Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Morta, Krzysztof" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
Biblijny szafan – problem identyfikacyjno-egzegetyczny
Saphan – The Problem of Identification and Exegesis
Autorzy:
Morta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1603434.pdf
Data publikacji:
2017-10-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
góralek
zając
jeż
tłumaczenie
komentarz
Ojcowie Kościoła
biblijna fauna
symbolika
Hyrax
hare
hedgehog
coney
rock rabbit
translation/interpretation
commentary
Church Fathers
Biblical animals
imagery/symbolism
Opis:
Artykuł poświęcony jest góralkowi, niewielkiemu biblijnemu stworzeniu, które sprawiło w ciągu wieków wiele problemów identyfikacyjnych tłumaczom i egzegetom Biblii (zob. Kpł 11,5; Pwt 14,7; Ps 104,18; Prz 30,26). Pierwszym etapem było wprowadzenie przez tłumaczy Septuaginty w miejsce szerzej nieznanego hebrajskiego terminu szafan równie słabo kojarzonego greckiego ekwiwalentu choirogrillios. Dało to podstawy do różnych identyfikacji. Pojawiły się odniesienia do zająca, jeża, a nawet świni. Rozwijająca się egzegeza biblijna, bazująca na nieścisłościach i nieporozumieniach w tej kwestii, wprowadziła dodatkowe nieporozumienia. W ten sposób jeden hebrajski szafan zaczął być rozumiany jako dwa różne zwierzęta i komentowany jako jeż i zając (np. św. Augustyn). Doszło również do procesu odwrotnego: cechy dwóch różnych zwierząt używane jako ekwiwalenty szafana zostały skompilowane w jednym stworzeniu (św. Hieronim). Autor artykułu, który stara się uporządkować informacje związane z identyfikacją szafana, podaje starożytne świadectwa zachowane u Ojców Kościoła, które wskazują, że góralek już wtedy został zidentyfikowany. Niestety, ze względu na ograniczony obszar jego występowania i w związku z tym słabe kojarzenie tego zwierzęcia wśród czytelników/odbiorów Biblii te informacje o nim nie zostały szerzej rozpowszechnione i wykorzystane. Ta skomplikowana materia, z jaką mamy do czynienia w przypadku szafana, i dziś sprawia trudności badaczom oraz autorom chcącym odnieść się do tego zagadnienia.
The article discusses the hyrax (dassie), a small Biblical creature which over the centuries has caused translators and exegetes of the Bible many problems of identification (see Lev. 11:5; Deut. 14:7; Psalm 104:18; Prov. 30:26). Early in this process, in place of the otherwise unknown Hebrew term saphan the Septuagint translators introduced a likewise not widely-known Greek equivalent, choirogrillios. This inevitably gave rise to several different identifications, with references to the hare, hedgehog, or even hog. Over time, the resultant Biblical exegesis, based on compounded inaccuracies and misunderstandings, introduced still other misinterpretations. In this way, the one Hebrew word saphan began to be perceived as two distinct animals and commented upon as a hedgehog and a hare (Augustine). A reverse phenomenon also occurred, whereby the features of two different animals used as saphan equivalents were actually combined into one composite creature (St. Jerome). Nevertheless, the present article attempts to organise all the relevant information concerning the identification of saphan. It also lists testimonies, preserved in texts of the Church Fathers, indicating that in their day the hyrax had in fact already been identified. Unfortunately, due to the creature's limited geographical range, the readers/audience of the Bible were not usually familiar with this animal. That is why accurate information about the hyrax has not been spread and used more widely. Thus, the complicated issues concerning saphan present challenges, even today, to the researchers, scholars and authors wishing to write about it.
Źródło:
Verbum Vitae; 2017, 32; 351-396
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lista czystych przeżuwaczy w Pwt 14,5 w przekładzie Septuaginty
The List of Clean Animals in Deut 14:5 in the Septuagint Translation
Autorzy:
Morta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789200.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Septuaginta
Księga Powtórzonego Prawa
zwierzęta
zwierzęta czyste
fauna afrykańska
żyrafa
Septuagint
Book of Deuteronomy
clean animals
African fauna
giraffe
Opis:
W artykule zostaje poruszona kwestia przekładu w Septuagincie listy zwierząt czystych, dziko żyjących kopytnych przeżuwaczy, zamieszczonej w Pwt 14,5. Zauważalny jest fakt, że tłumacze, podając ekwiwalenty dla hebrajskich nazw roślinożerców występujących w Palestynie, posłużyli się tak egzotycznymi przedstawicielami fauny jak żyrafa. W związku z tym nasuwa się pytanie, czym kierowali się aleksandryjscy tłumacze, wprowadzając do swego przekładu słabo bądź w ogóle nieidentyfikowalne w egipskim środowisku zwierzęta. W artykule podjęto próbę wyjaśnienia tego zamierzenia. Na podstawie przekładu listy czystych przeżuwaczy poruszono także kwestie związane ze starożytną tradycją datacji powstania Septuaginty.
The article discusses the translation of the clean animals list – wild, undomesticated ruminants – found in the Septuagint, Deut 14:5. It is noticeable that the translators who offered equivalents for the Hebrew names of herbivores inhabiting Palestine made use of such exotic fauna specimens like the giraffe. And that poses a question of what motivated the Alexandrian translators to introduce some animals to their rendition that were barely identifiable – or even entirely unidentifiable – in the Egyptian environment. This paper attempts to explain the ensuing confusion. Based on the translated list of clean ruminants, the article also brings up matters related to the ancient tradition of the dating of the Septuagint.
Źródło:
Verbum Vitae; 2021, 39, 3; 661-683
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opis bazyliszka w „Etymologiach” (XII 4, 6–9) Izydora z Sewilli
The basilisk depicted in St. Isidore’s Etymologies XII 4, 6–9
Autorzy:
Morta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143547.pdf
Data publikacji:
2022-08-18
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
basilisk
snake
encyclopaedia
myth
legend
paradoxographical literature
Opis:
The article speaks about the depiction of the basilisk found in St. Isidore’s of Seville Etymologies. The surviving description greatly influenced the information on this snake found in mediaeval bestiaries and encyclopaedias. The portrayal is a remarkable example of the gradual mythicisation of the basilisk’s features. The process was partly caused by misunderstanding and misinterpretation of the source material. The article shows how the compilation of many different sources, from many historical periods, can create an extraordinary depiction of a creature that in its early descriptions was devoid of almost all of its fantastical characteristics.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2022, 32, 1; 113-134
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Palący oddechem wąż („serpens flatu adurens”) św. Hieronima
St. Jerome’s “Serpent Burning with its Breath” (“serpens flatu adurens”)
Autorzy:
Morta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43555045.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Sw. Hieronim
Symmach
wąż
bazyliszek
wąż prester
translatoryka biblijna
St. Jerome
Symmachus
snake
serpent
basilisk
prester
biblical translation studies
Opis:
Przedmiotem artykułu jest pojawiający się w starym Testamencie w tłumaczeniu św. Hieronima wzmianka o „wężu palącym oddechem” serpens flatu adurens (Pwt 8,14). Wąż ten obok innych wymienionych jadowitych stworzeń miał zagrażać Izraelitom podczas wędrówki po pustyni. W artykule podjęto próbę odpowiedzi w oparciu o realia świata starożytnego (literaturę z tego okresu), jaki konkretnie wąż kryje się pod tym niezwykłym opisem. Św. Hieronim w swym przekładzie wymienia różne gatunki węży znanych w świecie grecko- rzymskim jako ekwiwalenty hebrajskich nazw. Okazuje się, że analizowane w artykule określenie węża, Hieronim zaczerpnął z Symmacha. Sam Symmach opierał się na komentarzu rabinackim i popełnił błąd przy tłumaczeniu tekstu hebrajskiego. Pomyłka ta jednak była do zaakceptowania przez Hieronima w odniesieniu do bazyliszka W przekonaniu starożytnych wąż ten oprócz innych śmiercionośnych właściwości miał moc palenia wszystkiego dookoła. Hieronim wprowadził do Biblii bazyliszka z nazwy 7 razy (w Septuagincie wąż ten pojawia się tylko 2 razy). Omawiany przypadek byłby 8 miejscem przywołania bazyliszka w Hieronimowym tłumaczeniu Biblii.
The article is about a mention of serpens flatu adurens - ‘a serpent burning with its breath’ (Deut 8:14) found in St. Jerome’s translation of the Old Testament. The snake is listed among other venomous animals that threatened the Israelites during their journey through the desert. The article intends to answer – basing on the ancient historicity and literature – what kind of actual snake is behind this extraordinary description. In his translation St. Jerome mentions different snake species known in the Graeco-Roman world, as equivalents to their Hebrew names. As is turns out, Jerome took the discussed in the article term from Symmachus. And Symmachus, in turn, drew on rabbinic commentary and made a mistake of mistranslating the Hebrew text. The mistake was, however, acceptable for Jerome in relation to the basilisk. In the ancients’ belief this serpent – along with its deadly abilities – had a power of burning everything around. St. Jerome introduced the name of the basilisk to the Bible seven times (in Septuagint the snake appears only twice). The discussed case would be the 8th mention of the basilisk in Jerome’s translation of the Bible.
Źródło:
Vox Patrum; 2023, 87; 295-312
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies