- Tytuł:
-
Польско-советские расхождения в области разоружения в период между двумя войнами
Polsko-radzieckie rozbieżności w dziedzinie rozbrojenia w okresie międzywojennym - Autorzy:
- Michowicz, Waldemar
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/16647733.pdf
- Data publikacji:
- 1994
- Wydawca:
- Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
- Opis:
- Problem rozbrojenia był w okresie międzywojennym odmiennie traktowany przez dyplomację polską i radziecką, pojmowany jako część składowa doktryny bezpieczeństwa. Stanowisko Polski warunkowały następujące czynniki: poczucie zagrożenia ze strony Niemiec i Rosji — państw zwalczających lad wersalski i współpracujących ze sobą (do 1933 r.) w dziedzinie politycznej, gospodarczej i wojskowej; dążność do zachowania wojskowych klauzul traktatu wersalskiego; zawarte sojusze polityczno-wojskowe z Francją i Rumunią; antyradziecka orientacja polityczna sfer rządowych i wojskowych; doświadczenie historyczne państwa polskiego, które przestało istnieć w XVIII w., m.in. w wyniku redukcji swoich sił zbrojnych. Stanowisko ZSRR w kwestii rozbrojenia określały potrzeby obronne europejsko-azjatyckiego terytorium, przesłanki ideowo-polityczne państwa nowego typu, marksistowsko-leninowskie rozumienie mililaryzmu jako sprawcy wojen, poczucie zagrożenia ze strony otoczenia państw kapitalistycznych, traktowanie Polski nie jako samodzielnego państwa lecz jako instrumentu mocarstw imperialistycznych (zwłaszcza Francji). Podczas konferencji rozbrojeniowej w Moskwie w 1922 r. Polska odrzuciła — wraz z państwami bałtyckimi — radzieckie plany redukcji sił zbrojnych o 75%. Forsowała koncepcję uprzedniego zawarcia paktów o nieagresji jako elementu wzmacniającego bezpieczeństwo i dążyła do zachowania istniejącego poziomu swoich sił zbrojnych. Delegacja polska uznała za akty propagandowe radzieckie propozycje zarówno w sprawie powszechnego i całkowitego rozbrojenia, jak i stopniowej redukcji zbrojeń, zgłoszone podczas sesji Komisji Przygotowawczej do Konferencji Rozbrojeniowej w Genewie w 1927 i 1928 r. Podczas Konferencji Rozbrojeniowej (1932-1937) Polska nie poparła radzieckich planów całkowitego rozbrojenia, jak i proporcjonalnej redukcji sił zbrojnych, a także propozycji przekształcenia Konferencji Rozbrojeniowej w Stałą Konferencję Pokojową. Zadecydowały o tym zarówno nieufność wobec szczerości strony radzieckiej, jak i udzielanie przez delegację ZSRR poparcia dla niemieckich żądań w sprawie równouprawnienia. Z kolei ZSRR odniósł się krytycznie do polskich planów tzw. rozbrojenia moralnego, mających na celu zwiększenie zaufania między Państwami i zachowanie status quo politycznego i zbrojeniowego w Europie. Jedyną płaszczyną, na której doszło do ograniczonej współpracy między ZSRR a Polską były rokowania w sprawie konwencji o określeniu agresora.
- Źródło:
-
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 1994, 51; 99-110
0208-6050
2450-6990 - Pojawia się w:
- Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł