae
Eucharystia
liturgy
allegory
Eucharist
Opis:
W centrum celebracji Eucharystii znajduje się Modlitwa eucharystyczna, w czasie której dokonuje się uobecnienie misterium Chrystusa. W liturgii łacińskiej Kościoła zachodniego przez wieki kapłan odmawiał we Mszy św. zawsze tę samą Modlitwę eucharystyczną – Kanon Rzymski. Ten najstarszy tekst liturgiczny został zbudowany symetrycznie wokół słów ustanowienia, które wypowiedział Jezus nad chlebem i winem. Sama struktura Kanonu kształtowała się przez kilka wieków, ale właściwy układ znany był już w VII/VIII wieku. Kanon Mszy św. stanowił od wieków podstawę do interpretacji teologicznej poszczególnych tekstów, gestów i znaków. Zwłaszcza od średniowiecza wyjaśniano je w oparciu o ich alegoryczną interpretację. Ta forma wykładni Mszy św. była znana od VIII wieku i polegała na ukazywaniu moralizującym, typologicznym, rememoratywnym, eschatycznym i anagogicznym wszystkich obrzędów liturgicznych. Traktat Liber de divinis officiis Ruperta z Deutz stanowi jeden z ważniejszych tekstów poświęconych liturgii w dobie średniowiecza. W księdze drugiej swego dzieła wyjaśnił on celebracje Mszy św. Na pierwszym miejscu Rupert wskazuje na interpretację pasyjną Kanonu od momentu wjazdu Jezusa do Jerozolimy aż do złożenia Jego ciała do grobu. Pasyjny charakter podkreślają również znaki krzyża, kreślone przez kapłana w czasie Kanonu, które mają symbolizować rany Chrystusa. Interpretacja alegoryczna Kanonu mszalnego, dokonana przez Ruperta z Deutz, wpisuje się w tradycję teologiczną epoki średniowiecza. Chociaż nie omówił on wszystkich tekstów występujących w Kanonie, to jednak dokonał interpretacji istotnych jego części.
At the heart of the celebration of the Eucharist is the Eucharistic Prayer, during which the mystery of Christ is made present. In the Latin liturgy of the Western Church, for centuries the priest has always said the same Eucharistic Prayer at the Holy Mass—the Roman Canon. This oldest liturgical text was built symmetrically around the words of the institution that Jesus spoke over bread and wine. The structure of the Canon itself was shaped for several centuries, but the proper arrangement was known already in the 7th/8th century. The Canon of the Mass has been for centuries the basis for theological interpretation of individual texts, gestures and signs. Especially since the Middle Ages, they were explained on the basis of their allegorical interpretation. This form of interpretation of the Mass it was known since the 8th century and consisted in a moralizing, typological, rememorative, eschatic and anagogical showing all liturgical rites. The Treaty Liber de divinis officiis by Rupert from Deutz is one of the most important texts dedicated to liturgy in the Middle Ages. Rupert Deutz explained the celebrations of the Mass in the second book of his work. In the first place, he points to the Passion interpretation of the Canon from the moment Jesus entered Jerusalem to put His body in the grave. The Passion is also emphasized by the signs of the cross, drawn by the priest at the time of the Canon—they are to symbolize the wounds of Christ. The allegorical interpretation of the Mass Canon, made by Rupert from Deutz, is part of the theological tradition of the Middle Ages. Although he did not discuss all of the texts in the Canon, he did interpret his essential parts.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 8; 107-124
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Celebracja Eucharystii w zakonie kartuzów w świetle pierwszych źródeł liturgicznych wydanych po reformie trydenckiej
The Celebration of the Eucharist in the Carthusian Order in the Light of the First Liturgical Sources Published after the Trent Reform
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040490.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kartuzi
Sobór Trydencki
Ordo Missae
księgi liturgiczne
Carthusians
Council of Trent
liturgical books
Opis:
Zakon kartuzów założony przez św. Brunona (zm. 1101) z Kolonii w La Grande Chartreuse we Francji (łac. Carthusia) należy do wspólnot łączących w swym charyzmacie zarówno życie wspólnotowe jak i pustelnicze. Reguła zakonna, zwana Consuetudines Cartusiae, została spisana przez piątego przeora Wielkiej Kartuzji, Guigo II (zm. ok. 1188) już po śmierci założyciela. Ze względu na to, że pierwsza wspólnota zakonna powstała na terenie diecezji Grenoble, kartuzi przejęli wiele zwyczajów liturgicznych znanych w Lyonie. Uwzględniając jednak niezmienną specyfikę tego zakonu zachowano przez wieki autonomię liturgiczną, sięgającą czasów średniowiecza. Interesującym zagadnieniem jest, w jaki sposób maksyma o niezmienności zwyczajów odnosi się do liturgii Mszy św. w zakonie kartuzów po reformie Soboru Trydenckiego? Odpowiedzią na to pytanie jest poznanie Ordo Missae opisanego w zwyczajnikach kartuskich i utrwalonego w pierwszej edycji ksiąg liturgicznych obowiązujących w tym zakonie. W 1582 r. wydano w Paryżu nowe Ordinarium Cartusiense i w tym samym roku na kapitule generalnej kartuzów powołano komisję w celu przeprowadzenia rewizji ksiąg liturgicznych w oparciu o nowe księgi opublikowane po Soborze Trydenckim. Pierwszym owocem było wydanie w 1585 r. nowego zbioru kazań i homilii przeznaczonych do officium divinum, a w 1587 r. nowego brewiarza. Poprawiony mszał, wydano natomiast w 1603 r. (Missale Cartusiani Ordinis). Na podstawie zachowanych źródeł w porównaniu z księgami reformy ksiąg rzymskich, jak też późniejszych ksiąg liturgicznych, można poznać odrębności podczas celebracji Eucharystii w zakonie kartuzów w pierwszym okresie po Soborze Trydenckim. Źródła liturgiczne powstałe w zakonie kartuzów pozwalają poznać w jaki sposób celebrowano Mszę św. Interesującym zagadnieniem było ukazanie celebracji Mszy św. opisanej w Ordinarium kartuzów z 1582 r. i przedłożonej w pierwszym wydaniu po Soborze Trydenckim Mszału kartuskiego z 1603 r. Porównanie tych tekstów z Ordo Missae pierwszego potrydenckiego Mszału Rzymskiego z 1570 r. pozwoliło na ukazanie podobieństw i różnic z liturgią rzymską tego czasu. Celebracja Eucharystii w zakonie kartuzów dostosowana była do surowego i pustelniczego charakteru życia. Można zauważyć różnice występujące w samej strukturze i odrębności tekstów liturgicznych, jak też w przyjmowanych gestach i postawach. Interesującym jest, że kartuzi rozpoczynali celebrację Eucharystii po stronie Ewangelii, a nie pośrodku ołtarza. Modlitwy u stopni były znacznie krótsze niż w liturgii rzymskiej. Można wskazać także na odrębności w samych tekstach takich modlitw jak: Confiteor, Misereatur, czy szyk przestawny wyrazów w hymnie Gloria. Podobnie uproszczone formuły występowały w liturgii słowa. Do odrębności należy, że diakon zakładał stułę tylko na czas czytania Ewangelii i czynił to w inny sposób niż w liturgii rzymskiej. Należy także podkreślić, że celebrujący Mszę św. kartuz nigdy nie przyklękał – również podczas wypowiadania słów ustanowienia – ale tylko wykonywał skłony i lekko zginał kolana. Wiele odrębności występuje również podczas ofiarowania. Do osobliwości należało to, że już na początku przygotowania darów celebrans obmywał ręce. W tradycji kartuskiej nie występowało także wiele modlitw nad chlebem i winem, które znane były w liturgii rzymskiej. Celebrans odmawiał tylko De latere Domini – podczas wlewania wody do kielicha, a unosząc razem Hostię i kielich recytował: In spiritu humilitatis... Także inny tekst Orate fratres przekazują źródła kartuskie. Do odrębności u kartuzów należy trzymanie rąk wyciągniętych nad darami w czasie odmawiania secrety. Centrum Eucharystii stanowi Kanon mszalny, który w swej treści był prawie taki sam jak w liturgii rzymskiej. Do odrębności należy wspominanie u kartuzów oprócz imienia papieża i biskupa, także imienia króla oraz szyk przestawny w modlitwie Unde et memores. Także na uwagę zasługuje sposób trzymania rąk. Gdy rubryki przewidywały rozłożenie dłoni, wówczas celebrans trzymał je rozpostarte w kształcie krzyża, a gdy głęboko skłaniał się, aby odmówić Supplices te rogamus, krzyżował je na piersi. Również pewne różnice występowały w obrzędach Komunii św. u kartuzów przewidziano tylko jedną modlitwę rozpoczynającą się od słów Domine Jesu Christe, a nie dwie, jak w liturgii rzymskiej, oraz nie odmawiano wiele tekstów i wersetów, które utrwalono w liturgii rzymskiej w 1570 r. Także kapłan tylko raz przed Komunią św. odmawiał Agnus Dei, a po raz drugi i trzeci czynił to po przyjęciu Ciała i Krwi Chrystusa. Do osobliwości należy także, że na zakończenie Mszy św. celebrans nigdy nie udzielał błogosławieństwa. Celebracja Mszy św. w zakonie kartuzów, w dobie zaraz po reformie Soboru Trydenckiego, nawiązywała do tradycji liturgicznych średniowiecza, znanych w metropolii Lyońskiej w X i XI w. Poznanie zarówno tekstów jak i nieco innych form celebracji pozwala ukazać Eucharystię również jako centrum życia kontemplacyjnego realizowanego w zakonie uważanym jako najsurowszy w Kościele zachodnim.
The Carthusian Order established by St Bruno of Cologne (died 1101) in La Grande Chartreuse (Latin: Carthusia), France, belongs to communities that in their charisma combine cenobitic and eremitical life. The rule of the Order, called Consuetudines Cartusiae, was written by the fifth prior of the Chartreuse Guiges II (died about 1188) after St Bruno had already died. Due to the fact that the first monastic community was founded in the area of the Grenoble Diocese, Carthusians took over many liturgical customs known in Lyon. However, taking into consideration the unchanging specific character of the order, a liturgical autonomy going back to the Middle Ages has been preserved for centuries. The way in which the maxim about the invariability of the customs concerns the liturgy of the Holy Mass in the Carthusian Order after the Trent Council reform is an interesting issue. Learning about the Ordo Missae described in the Carthusian directories and recorded in the first edition of liturgical books binding in the order is the answer to this question. In 1582 a new Ordinarium Cartusiense was published in Paris, and in the same year a commission was established during the assembly of the General Chapter in order to do a revision of liturgical books on the basis of new books published after the Council of Trent. The first result was publishing a new collection of homilies for the officium divinum in 1585, and a new breviary in 1587. The amended missal was published in 1603 (Missale Cartusiani Ordinis). On the basis of the preserved sources, in comparison with the books of reform of the Roman books, as well as in comparison with later liturgical books, differences may be seen in celebrating the Eucharist in the Carthusian Order in the first period after the Council of Trent. The liturgical sources coming from the Carthusian Order allow knowing the way, in which the Holy Mass was celebrated. Showing the celebration of the Holy Mass described in the Carthusian Ordinarium of 1582 and presented in the first edition of the Carthusian missal after the Council of Trent, in 1603, is an interesting issue. A comparison of the texts with the Ordo Missae of the first post-Trent Roman Missal of 1570 allows showing similarities to and differences from the Roman liturgy of that time. The celebration of the Eucharist in the Carthusian Order was adjusted to the Carthusians’ severe, eremitical way of life. Differences may be noticed in the very structure of the liturgical texts as well as in the assumed postures and attitudes. It is interesting that the Carthusians started the celebration of the Eucharist on the Gospel side, and not in the middle of the altar. Prayers at the steps were much shorter than in the Roman liturgy. Differences may be also pointed to in the very texts of such prayers as Confiteor, Misereatur, or in the inverted order of the words in the hymn Gloria. Similarly simplified formulas occurred in the liturgy of the word. The differences also include the fact that the deacon only wore the stole at the time of reading the Gospel, and did it in a way that was different from the way in the Roman liturgy. It should also be stressed that a Carthusian celebrating the Holy Mass never knelt – also when he said the words of the origin – but only bowed and slightly bended his legs at the knees. There are also many differences during the offertory. Peculiarities include the fact that as soon as at the beginning of preparation of the gifts the celebrant washed his hands. In the Carthusian tradition also many prayers over the bread and wine did not occur; although they were said in the Roman liturgy. The celebrant only said the De latere Domini – when he poured water into the cup, and when he lifted up the Host and the cup he recited: In spiritu humilitatis… Also another test, the Orate fratres is transmitted by the Carthusian sources. The differences between the Carthusian tradition and the Roman one also includes holding stretched arms over the gifts during the reciting of the secreta. The Canon of the Mass is the center of the Eucharist; in its content it was nearly the same in the Carthusian as in the Roman liturgy. Mentioning, besides the name of the pope and the bishop, that of the king by the Carthusians, as well as the inverted order in the prayer Unde et memores, are also differences. The way the hands were put deserve special attention. When the rubrics said that the hands had to be spread, the celebrant put them in the shape of the cross, and when he took a deep bow in order to say the Supplices te rogamus, he crossed them on his breast. Some differences also occurred in the rites of the Holy Communion – the Carthusians said only one prayer, beginning with the words Domine Jesu Christe, and not two, like in the Roman liturgy, and many texts and verses were not said that had been recorded in the Roman liturgy in 1570. Also, before the Holy Communion the priest said Agnus Dei only once, and for a second and third time he did so after he had received Christ’s Body and Blood. The peculiarities also include the fact that at the end of the Holy Mass the celebrant never imparted a blessing. The celebration of the Holy Mass in the Carthusian Order in the period just after the reform of the Council of Trent echoed the liturgical traditions of the Middle Ages, known in the Lyon Diocese as early as the 10th and 11th centuries. Studying both the texts and a little different forms of celebration lets one see the Eucharist also as the center of contemplative life that was led in the order considered the strictest one in the Western Church.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 8; 109-130
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Celebracja nałożenia kar osobom duchownym i ich zniesienia według potrydenckiego Pontificale Romanum
Celebration of the Imposition and Removal of a Penalty according the Tridentine Pontificale Romanum
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037238.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
suspensa
degradacja
depozycja
duchowni
suspension
degradation
deposition
the clergy
clerics
Opis:
W Pontyfikale Rzymskim odnowionym po Soborze Trydenckim zamieszczono obrzęd nakładania suspensy, depozycji i degradacji wobec duchownych, który miał również charakter celebracji liturgicznej. Obrzęd suspensy i depozycji występował już w Pontyfikale Duranda, natomiast obrzęd degradacji, określony przez papieża Bonifacego VIII (1294-1303), został zamieszczony tylko w dodatku do pontyfikału Duranda, w kodeksie z Tuluzy z XIV w. (Cod. Lat. 118). Obrzęd ten został zamieszczony również w Pontificalis liber z 1485 r. Agostino Patrizi Piccolominiego (zm. 1495/1496). Pośród tych obrzędów występuje także celebracja degradacji psalmisty (Degradatio psalmistatus), której nie ma w Pontyfikale potrydenckim. Obrzędy te zostały pominięte w ostatnim wydaniu Pontyfikału Rzymskiego, opublikowanym w latach 1961-1962. W sytuacji zaciągnięcia poważnej winy ze strony duchownego istniała konieczność poniesienia surowych konsekwencji, aby naprawić wyrządzone zło względem wspólnoty. Podczas orzekania niektórych kar wymagano kolegialnego działania. W przypadku suspensy karę mógł nałożyć sam biskup. Jeżeli był taki zwyczaj to również depozycji od beneficjum mógł udzielić sam biskup. Mógł też to uczynić przy wsparciu swej kapituły. Kolegialnego działania biskupów wymagano podczas orzeczenia depozycji, gdy po niej następowała degradacja: w przypadku subdiakona trzech biskupów, prezbitera – sześciu, biskupa – dwunastu i metropolity. Podczas degradacji odbierano poszczególne szaty i insygnia zwracając uwagę na ich znaczenie i nie wypełnienie swej posługi otrzymanej przy święceniach. Wprawdzie kary suspensy, depozycji i degradacji należały do surowych środków zaradczych w Kościele, ale nie wykluczano możliwości udzielenia dyspensy w zakresie prywatnym, czy też restytucji w przypadku wydania niesprawiedliwego i krzywdzącego orzeczenia. Wskazuje to na wielki zmysł miłosierdzia i okazania łaski oraz zawsze dania szansy naprawy popełnionych win.
The Roman Pontifical, reformed after the Council of Trent, contained the rite of suspension, deposition or degradation with regard to clerical persons, which had also the character of a liturgical celebration. The rite of suspension and deposition appeared already in Durand’s Pontifical, while the rite of degradation, specified by Pope Boniface VIII (1294–1303), was included only in the addendum to Durand’s Pontifical, Toulouse Codex of the 14th century (Cod. Lat. 118). This rite was also included in Pontificalis liber of 1485, authored by Agostino Patrizi Piccolomini (d. 1495/1496). Among these rites we see also the celebration of degradation of a psalmist (Degradatio psalmistatus), which is not featured in the post-Tridentine pontifical. These rites were omitted in the current edition of the Roman Pontifical, published in 1961–1962. In a situation of a serious offence there was a possibility of bearing serious consequences in order to redress a wrong done to the community. The award of some penalties required a collegial action. In the case of suspension, the penalty could be imposed by a bishop himself. He could also have the support of his chapter. Also, a collegial action was required of bishops when awarding deposition, followed by degradation: three bishops for a subdeacon, six for a presbyter, twelve for a bishop and metropolitan. During a degradation particular vestments and insignia were taken away, emphasising their significance and the cleric’s non-performance of his ministry bestowed during the ordination. Although the penalties of suspension, deposition and degradation were severe remedies in the Church, no possibility was excluded to grant dispensation privately or restitution in the case of an unjust and undeserved ruling. This demonstrates a great sense of charity and grace as well as an opportunity to redress one’s wrondoing.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 8; 111-128
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ks. Janusz Mieczkowski, Jednoczący charakter liturgii stacyjnej w Rzymie
Ks. Janusz Mieczkowski, Jednoczący charakter liturgii stacyjnej w Rzymie [The Unifying Nature of the Stational Liturgy in Rome]
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038132.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 8; 195-199
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liturgia i teologia benedykcji opackiej według pontyfikatu po reformie soboru trydenckiego
Die Liturgie und Theologie der Äbtlichen Benediktion nach dem Pontificale in der Zeit nach der Reform des Konzils von Trient
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040092.pdf
Data publikacji:
2007-12-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Theologie
Liturgie
Benediktinerorden
Konzil von Trient
teologia
liturgia
benedyktyni
sobór trydencki
theology
liturgy
Council of Trent
Order of Saint Benedict
Opis:
Eine der Hauptaufgaben der tridentinischen Reform bestand in der Vereinheitlichung der liturgischen Riten durch die Herausgabe gemeinsamer liturgischer Bücher für die gesamte Kirche. Diese erlauben die verschiedenen, Personen sowie einzelne Stände betreffenden, liturgischen Riten kennenzulernen. Ein Beispiel für ein solches Buch ist das „Pontifi cale Romanum” von 1595-1596, das neben vielen anderen Riten auch die Liturgie der äbtlichen Benediktion enthält. Dieses römische Pontificale vom Ende des 16. Jahrhunders vermittelt einen vereinheitlichten Ritus der Liturgie der Ordensgemeinschaften, der dem Vorbild des aus der zweiten Hälfte des 13. Jahrhunderts stammenden Pontifi cale von Durand folgt. Die nachtridentinischen Riten präsentieren den Ordensoberen als Hirten und Vater seiner Gemeinschaft, und die liturgischen Formulierungen verweisen auf die Theologie des vollzogenen Ritus. An erster Stelle legen diese Texte Nachdruck auf die geistliche Führung und Leitung der Ordensgemeinschaft. Während der Feier der Einsetzung des Ordensoberen kann ein gewisser Reichtum an liturgischen Texten bemerkt werden. Die Rezitation zahlreicher Psalmen dagegen fügt die äbtliche Benediktion gleichsam in den Rahmen des das Fundament der liturgischen Formen dieser Gemeinschaften bildenden Ordensoffi ziums ein. Das „Pontifi cale Romanum” präsentiert vier Varianten der Benediktionsliturgie. Die erste trägt den allgemeinen Titel „De benedictione Abbatis” und enthält die Liturgie der Ordensprofession für den Fall, dass der neugewählte Abt kein Mitglied der Gemeinschaft war. Die beiden folgenden Varianten enthalten die Riten der Segnung eines von der apostolischen Autorität oder dem Ordinarius eingesetzten Abtes. Der letzte Ritus betrifft die Benediktion der Oberin einer weiblichen Ordensgemeinschaft, die in polnischer Sprache „Matka Ksieni” („Mutter Äbtissin”) genannt wird. Die in diesem liturgischen Buch genannten Benediktionsriten weisen durch Berufung auf Persönlichkeiten des Alten und Neuen Testaments eine reichhaltige biblische Typologie auf. Das „Pontifi cale Romanum” von 1595-1596 erlaubt, die mit der Einsetzung von Ordensoberen verbundene Liturgie kennenzulernen und die getätigten Veränderungen der theologischen Akzentuierung sowie der erkennbaren liturgischen Modifi zierungen zu erfassen.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 211-235
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liturgiczny kult Pięciu Braci Męczenników w tradycji kamedułów polskich po soborze trydenckim
The liturgical cult of Five Martyred Brothers in tradition of Polish camaldolese after the council of Trent
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056674.pdf
Data publikacji:
2015-12-07
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
kameduli
Proprium Poloniae
sobór trydencki
kult Pięciu Braci męczenników
Camaldolese
the council of Trent
cult of Five Martyred Brothers
Opis:
Święci od początku istnienia chrześcijaństwa zajmują ważne miejsce w liturgii. Po-czątkowo kult ten miał charakter lokalny i koncentrował się wokół grobu świętego. Od IV w. można zauważyć wzrost i znaczenie kultu świętych. W wielu przypadkach miał on charakter powszechny. Po soborze trydenckim liturgiczny kult świętych otrzymał nowy impuls. Kult świętych Pięciu Braci męczenników, uczniów św. Romualda (+ 1027), na ziemiach polskich był wpisany w dzieje Kongregacji Pustelników Kamedułów Góry Koronnej. W 1663 roku powstał erem w Bieniszewie. Od 1923 roku wszystkie wspólnoty rodziny kamedulskiej odda-ją cześć Pięciu Braciom 12 listopada.
From the beginning of christianity the saints occupy a very important place in liturgy. Initially the cult had a local character and was concentrated around the saints’ graves. From the 4th century we can notice the increase and the meaning of the cult of saints. In many cases it had a common character. After the council of Trent the liturgical cult of saints was given a new impulse. In Poland the cult of saint Five Martyred Brothers, spiritual sons of saint Romuald (+ 1027), was included in the history of Camaldolese Hermits of Monte Corona. In 1663 a hermitage in Beniszew was established. From 1923 all communities of Camaldolese family honour Five Brothers on 12th of November.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2015, XII/12; 223-240
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Misterium Eucharystii w świetle katechez z Agendy ks. Hieronima Powodowskiego a echa Soboru Trydenckiego
Mystery of the Eucharist in the Light of Catecheses from the Agenda of Fr. Hieronim Powodowski and Echoes of the Concil of Trent
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035174.pdf
Data publikacji:
2020-02-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Eucharystia
ofiara
Komunia św.
agenda
Sobór Trydencki
Eucharist
sacrifice
Holy Communion
Council of Trent
Opis:
Sobór Trydencki podjął zadanie przedłożenia nauki o Eucharystii, zwłaszcza w konfrontacji z nauką innowierców. Refleksja ta w sposób systematyczny została zawarta w dekretach uchwalonych na sesjach w 1551 i 1562 r. Naukę tę na płaszczyźnie pastoralnej, jako pomoc dla duszpasterzy, ujęto w Katechizmie Rzymskim, opublikowanym w 1566 r. W myśl nauki Soboru Trydenckiego w agendach polskich zamieszczano katechezy, które miały pomóc wiernym nie tylko zrozumieć głębię teologiczną sakramentów, ale również miały charakter parenetyczny. Przykładem są katechezy dotyczące Eucharystii znajdujące się w Agendzie ks. Hieronima Powodowskiego. Istotnym fundamentem w katechezach w Agendzie Powodowskiego dotyczących Eucharystii były teksty biblijne: zarówno obrazy starotestamentalne, jak też wydarzenia nowotestamentalne. Na podkreślenie zasługuje ukazanie Eucharystii w świetle całej historii zbawienia – od stworzenia świata aż do apogeum misterium Odkupienia. Wezwanie Chrystusa: „to czyńcie na moją pamiątkę” od początku chrześcijaństwa było realizowane w Kościele. Sakrament ten bowiem postrzegano jako źródło wszystkich sakramentów. Istotną treścią takiego ujęcia jest fakt, że Chrystus jest realnie obecny w misterium Eucharystii. Przyjęcie tej prawdy wymaga postawy wiary w realną obecność Chrystusa we Mszy św. Zakłada ona postawę wiary w przeistoczenie, podkreślając znaczenie Eucharystii jako ofiary. Oddzielnym zagadnieniem było przygotowanie wiernych do przyjęcia Komunii św. Zwracano uwagę na konieczność sakramentalnej spowiedzi w przypadku grzechów ciężkich. Jednocześnie Eucharystia chroni przed grzechami ciężkimi, odpuszcza grzechy lekkie, umacnia wiarę, nadzieję i miłość, a jednocześnie pozwala zachować pobożność. Dlatego wymagano postawy pokory i skruchy, na wzór setnika z Ewangelii, i zalecano, aby nie przystępować w roztargnieniu. Historyczne spojrzenie na misterium Eucharystii na pewno przyczyni się do pogłębienia świadomości eucharystycznej wśród wiernych i przyczyni się do pełnego, świadomego i czynnego uczestniczenia we Mszy świętej.
The Council of Trent undertook the task of presenting the doctrine of the Eucharist, especially in confrontation with the teaching of dissenters. This reflection was systematically included in the council decrees adopted at sessions in 1551 and 1562. At the pastoral level, this teaching, as an aid for priests, was included in the Roman Catechism, published in 1566. According to the teaching of the Council of Trent, catecheses were included in Polish agendas, which were to help the faithful not only understand the theological depth of the sacraments, but also had a parenetic character. An example are catecheses on the Eucharist on the agenda of Fr. Hieronim Powodowski. Biblical texts, both Old Testament images and New Testament events, were an important foundation in the Powodowski’s catecheses on the Eucharist. It is worth emphasizing the presentation of the Eucharist in the light of the whole history of salvation—from the creation of the world to the apogee in the mystery of Redemption. Christ’s call: “do this in remembrance of me” has been realized in the Church since the beginning of Christianity. This sacrament was seen as the source of all sacraments. The essential content of this approach is the fact that Christ is really present in the mystery of the Eucharist. Accepting this truth requires an attitude of faith in the real presence of Christ in Mass. It assumes an attitude of faith in transubstantiation, emphasizing the importance of the Eucharist as a sacrifice. Preparing the faithful to receive Holy Communion was a separate issue. Attention was drawn to the need for sacramental confession in the case of grave sins. At the same time, the Eucharist protects against grave sins, forgives venal sins, strengthens faith, hope and love, while maintaining piety. Therefore, humbleness and repentance were required, following the example of the Gospel centurion, and they were advised not to absentmindedly. A historical look at the mystery of the Eucharist will certainly contribute to the deepening of Eucharistic awareness among the faithful and will contribute to full, conscious and active participation in the Holy Mass.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 8; 91-110
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Misterium Najświętszego Imienia Jezus w liturgii Kościoła rzymskiego
Mystery of the Holy Name of Jesus in the Liturgy of the Roman Church
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375556.pdf
Data publikacji:
2021-03-18
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Name of Jesus
liturgy
Holy Mass
Divine Office
Imię Jezus
liturgia
Msza św.
liturgia godzin
Opis:
According to the bible tradition, the name of a person determine its personality and dignity. Since the 18th century there is known commemoration of the most sacred name of Jesus in the liturgy of Roman Church. The essence of this devotion contains the liturgical texts assigned for that day. Especially many texts of the pre-Vatican liturgy point out the great importance of that day. After the Second Vatican Council the commemoration was removed from the liturgical agenda, but anew established in 2002. Analysis of the texts contained in missal and breviary show theological contain of that feast day. The base are words about the humiliation and glorification of the Servant of Yahwe derived from the second chapter of the Letter of Saint Paul to Philippians (Phil. 2:6–11) and from the Acts of Apostles. In that book it is said that the name of Jesus is the only one by which we can be saved (Acts 4:8–12). Liturgical texts from the Old Testament indicate the fulfilment of the prophecy in the name of Jesus. Different motivation of praising the name of Jesus is shown in the literature of Christian writers who demonstrate the beauty and sweetness of the name of Jesus. Before The Second Vatican Council, in the sermons of St. Bernard it is highlighted that this name is innate, not given. Saint Bernard from Siena said in his sermons that the name of Jesus is the name of His mercy. This text is the base of the Office of readings after the Second Vatican Council. Nowadays this feast is celebrated on 3rd January and links the mystery of the nativity and of the revelation of the Lord, pointing out the unity in the celebration of the mystery of Incarnation.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2020, 36; 151-165
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monastic Profession according to the 12th-Century Pontifical of Płock and Its Sources in 10th-Century Romano-Germanic Pontifical
Profesja zakonna według Pontyfikału płockiego z XII wieku i jego źródła w Pontyfikale rzymsko-germańskim z X wieku
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32072123.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
profesja mnisza
pontyfikał
liturgia średniowieczna
dzieje liturgii w Polsce
monastic profession
pontifical
medieval liturgy
history of the liturgy in Poland
Opis:
Obrzęd profesji zakonnej w tradycji Kościoła zachodniego zmieniał się w ciągu wieków, przyjmując bogate formy liturgiczne, które miały na celu uwypuklić znaczenie wprowadzenia nowych członków do wspólnoty mniszej. Na Zachodzie jednym z najstarszych świadectw tego obrzędu jest Reguła św. Benedykta, która przewiduje złożenie profesji w oratorium. Od średniowiecza przewidywano, aby z racji składanej profesji opat celebrował Mszę Świętą. Od X w. do ujednolicenia praktyki składanej profesji przyczyniły się pontyfikały, w których zamieszczano odpowiedni obrzęd. Najstarszym wzorcem stał się Pontyfikał rzymsko-germański z klasztoru św. Albana w Moguncji. Podobnie na terenie Polski do jednych z najstarszych zachowanych w całości ksiąg liturgicznych należy Pontyfikał płocki z XII w. Szczegółowe badania tej księgi, przeprowadzone przez ks. Antoniego Podlesia, wykazały, że księga ta jest odmianą Pontyfikału rzymsko-germańskiego. Obrzęd profesji mniszej zamieszczony w Pontyfikale płockim z XII w. można zaliczyć do najstarszych celebracji związanych z rozpoczęciem życia zakonnego. Występują w nim dwa obrzędy profesji mniszej. Na proweniencję z X w. wskazuje zamieszczony w tym pontyfikale drugi obrzęd, który występuje również w Pontyfikale rzymsko-germańskim. Celebracja oznaczona jako pierwsza w Pontyfikale płockim jest bogatsza w gesty i symbolikę. W tekstach liturgicznych zaakcentowano, że profesja mnisza traktowana jest jako drugi chrzest. W skutkach profesji zaznaczano też, że gładzi ona grzechy podobnie jak chrzest. Profesja mnisza w teologicznym ujęciu przedstawiona została jako ofiara złożona ze swego życia. U podstaw motywacji podjęcia życia zakonnego znajdowało się pragnienie dążenia do doskonałości. W czasie celebracji profesji mniszej opat recytował teksty, w których przypominał kandydatom cechy i cnoty, jakimi powinien odznaczać się przyszły mnich w życiu zakonnym. Obrzęd profesji mniszej znajdujący się w Pontyfikale płockim pozwala poznać bogatą średniowieczną liturgię i teologię życia zakonnego, a historyczne ujęcie tego zagadnienia pozwala pełniej zrozumieć współczesną tradycję zakonną praktykowaną przez wieki w Kościele.
The rite of religious profession in the tradition of the Latin Church has changed through ages, developing rich liturgical forms that served to highlight the importance of the act of initiation of new members into the monastic community. One of the oldest testimonies of this rite in the Latin Church is the Rule of St. Benedict, which predicts that the vows be made in the oratorium. Since the Middle Ages, it has been assumed that the vows be accompanied by a Holy Mass celebrated by the abbot. Since the 10th century, the rite of monastic profession became more regular, thanks to the pontificals, which contained the relevant guidelines for the ceremony. The oldest pattern was the Romano-German Pontifical from St. Alban’s Abbey in Mainz. In a parallel way, one of the oldest liturgical book used as a pattern in the territories of the historical Polish state is the 12th-century Pontifical of Płock. Detailed research of this book, conducted by Rev. Antoni Podleś, revealed that it constitutes is a specific variety of the older Romano-German Pontifical. The rite of monastic profession presented in the 12th-century Pontifical of Płock can count among the oldest celebrations of the initiation into monastic life. Two rites are included in the book. The historical relation to the 10th-century Pontifical is specially exhibited by the latter of the rites—also present in the Romano-German version. The former celebration in the Pontifical of Pock is richer in gestures and symbols. The liturgical texts emphasise the fact that monastic profession is treated as second baptism. As for the outcomes of the vows, it was also stated that they effect absolution in the same way as baptism does. In the theological outlook, the profession was presented as a sacrifice of one’s life to God. The decision to enter monastic life was motivated by the person's desire for perfection. During the celebration, the abbot recited the texts through which he reminded the candidates of the features and virtues which each votary should display throughout his monastic life. The rite of monastic profession presented in the Pontifical of Płock allows insight into the rich Medieval liturgy and theology of monastic life, while the historical approach to the issue enables better comprehension of contemporary monastic tradition preserved in the Church throughout ages.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2013, 4; 151-172
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadużycia wobec Eucharystii w świetle średniowiecznych ksiąg pokutnych („Libri poenitentiales”)
Misuses of the Eucharist in the Light of Medieval Penitential Books (“Libri Poenitentiales”)
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062797.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sakrament pokuty
pokuta taryfikowana
księgi pokutne
Eucharystia
Sacrament of Penance
tariff penance
penitential books
the Eucharist
Opis:
The Church’s penitential practice has been changing over the centuries and it assumed various forms. One of the interesting issues in this field is showing the attitudes assumed by the clergy and the faithful towards the Eucharist, and presenting the misuses that they could commit. The misuses concerned both the conditions one had to meet in order to properly celebrate the Holy Mass, the very celebration, and storing the Eucharist. In most penitentials it was stressed that the Holy Mass should be celebrated in one’s own community, and outside it – only with the bishop’s permission. It was also emphasized that a priest was allowed to celebrate a definite number of masses on a given day and on one altar (about five). It was impermissible for a priest to offer a Holy Mass for suicides or for persons who were sentenced to death. Priests had to take care of the proper form of celebration. According to penitential books it was a sin if a priest lost the corporal, if he celebrated the Mass while being intoxicated, or if he said the texts of the Mass —especially the Mass canon—carelessly. Medieval penitential books allow learning about the care with which the Eucharist was treated, and what misuses could be committed by the Christians of those times. Numerous canons presenting irregularities and the penances corresponding to them allow showing the timeless value and beauty of the Eucharist as the source and the peak in the life of the Church.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2012, 3; 127-155
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny w lex orandi Kościoła w świetle oficjum wotywnego po Soborze Trydenckim
Immaculate Conception of the Blassed Virgin Mary in the Lex Orandi of the Church in the Light of Votive Office Since the Council of Trent
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790609.pdf
Data publikacji:
2021-10-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liturgia
Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny
oficjum wotywne
Sobór Trydencki
liturgy
Immaculate Conception of the Blassed Virgin Mary
Votive Office
Council of Trent
Opis:
Liturgia jako theologia prima odgrywała ważną rolę w kształtowaniu się świadomości prawd wiary, które stanowiły fundament modlitwy – lex orandi. Ta wzajemna relacja lex credendi–lex orandi znajdowała się u podstaw sformułowania dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w bulli papieża Piusa IX Ineffabilis Deus z 8 grudnia 1854. Wprawdzie to święto było obchodzone raz w roku, ale częstszą możliwość celebrowania tej tajemnicy – nawet cotygodniową – dawało oficjum wotywne, które zostało wprowadzone do Officium Divinum w 1727 r., a po ogłoszeniu dogmatu w 1854 r. ostatecznie zatwierdzono nowe teksty w 1863 r. Oficja wotywne zostały zniesione w 1912 r. Teksty liturgiczne pozwalają we właściwym świetle ukazać tajemnicę Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w lex orandi Kościoła po Soborze Trydenckim. Podkreślają one ścisły związek pomiędzy Niepokalanym Poczęciem a dziewiczym macierzyństwem Maryi. Od wieków bowiem Maryja została przygotowana przez samego Boga jako czyste mieszkanie dla Jego Syna. Otrzymując ten przywilej od Boga Maryja nie utraciła swojego dziewictwa. Dlatego ważną rolą było ukazanie piękna Maryi na tle misterium grzechu pierworodnego i obietnicy z Protoewangelii z Księgi Rodzaju. Myśl tę w oficjum uwypuklały teksty z Księgi Mądrości, Pieśni nad Pieśniami oraz z tekstów Ojców Kościoła. Wychwalając Maryję Pannę słowami oficjum wotywnego proszono o Jej wstawiennictwo w codziennym życiu, ale również o pomoc w dążeniu do zbawienia. Lektura i medytacja tekstów liturgicznych kształtuje więc właściwe postrzeganie kultu Maryi w tradycji Kościoła Zachodniego.
The liturgy as theologia prima has played an important role in forming awareness of the truths of the faith which form the foundation of prayer: lex orandi. This reciprocal relationship of lex crednedi−lex orandi was at the foundation of the formulation of the dogma of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary in Pope Pius IX's bull of December 8, 1854, Ineffabilis Deus. While this feast was celebrated once a year, a more frequent opportunity to celebrate this mystery−even weekly−was provided by the votive office, which was introduced into the Officium Divinum in 1727, and after the proclamation of the dogma in 1854, new texts were ultimately approved in 1863. The votive office was removed in 1912. The liturgical texts have permitted presenting the mystery of the Conception of the Blessed Virgin Mary in the lex orandi of the Church since the Council of Trent. They emphasize the close relationship between the Immaculate Conception and the virginal maternity of Mary. From eternity Mary had been prepared by God Himself as a pure dwelling place for His Son. In receiving this privilege from God, Mary did not lose her virginity. It was therefore important to show the beauty of Mary against the background of the mystery of original sin and the promise of the protoevangelium of the Book of Genesis. This idea was emphasized in the office by texts from the Book of Wisdom and the Song of Songs, as well as texts from the Fathers of the Church. In praising the Virgin Mary with the words of the votive office, her intercession is entreated for everyday life, and also for help in striving for salvation. Reading and meditating on the liturgical texts thus shapes a proper perception of devotion to Mary in the tradition of the Western Church.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 8; 75-93
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posługi świeckich w liturgii słowa podczas Mszy św. w dziejach Kościoła
Ministry of the Laity in the Liturgy of the Word Through the Centuries
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432085.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
lektor
psałterzysta
posługi
liturgia słowa
Msza św
Lector
Cantor
Ministry
Liturgy of the Word
Holy Mass
Opis:
Liturgia ze swej natury domaga się zaangażowania wielu osób podczas jej sprawowania. W Konstytucji o liturgii świętej Soboru Watykańskiego II zaznaczono, że: „W odprawianiu liturgii każdy spełniający swą funkcję, czy to duchowny, czy świecki, powinien czynić tylko to i wszystko to, co należy do niego z natury rzeczy i na mocy przepisów liturgicznych” (KL 28). Z perspektywy wielu lat od ogłoszenia konstytucji soborowej zachęta ta jest ciągle aktualna, tym bardziej, że przez wiele wieków celebracja liturgii była sklerykalizowana, a wierni świeccy stali się wyłącznie słuchaczami. Na nowo na posługę podczas liturgii słowa zwrócił uwagę papież Paweł VI w motu proprio Ministeria quaedam, a zwłaszcza papież Franciszek w motu proprio Spiritus Domini, dopuszczając do tej posługi również kobiety. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie znaczenia i roli osób pełniących posługi podczas liturgii słowa we Mszy św. z perspektywy historii liturgii. Począwszy od św. Justyna, poprzez ojców Kościoła, rozporządzenia soborów i synodów przedstawiono miejsce lektorów i psałterzystów pełniących swoją w czasie Mszy św. Podkreślono, że osoby pełniące posługę lektorów w trzech pierwszych wiekach były przede wszystkim osobami świeckimi. Dopiero od papieża Syrycjusza, lektorat stał jednym ze stopni do otrzymania święceń wyższych. W ten sposób doszło do sklerykalizowania pełnienia tej funkcji. Również psałterzystów na Wschodzie dość wcześnie zaliczano do stanu duchownego. Klerykalizację pełnionych funkcji przypieczętował zwyczaj ustanawiania lektorów i psałterzystów w formie święceń. Stan ten został zmieniony dopiero po Soborze Watykańskim II.
By its nature the liturgy requires the involvement of numerous persons in its celebration. Vatican Council II’s Constitution on the Sacred Liturgy notes that, “In liturgical celebrations each person, minister or layman, who has an office to perform, should do all of, but only, those parts which pertain to his office by the nature of the rite and the principles of liturgy” (SC 28). From the perspective of the many years since the promulgation of this conciliar constitution, this encouragement is still valid, all the more so because for many centuries the celebration of the liturgy had been clericalized and the lay faithful had become merely an audience. Pope Paul VI in his motu proprio Ministeria Quaedam, and especially Pope Francis in his motu proprio Spiritus Domini, again drew attention to the ministry of the liturgy of the word, admitting also women to this service. The purpose of this article is to show the significance and role of persons carrying out ministries during the Liturgy of the Word at Holy Mass in terms of the history of the Church. Beginning with St. Justin, through the Fathers of the Church, the decrees of Councils and Synods, the place of lector and cantor performing their duties in the Mass is presented. It is noted that persons performing the ministry of lector in the first three centuries were primarily lay people. It was only from the time of Pope Siricius that office of lector became one of the stages of receiving higher orders. In this manner the carrying out of the function became clericalized. The office of cantor in the East also came to be included in the clerical state quite early on. The clericalization of performing these functions was sealed by the custom of establishing lectors and cantors in the form of holy orders. This state of affairs did not change until after Vatican Council II.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2022, 60, 2; 29-54
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proklamacja słowa Bożego podczas celebracji błogosławieństw według toruńskiego Libellus Benedictionum z 1691 roku
Proclaiming God’s Word during the Celebration of Blessings according to the Toruń Libellus Benedictionum of 1691
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040831.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Rytuał Rzymski
błogosławieństwa
dzieje liturgii w Polsce po Soborze Trydenckim
Roman Ritual
blessings
history of liturgy in Poland after the Trent Council
Opis:
Teksty biblijne zajmują ważne miejsce podczas celebracji sakramentów i sakramentaliów. Sobór Watykański II, dostrzegając potrzebę reformy liturgicznej, dowartościował znaczenie Pisma Świętego. Interesującym zagadnieniem pozostaje kwestia, na ile zasada dotycząca dowartościowania proklamacji słowa Bożego była obecna podczas celebracji błogosławieństw w dobie po Soborze Trydenckim? Odpowiedź na to pytanie niniejszym artykule została zaprezentowana na podstawie jednego z partykularnych rytuałów wydanych w Toruniu w 1691 r., noszącego tytuł Libellus Benedictionum et Exorcismorum, collectore R. P. Martino Cochem, capucino, Ex Rituali Romano, Agenda Moguntinensi, alisque probatis & approbatus Autoribus. Ad commodiorem usum adjectum est Rituale Francisc. Fr. Bernardi Sannig, Ord. S. Francisci Reform. diu & vehementer hactenus desideratum. Omnia ad praxin & ordinem tam Ecclesiasticorum quam Regularum Sacerdotum. Manuali Forma editum, Thorunii, Ex Officina Joh. Christ. Laureri MDCXCI. W prezentowanej księdze występuje wiele benedykcji, podczas których proklamowano teksty biblijne. Towarzyszyły one celebracji różnych błogosławieństw dotyczyących osób, miejsc, przed-miotów oraz pokarmów. Stanowi to istotną różnicę w porównaniu ze wzorcowym rytuałem wydanym po reformie trydenckiej. W błogosławieństwach zamieszczonych w Libellus Benedictionum w sumie w 16 miejscach występują perykopy z tekstów Starego i Nowego Testamentu oraz w 38 perykopy ewangelijne. Zestawiając te teksty i uwzględniając powtarzające się pośród nich w Libellus z Torunia statystykę tych tekstów można przedstawić w następującym porządku: ze Starego Testamentu uwzględniono 9 tekstów z ksiąg historycznych, 5 z ksiąg prorockich i 41 z Księgi Psalmów; z Nowego Testamentu przedkładano 31 perykop z Ewangelii – z czego 15 z Ewangelii św. Łukasza, 1 z Listu św. Jakuba oraz 1 z Apokalipsy. Libellus Benedictionum z 1691 r. jest świadkiem dowartościowania tekstów biblijnych podczas celebracji benedykcji jeszcze przed Soborem Watykańskim II.
Biblical texts have an important place during the celebration of sacraments and sacramentals. The Second Vatican Council, noticing the need of liturgical reform, raised the significance of the Holy Scriptures. The question to what degree the principle of raising the signi-ficance of God’s Word was present during the celebration of blessings at the time after the Trent Council remains an interesting issue. The answer to this question given in the present article is presented on the basis of one of the particular rituals published in Toruń in 1691, entitled Libellus Benedictionum et Exorcismorum, collectore R. P. Martino Cochem, capucino, Ex Rituali Romano, Agenda Moguntinensi, alisque probatis & approbatus Autoribus. Ad commodiorem usum adjectum est Rituale Francisc. Fr. Bernardi Sannig, Ord. S. Francisci Reform. diu & vehementer hactenus desideratum. Omnia ad praxin & ordinem tam Ecclesiasticorum quam Regularum Sacerdotum. Manuali Forma editum, Thorunii, Ex Officina Joh. Christ. Laureri MDCXCI. In the presented book there are numerous benedictions, during which biblical texts were proclaimed. They accompanied celebrations of various blessings concerning people, places, objects and foods. This constitutes a significant difference in comparison with the model ritual published after the Trent reform. In the blessings contained in Libellus Benedictionum in 16 places pericopes from texts of the Old and New Testament occur, and in 38 places—evangelical ones. Comparing these texts and considering ones that are repeated in Libellus of Toruń, the statistics of these texts may be presented in the following order: from the Old Testament 9 texts from historical books, 5 from prophetic books and 41 from the Book of Psalms are quoted; and from the New Testament 31 pericopes are presented from the Gospel—of which 15 come from St Luke, 1 from St James’ Epistle, and 1 from the Apocalypse. Libellus Benedictionum of 1691 constitutes evidence of raising the status of biblical texts during the celebration of benedictions even before the Second Vatican Council.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2014, 61, 8; 109-131
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopisy liturgiczne biblioteki Kamedułów w Bieniszewie. Materiały do studiów źródeł liturgicznych
Die liturgischen Manuskripte der Bibliothek der Kamaldulenser in Bieniszew. Die Materialien für Studien von den liturgischen Quellen
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062591.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kameduli
pustelnicy
rękopisy liturgiczne
liturgia po Soborze Trydenckim
namaszczenie chorych
benediktionale
prywatne modlitwy
profesja pustelnicza
Camaldoleses
eremites
the liturgical manuscripts
liturgy after the Council of Trent
anointing of the sick
the private prayers
the eremite profession
Opis:
Die liturgischen Quellen der Ordensgemeinschaften gehören zu den unerlässlichen Elementen der Forschungen über die Liturgie in Polen. Zu den wichtigsten Orten, in denen Gottesdienst bis heute gefeiert wird, gehört das Kloster der Kamaldulenser in Bieniszew, das neben Konin in Mittelpolen steht. Dieser Ort, der mit der polnischen Eigenstaatlichkeit verbunden ist, hat eine große Rolle vom XVII Jahrhundert bis heute gespielt, als Ort der Kontemplation und des Gebetes. Die erhaltenen liturgischen Manuskripte in dieser Einsiedelei sind der Gegenstand von dieser wissenschaftlichen Arbeit. Die zwei vorgestellten liturgischen Manuskripte aus der Bibliothek der Kamaldulenser in Bieniszew: Manuale de Benedictionibus. Eremus Bieniszewski 1780 und Devotionale ab diversis Eremitis compositum ab anno 1710-1820 etiam in diversis Eremis, obwohl sie aus dem XVIII Jahrhundert stammen, sind der wichtigste Beitrag für Erkennung der Liturgie in Polen nach dem tridentinischen Konzil. Sie entstanden für den internen Gebrauch der Einsiedler in ihrem Kloster. Das Charakteristikum ist, dass sich neben den liturgischen Texten auch die privaten Gebete der Eremiten dort befinden. Diese sind die Widerspiegelung, nicht nur der kamaldulenser Spiritualität, sondern auch der Tendenzen des achtzehnten Jahrhunderts. Bemerkenswert ist, das in den Manuskripten nicht nur die lateinischen Texte sind, sondern auch Schriften in der polnischen Sprache aufscheinen. Dieses ist ein Hinweis auf die Poloniesirrung der Liturgie im XVIII Jahrhundert. In den besprochenen Quellen befinden sich die Texte, die oft im Leben der Einsiedler benutzt wurden. Durch 110 Jahre wurden die Manuskripte immer wieder ergänzt. Das Aufzeigen der verschiedenen kompilierten Teile, die zusammengebunden sind und eine eigene Paginierung haben, hat viel Zeit in Anspruch genommen. Im anschließenden Kodex bemerkte man mehrere Abschreiber, denn die verschiedene Handschriften zeigen dieses. Der Gebrauch der Karten zeigt die Suggestion dass die Manuskripte Anwendung im gemeinschaftlichen Leben gefunden haben. Der Mangel der Illumination, der schlechte Einband, das sind die Kennzeichen der Einfachheit vom Leben in der Einsiedelei. Die Karten mit den Texten vom Krankensegen und mit den privaten Gebeten sind mehr abgegriffen und sind daher ein Zeichen, dass diese öfter benutzt wurden.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2009, 1; 323-345
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Canon Missae in Rupert of Deutz O.S.B.’S. Allegorical Interpretation
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036375.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liturgy
allegory
Canon Missae
Eucharist
Opis:
At the heart of the celebration of the Eucharist is the Eucharistic Prayer, during which the mystery of Christ is made present. In the Latin liturgy of the Western Church, for centuries the priest always recited the same Eucharistic Prayer at the Holy Mass from the Roman Canon. This oldest liturgical text was built symmetrically around the words of the institution that Jesus spoke over the bread and wine. The structure of the Canon itself was shaped over several centuries, but the proper arrangement was known already in the 7th and 8th centuries. The Canon of the Mass has been for centuries the basis for the theological interpretation of individual texts, gestures and signs. Particularly since the Middle Ages, they were explained on the basis of their allegorical interpretation. This way of interpreting the Mass was known since the 8th century and consisted of a moralizing, typological, commemorative, eschatic and an anagogical presentation of all liturgical rites. The treatise Liber de divinis officiis by Rupert of Deutz is one of the most important texts dedicated to the liturgy in the Middle Ages. Rupert of Deutz explained the celebrations of the Mass in the second book of his work. In the first place, he points to the Passion’s interpretation in the Canon, from the moment Jesus entered Jerusalem to His body being placed in the grave. The Passion is also emphasized by the sign of the cross made by the priest at the time of the Canon, which symbolizes the wounds of Christ. The allegorical interpretation of the Mass Canon, made by Rupert of Deutz, is part of the theological tradition of the Middle Ages. Although he did not discuss all of the texts in the Canon, he did interpret its essential parts.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 8 English Online Version; 75-93
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies